Endocriene klieren meten voortdurend de concentratie van belangrijke stoffen. De gemeten waarde wordt voortdurend vergeleken met een gewenste waarde.
Negatieve terugkoppeling helpt het bereiken van de gewenste concentratie van een stof:
• wanneer de concentratie van een stof beneden de gewenste waarde ligt, produceert het lichaam een hormoon waardoor er meer van die stof wordt aangemaakt;
• wanneer de concentratie van die stof boven de gewenste waarde
komt, produceert het lichaam een hormoon waardoor er minder van
IN
die stof wordt aangemaakt.
Negatieve terugkoppeling is een regeling waarbij het resultaat van een proces datzelfde proces afremt.
Het hormonale stelsel regelt de samenwerking tussen endocriene
klieren, hun hormonen en hun doelcellen, zoals bij het regelen van de
bloedsuikerspiegel. Het hormonale stelsel oefent zo een coördinerende werking uit tussen verschillende organen en weefsels.
Dankzij die coördinatie kan je lichaam voor tal van parameters tot
homeostase komen. Daardoor blijft je lichaam optimaal functioneren,
N
ook als de omstandigheden veranderen. Maak oefening 10 en 11 op p. 271.
VA
`
©
2.2 Hoe werkt het hormonale stelsel samen met het zenuwstelsel?
Bij het regelen van de lichaamstemperatuur komt het zenuwstelsel tussen; het doet spieren en klieren samentrekken, waardoor je bijvoorbeeld gaat
bibberen of zweet produceren. Maar ook het hormonale stelsel speelt hier een rol: de schildklier produceert hormonen waardoor je het warmer of kouder kunt krijgen.
Stress is een prikkel, die bepaalde neuronen activeert. In hoofdstuk 1 leerde je al dat het zenuwstelsel een signaal geeft aan een hormoonklier om adrenaline te produceren.
Uit deze voorbeelden kun je afleiden dat het hormonale stelsel en het zenuwstelsel op meerdere manieren kunnen samenwerken.
Ook de hersenen spelen een rol in de wisselwerking tussen neuronen en
hormonen. Zoals je al weet uit thema 2, is de hypothalamus een onderdeel van de tussenhersenen. Die liggen tussen de grote hersenen en de hersenstam.
Bepaalde neuronen van de hypothalamus staan in verbinding met de hypofyse en scheiden hormonen, zoals TRH, af.
THEMA 03
hoofdstuk 2
261
