Photography & Life Magazine No.411-412 May & June 2023

CỐ VẤN TẠP CHÍ

TS LÊ DOÃN HỢP

Nguyên Bộ trưởng

Bộ Thông tin và Truyền thông

ThS TRẦN THỊ THU ĐÔNG

Phó Chủ tịch Liên hiệp

các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội NSNAVN, Đại biểu Quốc hội, NSNA - Tước hiệu: E.VAPA - E.FIAP

NB, NSNA TRẦN DUY NGOÃN

Nguyên Giám đốc Đài Phát thanh -

Truyền hình Nghệ An, Nguyên Chủ tịch

Hội Nhà báo tỉnh Nghệ An

TỔNG BIÊN TẬP

ThS. NB HỒ SỸ MINH

Phó Chủ tịch Thường trực Hội NSNAVN

Trưởng Ban Lý luận phê bình nhiếp ảnh, NSNA - Tước hiệu: E.VAPA/G

HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP

PHẠM TIẾN DŨNG

TRẦN DUY NGOÃN

PHAN VĂN TOÀN

THƯ KÝ TOÀ SOẠN

HỒ TRẦN MINH QUANG

BIÊN TẬP HÌNH ẢNH & THIẾT KẾ

QUANG HỒ - KHÁNH LINH

QUẢNG CÁO - PHÁT HÀNH:

NGUYỄN THỊ NHÀN

0398 558 216

TÒA SOẠN:

Tầng 3, 68 Trần Thái Tông, Cầu Giấy, Hà Nội

Điện thoại: 091 757 8 311

Website: nhiepanhdoisong.vn

Email: nhiepanh.doisong@gmail.com

CÁC VĂN PHÒNG ĐẠI DIỆN:

◉ BẮC TRUNG BỘ:

93 Nguyễn Thị Minh Khai, TP. Vinh, Nghệ An.

Trưởng VPĐD: NB, NSNA TRẦN DUY NGOÃN

Phó VPĐD phụ trách Quảng Bình, Quảng Trị:

NSNA HOÀNG AN

◉ ĐÀ NẴNG: 29 Hòa Minh 14, TP. Đà Nẵng

Trưởng VPĐD: NB, LS ANH TUẤN

◉ TÂY NGUYÊN: 62 Nguyễn Văn Hoàng,

phường Duy Tân, TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum

Trưởng VPĐD: NB, NSNA HOÀNG ĐÌNH CHIỂU

◉ TP. HCM: 122 Sương Nguyệt Ánh, quận 1

Trưởng VPĐD: NB THÁI NGỌC SƠN

◉ BÌNH DƯƠNG: 207 đường Nguyễn Bình, phường Phú Lợi, TP. Thủ Dầu Một, Bình Dương

Trưởng VPĐD: NB VÕ NHƯ ANH

Tài khoản: Tạp chí Nhiếp ảnh và Đời sống

Số TK: 0011004377581

Sở giao dịch Ngân hàng TMCP Ngoại thương

Việt Nam (VietcomBank)

MST: 0101362704

Giấy phép Hoạt động báo chí in số: 80/GP-BTTTT - Ngày 10/3/2023

In tại Công ty CP In Thương mại Truyền thông

Việt Nam - Số lượng: 3.000 cuốn

SỐ

THÁNG 5+6/2023 I NĂM THỨ 45

THEO DÒNG SỰ KIỆN

2 Giải thưởng Hồ Chí Minh, 14 Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật được trao cho Nhiếp ảnh.

Chào mừng Hiệp hội Nhiếp ảnh gia Hàn Quốc sang thăm, giao lưu và sáng tác tại Việt Nam

Văn phòng đại diện Tạp chí tại TP.HCM - Khí thế mới

TÁC GIẢ - TÁC PHẨM

Hình ảnh Bác Hồ trong trái tim các nhà nhiếp ảnh quốc tế

Nhà báo - NSNA Chu Chí Thành: “Với ảnh báo chí, sự thật quan trọng nhất”

Hoàng Thạch Vân - Người nghệ sĩ trọn đời tận tụy với nhiếp ảnh

◉ Tác giả có bài, tác phẩm ảnh đẹp xin gửi về

địa chỉ E-mail Tạp chí: nhiepanh.doisong@gmail.com

Sự giao thoa giữa ảnh báo chí và ảnh nghệ thuật

Thực trạng đội ngũ lý luận phê bình nhiếp ảnh hiện nay

Sự vận động của nhiếp ảnh và những thách thức cho các nhà nhiếp ảnh trong tương lai

ISSN: 2615-9864

Ảnh bìa: Trong nắng mai

Tác giả: NSNA Hoàng Thạch Vân Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam

PHÓNG SỰ ẢNH

60 66

Khoảnh khắc bóng đá nữ Việt Nam viết nên trang sử mới tại SEA Games

Đặc sắc Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng 2023

Nhà báo Wilfred Burchett - “Nhảy vào lửa để tìm ra sự thật”

“Kể chuyện Bác Hồ”, những mẩu chuyện cảm

động, sâu sắc về vị lãnh tụ đáng kính

Giải Ảnh báo chí Thế giới 2023

Triển lãm ảnh “Tuổi trẻ với Trường Sa”

Hoài niệm về một Việt Nam xưa

NSNA Nguyễn Ngọc Bình - Người chơi cùng

ánh sáng

Nghệ thuật xiếc qua ống kính NSNA Thanh Hà

NHÀ BÁO - NSNA CHU CHÍ THÀNH

"VỚI ẢNH BÁO CHÍ, SỰ THẬT QUAN TRỌNG NHẤT"

BÀI: PHẠM TIẾN DŨNG

ẢNH: CHU CHÍ THÀNH

Nhà báo - Nghệ sĩ nhiếp ảnh, Nhà nghiên cứu LLPB nhiếp ảnh Chu Chí Thành, nguyên Trưởng Ban Biên tập ảnh của TTXVN là một cựu phóng viên chiến trường. Ông cũng là một trong ít những nghệ sĩ đoạt được cả hai giải thưởng cao quý: Giải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật. Năm 2012, ông đã được trao tặng Giải thưởng Nhà nước với cụm tác phẩm “Từ ngục tối thắng lợi trở về” và 10 năm sau ông lại được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh với cụm tác phẩm “Hai người lính”.

Nhà báo - NSNA Chu Chí

Thành cho biết ông rất vui

khi là được một trong ba nhà

nhiếp ảnh đoạt cả hai giải thưởng

Nhà nước và giải thưởng Hồ Chí

Minh (Hai người còn lại là nhà báo - NSNA Lương Nghĩa Dũng và nhà

báo - NSNA Võ An Khánh cũng đều là phóng viên ảnh của TTXVN).

Với sự nhạy cảm của một phóng viên ảnh chiến trường, ông đã chụp được nhiều bức ảnh chân thực, phản ánh khát vọng hòa bình, thống nhất và hòa hợp dân tộc.

Bức ảnh “Hai người lính” trong cụm tác phẩm được Giải thưởng Hồ Chí Minh được nhà báo Chu Chí Thành chụp tháng 3/1973 tại Quảng Trị, ở vùng giáp ranh hai miền đất nước đang tạm thời bị chia cắt. Trong ảnh, người lính Giải phóng vận bộ quân phục quen thuộc, đầu đội mũ tai bèo và người lính quân đội Sài Gòn trong bộ rằn ri, khoác vai nhau thân mật tưởng như họ chưa hề là đối thủ của

CỤM TÁC PHẨM

“HAI NGƯỜI LÍNH”

Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 2022.

▶ Hai người lính Giây phút bất ngờ đón hoà bình. Chiến sĩ quân Giải phóng

Nguyễn Huy Tạo, người Hà Nội (trái) và anh lính Cộng hoà Bùi Trọng Nghĩa, người Sài Gòn (phải) (tại Long Quang, Quảng Trị, mùa Xuân 1973)

nhau. Mới chỉ cách đấy ít lâu, trước

cái đêm 27/1/1973 khi hiệp định Paris

được ký kết có hiệu lực, trên dải đất kéo dài từ nam sông Thạch Hãn đến

đèo Hải Vân, giữa các đơn vị chủ lực

của quân đội Sài Gòn và các đơn vị

chủ lực của Quân Giải phóng cùng

các lực lượng vũ trang địa phương đã

diễn ra những trận đánh quyết liệt, giành giật từng vùng đất, từng hẻm

núi, quả đồi…Mục tiêu của cả hai

phía đều “giành đất cắm cờ” coi như

là đất của mỗi bên. Một thế trận cài

răng lược của ta và địch kéo dài hàng

trăm cây số trên vùng núi, vùng đồi

trọc, các làng vùng giáp ranh. Sau

những trận đánh đổ máu hy sinh

là những ngày sống căng thẳng sát

bên nhau lập chốt, đào hào phòng

thủ, dựng nhà bạt, nhà chòi, gài mìn

phòng thủ. Khi tiếng súng im ắng

dần, những cây cờ nửa đỏ nửa xanh và cờ ba sọc được dựng lên ở phần đất mỗi bên.

Nhà báo Chu Chí Thành khi ấy phóng viên ảnh của Thông tấn xã Việt Nam, có mặt tại Quảng Trị để ghi lại hình ảnh của cuộc trao trả tù binh giữa các bên, diễn ra tại vùng ranh giới Long Quang, xã Triệu Trạch, huyện Triệu Phong. Ông kể: “Khi đó, ban ngày thì những người lính phía Việt Nam Cộng hoà sang chơi, còn ban đêm thì nhóm bộ đội miền Bắc lại vẫy tay gọi í ới chốt của quân đội miền Nam ở bên kia ranh giới, mời mấy anh em qua bên này uống nước chè xanh, hút thuốc lá Ðiện Biên. Thực sự, tôi cứ ngỡ là chuyện đùa giữa thời chiến”. Hôm đó, nhà báo Chu Chí Thành chụp được bức ảnh một số lính quân đội

Sài Gòn nói chuyện với các nữ dân quân địa phương. Khi vừa chụp xong thì một người lính Cộng hoà bất ngờ gọi, nhờ ông: “Anh nhà báo ơi, chụp cho em một bức ảnh kỷ niệm với anh lính giải phóng”. Chu Chí Thành ngạc nhiên nhưng rất nhanh chóng

1. Cầu Quảng Trị

Nguyễn Huy Tạo, Bùi Trọng Nghĩa và những người lính của hai bên từng giáp chiến ở đây, họ bước ra khỏi chiến tranh từ cây cầu đổ nát này. (Thị xã Quảng Trị, mùa Xuân 1973).

2. Tay bắt mặt mừng

Những con người này hôm trước còn bắn nhau, mà hôm sau họ lại đón tiếp nhau như người thân (Long Quang, Quảng Trị, mùa Xuân 1973)

3. Những bàn tay lưu luyến

Những người lính Sài Gòn được trả tự do và các chiến sĩ Giải phóng lưu luyến vẫy tay chào nhau. (Sông Thạch Hãn, mùa Xuân 1973)

Phụ chú:

45 năm sau, tháng 1/2018, tỉnh Quảng Trị mời “Hai người lính” và tác giả về thăm mảnh đất máu lửa năm xưa, dự lễ kỷ niệm 45 năm ngày ký Hiệp định Paris. Tại Long Quang, Bùi Trọng Nghĩa và Nguyễn Huy Tạo lại bá vai nhau hồi tưởng chuyện xưa. Nhà nhiếp ảnh một lần nữa có dịp chụp ảnh họ tái ngộ.

(Quảng Trị, ngày 26/1/2018)

bấm máy ghi lại hình ảnh hai người lính thân mật khoác vai nhau…

Nhà báo Chu Chí Thành nhớ lại: “Sau đó họ gặp gỡ nhau vui vẻ nói chuyện một lúc rồi giải tán. Trong bối cảnh chính trị lúc đó, tôi thấy là một hiện tượng rất lạ. Vào thời khắc đó, tôi nghĩ hình ảnh hai người lính vô tư khoác vai nhau chính là biểu tượng của khát vọng hoà bình, thống nhất đất nước. Khi đó, tôi nghĩ rằng ngày Bắc Nam sum họp một nhà đã gần lắm rồi, chiến tranh sắp kết thúc”.

Sau này, nhà báo Chu Chí Thành

đã nhiều năm tìm kiếm nguyên mẫu

trong ảnh, nhưng phải đến 45 năm sau ông mới gặp lại hai người lính lần

thứ hai nhờ có sự vào cuộc của cộng

đồng mạng, đặc biệt là các báo Tuổi

Trẻ, Tiền Phong… Họ là Nguyễn Huy

Tạo (người lính quân Giải phóng) và

Bùi Trọng Nghĩa (người lính quân

đội Sài Gòn). Hai người lính là đề tài

nhà báo Chu Chí Thành ấp ủ từ lâu, nhưng chỉ sau khi gặp được hai người lính này ông mới đưa những bức ảnh này ra để dự thi. Bộ ảnh đã thể hiện được tinh thần của dân tộc Việt Nam như Bác Hồ nói “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một”.

Cụm tác phẩm “Từ ngục tối thắng lợi trở về” được tặng

Giải thưởng Nhà nước của nhà báo Chu Chí Thành gồm 4 bức

ảnh: “Thoát khỏi ngục tù”, “Nghẹn ngào đón mừng các chiến sĩ thắng lợi trở về”, “Hạnh phúc của những người chiến thắng” và “Những bước đi đầu tiên trên vùng giải phóng”. Ông cho biết, đó chỉ là 4 bức ảnh

trong vô số những hình ảnh ấn

tượng, xúc động mà ông đã ghi lại

được trong sự kiện trao trả tù binh

năm 1973 bên bờ sông Thạch Hãn.

Bờ Bắc sông Thạch Hãn là nơi tập

kết tù binh quân đội Sài Gòn, còn bờ

Nam là thị xã Quảng Trị - nơi tập kết

các chiến sĩ cách mạng bị giam giữ trong các nhà tù Mỹ - Thiệu để chờ trao trả.

nhiepanhdoisong.vn

Nhà báo Chu Chí Thành kể: “Đứng bên bờ Bắc, tôi nhìn thấy các chiến sĩ của ta khi đến bờ sông đã cởi phăng quần áo ngoài và biểu ngữ, cờ cách mạng không biết anh em cất giữ ở đâu được giương ra rất khí thế. Khi xuồng máy của phía Sài Gòn đưa các chiến sĩ ta ra giữa sông, anh em nhảy ào xuống, có những chiến sĩ chỉ còn một chân cũng lao xuống dòng sông cùng đồng đội nhưng rồi không đứng được, họ lại ôm lấy nhau, dìu nhau vào bờ. Bên bờ Bắc, các chiến sĩ quân phục chỉnh tề cũng lao xuống sông để đón những người vừa thoát gông xiềng. Đó là hình ảnh vui mừng khôn tả của những người được tự do, đón nhận tự do. Qua giữa dòng sông là số phận đã đổi. Hình ảnh vô cùng đẹp, vui và xúc động.

Tôi còn bắt gặp hình ảnh chị y tá lao ra đón các anh mà đá bay cả dép lốp, có bức ảnh còn ghi được hình ảnh này. Họ không phải người thân, người yêu nhưng là đồng đội. Họ đón nhận, vui mừng hân hoan. Những phóng viên ảnh như chúng tôi cũng rất xúc động nhưng không cho phép bản thân được khóc. Vì nước mắt khiến mọi thứ nhòa đi, sẽ không nhận được góc đẹp, hình ảnh đẹp. Chúng tôi phải tự kìm nén cảm xúc, dùng lý trí để hoàn thành nhiệm vụ. Tôi đã tác nghiệp bằng tất cả cảm xúc của người lính phóng viên”.

TIỂU SỬ NHÀ BÁO CHU CHÍ THÀNH

CỤM TÁC PHẨM “TỪ NGỤC TỐI THẮNG LỢI TRỞ VỀ” Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2012

4. Hạnh phúc của những người chiến thắng Trung tá Nguyễn Minh Sang và vợ - chị Nguyễn Thị Hà, cán bộ địch hậu gặp nhau sau 13 năm cùng bị cầm tù trong các trại giam Mỹ Ngụy. (Quảng Trị 1973)

5. Những bước đi đầu tiên trên vùng Giải phóng (Quảng Trị 1973)

Năm 1963 - 1966: Học và tốt nghiệp Khoa Ngữ văn Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội.

Năm 1966 - 1974: Phóng viên ảnh chiến tranh Việt Nam Thông Tấn Xã.

Năm 1976 - 1980: Học Khoa báo chí chuyên ngành Ảnh báo chí, Trường

Đại học Tổng hơp Các Mác, Leipzig (KMU), Cộng hòa Dân chủ Đức.

Năm 1980 - 1996: Biên tập viên, Uỷ viên Ban Biên tập ảnh, Phó Trưởng ban, Trưởng Ban Biên tập ảnh TTXVN.

Năm 1996 - 2005: Phó giám đốc, Giám đốc Xí nghiệp in I Thông tấn xã

Việt Nam.

Năm 2005 - 2009: Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam Khóa VI.

Nếu không có chiến tranh có lẽ

Chu Chí Thành đã không trở thành

nhà báo, trở thành một phóng viên

ảnh bởi ông vốn là sinh viên Khoa

Ngữ văn Trường Đại học Tổng hợp

Hà Nội. Khi Ban Tuyên huấn Trung

ương lấy sinh viên để đi chiến trường

miền Nam, ông được nhà trường cho

làm khóa luận sớm và tốt nghiệp khi

mới học hết năm thứ 3. Ông được

điều về TTXVN để làm phóng viên

tin tức. Tại đây ông lần đầu tiên được

tiếp cận với máy ảnh. Ý thức được vai

trò của nhiếp ảnh ông đã tự nguyện

xin học lớp nhiếp ảnh bởi ông nghĩ,

đi chiến trường nếu chỉ ghi chép

bằng bút và trí nhớ thì sẽ bỏ lỡ nhiều

thứ. Nhiều hình ảnh, có máy ảnh ghi lại, sau cuộc chiến sẽ có nhiều

tài liệu để viết. Năm 1967, cầu phà

bị ném bom hư hại nên các phân xã

6. Nghẹn ngào đón mừng các chiến sĩ thắng lợi trở về (Quảng Trị 1973)

7. Thoát khỏi ngục tù (Sông Thạch Hãn, Quảng Trị, mùa Xuân 1973)

rất cần phóng viên ảnh để truyền tải hình ảnh, sự kiện trực quan, kịp thời. Thế nên một nửa lực lượng sinh viên chuẩn bị đi B năm đó được chuyển sang làm phóng viên ảnh.

Nhà báo Chu Chí Thành được đưa về tổ ảnh quân sự của TTXVN - tổ mũi nhọn được đi chụp nhiều sự kiện sôi động. Ông tình cờ đến với nhiếp ảnh

và rồi nhiếp ảnh không chỉ là nghề

mà còn là nghiệp của cả đời ông.

Nhà báo - NSNA Chu Chí Thành

tâm sự: “Được làm phóng viên chiến

trường là hạnh phúc lớn với tôi. Điều

thú vị nhất của người cầm máy ảnh

là may mắn được tiếp cận với thực

tế sôi động của đất nước và mình trở

thành người ghi sử bằng hình ảnh.

Và đúng thật, những bức ảnh mà

tôi và rất nhiều phóng viên chiến

trường lúc đó đã ghi lại là tài liệu lịch

sử nhưng mang giá trị thẩm mỹ rất cao. Sự thực ở đây được thuyết phục bằng hình ảnh chứ không phải bằng suy diễn hay lập luận xa vời”.

Trong những năm tháng làm phóng viên ảnh, nhà báo Chu Chí Thành đã để lại những dấu ấn lớn trong lĩnh vực ảnh báo chí với hàng trăm bức ảnh tư liệu quý về những năm tháng kháng chiến chống Mỹ hào hùng của dân tộc như những bức ảnh về quân dân Khu 4 anh hùng, về địa đạo Vĩnh Mốc, Vĩnh Linh, về mười hai ngày đêm quân dân Hà Nội chống lại cuộc tập kích của không quân Mỹ làm nên chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không” lịch sử, về những nhà báo, nhà văn Mỹ Jane Fonda, Falye, Eddman, bà mục sư Winnie Paltrow… đã đến với Hà Nội, Việt Nam để chứng kiến cảnh đổ nát hoang tàn của Khâm Thiên, bệnh viện Bạch Mai… Những tác phẩm này được ông in trong cuốn sách ảnh “Ký ức chiến tranh” do Nhà xuất bản Thông tấn ấn hành năm 2010. Cuốn sách là bộ sưu tập các bức ảnh do ông chụp từ vĩ tuyến 17 trở ra trong giai đoạn từ năm 1967 đến năm 1973 với nhiều tác phẩm mang tính nhân văn sâu sắc, là minh chứng sống động về cuộc đấu tranh nhân dân chống giặc ngoại xâm, vừa là hậu phương lớn chia lửa với chiến trường miền Nam của nhân dân miền Bắc và sự ủng hộ của bạn bè quốc tế đối với cuộc đấu tranh giải phóng của dân tộc ta. Nhà báo Chu Chí Thành chia sẻ: “Tôi muốn ghi lại tất cả hiện thực bằng hình ảnh. Với ảnh báo chí, sự thật quan trọng nhất. Sự thật rung động trái tim dù quá khứ, hiện tại hay tương lai. Một Việt Nam trong ánh chớp lửa đạn đã qua, nhưng những con người làm nên những ngày tháng oai hùng ấy sẽ vẫn được nhắc nhớ”. ☐

TÁC GIẢ - TÁC PHẨM

Anh ra đi vội vàng, bất ngờ khiến tôi đau xót, không thể đọc nổi điếu văn tiễn anh. Sau lần lỡ hẹn tại Lễ ra mắt Văn phòng đại diện Tạp chí Nhiếp ảnh & Đời sống tại TP. Hồ Chí Minh, tôi ngỡ rằng sẽ nhanh chóng gặp lại anh để cùng bàn kế hoạch hợp tác, đóng góp hoạt động cho Văn phòng Tạp chí phía Nam, cũng như những điều tâm sự băn khoăn của anh ở trại sáng tác ở Mù Cang Chải.

Một tuần trước đấy, Ban Thường vụ giao nhiệm vụ cho tôi và anh kết hợp, dẫn 2 đoàn nghệ sĩ tới Yên Bái cùng giao lưu, sáng tác và hỗ trợ lẫn nhau. Anh được phân công dẫn đoàn

Hiệp hội Nhiếp ảnh gia Hàn Quốc và tôi dẫn đoàn của trại sáng tác Yên

Bái để cùng gặp gỡ, giao lưu sáng tác

ảnh nghệ thuật ở Mù Cang Chải.

Tại Lễ Bế mạc, Trưởng đoàn Hàn

Quốc đã phát biểu cảm ơn Hội Nghệ

sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam mà với vai trò dẫn đoàn, anh đã làm rất tốt, được các nghệ sĩ nước bạn đánh giá cao, nhất là sự nhiệt huyết, chân thành của anh… Không ngờ, đó cũng là chuyến công tác cuối cùng của anh. Thương tiếc, đau xót, không có nỗi mất mát nào lớn hơn là cảm xúc trong tôi khi ấy.

Đồng chí Chủ tịch Trần Thị Thu Đông đang đi công tác nước ngoài, khi nghe tin đã rất bàng hoàng, sốt sắng, gọi điện liên tục, hỏi thăm tình hình, chỉ đạo từ xa và bảo tôi phải bay vào Sài Gòn ngay lập tức để hỗ trợ gia đình

BÀI: HỒ SỸ MINH, TRẦN QUỐC DŨNG - ẢNH: TƯ LIỆU

NSNA Hoàng Thạch Vân mất đi là một tổn thất to lớn đối với Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, là mất mát đau thương không gì bù đắp được đối với gia đình, bạn bè, đồng nghiệp. Dù biết cuộc sống là cõi tạm, không ai trường sinh bất tử, nhưng với anh, sao ngày đó lại đến sớm vậy? Tất cả đều ngỡ ngàng, bàng hoàng khi nhận được hung tin anh ra đi đột ngột. Một con người với nụ cười ấm áp, đôn hậu, tính cách hiền hòa sao lại dừng bước ở tuổi 65, khi tất cả còn đang dang dở?

▶ NSNA Trần Thị Thu Đông trao quyết định bổ nhiệm chức vụ Phó Chủ tịch Hội NSNA Việt Nam cho NSNA Hoàng Thạch Vân tại Hội nghị Ban Chấp hành ngày 05/12/2022.

▼ NSNA Hoàng Thạch Vân, dẫn đoàn nghệ sĩ nhiếp ảnh tham gia Trại sáng tác Ảnh nghệ thuật tại tỉnh Khánh Hòa do Hội NSNAVN phối hợp với Bộ VHTTDL tổ chức từ ngày 5-11 tháng 5/2023.

và cùng lo liệu lễ tang cho anh thật chu toàn. Đêm Sài Gòn tại nhà anh, anh em nhiếp ảnh cả nước đổ về chật kín kéo dài hết khu ngõ, khuôn mặt ai cũng nặng trĩu. Ai cũng thức trắng đêm cuối cùng bên anh trước khi tiễn đưa anh về cõi vĩnh hằng.

nhưng bằng ý chí, nghị lực, khát vọng vươn lên, mong muốn được cống hiến tuổi trẻ của mình phục vụ sự phát triển đất nước nên vào năm 1976, khi chưa đầy 17 tuổi, anh đã xung phong tham gia Lực lượng Thanh niên Xung phong TP.HCM.

Đến tháng 10/1985, anh hoàn thành nghĩa vụ quân sự, chuyển về công tác tại Phòng Văn hoá thông tin quận Bình Thạnh và cũng chính từ hoạt động văn hoá - văn nghệ, cơ duyên nhiếp ảnh đã gắn bó với cuộc đời anh. Được người anh Trần Kim Tuyến cùng trận tuyến thanh niên xung phong năm xưa cho mượn bộ máy ảnh PRATIK và hướng dẫn cơ bản về kỹ thuật để khởi nghiệp và làm quen với nhiếp ảnh. Dần dần anh tự tìm tòi học hỏi và tham gia các lớp học nâng cao lên chụp ảnh nghệ thuật. Với ý chí và đam mê nghệ thuật nhiếp ảnh, anh đã từng bước trưởng thành trong nghiệp ảnh.

Năm 1997, anh đạt được giải thưởng nhiếp ảnh và cũng đủ điều kiện mua máy ảnh mới nên anh đã dành một phần giải thưởng đến tri ân người thầy đầu tiên của mình khi

▲ NSNA Hoàng Thạch Vân trong buổi làm việc của Hội đồng xét phong tước hiệu và kết nạp hội viên mới của Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, tháng 12/2022.

Trong giới nhiếp ảnh, Hoàng Thạch Vân là cái tên được anh em nghệ sĩ, người hâm mộ nhiếp ảnh yêu

mến, quý trọng, bởi anh là người lãnh

đạo nhiệt huyết, luôn hòa đồng, thân thiện, gần gũi, chân thành với tất cả

mọi người và luôn nở nụ cười đôn hậu.

Hoàng Thạch Vân sinh ngày

26/10/1959 tại Sài Gòn, nguyên quán

thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.

Anh sinh ra trong gia đình có 11 anh

chị em, bố làm kế toán, mẹ làm nội trợ.

Cuộc sống gia đình không mấy khá giả

ảnh đã có nhiều đóng góp cho nền nhiếp ảnh Việt Nam.

Với bản tính năng nổ và có năng khiếu về văn hoá - văn nghệ, có tố chất làm cán bộ phong trào, nên anh được tổ chức biên chế làm

Đại đội phó chính trị Đại đội 55B. Tháng 4/1979, anh rời lực lượng

Thanh niên xung phong với chức

vụ Đại đội trưởng. Từ tháng 5/1979

đến tháng 1/1982 anh chuyển công

tác về Quận Đoàn quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh. Tháng 2/1982 anh

tiếp tục xung phong lên đường làm

nghĩa vụ quân sự.

bước vào nghiệp ảnh, đồng thời gửi trả lại bộ máy ảnh được anh Tuyến cho mượn với sự tri ân sâu sắc. Cách đây 2 tháng, có dịp gặp lại, anh Tuyến hứa sẽ tặng lại bộ máy khởi nghiệp đầu tiên ấy cho vợ chồng nghệ sĩ Hoàng Thạch Vân để làm kỷ niệm, bộ máy ảnh đó được anh giữ gìn trong suốt thời gian gần 30 năm. Nhưng anh Vân lại đột ngột ra đi! Trong lễ tiễn đưa NSNA Hoàng Thạch Vân, anh đã mang đến đặt lên bàn thờ của cố nghệ sĩ Hoàng Thạch

Vân với niềm tự hào tặng lại cho người em, người học trò xuất sắc của anh và niềm thương tiếc vô hạn.

Còn nhớ trong những năm tháng

rực rỡ nhất sự nghiệp, NSNA Hoàng

Thạch Vân tìm đến các câu lạc bộ ảnh và tham gia CLB Nhiếp ảnh Gia Định

thuộc Trung tâm Văn hóa quận Bình

Thạnh, do cố NSNA Mười Hiến làm chủ nhiệm. Đây là một trong những CLB “sáng giá” nhất TP. Hồ Chí Minh vào thời điểm đó. Sau khi tham gia, anh được anh em trong nghề tín nhiệm và bầu làm Chủ nhiệm CLB vào những năm cuối thập niên 20. Rồi sau đó là được bầu vào Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Hội Nhiếp ảnh TP. Hồ Chí Minh, ngoài ra anh còn tham gia giảng dạy các lớp nhiếp ảnh của Hội Nhiếp ảnh TP.HCM. Là con người chịu khó và cầu tiến, anh không ngừng học hỏi dù ở bất kì độ tuổi nào, trước là để nâng cao kiến thức cho bản thân, sau là dùng những kiến thức học được để phục vụ cho công việc, sáng tác và cho xã hội. Anh quyết tâm đi học, theo các trường lớp bài bản, chính quy về ngành văn hoá, nhiếp ảnh. Đặc biệt ở tuổi hơn 62, anh còn quyết tâm hoàn thành lớp Trung cấp Chính trị, minh chứng cho một tấm gương nghị lực luôn phấn đấu để vươn lên, không tự bằng lòng với bản thân mình.

Có lẽ chính điều kiện hoàn cảnh gia đình và những năm tháng gian khổ phục vụ trong lực lượng TNXP,

trong Quân đội Nhân dân Việt Nam đã rèn luyện, tạo cho anh thêm nghị lực, sức lao động bền bỉ, niềm lạc quan trong cuộc sống và tính cách dễ mến, hòa đồng, luôn luôn biết lắng nghe. Chính những đức tính này đã theo anh cả cuộc đời, giúp anh làm nên thành công trong sự nghiệp, được anh em bạn bè đồng nghiệp yêu quý.

Trong sáng tác ảnh nghệ thuật, anh luôn hướng ống kính đến cuộc sống đời thường, về số phận những con người, người lao động… Chính vì vậy, những tấm Huy chương Vàng trong nước và quốc tế của anh cũng mang dáng dấp những hình bóng đó. Như các tác phẩm “Hoa đồng nội”, “Ngày mùa”, “Băng đồng”, “Sức sống”,

“Đám cưới trên đường quê”, “Cất vó”… Không chỉ giành huy chương cho riêng mình, anh luôn sẵn lòng chia sẻ, hướng dẫn trực tiếp những người cầm máy, yêu nhiếp ảnh các kinh nghiệm, tư duy sáng tác, định hướng nhiếp ảnh của mình để giúp cộng đồng nhiếp ảnh cùng phát triển.

Vừa sáng tác, vừa làm công việc quản lý, anh còn tham gia công tác tổ chức điều hành nhiều hoạt động của Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam và của câu lạc bộ, Hội Nhiếp ảnh Tp. Hồ Chí Minh. Tất cả những trại sáng tác, những chuyến đi sáng tác hay tổ chức những cuộc thi ảnh nghệ thuật khu vực của Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, được lãnh đạo Hội phân công, giao nhiệm vụ, chỉ đạo điều hành… anh đều hoàn thành tốt, thực hiện hiệu quả và thành công. Chính

▲ NSNA Hoàng Thạch Vân cùng các nghệ sĩ nhiếp ảnh trong chuyến đi về nguồn nhân dịp Kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống Nhiếp ảnh Việt Nam, 3/2023.

những phẩm chất đó đã được hội viên, yêu mến và tín nhiệm, các cấp tin tưởng giao trọng trách vào các vị trí cao trong những tổ chức, câu lạc bộ và hội nơi anh sinh hoạt.

Anh đảm nhận các vị trí từ Chủ nhiệm CLB; tới Ủy viên Ban Chấp

hành, Ủy viên Ban Thường vụ, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhiếp ảnh

TP.HCM; tiếp theo là 3 khoá Ủy viên

BCH - khoá 7, 8, 9, của Hội Hội Nghệ

sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, rồi Uỷ viên

Ban Thường vụ và chức danh cao

nhất cuối cùng là Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam.

Cuộc đời NSNA Hoàng Thạch Vân

gắn liền với nhiếp ảnh, anh luôn nhiệt huyết, đam mê, chảy bỏng với ảnh nghệ thuật, ảnh báo chí. Với sự lao động miệt mài, say mê và trách nhiệm, anh đã đạt nhiều giải thưởng quốc gia, quốc tế, khu vực, trong nước, được Liên đoàn Nhiếp ảnh

Nghệ thuật Quốc tế FIAP phong tặng tước hiệu Nghệ sĩ nhiếp ảnh Xuất sắc (E.FIAP). Đặc biệt, cũng là cái duyên của anh và tôi, khi cùng chung hai đợt phong tặng tước hiệu của Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam: Nghệ sĩ nhiếp ảnh Xuất Sắc (E.VAPA) năm 2009 và Nghệ sĩ nhiếp ảnh Đặc biệt xuất sắc (E.VAPA/G) năm 2014.

Nhắc đến nghệ sĩ Hoàng Thạch Vân, từ các đồng chí lãnh đạo các cấp cho đến các chi hội trưởng, đơn vị, bạn bè đều có chung cảm nhận rằng đó là một con người chân thành, bản lĩnh, tin cậy, cởi mở, gần gũi, chan hòa và luôn tiếp thu lắng nghe, luôn vui vẻ hoà đồng.

Với những công lao, cống hiến cho nền văn học, nghệ thuật và nhiếp ảnh, anh được chính quyền các cấp trao tặng nhiều bằng khen, kỷ niệm chương ghi nhận: Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Văn hoá Việt Nam; Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam, Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Nhiếp ảnh Việt Nam…

Nhưng có lẽ không có danh hiệu nào cao quý bằng tình cảm của công chúng, của anh em, đồng nghiệp, của các cơ quan quản lý văn hóa trung ương và các địa phương, tỉnh, thành đã dành cho anh. Hàng trăm vòng hoa, cũng như những lời chia

buồn tràn ngập trên các trang mạng xã hội, trên trang tạp chí và anh em bạn bè đồng nghiệp cả nước đến phúng viếng, chia buồn anh đã thể hiện điều đó.

Anh mất đi khi tất cả còn đang dang dở, để lại niềm thương tiếc vô hạn cho những người thân trong gia đình, để lại niềm đau buồn sâu sắc cho bạn bè đồng nghiệp và sự mất mát không dễ bù đắp cho Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam và Hội Nhiếp ảnh TP. Hồ Chí Minh. Thương tiếc anh Hoàng Thạch Vân, người nghệ sĩ suốt đời đam mê, tận tụy với nhiếp ảnh.

NHÀ BÁO WILFRED BURCHETT

NHẢY VÀO LỬA ĐỂ TÌM RA SỰ THẬT

Wilfred Burchett là nhà báo nước ngoài đầu tiên mà tôi biết đến khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Lúc đó, vào khoảng năm 1966 hoặc 1967, tôi được xem một bộ phim tài liệu có tên gọi “Nhà báo Úc Bớc-sét ở vùng Giải phóng”. Trong tôi vẫn đọng lại hình ảnh một ông nhà báo Tây trong bộ quần áo bà ba đen giản dị sống hòa mình giữa những người du kích và nhân dân ở vùng Giải phóng miền Nam Việt Nam.

▼ Nhà báo Wilfred Burchett phỏng vấn Chủ tịch Hồ Chí Minh (Hà Nội 1966)

Hơn 40 năm sau khi cùng con trai ông, họa sĩ George Burchett lựa chọn các bức ảnh ông chụp trước đây để làm cuộc triển lãm ảnh nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông (16/9/1911- 16/9/2011), tôi có dịp tìm hiểu rõ hơn về cuộc đời và sự nghiệp của ông. Cũng nhân dịp này tôi được George cho xem kho tư liệu phim, ảnh đồ sộ của cha ông về Việt Nam được bảo quản rất cẩn thận. Đây là những hình ảnh, tư liệu lịch sử rất quý giá mà nhà báo Wilfred Burchett ghi lại trong suốt 30 năm gắn bó với đất nước, con người và cuộc chiến tranh giải phóng của nhân dân Việt Nam.

WILFRED

BURCHETT

- NHÂN

CHỨNG CỦA NHỮNG SỰ KIỆN LỚN

Có lẽ đã là nhà báo ai cũng

muốn được sống giữa những

sự kiện lớn. Nhà báo Wilfred

Burchett đã có được cái may mắn

đó. Ông đã có mặt ở những điểm

nóng nhất thế giới ở thế kỷ 20. Ông

bắt đầu sự nghiệp làm báo của mình

với những tác phẩm viết về nước

Đức về những thảm cảnh dưới thời

Đức quốc xã. Là phóng viên của

nhật báo London Express, ông đã có

mặt ở nhiều nước trên thế giới như

Trung Quốc, Myanmar, Ấn Độ… để

viết về Thế chiến thứ II. Ông cũng là

phóng viên phương Tây đầu tiên đến

Hirsoshima một tháng sau sự kiện

Mỹ ném bom nguyên tử xuống Nhật

Bản. Bài báo của ông về sự kiện này

xuất hiện trên trang nhất của tờ nhật

báo London Express ngày 6 tháng

9 năm 1945 với tựa đề “Thảm họa nguyên tử - Lời báo động đến toàn thế giới”. Sau Thế chiến II, Burchett đã viết các bài báo đầy tính thời sự

về sự khởi đầu của Chiến tranh Lạnh từ Berlin; những ngày đầu của các nước Dân chủ Nhân dân ở Đông Âu; sự ra đời của Cộng hòa Nhân dân

Trung Hoa năm 1949 và các cuộc

đàm phán kết thúc chiến tranh Triều

Tiên những năm 1951 - 1953; Cách

mạng Cuba; Cuộc đấu tranh giành

độc lập ở Châu Phi...

Tháng 3 năm 1954, trên đường

đến Geneve đưa tin về hội nghị kết

thúc chiến tranh Triều Tiên, ông

quyết định đến thăm Chủ tịch Hồ

Chí Minh ở ATK Thái Nguyên để

nghe giới thiệu về tình hình Đông

Dương ngay trước khi bắt đầu chiến

dịch lịch sử Điện Biên Phủ. Cuộc gặp

gỡ lịch sử giữa một nhà báo tài năng

với vị lãnh tụ vĩ đại của nhân dân

Việt Nam đã khiến Wilfred Burchett

gắn bó với Việt Nam từ đó.

WILFRED BURCHETTNGƯỜI BẠN LỚN CỦA VIỆT NAM

Trong suốt gần ba chục năm

sau cuộc gặp Bác Hồ lần đầu tiên, Wilfred Burchett đã viết

rất nhiều về cuộc đấu tranh của nhân

dân Việt Nam để giành độc lập dân tộc

và thống nhất đất nước. Có lẽ ông là một trong những nhà báo nước ngoài có nhiều tác phẩm viết về Việt Nam nhất: “Phía Bắc vĩ tuyến 17”; “Ngược dòng sông Mê Kông”; “Cuộc chiến tranh lén lút của Mỹ”; “Việt Nam -

▲ Anh bộ đội và em bé (Thái Nguyên, 3/1954)

▲ Con trâu quả thực (1955)

◀ Bè chở tà vẹt làm đường sắt

Hà Nội - Lào Cai (1955)

cuộc kháng chiến thứ hai”; “Tam giác Trung Quốc - Campuchia - Việt Nam”… Ông đã viết tổng cộng 8 cuốn sách về Việt Nam, được dịch ra 30 thứ tiếng và tất cả đều trở thành những đầu sách được nhiều người tìm đọc nhất trên khắp thế giới. Những cuốn sách, bài báo, thước phim và các bức ảnh về Việt Nam của ông được phổ biến trên toàn cầu, đã góp phần quan trọng tập hợp dư luận thế giới phản đối cuộc chiến tranh phi nghĩa của Mỹ tại Việt Nam.

Trong hơn ba thập niên gắn bó với Việt Nam, nhà báo Wilfred Burchett đã ghi vào ống kính những hình ảnh rất chân thực, hết sức sinh động về đất nước và con người Việt Nam cả trong những khoảnh khắc yên bình và khói lửa. Đó là những bức ảnh về chiến khu Việt Bắc, về Điện Biên Phủ, về cuộc sống thường nhật và lao động sản xuất của người dân miền Bắc giai đoạn 1954 - 1956; những hình ảnh phản ánh cuộc sống và chiến đấu của quân và dân miền Nam trong vùng giải phóng những năm 1963 - 1964; những hình ảnh cuộc sống bình dị nhưng cũng rất anh hùng của nhân dân hậu phương miền Bắc Việt Nam trong lao động và chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Qua đó cho thấy sự ủng hộ hết mình của nhà báo Wilfred Burchett đối với cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ của dân tộc Việt Nam. Những tác phẩm của ông có sức lan tỏa và giúp nhân dân thế giới hiểu thêm về cuộc đấu tranh chính nghĩa của Nhân dân Việt Nam vì độc lập, tự do của Tổ Quốc.

Wilfred Burchett là một người bạn lớn của Việt Nam, ông có mối quan hệ thân thiết với nhiều nhà lãnh đạo của Việt Nam như: Chủ tịch Hồ Chí Minh,

Nhà triết học Anh Bertrand Russell, giải thưởng Nobel Văn học năm 1950, trong lời giới thiệu cuốn sách “Hà Nội dưới bom” của Wilfred Burchett đã viết:

“...Nếu phải mắc nợ ai đó vì đã đánh động công luận phương Tây về bản chất của cuộc chiến tranh này

và khiến cho mọi người biết đến cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam, thì người đó là Wilfred Burchett. Có thể nói, chỉ từ khi đọc Wilfred Burchett tôi mới

thực sự hoàn toàn đứng về phía Nhân dân Việt Nam

với một quyết tâm sâu sắc. Ông là một người viết sử

đương đại, một nhà báo thận trọng và sâu sắc, người

đã tự coi mình là một với dân tộc Việt Nam và đã

phụng sự dân tộc mình một cách đáng khâm phục.”

Giải

Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Chủ tịch Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam Nguyễn Hữu Thọ và nhiều người khác nữa.

George nói, ông rất xúc động khi nhìn ngắm lại những gương mặt rất trẻ trung, hầu như lúc nào cũng tươi vui của những con người Việt Nam xưa qua những bức ảnh của cha ông. Theo ông, lịch sử sẽ sống mãi, quá khứ không thể phai mờ; quá khứ vinh quang, oai hùng là tài sản vô giá của mỗi dân tộc. Và quá khứ oai hùng ấy của dân tộc Việt Nam được in đậm trong mỗi trang viết, mỗi thước phim, mỗi bức ảnh của Wilfred Burchett.

Cuộc đời của Wilfred Burchett là cuộc đời sôi động của một người làm báo luôn đứng về phía những người bị áp bức và những dân tộc quật khởi, của một con người trung hậu, chân thành, luôn tôn trọng sự thật khách quan, vì chính nghĩa mà dám nói, dám viết sự thật. Nói như nhà báo Thép Mới, ông là người “nhảy vào lửa để tìm ra sự thật”.

GIẢI ẢNH BÁO CHÍ THẾ GIỚI 2023

Tác phẩm: Lãng quên (The Big Forget)

Tác giả: Lee-Ann Olwage (Nam Phi), Bob & Diane Fund, Tờ Der Spiegel

Tác phẩm xuất sắc Khu vực Châu Phi

Hạng mục Ảnh đơn

Bệnh sa sút trí tuệ ở những người cao tuổi đang là một vấn đề lớn về sức khỏe xã hội và ảnh hưởng đến văn hoá ở Ghana và khắp Châu Phi. Bên cạnh đó, sự thiếu nhận thức của cộng đồng về căn bệnh dẫn đến sự xa lánh của xã hội đối với những người có triệu chứng của bệnh. Những người bệnh hoặc có triệu chứng của bệnh sẽ bị những người xung quanh xem là “phù thuỷ” và có thể bị gửi tới những khu cách ly biệt lập, gọi là “trại phù thuỷ”.

▼ Bà Sugri Zenabu có một số dấu hiệu lú lẫn liên quan đến bệnh mất trí nhớ, bị gửi đến khu cách li “trại phù thủy” ở Gambaga, Ghana, vào ngày 27/10/2022.

BÀI: KHÁNH LINH

ẢNH: WORLD PRESS PHOTO

Ngày 29/3, tại Hà Lan, Tổ chức Ảnh Báo chí Thế giới (World Press Photo) đã công bố 24 tác phẩm xuất sắc nhất và sáu Giải Danh dự thuộc 6 khu vực của Cuộc thi Ảnh báo chí Thế giới năm 2023. Các tác phẩm đoạt giải khai thác các câu chuyện và những vấn đề nổi bật trên toàn thế giới trong năm vừa qua, được chọn lọc từ hơn 60.000 tác phẩm của 3.752 tác giả gửi tham dự đến từ 127 quốc gia. Ngày 20/4, Ban

Tổ chức đã công bố 4 tác phẩm đoạt giải toàn cầu ở 4 hạng mục.

◉ Jaynagul Brjieva và gia đình tận hưởng chuyến đi chơi ở suối nước nóng ở Kaji-Say, Kyrgyzstan (ngày 9/3/2021). Một số người cho rằng

nước ở đây có đặc tính chữa bệnh.

Du khách tại một suối nước nóng nổi lên từ lòng biển Aral khô cạn, gần làng Akespe, Kazakhstan (ngày 27/8/2019). Từng là hồ lớn thứ tư thế giới, biển Aral đã mất 90% lượng nước kể từ khi sông bị chuyển hướng.

World Press Photo là một tổ chức toàn cầu kết nối các phóng viên ảnh, nhiếp ảnh gia tư liệu và khán giả trên toàn thế giới thông qua những câu chuyện của các tác phẩm ảnh

báo chí đáng tin cậy.

World Press Photo được thành

lập vào năm 1955, khi một nhóm các nhiếp ảnh gia người Hà Lan tổ chức một cuộc thi “Ảnh Báo chí Thế

giới” để giới thiệu tác phẩm của họ

Tác phẩm: Vấn đề của những dòng nước (Battered Waters)

Tác giả: Anush Babajanyan, Armenia, VII Agency/National Geographic Society

Tác phẩm xuất sắc Khu vực Châu Á

Hạng mục Dự án dài hạn

Bốn quốc gia Trung Á không giáp biển đang

đối mặt các vấn đề từ cuộc khủng hoảng khí hậu và sự thiếu hợp tác giữa các quốc gia cùng khai thác chung nguồn nước. Tajikistan và Kyrgyzstan, những nước nằm ở thượng nguồn của sông Syr Darya và Amu Darya, cần nước vào mùa đông cho các nhà máy năng lượng. Ở hạ lưu, Uzbekistan và Kazakhstan lại cần nước vào mùa hè cho nông nghiệp. Trong lịch sử, các quốc gia trao đổi năng lượng nhiên liệu hóa thạch theo mùa để lấy nước xả từ các đập thượng nguồn. Nhưng kể từ khi Liên Xô sụp đổ và sự trỗi dậy của các ngành công nghiệp tư nhân, hệ thống này đã trở nên mất cân bằng. Việc sử dụng nước không bền vững và hạn hán dữ dội gần đây đã tạo ra những thách thức lớn.

▲ Phù sa ở sông Amu Darya ở Uzbekistan khiến nước có màu đỏ sẫm do mực nước sông tiếp tục giảm (ngày 28/10/2019).

với khán giả quốc tế. Kể từ đó, nhiệm vụ của World Press Photo đã được mở rộng. Cuộc thi này đã phát triển thành một trong những cuộc thi uy tín nhất thế giới, trao thưởng cho những người giỏi nhất trong lĩnh vực phóng sự ảnh và chụp ảnh tài liệu từ khắp nơi trên thế giới. Thông qua chương trình triển lãm thành công trên toàn thế giới, World Press Photo mang đến cho hàng triệu người những câu chuyện quan trọng.

Những tác phẩm ảnh đoạt giải

đều truyền tải được những vấn đề nổi bật và cả những góc khuất còn bị bỏ sót trong năm vừa qua. Từ đó, hướng sự chú ý của công chúng đến những vấn đề cấp bách nhất mà thế giới đang phải đối mặt ngày nay.

Theo thể thức chấm chọn mới được thay đổi từ năm trước, ở vòng sơ khảo, World Press Photo thành lập 6 Hội đồng Giám khảo Khu vực chấm chọn các tác phẩm gửi về từ 6 khu vực trên thế giới, bao gồm Châu Phi, Châu Á, Bắc và

Trung Mỹ, Nam Mỹ, Châu Âu, Đông

Nam Á và Châu Đại Dương). Mỗi

Hội đồng Giám khảo khu vực có 5

thành viên, trong đó khu vực Đông

Nam Á có nhiếp ảnh gia Maika Elan

(tên thật là Nguyễn Thanh Hải) của

Việt Nam, người từng chiến thắng

ở hạng mục Vấn đề đương đại của

Giải Ảnh Báo chí Thế giới năm 2013.

Hội đồng Giám khảo Khu vực chọn

ra các tác phẩm tốt nhất ở khu vực

của mình và đề xuất lên Hội đồng

Giám khảo Toàn cầu.

Chủ tịch Hội đồng Giám khảo

Toàn cầu là nhà báo, nhiếp ảnh

gia Brent Lewis - Biên tập viên ảnh của tờ New York Times, nhà đồng

sáng lập của Cộng đồng nhiếp ảnh Diversify Photo. Các thành viên trong HĐGK Toàn cầu gồm 6 nhà báo, nhiếp ảnh gia là Chủ tịch Hội đồng Giám khảo ở 6 khu vực. Từ những tác phẩm được đề xuất ở 6 khu vực, Hội đồng Giám khảo toàn cầu sẽ thẩm định lại và chọn ra các tác phẩm xuất sắc nhất của từng khu vực và trao giải. Ở vòng chung khảo, từ các tác phẩm chiến thắng giải của khu vực, Hội đồng Giám khảo Toàn cầu sẽ bình chọn ra tác phẩm xuất sắc nhất toàn cầu để trao Giải Ảnh Báo chí của năm 2023.

Giám đốc điều hành của World Press Photo Foundation, Joumana El

Tác phẩm: Tại đây, không cánh cửa nào giữ được tôi (Here, The Doors Don’t Know Me)

Tác giả: Mohamed Mahdy (Ai Cập)

Tác phẩm xuất sắc Khu vực Châu Phi

Hạng mục Định dạng mở

Đây là một dự án ảnh được xây dựng trên nền tảng website. Dự án khám phá những tác động của nước biển dâng đối với cộng đồng địa phương ở Al Max, một làng chài nằm dọc theo kênh Mahmoudiyah ở Alexandria, Ai Cập. Trong nhiều thế hệ, cư dân của nó đã sống và làm việc trên con kênh dẫn ra biển Địa Trung Hải. Vào năm 2020, Chính phủ Ai Cập bắt đầu di dời người dân ở làng chài Al Max đến những nơi ở cách xa kênh đào vài km. Sự di dời này không chỉ phá hủy nhà cửa mà còn ảnh hưởng đến những ký ức và văn hóa địa phương gắn liền với khu vực này.

Lấy ý tưởng từ quan niệm của người dân Al Max, những bức thư hoặc những lời cuối cùng trong những chiếc chai trôi dạt trên đại dương sẽ luôn được tìm thấy trên bờ biển của họ, cũng chính là cách thế giới liên lạc với họ. Dự án "Here, The Doors Don’t Know Me" của tác giả Mohamed Mahdy mở ra một kênh liên lạc của người dân Al Mã với thế giới, khuyến khích cư dân viết những bức thư của riêng họ đăng tải lên website, tạo

Zein Khoury, cho biết:

“Để chọn những bức ảnh chiến thắng này từ hàng chục nghìn tác phẩm là một nhiệm vụ khó khăn đối với cá nhân mỗi giám khảo. Nhưng họ đã thể hiện sự công tâm, có chuyên môn và nghiêm túc đào sâu từng vấn đề để đưa ra các quyết định của mình. Họ hướng đến những tác phẩm gây ấn tượng mạnh với người xem và có nội dung mang tính toàn cầu trong năm vừa qua.

Trong một thế giới mà nhiều nhà báo vẫn thiệt mạng trong khi tác nghiệp mỗi năm, tôi rất cảm phục những phóng viên ảnh, nhiếp ảnh gia dám xông vào hiện trường, mạo

một kho lưu trữ online để giữ lại những ký ức riêng, văn hoá của người dân Al Max cho các thế hệ tương lai. Những người truy cập trang web cũng được khuyến khích gửi thư cho cư dân của Al Max.

Bên cạnh đó, tác giả còn đăng tải các hình ảnh của chính mình và người dân cung cấp về con người, đời sống và văn hoá nơi đây. Dự án của Mahdy góp phần bảo tồn lịch sử của một cộng đồng đang trên bờ vực biến mất.

◉ Alina Surquislla Gomez, một nông dân nuôi alpaca thế hệ thứ ba, bồng một con alpaca con trên đường đến đồng cỏ mùa hè của gia đình cô, ở Oropesa, Peru (ngày 3/5/2021).

◉ Quang cảnh địa hình của quận Independencia, Huaraz, thuộc vùng Ancash, Peru, nơi có những đỉnh núi cao tới 6,000 mét.

◀ Một bào thai alpaca được phân tích tại Trung tâm Nghiên cứu và Sản xuất Quimsachata (ngày 22/11/2022). Trung tâm này được lập ra nhằm mục đích tạo ra các giống alpaca có khả năng chống chọi tốt hơn với khí hậu khắc nghiệt.

▲ Đàn lạc đà alpaca của người dân địa phương nghỉ ngơi ngoài trời vào ban đêm ở Oropesa (ngày 2/5/2021). Nhiều nông dân chăn nuôi không đủ khả năng xây dựng nơi trú ẩn cho động vật của họ, mặc dù nhiệt độ ở khu vực lạnh tới mức đóng băng với địa hình có độ cao lớn.

▶ Một gia đình nông dân nuôi alpaca thực hiện nghi lễ cho Pachamama (tức Mẹ Trái đất), ở Tisco, Peru.

hiểm tính mạng để tác nghiệp. Tất

cả sự nỗ lực đó nhằm mang đến

những hình ảnh và câu chuyện

chân thật nhất đến với thế giới.

Tôi xin trân trọng giới thiệu những

tác phẩm tuyệt vời này và đây cũng là

vinh dự khi chúng tôi sẽ có thể mang

những hình ảnh và câu chuyện mà

các tác giả kể đến cho hàng triệu

người nữa.”

Chủ tịch Hội đồng Giám khảo

Toàn cầu Brent Lewis cho biết:

“Chúng tôi tìm kiếm những bức

ảnh thu hút người xem và thông

điệp của bức ảnh phải đọng lại

trong tâm trí họ. Có những hình ảnh đoạt giải trong cuộc thi khiến cho người xem thấy rằng “đây có thể chính là bạn”. Những tác phẩm như vậy khiến tôi luôn ấn tượng. Những bức ảnh mà chúng tôi đã chọn là những tác phẩm báo chí đại diện cho năm 2022 và sẽ đóng vai trò làm tư liệu lịch sử của những sự kiện trong năm để các thế hệ tương lai nhìn lại và có thể học hỏi từ đó.”

Bốn tác phẩm xuất sắc nhất đoạt

Giải Ảnh Báo chí Thế giới của năm

2023, thuộc về bốn tác giả xuất sắc

tại các Khu vực Châu Á, Châu Âu,

Tác phẩm: Cộng đồng nông dân nuôi lạc đà alpaca (Alpaqueros)

Tác giả: Alessandro Cinque, Italy, Pulitzer Center/National Geographic

Tác phẩm xuất sắc Khu vực Nam Mỹ

Hạng mục Câu chuyện

Đối với nhiều người dân ở Andes, Peru, chăn nuôi lạc đà alpaca là nguồn sinh kế quan trọng. Tuy nhiên, nguồn sinh kế này phải đối mặt với những thách thức lớn do khủng hoảng khí hậu. Việc đồng cỏ tự nhiên và sông băng bị thu hẹp, chăn nuôi alpaca ngày càng trở nên khó khăn hơn. Trong viễn cảnh tệ nhất, cộng đồng các nông dân nuôi alpaca có thể bị buộc phải di cư lên vùng núi có độ cao lớn hơn hoặc từ bỏ việc chăn nuôi loài vật này. Để đối phó với tình trạng này, các nhà khoa học đang nghiên cứu lai tạo các giống alpaca có khả năng chống chịu nhiệt độ khắc nghiệt hơn.

Châu Phi được công bố tại Lễ trao giải và Khai mạc triển lãm của Cuộc thi. Buổi lễ diễn ra trực tiếp và trực tuyến vào ngày 20/4 tại quảng trường trung tâm của Amsterdam, Hà Lan.

Tạp chí Nhiếp ảnh và Đời sống xin giới thiệu tới độc giả một số những tác phẩm xuất sắc của các Khu vực. ☐

1. Công nhân theo dõi sự phát triển của cây con tại một trang trại đứng, gần Milan, Ý (ngày 10/11/2022). Cây trồng theo giàn thẳng đứng giúp tăng hiệu quả sử dụng đất và giảm lượng nước tiêu thụ.

2. Một người vận hành kiểm tra định kỳ lò phản ứng quang sinh học tại một cơ sở vi tảo ở Reykjanesbær, Iceland (ngày 13/7/2020). Công ty sử dụng tảo để sản xuất thực phẩm bổ sung giàu chất chống oxy hóa.

Tác phẩm: Cuộc chuyển đổi khí thải nhà kính không Các-bon (Net-Zero Transition)

Tác giả: Simone Tramonte, Italy

Tác phẩm xuất sắc Khu vực Châu Âu Hạng mục Dự án dài hạn

Năng lượng tái tạo, công nghệ mới sản xuất thực phẩm và mô hình kinh tế tuần hoàn có thể được coi là hướng đi chính cho các công ty châu Âu đang tìm kiếm quá trình chuyển đổi xanh. Theo OCHR, biến đổi khí hậu do con người gây ra là mối đe dọa lớn nhất đối với môi trường tự nhiên và xã hội mà thế giới từng trải qua. Điều này đã thúc đẩy Liên minh Châu Âu thiết lập các mục tiêu cắt giảm ít nhất 55% lượng khí thải nhà kính vào năm 2030 và giảm chúng xuống mức 0% vào năm 2050. Tác giả đã ghi lại các công nghệ đổi mới cung cấp các lộ trình khả thi cho các mục tiêu này.

3. Kristinn Haflidason giám sát lò phản ứng quang sinh học tại một cơ sở sản xuất vi tảo ở Hellisheiði, Iceland (ngày 14/7/2020). Công ty nuôi trồng tảo giàu omega 3 bằng cách sử dụng chất thải và năng lượng địa nhiệt.

Tác phẩm: Những nhà vô địch thế giới (World Champions)

Tác giả: Tomás Francisco Cuesta, Argentina, tờ Agence FrancePresse

Tác phẩm đoạt Bằng Danh dự khu vực Nam Mỹ

Những hình ảnh này ghi lại cảnh ăn mừng ở Buenos Aires sau khi Đội tuyển bóng đá quốc gia Argentina giành Giải vô địch bóng đá thế giới Worldcup 2022 ở Qatar. Ước tính có khoảng 5 triệu người đã xuống đường tham gia cuộc diễu hành. Đối với cầu thủ ngôi sao Lionel Messi, chiến thắng này đã củng cố di sản của anh và ghi tên anh vào danh sách những cầu thủ bóng đá vĩ đại nhất mọi thời đại.

▲ Cảnh chụp trên không các fan hâm mộ Argentina ăn mừng chiến thắng của đội tuyển. Người hâm mộ vây kín quanh xe của những nhà vô địch khi họ đang trên đường rời Sân bay Quốc tế Ezeiza đến trung tâm huấn luyện của Hiệp hội Bóng đá Argentina. Ước tính có khoảng năm triệu người hâm mộ đã đến tham gia cuộc diễu hành mừng chiến thắng này.

▶ Người hâm mộ ăn mừng chiến thắng của Argentina tại Giải vô địch bóng đá thế giới 2022 trên đỉnh Obelisk, tại giao lộ của hai trong số những con phố quan trọng nhất của thành phố, Avenida 9 de Julio và Avenida Corrientes, ở Buenos Aires (ngày 18/12/2022).

Tác phẩm: Lũ lụt Úc qua hình ảnh hồng ngoại (Australian Floods in Infrared)

Tác giả: Chad Ajamian, Australia

Tác phẩm xuất sắc Khu vực Đông Nam Á và

Châu Đại dương - Hạng mục Định dạng mở

Loạt ảnh này mang đến một góc nhìn độc

đáo về những trận lũ lụt gần đây đã tàn phá

các khu vực ở New South Wales, Úc. Hình ảnh

hồng ngoại trên không cho thấy thảm thực vật có màu hồng và đỏ, tương phản rõ rệt với xanh lam và lục lam, đại diện cho nước. Những hình

ảnh này giúp đội ứng phó khẩn cấp sau thiên tai dễ dàng nhận thấy các khu vực mới bị ngập

lụt để hỗ trợ ứng phó và phục hồi. Các bức ảnh trong loạt ảnh này được chụp trong các đợt lũ lụt tàn khốc ở New South Wales, Australia, khiến 18.000 người phải sơ tán vào tháng 3 năm 2021. Cường độ và tần suất lũ lụt gia tăng trong khu vực có thể là kết quả của cuộc khủng hoảng khí hậu toàn cầu.

4. Lũ lụt dọc theo sông Hawkesbury, một tuyến đường thủy chính bao quanh khu vực đô thị Sydney, ngày 31/3/2022. Mực nước lũ đạt mức trung bình hơn 13m và nằm trong khoảng thời gian 9 ngày mực nước cao nhất của lưu vực kể từ khi bắt đầu ghi chép.

5. Một khu rừng ngập nước ở Mungindi, New South Wales ngày 19/4/2021. Khu vực này tạo thành một lưu vực tự nhiên, có thể khiến các cộng đồng vùng sâu vùng xa bị cô lập trong nhiều tuần liền, đòi hỏi nguồn cung cấp thực phẩm và thuốc men khẩn cấp bằng đường hàng không.

6. Quang cảnh sông Lachlan ở thị trấn Forbes, New South Wales, sau khi lũ lụt tràn vào thị trấn, chặn các con đường và lối vào và làm thiệt hại năng suất cây trồng của các trang trại địa phương, ngày 21/11/2021.

7. Hình ảnh một giao lộ ở Mogil Mogil, New South Wales, ngày 19/4/2021. Các cơ quan ứng phó khẩn cấp sử dụng hình ảnh hồng ngoại chụp từ trên không để xác định mức độ thiệt hại và cũng có thể xác định các tuyến đường đi vào an toàn cho các đội ứng phó.

◀ Khung cảnh hân hoan của người Argentina khi đất nước của họ trở lại vị trí thống trị thế giới bóng đá World Cup, Buenos Aires (ngày 18/12/2022).

◀ Pháo hoa được thắp lên trên bầu trời trong khi người hâm mộ kéo cao lá cờ Argentina bên cạnh Obelisco de Buenos Aires, một di tích lịch sử quốc gia nằm ở quảng trường chính của thủ đô Argentina.

Việt Nam xưa

BÀI: KHÁNH LINH - ẢNH: LEO GOULET

Nhiếp ảnh gia Leo Goulet đến Việt Nam lần đầu tiên vào tháng 9 năm 1980 trong chuyến công tác với tư cách là một cán bộ của Tổ chức Quốc tế UNICEF hoạt động trong Chương trình Nước sạch và Vệ sinh Nông thôn (Rural Water Supply and Sanitation, NSVSNT). Khi đó ông mang theo hai chiếc máy ảnh, một máy chụp film slide màu Kodachrome và một chiếc chụp ảnh đen trắng...

▲ Ông Leo Goulet (Thành viên chương trình NSVSNT của UNICEF) trên chiếc thuyền mà nhóm đang sử dụng để đi công tác (huyện Vĩnh Hoàng, phía Tây tỉnh Long An, gần biên giới Campuchia, ngày 29/10/1980)

Leo Goulet đã yêu thích nhiếp ảnh từ rất

sớm bắt đầu từ chiếc “Kodak Brownie”

của mẹ ông. Nhưng phải đến chiếc “Kodak Instamatic” của bà, ông mới bắt đầu tự tay chụp những bức ảnh đầu tiên của mình. Leo chia sẻ: “Đến khoảng năm 16 tuổi, tôi đã dành

dụm và có cho riêng mình một chiếc máy ảnh.

Kể từ đó máy ảnh đã luôn là người bạn đồng hành cùng tôi trên mọi chặng đường, bắt đầu với một chiếc “Milnota SR-1” và sau đó là một vài kiểu dáng và mẫu mã khác.” Theo sự phát triển

của công nghệ, Leo chuyển từ máy ảnh film

sang máy ảnh kỹ thuật số, và cả điện thoại thông

minh, những công cụ hữu dụng cho mình trong việc chụp ảnh.

Đầu những năm 80 này, để mở rộng đất nông nghiệp và tái định cư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã phát động Chương trình

NSVSNT với sự hỗ trợ của Tổ chức Quốc tế

◀ Trẻ em tại Đức Hòa, phía Tây Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Long An, ảnh chụp ngày 31/10/1980.

▼ Trẻ em ở Trung tâm Thành phố Hà Nội, ảnh chụp ngày 25/12/1980.

▲ Trẻ em ở Rạch Sỏi, Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang, ngày 21/9/1983.

▲ Người dân địa phương xem máy bơm tay mới lắp đặt tại xã Nga Tân, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa, ngày 17/5/1983.

UNICEF, cung cấp nước sạch cho người dân ở vùng Kinh tế mới. Leo Goulet được UNICEF cử đến Việt Nam để thực hiện chương trình này từ năm 1980 - 1985. Bắt đầu tại ba tỉnh thành vùng Đồng bằng Sông Cửu Long: Long An, Minh Hải (nay là tỉnh Bạc Liêu và Cà Mau) và Kiên Giang. Đến năm 1982, chương trình được mở rộng thêm ở ba tỉnh phía Bắc: Hà Nam Ninh (nay là tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình), Thanh Hóa và Nghệ Tĩnh (nay là tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh). Qua đó, người dân những vùng này đã có thể tiếp cận nguồn nước sạch nhanh chóng và dễ dàng hơn.

Trong thời gian công tác ở Việt Nam, ông luôn mang theo mình một chiếc máy ảnh, nhất là những khi ra khỏi Hà Nội. Vào thời điểm đó, có khá ít người sở hữu máy ảnh, và hầu như chúng chỉ được dùng để ghi lại những sự kiện rất đặc biệt, ít khi dùng để chụp lại những hình ảnh cuộc sống, đời thường của người dân hay phong cảnh, sự vật và không gian xung quanh. Do đó, Leo trở thành một trong số ít những người chụp và lưu

▶ Những đứa trẻ bên giếng khoan tại Nông trường Quốc doanh Đồng Hới, tỉnh Minh Hải, ảnh chụp ngày 18/10/1980.

▶ Đoàn chúng tôi tới thăm huyện Vĩnh Hoàng, phía tây tỉnh Long An, gần biên giới Campuchia, ảnh chụp ngày 29/10/1980.

▼Một chiếc thuyền chở hàng tại huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang, ảnh chụp ngày 24/10/1980.

▲ Một quả bom chưa nổ ở huyện Đức Huệ, phía Tây TP.HCM và gần biên giới Campuchia, tỉnh Long An, ngày 23/5/1981. Sau chiến tranh, còn rất nhiều bom chưa nổ như vậy nằm rải rác ở các vùng, ẩn chứa nhiều nguy hiểm cho người dân địa phương.

▶ Một giàn khoan tay đang hoạt động ở Rạch Sỏi, gần đường quốc lộ dẫn đến Rạch Giá, ngày 30/4/1983. Sau khi lỗ khoan này được hoàn thành, một máy bơm tay sẽ được lắp đặt để cấp nước sạch cho người dân địa phương.

giữ những hình ảnh về Việt Nam, từ thành thị đến nông thôn vào những năm đầu của thập niên 80. Ảnh ông rất sinh động, khắc hoạ rõ văn hoá, xã hội, đời sống của con người và đất nước Việt Nam thời đấy. Sau mỗi bức hình chụp, in ra, ông đều ghi đầy đủ thông tin, thời gian, địa điểm. Mỗi khi nhìn lại ảnh và ghi chú ông đều nhớ rõ nội dung, câu chuyện phía sau mỗi tấm ảnh.

Có nhiều vùng ông qua, người dân chưa bao giờ biết đến máy ảnh và việc chụp ảnh. Nên khi dừng lại chụp hình, rất nhiều người tò mò, thích thú khi được ông chụp hình. Vì vậy, các nhân vật trong ảnh của ông thường nở nụ cười rất tươi vui. Một số bức ảnh được ông chụp với mục đích công tác như những bức ảnh về hệ thống khoan giếng và bơm tay, nhưng phần lớn ảnh được

▲ Một bức bích họa bên đường ở trung tâm Hà Nội, ảnh chụp ngày 4/10/1980.

◀ Trong chuyến thăm đặc biệt của nhiếp ảnh gia Leo Goulet vào tháng 3/2023, Tạp chí Nhiếp ảnh và Đời sống đã gửi tặng ông cuốn tạp chí số Tết đặc biệt và sách ảnh nghệ thuật Cuộc thi ảnh nghệ thuật quốc tế VN21.

chụp là về cuộc sống thường nhật của người dân nơi đây. Tất cả những bức ảnh này đều được Leo trân quý và giữ gìn cẩn thận.

“Tôi mong răng những bức ảnh của mình sẽ đem lại những trải nghiệm thú vị, mang tính hoài niệm về một Việt Nam từ những ngày xưa cho những người đã từng sinh ra và lớn lên trong thời kì đó, cũng như đem đến cho những người trẻ tuổi, những người có thể sẽ cảm thấy xa lạ hơn khi xem hình ảnh về đất nước của họ trong những năm tháng còn khó khăn và thiếu thốn.” Leo Goulet chia sẻ trong lần ghé thăm Toà soạn Tạp chí Nhiếp ảnh và Đời sống vào cuối tháng 3. Ban Biên tập Tạp chí có cơ duyên gặp và đón tiếp ông tại Toà soạn trong dịp ông trở lại Việt Nam, thăm lại những nơi ông đã từng đi qua, từng làm việc, thăm lại Việt Nam xưa - một phần ký ức tuổi trẻ của ông. ☐

NSNA NGUYỄN NGỌC BÌNH

ngườicùngchơi

BÀI: LAN CHI

ẢNH: NGUYỄN NGỌC BÌNH

sáng Ánh

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Ngọc Bình là một người tài hoa, đam mê trong nhiều lĩnh vực nghệ thuật. Ở tuổi 76, ông lần đầu tổ chức triển lãm ảnh cá nhân với tên gọi “Cảm xúc 2 – Cuộc chơi cùng ánh sáng”, trưng bày 55 bức ảnh màu và đen trắng theo phong cách hiện thực, lấy cảm xúc từ những hình ảnh bình dị nhất để mô tả nét chân thực về chân dung và cuộc sống đồng bào các dân tộc, các làng nghề truyền thống trên mọi miền Tổ quốc.

Tiến sĩ, kiến trúc sư - nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Ngọc Bình sinh năm 1947

tại Hà Nội, tốt nghiệp Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội, làm nghiên cứu sinh tại Trường Đại học Bauhaus Weimar, Đức. Ông từng công tác tại Văn phòng Chính phủ, là Chuyên viên cao cấp, Phó Vụ trưởng phụ

trách lĩnh vực Quy hoạch, Kiến trúc và Phát

triển đô thị. Từ nhỏ ông đã yêu thích nhiều

bộ môn nghệ thuật như âm nhạc, mỹ thuật và nhiếp ảnh, nhưng phải đến lúc nghỉ hưu

ông mới có thời gian đi sâu tìm hiểu và thực

hiện niềm đam mê của mình. Bằng năng

khiếu nghệ thuật thiên bẩm cùng với nỗ lực

cá nhân, ông đã dành được khá nhiều thành công chỉ trong thời gian rất ngắn.

Lý do ông lấy tên triển lãm ảnh cá nhân đầu

tiên của ông là “Cảm xúc 2 – Cuộc chơi cùng

ánh sáng” bởi “Cảm xúc 1” là triển lãm trưng

bày các tác phẩm hội họa của ông vào năm

2018, với ông là “cuộc chơi cùng màu sắc”. Sau thành công trong hội họa, ông tập trung nhiều hơn cho nhiếp ảnh và các chuyến đi sáng tác.

Tháng 10 năm 2018, lần đầu tiên tham dự Cuộc thi và Triển lãm ảnh “Cuộc sống ngoại thành Hà Nội” do Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội tổ chức, Nguyễn Ngọc Bình đã có 3 tác phẩm được triển lãm, trong đó có 2 tác phẩm đoạt giải. Cùng năm đó ông được kết nạp và trở thành hội viên Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật

Hà Nội. Với niềm đam mê và sáng tạo không ngừng nghỉ, ông đi nhiều, sáng tác nhiều, giao lưu nhiều với anh chị em NSNA cả nước để học hỏi và tích cực tham gia các cuộc thi

ảnh trong nước và quốc tế. Năm 2022, ông được kết nạp vào Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, và cùng năm đó được kết nạp vào Hội Nhiếp ảnh Hoa Kỳ (PSA). Đến đầu năm 2023, ông trở thành hội viên Liên đoàn Nhiếp ảnh Nghệ thuật Quốc tế (FIAP).

NSNA Nguyễn Ngọc Bình đã dành nhiều giải thưởng và được chọn nhiều ảnh triển lãm tại các cuộc thi nhiếp ảnh nghệ thuật trong nước và khoảng 50 nước trên thế giới. Ông cũng đã tham gia nhiều cuộc triển lãm chung với một số tác giả trong nước.

Nói về chủ đề triển lãm, NSNA Nguyễn Ngọc Bình cho biết: “Tôi lấy chủ đề lần này là “Cuộc chơi cùng ánh sáng” vì phần lớn các tác phẩm triển lãm đều được tận dụng những khoảnh khắc ánh sáng gây ấn tượng nhất có thể”.

Triển lãm “Cảm xúc 2 – Cuộc chơi cùng ánh sáng” trưng bày 55 bức ảnh màu và đen trắng theo phong cách hiện thực, lấy cảm xúc từ những hình ảnh bình dị nhất để mô tả nét chân thực về chân dung và cuộc sống đồng

bào các dân tộc, các làng nghề truyền thống

trên mọi miền Tổ quốc. Những bức ảnh được

tác giả thể hiện cô đọng, chân phương như

bản chất vốn có của con người Việt Nam từ

các làng quê. Là một người am hiểu về hội họa, các tác phẩm của ông mang đậm chất nghệ thuật, rất chú trọng đến bố cục, ánh sáng, đến từng khoảnh khắc bấm máy.

“Tôi đi nhiều nơi, thích những vùng cao, đồng bào các dân tộc thiểu số. Họ sống chân thực và rất hiếu khách. Tôi thích chụp những cảnh sinh hoạt của họ và bấm máy khi có ánh sáng đẹp, gây nhiều cảm xúc và nhiều ấn tượng đặc biệt”, NSNA Nguyễn Ngọc Bình chia sẻ.

Tất cả 55 tác phẩm trưng bày tại “Cảm xúc 2 – Cuộc chơi cùng ánh sáng” đều đã được giải thưởng hoặc trưng bày tại các cuộc thi ảnh

nghệ thuật trong nước và quốc tế. Điều đó

thêm một lần khẳng định, nghệ sĩ nhiếp ảnh

Nguyễn Ngọc Bình là một nghệ sĩ tài năng.

Mặc dù tuổi đã cao nhưng ông vẫn nỗ lực hết

mình cống hiến cho nghệ thuật. ☐

PHÓNG SỰ ẢNH

KHOẢNH KHẮC

BÓNG ĐÁ NỮ VIỆT NAM

VIẾT NÊN TRANG SỬ MỚI TẠI SEA GAMES

PHÓNG SỰ ẢNH: HẢI HOÀNG

◉ Đánh bại tuyển nữ Myanmar 2-0 ở trận Chung kết ngày 15/5, đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam lên ngôi vô địch SEA Games 32, qua đó khẳng vị thế số một của mình tại Đông Nam Á.

Sau khi đánh bại tuyển nữ Myanmar 2-0 ở trận Chung kết, đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam giành tấm Huy chương Vàng SEA Games lần thứ 4 liên tiếp. Với chiến thắng này, đội tuyển nữ Việt Nam đã ghi tên mình vào lịch sử SEA Games, qua đó khẳng định vị thế số một của bóng đá nữ trên đấu trường khu vực.

đội

4. HLV Mai Đức Chung là người đã có công lớn giúp tuyển nữ Việt Nam thống trị bộ môn bóng đá tại khu vực.

5. Tiếng còi của trọng tài vang lên, các thành viên tuyển nữ Việt Nam chạy ùa vào sân ăn mừng tấm Huy chương Vàng lịch sử.

6. Cả đội giơ 4 ngón tay, là sự khẳng định về kỷ lục 4 Huy chương Vàng trong 4 kỳ SEA Games liên tiếp.

TÁC GIẢ - TÁC PHẨM

BÀI: LÊ THANH - ẢNH: THANH HÀ

Vừa qua tại Rạp Xiếc Trung ương, Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã có buổi triển lãm, giới thiệu những tác phẩm ảnh về xiếc mà NSNA Thanh Hà chụp trong vòng 3 năm (2021 - 2023) tại các chương trình biểu diễn, cuộc thi, liên hoan xiếc trong nước và quốc tế. Ghi lại những khoảnh khắc lao động nghệ thuật điêu luyện và thăng hoa của các nghệ sĩ xiếc, NSNA Thanh Hà muốn chia sẻ tới công chúng những rung cảm, sắc màu của nghệ thuật xiếc.

◀ Thổi lửa ▼

ghệ sĩ nhiếp ảnh Thanh Hà nguyên là phóng viên ảnh của TTXVN chuyên theo dõi mảng văn hóa nghệ thuật, bởi vậy anh đã có nhiều năm gắn bó với với các bộ môn nghệ thuật biểu diễn trong đó có xiếc. Ảnh của NSNA Thanh Hà là sự kết hợp của tính báo chí và tính nghệ thuật, nên tác phẩm của anh thể hiện được những vẻ đẹp của nghệ thuật xiếc bằng ngôn ngữ nhiếp ảnh.

NSND Tống Toàn Thắng, Giám đốc

Liên đoàn Xiếc Việt Nam, phát biểu tại

khai mạc triển lãm: “Đây là hoạt động mở đầu cho chương trình Gala Xiếc ba miền của Liên đoàn Xiếc Việt Nam.

Những tác phẩm được trưng bày tại triển lãm tái hiện lại những khoảnh khắc thăng hoa của các nghệ sĩ xiếc trong nước và quốc tế qua những động tác và kỹ thuật công phu. Có thể kể đến một số tác phẩm như: “Thổi lửa”, “Lắc vòng”, “Lăn vòng”, “Dây lụa đôi”, “Dây căng cao”, “Xe đạp tập thể”, “Đu xoắn”, “Đu nón nghệ thuật”… Thông qua ống kính và góc nhìn của nhà báo - NSNA Thanh Hà, các tiết mục xiếc của các nghệ sĩ xiếc không chỉ là kỹ xảo xiếc điêu luyện, kỹ thuật xiếc xuất sắc mà còn góp phần nâng tầm tính nghệ thuật trong biểu diễn xiếc lên

◀ Đu vòng ▼ Patin đôi

TÁC GIẢ - TÁC PHẨM

một tầm cao mới, để lại những cảm xúc và ấn tượng sâu sắc hơn nữa trong lòng công chúng.

NSNA Thanh Hà chia sẻ: “Triển lãm ảnh lần này như một lời cảm ơn của tôi tới các nghệ sĩ xiếc, những con người tài năng, cống hiến hết mình

cho nghệ thuật. Thông qua triển lãm này, tôi cũng mong muốn các nghệ sĩ xiếc khi hội tụ về đây tham gia Gala Xiếc ba miền sẽ được nhìn thấy hình ảnh của mình trên sân khấu xiếc, được chứng kiến những khoảnh khắc thăng hoa trong nghệ thuật của mình được lưu giữ lại qua ống kính nhiếp ảnh”. ☐

▶ Tung hứng trên chân ▶ Tạo hình trên cao ▼ Xe đạp tập thể

“Triển lãm ảnh lần này như

một lời cảm ơn của tôi tới các nghệ sĩ xiếc, những con người tài năng, cống hiến hết mình cho nghệ thuật.

Thông qua triển lãm này, tôi cũng mong muốn các nghệ sĩ xiếc khi hội tụ về

đây tham gia Gala Xiếc ba

miền sẽ được nhìn thấy

hình ảnh của mình trên sân

khấu xiếc, được chứng kiến những khoảnh khắc thăng

hoa trong nghệ thuật của

mình được lưu giữ lại qua ống kính nhiếp ảnh”.

NSNA Thanh Hà

▲ Ảnh: Đặng Minh Tú

▲ Ảnh: Nguyễn Xuân Anh

◉ Ảnh: Lý Lâm Thông au 3 năm gián đoạn vì dịch bệnh, tối ngày 2/6, Lễ hội Pháo hoa Quốc tế Đà Nẵng - DIFF 2023 đã khai mạc với màn trình diễn mãn nhãn của đương kim vô địch Phần Lan và đội chủ nhà Việt Nam.

Với thông điệp “Thế giới không khoảng cách”, Lễ hội Pháo hoa DIFF 2023 gửi đi lời kêu gọi: đã đến lúc chúng ta tiếp tục sống sau khi phải dừng lại một thời gian do dịch bệnh COVID-19 bằng cách an tâm ra đường, đi du lịch và trải nghiệm…

Tạp chí Nhiếp ảnh và Đời sống xin giới thiệu những bức ảnh pháo hoa rực rỡ sắc màu bên bờ sông Hàn trong đêm khai mạc lễ hội do các thành viên Câu lạc bộ Nhiếp ảnh TP. Đà Nẵng thực hiện. ☐

ẢNH: CÂU LẠC BỘ NHIẾP ẢNH TP. ĐÀ NẴNG