Photography & Life Magazine No.407-408 Jan & Feb 2023

CỐ VẤN TẠP CHÍ

TS LÊ DOÃN HỢP

(Nguyên Bộ trưởng

Bộ Thông tin và Truyền thông)

ThS TRẦN THỊ THU ĐÔNG

(Chủ tịch Hội NSNAVN, UV Đoàn Chủ tịch

Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật VN, UV Uỷ Ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội, NSNA - Tước hiệu: E.VAPA - E.FIAP)

TỔNG BIÊN TẬP

ThS HỒ SỸ MINH

(Phó Chủ tịch Thường trực Hội NSNAVN

NSNA - Tước hiệu: E.VAPA/G)

HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP

PHẠM TIẾN DŨNG

TRẦN DUY NGOÃN

PHAN VĂN TOÀN

THƯ KÝ TOÀ SOẠN

HỒ TRẦN MINH QUANG

BIÊN TẬP HÌNH ẢNH & THIẾT KẾ

QUANG HỒ - KHÁNH LINH

QUẢNG CÁO - PHÁT HÀNH: ĐỖ LIÊN 091 757 8 311

TÒA SOẠN:

Tầng 2, 82 Trần Thái Tông, Cầu Giấy, Hà Nội

Điện thoại: 091 757 8 311

Website: nhiepanhdoisong.vn

Email: nhiepanh.doisong@gmail.com

CÁC VĂN PHÒNG ĐẠI DIỆN:

◉ BẮC TRUNG BỘ:

93 Nguyễn Thị Minh Khai, TP. Vinh, Nghệ An.

Trưởng VPĐD: NSNA TRẦN DUY NGOÃN

◉ QUẢNG BÌNH - QUẢNG TRỊ: Tổ dân phố

2, thị trấn Lệ Ninh, Lệ Thuỷ, Quảng Bình

Phó VPĐD: NSNA HOÀNG AN

◉ ĐÀ NẴNG: 308/10 Hoàng Diệu.

Trưởng VPĐD: ANH TUẤN

◉ TÂY NGUYÊN: 62 Nguyễn Văn Hoàng, phường Duy Tân, TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum

Trưởng VPĐD: NSNA HOÀNG ĐÌNH CHIỂU

◉ TP. HCM: 178 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường 6, quận 3

Trưởng VPĐD: HỒ MINH SƠN

◉ BÌNH DƯƠNG: 207 đường Nguyễn Bình, phường Phú Lợi, TP. Thủ Dầu Một, Bình Dương

Trưởng VPĐD: VÕ NHƯ ANH

◉ Trưởng phòng Bạn đọc: NGÔ DOANH

Giấy phép Hoạt động báo chí in số: 657/GP-BTTTT - Ngày 29/12/2017

In tại Công ty CP In Thương mại Truyền

thông Việt Nam - Số lượng: 3.000 cuốn

SỐ 407 - 408 THÁNG 1+2/2023

NĂM THỨ 45

ISSN: 2615-9864

◉ Tác giả có bài, tác phẩm ảnh đẹp xin gửi về

địa chỉ E-mail Tạp chí: nhiepanh.doisong@gmail.com

Ảnh bìa: Vũ điệu yêu thương Tác giả:

Lê Minh Quốc (Bình Thuận)

Tác phẩm triển lãm Cuộc thi Ảnh nghệ thuật Việt Nam 2022.

Chào Xuân Quý Mão 2023

08 | Sắc Xuân biên cương

14 | Tết đang về

20 | Tết miền Tây

22 | Hoa Xuân Sa Đéc

46 | Tết Hà Nhì

Theo dòng sự kiện

24 | Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam:

Dấu ấn một năm với nhiều hoạt động sôi nổi

30 | Tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới

66 | Dư âm trại sáng tác ảnh nghệ thuật tại tỉnh Cao Bằng

Tác giả - Tác phẩm

50 | Xuân qua ống kính CLB nhiếp ảnh

Ánh sáng số (DLA)

62 | Những khoảnh khắc

Phóng sự ảnh

54 | Hương sen Hà Nội

58 | Rực rỡ sắc màu nghề truyền thống

làm bột khoai

60 | Độc đáo bóng đá cà kheo Cần Giờ

64 | Mùa Xuân lên miền Tây xứ Nghệ

Văn hóa - Xã hội

34 | Phải biết đột phá để kích dậy văn hóa dân tộc

40 | Du lịch TP.HCM chào năm mới

72 | Ảnh màu về Việt Nam hơn 100 năm trước

trong “kho tư liệu hành tinh” của Albert Kahn

76 | Thành phố Vinh xưa qua những bức ảnh

hơn 100 năm trước

BIÊN CƯƠNG

Xem bộ ảnh triển lãm của cuộc thi “Tự hào một dải biên cương” năm 2022, chợt nhận ra trong bộ ảnh này có nhiều ảnh chụp về chủ đề mùa Xuân, đặc biệt là sắc Xuân ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Chỉ qua những bức ảnh thôi cũng thấy mùa Xuân biên cương thật đẹp.

▶ Tác phẩm: Giã bánh trên mây

Tác giả: Đỗ Thu Quyên

ùa xuân là mùa đẹp nhất trong năm của vùng núi phía Bắc. Đó là vẻ đẹp của sức sống mãnh liệt, đậm chất hoang sơ của thiên nhiên, núi rừng và con người. Xuân vùng cao có lẽ nhiều nhất là các sắc hoa: hoa ban, hoa mận, hoa đào, hoa tam giác mạch... Ở đâu cũng thấy hoa: hoa mận trắng, hoa đào rực hồng, hoa cải vàng óng nở rộ trên khắp sườn non, qua mọi nẻo

đường vào tận bản làng. Hoa rực rỡ bên các hiên nhà, bên những mái ngói đã ngả màu thời gian, trong những khu vườn. Hoa khoe sắc và trải dài trên các sườn núi, triền đồi như những tấm thảm hoa nhiều màu…

Giữa những rừng hoa muôn màu ấy là hình ảnh những cô gái, những em bé người dân tộc với trang phục đủ các sắc màu, tạo nên bức

▲ Tác phẩm:

Dưới chân cột cờ

Lũng Cú

Tác giả:

Lê Xuân Tùng

◀ Tác phẩm: Mùa

xuân yêu thương

Tác giả:

Nguyễn Minh Hải

▶ Tác phẩm:

Mùa xuân bên mẹ

Tác giả: Hà Ngọc Hà

▲ Tác phẩm: Hai mẹ con người Lô Lô

Tác giả: Đào Văn Vinh

◀ Tác phẩm: Mùa xuân trên vùng cao

Tác giả: Đinh Công Tâm

▼ Tác phẩm: Quân với dân một lòng

Tác giả: Lê Ngọc Huy

tranh mùa Xuân biên cương tuyệt đẹp. Mùa Xuân cũng là mùa của hội hè, của các phiên chợ vùng cao, của tình yêu lứa đôi. Các chàng trai, cô gái gửi tâm tình qua tiếng khèn du dương, qua tiếng đàn môi ngọt lịm, qua tiếng sáo thiết tha...

▲ Tác phẩm: Em yêu trường em Tác giả:

Vũ Thuý Hoa

▶ Tác phẩm:

Tuyên truyền

luật biên giới

Tác giả:

Đỗ Trường Vinh

◀ Tác phẩm: Xuân về trên bản

Lô Lô Chải

Tác giả:

Ngô Chí Thành

▼ Tác phẩm:

Xuân hạnh phúc

Tác giả:

Nguyễn Ngọc Bình

◀ Tác phẩm: Mùa hoa mận trắng Tác giả: Nguyễn Minh Hải

Vùng rừng núi biên cương Đông Bắc, Tây Bắc là nơi sinh sống của hàng chục dân tộc anh em: Mông, Dao, Thái, Lô Lô, Tày, Mường...

mỗi dân tộc lại có phong tục tập quán, lễ hội, trang phục riêng, tạo nên bức tranh văn hóa đa sắc, đặc trưng, hòa cùng dòng chảy văn hóa đa dạng của các dân tộc trên mọi miền Tổ quốc.

Mùa Xuân nơi biên cương vô cùng hấp dẫn đối với khách du lịch trong và ngoài nước, với các văn nghệ sĩ và đặc biệt là các nhiếp ảnh gia. Các nghệ sĩ, những người yêu thích nhiếp ảnh năm nào chẳng có vài lần rủ nhau lên vùng cao để săn ảnh bởi nơi đây mùa nào cũng đẹp, mùa Xuân rực rỡ các sắc hoa; mùa nước đổ những thửa ruộng bậc thang lấp lánh các sắc màu, đường nét uốn lượn đẹp như tranh; mùa gặt khi các thửa ruộng vàng rực màu của ấm no; mùa Đông khi băng tuyết phủ trắng núi rừng... và đẹp hơn cả là đời sống của những người dân vùng cao cần cù

lao động và chính họ cũng là chủ nhân, người tạo nên những bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp ấy, người gìn giữ bảo vệ vùng biên cương của Tổ Quốc. Bằng những bản sắc văn hóa đặc trưng, mỗi dân tộc như một đóa hoa của rừng đại ngàn Tây Bắc rực rỡ đón xuân về.

Nhân dịp đầu Xuân Quý Mão, Tạp chí Nhiếp

ảnh và Đời sống xin gửi tới bạn đọc những tác

phẩm của các nghệ sĩ nhiếp ảnh chụp mùa

Xuân nơi biên cương trong cuộc thi ảnh “Tự hào một dải biên cương” năm 2022 để một lần nữa cùng nhau thưởng thức vẻ đẹp của đất trời, con người nơi biên ải. ☐

▲ Tác phẩm: Xuân về trên cao nguyên đá Đồng Văn Tác giả: Nguyễn Kỳ Nam

đangTết về

Xuân đang nhẹ bước chân về trên từng cánh hoa, ngọn gió. Những ngày này, ngoài không khí tất bật chuẩn bị đón

Tết Nguyên Đán của dân tộc thì cảm xúc của mỗi người dân Việt chúng ta đều có chút nôn nao, bồi hồi…

ỞHà Nội, khắp trên đồng bãi ven sông

Hồng đang rực rỡ các loại hoa chuẩn

bị đón Tết. Hoa đào đang rung rinh cánh thắm trên các vườn đào Nhật Tân. Những nụ đào sớm bụ bẫm, những cách hoa tươi tắn long lanh hạt mưa Xuân. Cánh hoa ửng hồng khuôn mặt người chăm đào đang rục rịch chuyển những gốc đào khủng đến nhà người chơi sớm. Những người bán lẻ đã vào vườn cắt đào. Thấp thoáng những tà áo dài của thiếu nữ Hà Nội đang tạo dáng bên những luống đào, như những cánh bướm Xuân. Những luống hoa trải dài hút tầm mắt, kéo dài từ chân cầu Nhật Tân tới giáp vườn quất làng Tứ Liên, làm thành những thảm hoa mênh mông, chen lẫn nhiều sắc hồng thắm.

Bước sang vườn quất Tứ Liên, tâm hồn tôi lại reo lên một cung bậc khác của mùa Xuân, cung bậc của hy vọng, của ấm no. Cánh hoa đào mỏng manh, mang màu hồng ấm áp nhưng sau cái vui có chút cái buồn phảng phất về

sự mong manh của cái đẹp. Ngắm những chậu quất vàng căng tròn xen trong tán xanh mỡ màng tôi chỉ thấy một niềm vui trần thế và ấm no tràn trề.

Ngày Tết cũng là quãng thời gian của ký ức. Ngày còn bé, vào khoảng thời gian này là tôi cùng mấy chị lau chùi nhà cửa, dọn dẹp sân vườn, ngóng mẹ mua túi quà Tết, chờ bố mua cành đào. Nhưng có một việc mà đích thân tôi làm, đó là đi mua hoa. Tôi sang vườn hàng xóm chọn những cành hoa đẹp nhất, cắt đầy một ôm rồi ra trả tiền. Sau đó về nhà cắm một lọ hoa đủ màu sắc, cắm xong lọ hoa như là mùa Xuân đã về.

Mua hoa xong mấy đứa trẻ con chúng tôi đi xem gói bánh chưng. Có gạo, có đậu, có thịt, có lá dong rồi, mấy nhà trong xóm gói chung, luộc chung. Ngày gói bánh như là nghi lễ trang trọng nhất của Tết. Bánh chưng không chỉ là cái bánh để ăn, mà nó là cái tâm để cúng tổ tiên, là nghi lễ không thể thiếu. Cứ nhớ cái đêm rét mướt nhưng bọn trẻ con háo hức quay quần bên nồi bánh chưng là những ký ức đẹp không bao giờ quên.

Rời khỏi dòng ký ức miên man, tâm hồn tôi lại theo gió Xuân nồng nàn, ngắm những luống đào, quất là những luống violet tím biếc, hoa bướm lúng liếng, hoa cúc rực rỡ đang cùng rộn rã đón xuân. Đường đê sông Hồng đang đông ùn lên người đi sắm Tết, chơi Xuân. Từ các ngả đường dẫn ra bãi sông người với người đang nhộn nhịp đi ngắm đào ngắm quất, và từ đất bãi ven sông những cành đào thắm, những chậu quất vàng cũng ùn ùn đi ngược vào trong phố.

Một năm nhiều vất vả lo toan chợt lùi lại phía sau. Một chút yếu lòng khi năm cũ đang qua, năm mới sắp đến. Thời gian trôi qua mau, một năm đã qua mà còn nhiều điều chưa kịp làm. Có một cái gì đẹp đẽ lắm mà mơ hồ, tuột qua kẽ tay, trôi theo thời gian. Khóe mắt cay cay, như có mùi khói nồi bánh trưng

đêm ba mươi, rồi nồi nước mùi già và vỏ bưởi tắm cuối năm thơm thoảng đâu đây. Thật ấm áp khi cả gia đình quây quần bên mâm cơm

Tất niên chiều 30 Tết. Đây là dịp các thành viên trong gia đình xum họp, tận hưởng thời khắc thiêng liêng tiễn biệt năm cũ cùng nhau đón năm mới với những lời chúc tốt đẹp nhất dành cho nhau. ☐

BÀI VÀ ẢNH:

VŨ THUÝ HOA (Giải Khuyến khích Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Hà Nội năm 2022)

HÀ NỘI

Từ xa xưa, người Hà Nội đã có một thức uống vừa tao nhã vừa mang đậm chất quê hương đó là trà sen.

Khi những búp sen hồng bắt đầu nở rộ cũng là lúc người làm nghề ướp trà sen tại phường Quảng An (Tây Hồ, Hà Nội) tất bật vào vụ mùa mới. Làm trà sen không chỉ vì cuộc sống mưu sinh mà còn là cách người dân ở đây lưu giữ nét văn hóa truyền thống.

Không phải ngẫu nhiên mà trà sen Hồ Tây trở thành một thức quà nổi tiếng của người Hà Thành. Trà sen quý bởi được sự cầu kì

và tỉ mỉ trong từng công đoạn chế biến.

Trà phải là loại trà được trồng ở Tân Cương (Thái Nguyên), còn sen dùng

ướp trà là sen Bách Diệp với nhiều cánh, màu hồng nhạt, chúm chím nụ.

Sen được hái tại đầm từ sáng sớm khi chưa có ánh nắng mặt trời để hương

thơm không bị bay đi và giữ được độ thơm tinh khiết nhất. Những lớp cánh

hoa được tách ra, rồi đến tách gạo sen ra từ nhụy hoa để sàng sảy và ướp, ủ

gạo sen cùng với trà.

Dưới bàn tay khéo léo của những người thợ làm nghề, cánh hoa, nhụy hoa và gạo sen được tách rời. Để thu được 100g gạo sen sẽ cần khoảng 1000 bông hoa. Việc tách gạo sen là công đoạn khó nhất đòi hỏi phải nhanh tay, khéo léo để gạo sen trắng, không nát, giữ được mùi hương.

Để trà sen được thơm đượm, nồng hương thì phải ướp, ủ, sấy làm đi làm lại 3 lần. Mỗi lần ướp mất 3 ngày. Tính ra mỗi mẻ trà từ khi

ướp, ủ và sấy thành phẩm phải mất 21 ngày. Nghề làm trà sen chỉ có mùa vụ, bắt đầu từ cuối tháng 5 đến đầu tháng 9 hằng năm. Tuy nhiên, có những năm thời tiết không thuận lợi, sen bị chết hoặc sâu bệnh khiến việc làm trà sen của người dân Quảng An bị ảnh hưởng rất nhiều.

Công việc ướp trà sen đòi hỏi sự cầu kì, người thợ phải đặt hết tâm huyết và tình cảm vào từng hạt gạo, búp trà.

rà sen làm đã lắm công phu, nhưng thưởng trà cũng phải đúng cách mới thấy hết hương thơm và sự đượm nồng của trà. Ấm pha trà phải là ấm đất, không có lớp men bóng. Bộ ấm nhỏ, chén mắt trâu. Sau khi cho trà vào ấm tráng qua một lượt nước nóng bỏ đi mới đổ nước vào trà ngâm chừng 3 - 5 phút cho ngấm.

Uống trà sen, nếu nhanh vội sẽ không thấy hết được hương vị của trà mà khi uống nhấp từng ngụm nhỏ, uống chậm rãi. Thưởng trà sen có người thân, có bạn tâm giao mới thấy hết vị ngon của trà, tiền vị chát dịu, hậu vị ngọt ngào rất đậm đà và lưu luyến…

Trà sen Bách Diệp là sự hòa quyện giữa hương vị đậm đà của chè Tân Cương với hương thơm ngát rất riêng của gạo sen Bách Diệp. Qua đôi bàn tay khéo léo của những người thợ tạo ra thức trà thơm ngon, đậm đà, thanh nhã, đi vào tiềm thức của người Hà Thành và trở thành nét đặc trưng của văn hóa trà Việt Nam. ☐

ẢNH

MÀU VỀ VIỆT NAM

HƠN 100 NĂM TRƯỚC TRONG

"KHO TƯ LIỆU HÀNH TINH" CỦA ALBERT KAHN

Năm 1909, ông Albert Kahn, một chủ nhà băng triệu phúcũng là một nhà hoạt động từ thiện nổi tiếng người Pháp, bắt đầu tiến hành một dự án đầy tham vọng: xây dựng kho tư liệu ảnh màu về tất cả các dân tộc trên thế giới nhờ kỹ thuật chụp ảnh màu tiên tiến nhất thời đó do hai anh em Auguste và Louis Lumière phát minh năm 1907.

01. Một ông đồ bán chữ ở Hà Nội (1915)

02. Quan Thống sứ Bắc kỳ bên người vợ và 4 đứa con (1915)

03. Nấu cơm (1915)

04. Các hương chức gần Hà Nội

05. Têm trầu cánh phượng (Hà Nội)

06. Ăn trầu

07. Gánh hát

Đó là quy trình xử lý bằng kính

ảnh màu (autochrome) giúp

dễ dàng chụp được những bức

ảnh với màu sắc trung thực. Là một

người lý tưởng và theo chủ nghĩa quốc

tế, Albert Kahn tin rằng ông có thể

dùng tài sản khổng lồ của mình tạo ra

một “kho tư liệu hành tinh” nhằm cổ

vũ hòa bình và góp phần vào sự hiểu

biết giữa các nền văn hóa.

Cho tới nay, 72.000 bức ảnh màu trong

dự án của Albert Kahn được thực hiện hơn một thế kỷ trước vẫn là bộ sưu

tập quan trọng nhất về thời kỳ nhiếp

ảnh màu đầu tiên trên thế giới. Dù vậy

còn rất nhiều ảnh trong bộ sưu tập

này chưa từng được ấn hành và xuất

bản như những bức ảnh xưa về Việt Nam và Hà Nội, được chụp vào khoảng những năm 1910 - 1920.

Để có “kho tư liệu hành tinh”, Albert Kahn thuê các nhà nhiếp ảnh gan dạ và dũng cảm đi tới hơn 50 nước trên

thế giới - thường là những điểm nóng

và đầy bất ổn thời bấy giờ, nơi các nền

văn hóa cổ kính đang ở bên bờ vực

của những đổi thay chưa từng thấy

bởi chiến tranh gây nên cũng như bởi

sự vận động theo hướng toàn cầu hóa

từ đầu thế kỷ 20. Họ cũng chụp được

nhiều hình ảnh ở nhiều vùng đất xa

xôi mà thế giới ngày đó chưa từng biết tới như tại Việt Nam, Nhật Bản, Brazil, Mông Cổ, Benin...

Cho tới nay, 72.000 bức ảnh màu trong dự án

của Albert Kahn được thực hiện hơn một thế kỷ

trước vẫn là bộ sưu tập quan trọng nhất về thời kỳ nhiếp ảnh màu đầu tiên trên thế giới. Dù vậy

còn rất nhiều ảnh trong

bộ sưu tập này chưa từng

được ấn hành và xuất bản

như những bức ảnh xưa

về Việt Nam và Hà Nội, được chụp vào khoảng những năm 1910 - 1920.

08. Các vị quan trong phẩm phục nghi lễ ở ngoại vi Hà Nội (1915)

09. Phố Hàng Thiếc (Hà Nội, 1915)

10. Phố Hàng Gai (Hà Nội, 1915)

Cho tới đầu năm 1929, Albert Kahn vẫn còn là một trong những người giàu nhất châu Âu nhưng đến cuối năm đó, khi cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu bắt đầu diễn ra với sự sụp đổ của thị trường chứng khoán Phố Wall, thì tài sản của ông cũng mất dần và Albert Kahn buộc phải ngừng dự án “kho tư liệu hành tinh” vào năm 1931.

Albert Kahn qua đời năm 1940. Di sản ông để lại hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Albert Kahn, cũng là ngôi nhà ông sinh sống nhiều năm tại Boulogne, Billancourt ở ngoại vi phía tây Paris. Nơi đây là một khu vườn tuyệt đẹp thu hút đông đảo du khách bốn phương.

Tạp chí Nhiếp ảnh và Đời sống xin giới thiệu một số hình ảnh về Hà Nội và

Việt Nam trong số 1382 bức ảnh màu autochromes của Albert Kahn từ các năm 1914 - 1916, được giới thiệu trên trang Belle Indochine của Pháp.