5 minute read
NHÀ BÁO WILFRED BURCHETT NHẢY VÀO LỬA ĐỂ TÌM RA SỰ THẬT
Wilfred Burchett là nhà báo nước ngoài đầu tiên mà tôi biết đến khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Lúc đó, vào khoảng năm 1966 hoặc 1967, tôi được xem một bộ phim tài liệu có tên gọi “Nhà báo Úc Bớc-sét ở vùng Giải phóng”. Trong tôi vẫn đọng lại hình ảnh một ông nhà báo Tây trong bộ quần áo bà ba đen giản dị sống hòa mình giữa những người du kích và nhân dân ở vùng Giải phóng miền Nam Việt Nam.
▼ Nhà báo Wilfred Burchett phỏng vấn Chủ tịch Hồ Chí Minh (Hà Nội 1966)
Advertisement
Hơn 40 năm sau khi cùng con trai ông, họa sĩ George Burchett lựa chọn các bức ảnh ông chụp trước đây để làm cuộc triển lãm ảnh nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông (16/9/1911- 16/9/2011), tôi có dịp tìm hiểu rõ hơn về cuộc đời và sự nghiệp của ông. Cũng nhân dịp này tôi được George cho xem kho tư liệu phim, ảnh đồ sộ của cha ông về Việt Nam được bảo quản rất cẩn thận. Đây là những hình ảnh, tư liệu lịch sử rất quý giá mà nhà báo Wilfred Burchett ghi lại trong suốt 30 năm gắn bó với đất nước, con người và cuộc chiến tranh giải phóng của nhân dân Việt Nam.
Wilfred
BURCHETT
- NHÂN
CHỨNG CỦA NHỮNG SỰ KIỆN LỚN
Có lẽ đã là nhà báo ai cũng muốn được sống giữa những sự kiện lớn. Nhà báo Wilfred
Burchett đã có được cái may mắn đó. Ông đã có mặt ở những điểm nóng nhất thế giới ở thế kỷ 20. Ông bắt đầu sự nghiệp làm báo của mình với những tác phẩm viết về nước
Đức về những thảm cảnh dưới thời
Đức quốc xã. Là phóng viên của nhật báo London Express, ông đã có mặt ở nhiều nước trên thế giới như
Trung Quốc, Myanmar, Ấn Độ… để viết về Thế chiến thứ II. Ông cũng là phóng viên phương Tây đầu tiên đến
Hirsoshima một tháng sau sự kiện
Mỹ ném bom nguyên tử xuống Nhật
Bản. Bài báo của ông về sự kiện này xuất hiện trên trang nhất của tờ nhật báo London Express ngày 6 tháng
9 năm 1945 với tựa đề “Thảm họa nguyên tử - Lời báo động đến toàn thế giới”. Sau Thế chiến II, Burchett đã viết các bài báo đầy tính thời sự về sự khởi đầu của Chiến tranh Lạnh từ Berlin; những ngày đầu của các nước Dân chủ Nhân dân ở Đông Âu; sự ra đời của Cộng hòa Nhân dân
Trung Hoa năm 1949 và các cuộc đàm phán kết thúc chiến tranh Triều
Tiên những năm 1951 - 1953; Cách mạng Cuba; Cuộc đấu tranh giành độc lập ở Châu Phi...
Tháng 3 năm 1954, trên đường đến Geneve đưa tin về hội nghị kết thúc chiến tranh Triều Tiên, ông quyết định đến thăm Chủ tịch Hồ
Chí Minh ở ATK Thái Nguyên để nghe giới thiệu về tình hình Đông
Dương ngay trước khi bắt đầu chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ. Cuộc gặp gỡ lịch sử giữa một nhà báo tài năng với vị lãnh tụ vĩ đại của nhân dân
Việt Nam đã khiến Wilfred Burchett gắn bó với Việt Nam từ đó.
WILFRED BURCHETTNGƯỜI BẠN LỚN CỦA VIỆT NAM
Trong suốt gần ba chục năm sau cuộc gặp Bác Hồ lần đầu tiên, Wilfred Burchett đã viết rất nhiều về cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam để giành độc lập dân tộc và thống nhất đất nước. Có lẽ ông là một trong những nhà báo nước ngoài có nhiều tác phẩm viết về Việt Nam nhất: “Phía Bắc vĩ tuyến 17”; “Ngược dòng sông Mê Kông”; “Cuộc chiến tranh lén lút của Mỹ”; “Việt Nam -
▲ Anh bộ đội và em bé (Thái Nguyên, 3/1954)
▲ Con trâu quả thực (1955)
◀ Bè chở tà vẹt làm đường sắt
Hà Nội - Lào Cai (1955) cuộc kháng chiến thứ hai”; “Tam giác Trung Quốc - Campuchia - Việt Nam”… Ông đã viết tổng cộng 8 cuốn sách về Việt Nam, được dịch ra 30 thứ tiếng và tất cả đều trở thành những đầu sách được nhiều người tìm đọc nhất trên khắp thế giới. Những cuốn sách, bài báo, thước phim và các bức ảnh về Việt Nam của ông được phổ biến trên toàn cầu, đã góp phần quan trọng tập hợp dư luận thế giới phản đối cuộc chiến tranh phi nghĩa của Mỹ tại Việt Nam.
Trong hơn ba thập niên gắn bó với Việt Nam, nhà báo Wilfred Burchett đã ghi vào ống kính những hình ảnh rất chân thực, hết sức sinh động về đất nước và con người Việt Nam cả trong những khoảnh khắc yên bình và khói lửa. Đó là những bức ảnh về chiến khu Việt Bắc, về Điện Biên Phủ, về cuộc sống thường nhật và lao động sản xuất của người dân miền Bắc giai đoạn 1954 - 1956; những hình ảnh phản ánh cuộc sống và chiến đấu của quân và dân miền Nam trong vùng giải phóng những năm 1963 - 1964; những hình ảnh cuộc sống bình dị nhưng cũng rất anh hùng của nhân dân hậu phương miền Bắc Việt Nam trong lao động và chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Qua đó cho thấy sự ủng hộ hết mình của nhà báo Wilfred Burchett đối với cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ của dân tộc Việt Nam. Những tác phẩm của ông có sức lan tỏa và giúp nhân dân thế giới hiểu thêm về cuộc đấu tranh chính nghĩa của Nhân dân Việt Nam vì độc lập, tự do của Tổ Quốc.
Wilfred Burchett là một người bạn lớn của Việt Nam, ông có mối quan hệ thân thiết với nhiều nhà lãnh đạo của Việt Nam như: Chủ tịch Hồ Chí Minh,
Nhà triết học Anh Bertrand Russell, giải thưởng Nobel Văn học năm 1950, trong lời giới thiệu cuốn sách “Hà Nội dưới bom” của Wilfred Burchett đã viết:
“...Nếu phải mắc nợ ai đó vì đã đánh động công luận phương Tây về bản chất của cuộc chiến tranh này và khiến cho mọi người biết đến cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam, thì người đó là Wilfred Burchett. Có thể nói, chỉ từ khi đọc Wilfred Burchett tôi mới thực sự hoàn toàn đứng về phía Nhân dân Việt Nam với một quyết tâm sâu sắc. Ông là một người viết sử đương đại, một nhà báo thận trọng và sâu sắc, người đã tự coi mình là một với dân tộc Việt Nam và đã phụng sự dân tộc mình một cách đáng khâm phục.”
Giải
Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Chủ tịch Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam Nguyễn Hữu Thọ và nhiều người khác nữa.
George nói, ông rất xúc động khi nhìn ngắm lại những gương mặt rất trẻ trung, hầu như lúc nào cũng tươi vui của những con người Việt Nam xưa qua những bức ảnh của cha ông. Theo ông, lịch sử sẽ sống mãi, quá khứ không thể phai mờ; quá khứ vinh quang, oai hùng là tài sản vô giá của mỗi dân tộc. Và quá khứ oai hùng ấy của dân tộc Việt Nam được in đậm trong mỗi trang viết, mỗi thước phim, mỗi bức ảnh của Wilfred Burchett.
Cuộc đời của Wilfred Burchett là cuộc đời sôi động của một người làm báo luôn đứng về phía những người bị áp bức và những dân tộc quật khởi, của một con người trung hậu, chân thành, luôn tôn trọng sự thật khách quan, vì chính nghĩa mà dám nói, dám viết sự thật. Nói như nhà báo Thép Mới, ông là người “nhảy vào lửa để tìm ra sự thật”.
