Chichewa Nyanja - 3rd Book of Maccabees

Page 1


3Maccabees

MUTU1

[1]PamenePhilopatoranamvakwaanthuamene anabwererakokutimaderaameneankawalamulira agwidwandiAntiochus,analamulamaguluankhondoake onse,oyendapansindiapakavalo,anatengamlongowake Arsinoe,natulukaulendowopitakuderalapafupindi Raphia,kumeneotsatiraAntiochusanamangamisasa.

[2]KomaTheodotuswina,atatsimikizamtimakuchita chiwembuchimeneanakonza,anatengazidazabwino kwambirizaPtolemaiczimeneanam’patsapoyamba, n’kuwolokausikun’kupitakuhemawaPtolemy, n’cholingachotiamuphendidzanjalimodzikutiathetse nkhondoyo.

[3]KomaDositheus,wotchedwamwanawaDrimilus, Myudawobadwiraamenepambuyopakeanasintha chipembedzochakendikupatukakumiyamboyamakolo, anachotsamfumuyondikukonzazotimunthuwina wopandapakeagonem’hema;Choterozinapezekakuti munthuameneyuanabwezeramfumuyochilango.

[4]Pamenekumenyanakoŵaŵakunatulukapo,ndipo zinthuzinalikuipiraipiram’malomokomeraAntiochus, Arsinoeanapitakwaankhondowondikulirandimisozi, zotsekerazakezonsezitathedwanzeru,ndikuwalimbikitsa kudzichinjirizaiwoenindianaawondiakazimolimba mtima,akumalonjezakuwapatsaiwomaminaaŵiriagolidi aliyensengatiapambanapankhondoyo

+5Choterozidachitikakutiadaniwoanakanthidwa m’machitidwewo,ndipoandendeambirianagwidwa.

[6]Popezakutitsopanoanalepheretsachiwembucho, Ptolemyanaganizazoyenderamizindayoyandikananayo kutiakawalimbikitse.

[7]Mwakuchitazimenezi,ndimwakuperekamphatso m’nyumbazawozopatulika,iyeanalimbitsamtimawa anthuake.

+8PopezaAyudaanatumizaenaam’BungwelaAyuda ndiakulukutiakamulonjere,+kudzam’patsamphatso zomulandira,+ndikumuyamikirapazimenezinachitikazo, +anafunitsitsakwambirikutiapitekwaiwomwamsanga +9AtafikakuYerusalemu,anaperekansembekwa MulunguWamkulukulu,+ndikuperekansembezoyamika +ndikuchitazoyeneram’malooyeraKenako,polowa pamalowondikuchitachidwindiubwinowakendi kukongolakwake.

10Iyeanazizwandikakonzedwekabwinokam’kachisi, nakhalandichikhumbochakuloŵam’maloopatulika [11]Pameneananenakutizimenezisizinaloledwe, chifukwangakhaleanthuamtunduwawosanaloledwe kulowamo,ngakhaleansembeonse,komamkuluwa ansembeyekhaameneanaliwoposaonse,ndipoiyeyo kamodzikokhapachaka,mfumuyosinakopekekonse [12]Ngakhalekutichilamulochawerengedwakwaiye, sanalekekunenakutiayenerakulowa,kuti,“Ngakhale anthuwoatalandidwaulemuumenewu,inesindiyenera kukhala.

13Kenakoanafunsachifukwachakeatalowam'kachisi winaaliyense,palibeameneanamuletsa

[14]Ndipowinamosasamalaananenakutikunalikulakwa kutengaichingatichizindikiromwaichochokha

15Mfumuyoinati:“Komapopezazimenezizachitika, n’chifukwachiyanisindiyenerakulowamo,kayaiwo akufunakapenaayi?

16Pamenepoansembeatavalazovalazawozonse anagwadan'kuweramampakankhopeyakepansi+ndi kuchonderera+MulunguWamkulukuluyokuti awathandizepazinthuzimenezikuchitikamasikuano,ndi kutiathetsechiwawa+chamakonzedweoipawo

17Ndipoameneanatsalam’mudzimoanatekeseka, naturukamofulumira,poyesakutipakuchitikachinthu chodabwitsa

[18]Anamwaliameneanatsekeredwam’zipindazawo anathamangirakunjapamodzindiamayiawo,kuwaza fumbitsitsilawo,ndipoanadzazamisewundikubuulandi kulira.

[19]Akaziaja,ameneangobvalakumenekukwatiwa, anasiyazipindazaukwatizokonzedweraukwati,ndipo, ponyalanyazakudzichepetsakoyenera,nasonkhana pamodzimumzindawochifukwachachizoloŵezi

[20]Amayindianamwinoanasiyangakhaleanaobadwa kumeneapandiapo,enam’nyumbandienam’makwalala, ndipomosayang’anachakumbuyoanasonkhanapamodzi pakachisiwapamwambakwambiri.

21Mapembedzeroaanthuameneanasonkhanakumeneko analiosiyanasiyanachifukwachachiwembuchoipitsa mfumu

[22]Kuphatikizaapo,wolimbamtimawanzikasangalole kukwaniritsidwakwamapulaniakekapena kukwaniritsidwakwacholingachake

23Anafuulakwaanzawokutiatengezidandikufa molimbamtimachifukwachachilamulochamakoloawo, ndipoanayambitsachipolowechachikulum'malooyera; ndipopopezasanaletsedwendiakulundiakulu,adatsata kaimidwekamapembedzero,mongansoenawo

[24]Pamenepokhamulaanthulinalikupemphera,monga kale.

[25]pameneakulupafupindimfumuyoanayesam’njira zosiyanasiyanakutiasinthemaganizoakeodzikuza kuchokapadongosololimeneiyeanalandira

[26]Komaiye,m’kudzikuzakwake,sanasamalekanthu, ndipotsopanoanayambakuyandikira,atatsimikizamtima kutiakwaniritsedongosololomwetafotokozali

[27]Anthuameneanalipafupinayeatawonazimenezi, anatembenuka,pamodzindianthuathu,kutiapemphere kwaiyeamenealindimphamvuzonsezowateteza m’masautsoamasikuano,ndipokutiasanyalanyaze mchitidwewosalolekandiwodzikuzaumenewu.

[28]Kulirakosalekeza,kwaukali,ndikogwirizanakwa makamuwokunachititsachipwirikitichachikulu; 29Pakutizinaonekakutisianthuokhawoameneanamveka, komansomalingandidzikolonselapansilozungulira, chifukwaanthuonsepanthawiyoankakondaimfakuposa kuipitsamalowo.

MUTU2

[1]PamenepomkuluwaansembeSimoni,poyang’ana kukachisi,anagwadamawondoakendikutambasulamanja akendiulemuwabata,napempheramotere:

[2]“Ambuye,Ambuye,MfumuyaKumwamba,ndi Mfumuyachilengedwechonse,woyeramwaoyeramtima, wolamulirayekhayo,Wamphamvuyonse,tcheranikhutu kwaifeamenetikuzunzikakwambirindimunthu

wosapembedzandiwonyansa,wodzitukumulachifukwa chakulimbamtimakwakendimphamvuzake.

[3]Pakutiinu,Mlengiwazinthuzonse,ndibwanamkubwa wazonse,ndinuWolamulirawolungama,ndipo mumaweruzaameneachitachilichonsemwachipongwendi modzikuza

[4]Munawonongaameneadachitazosalungamakale, amenemwaiwomunalizimphonazokhulupiriramphamvu zawondikulimbamtimakwawo,amenemudawawononga ndikuwabweretserachigumulachosatha

5MunanyeketsandimotondisulufuleanthuakuSodomu ameneanachitamodzikuza,ameneanaliodziwika chifukwachazoipazawo.ndipomudawachitakukhala fanizokwaameneadzadzapambuyopake

+6Munazindikiritsamphamvuyanuyamphamvu+mwa kuperekazilangozambirindizosiyanasiyana+paFarao wankhanzaameneanasandutsaanthuanuoyeraAisiraeli kukhalaakapolo

7Ndipopameneanawathamangitsandimagaretandi unyinjiwaankhondo,mudam’mizapansipanyanja,koma munawapulumutsaiwoameneadakhulupiriraInu, Wolamulirawachilengedwechonse.

8Ndipoataonantchitozamanjaanu,anakutamandaniInu Wamphamvuyonse

9InuMfumu,pamenemunalengadzikolapansilopanda malirendilosawerengeka,munasankhamzindauwundi kuyeretsamaloanochifukwachadzinalanu,ngakhalekuti simukusowakanthu;ndipopamenemudalilemekezandi maonekedweanuukulu,mudalipangamazikoolimbaa ulemererowadzinalanulalikulundilolemekezeka +10Ndipochifukwachakutimumakondanyumbaya Isiraeli,munalonjezakutingatitibwereram’mbuyo, n’kutipezansautso,mudzamverapempholathupamene tifikapamaloanondikupemphera.

11Ndipondithu,inundinuwokhulupirikandiwoona

+12Ndipochifukwachakutinthawizambirimakoloathu ataponderezedwa,inumunawathandizam’kunyozeka kwawo,ndipomunawapulumutsakuzoipazazikulu

13Taonanitsopano,Mfumuyopatulika,kutichifukwacha machimoathuambirindiaakulu,ifetaphwanyidwandi zowawa,kugonjetsedwakwaadaniathu,ndikugwidwandi kusowamphamvu

+14M’kugwakwathumunthuwamwanondiwonyansa ameneyuakuyesetsakuwonongamaloopatulikaapadziko lapansiopatulidwakudzinalanulaulemerero

15Pakutipokhalapanu,kumwambako,munthu sangafikeko

+16Komachifukwachakutimunaperekaulemererowanu kwaanthuanuAisiraeli,mwayeretsamaloano

[17]Musatilangechifukwachakudetsedwakwaanthuawa, kapenakutiwuzaifechifukwachakudetsedwakumeneku, kuoperakutiolakwaangadzitamandiremumkwiyowawo, kapenakukondwerandikudzikuzakwalilimelawo,kuti:

18“Ifetaponderezanyumbayopatulikangatimmene nyumbazonyansazaponderezedwa

19Fananizanizolakwazathu,ndiposonyezanichifundo chanunthawiino.

+20Mwamsanga,chifundochanuchitigwere,+ndipo ikanimatamandom’kamwamwaanthuamtimawachisoni ndioswekamtima,+ndipomutipatsemtendere.”

21PamenepoMulungu,ameneamayang’anirazinthuzonse, Atatewoyambawazonse,woyeramwaoyeramtima,

atamvapembedzerolovomerezekandilamulo, anakwapula+ameneanadzikuzam’chipongwendimwano. [22]Anamugwedezambaliiyindikutimongabango likugwedezekandimphepo,koterokutianagonapansi wopandachochitandipo,pambalipaziwalozakezopuwala, sanathengakhalekulankhula,popezaanakanthidwandi chiweruzocholungama

23Pamenepomabwenzindiomulonderaaja,ataona chilangochoopsachimenechinamgwera,ndiponsopoopa kutiangatayemoyowake,anamukokerakunjamwamsanga, alindimanthaaakulukwambiri

24Patapitakanthawi,anachira,ndipongakhalekuti analangidwa,sanalapem’pang’onopomwe,+koma anachokan’kunenamawuowopsa

+25AtafikakuIguputo,anapitirizakuchitazoipa mothandizidwandianzakeakumwamowaamene tawatchulakalewa,omweanalialendopachilichonse cholungama

[26]Iyesanakhutirendizoipazakezosawerengeka,koma anapitirizamolimbamtimakoterokutianakonzambiri yoipam’maderaosiyanasiyana;ndipomabwenziake ambiri,akusamalirachifunochamfumu,iwonsoanatsatira chifunirochake

[27]IyeanaganizazochitiraAyudachipongwe,ndipo anaimikamwalapansanjayam’bwalololembedwakuti:

28“Palibealiyensewaanthuosaperekansembeamene adzalowem’maloawoopatulika,ndipoAyudaonse azikalembetsam’kaundulawamsonkhondiudindowa akapolo

[29]iwoameneadalembetsanawonsoaziikidwa chizindikiropamatupiawondichizindikirochaDionysus, ndipoadzachepetsedwakukhalamomweanalirikale

[30]Kutiasawonekerengatimdanikwaonse,adalemba pansipa:"Komangatiwinawaiwoangakondekulowa nawoomweadayambitsidwam'zinsinsi,adzakhalandi unzikawofananandiwakuAlexandria"

[31]Tsopanoena,ngakhalekulitero,ndikunyansidwa koonekeratukwamtengowofunidwakaambakakusunga chipembedzochamzindawawo,anadziperekaokha, popezakutianayembekezerakukulitsambiriyawomwa kuyanjanakwawondimfumum’tsogolo

32Komaambirianalimbikamtimandiposanapatukepa chipembedzochawo;ndipopoperekandalamaposinthana ndimoyoiwoanayeseramolimbamtimakudzipulumutsa kukalembera

[33]Iwoanakhalabendichiyembekezochotsimikizirika chopezachithandizo,ndipoananyansidwandiawoamene anadzilekanitsaokhakwaiwo,akumalingaliraiwokukhala adaniamtunduwaAyuda,ndikuwamanaiwomayanjano ofananandikuthandizana

MUTU3

[1]Mfumuyoipayoitazindikirazimenezi,inapsamtima kwambirimotiinakwiyiraAyudaameneankakhalaku Alesandriyaokha,komansoankadanakwambirindianthu akumidzi.ndipoadalamulirakutionseasonkhanemsanga pamaloamodzi,ndikuphedwamwankhanzakwambiri [2]Pamenenkhanizimenezizinalikukonzedwa, mphekeserayoipitsitsainafalitsidwapamtunduwaAyuda ndiamunaameneanakonzachiwembuchowachitirazoipa,

chifukwachinaperekedwandilipotilakutiiwoanaletsaena kusungamiyamboyawo.

[3]Komabe,Ayudaanapitirizabekukhalandimtima wabwinondikukhulupirikakosagwedezekakumzerawa mafumuwo;

[4]komachifukwachakutiankalambiraMulungundi kuyendamotsatirachilamulochake,anadzipatulapankhani yazakudya.Chifukwachaichiadawonekaodakwaena;

[5]Komapopezaanakometseramoyowawondintchito zabwinozaanthuolungama,anakhazikikandimbiri yabwinomwaanthuonse

6Komaanthuamafukoenasanalabadireutumikiwawo wabwinokwamtunduwawo,umeneunalinkhaniyaanthu onse

[7]m’malomwakeankanenamisechezakusiyanakwa kulambirandizakudya,ponenakutianthuamenewasanali okhulupirikakwamfumukapenakwaakuluakuluake, komaanaliodanandikutsutsakwambiribomalake Chonchosadaphatikizepochitonzowamba.

[8]Agirikiamumzindawo,ngakhalekutisanalakwitse chilichonse,ataonachipwirikitichosayembekezereka chozunguliraanthuwandikhamulaanthulomwe linayambamwadzidzidzi,sanathekuwathandiza,chifukwa ankakhalamwankhanzaIwoanayesadikuwatonthoza, pokhalaachisonindimkhalidwewo,ndipoanayembekezera kutizinthuzidzasintha;

[9]pakutigululalikululoteresiliyenerakusiyidwakuti lifikepamenesilidachimwa.

[10]Ndipokaleenamwaanansiawondiabwenzindi anzawoamalondaanaliatatengeraenamwaiwopambali mwamserindipoanalikulonjezakutiawatetezendi kuyesetsakwambirikutiawathandize

11Pamenepomfumuyo,modzitamandirachifukwacha mwayiwakeumeneunalinawopanopa,osaganiziransoza mphamvuzaMulunguWamkulukulu,komapoganizakuti idzapitirizabekuchitachifunirochake,inalembakalata yowatsutsa.

12“MfumuPtolemyPhilopatorkwaakazembeakendi asilikaliakekuIguptondizigawozakezonse,monindi thanzilabwino.

[13]Ineyondibomalathuzikuyendabwino

+14PameneulendowathuunachitikirakuAsiya,+monga mukudziwainunokha,anafikapachimake,mogwirizana ndicholingachake,chifukwachamgwirizanowadala umenemilunguinachitandiifepankhondo

[15]ndipotinalingalirakutisitiyenerakulamuliraamitundu okhalakuCoele-SyriandiFoinikendimphamvuya mkondokomatiyenerakuwasamaliramwachifundondi kukomamtimakwakukulu,ndikuwachitirazabwino mokondwera

16Ndipotitaperekandalamazambirikuakachisia m’mizinda,tinafikansokuYerusalemu,ndipotinakwera kukalemekezakachisiwaanthuoipawo,amenesaleka kupusa

[17]Iwoanalandirakukhalapokwathundimawu,koma mopandachinyengondintchito,chifukwapameneife tinaganizazolowam’kachisiwawowamkatindi kumulemekezandizoperekazaulemererondizokongola kwambiri

[18]adatengedwandimiyamboyawo,natitsekerezaife kulowa;komaiwoanapulumutsidwakuntchitoya

mphamvuyathuchifukwachakukomamtimakomwetili nakokwaonse.

[19]Posungachifunochawochoonekerakwaife,amakhala anthuokhawopakatipamitunduyonseameneamanyadira mafumundiochitirazabwinoawo,ndiposafunakuona zochitazilizonsekukhalazowona

20“Komaife,pamenetinafikakuIguptoopambana, tinachitazopusazawo,ndipotinachitazoyenera,popeza tichitiramitunduyonsemokomamtima

21Mwazina,tinadziwitsaanthuam'dzikolawopanokuti akhululukidwechifukwachakugwirizanakwawondiife, ndiponsochifukwachantchitomasauzandeambiriamene anapatsidwamowolowamanjakuyambirapachiyambi. ndipotinayesetsakusintha,poganizazowaonakutindi oyenererakukhalanzikazakuAlesandriandi kuwapangitsakukhalandiphandem’miyamboyathu yokhazikikayachipembedzo

+22Komam’choipachawochimeneanachibadwanacho, iwoanachilandirandimzimuwotsutsa,+ndipoananyoza chabwinoPopezaiwoamakondakuchitazoipanthawi zonse,

23Iwosamangokanaunzikawamtengowapataliwo,koma komansomwazolankhulandikukhalachete, amanyansidwandianthuochepaameneamatikondandi mtimawonse.m’zochitikazirizonse,mogwirizanandinjira yawoyoipayamoyo,amakayikiramwamserikuti posachedwapatikhozakusinthandondomekoyathu

[24]Chifukwachake,potsimikizikakwathunthundi zizindikiroizikutialindimalingalirooipakwaifem'njira iliyonse,tatenganjirazodzitetezerakuti,ngatichipwirikiti chadzidzidzichingatigwerepambuyopake,tingakhalendi anthuosapembedzawakumbuyokwathungatiachinyengo ndiadaniankhanza

+25Choterotalamulakutimukangofikakalatayi, mutitumizireanthuokhalapakatipanupamodzindiakazi awondianaawo,mwachipongwendimwankhanza, omangidwamolimbandimaunyoloachitsulo,kuti akaphedweimfayotsimikizirikandiyochititsamanyazi yoyenereraadaniawo

[26]Pakutipameneonsewaalangidwa,tiriotsimikizakuti kwanthawiyotsalayobomalidzadzikhazikitsiraifetokha mwadongosololabwinondilabwinokwambiri

27KomaameneatsekerezaMyudaaliyense,nkhalamba, anakapenamakanda,adzazunzidwampakaimfandi mazunzooipitsitsa,pamodzindibanjalake

[28]Aliyensewofunakufotokozaadzalandirachumacha amenealangidwa,komansondalamazokwanamadirakima 2,000zochokeram’nkhokweyamfumu,ndipo adzapatsidwaufulu

[29]MaloaliwonseopezekakutiMyudaabisala,azikhala osafikirikandikutenthedwandimoto,ndipoadzakhala opandantchitompakakalekalekwacholengedwa chilichonse”

[30]Kalatayoinalembedwamumawonekedwepamwamba

MUTU4

[1]Pamenepoponsepamenelamulolilinafika, panakonzedwaphwandolaanthuamitundu,ndikufuula ndikukondwera,pakutiudaniwaukuluumeneunali m’maganizomwawotsopanounaonekerandipo unaonekerapoyera

2KomapakatipaAyudapanalimaliroosatha,kulirandi misozi.ponseponsemitimayaoinayaka,nabuulacifukwa cachionongekochosayembekezekachimene chinawalamuliramodzidzimutsa.

[3]Kodindichigawokapenamzindauti,kapenamalo okhalamoanthu,kapenandimisewuitiimenesinadzaze ndimalirondikuwalirira?

[4]Pakutindimzimuwaukalindiwankhanzawoterowo, iwoanalikuthamangitsidwa,onsepamodzi,ndiakazembe ankhondom’mizindaingapo,kutiataonazilangozawo zachilendo,ngakhaleenaaadaniawo,pozindikirachinthu wambachochitirachifundopamasopawo,analingaliraza kusatsimikizirikakwamoyondikukhetsamisozipa kuthamangitsidwakomvetsachisonikwaanthuameneŵa

5Pakutiunyinjiwaanthuokalambaaimvi,aulesindi okalambaukalamba,analikutengedwa,kugubaliŵiro liŵirondichiwawachimeneanathamangitsidwanacho m’njirayochititsamanyazi

[6]Ndipoakaziachichepereameneangolowam’chipinda chaukwatikugawananawomoyowaukwati,anasinthana chisangalalondikulira,tsitsilawolonunkhirabwinola mulelitawazidwaphulusa,ndipoananyamulidwa atavundukulidwa,onsepamodziakuliriram’malomwa nyimboyaukwati,popezaanang’ambikandinkhanzaza amitundu.

[7]M’maunyolondipamasopaanthuanakokera mwachiwawampakapamalookwera

[8]Amunaawo,muubwanawawo,makosiawoamangika ndizingwem’malomwankhatazankhata,anathera masikuotsalaaphwandolaukwatiwawoalim’maliro m’malomwachisangalalondichisangalalochaunyamata, akumaonaimfapatsogolopawo

9Anawalowetsam'ngalawamongatizilombozakuthengo, zoponderezedwandimaunyoloachitsulo;ena anamangidwandikhosipamabenchiangalawa,ena anamangidwamapaziaondimatangadzaosaduka; [10]ndipokuwonjezeraapoanatsekeredwapansipasitima yolimba,koterokutimasoawoalimumdimawandiweyani, ayenerakulandirachithandizochoyeneraachinyengo paulendowonsewo.

+11AnthuwoatawabweretsakumalootchedwaSkediya, ndipoulendowounathamongammenemfumuinalamulira, analamulakutiatsekedwem’bwalolahippodromelimene linamangidwandilingalochititsachidwikwambiri moyang’anizanandimzinda,limenelinaliloyenera kuwapangakukhalachoonetsedwakwaonseobwera mumzindawokapenakutulukam’mizinda,kutiasathe kulankhulanandiankhondoamzindawo,kapenanso kutulukam’mudzimwanjirailiyonseamadzinenerakuti alimkatimwaderalamzindawo

12Izizitachitika,mfumuyoinamvakutiAyudaakunjaa mumzindawoankatulukakawirikawirimserikukalira momvetsachisonichifukwachatsokalochititsamanyazila abaleawo

[13]muukaliwakeanalamulakutiamunaamenewa achitidwemofananandienawo,osasiyatsatanetsatanewa chilangochawo.

[14]Mtunduwonsewounayenerakulembedwamunthu aliyensepayekha,osatichifukwachantchitoyolemetsa yomweyatchulidwamwachidulekale,komakuzunzidwa ndimkwiyoumeneadawalamulira,ndipopamapetopake adzawonongedwam'nthawiyatsikulimodzi

15Chonchokulembedwakwaanthuamenewa kunachitidwamofulumirakwambirindiponsomwachangu kuyambirapotulukadzuŵampakakulowakwake,ndipo ngakhalekutikunalibekutha,kunasiyapambuyopa masikumakumianayi.

[16]Mfumuyoinadzazidwandichisangalalomochuluka ndimosalekeza,kukonzamaphwandoolemekezamafano akeonse,ndimaganizoolekanitsidwandichoonadindi mkamwamwachipongwe,kutamandazinthuzosalankhula zimenesizingathengakhalekulankhulakapenakuthandiza munthu,ndikunenamawuosayeneramotsutsanandi Mulunguwamkulu

17Komapatapitanthawi,alembianauzamfumukuti sanathensokuwerengeraAyudachifukwachakhamulawo losawerengeka

18Ngakhalekutiambiriaiwoanaliadakalikumidzi,ena analikukhalabem’nyumbazawo,ndienakumalo ntchitoyoinaliyosathekakwaakazembeonseaAigupto [19]Atawawopsezakowopsa,ndikunenakutiadapatsidwa chiphuphukutiapezenjirayopulumukira,adatsimikizaza nkhaniyi

[20]pameneadanenandikutsimikizirakutimapepalandi zolemberazomweankagwiritsantchitopolemba zidaperekedwakale

[21]Komaichichinalichochitachosagonjetsekachaiye ameneanalikuthandizaAyudakuchokerakumwamba

MUTU5

1Pamenepomfumuyo,yosasinthikakonse,inadzalandi mkwiyowaukulundiukali;ndipoanaitanaHermoni wosunganjovu;

[2]namuuzatsikulotsatirakutiawonongenjovuzonse, mazanaasanumwakuchulukakwake,ndilubani wochulukawodzazamanja,ndivinyowambiri wosasanganikirana,ndikutiazilowetsamo,misalandi chakumwachochuluka,kutiAyudaakumanendichilango chawo

3Ataperekamalangizoamenewa,anabwererakuphwando lakelimodzindianzakendiponsoankhondoamene ankadanakwambirindiAyuda

4NdipoHermoni,wosunganjovu,anachitamokhulupirika malamulowo.

[5]Atumikiameneanalikuyang’aniraAyudaanapita madzulondikukamangamanjaaanthuosaukawondi kukonzazotiapitirizekuwasungausikuwonse,alindi chikhulupirirochakutimtunduwonsewoudzawonongedwa komaliza.

+6PakutikwaanthuamitunduinazinkaonekakutiAyuda atsalaopandathandizolililonse

[7]chifukwam’zomangirazawoadatsekeredwamolimbika ponsepo.Komandimisozindimawuolimbakuletsaonse anaitanakwaAmbuyeWamphamvuyonsendiWolamulira wamphamvuzonse,MulunguwawowachifundondiAtate, akupemphera

[8]kutiapewendikubwezerachiwembuchoipa chowachitiraiwo,ndikutim’mawonekedweaulemerero awapulumutsekutsokalimenelakonzedweraiwotsopano 9Chonchokuchondererakwawokunakwerakumwamba 10KomaHermoni,ataledzeretsanjovuzopandachisoni zija,mpakazitadzazidwandivinyowochulukandilubani,

anakaonekeram’bwalom’mamawakutiakauzemfumuza makonzedweamenewa.

11KomaYehovaanatumizakwamfumugawolatulo,kuti ubwinoumenekuyambirapachiyambi,usikundiusana, umaperekedwandiiyeameneamauperekakwaaliyense amenewamufuna

[12]NdipondimachitidweaAmbuyeadagonjanditulo tokomanditozamakoterokutiadalepheramucholinga chakechosayeruzikandipoadakhumudwitsidwakotheratu mudongosololakelosasinthika

13PamenepoAyuda,popezaanapulumukapaola loikidwiratu,anatamandaMulunguwawowoyera, nampemphansoiyeamenealiwoyanjanitsidwamosavuta kutiasonyezemphamvuzadzanjalakelamphamvuzonse kwaamitunduodzikuza

14Komatsopano,popezainalichapakatipaolalakhumi, woyang’anirawoitaniraanthuataonakutioitanidwa asonkhanapamodzi,anapitakwamfumundikuigwedeza mwamphamvu.

15Komaatavutikakumudzutsa,anamuuzakutiolala phwandolinalilitatsalapang'onokutha,ndipo anamufotokozerammenezinthuzinalili.

16Mfumuyoitaganizirazimenezi,inabwererakukumwa kwake,ndipoinalamulaameneanalipopaphwandopokuti akhalepansimoyang'anizananaye.

17Izizitachitika,anawalimbikitsakutiadziperekeku maphwandoaphokosondiponsokutiasangalatsegawo limenelinalipopaphwando,mwakuchitamowonjezereka kwambiri

[18]Phwandolitathakwanthawindithu,mfumuinaitanitsa Hermonindipoinamuopsezamwamphamvukutiidziwe chifukwachakeAyudaaloledwakukhalabendimoyo mpakalero

19Komapameneiye,motsimikizirikandimabwenziake, ananenakutikudakaliusiku,iyeanakwaniritsazonse zimeneanamulamula

[20]mfumuyo,yogwidwandimphulupuluyoipitsitsa kuposayaPhalaris,inanenakutiAyudaanapindulanditulo talero,“koma,”iyeanawonjezerakuti,“mawa mosazengerezakonzaninjovum’njirayofananayokaamba kachiwonongekochaAyudaosayeruzika!

21Mfumuyoitalankhula,onseameneanalipoanavomereza mokondwerandimosangalalandimtimaumodzi,ndipo aliyenseananyamukakupitakwawo

[22]Komasanagwiritsentchitonthawiyausikualim’tulo, komam’malomolinganizachipongwechamtundu uliwonsekwaiwoameneankawaganizirakutiadzathedwa nzeru.

23Pamenepotambalaakuliram’mamawa,Hermoni, atanyamulazilombozo,anayambakuzisuntham’khonde lalikulu

24Khamulaanthuamumzindawolinalilitasonkhanakuti lichitezinthuzomvetsachisonikwambirizimenezindipo ankayembekezeramwachidwikutikuche

[25]KomaAyuda,potsirizirapake,popezakutinthawi inaliitapita,anatambasuliramanjaawokumwambandipo ndimapembedzeroakulirakwambirindinyimbozachisoni anachondererakwaMulunguWamkulukulukuti awathandizensonthawiyomweyo

[26]Kuwalakwadzuŵakunalikusanatulukekunja,ndipo pamenemfumuinalikulandiramabwenziake,Hermoni

anafikanamuitanakutiatuluke,kusonyezakutizimene mfumuyoinkafunazinalizokonzekerakuchitapokanthu.

27Komaiye,atalandiralipotilo,ndipoanakanthidwandi chiitanochachilendokutiatulukepopezakutianali atagonjetsedwakotheratundikusamvetsetsaanafunsa kutichinalichiyanichimeneichichinatsirizidwa mwachangukwaiye

+28Izin’zimeneMulunguanachita,wolamulirazinthu zonse,+chifukwaanaikam’maganizomwamfumuyo kuiwala+zinthuzimeneanalikuganizapoyamba

29PamenepoHermonindimabwenzionseamfumu ananenakutizilombondimaguluankhondozakonzeka, "Inumfumu,mongamwakufunakwanu."

30Komapamawuamenewaanadzazidwandimkwiyo waukulukwambiri,chifukwamwamphamvuyaMulungu maganizoakeonseanasokonezekapankhanizimenezi. ndipomowopsezaanati,

31“Pakanakhalakutimakoloakokapenaanaakoanalipo, ndikadawakonzeramadyereroazilombozolusam’malo mwaAyuda,amenesanandipatsechifukwachodandaulira, ndipoanasonyezakukhulupirikakotheratundikolimba kwamakoloanga.

[32]Ndithudi,mukadakhalaopandamoyom’malomwaizi, kukadapandachikondichochokeram’kulerakwathu pamodzindiubwinowanu.

33ChonchoHermonianakumanandizoopsa zosayembekezerekakomansozoopsa,ndipomasoake anagwedezekandiponkhopeyakeinagwa.

34Anzakeamfumuanathawa,mmodzimmodzi, n’kuthamangitsaanthuameneanasonkhana,aliyense kuntchitoyake.

35PamenepoAyudawo,atamvazimenemfumuyo inalankhula,anatamanda+YehovaMulunguwoonekera, Mfumuyamafumu,chifukwaanalinsothandizolimene analandira

[36]Komamfumuyoinasonkhanitsansophwandolo chimodzimodzindipoinalimbikitsaalendowokuti abwererekuchikondwererochawo

37AtaitanaHermoni,ananenamoopsezakuti:“Kodiiwe watsokawosaukaiwe,kodindikulamulirekangati zimenezi?

38KonzekeraninsonjovuzokutiAyudaawonongedwe mawa.

39Komaakapitawoameneanalikudyanaye,akudabwa ndikusakhazikikamaganizokwake,anamuyankhakuti:

40“Inumfumu,mudzatiyesampakaliti,ngatikutindife opusa,+ndikulamulakachitatukutiawonongedwe,+ n’kuchotsansolamulolanupankhaniyi?

[41]Chifukwachachipwirikitichamzindawuchifukwa chachiyembekezochake;ladzalandiunyinjiwaanthu, ndiponsolilipachiwopsezochofunkhidwa

42Pamenepomfumuyo,ameneanaliMfarasi m’chilichonse,wodzazidwandimisala,sanaganizireza kusinthakwamaganizokumenekunachitikamwaiyekuti atetezeAyuda,ndipoanalumbiramwamphamvukuti adzawaphamosazengereza,atazunguliridwandimaondo ndimapaziazilombo.

43NdipoanagubansokuYudeya,naliwitsamsangapansi ndimotondimkondo,ndipomwakutenthakachisi wosafikirikakwaiye,analiperekamwamsangakwamuyaya wopandaanthuoperekansembekumeneko

44Pamenepomabwenzindiakapitawoanachokaalindi chimwemwechachikulu,ndipomolimbamtimaanaika maguluankhondopamaloabwinokwambiriakulondera mumzindawo.

45Tsopanozilombozozitachitamisala,titerokunena kwake,chifukwachavinyowonunkhirabwinowosakaniza ndilubani,ndipozinalindizidazoopsa,wosunganjovu [46]adalowam'bandakucham'bwalo-mzindawotsopano uliwodzazandiunyinjiwaanthuakukhamukiram'bwalola mahippodrome-ndipoadalimbikitsamfumuyoza nkhaniyi

47Choteroiye,atadzazamaganizoakeonyansandiukali waukulu,anathamangirakunjandimphamvuzonse pamodzindizilombo,kufunakuchitiraumboni,ndimtima wosagonjetsekandimasoake,chiwonongekochowawandi chomvetsachisonichaanthuamenetawatchulawa.

48Ayudaataonafumbilanjovulikutulukapachipatandi maguluankhondootsatirawa,ndikupondapondagulula anthu,ndipoanamvaphokosolalikulundilaphokoso.

[49]iwoankaganizakutiiyiinalimphindiyawoyomaliza yamoyo,mapetoachikayikochawochomvetsachisoni kwambiri,ndipopoperekam’malomwakulirandikubuula anapsompsonana,kukumbatiranaachibalendikugwa m’manjamwawinandimnzakemakolondiana,amayi ndianaaakazi,ndienaalindianapamabereawoamene analikukokeramkakawawowomalizira

50Sizimenezizokhaayi,komansoataganizirazathandizo limeneanalandirakuchokerakumwamba,anagwadapansi ndimtimaumodzi,n’kuchotsaanawopamabereawo

51Ndipoanafuulandimawuokwezakwambiri,ndi kuchondereraWolamulirawamphamvuzonsekuti adzionetsereyekhandikuwachitirachifundo,+pamene anaimapazipatazaimfa

MUTU6

+1PamenepoEleazarawina,wotchukapakatipaansembe am’dzikolo,ameneanaliatakalambandithu,ndipopa moyowakewonseanaliatavalazinthuzabwinozonse, anauzaakuluameneanalikumuzungulirakutiasiyekuitana kwaMulunguwoyerandipoanapempheramotere:

[2]“Mfumuyamphamvuzazikulu,Mulungu WamphamvuyonseWam’mwambamwamba,yolamulira chilengedwechonsendichifundo,

[3]PenyanimbadwazaAbrahamu,Atate,anaawoyera mtimaYakobo,anthuagawolanulopatulidwa,amene atayikamongaalendom’dzikolachilendo

[4]Faraondimagaletaakeochuluka,wolamulirawoyamba waIguptouyu,wokwezekandichipongwechosamvera malamulondililimelodzitukumula,munawononga pamodzindigululakelankhondolodzikuzamwa kuwamizam’nyanja,kusonyezakuwalakwachifundo chanupamtunduwaIsiraeli

[5]Sanakeribuwokondwerandimaguluankhondoake osawerengeka,mfumuyoponderezayaAsuri,ameneanali atayambakalekulamuliradzikolonselapansindimkondo, ndipoananyamuliramzindawanuwoyera,kunenamawu owawandikudzitamandirandimwano,inu,Yehova, mwaphwanya,kusonyezamphamvuzanukwamitundu yambiri.

+6AnzakeatatuakuBabuloameneanaperekamoyo wawomwaufulukutiasatumikirezinthuzopandapake,+

munawapulumutsaosavulazidwa+mpakatsitsi,+kuti munyowetseng’anjoyamotondimame,+ndipolawila motoligwereadaniawoonse

7Danieliamenemwansanjeanaponyedwapansindi mikangongatichakudyachazilombozakutchirechifukwa chansanje,iweunamubweretsakuunikawosavulazidwa [8]NdipoYona,m’mimbamwachilombochachikulu chobadwam’nyanja,inuAtatemunayang’anirandi kuchiritsabanjalakelonse

9Ndipotsopano,iweameneumadanandizachipongwe, wachifundondiwotetezeraonse,dzionetseremsangakwa iwoamtunduwaIsrayeli,ameneakuchitidwachipongwe ndiamitunduonyansandiosamveramalamulo.

10Ngakhalemiyoyoyathuyakodwam'zoipam'ndende yathu,tipulumutsenim'dzanjalamdani,ndipo mutiwononge,Yehova,mwachilichonsechimene mwasankha

+11Anthuopandapakeasayamikirezinthuzachabechabe +zawopachiwonongekochaanthuanuokondedwa,+kuti, ‘Ngakhalemulunguwawosanawapulumutse

[12]KomaInu,OWamuyaya,amenemulindimphamvu zonsendimphamvuzonse,tiyang’anirenitsopanondi kutichitirachifundoifeamenemwachitonzochopanda nzeruchaanthuosamveramalamulotikulandidwamoyo m’njirayaopanduka.

13Amitunduagwedezekelerochifukwachakuopa mphamvuyanuyosagonjetseka,Inuwolemekezeka,amene mulindimphamvuyakupulumutsamtunduwaYakobo.

14Khamulonselamakandandimakoloawolikupemphani ndimisozi

15Amitunduonseadziŵikekutimulindiife,Yehova, ndiposimunatitembenuzirankhopeyanu;+Komamonga mwanenakuti,‘Ngakhalepameneanalim’dzikolaadani awosindinawanyalanyaza,’kwaniritsanizimenezo,inu Yehova

16Eliyazaraatangomalizakupemphera,mfumuyoinafika pamalookwerapamabwaloamvuupamodzindizilombo ndikudzikuzakonsekwaasilikaliake

17Ayudaataonazimenezianafuulamofuulakwambiri kumwamba,motingakhalezigwazimenezinalipafupi zinamvekaphokosolawo,ndipogululankhondolo linachitamanthaosaneneka

18KenakoMulunguwaulemerero,Wamphamvuyonse,ndi woonaanaululankhopeyakeyoyera,natsegulazipata zakumwamba,mmeneangeloaŵiriaulemereroambali yochititsamanthaanatsika,oonekerakwaonsekupatulapo Ayuda

[19]Anatsutsanandimphamvuzaadani,ndipo adawadzazandichisokonezondimantha,adawamangandi maunyoloosasunthika

20Ngakhalemfumuyoinayambakunjenjemera,ndipo inaiwalazachipongwechake.

[21]Zilombozozinabwererakugululankhondolomwe linalikuwatsatiran’kuyambakuwapondapondandi kuwawononga

22Pamenepomfumuyoinakwiyakwambirindipo inagwetsamisozichifukwachazimeneinakonza m'mbuyomo

23Pakutipameneanamvakufuulakondikuonaonseali chiwonongeko,analirandikuopsezaanzakemokwiya,kuti: [24]“Mukuchitachiwembundioponderezaoposera mwankhanza;ndipongakhaleine,wopindulawanu,

tsopanomukuyeserakulandaulamulirondimoyo mwakuchitamobisazinthuzopandaphindukuufumu.

+25Ndaniamenewachotsaaliyensem’nyumbayake n’kusonkhanitsamopandanzeruanthuameneagwira malingaam’dzikolathumokhulupirika?

[26]Ndaniamenemosayembekezekawaphatikizira nkhanzazaanthuamenekuyambirapachiyambiadasiyana ndimitunduyonsechifukwachakukomamtimakwawo kwaifendiponthawizambiriamavomerezamofunitsitsa kuopsakoipitsitsakwaanthu?

[27]Masulenindikumasulazomangirazawozopanda chilungamo!Abwezerenikunyumbazawomwamtendere, ndikupemphachikhululukiropazomwemudachitakale!

[28]masulanianaaMulunguWamphamvuyonsendi wamoyowaKumwamba,amenekuyambiram’nthawiya makoloathukufikiratsopanolino,wakhazikitsa kukhazikikakosalepherekandikoonekeratukubomalathu” 29IzindizimeneananenandipoAyuda,omwe adamasulidwapomwepo,adatamandaMulunguwawo woyerandiMpulumutsi,popezaadapulumukaimfa 30Pamenepomfumuyoitabwererakumzinda,inaitanitsa ndunayoyang’aniramsonkhondikumuuzakutiapatse Ayudavinyondizinthuzonsezofunikapachikondwerero chamasiku7,ndipoinagamulakutiazikondwerera kupulumutsidwakwawomosangalalapamaloamene ankayembekezerakutiadzawonongedwa

[31]Choteroiwoameneanachitiridwamanyazindi kuyandikiraimfa,kapenakani,ameneanaimirirapazipata zake,anakonzeraphwandolachipulumutsom’malomwa imfayowawandiyachisoni,ndipomodzalandi chimwemweanagawiraokondwereramaloamene anakonzedwerachiwonongekondikuikidwakwawo

32Iwoanasiyakuimbanyimbozamaliro+n’kuyamba kuimbanyimboyamakoloawo,yotamandaMulungu, MpulumutsiwawondiwochitazodabwitsaPothetsakulira ndikubumakonse,anaimbanyimbozoimbiramonga chizindikirochachisangalalochamtendere.

[33]Momwemonsomfumuyo,itakonzaphwandolalikulu lakukondwererazochitikaizi,inayamikakumwamba kosalekezandimosangalalachifukwachachipulumutso chosayembekezekachimeneinapeza

34NdipoameneadakhulupirirakalekutiAyuda adzawonongedwandikukhalachakudyachambalame, ndipoadawalembetsamokondwera,adabuulapamene adathedwanzeru,ndipokulimbamtimakwawokoyaka motokudazimitsidwa.

35KomaAyuda,atakonzagululanyimbolomwe talitchulalo,mongatanenakale,anadutsanthawiya madyererondichiyamikochokondwerandimasalmo +36Atakhazikitsamwambowochitirazinthuzimenezi+ m’deralawolonsendimbadwazawo,anayambitsa mwambowokumbukiramasikuamenetawatchulawo mongachikondwerero,osatichakumwandikususuka,+ komachifukwachachipulumutsochimenechinawafikira kudzeramwaMulungu

37Kenakoanachondereramfumuyokutiiwatulutsire m’nyumbazawo.

38Choterokalemberawawoanalembedwakuyambirapa 25laPakonimpakapatsikulachinayilaEfifu,kwamasiku 40.ndipochiwonongekochawochinakhazikitsidwakwa tsikulachisanumpakalachisanundichiwirilaEpeifi, masikuatatu

[39]m’menemoAmbuyewaulemererowonse adavumbulutsachifundochake,nawapulumutsaonse pamodzindiosavulazidwa

40Kenakoanachitaphwando+ndizonsezimenemfumuyo inawapatsampakatsikula14,limenensoanapemphakuti awachotse

[41]Mfumuyoinawayankhanthawiyomweyo,ndipo inawalemberakalataakazembeankhondoam’mizindayo, kufotokozamokondweramtimawake:

MUTU7

[1]“MfumuPtolemyPhilopatorkwaakazembeankhondo kuIguptondionseolamuliram’bomalake,monindithanzi labwino

[2]Ifetokhandianaathuzinthuzikuyendabwino, Mulunguwamkuluakutsogolerazochitazathumongamwa kufunakwathu

[3]Enamwamabwenziathu,ameneanalikutidandaulira kaŵirikaŵirindizolingazoipa,anatikakamizakuti tisonkhanitsepamodziAyudaamuufumuwondi kuwalangandizilangozopandapakemongaoukira;

[4]pakutianalengezakutibomalathusilidzakhazikika mpakapamenezimenezizitakwaniritsidwa,chifukwacha chifunochimeneanthuwaanalinachopamitunduyonse.

[5]Anawatulutsansomwankhanzamongaakapolo,kapena ngatioukira,ndipo,atavalankhanzazankhanzakuposa mwambowaAsikuti,anayesakuwaphapopandakufunsa kapenakufufuza

+6Komatinawaopsezakwambirichifukwachazimene anachitazi,ndipomogwirizanandichifundochimenetili nachopaanthuonse,sitinawapulumutsePopeza tazindikirakutiMulunguwaKumwambaamatetezadi Ayuda,nthawizonseamatengagawolawomongaatate amachitiraanaake;

7Ndipopopezataganizirazakukomamtimakwawo kwaubwenzindikolimbakumeneiwoanalinakokwaife ndimakoloathuakale,mwachilungamotawamasulaku mlanduuliwonsewamtunduuliwonse

[8]Talamulansoaliyensekutiabwererekwawo,popanda aliyensewowachitirachoipachilichonsekapena kuwadzudzulachifukwachazinthuzopandanzeruzimene zachitika.

[9]Pakutimuyenerakudziwakutingatitiwakonzera choipachilichonsekapenakuwachititsachisoni,nthawi zonsesitidzakhalandimunthukomaWolamulirawa mphamvuzonse,MulunguWam’mwambamwamba, m’zonsendimosapeŵekamongamdaniwobwezera chilangoTsalanibwino"

[10]Ayudaatalandirakalatayi,sanafulumirekunyamuka, komaanapemphamfumuyokutiiwoamtunduwaAyuda ameneanalakwiradalaMulunguwopatulikandikuti alandirechilangochoyenera,alandirechilangochoyenera [11]Iwoananenakutianthuameneanaphwanyamalamulo aMulunguchifukwachamimbayawo,sangakondeboma lamfumu

12Pamenepomfumuyo,itavomerezandikuvomereza zonenazawozo,inawapatsachilolezokutiawononge mwaufulu,popandaulamulirowachifumukapena kuyang'anira,onseameneanaphwanyamalamuloa Mulungukulikonsemuufumuwake

13Atamuomberam’manjamoyenerera,ansembeawondi khamulonselaanthuanafuulakuti,Aleluya,ndipo anachokamosangalala

14Chonchom’njiraanalangandikuphaanthuonseamene anakumananayemwaanthuam’dzikolawoamene anaipitsidwa

15Tsikulimeneloanaphaanthuoposa300+Analisunga tsikulokukhalachikondwererochosangalatsa,+popeza anawonongaonyozawo

16KomaiwoameneanaumirirakwaMulungukufikira imfa,nalandirachimwemwechonsechachipulumutso, anayambakutulukam’mudzi,atavalazisotizamaluŵa amitundumitundu,onunkhirabwinokwambiri,akuyamika Mulungummodziwamakoloawo,Mpulumutsiwamuyaya waIsrayeli,m’mawuotamandandimitunduyonseya nyimbozabwino.

17AtafikakuTolemayi,wotchedwa“duzi”chifukwacha khalidwelakumaloko,zombozozinawadikirirakwa masiku7mogwirizanandizimeneanthuambiriankafuna.

18Kumenekoanakondwererakulanditsidwakwawo, pakutimfumuinawapatsamowolowamanjazinthuzonse zaulendowawo,aliyensekufikirakunyumbakwake.

19Ndipoatafikamumtenderendichiyamikochoyenera, kumenekonsoanaganizazosungamasikuamenewangati chikondwererochosangalatsapanthawiimeneanakhalako.

+20Kenako,atawalembakutindioyerapachipilala choimiritsakomansokupatuliramaloopemphererapamalo achikondwererocho,ananyamukaosavulazidwa,aliaufulu ndiosangalalakwambiri,popezamfumuyoinalamulakuti anthuwoapulumukepamtunda,panyanjandipamtsinje aliyensekumaloake.

21Iwoanalinsondiulemererowaukulupakatipaadani awo,ndipoanalikuchitidwaulemundimanthandipo sadalandidwakonsechumachawondimunthu.

22Kuwonjezerapamenepo,onsewoanatengakatundu wawoyensemalingandikalembedwekake,motiamene analindichilichonseanawabwezerandimanthaaakulu. ChoteroMulunguWam’mwambamwambaanachita mwangwirontchitozazikuluzowapulumutsa

23AdalitsikeMpulumutsiwaIsrayelinthawizonse! Amene

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.
Chichewa Nyanja - 3rd Book of Maccabees by Filipino Tracts and Literature Society Inc. - Issuu