Je stopt één vinger in een glas met koud water en één vinger in een glas met warm water. Stop je daarna beide vingers in het glas met water van 20 °C, dan voel je met de ene vinger koud water en met de andere warm water. Wat is koud en warm en wat heeft dat te maken met temperatuur? Figuur 4.1
4.1
Het molecuulmodel
Chemische en fysische eigenschappen Start Maak de startvragen
Een sportwagen is samengesteld uit materialen waarover goed is nagedacht. De leren bekleding is nauwelijks brandbaar. De basis van een auto bestaat uit een stalen constructie. Deze voorkomt dat de auto in elkaar schrompelt bij een botsing. De lak beschermt tegen roesten. Bij de keuze van al deze materialen kijkt de ontwerper naar de eigenschappen van een materiaal. Bij een auto zijn dat chemische en fysische eigenschappen. Chemische eigenschappen hangen samen met processen waarbij nieuwe stoffen ontstaan. Denk hierbij aan verbranden, roesten, reacties met zuren en basen. Ook de giftigheid van een stof is een chemische eigenschap. Fysische eigenschappen gaan over processen waarbij materialen wel veranderen, maar geen nieuwe stoffen ontstaan. Denk aan smelten van ijs. IJs en water bestaan namelijk uit dezelfde moleculen. De thermische en mechanische eigenschappen die in dit hoofdstuk aan bod komen, zijn fysische eigenschappen.
Temperatuur en warmte Op een warme dag vul je een glas met water uit de kraan. Het water is lauw, rond de 20 °C. Uit het vriesvak van de koelkast haal je ijsblokjes van −18 °C, die je in het glas met water doet. Het water koelt hierdoor af tot 0 °C, terwijl de ijsblokjes tot dezelfde temperatuur opwarmen. Het water en de ijsblokjes wisselen energie uit. Die uitgewisselde energie noem je warmte. Het symbool van warmte is Q met als eenheid J (joule).
18 6
h o ofdstuk 4
