20 Leafdesdichten - zomer 2025

Page 1


AANBIEDING ZOMER 2025

5 100 jaar TT Assen

7 Het Lam Gods en de Rechtvaardige Rechters

9 Oorlogsvoering in de Oudheid

10 De 19 treinen naar Sobibor

11 Ik bepaal!

12 Blije kermisdagen

13 Aesopus

14 De Groninger schilderkunst

15 Een verhaal van twee geliefden

16 De renga-meester

17 Er hangt iets van lente in de klas ...

19 Het paard

21 Natuur in eigen tuin

22 Takkenhoogte

23 Oog in oog met wisent, ooievaar en eland

24 Exoot

25 Boomtijd

26 Verzinnen doen wij niets

27 Kruiden voor de vrouw

28 De Westhoek en Frans-Vlaanderen

29 Drenten voor beginners

30 Tijd is een leeuwerik

31 Typisch Twente

32 Van Flight naar Lowlands

33 Pop!

34 De kwantumheerschappij

35 MKB

36 De geïllustreerde meditaties

37 De redenaar en zijn stijl

38 De Stoïcijnse School

39 Ben ik gemaakt van Sterrenstof?

40 De kunst van het oorlogvoeren

41 Metaforen die ons het bos in sturen

42 Wat is er eigen aan eigendom?

43 Brieven

Het officiële jubileumboek in samenwerking met de organisatie TT Assen

100 jaar TT Assen

De TT Assen is een van de grootste sportevenementen van Nederland en kent een rijke geschiedenis. Ter ere van het honderdjarig jubileum in 2025 verschijnt dit bijzondere fotoboek, waarin iconische momenten zijn vastgelegd.

Een eeuw geleden werd over de (zand)wegen in en rond Assen de eerste TT gereden. In de loop der tijd hebben de motorraces zich ontwikkeld tot een uiterst professioneel evenement dat meer dan 150.000 (buitenlandse) bezoekers trekt die komen om hun helden toe te juichen, zoals in het verleden Valentino Rossi en Giacomo Agostini.

100 jaar TT Assen is niet alleen een visuele ode aan de motorraces, legendarische coureurs, en hun strijd op het circuit, maar ook aan de honderdduizenden bezoekers en duizenden medewerkers die dit evenement in Drenthe de afgelopen honderd jaar mogelijk maakten.

Dit boek is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met het TT circuit Assen en topfotografen.

Mischa van den Berg (1964) was jarenlang journalist en hoofdredacteur bij regionale omroepen. Tegenwoordig is hij mede-eigenaar van de Loods voor Verandering en wordt hij onder meer ingehuurd door het TT Circuit Assen. Mischa heeft een fascinatie voor geschiedenis en sport. De TT van Assen bezoekt hij al sinds zijn tiende. Hij kent het evenement als toeschouwer, journalist en perschef. Mischa woont met zijn gezin in Rolde, vlak bij de plek waar het in 1925 allemaal begon. Hij rijdt een Suzuki V-Strom.

In samenwerking met de TT Assen

MISCHA VAN DEN BERG

Het Lam Gods en de Rechtvaardige Rechters De verbluffende waarheid

Gent, 11 februari 2025 - De meest iconische kunstdiefstal van de twintigste eeuw is eindelijk opgelost. Van Eyck schilderde in de vijftiende eeuw het wereldberoemde drieluik Het Lam Gods. Het paneel van de Rechtvaardige Rechters werd in 1934 gestolen.

In dit boek bewijst de auteur onomstotelijk dat het paneel nog bestaat en waar het zich kan bevinden. Het Vlaamse gerecht heeft inmiddels diverse invallen gedaan in verschillende panden.

In de nacht van 10 op 11 april 1934 drongen dieven de Sint-Baafskathedraal in Gent binnen en namen twee panelen van het Lam Godsretabel mee. Het paneel met Johannes de Doper werd terugbezorgd, maar het paneel van de Rechtvaardige Rechters is al meer dan 90 jaar spoorloos. Deze diefstal geldt als een van de meest opmerkelijke misdaden uit de kunstgeschiedenis.

Kurt iM pens deed jarenlang onderzoek naar het gestolen paneel van de Rechtvaardige Rechters. Hij verzamelde honderden brieven, foto’s, documenten, bandopnemen, maakte interviews en bracht eerdere onderzoekers bij elkaar.

Het Lam Gods en de Rechtvaardige Rechters – De verbluffende waarheid biedt een grondige reconstructie van de gebeurtenissen en onderzoekt de complexe verwevenheid tussen kunst, religie en macht. Duidelijk komt naar voren in het boek dat het paneel nog bestaat en in goede omstandigheden wordt bewaard. Wanneer komt het paneel boven water? Durft de Kerk eindelijk, 90 jaar na datum, over zijn schaduw heen te stappen?

JEAN LOPEZ

Oorlogsvoering in de Oudheid

Aan de hand van prachtige tekeningen, kaarten en infographics laat dit boek zien hoe men in de oudheid oorlog voerde. We lezen niet alleen over de veldslagen, maar ook over de gebruikte wapens en de logistiek. Uiteraard komen ook de tactiek, de rol van leiders en de organisatie van de troepen aan de orde. Dit boek is gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten en bevat een groot aantal virtuoze tekeningen van Giuseppe Rava. Zij brengen de oorlogen van de Soemeriërs, Assyriërs, Grieken en Romeinen tot leven.

Een toekomstige klassieker!

Originele titel: La guerre antique • Vertaling: Rutger Cornets de Groot € 44,90 • Hardcover in kleur • 400 pagina’s • 23,8 x 29,7 cm NUR 689 | 683 • ISBN 978 94 6471 342 8 • Augustus 2025 • Noordboek

Jean Lopez is redacteur van Guerres & Histoire en auteur van talloze boeken.

De 19 treinen naar Sobibor

Tussen 2 maart en 20 juli 1943 reden 19 treinen naar Sobibor, met daarin 34.313 Nederlandse Joden. Slechts 19 van hen overleefden het vernietigingskamp. Een van hen was Eli Cohen.

In de jaren na de oorlog overheerste het stilzwijgen. Het onmetelijke en onbevattelijke werd weggestopt en was niet in woorden te vatten. Dit gold echter niet voor Eli Cohen: hij kon er juist niet over zwijgen. In 1979 verscheen de eerste uitgave van zijn boek De 19 treinen naar Sobibor. Hierin beschrijft Cohen niet alleen de vernietiging van de Joden in concentratiekamp Sobibor, maar onderzoekt hij ook de achterliggende redenen van de Jodenvervolging. Tegen deze bredere achtergrond worden de gebeurtenissen in het kamp weergegeven: de aankomst van de treinen, het gedwongen werk, de wanhopige opstand en het gruwelijke beulswerk.

Nu Jodenhaat wereldwijd weer aan de orde van de dag is, is Cohens De 19 treinen naar Sobibor noodzakelijker en actueler dan ooit.

d r. eL ie a . c ohen (1909 – Groningen) studeerde medicijnen en werd in 1935 huisarts in Aduard. Hij was de enige uit zijn familie die de oorlog overleefde. Hij schreef veel over de concentratiekampen en de psychische problemen die het overleven met zich meebrachten en werd door vele interviews op radio, tv en in de kranten een bekende Nederlander.

Napoleon en Nederland

In 1810 werd Albert Veen uit het Drentse Hoogeveen ingeloot om te dienen in het leger van Napoleon. Hij overleefde de gruwelijke veldtocht naar Moskou en de genadeloze Russische winter van 1812 – een uitzonderlijk lot.

Met Drentse soldaten in de Grande Armée biedt historicus Hans van Koningsbrugge een bredere context rond Napoleons relatie met Nederland. Hij schetst een beeld van een tumultueuze tijd, van de opkomst en ondergang van het Koninkrijk Holland onder Lodewijk Napoleon tot de dramatische veldtocht naar Moskou. Door nieuwe inzichten uit drie dagboeken die zich bevinden in het Drents Archief kunnen we drie gardes d’honneur volgen die gedwongen in Franse dienst moesten. Hun verhalen onthullen het dagelijks leven in Napoleons leger en de tragische val van het Franse Keizerrijk.

h ans van Konings B rugge is hoogleraar Geschiedenis en Politiek van Rusland aan de Rijksuniversiteit Groningen en specialist in Russisch-Nederlandse betrekkingen. Hij is tevens directeur van het Groninger Instituut voor Midden- en Oost-Europese Studies.

Met een nawoord van Eli’s zoon Dan Cohen

24,90

Blije kermisdagen

Feesten in de Spaanse en Oostenrijkse Nederlanden (1500-1800)

eMM a d ’haene promoveerde op dit onderwerp. Ze verwerkte haar doctoraalscriptie tot dit publieksboek.

De klokken luiden. Vandaag is het feest. De naamdag van de patroonheilige van de parochie wordt met veel bombarie gevierd. In hun zondagse kleren wonen de gelovigen eerst de misdienst bij en daarna trekt de kleurrijke processie door de straten. Gildebroeders schieten met buskruit. Wat verderop zijn vuurspuwers aan het werk. Het schouwspel vol gesis, gefluit en gedonder ontlokt ‘ohs’ en ‘ahs’. Joelende kinderen spelen op het dorpsplein, bij de berentemmers staat een massa toeschouwers te drummen. In de herbergen gaan schuimende potten bier van hand tot hand.

De vroegmoderne kermis was in de Nederlanden alomtegenwoordig en zeer gevarieerd. Wat alle kermissen gemeen hadden, was de verstrengeling van devotie, ceremonie, commercie en plezier. Dit betoverde man en vrouw, jong en oud, arm en rijk.

Blije kermisdagen reconstrueert de eeuwenoude en betekenisvolle traditie van het kermisvieren, die in het collectieve geheugen van dorpen en steden gegrift staat. Rijk geïllustreerd en boordevol verrassende verhalen brengt dit boek het waardevolle, immateriële erfgoed van de kermis tot leven.

Op de slavenmarkt in de oudheid

Het merkwaardige leven van Aesopus is een schalkse schelmenroman uit de eerste of tweede eeuw n. Chr. over het leven van een Griekse slaaf, antiheld en fabelschrijver. Deze tekst behoort tot de meest bijzondere en sprankelende producten van de Oudgriekse literatuur, maar bleef tot nu grotendeels onbekend.

Aesopus neemt de lezer mee naar het dagelijks leven in zijn tijd. Er komen slaven aan het woord die zich beklagen over hun lot en creatief op zoek gaan naar manieren om een beter bestaan te kunnen leiden. Lijf en lust, lichamelijkheid en seks, zijn ook opvallende thema’s, net als voeding en culinaire genoegens. Intellectuelen en hun eigendunk passeren ongegeneerd de revue. De man-vrouwrelatie in een vooraanstaand huishouden mag in deze satire natuurlijk niet ontbreken.

Christian Laes brengt als eerste een Nederlandse vertaling, voorzien van belangrijke annotaties. Een les in mentaliteitsgeschiedenis die boeit en beklijft.

c hristian Laes, classicus en oudhistoricus, is gewoon hoogleraar Oude Geschiedenis aan de Universiteit van Manchester en tevens verbonden aan de Universiteit Antwerpen.

De Groninger schilderkunst

in de 16e en 17e eeuw

Tot nu toe bestond er geen uitgebreid overzicht over de Groningse kunst van de 16e en 17e eeuw. De Groninger schilderkunst is een overzichtswerk dat deze leemte opvult. Het geeft een overzicht van de kunsthistorische ontwikkelingen in Groningen en plaatst die in verhouding tot de Nederlandse kunstgeschiedenis. Daarbij konden en passant veel schilderijen aan tot nu toe onbekende Groningse kunstenaars worden gekoppeld. In het boek is een complete namenlijst opgenomen van bestuurders en kunstenaars van het glazenmakers- en schildersgilde.

Joop van roe K e L (1953) studeerde kunstgeschiedenis en werkte meer dan twintig jaar bij bibliotheken in Groningen. Hij publiceerde eerder boeken en artikelen over regionale (kunst)geschiedenis en fotografie.

Een verhaal van twee geliefden

De erotische novelle van een renaissancepaus

In 1458 werd Enea Silvio Piccolomini (1405-1464) in Rome verkozen tot paus Pius II. In die tijd werd hij achtervolgd door demonen uit zijn verleden. In zijn jeugd leidde hij een liederlijk leven, verwekte hij buitenechtelijke kinderen, en rebelleerde hij zelfs tegen de pauselijke almacht. Maar niets bezorgde hem zoveel verdriet en schaamte als de erotische novelle die hij destijds had geschreven, Een verhaal van twee geliefden. Dit verhaal, wellicht gebaseerd op ware gebeurtenissen, was intussen immens populair en groeide na de dood van de auteur uit tot een iconische bestseller.

Het verhaal over de overspelige liefde tussen Euryalus en Lucretia, die worden verscheurd door de strijd tussen hart en verstand, hun gloeiende passie en de pijnlijke gevolgen van hun relatie, is ook voor een hedendaags leespubliek intrigerende lectuur. Voor het eerst sinds lange tijd is de tekst opnieuw in het Nederlands vertaald, met daarbij een inleiding, noten, en een uitgebreide nabespreking.

t o M i nge LB recht is classicus en vertaler. Hij vertaalde onder meer de Neolatijnse kuspoëzie van Janus Secundus en beheert zijn eigen vertaalwebsite tomingelbrecht.com.

De renga-meester

Alle kettingverzen van Matsuo Bashō

De haiku's van de Japanse dichter Matsuo Bashō (1644-1694) zijn wereldberoemd. Veel minder bekend is dat ze oorspronkelijk meestal onderdeel waren van zogenoemde renga, oftewel kettingverzen. Een renga werd al improviserend samengesteld door een groep van vaak jonge dichters, die onder leiding stond van een rengameester die zelf ook meedichtte. In één sessie maakten de meester en zijn leerlingen 36 coupletten van afwisselend drie en twee regels.

Dit boek bevat de eerste integrale vertaling van de zeventien renga die onder leiding van Bashō tot stand zijn gekomen en zijn overgeleverd; hij heeft er ongetwijfeld meer gemaakt. We zien de meester aan het werk met zijn leerlingen, lezen zijn eigen haiku in de context waarvoor ze bedoeld zijn, en maken kennis met de Japanse cultuur van het groepsdichten. Elk couplet treffen we eerst in het Japans, vervolgens in een woordelijke weergave met toelichting, en daarna in een fraaie vertaling van de hand van Wim Boot en Henk Akkermans.

Wi M Boot is emeritus-hoogleraar Taal en Cultuur van Japan (Universiteit Leiden). h en K aKK er M ans heeft onder andere Japans gestudeerd in Leiden en is thans hoogleraar aan Tilburg University. Eerder publiceerden zij Een regenjasje voor het aapje, een integrale vertaling van Bashō’s Sarumino

Er hangt iets van lente in de klas ...

Nederlandstalige onderwijsgedichten vanaf de dertiende eeuw tot nu

Het leven op de school biedt rijke stof voor dichters. Deze vuistdikke poëziebundel bevat de belangrijkste gedichten over de school vanaf de middeleeuwen tot nu toe. Opvallend veel zaken bleven gelijk, zoals het ongemak van de eerste schooldag, de vriendschappen, het gebrek aan orde, de eerste verliefdheden, het voorlezen, de rekensommen, de vechtpartijtjes, het schoolzwemmen, de taalfouten, het schoolfeest en de luizen.

Dit prachtige boek, waarin ruim 900 gedichten zijn opgenomen, is een ode aan leerlingen, klassenondersteuners, schoolhoofden, onderwijsinspecteurs en natuurlijk al die geweldige leraren. En het is een aanrader voor iedereen die het onderwijs een warm hart toedraagt.

t heo Magito werkte als gemeentelijk inspecteur voor het basisonderwijs en als directeur-bestuurder van de CED-Groep. Met Henk Sissing stelde hij ook eerder al een verzamelbundel onderwijsgedichten samen.

h en K s issing werkte in (bestuurs-)functies in PO, VO en HBO, bij het ministerie van OC&W en bij CPS. Hij publiceerde 3000 jaar denkers over onderwijs, is organisator van onderwijsfilmfestivals en stelde de Bildungscheurkalender samen.

WIM ROMIJN

Het paard bron van inspiratie

Wim Romijn ging op zoek naar het boerenpaard en de laatste boeren die nog met paarden werken. Gefascineerd door de bijzondere relatie tussen mens en dier, legde hij vast hoe deze samenwerking op het platteland langzaam verdwijnt. De kennis, tradities en diepe verbondenheid met hun dieren vormen een waardevol cultureel erfgoed dat dreigt verloren te gaan.

Het paard is een eerbetoon aan deze wereld. Het boek brengt herinneringen samen aan het boerenpaard en de agrarische tradities van vroeger, maar weerspiegelt ook Romijns eigen loopbaan als paardenschilder. Hij legt de unieke band tussen mens en paard vast – de wederzijdse afhankelijkheid, het vertrouwen en de eeuwenoude samenwerking. Met zijn kunst vangt hij niet alleen de kracht en schoonheid van het paard, maar ook de verhalen en emoties die ermee verweven zijn.

Wi M ro M i J n publiceerde eerder al negen platenboeken. Tevens verzorgt hij als paardenschilder diverse rubrieken in kranten en tijdschriften.

De Groene Stad richt zich op de natuur en biodiversiteit in je directe omgeving, zoals je tuin, balkon en het urbane groen daarbuiten, en benadrukt de essentiele waarde van deze natuur. Het project bestaat niet alleen uit een film, maar ook uit waarnemingsprojecten, boeken en websites. Het richt zich op alle inwoners van Nederland die, in nauwe samenhang met de natuur, een onderdeel van de oplossing willen zijn maar daarbij wel wat hulp nodig hebben.

Natuur in eigen tuin

100 soorten die je zelf makkelijk kan ontdekken

In samenwerking met De Groene Stad

In elke tuin leven dieren, planten en paddenstoelen waarvan je misschien niet eens wist dat ze bestaan. En het fascinerende is: elke soort heeft z’n eigen verhaal. Wist je bijvoorbeeld dat oorwurmen tot de beste moeders van de insectenwereld behoren? En dat kauwtjes altijd met z’n tweeën zijn omdat ze een paar voor het leven vormen? Dat vuurwantsen een liefdesleven hebben wat ons voorstellingsvermogen te boven gaat? En dat pissebedden eigenlijk kleine waterkreeftjes zijn die in staat zijn om hun hele leven op het land te slijten? Zomaar vier voorbeelden van wonderlijke soorten die – letterlijk – in vrijwel elke tuin te vinden zijn.

Luc Hoogenstein weet met aanstekelijk enthousiasme deze soorten een gezicht te geven, en geeft tips hoe en wanneer je de soorten zelf kan vinden. Maar hij begint met een Top 10 van tips om meer natuur in je tuin te krijgen. Na het lezen van dit boek zal de wijze waarop je naar de natuur in je tuin of op je balkon kijkt nooit meer hetzelfde zijn!

Luc h oogenstein (1970) is de bekendste tuindierenexpert van Nederland. Hij was werkzaam bij grote natuurorganisaties. Daarnaast is hij natuurfotograaf, auteur van vele boeken, presentator, en hij verzorgt jaarlijks tientallen lezingen en workshops over het belang van natuur in de tuin.

Takkenhoogte

Geïnspireerd door Hercules Segers

Met Takkenhoogte laat Han van Hagen zien dat hij de etstechniek op een uitzonderlijk hoog niveau heeft gebracht. Hij werd daarbij geïnspireerd door Hercules Segers, de wonderbaarlijke etser uit de zeventiende eeuw.

De wordingsgeschiedenis van dit werk wordt in deze uitgave getoond door meer dan 200 verschillende afdrukken van dezelfde prent. Die verschillen zijn ontstaan door steeds weer nieuwe technieken te gebruiken en andere kleuren toe te passen, die hij voor of na het drukken verwerkte. Han van Hagen gebruikte kleurinkten, maar schilderde ook met olieverf in de afdrukken en vond nieuwe technieken uit.

h an van h agen (1944) is één van Nederlands beste etsers. Hij verbeeldt op figuratieve wijze landschappen, dieren en planten. Werk van hem is opgenomen in het Rijksprentenkabinet in Amsterdam.

Een imposant werk van een van de beste etsers van ons land

ROLF HENDRIKS, TIM BELDMAN, YVONNE MEIJBERG, NORBERT KWINT (RED.)

Oog in oog met wisent, ooievaar en eland

Natuurpark op de zeebodem

In 1975 startte de aanleg van Natuurpark Lelystad. Een gebied met grote grazers als wisent, Przewalskipaard en eland, aangelegd voor de nieuwe bewoners van Lelystad en de rest van Flevoland. Maar ook een natuurgebied om te wandelen, te ontspannen en jaarrond grote aantallen watervogels te bewonderen.

In 2025 bestaat het park 50 jaar. Begonnen als een project van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, in samenwerking met Artis, is Natuurpark Lelystad uitgegroeid tot een rijk natuurgebied met grote waterpartijen, spannende doorkijkjes en verrassende dieren. Een bijzonder stuk Flevolandse historie dat verteld moet worden. Met meer dan honderd foto’s van de eerste aanleg in de vette kleibodem, de bijzondere dieren, en de prachtige natuur die zich hier heeft ontwikkeld.

ro L f h endri K s, t i M Be L d M an, Yvonne Mei JB erg en n or B ert K W int werken bij Het Flevo-landschap en zijn ervaren natuurboekenschrijvers.

In samenwerking met Het Flevo-landschap (www.flevolandschap.nl)

Exoot

De begripsgeschiedenis van invasie-ecologie, van Linnaeus tot Darwin

n or B ert p eeters studeerde archeologie en filosofie aan de Universiteit Leiden. Hij specialiseerde zich onder leiding van Th.C.W. Oudemans tot botanisch filosoof. Hij publiceerde meerdere boeken en artikelen over dit onderwerp. Momenteel is hij als docent verbonden aan Wageningen University & Research.

Het herkennen van een exoot berust op het besef dat er een onderscheid bestaat tussen eigen en vreemd, inheems en uitheems. Dit boek onderzoekt hoe dit besef is ontstaan, specifiek ten aanzien van planten. In de eerste eeuwen van het natuurhistorisch onderzoek werd nauwelijks aandacht besteed aan de herkomst van wilde flora. Dit veranderde drastisch in de achttiende eeuw. Aan de hand van drie sleutelmomenten in de voorgeschiedenis van de invasie-ecologie vertelt botanisch filosoof Norbert Peeters een filosofischhistorisch verhaal van de exoot.

Peeters neemt de lezer mee langs beroemde natuurgeleerden als Carolus Linnaeus en Charles Darwin, die het denken over exoten ingrijpend hebben beïnvloed. Ook worden verwilderde exoten in de negentiende eeuw voor het eerst bestempeld als onkruid. Maar wel een bijzonder soort onkruid, evenals alle andere ongewenste planten op de verkeerde plaats. Voor het eerst krijgt de natuur een eigen onkruidklasse: de invasieve exoot. Met de mens als wiedende rentmeester. Gezamenlijk tonen deze momenten de ontwikkeling van het plaatsbegrip binnen de plantengeografie en de vormende werking op de latere invasie-ecologie

De ontdekking van een onkruid

Boomtijd

Een zoektocht naar woorden voor de natuur

Beits K e Bou WM an schreef onder meer vier romans, is PhD-onderzoeker aan Wageningen University & Research en oprichter van de Anaya Academy, waarin de relatie tussen mens en natuur centraal staat. Boomtijd is haar eerste autofictieve werk.

Je hebt een taal van liefde waarbij iedereen meteen weet wat ermee bedoeld wordt. Zoals romantische liefde, vaderlandsliefde of kalverliefde. Deze woorden hebben zich geworteld in onze taal. Maar hoe praten we over de liefde voor de natuur? En wat als deze liefde je zomaar overkomt?

Boomtijd vertelt op nuchtere en speelse wijze het verhaal van een mens en een boom. Hoe zij elkaar ontmoeten en hoe zij een rol gaan spelen in elkaars leven. Op zo’n manier dat een leven zonder elkaar eigenlijk niet meer voor te stellen is. En passant wordt uiteengezet hoe bomen een wezenlijk onderdeel vormen van het menselijk bestaan.

Het is een verhaal dat beklijft en dat iedereen die van de natuur houdt of graag in het bos wandelt, gelezen moet hebben.

De pers over eerder werk van Bouwman:

‘Een aanwinst voor de Nederlandse literatuur.’ de Recensent

‘Met krachtige beelden en in fraai taalgebruik zingt Bouwman haar onderwerpen los van het cliché.’ de telegRAAf

Deze uitgave verschijnt in samenwerking met NatuurCollege, een ideële stichting die onderwijs en wetenschap ontwikkelt voor het versterken van de relatie tussen mens en natuur in onze huidige tijd (natuurcollege.nl)

€ 19,90 • Hardcover • 96 pagina’s • 12 x 20 cm NUR 410 | 320 • ISBN 978 94 6471 361 9 • April 2025 • Noordboek

Verzinnen doen wij niets

Natuurcolumns

‘Verzinnen doen wij niets,’ schreef Eli Heimans begin vorige eeuw in een van zijn natuurcolumns in De Groene Amsterdammer. In diezelfde tijd trok Jac.P. Thijsse de aandacht met zijn stukjes in het Algemeen Handelsblad en andere bladen. Heimans en Thijsse maakten het genre natuurcolumns populair.

In Verzinnen doen wij niets belicht Marga Coesèl de natuurcolumns van 100 jaar geleden tot nu, van Geertruida Carelsen tot Koos van Zomeren en Jean-Pierre Geelen. Aan de hand van goedgekozen citaten laat zij zien hoe columnisten elk op hun eigen wijze invulling gaven aan het genre en hoe dit in de loop der jaren veranderde.

Marga c oesè L (1942) is ‘la grande dame’ van de geschiedschrijving van de natuurbescherming in Nederland en de wereld van Heimans en Thijsse. Met verschillende titels haalde ze de shortlist van de Jan Wolkers Prijs.

Kruiden voor de vrouw

Van zwangerschap tot menopauze

Er wordt vaak wat lacherig gedaan over die typische vrouwenkwaaltjes, zoals opvliegers, stemmingswisselingen, migraine, endometriose, blaasontstekingen en allerhande menstruatieklachten. Het is evenwel hoognodig dat er meer aandacht komt voor de specifieke processen die zich in het vrouwenlichaam afspelen. Vrouwenkwaaltjes kunnen het leven van vrouwen danig ontwrichten.

Kruiden voor de vrouw is hét standaardwerk om met zachte middelen deze onevenwichtigheden te bestrijden. Elk hoofdstuk legt de focus op de vrouw: van organen als baarmoeder en eierstokken tot hormonale cycli en zwangerschap. Het boek biedt waardevolle informatie over het gebruik en de werking van geneeskrachtige planten voor elke levensfase. Met recepten die geschikt zijn voor dagelijks gebruik, beproefde huismiddeltjes en aanbevelingen voor geneeskrachtige plantenpreparaten uit de apotheek. 46 portretten van de meest effectieve geneeskrachtige planten voor vrouwen sluiten het boek af.

h e L ga eLL-Beiser werkt als natuurgeneeskundige. Ze vertelt over haar ervaringen uit de dagelijkse praktijk, met deskundige kennis over geneeskrachtige planten en het gebruik ervan.

De Westhoek en Frans-Vlaanderen

365 verrassende plekken

Jan Yper M an woont in Ieper. Hij is historicus en al jaren gefascineerd door de streek. Zijn andere grote passies zijn fotografie en kunst.

Wandelen aan de IJzeroevers in Diksmuide of door de moerassen van Saint-Omer, fietsen langs wijnranken in Heuvelland, genieten van vergezichten vanaf de Catsberg, kunst opsnuiven in Watou of Duinkerke, verstillen op de vele oorlogsbegraafplaatsen ...

De Vlaamse en Franse Westhoek vormen een ongemeen boeiende streek. De gezamenlijke geschiedenis en het rijke culturele erfgoed lopen als een rode draad door dit boek. Ooit sprak men hier dezelfde taal, en tot voor drie eeuwen verliep de geschiedenis parallel. Vele oorlogen kregen er hun beslag, waardoor altijd weer nieuwe grenzen werden getrokken.

Deze inspiratiegids kan je gebruiken als een menukaart: kies een route uit, grasduin in de vele weetjes, dompel je onder in de couleur locale, en ontdek vooral de mooiste parels van dit ongerepte platteland. Handige kaartjes en schitterende foto’s vervolledigen het boek.

Drenten voor beginners

Omgaan met een eigenzinnig volk

Drenthe, een merkwaardige provincie die voor velen een terra incognita blijkt te zijn. Voor buitenstaanders lijken de Drenten soms stug en zwijgzaam, maar wie de tijd neemt om hen echt te leren kennen, ontdekt een wereld vol humor, tradities en een rijke cultuur en historie.

In Drenten voor beginners gidst Rolf Mulder je door dit onbekende gebied. Ontdek waarom de Drent liever het motto doe maar gewoon hanteert, hoe eeuwenoude tradities zoals de schapenhouderij hun sporen nalaten, en welke rol hunebedden en heidevelden spelen in het collectieve geheugen van de Drenten. Leer de kracht van Drentse gezegden als Hej knienen, dan hej ok keutels begrijpen en ervaar waarom stilte in Drenthe meer zegt dan duizend woorden.

ro L f Mu L der (1956) publiceerde diverse boeken over management en leiderschap. Als geboren en getogen Drent kwam hij er pas op latere leeftijd achter dat Drenten en Drenthe tamelijk eigenaardig zijn.

Tijd is een leeuwerik

Reizen langs de rafelranden van Nederland

In Tijd is een leeuwerik neemt Hilbrand Rozema de lezer mee langs de randen én de rafelranden van Nederland. Hij observeert en registreert, en geeft een stem aan mensen buiten de Randstad. Hij diept kleine geschiedenissen op, beschrijft wat mensen vinden van de natuur om zich heen, hoe ze geloven, en vertelt over de tradities en gebruiken in het gebied. En dan gaat het niet over de meest welvarende plekken. Plaatsen die onder de blauwe plekken zitten, hebben ons veel te vertellen. Hoe is het bijvoorbeeld in Weiteveen (dubbele moord) en Harskamp (demonstratie tegen asielzoekers), in de Zak van Zuid-Beveland (drugssmokkel) of op een quarantainestation in Heijplaat? Of hoe voelt het om rond te lopen op een onbewoond eiland in de Waddenzee?

Tijd is een leeuwerik is een caleidoscopische reisgids en een ode aan ons rijk gevarieerde Nederland.

h i LB rand roze M a (Groningen, 1971) is journalist en auteur. In 2024 is hij genomineerd voor De Tegel, de belangrijkste journalistieke prijs van Nederland.

In samenwerking met het Nederlands Dagblad

Typisch Twente

Van aardappelkelders tot zoutmijnen

‘Unmundig veel eigenheid’ is het geheim, en tevens de aantrekkingskracht van Twente. Dat bestaat niet alleen uit het bekende naoberschap, maar ook uit de bijzondere mix van witte wieven, goudschatten, nooit opdrogende bronnen, biethaonders, ganzenkerels, brune paoterkes, bloedworst en naegelholt, tuffelkelders, bakhuizen, stiepeltekens, sprokkelaars en smokkelaars.

Twente is een afgelegen hoek van Nederland, waar in de herfst en de winter de zandwegen onbegaanbaar waren, waar nauwelijks een herberg was te vinden om te overnachten, en waarover we nog net weten dat het een wingewest was voor zout, vlas en later katoen. Een ongerepte regio, een eldorado voor rusten authenticiteitszoekers. Culinair schrijver René Zanderink, wiens ouders werden geboren in Denekamp en Bornebroek, geeft een schat aan informatie over het heden en verleden van de culinaire bijzonderheden die van het land van Twente komen.

r ené z anderin K is bioloog en culinair schrijver. Er verschenen verschillende titels van zijn hand, waaronder Typisch Texel en Liever Lokaal.

Van Flight naar Lowlands

De geschiedenis van Nederlands eerste popfestivals

Bezoekers van Lowlands, het festival dat ook wel bekendstaat als A Campingflight to Lowlands Paradise, realiseren zich waarschijnlijk niet dat al in 1967 en 1968 in Utrecht twee popfestivals plaatsvonden onder de naam Flight to Lowlands Paradise. Nog minder bekend is dat deze evenementen werden georganiseerd door de anarchisten van de Utrechtse provobeweging Volte. Zij stonden aan de wieg van Nederlands eerste nachtvullende internationale popfestival.

Aan de hand van meer dan veertig interviews, foto’s en andere tijdsdocumenten beschrijft Van Flight naar Lowlands het ontstaan van Nederlands eerste popfestivals. De kleurrijke oproerkraaiers die de Flights organiseerden, maakten deel uit van een internationale popscene. Zij schetsen een levendig beeld van hun toenmalige subcultuur en leggen uit hoe hun Flights zich ontwikkelden tot het huidige Lowlands.

patric K Ba KK enes p ubliceerde eerder Kantelaars van de Sixties, over de maatschappelijke en culturele erfenis van de jaren zestig. Daarnaast is hij (mede)auteur van een vuistdik boek over zijn stamboom en familiegeschiedenis, over de periode 1100-2005.

40 jaar tussen idolen en halve zolen

Met veel humor neemt Nederlands bekendste popjournalist, Jan Vollaard, ons mee naar de kleed- en hotelkamers van beroemde popmuzikanten, waaronder Mick Jakker, LL Cool J, Neil Young, The Strokes, Bob Dylan, Nick Cave, Eddie Floyd, B.B. King, Dave Grohl, Lemmy (Motörhead) en Adele.

Ook treffen we hem in gesprek met Nederlandse helden als André Hazes, Sleeze Beez ‘Japan is geregeld’, Jantje Smit, K3 en lezen we vrolijke concertverslagen van Nirvana, de Levellers, Green Day, Arctic Monkeys en De Staat.

Jan vo LL aard schreef voor media als NRC , HP/De Tijd, OOR, VARAgids en de NRC - kinderpagina. Hij had zelf met de band De Leidse Sleutelgaten een hit met ‘Joke Stop toch met Koken’.

Met foto’s van Lex van Rossem

De kwantumheerschappij

Hoe de nieuwe computer alles verandert

De mensheid treedt een nieuw technologisch tijdperk binnen. Kwantumcomputers gaan ons helpen om onze grootste problemen – klimaatverandering, aanhoudende honger, ongeneeslijke ziekten – op te lossen. De internationaal bekende wetenschapsjournalist Michio Kaku legt in dit boek uit hoe kwantumcomputers werken en hoe ze ons leven gaan veranderen. Zijn verwachting is dat de nieuwe computers ons in staat zullen stellen om schone, hernieuwbare energie op te wekken zonder radioactief afval of de dreiging van een kernsmelting. Kwantumcomputers gaan ons ook helpen om natuurlijke, goedkope kunstmest te genereren en de groeiende wereldbevolking te voeden. De kans is groot dat ze ook de complexe eiwitvouwing weten te ontrafelen. Als dat lukt, zullen veel ziekten die nu ongeneeslijk zijn, behandelbaar worden.

Met aanstekelijk enthousiasme legt Kaku uit hoe we een nieuw tijdperk binnentreden. Dit boek verschijnt in meer dan 25 talen.

Michio Ka K u is hoogleraar natuurkunde aan de City University van New York. Hij is een van de bedenkers van de snaarveldtheorie en auteur van verschillende veelgeprezen boeken, waaronder Onmogelijke natuurkunde (een New York Times-bestseller) en Reis naar de toekomst. Hij maakt tv-programma’s voor CBS en zijn radioprogramma’s zijn op enkele honderden commerciële zenders te horen.

‘Het vertalen van ingewikkelde wetenschappelijke concepten naar een taal die leken begrijpen, is een kunst. Kaku ... is een van de beste beoefenaars ... Een informatief en zeer vermakelijk boek over de computerrevolutie die al aan de gang is.’ – k iRkus

Originele titel: Quantum Supremacy – How the Quantum Computing Revolution Will Change Everything • Vertaling: Erick Vermeulen

€ 32,90

De ondernemingen en de ondernemers

Het midden- en kleinbedrijf (MKB) is met meer dan 1,5 miljoen ondernemingen en een aandeel van twee derde in de totale werkgelegenheid in Nederland van groot belang voor onze economie. Enno Masurel biedt met dit boek een actueel en helder beeld van het MKB. Hij zet alle cijfers op een rij en schetst een duidelijk beeld van de MKB-onderneming en de MKB-ondernemers. Daaraan voegt hij belangrijke informatie toe over de levenscyclus van de MKB-onderneming en duurzaam ondernemen door het MKB. De opgedane kennis kan worden toegepast met de Scorekaart voor Duurzaam Ondernemen en aan de hand van vijf praktijkcases.

MKB is een nuttige basisgids voor iedereen die zich met de economie, het bedrijfsleven en in het bijzonder het MKB bezighoudt. Daarnaast is het een pakkende inleiding voor studenten Bedrijfskunde op het hoger beroepsonderwijs en het wetenschappelijk onderwijs.

e nno Masure L (1959) is hoogleraar Duurzaam Ondernemerschap aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij is directeur-oprichter van het Centrum voor Ondernemerschap aan deze universiteit.

De geïllustreerde meditaties

Levenslessen van Marcus Aurelius

‘Wees als de rotswand waartegen voortdurend golven botsen, maar die standvastig blijft en die de woede van het water temt.’ De bekende Romeinse keizer en filosoof Marcus Aurelius schreef deze woorden bijna tweeduizend jaar geleden in zijn Meditaties. Deze persoonlijke aantekeningen worden nog altijd veel gelezen, omdat ze een uitstekende inleiding vormen tot de stoïcijnse levenskunst.

De Meditaties verschijnen nu in een prachtig geïllustreerde uitgave, waarbij de belangrijkste fragmenten thematisch zijn gegroepeerd. Elk hoofdstuk bevat een korte, toegankelijke inleiding van de hand van James Romm, hoogleraar Klassieke talen. Met sfeervolle illustraties van de hand van Joanna Lisowiec.

Marcus aure L ius (121-180 n.Chr.) was een Romeinse keizer, filosoof en generaal wiens regering twee decennia omspande. Zijn beroemde Meditaties worden algemeen gerekend tot de grootste werken over zelfreflectie die ooit zijn geschreven.

Originele titel: The Illustrated Meditations by

De redenaar en zijn stijl

Uitgedaagd door zijn vriend Brutus schrijft Cicero in 46 voor Christus een laatste boek over de kunst van het spreken. Nog eenmaal ontwerpt hij een portret van zijn ideale redenaar. Die is vindingrijk, spreekt samenhangend en fraai, en biedt een levendige voordracht. Zo kan hij het publiek raken, overtuigen en in vervoering brengen. Speciale aandacht gaat uit naar stijlmiddelen, zoals klankeffecten. Uniek in dit boek is Cicero’s gedetailleerde analyse van prozaritme: het gebruik van ritmische patronen om zinnen fraai af te ronden.

Cicero schreef de verhandeling als een vervolg op het eerder bij Noordboek verschenen Romeinse redenaars, eveneens ingeleid door Rogier van der Wal en vertaald door Vincent Hunink.

Marcus t u LL ius c icero (106 v.Chr - 43 v.Chr.) was een Romeins redenaar, politicus, advocaat en filosoof. Zijn leven speelde zich af tijdens de overgang van de Romeinse Republiek naar het keizerrijk.

€ 22,90 • Paperback met flappen • 144 pagina’s • 14 x 21,5 cm NUR 730 | 308 • ISBN 978 94 6471 346 6 • September 2025 • Noordboek

Marcus Aurelius • Vertaling: Rutger Cornets de Groot

De Stoïcijnse School

Aanvaard alles en leg je nergens bij neer!

De Stoïcijnse filosofen staan voor helder denken, verantwoordelijkheid pakken en koers houden in een onvoorspelbaar leven. In dit boek maken we nader kennis met denkers als Seneca, Epictetus en Marcus Aurelius, die ons leren om het onvermijdelijke te aanvaarden en tegelijk actief controle te houden over je leven.

Juist deze klassieke Stoïcijnse denkers – en niet de veelal oppervlakkige stoïcijnen van nu – wijzen ons de weg naar een gelukkig leven. Zij bieden geen simpele lifehacks, maar roepen op tot voortdurend zelfonderzoek. Daarmee train je je sociale vaardigheden, je redelijke inzichten en je spirituele technieken. Met innerlijke rust en geluk als gevolg.

d ennis de g rui J ter is filosoof, auteur, docent, podcaster, trainer en eigenaar van De Stoïcijnse School. Hij schrijft en doceert over de klassieke Stoïcijnse filosofie als een manier van leven en verzorgt Klassiek Stoïcijnse Mindset Training voor organisaties en bedrijven. Eerder publiceerde hij De solidariteit van de schok

Ben ik gemaakt van Sterrenstof?

Antwoorden op grote vragen van jonge wetenschappers

De bekroonde wetenschapper dr. Maggie beantwoordt alle vragen die je ooit over het heelal zult hebben. Laat dr. Maggie je rondleiden door ons sterrenstelsel en daarbuiten!

Van de vraag of er regenbogen zijn op andere planeten tot hoe je een ruimteschip op Mars kunt laten landen … dit boek staat boordevol fantastische feiten en verbluffende inzichten van deze gerenommeerde ruimtewetenschapster.

d r Maggie a derin- p ococ K zet zich in om de jonge generatie te inspireren en om wetenschap toegankelijk te maken voor iedereen. Volgens Maggie heb je ‘geen brein ter grootte van een kleine planeet’ nodig om wetenschap te begrijpen en er plezier aan te beleven.

‘Met spannende weetjes en mooie illustraties maakt Maggie het universum toegankelijk voor iedereen. Het perfecte boek voor nieuwsgierige astronauten in de dop!’ luc A s elleRbRoek, sterrenkundige en schrijver

Met een voorwoord van wetenschapsjournalist en presentator Anna Gimbrère Originele titel: Am I made of stardust? • Vertaling: astronoom Paul Bakker

€ 19,90 • Hardcover in kleur • 128 pagina’s • 18,7 x 24,6 cm

NUR 225 • ISBN 978 94 6471 324 4 • Augustus 2025 • Noordboek

OOK TE VERSCHIJNEN

ASTRONAUTEN AVONTUREN ACTIVITEITEN BOEK

€ 9,90 • ISBN 978 94 6471 345 9

De kunst van het oorlogvoeren

Niccolò Machiavelli (1469-1527), de beroemde Italiaanse filosoof, zag oorlog als het belangrijkste onderdeel van de politiek. In zijn ideale staat is sprake van een algemene dienstplicht, waarbij de vorst burgers te allen tijde naar het front kan sturen. Hij raadt de principe nuovo (nieuwe vorst) van Florence aan om een nationaal leger op de been te brengen dat Italië moet verenigen. Daarbij gaat hij in op zaken als strategie, belegeringen, wapens en logistiek.

Machiavelli schreef deze niet eerder vertaalde dialoog over oorlogvoering in 1520. Veel ideeën uit zijn eerdere De heerser en Discorsi krijgen in De kunst van oorlogvoeren een concrete invulling.

n icco L ò Machiave LL i geldt als een van de grote denkers van de Italiaanse renaissance. Hij wordt gezien als de grondlegger van de moderne politieke wetenschappen.

Originele titel: L’arte della guerra • Vertaling: Hakan Sönmez

Metaforen die ons het bos in sturen

Als iets de mens uniek maakt, dan is dat niet het denken, maar het gebruik van metaforen. De mens is het enige wezen dat in metaforen spreekt. Vreemd eigenlijk. Waarom gebruiken we zo vaak metaforen? Wat leveren die metaforen ons op?

In dit boek bespreken de wetenschapsfilosofen Herman de Regt en Hans Dooremalen hoe metaforen werken, hoe we onszelf, als mens, op metaforische wijze beschrijven, en wanneer metaforen ons tot last worden. Tot slot waarschuwen ze voor misbruik van metaforen. Wie in argumentaties en conclusies metaforen gebruikt, zit per definitie fout. Metaforen zijn immers onwaar.

h er M an de r egt en h ans d oore M a L en zijn als wetenschapsfilosofen verbonden aan Tilburg University. Ze schreven onder meer het wetenschapsfilosofisch handboek Exploring Humans en Het snapgevoel. Hoe de illusie van begrip ons denken gijzelt, dat een vervolg is op Wat een onzin!

Wat is er eigen aan eigendom?

Sinds de oudheid zijn filosofen op zoek naar een werkbare definitie van het begrip eigendom. Die definitie is belangrijk omdat ze bepaalt hoe we met eigendom omgaan. Zonder eigendom geen samenleving. Toch bevat ons Burgerlijk Wetboek nog altijd geen definitie van eigendom. Er staat alleen dat eigendom het meest omvattende recht van een persoon op een zaak is.

Op grond van theoretisch en praktisch onderzoek concludeert de auteur dat de definitie in het Burgerlijk Wetboek goed werkt voor huis-, tuin- en keukenvoorwerpen. Maar voor andere zaken is de wet volstrekt achterhaald. De wet geeft de eigenaar namelijk te veel macht, terwijl die macht ook bij de gebruiker van een object zou moeten liggen. Zo moet een projectontwikkelaar zich voegen naar de voorwaarden van omwonenden en zijn project klimaatproof maken. De invloed van de gebruiker is belangrijk bij alle dure zaken, zoals schepen, vliegtuigen, vrachtwagens.

e vert-Jan rotshuizen (1947) studeerde in Amsterdam aan de Vrije Universiteit en aan de Universiteit van Amsterdam, en in Parijs aan de Sorbonne. Hij heeft gewerkt als advocaat en was veertien jaar actief als raadsheer-plaatsvervanger bij het Gerechtshof Amsterdam.

Bij weinig filosofen zijn leven en werk zo nauw met elkaar verbonden als bij de Deense filosoof Søren Kierkegaard (1813-1855). Daardoor begrijp je zijn essays pas goed als je ook kennisneemt van zijn dagboeken en vooral zijn brieven. De brieven lezen als een inleiding op zijn werk.

Dit boek bevat een selectie van negentig cruciale brieven. De meeste zijn afkomstig uit de periode rond Kierkegaards verloving met Regine Olsen. De breuk met haar galmt na in Kierkegaards meesterwerk Of/of.

Kierkegaard toont zich in de brieven een groot stilist, iets wat in de vertaling van Diederik Grit en Edith Koenders goed naar voren komt. De inleiding is van de hand van hoogleraar Scandinavische Taal- en Letterkunde H.A. van der Liet.

s øren Kier K egaard was filosoof, protestants theoloog en cultuurcriticus. Hij wordt gezien als de eerste vertegenwoordiger van het existentialisme.

CONTACTINFORMATIE

UITGEVERIJ

NOORDBOEK | HL BOOKS | BORNMEER

NOORDBOEK-VANGORCUM

Postbus 234, 8400 AE Gorredijk

Hellingbaas 1, 8401 JH Gorredijk

T +31 (0)513 490 319

E info@noordboek.nl

VERTEGENWOORDIGING

NEDERLAND

Veltman Distributie B.V.

Energieweg 3

3542 DZ Utrecht

T +31 (0)346 284 242

E verkoop@veltmandistributie.nl www.veltmandistributie.nl

Henry Franssen

T +31 (0)6 57 113 472

UITGEVERIJ STERCK & DE VREESE

Postbus 234, 8400 AE Gorredijk

Hellingbaas 1, 8401 JH Gorredijk

T +31 (0)513 490 319

E info@sterckendevreese.nl

E henry@veltmandistributie.nl

Maureen Turenhout

T +31 (0)6 26 898 726

E maureen@veltmandistributie.nl

VERTEGENWOORDIGING BELGIË

Mythras Books BV

IJzerenpoortkaai 3

2000 Antwerpen

België

T +32 3 361 29 93

E info@mythrasbooks.be www.mythrasbooks.be

Verkoop binnendienst

Pieter Geelen

Ingrid van de Vloet  bestellingen@mythrasbooks.be

T +32 3 361 29 93

Verkoop buitendienst

Joeri Dewallef

T +32 470 65 13 94

E joeri.dewallef@mythrasbooks.be

Pers en publiciteit Nederland

Erica van ’t Leven

T +31 (0)6 30 595 487

E erica@lopendezaken.nl

Sylvie Steffers

T +31 (0)6 21 700 691

E sylvie@lopendezaken.nl

PR & marketing

Zoë Muyshondt

T +32 484 89 34 39 zoe.muyshondt@mythrasbooks.be

Blijf op de hoogte en meld u aan voor onze nieuwsbrief via onze website of volg ons op social media: www.noordboek.nl | www.sterckendevreese.nl

Alle vermelde titels, publicatiedata en prijzen zijn onder voorbehoud. Aan deze catalogus kunnen geen rechten worden ontleend.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.