Column: Gwennie geeft van Jetje

Ik dacht dat het alleen aan mij lag. Een burn-out die me hardnekkig velde en me zeven maanden thuis liet zitten. Of beter gezegd: me thuis liet liggen. Ik ging in therapie om beter voor mezelf te zorgen. Mijn therapeut benoemde hoe ik alle leed van de wereld op mijn schouders nam, maar dat het niet mijn verantwoordelijkheid was. Volgens haar zit ik namelijk met een redderscomplex, samen met alle andere maatschappelijk werkers van tegenwoordig.

Ik las boeken over zelfzorg. Er is eentje die me is bijgebleven: ‘Met zen het klimaat redden’. Als je, terwijl je de wereld redt, een loop- of zitmeditatie doet, lukt het beter om om te gaan met alle negatieve emoties die je ervaart. Dieper ademen, meer bewust wandelen. Ondertussen ook niet vergeten te sporten, want dat is goed voor de gezondheid...

Meer en meer besef ik dat het niet aan mij ligt. Maatschappelijk werkers vallen uit door de hoge werkdruk. Onze cliënten vallen dieper de armoede in en wij doen ons best om hen op te vangen. Uren hangen wij aan telefoons van OCMW’s en gemeenten om toch maar dat ene papier in orde te brengen om dat andere papier te verkrijgen voor dat andere document. Waar was ik ook alweer mee bezig? We lopen verloren in bureaucratie.

“Madame Gwennie, ik heb geen geld om eten te kopen voor mijn gezin”, zegt een man uit Palestina me. “Daardoor heb ik stress.” “Beter leren ademen!”, hoor ik mezelf zeggen. Dat is het enige wat ik hem kan aanbieden. Ik leg het bij hem, zijn individuele angst, waar hij iets aan moet doen. Ondertussen is het oorlog in zijn land en vreest hij elke dag het ergste voor zijn familie. We lopen als maatschappelijk werkers verloren in het individu.

Ik hoorde in een podcast hoe de term burn-out door arbeidspsychologen in de jaren 70 gegeven werd aan organisaties die malfunctioneren. Er liep dus iets mis op de werkvloer. Nu is burn-out een kenmerk van iemand zijn psychische kwetsbaarheid. Het ligt niet (alleen) aan ons dat we uitvallen. We zijn stuk voor stuk goede maatschappelijke werkers, maar de context waarin we ons bevinden maakt ons ziek. Wij worden niet verzorgd, terwijl wij heel de tijd voor anderen zorgen.

We staan op een zinkend schip. Ik word misselijk van de op en neer gaande beweging en de hoge golven die me bedelven. Ik kijk naar links en zie nog iemand wankelen. Raar genoeg geeft dit me ook een positief gevoel: ik sta niet alleen op dit zinkend schip. Het is een strijd die we samen kunnen voeren. We kunnen samen de gaten dichten en ervoor zorgen dat we niet zinken. Laat ons voor elkaar zorgen, zodat het individu gesterkt wordt door het collectief!

Gwennie De Vogelaer schreef deze column tijdens de schrijflessen van de Jetse Academie. Ook nood aan wat zelfzorg? Check www.essegem.be/samen-veerkrachtig.