LANNOO’S AUTOBOEK PORTUGAL
LISSABON
Blz. 103-127
De hoofdstad palmt zeven heuvels aan de oever van de Taag in. Zelfs de Feniciërs wisten al waarom ze hier voet aan wal zetten en een handelspost stichtten. Van hieruit zeilden de ontdekkingsreizigers af om de wereld te veroveren – in de 16de eeuw was Lissabon het middelpunt van de wereld.
½ ALCOBAÇA, BATALHA, TOMAR
Blz. 131 e.v., blz. 150 e.v.
Twee monumentale middeleeuwse kerken en de burcht van de Orde van Christus – drie plaatsen met cultureel Unescowerelderfgoed binnen een straal van 50 kilometer.
SINTRA
Blz. 145 e.v.
Hier brachten de koningen hun vakantie door. De talloze kastelen met prachtige parken blijven adembenemend. Al in 1995 verklaarde de Unesco deze ‘Hof van Eden’, zoals Lord Byron Sintra noemde, cultureel werelderfgoed.
COIMBRA
Blz. 169 ev.
Tot 1911 was Coimbra de enige universiteitsstad van Portugal. De universiteit verheft zich samen met de unieke bibliotheek hoog boven de Rio Mondego.
PORTO
Blz. 189-203
De bedrijvige stad is de concurrent van Lissabon. De oude stadskern op de hoge rechteroever van de Douro is cultureel Unesco-werelderfgoed. Aan de andere kant van de rivier wordt de portwijn opgeslagen.
BRAGA
Blz. 211 e.v.
Hier heeft de aartsbisschop-primaat van Portugal zijn zetel. De universiteit en de vele studenten hebben de oude, traditierijke stad jong gehouden.
 VALLEI VAN DE DOURO
Blz. 227-249
De grandioze vallei is de bakermat van de portwijn en werd als cultuurlandschap door de Unesco opgenomen op de lijst van het werelderfgoed.
à BRAGANÇA
Blz. 233 e.v.
Een historische stad met een originele burcht en de Domus Municipalis, een vergaderplaats en een van de schaarse romaanse profane bouwwerken in Portugal.
Ä ÉVORA
Blz. 268 e.v.
De Romeinen en Moren hebben hun sporen achtergelaten – de volledig middeleeuwse stadskern is intussen cultureel Unesco-werelderfgoed. Sommige koningen wilden Évora zelfs promoveren tot hoofdstad van het land. Vasco da Gama kreeg hier de opdracht een zeeweg naar Indië te zoeken.
Å TAVIRA
Blz. 314 e.v.
Ondanks het toerisme in de Algarve heeft Tavira zijn authentieke charme weten te bewaren. De stad aan de monding van de Rio Gilão in de Atlantische Oceaan telt maar liefst 32 godshuizen.
WELKOM IN PORTUGAL
— Waar het land ophoudt en de zee begint —
‘Aqui... onde a terra se acaba e o mar começa...’ ‘Hier... waar het land ophoudt en de zee begint...’ Met die woorden beschrijft Luís de Camões, de grote Portugese dichter uit de 16de eeuw, in zijn Os Lusíadas de geografische ligging van zijn vaderland. Maar voor een reis door dat land hebt u natuurlijk wat meer informatie nodig.
Portugal deelt het Iberisch Schiereiland, de westelijke rand van Europa, met Spanje. Met zijn oppervlakte van 89.060 km² beslaat het slechts iets meer dan een zesde van zijn buurland. Ook al telt u daar de 2581 km² van de Azoren en de archipel Madeira bij, de twee eilandgroepen die ver in de Atlantische Oceaan liggen en daarom vaak worden vergeten, dan nog verandert dat weinig aan de verhoudingen. Van de 2047 kilometer lange grens ligt 832 kilometer aan de kust. Steile kusten wisselen af met kilometerslange zandstranden die ideaal zijn voor een strandvakantie. De langste afstand van noord naar zuid bedraagt 560 kilometer, van oost naar west is dat 218 kilometer.
Het land telt 10,3 miljoen inwoners, maar er wonen en werken ruim twee miljoen Portugezen in het buitenland. Bijna een derde van de bevolking leeft in de agglomeratie Lissabon, tussen Santarém en Setúbal, ongeveer 1,7 miljoen Portugezen kozen Porto en omgeving als woonplaats. Het oosten van het land en de bergachtige streken in het noorden zijn met minder dan vijftig inwoners per vierkante kilometer uiterst dunbevolkt. Van oudsher speelt het leven zich vooral af aan de kust en niet in het binnenland, een op de twee Portugezen woont in en rond Lissabon of Porto. Het oosten was aan de grenzen goed versterkt tegen Spanje, dat in de loop der eeuwen steeds weer probeerde zijn kleine buur in te lijven.
Portugal heeft op zijn kleine oppervlakte een aantrekkelijk, gevarieerd landschap te bieden. In het noorden bereiken de bergen een hoogte van bijna 2000 meter, in het midden ligt een glooiend heuvellandschap, in zuidelijke richting strekken zich golvende vlakten uit. Echt laagland komt er bijna niet voor, behalve aan de kust en in Ribatejo. De rivieren de Taag (Tejo), Douro,
PRAKTISCHE INFORMATIE
AMBASSADES
5 IN BELGIË
AMBASSADE VAN PORTUGAL
Kortenberglaan 12
1040 Brussel
T 02 286 43 35
E-mail: bruxelas@mne.pt
bruxelas.embaixadaportugal.mne.gov.pt
5 IN NEDERLAND AMBASSADE VAN PORTUGAL
Zeestraat 74
2518 AD ‘s-Gravenhage
T (070) 363 02 17
E-mail: haia@mne.pt haia.embaixadaportugal.mne.gov.pt
5 IN PORTUGAL BELGISCHE AMBASSADE Rua Castilho, 75 – 4°dto.
1250-068 Lisboa
T (+351) 213 170 510, (+351) 919 810 031 (noodnummer buiten de openingstijden)
E-mail: Lisbon@diplobel.fed.be
www.portugal.diplomatie.belgium.be
NEDERLANDSE AMBASSADE
Avenida Infante Santo, 43–5
1399-011 Lisboa
T (+351) 21 391 4900
T 289 510 290
www.pontagrande.com
Populair, comfortabel, gezellig en gezinsvriendelijk resort, ca. 5 km ten westen van Albufeira en ca. 400 m van twee prachtige baaien. €€–€€€
7 ROCAMAR EXCLUSIVE HOTEL & l SPA ***
Largo Jacinto d’Ayet
8200-071 Albufeira
T 289 540 280
www.rocamarhotels.com
Geliefd middenklassenhotel aan de rand van de oude binnenstad, boven het strand. Rustig. €€
4 PARQUE DE CAMPISMO ALBUFEIRA
Estrada das Ferreiras
8200-555 Albufeira
T 289 587 630
www.campingalbufeira.net
Het hele jaar geopend. Ca. 2 km van het strand, ten noorden van Albufeira.
ALCÁCER DO SAL
7 ALBERGARIA DA BARROSINHA r Estrada Nacional, 5 Barrosinha
7580-251 Alcácer do Sal
T 265 623 142
www.herdadedabarrosinha.pt
Zeventien kamers, zwembad, restaurant. €€–€€€
7 POUSADA DOM AFONSO II
Castelo de Alcácer
7580-123 Alcácer do Sal
T 265 613 070
www.pousadas.pt
Pousada in de oude, gerenoveerde burcht hoog boven de stad. €€€
f COCOON ECO DESIGN LODGES
Herdade da Comporta
7580-610 Comporta
T 929 308 371
www.cocoonlodges.com
Fraai ingerichte ecolodges rondom
een meertje in de vrije natuur. Mogelijkheid om te zwemmen in het meer. €€–€€€
4 PARQUE DE CAMPISMO MUNICIPAL DE ALCÁCER DO SAL
Olival de Outeiro
7580-125 Alcácer do Sal
T 265 612 303
www.roteiro-campista.pt Geopend van 15 jan. tot 15 dec. Op 1 km van de zee.
ALCOBAÇA
7 YOUR HOTEL & SPA ALCOBAÇA **** r Rua Manuel Rodrigues Serrazina
3 Fervença-Vestiaria
2460-743 Alcobaça
T 262 598 300
www.yourhotelspa.com
Hotel met buitenzwembad, tennisterreinen en golf. €€€€
CHALLET FONTE NOVA TH Rua da Fonte Nova, 8 2460-046 Alcobaça
T 262 505 370 www.challetfontenova.pt Gerestaureerd landhuis uit 1861. €€€
HOTEL SANTA MARIA ***
Rua Dr. Francisco Zagalo, 20 2460-041 Alcobaça
T 262 590 160
www.hotelsantamaria.com.pt Populair hotel tegenover de abdij. €€–€€€
4 PARQUE DE CAMPISMO ALCOBAÇA
Av. Vieira Natividade
2460-071 Alcobaça
T 262 582 265
Nieuwe camping, drukbezocht in de zomer.
Alternatief voor Alcobaça: Alcobaça
ligt dicht bij de zee, maar u kunt ook uitwijken naar Nazaré, 14 km verderop aan de Atlantische kust.
ALVOR
7 PENINA GOLF & RESORT *****
3 Estrada Nacional, 125
r 8501-952 Portimão
l T 282 420 200
www.penina.com
Tophotel met eigen golfterreinen, 5 km van het strand en het centrum. €€€€
7 PESTANA ALVOR PRAIA *****
f Praia dos Três Irmãos, 8501-904 Alvor
r T 282 400 900
l
www.pestana.com
Traditioneel en gereputeerd hotel vlak bij het strand. €€€€
7 PESTANA DOM JOÃO II ****
f Praia de Alvor, 8500-088 Alvor
r T 282 400 700
www.pestana.com
Ouder, maar netjes gerenoveerd familiehotel bij het strand. €€€–€€€€
7 PESTANA HOTEL DELFIM ****
f Praia dos Três Irmãos, 8501-904 Alvor r T 282 400 800
www.pestana.com
Groot, modern hotel op de rots boven het strand. €€€–€€€€
7 PRAINHA CLUBE ****
r Praia dos Três Irmãos, Apartado 25 l 8500-072 Alvor
T 282 480 000, www.prainha.net
Populair vakantieresort boven een kleine baai met strand. €€–€€€
4 PARQUE DE CAMPISMO DE ALVOR
Rua Serpa Pinto
8500-053 Alvor
T 282 459 178
www.campingalvor.com
Het hele jaar geopend. Ten noorden van Alvor, aan de Rio de Alvor.
ARMAÇÃO DE PÊRA –PORCHES
7 VILALARA THALASSA RESORT *****
f Praia das Gaivotas, 8400-450 Porches
r T 282 320 000
l www.vilalararesort.com
Een van de meest luxueuze vakantieresorts aan de hele zuidkust, met rechtstreekse toegang tot het strand en thalassotherapiecentrum, 2 km ten westen van Armação. €€€€
7 VILA VITA PARC RESORT & SPA *****
f Rua Anneliese Pohl, Alporchinhos
r 8400-450 Porches
l T 282 310 100
www.vilavitaparc.com
Groot, uitstekend hotel- en vakantiecomplex met directe toegang tot het strand, ca. 1,5 km ten westen van Armação. €€€€
7 PESTANA VIKING RESORT ****
f Praia da Senhora da Rocha
r 8400-450 Porches
T 282 320 500
www.pestana.com
Betaalbaar viersterrenhotel met uit-
zicht op de baaien. €€–€€€
7 QUINTA DAS PALMEIRAS
r Praia da Senhora da Rocha
8365 Armação de Pera
T 282 312 349
Moderne en betaalbare vakantieappartementen ca. 500 m van de Praia da Senhora da Rocha. €€
4 PARQUE DE CAMPISMO ARMAÇÃO DE PÊRA
8365-184 Armação de Pêra
T 282 312 260
www.camping-armacao-pera.com
Het hele jaar geopend.
Ca.2 km ten noorden van Armação.
BEJA
7 POUSADA CONVENTO BEJA
l Largo Dom Nuno Álvares Perreira
r 7801-901 Beja
T 284 313 580, www.pousadas.pt
Deze pousada is ondergebracht in een 13de-eeuws franciscanenklooster in het historische stadscentrum. €€–€€€
Vlak naast de Romeinse tempel - de pousada Convento Évora in Évora
7 HOTEL FRANCIS ***
r Praça Fernando Lopes Graça
7800-430 Beja
T 284 315 500
www.hotel-francis.com
Vrij groot hotel niet ver van het tentoonstellingsterrein. €€
7 HOTEL MELIUS ***
l Av. Fialho Almeida, 70, 7800-395 Beja
1 T 284 313 080
www.hotel-melius.com
Populair hotel aan de stadsrand. €€
RESIDENCIAL ROSA DO CAMPO
Rua da Liberdade, 12, 7800-462 Beja
T 284 323 578
www.rosadocampo.pt
Acht functioneel ingerichte kamers. €
4 PARQUE DE CAMPISMO MUNICIPAL DE BEJA
Av. Vasco da Gama, 7800-397 Beja
T 284 311 911
www.cm-beja.pt
Het hele jaar geopend. Stadscamping aan de sportterreinen in het zuiden van de stad.
_ IN DE VOETSPOREN VAN HENDRIK DE ZEEVAARDER NAAR DE MEEST ZUIDWESTELIJKE PUNT VAN EUROPA
De route vindt u op de kaart op blz. 97.
41 km DAGEXCURSIE Lagos — Ponta da Piedade — Sagres — Cabo de São Vicente
KM ROUTE
(enkele reis)
0 Lagos. Parkeergelegenheid aan de stadsmuur, bijna aan het einde van de hoofdweg die parallel loopt aan de rivier. Verder richting Sagres, daar rechts naar Ponta da Piedade.
3 Ponta da Piedade. Boottochtje mogelijk naar de grotten. Aanlegsteiger in de baai. Verder naar Sagres via de N 125.
35 Sagres. Kasteel met de ‘zeevaartschool’ van Hendrik de Zeevaarder. Bezoek aan het fort. Verder naar de Cabo São Vicente.
41 Cabo São Vicente. Bezichtiging van de kaap en de vuurtoren. Terugkeer via dezelfde weg.
Ommetje
Vanaf Vila do Bispo kunt u gemakkelijk een zeer mooi stukje van de Costa Vicentina (blz. 301) bezoeken. Bij Vila do Bispo rechts afslaan, de brug in het plaatsje oversteken en dan in westelijke richting rijden. Voorbij een weide de smalle, geasfalteerde weg volgen die de berg op loopt. Voor de weg naar links afbuigt en weer begint te dalen, kunt u eerst nog de onverharde weg volgen over een afstand van 300 m. Daarboven geniet u van een adembenemend uitzicht op de kust. Terugkeren en de weg volgen tot beneden. Let op: hij is zeer smal en bochtig! Daar bevindt zich een restaurant. 4 km enkele reis vanaf Vila do Bispo.
BaiadeLagos
Route
- Lagos-Ponte da Piedade-Sagres-Cabo de São Vicente
Route 31 - Silves-Caldas de Monchique-Monchique-Fóia
De route vindt u op de kaart op blz. 97.
We beginnen deze route in Lagos (blz. 305-307). Na de bezichtiging van de stad verder naar het schiereiland Ponta da Piedade, de ‘Brug der Vroomheid’ voor de kust.
Dan gaat het via de N 125 richting Vila do Bispo. Eerst is het landschap in westelijke richting nog lieflijk, heuvelachtig en groen, maar voorbij Vila do Bispo verandert het helemaal. In de eeuwige oceaanwind houden alleen lage planten stand. Op de zuidelijke punt van de hoogvlakte, dicht bij Sagres, staat op de rots Ponta da Sagres het kasteel Fortaleza, waarin de zeevaartschool van Hendrik de Zeevaarder ondergebracht was (blz. 312). Hier werden de ontdekkingsreizen van de Portugese zeevaarders gepland.
De meest zuidwestelijke punt van Europa, de Cabo de São Vicente (blz. 298), ligt 6 kilometer verder. We keren terug via dezelfde weg. Indien er nog tijd is, zou u van Vila do Bispo nog naar de baai Praia do Castelejo aan de Costa Vicentina (blz. 301) kunnen rijden. Dat stukje steile kust is een van de mooiste ter wereld en kan makkelijk concurreren met de Big Sure in Californië. Voor dit uitstapje zou u 2 tot 4 uur moeten uittrekken.
a DE HOOFDSTAD VAN HET MOORSE AL-GHARB EN EEN KUUROORD IN DE BERGEN
35 km ROUTE Silves — Caldas de Monchique — Monchique — Fóia (enkele reis)
KM ROUTE
0 Silves. Parkeren kan op de rechteroever, schuin tegenover de markthal. Voorbij de markthal door de verkeersvrije zone naar het plein met het stadhuis, verder door de oude poort naar de burcht. Op de terugweg bezoekje aan het Archeologisch Museum. Bezoek aan het kurkmuseum circa 1 kilometer verder stroomopwaarts, net voorbij de brug. De rivier volgen in westelijke richting en via de N 269 richting Portimão. Vervolgens rechts de N 266 nemen richting Monchique.
21 Links de rivier oversteken en naar Caldas de Monchique rijden. Bezoek aan de thermen en wandeling door het kuurpark. Verder rijden naar Monchique.
27 Monchique. Wandeling door het stadje. Verder naar de top van de berg Fóia via de N 266.3.
37 Monte Fóia. Uitzicht op het westen van de Algarve. Terugkeer.
Ommetje
Als u nog tijd hebt, kunt u nog van Monchique naar Cascais, Marmelete en Alzejur rijden en daar de N 120 nemen tot aan de autosnelweg. Vooral de eerste 17 kilometer zijn landschappelijk heel indrukwekkend. Van Monchique tot aan de autosnelweg is het 54 kilometer. Vanaf Alzejur is ook een ommetje naar Praia do Monte Clérigo aan de kust mogelijk (16 km).
Hij is te zien vanuit de hele West-Algarve oren: de Monte Fóia, met zijn 902 meter de hoogste berg van de Serra de Monchique. Het loont echter alleen de moeite om naar boven te rijden als u de top van beneden kunt zien. U moet wel voldoende tijd uittrekken voor dit uitstapje, want onderweg zijn Silves, Caldas de Monchique en Monchique beslist een bezoekje waard. De route begint in Silves (blz. 313-314).
U verlaat Silves in westelijke richting naar Monchique. Onderweg passeert u plantages. Een uitgekiend irrigatiesysteem naar Moors voorbeeld is het geheim van de succesvolle landbouw hier. In deze streek kunt u heel mooie wandelingen maken. Er groeien meer dan driehonderd verschillende plantensoorten en ook de fauna is indrukwekkend: vossen, hazen, konijnen, slangen, wilde katten en visotters in de rivieren.
De eerste halte op de route is Caldas de Monchique (blz. 298). Maak er een wandelingetje. Dan gaat het verder naar Monchique (blz. 298-299), waar u kunt winkelen. De route eindigt op de Monte Fóia (blz. 299). Daar ligt de hele westelijke Algarve aan uw voeten.
Bizarre, okerkleurige rotsformaties aan de ‘kust voor de wind’ ten westen van Faro
De historische kern van de haven- en industriestad Porto werd in 1996 Unescowerelderfgoed.
REGIO 4
PORTO
— De hoofdstad van de portwijn —
De haven- en industriestad À Porto is het belangrijkste centrum van Noord-Portugal. De fabrieken en bedrijven hebben zich aan de rand en buiten de stad gevestigd, in de binnenstad bloeit de handel. Porto maakt een even levendige indruk als Lissabon. Met 230 000 inwoners is Porto naast Lissabon trouwens de enige Portugese metropool. In de hele agglomeratie wonen 1,8 miljoen mensen.
In 1996 werd de historische stadskern tussen de rivier en de kathedraal door de Unesco uitgeroepen tot werelderfgoed. In 2001 was Porto de culturele hoofdstad van Europa en in 2004 vonden de openingswedstrijd en een aantal andere matchen van het Europees kampioenschap voetbal (EK) plaats in de Noord-Portugese metropool. Het gaf de stadsontwikkeling een stevige boost.
Porto heeft de voorbije jaren zwaar ingezet op de sanering van de binnenstad en op infrastructuur. Met Europese steun werd vooral de oude stadskern aangepakt. De oude tramlijnen uit de 19de eeuw worden ontmanteld en helemaal heraangelegd. Op het terrein van de voormalige spoorwegremise aan de Praça de Mousinho Albuquerque bouwden de Nederlandse architecten Rem Koolhaas en Ellen van Loon de Casa da Música – een van de cultuurcentra van de stad.
De stad Porto telt vijftien freguesias (gemeenten) op een oppervlakte van 42 km².
Met de tram kunt u in Porto drie stadsbezichtigingen maken: lijn 1 van bij de Ribeira tot Foz do Douro (de monding van de Douro in de Atlantische Oceaan) rijdt langs de rivieroever, lijnen 18 en 22 rijden door het centrum. Deze laatste trams stoppen aan de Igreja do Carmo. Ze rijden dagelijks tussen 9 en 18 u. (www.stcp.pt)..
Dankzij de aanleg van een modern metrostelsel dat tot ver buiten de stad rijdt, is ook het openbaar vervoer prima georganiseerd. Alle toeristische attracties zijn te voet of met het openbaar vervoer bereikbaar. De bovenste rijbaan van de twee verdiepingen tellende, historische brug Ponte Dom Luís I is verboden voor auto’s: alleen voetgangers en trams mogen er over. Voor het autoverkeer kwam er 500 meter stroomopwaarts een nieuwe brug.
Voor de bezichtiging van Porto moet u ten minste twee dagen uittrekken. Het speelt geen rol of u in het oude dan wel in het nieuwe deel van de stad begint. Beide routes kruisen vaak en dat bevordert het contact met de stad. Jammer genoeg konden de bouwheren van Porto het drukke verkeer niet voorzien dat zich nu een weg baant door de straten. Om de vele auto’s de baas te blijven, zijn bijna alle wegen in het centrum eenrichtingsstraten, wat voor
bezoekers bijzonder verwarrend is. U laat de auto beter staan. Wie de stad te voet verkent, hoeft ook niet naar een schaarse vrije parkeerplaats te zoeken.
Volgens de inwoners zou Noach de stad gesticht hebben. Maar zo oud is Porto helemaal niet. Pas rond 200 voor Christus vestigden zich hier de eerste inwoners: kooplui uit Griekenland. Op de steile oever richtten ze hun Portus (haven) in, de vlakkere kant noemden ze Cale, ‘de Schone’. Vandaar is het maar een kleine stap naar ‘Portucale’. De samenstelling dateert uit de tijd van de Sueven. De belangrijkste telg van de stad is Hendrik de Zeevaarder, die hier in 1394 geboren werd.
De stad hield zich in de woelige Portugese geschiedenis afzijdig en vanaf de 16de eeuw vestigden zich hier Engelse kooplui, die veel bijgedragen hebben tot de welvaart van de stad. Ook de portwijn heeft zijn succes te danken aan Brits
De Douro in Porto met de wijk Ribeira (rechts) en de portwijnopslagplaatsen van Vila Nova de Gaia (links)
U Urbanus VIII, paus 187
Urraca (echtgenote van Raimond, hertog van Bourgondië) 321
V
Vasco, Grão 185, 186 Vieira, Álvaro Siza 193, 199, 200, 202 Vicente, Gil 269
Fotoverantwoording
W Wellesley, Arthur (Duke of Wellington) 187, 326
Andreas Schulz, Potsdam: blz. 109, 110, 112, 116, 123, 255 o., 291 l. Fotolia/Argonautis: blz. 31, aro49: blz. 163, 192, 236, Atlantismedia: blz. 317, Augusta ilolab: blz. 11, Gary Blakerley: blz. 10, george kuna: blz. 230, Henner Damke: blz. 9, homydesign: blz. 183, inacio pires: blz. 256, 282, 301, ischerboote: blz. 296, JoseIgnacioSoto: blz. 117, 140, joser pizarro: blz. 309 b., karnizz: blz. 199, lemtal: blz. 168, Liane M: blz. 265, lorenzobovi: blz. 12, Marcin Krzyzak: blz. 57, 114, Marina Golovianko: blz. 176, Mauro Rodrigues: blz. 257, 270, 302, PuntoStudioFoto: blz. 182, rusty elliott: blz. 167, Samuel Borges: blz. 137, sergo: blz. 300, 315, Storch vamdprop: blz. 175, Tim ole: blz. 217, TMAX: blz. 238, 282, 281, Vector: blz. 160, Vincent: blz. 315, VladaZhikhareva: blz. 146, Wolszczak: blz. 49, Zacarias da Mata: blz. 286
Galeria Mappa Mundi, F. Emmelmann, Bergisch-Gladbach: blz. 328
Gerald Penzl, Keulen: blz. 136, 147 b. , 147 o., 201 b. 258, 259, 283
Herbert Schlemmer, Berlijn: blz. 155 b., 177, 229, 254 o., 325 Instituto do Turismo de Portugal/
Antónia Sacchetti: blz. 70, 80, 86, 171 b., 308
Asta d'Eça: blz. 65
José Manuel: blz. 25, 77, 91, 96 o., 99, 125, 126, 330
Paulo Magalhães: blz. 72
Sebastião da Fonseca: blz. 96 b. 139
iStockphoto/Abelao: blz. 162, Acnakelsy: blz. 163, Aleksander Mirski: blz. 214, Andre Viegas: blz. 108, Bojcman: blz. 19, Bruno Meley: blz. 107, 108, Carlosandre Santos: blz. 33, Ccaetano: blz. 120, Cffcp: blz. 233, Djerry Carpenter: blz. 269, e-photograph_pl: blz. 295, hjalmeida: blz. 231, inaquim: blz. 257, 279, johncopland: blz. 16, Johnny Walker61: blz. 134, jpfigueriedo: blz. 173, juampiter: blz. 306, Kransenvsky: blz. 113, Lenorlux: blz. 20, Leonardo Patritzi: blz. 197, Liane M: blz. 58, 152, 165 o., 180, Lucyna Koch: blz. 13, LuisPortugal: blz. 23, 179, 210, Luso: blz. 232, 234, Miguel Angelo Silva: blz. 254 b., mtcurado: blz. 313, nessaflame: blz. 178, pbhcz: blz. 262, Philippe Trupin: blz. 170, PRG-Estudio: blz. 9, Rabelos: blz. 198, saiko3p: blz. 151, 154, 171 o. 173, 191, 297, Sean Pavone: blz. 2, serpla: blz. 310 b., silvertjohn: blz. 191, SurkovDimitri: blz. 27, The gift777: blz. 212, typoonski: blz. 196, Kristina Linke, Keulen: blz. 8
Região de Turismo do Algarve: blz. 213, 299, 305 r., 312
Shutterstock/Artur Bogacki: blz. 102, Botond Horvath: blz. 46, Csaba Vanyi: blz. 84, dimbar76: blz. 119, ESB Professiona: blz. 115, GavranBoris: blz. 188, gg-foto: blz. 24, Junior Braz: blz. 120, John Copland: blz. 250, Kotomiti Okuma: blz. 74, Liubov Silanteva: blz. 63, Lukasz Janyst: blz. 156, mango-two-friendly: blz. 318, Marafona: blz. 17, Marcin Krzyzak: blz. 292, Neirfy: blz. 76, 111, Pawel Kazmierczak: blz. 6, PHB.cz (Richard Semik): blz. 74, 81, saiko3p: blz. 92, 204, 220, Sean Pavone: blz. 100, Simon Dannhauer: blz. 21, 209, StockPhotosArt: blz. 69, 89, 138, Takashi Image: blz. 85, Tatiana Popova: blz. 132, Vaclav Mach: blz. 28,
Voorplat cover: bovenaan: iStock/fotoVoyager, midden: Shutterstock/ Kotomiti Okuma, onderaan: iStock/Balate Dorin
Titelpagina (blz. 2/3): uitzicht op de Alfamawijk in Lissabon, foto: iStockphoto/Sean Pavone
Achterflap binnenin: uitzicht op Praia da Rocha in Portimão, foto: Shutterstock/ Marcin Krzyzak
Auteurs: Gisela en Werner Tobias
Oorspronkelijke titel: Portugal
Oorspronkelijke uitgever: VISTA POINT Verlag, Rheinbreitbach, Duitsland
Uit het Duits vertaald door Ria De Rycke en Christelle Bogaert, herzien door Stijn Deblauwe
Vormgeving: Studio Lannoo
Zetwerk: Peter De Bock
Cartografie: Kartographie Huber, München
© 2022 VISTA POINT Verlag, Rheinbreitbach
© 2023 Nederlandse tekst Uitgeverij Lannoo nv, Tielt
E-mail: redactie.toerisme@lannoo.be
D/2023/45/120
ISBN 978 94 014 8908 9 NUR 512
Registreer u op onze website en we sturen u regelmatig een nieuwsbrief met informatie over nieuwe boeken en met interessante, exclusieve aanbiedingen.
www.lannoo.com
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, digitaal of op welke wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.