Setatemente sa The Salzburg Sa Lefase la dipolelontši
Lefaseng la lehono la go kgokagana, bokgoni bja go bolela dipolelo tše dintši le go go bolela le batho ba dipolelo tša go fapana ke bokgoni bja bohlokwa. Le tsebo ye nnyane ya dipolelo tša go feta e tee go bohlokwa. Go bolela dipolelo tša tlaleletšo gabotse ke mohuta wo moswa wa tsebo ya go bala le go ngwala ya lefase. Go swanetše go katološwe thuto ya polelo bathong bohle – baswa le batho ba bagolo. Le ge go le bjalo, batho ba dimilione lefaseng ka bophara ba ganetšwa ka tokelo yeo e lego bohwa go bona ya go hlokomela, go ipshina le go tlhabolla dipolelo tša bona tša boitsebišo le setšhaba. Gose dire toka go swanetše go phošollwa ka dipholising tša dipolelo tša go thekga ditšhaba le batho ba go bolela dipolelo tša go fapana. Rena, batšeakarolo tulong ya Seminare ya Lefase ya Salzburg ya Mathomo a Talente: Go ithuta Polelo le go Ithuta Lefaseng la Dinaga-tšohle (Desemere12-17, 2017 salzburgglobal.org/go/586), call for policies that value and uphold multilingualism and language rights. Setatemente sa Salzburg sa Lefase la Dipolelontši se tlo thekgwa ke pego ya go tlala le dipoloko ka ga dihlogotaba-kgolo tša go phatlalatšwa ka 2018.
SalzburgGlobal.org
RE PHELA LEFASENG LEO E LEGO GORE GO LONA: • • • • • •
Dinagamaloko tša UN tše 193 le batho ba bantši ba bolela dipolelo tše dintši. Ga bjale go bolelwa dipolelo tše 7,097 go putla lefase. Tše 2,464 tša tšona di a hwelela1. Dipolelo tše 23 di a ratwa, di bolelwa ke batho ba go feta seripa sa batho bohle lefaseng. 40% ya batho ga ba hwetše thuto ka polelo ye ba e kwešišago2. Bana ba dimilione tše 617 le bana ba go tšwa mahlalagading ga ba fihlelele maemo a bokgoni a tlase ka go bala3. • Batho ba dimilione tše 244 ke batšwantle ba boditšhabatšhaba, gomme ba dimilione tše 20 go bona ke bafaladi, koketšo ya 41% go thoma ka 20004. Batšwantle le bafaladi fela ba dira naga ya go tuma kudu ya bo5 lefaseng5. Lefase la rena ka nnete le na le dipolelo tše dintši, efela le ge go le bjalo mehuta ye mentši ya thuto le ekonomi, ditshepedišo tša tša bodudi le ditshepedišo tša setšhaba ga di hole dimilione tša batho ka lebaka la dipolelo tša bona le bokgoni bja dipolelo. Re swanetše go lweša tlhotlo ye ge re nyaka go fihlelela Dinepišo tša Tlhabollo tša go Hlokomelega6, tša go dumelwa ka 2015 ke dinaga tše 193 go “fetšiša bohloki, go šireletša polanete le go kgonthiša bohumi bja bohle.” Mohuta wa thuto ya toka ya go agwa go dipholisi tša polelo tša gose kgetholle tše maatla e bohlokwa gore go be le tšwelopele ya go akaretša.
MELAO • Tirišo ya dipolelontši e laetša thuto ya dipolelo le ditsela tša kgokaganyo tše sego tša semmušo tša go hlolega ditšhabeng tša go diriša dipolelo tša go fapana. • Tirišo ya dipolelo tša go fapana ke ge motho a tseba go bolela dipolelo tše dintši. • Maemo a histori, thutafase, le a leago le ekonomi a hlola mehuta le ditirišo tša dipolelontši. • Thuto ya tirišo ya dipolelontši, le thekgo ya tirišo ya dipolelontši go tša leago ka mebušo le mekgatlo ya boditšhabatšhaba, go godiša kabelano ya tsebo le kwešišo ya ditšo gomme go tiiša ditswalano tša boditšhabatšhaba. Dipholisi tša polelo tše di nepišitšwego di ka kaonafatša botee leagong, tša kaonafatša ditlamorago tša thuto le go godiša tlhabollo ya ekonomi. Mekgwa ya go ruta polelo ya hlakanyo e dumelela bana go aga mabokgoni a tsebo ya go bala le go ngwala a go tia ka dipolelo tše bommago bona; tša thuša ditšhaba gore di se lahle dipolelo tša bona, tsebo le tumelo; tša hlola menyetla ya go ithuta dipolelo tše diswa tša go hola bomotho, boiketlo, setšo goba ekonomi. Dipholisi tša tirišo ya dipolelontši di ka lota sedirišwa sa bohlokwa sa dipolelo tša go fapana gomme tša hlola phetogo ye botse lefaseng, go tša ekonomi, leago le dipolotiking. Re eletša batho, dikhophoreišene, dihlongwa le mebušo go ba le kgopolo ya tirišo ya dipolelontši ya go keteka le go godiša phapano go ya ka dipolelo bjalo ka tlwaelo lefaseng, go lwešwe kgethollo go ya ka polelo gomme go hlamiwe dipholisi tša polelo tša go godiša tirišo ya dipolelontši.
The Salzburg Statement for a Multilingual World was jointly drafted in English by Salzburg Global Fellows. All translations have been provided through the goodwill and voluntary efforts of the Fellows and their colleagues. Read the original here: education.salzburgglobal.org/statements