5 minute read
Ik ben dierenbeschermer
De clean-ups van Liselotte
Als jong meisje bevrijdde Liselotte Rambonnet al krabben uit netten en streed ze voor het behoud van natuurgebieden. Nog steeds zet ze zich in voor een betere wereld. Liselotte werkt als onderzoeker bij Universiteit Leiden, is vrijwilliger bij Museum Naturalis, de dierenambulance, vogelopvang en paddenpatrouille en gaat elke zondag het water op om afval uit de Leidse grachten te halen. Met haar initiatief Canal Cups veroverde ze een plek in de Duurzame 100 van dagblad Trouw.
“Met Canal Cups hebben we in mijn woonplaats Leiden het probleem van plastic bekers op de kaart gezet. Er werd al twintig jaar bij de gemeente op aangedrongen om het gebruik van wegwerpbekers te verbieden, maar er kwam pas beweging in toen we na een feest in de binnenstad duizenden weggegooide bekers op honderd meter gracht fotografeerden en die exposeerden. Binnen een jaar stapte Leiden, als eerste stad van Nederland, over op herbruikbare statiegeldbekers voor alle evenementen. Tijdens mijn studie Biologie deed ik al onderzoek naar plastic vervuiling en interviewde ik mensen van over de hele wereld. Ik vroeg me af hoe de situatie in Leiden was. En die bleek dus niet best. Plastic soep is een hot topic. We kennen allemaal de schildpadden verstrikt in visnetten, zeedieren met een maag vol plastic. En toch lijkt het voor veel mensen een probleem dat ver weg speelt. Terwijl tachtig procent van het afval in de oceanen afkomstig is van bronnen op het land en wordt verspreid via rivieren en stedelijke wateren zoals de Leidse grachten. Met ons project Plastic Spotter gaan we wekelijks met peddels en prikstokken de Leidse grachten door. We hebben zo’n vijfhonderd vrijwilligers die regelmatig mee het water op gaan. Steeds meer mensen met een eigen kano doen mee, en ook suppers sluiten aan. Tijdens deze clean-ups verzamelen we afval, maar ook data. Opruimen alleen lost namelijk niks op. Zodra plastic water raakt, heeft het impact op dier en milieu. Door onze vondsten in kaart te brengen kunnen we de herkomst achterhalen, de kraan bij de bron dichtdraaien en die mooie droom van plasticvrije wateren dichterbij te brengen.”
Zonaanbidders
De eerste zonnestralen na een lange, grauwe winter zijn magisch. Niets dat beter helpt om nieuwe energie op te snuiven dan de warmte en het licht van de zon. Ook dieren genieten ervan, voor sommige soorten is de zon zelfs letterlijk van levensbelang.
Van levensbelang
Het icarusblauwtje ’omhelst’ de zon met zijn vleugels. Het is zijn motor, die hij nodig heeft om te bewegen en te eten. Ook vliegen kunnen vlinders pas als hun lichaam warm genoeg is. Zelfs na een korte vlucht moeten ze eerst opwarmen, want het kleinste briesje koelt de diertjes af. Gaat de temperatuur richting tropische waarden? Dan houden vlinders hun vleugels gesloten. Is het aan de koude kant, dan openen ze hun vleugels onder zo’n hoek dat invallend zonlicht op hun lijfje terechtkomt. Bij nog lagere temperaturen klappen ze hun vleugels telkens een beetje verder uit, zodat elk stukje van hun lijf warmte ontvangt.
Het icarusblauwtje is afhankelijk van de zon om te kunnen bewegen en eten
Vleugels gespreid
Aalscholvers hebben de zon nodig, onder meer om hun veren te laten drogen. Ze duiken graag naar vissen in het water, maar het verenkleed is niet volledig waterdicht. Daarom zien we ze vaak met hun vleugels gespreid in de zon zitten. Toch zijn er ook vogels die graag in de zon zitten, terwijl ze nooit het water in gaan. Hier zijn volgens wetenschappers verschillende verklaringen voor. Zo hebben vogels vaak last van parasieten in hun verenkleed. Door te zonnebaden worden deze diertjes actiever en kan de vogel de ongewenste gasten makkelijk te pakken krijgen. Ook zou zonlicht schadelijke bacteriën doden.
Betere gezondheid
Dieren maken dankbaar gebruik van de zon om vitamine D op te nemen. Essentieel voor sterke botten en tanden, spieren en een sterk afweersysteem. Reptielen en zoogdieren krijgen vitamine D binnen via voedsel en door de huid zodra ze in de zon komen. Een onderzoek met kameleons toonde aan dat dieren vaker de zon opzoeken als ze via hun eten te weinig vitamine D binnenkrijgen. De zon geeft energie, maar zorgt dus ook voor een betere gezondheid.
Energiebron
Reptielen zijn koudbloedige dieren en niet in staat hun eigen lichaam warm te houden. Om toch energie te krijgen, liggen ze graag in de zon. Daarbij rekken ze zich uit om zoveel mogelijk zonnestralen op te vangen. Schildpadden die veel in het water vertoeven, hebben nog meer profijt van de warmte van de zon, die ze gebruiken om goed droog te worden, waarna irriterende algen, schimmels en parasieten op hun lichaam doodgaan of loslaten.
Zon als kompas
Veel vogels zijn dol op de zon. Sommige soorten zijn er zelfs afhankelijk van. Zoals de gierzwaluw, die van april tot augustus in ons land vertoeft om te paren en te broeden. Dit vogeltje gebruikt de zon als kompas tijdens zijn lange reis naar het zuiden aan het einde van onze zomer. Of neem de zandhagedis, wier eitjes niet zouden uitkomen zonder de zon. Hoe hoger de temperatuur, hoe eerder de jonge hagedisjes uit hun ei kruipen.
Krakende krekels
U kent vast het kenmerkende geluid van tsjirpende krekels op warme dagen, die onherroepelijk dat ultieme zomergevoel oproepen. Maar wist u ook dat de diertjes meer geluid produceren naarmate de zon harder schijnt? Als krekels het warm hebben, kunnen ze sneller met hun vleugels tegen elkaar wrijven en dat is precies wat dat typisch krakende geluid veroorzaakt.
Hoe warmer, hoe meer geluid
Bescherm uw dier op warme dagen
Dieren genieten graag van de zon. Maar waar we niet altijd bij stilstaan is dat we onze dieren bescherming moeten bieden. Wist u bijvoorbeeld dat er speciale zonnebrandcrème en koelproducten voor dieren bestaan? Hou uw dier uit de zon tijdens de heetste uren van de dag, zorg voor vers drinkwater, een koele omgeving of een plek waar hij kan afkoelen en let er op dat uw hond niet op een hete ondergrond loopt, zoals asfalt of strandzand. Het kan de zooltjes verbranden. Meer tips op dierenbescherming.nl/zomertips.
