BRUZZ editie 1949 (24-09-2025)

‘Boerendorp’ NederOver-Heembeek viert 850-jarig bestaan

Nieuwe plaat

ZWANGERE GUY

‘Ik ben nog altijd dezelfde zot’

Klimaatmars op zoek naar tweede adem

这又不是中文啊?

GEACHTE VOLKSVERTEGENWOORDIGERS, DIT IS TOCH GEEN CHINEES?

更多吗？ 扫我 NOG STEEDS NIET DUIDELIJK?

SCAN MIJ

Asielopvang Strenger, maar niet onmenselijk

Minister van Asiel Anneleen Van Bossuyt (N-VA) schrapt het federale budget voor extra bedden in de daklozenopvang tijdens de wintermaanden. Het OCMW van de Stad Brussel loopt zo 65.000 euro mis. Een verrottingsstrategie noemden tegenstanders het – Van Bossuyt werd een gebrek aan menselijkheid verweten. Zelfs coalitiepartner Les Engagés stribbelde tegen, en wil dit soort beslissingen in het vervolg in de schoot van de regering nemen. Coalitiepartners CD&V en Vooruit bleven stil.

Op zich stelt de maatregel niet zoveel voor. 65.000 euro is zelfs voor het armlastige Brussel niet veel geld. En op zich klopt het dat dit niet tot de federale bevoegdheden behoort, zoals Van Bossuyt stelt. Al valt daar wel de kanttekening te maken dat het Brussels Gewest al jaren, tegen betaling weliswaar, asielzoekers opvangt – een strikt federale materie.

In elk geval: Brusselse politici en het middenveld reageerden meteen. Omdat de maatregel hardvochtig overkomt, luidt de bezorgdheid. Maar ook omdat iedereen beseft dat dit nog maar een voorproefje is van wat komen kan.

De minister hoopt natuurlijk dat de strengere asielregels een ontradend effect hebben op asielzoekers, waardoor de instroom vermindert. Weer grip op migratie krijgen, is wat deze regering beloofde aan de kiezer. Omdat amper twee op de tien afgewezen asielzoekers het land ook effectief verlaten, lijkt dit de enige manier.

Maar zoals altijd duurt het een tijdje eer die nieuwe maatregelen doordringen bij het doelpubliek, voor de instroom effectief vermindert. Het kan niet de bedoeling zijn in de tussentijd mensen op straat te laten creperen. Als Samusocial een koppel met een achttien maanden oude dochter moet vragen om het centrum te verlaten, om plaats te maken voor een ander gezin met drie kinderen, dan is dat inderdaad onmenselijk.

“Weer grip op migratie krijgen, is wat deze regering beloofde aan de kiezer”

Heel wat asielregels zijn afgelopen zomer strenger geworden. Zo hebben gezinnen die elders in Europa bescherming kregen niet langer recht op opvang. Net zomin als ouders van wie de asielaanvraag is afgewezen, en die het nog eens proberen via hun kinderen. Die nieuwe regels duwen mensen de straat op. Dat is te zien aan de tentjes aan de Humanitaire Hub. Dat ondervindt daklozenopvang Samusocial. En dat merkt ook Vluchtelingenwerk Vlaanderen. Eerst strengere maatregelen nemen en vervolgens de gewesten met de gevolgen ervan opzadelen: dat voelt unfair. Zeker als Brussel vervolgens beschimpt wordt als vuile, onveilige stad.

Net zoals er extra federaal geld naar de OCMW’s gaat om de eerste golf van werklozen die hun uitkering verliezen op te vangen, moet er een plan komen om de omslag in het asielbeleid te maken. In de plaats van budgetten te schrappen zou er net extra geld moeten gaan naar de lagere overheden om die gevolgen tijdelijk op te vangen. Zo’n transitiefase vinden velen doodnormaal voor langdurig werklozen, of voor chauffeurs van een Euro 5-diesel. Waarom dan niet voor asielzoekers?

Tegenstanders die stellen dat noodopvang het verkeerde signaal geeft aan asielzoekers, zijn niet alleen cynisch, ze zijn ook verkeerd. Er staan al jaren tentjes in Brussel. Dat heeft de instroom niet doen dalen, wel integendeel.

Het schrappen van het leefloon voor nieuwkomers, de strengere regels rond gezinshereniging: dat zal vermoedelijk wel effect hebben. Die maatregelen zijn al hard genoeg. Extra mensen op straat duwen hoeft daarom niet.

Bram Van Renterghem Redacteur

In het edito fileert de redactie de Brusselse actualiteit.

Lees meer Het gesprek Filosoof Simon Truwant roept politici op om vaker hun fouten toe te geven. p.6

To Taal plan

Nederlands

Brussel Maak het Nederlands zichtbaar, hoorbaar en vanzelfsprekend in Brussel!

Dien je project in tegen 21 november.

www.vlaanderen.be/brussel/ totaalplan-nederlands-projectoproep MEER INFO

PODCAST ‘IN BRUSSEL’

Luister elke week naar verhalen recht uit de stad

met Margot Otten

Deze week

Zwangere Guy zet aan tot mediteren: een blik op zijn nieuwe album met een fan van het eerste uur.

‘In Brussel’, elke woensdag op je favoriete podcast-app en op BRUZZ.be/podcast

Inhoud

24

Neder-Over-Heembeek bestaat 850 jaar en dat wordt de komende weken uitgebreid gevierd.

OPDECOVER

30ZwangereGuy Nieuweplaat,nieuwe mens

ACTUALITEIT

03Vooraan Asielopvang:strenger,maarniet onmenselijk

06 Het gesprek FilosoofSimon Truwantwildeugdelijkdebatteren: ‘Feitenzijnnietaltijd het belangrijkste’

12Fenomeen van deweek

Nieuwefaselage-emissiezone

13Cartoon Kim

16Opinie ‘Succesreligieuzefestivals wijstopgroeiendehongernaargeloof’

COLOFON

17Debatteermee VerdientMolenbeek het omculturelehoofdstad van Europa te worden?

VERHALEN

18Klimaat Deklimaatbewegingtrektzich weeropgang met eenbetogingop 5 oktober

24Geschiedenis Neder-Over-Heembeek: van boerendorpnaaretnische smeltkroes

ELKEWEEK

14Inbeeld

14In het nieuws

16 Stadsleven Tulpenboom

23BotanischBrussel Hoemens endiersamenleefdenin het Zoniënwoud

28Hang-out Alexandru

36 Column Volg degids

37CityJobs CatherineMignon beleefteenjeugddroomals werfleidsterbijdeMIVB

SELECT

39 DinaDooreman bedwingt onzeangsten met Fear no more

43Kleinonderhoud RonanKernoa

45 Eat &Drink Artisauce

46Inzichten MegStuart

BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw, een abonnement binnen Europa kost 162 euro per jaar, buiten Europa 192 euro per jaar OPLAGE 50.000 exemplaren ADVERTEREN? Angela Mngongo 02-650.10.81 angela.mngongo@brusselmedia.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE Johan Goossens ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR Klaus Van Isacker COÖRDINATOR MAGAZINE Maarten Goethals ART DIRECTOR Heleen Rodiers VORMGEVING Ruth Plaizier EINDREDACTIE Karen De Becker, Kurt Snoekx WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Eva Christiaens, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Sophie Soukias, Tom Zonderman (redacteurs); Michaël Bellon, Jasper Croonen, Charlotte Deprez, Andy Furniere, Denis Goeman, Niels Ruëll, Marjon Udo, Bram Van Renterghem, Michel Verlinden (medewerkers) VERTALING Frédérique Beuzon, Aurélien Garcia, George Holmer, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Bart Dewaele, Kim Duchateau, Delphine Frantzen, Ivan Put, Sophie Soukias, Saskia Vanderstichele, Emiel Viellefont VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Johan Goossens, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw wordt gedrukt bij Printing Partners Paal-Beringen en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

‘Feiten zijn niet altijd het belangrijkste’

Filosoof Simon Truwant wil deugdelijk debatteren

Het publieke debat wordt vandaag vaak als hard en onaangenaam ervaren. Met zijn boek De waarheid heeft vier gezichten schreef de Brusselse filosoof Simon Truwant een handleiding om constructief met elkaar in gesprek te gaan. “In de discussie rond Good Move volstond het niet om alleen de harde feiten te geven.”

door Charlotte Deprez foto’s Ivan Put

Praten over maatschappelijke thema’s is vaak moeilijk. Families mijden gesprekken over politiek, vrienden raken verdeeld, en online ontsporen discussies vaak in scheldpartijen. Het gevolg is dat veel mensen uitgekeken raken op de manier waarop we met elkaar discussiëren. Met zijn nieuwe boek wil filosoof en Brusselaar Simon Truwant daar verandering in brengen. Het biedt een leidraad voor constructieve discussies. Een kader van vier niveaus waarop we discussiëren - feitelijk, ideologisch, pragmatisch en existentieel – kan daarbij helpen om niet vast te lopen in eindeloze

welles-nietesgesprekken, maar te schakelen naar de laag waar we wel verder raken.

“Het doel is niet om vast te leggen wie de waarheid in pacht heeft,” zegt de auteur. Wat volgens hem telt, is niet de vraag wie gelijk heeft, maar eerst en vooral of iemand waarachtig deelneemt aan een debat.

U maakt een onderscheid tussen waarheid en waarachtigheid. Waarom is dat volgens u zo belangrijk?

SIMON TRUWANT: Als ik een boek over ‘waarheid’ zou schrijven, volgt er automatisch een inhoudelijke discussie over wie gelijk heeft. Dat is niet de bedoeling van

mijn boek. Mijn boek wil onderzoeken hoe we betere, productievere en respectvollere publieke debatten kunnen voeren. Dan is niet waarheid in de klassieke zin belangrijk, maar waarachtigheid.

Wat bedoelt u met waarachtigheid?

TRUWANT: Accuraat proberen te zijn, zeggen wat we echt denken, en oprecht de werkelijkheid en onze intenties proberen weer te geven. Misschien zegt je gesprekspartner iets waar je het niet mee eens bent of dat feitelijk onjuist is, maar merk je toch dat die persoon niet doelbewust onzin vertelt, en dat die wel een waarheid probeert te formuleren.

U schrijft dat het publieke debat vaak hard is. Onlangs zagen we dat nog bij de moord op Charlie Kirk in de Verenigde Staten. Moeten we daar in Europa ook voor vrezen?

TRUWANT: De samenleving in de VS is gewelddadiger dan bij ons, en er is dat specifieke probleem van wapenbezit. Datzelfde niveau van geweld verwacht ik niet meteen hier. Wel zien we dat de gewelddadige retoriek van iemand als Kirk altijd meer wordt genormaliseerd.

Dat Kirk ineens wordt neergezet als symbool van open debat is absurd. Hij ging in discussie met mensen aan de andere kant van het politieke spectrum en bracht, zo wordt gezegd, de civiele waarde van democratische discussie terug. Net die man wordt dan vermoord. Uiteraard ben ik tegen aanslagen, maar de schets die nu van hem gemaakt wordt, herken ik helemaal niet.

Waarom niet?

TRUWANT: Hij vertrok altijd vanuit radicale stellingen en zocht zo radicale tegenstanders. Dat leverde keiharde confrontaties op, zelden met aandacht voor wat het concreet voor mensen betekent. Daarbij verspreidde hij geregeld desinformatie en deed hij haatdragende uitspraken over migranten, trans personen en holebi’s.

Filmpjes met titels als ‘Where I destroyed a leftist student’ tonen hoe het vooral ging om anderen belachelijk te maken en de discussie te ‘winnen’. Zulke formats kunnen entertainend zijn, maar er verandert zelden iemand van mening. Het debat wordt alleen maar harder.

Hoe ziet zo’n vruchtbaar publiek debat er dan wel uit?

TRUWANT: Het gaat erom dat je elkaar, maar ook jezelf beter probeert te begrijpen. Het gaat niet alleen om feitelijke argumenten, je kunt ook emotionele, persoonlijke ervaringen gebruiken, als je dat op een eerlijke manier doet. Je moet je gesprekspartner als individu zien, en die niet reduceren tot een ideologisch standpunt.

Dat ontbreekt vandaag vaak. Standpunten worden radicaler, en beide kampen zien de ander als extreem. Zo ontstaat een opbod van radicaliteit, maar niemand wordt er wijzer van.

Hoe doorbreek je dat?

TRUWANT: We botsen vaak op de grenzen van een feitelijke of ideologische discussie. En dan blijven we doorduwen, waardoor we elkaar steeds minder begrijpen en steeds

fouter vinden. Terwijl het nuttiger zou zijn om te schakelen naar een ander soort discussie.

Ik maak daarbij onderscheid tussen vier niveaus of vier gezichten van de waarheid. Je kunt een gesprek feitelijk voeren, met cijfers en data. Je kunt het ideologisch voeren, vanuit een bepaald wereld- of mensbeeld. Maar je kunt het ook pragmatisch benaderen: werkt dit in de praktijk, wat zijn de gevolgen? En tot slot kun je het existentieel voeren: wat betekent dit voor mij? Als je vastloopt op één niveau, kan het helpen te verschuiven naar een ander. Dan open je ruimte om elkaar opnieuw te begrijpen, zonder dat je het per se eens hoeft te worden.

“Dat Charlie Kirk ineens wordt neergezet als symbool van open debat is absurd”

Kunt u dat concreet maken? Bijvoorbeeld bij Good Move, waar voor- en tegenstanders lijnrecht tegenover elkaar stonden en nauwelijks nog met elkaar spraken. Hoe raak je uit zo’n discussie?

TRUWANT: Als je dat alleen op feitelijk niveau benadert, met abstracte cijfers of verkeersmodellen, bots je snel op weerstand. Daarom moet je ook op andere niveaus

spreken. Ideologisch: welk stadsbeeld willen we eigenlijk? Pragmatisch: hoe werkt dit in de praktijk, in de wijken zelf? En tegelijk moet je erkenning geven: ik begrijp dat het voor jullie lastig is, dat jullie andere noden hebben.

Het volstaat niet om alleen de harde feiten te geven. Je moet ook een verhaal vertellen over de stad, en de conflicterende behoeftes serieus nemen. Dat is de enige manier om zo’n gesprek vooruit te helpen. En dat is misschien te weinig gebeurd.

Primeren feiten dan nooit?

TRUWANT: In sommige debatten moeten feiten centraal staan. Denk aan corona, dat in de eerste plaats een medisch probleem was, maar vaak zijn feiten niet het enige, en soms zelfs niet het belangrijkste. Politieke en maatschappelijke discussies draaien meestal om waarden, normen en wereldbeelden. Een socialist vindt het socialisme ‘waar’, een Vlaams-nationalist ziet nationalisme als de juiste weg. Feiten moeten het debat informeren, maar ze lossen het niet op.

BIO

• Geboren in Brugge in 1987

• Woont vandaag in Jette

• Studeerde filosofie aan de KU Leuven

• Doctor in de filosofie

• Cultuurfilosoof en ethicus

Filosoof Simon Truwant: “Standpunten worden radicaler, en beide kampen zien de ander als extreem. Daar wordt niemand wijzer van.”

“Er loopt veel mis in de politiek, maar het zou helpen om minder te veroordelen”

U noemt de coronacrisis als kantelpunt naar een moeilijker publiek debat.

TRUWANT: Klopt. Tijdens de coronacrisis zijn veel mensen het geloof verloren dat je nog respectvol en productief met elkaar in discussie kunt gaan. Discussies die vroeger misschien fel, maar beleefd waren, veranderden plots in ruzies waar je niet meer uit raakte. Vriendschappen zijn stukgegaan, families konden niet meer met elkaar praten.

Ook sociale media verharden mee het debat. Zou het beter zijn mochten die niet bestaan?

TRUWANT: Dat zou ik niet zeggen. Het klopt dat sociale media het debat verharden: de algoritmes belonen de felste standpunten, want dat houdt mensen langer op het platform. Daardoor worden meningen scherper en polarisatie groter. Tegelijk hebben sociale media een democratiserende kant.

Vroeger lag de macht bij de klassieke poortwachters van het publieke debat: journalisten, politici, wetenschappers. Zij bepaalden welke thema’s besproken werden en binnen welke grenzen. Nu krijgen ook stemmen die vroeger nauwelijks gehoord werden een platform. Mensen met nieuwe perspectieven of ervaringen kunnen hun verhaal delen, ook als ze geen toegang hebben tot de klassieke media. Dat verrijkt het publieke debat.

Moet een expert niet meer gewicht krijgen als het over een wetenschappelijke discussie gaat, zoals corona?

TRUWANT: Uiteraard. Je kunt een expert en een bezorgde burger niet zomaar laten debatteren over de feiten. Een avond googelen weegt niet op tegen jaren onderzoek. Al kun je wel ideologisch of pragmatisch reageren: misschien klopt de wetenschap, maar past het verhaal niet in mijn wereldbeeld, of denk ik dat het in de praktijk niet werkt. Dan krijg je een zinvolle discussie, zonder de expertise zelf te ondermijnen.

U vindt dat we niet overal een mening over moeten hebben. We hebben nood aan meninghygiëne. Wat is dat precies?

TRUWANT: We moeten zorgvuldiger omgaan met onze meningen. Je hoeft niet overal een mening over te hebben, als je er weinig kennis over hebt. Dat heb ik bij kernenergie, ook al is dat een belangrijk thema.

Dat wil niet zeggen dat je er geen mening over mag vormen, maar wees dan duidelijk hoe onzeker die is. Vandaag worden ze vaak heel stellig geformuleerd, bijna met de pretentie van feiten. Dat

24 september 2025 | 9

leidt weer tot botsingen. Terwijl je gerust kan zeggen: dit is mijn mening, maar ik weet er niet alles van, of ik kan me vergissen. Dan wordt je mening geen eindpunt, maar een uitnodiging tot gesprek. Dan kan de ander erop reageren en kan jij je standpunt eventueel bijstellen.

Er zijn thema’s waar wel verwacht wordt dat iedereen een standpunt inneemt. Gaza bijvoorbeeld. Kun je je daar geen mening over permitteren?

TRUWANT: Over Gaza ligt dat moeilijker. Daar is een duidelijke ethische component. Het heeft geen zin om feitelijke claims te doen als je daar geen expertise over hebt. Toch kun je ook zonder alle historische kennis praten over de ethische kant: het gaat om mensenlevens, om lijden, om morele keuzes. Van individuen moeten we niet eisen dat ze over alles een mening hebben. Van politici of maatschappelijke

“Van individuen moeten we niet eisen dat ze over alles een mening hebben”

instellingen kan dat wel. Zij hebben een rol en mogen aangesproken worden op hun positie.

Over politici gesproken: daar lijkt het ook moeilijk te zijn om constructieve gesprekken te voeren.

TRUWANT: Absoluut. Politici weigeren bijna altijd toe te geven dat ze een fout maakten. Ze passen hun standpunt soms wel aan, maar zeggen nooit: we hadden het mis. Terwijl net dat vertrouwen kan wekken. Leg uit waarom je ooit een bepaald standpunt innam, en waarom je het nu anders ziet, door ontdekking van nieuwe feiten, pragmatisch inzicht of gewijzigde belevenis. Toch durft bijna geen enkele politicus dat, uit vrees dat de kiezers hen dan inconsistent vinden.

Maakt dat de regeringsvorming zo moeilijk?

TRUWANT: Ja. Partijen nemen harde principiële standpunten in – bijvoorbeeld: we regeren alleen onder die voorwaarden – en dan kunnen ze daar niet meer onderuit. Dat maakt regeringsvorming bijna onmogelijk. Veel burgers ergeren zich eraan. Politici handelen vaak puur vanuit electorale overwegingen, terwijl het electoraat daar net heel ongelukkig mee is.

Ook burgers dragen echter verantwoordelijkheid. We jagen politici soms zelf in de hoek door elke bocht of koerswijziging meteen af te straffen als hypocrisie. Er loopt veel mis in de politiek, maar het zou ook helpen om minder te veroordelen.

Simon Truwant, De waarheid heeft vier gezichten, Uitgeverij Houtekiet, 328 pagina’s, 24,99 euro

‘LES FAITS NE SUFFISENT PAS TOUJOURS’

FR/ Aujourd’hui, le débat public est souvent perçu comme rude et désagréable. Avec son livre De waarheid heeft vier gezichten (La vérité a quatre visages), le philosophe bruxellois Simon Truwant propose un guide pour dialoguer de manière constructive. « Dans la discussion autour de Good Move, il ne suffisait pas de présenter les faits bruts. Il fallait aussi raconter une histoire sur la ville et prendre au sérieux les besoins divergents. C’est la seule façon de faire avancer le débat. Cela a peut-être trop peu été fait. »

‘FACTS DO NOT ALWAYS WIN THE DAY’

EN/ The current public discourse is often perceived as harsh and unpleasant. In his book De waarheid heeft vier gezichten, Brussels philosopher Simon Truwant offers a manual on how to engage in constructive dialogue with each other. “Hard facts were not enough in the discussion around Good Move. You also have to tell a story about the city and take the conflicting needs seriously. That is the only way to move conversations like that forward, and perhaps we don’t do that often enough.”

Kies voor onze duurzame diensten en producten met een sterke sociale impact

Houtwerk op maat

Music

a.  brehme Ampe Basic  Chanel

Dyed  Soundorom Kn1ps

LEGRAM  VG LNR Malo  Z

Mandana ojoo  &  NVST

Pjay Ploy RIET

SHERELLE shoplifter

Sunday Slowdown w/

Jan Maria G

Thojo

Stadslandbouw en stadsvergroening

en

Arts

Daisy  Ray Isabel  Brems

Laura  Muyldermans, Sophia

Holst & Ofer  Smilansky

Monica  Kamara

Osamu  Shikichi

Art Against Apartheid w/ Palettes of Palestine

Fenomeen van de week

Nieuwe fase LEZ Controles vanaf 1 januari 2026

De nakende aanscherping van de lageemissiezone in Brussel in januari 2026, leidt tot chaos, zegt de Brusselse ombudsvrouw Catherine De Bruecker.

De lage-emissiezone of LEZ verbiedt vervuilende wagens om nog de stad in te rijden. In Brussel geldt die LEZ over het hele gewestelijk grondgebied, behalve op delen van de Brusselse Ring en enkele overstapparkings. De uitrol van de LEZ verloopt in fasen. Sinds enkele jaren mogen dieselwagens met euronorm 1 tot en met 4 de stad niet meer in. Voor benzinewagens gaat het voorlopig alleen om oude wagens met euronorm 1.

In januari schaalt dat verbod met één norm op. Vanaf dan mogen ook dieselwagens met euronorm 5 Brussel niet meer in, en benzinewagens met euronorm 2 evenmin. In totaal gaat het om 29.000 voertuigen in het Brussels gewest en enkele honderdduizenden in heel het land.

Omdat een deel van de in Brussel ingeschreven wagens eigendom is van kwetsbare gezinnen, had het Brussels parlement vorig jaar gevraagd en eigenhandig beslist om die aanscherping uit te stellen. Dat gebeurde op aangeven van de Vlaamse en Franstalige liberalen, de PS, Les Engagés, Team Fouad Ahidar en Vlaams Belang. Groen, Ecolo en Défi stemden tegen, terwijl Vooruit, N-VA en CD&V zich onthielden.

Onredelijk, zo oordeelde het Grondwettelijk Hof vorige week, dat de beslissing van het parlement daarvoor heeft geschorst. De LEZ uitstellen zou “een aanzienlijke achteruitgang met zich meebrengen van het beschermingsniveau van het recht op gezondheid en van het recht op een gezond leefmilieu,” aldus het arrest. “En die achteruitgang is niet redelijk verantwoord.”

Voorlopig gaat het om een schorsing van het uitstel. Het Hof buigt zich de volgende drie maanden ook over een beroep tot nietigverklaring.

Waarschuwing

Wat zijn concreet de consequenties van het vonnis?

Euro 5-dieselvoertuigen en Euro 2-benzinevoertuigen, die aanvankelijk gratie kregen tot 2027, mogen dan toch niet meer in het Brussels gewest rondrijden. Zij kunnen vanaf 1 januari 2026 een waarschuwing in de bus verwachten indien ze Brussel wel nog binnenrijden. Vanaf 1 april krijgen bestuurders van die voertuigen een boete. Wie tegen eind december 2025 kan aantonen dat hij een nieuwe wagen besteld heeft, wordt daarvan vrijgesteld. Alain Maron (Ecolo), ontslagnemend minister van

Leefmilieu, reageert opgetogen in een eerste reactie. “De schorsing vormt een krachtig signaal: het is noodzakelijk om ambitieuze normen voor luchtkwaliteit te behouden, gezien de uitdagingen op het gebied van volksgezondheid en milieu.” Minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) noemt het arrest dan weer “een overwinning voor de gezondheid van onze kinderen en kwetsbare bewoners”.

Dagpassen kopen

Ondertussen waarschuwt de Brusselse ombudsvrouw Catherine De Bruecker voor de chaos na de strengere LEZ. “Na het heen-en-weer en het gebrek aan duidelijkheid over de invoering van het nieuwe verbod, moet de communicatie van de overheid voorbeeldig zijn om het vertrouwen van de burgers te behouden,” laat ze weten in een

persbericht.

Volgens de ombudsvrouw moet elke burger de komende maanden goed en op tijd geïnformeerd worden over het nieuwe verbod, maar ook over zijn rechten, eventuele vrijstellingen en begeleidende maatregelen voor wie zijn voertuig van de hand doet.

Eén flankerende maatregel is dat eigenaars van zo’n Euro 5-dieselvoertuig nog altijd losse dagpassen kunnen kopen om af en toe de stad in te rijden. Alleen mag dat hoogstens 24 keer per jaar.

De Bruecker wil die dagpassen toegankelijk blijven houden voor Brusselaars die niet of minder digitaal geschoold zijn. Dat kan volgens haar door de passen niet enkel online, maar ook via loketten, automaten, briefpost of telefonische permanentie te verkopen.

29.000

voertuigen ingeschreven in het Brussels gewest mogen vanaf 1 januari 2026 niet meer rijden in Brussel

euro bedraagt de boete voor overtreders van de lage-emissiezone in het Brussels gewest

Ten slotte pleit de ombudsvrouw voor extra controles op straat, boven op de cameracontroles die alleen Belgische nummerplaten kunnen herkennen.

Die cameracontroles zijn “niet rechtvaardig en ook niet efficiënt, aangezien bepaalde vervuilende buitenlandse voertuigen verder ongestraft door de hoofdstad zullen rijden,” zegt ze.

Wie na april wordt beboet, moet volgens De Bruecker trouwens onmiddellijk en actief worden ingelicht over eventuele afbetalingsplannen. Vandaag bedraagt de boete voor overtreders van de LEZ 350 euro. Wanneer dat bedrag na zestig dagen nog niet betaald is, komt daar 70 euro extra boete bovenop. “Schaf de boeteverhoging af,” vindt De Bruecker. Ze wil daarmee kwetsbare burgers beschermen tegen oplopende kosten. “Het gaat nog steeds om 29.000 Brusselse voertuigen,” zegt ze.

Ter volledigheid: wie een voertuig registreert met foutieve informatie, krijgt een boete van 25 euro.

Vlaamse regering

Opvallend, het arrest van het Grondwettelijk Hof heeft ook gevolgen voor het uitstel van de strengere lage-emissiezones in Gent en Antwerpen, zo oordeelt de Bond Beter Leefmilieu (BBL).

De Vlaamse regering wil die strengere normen wettelijk uitstellen, maar volgens de BBL kan dat niet met de nieuwe uitspraak in het achterhoofd, zo laat de organisatie weten.

Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns (CD&V) zegt in een reactie dat hij het arrest bestudeert en dat hij “binnenkort in de schoot van de Vlaamse regering de hervorming van de LEZ zal bespreken”.

EVA CHRISTIAENS EN JASMIJN POST

In beeld door Ivan Put & Bram De Jaegher

In het nieuws

22/09 | 377 vuurwapens uit Brussel vernietigd. 377 vuurwapens uit Brussel zijn vernietigd en omgevormd tot metaal. Dat rapporteert het gewestelijk veiligheidsagentschap safe.brussels. Het gaat om wapens die legaal in bezit waren, maar door particulieren vrijwillig werden ingeleverd bij de politie. “Zo belanden ze niet op de zwarte markt,”

klinkt het. De wapens gingen naar de staalovens van Aperam in Châtelet: eerst werden ze ontdaan van munitie, daarna gesmolten tot vloeibaar staal.

19/09 | Voorgevel Justitiepaleis tegen volgende zomer uit de steigers. Sinds de start

van de werken aan het Justitiepaleis verdwijnen de steigers stukje bij beetje. Tegen de zomer van 2026 moet de voorgevel volledig stellingvrij zijn, zo gaf federaal minister van Gebouwenbeheer Vanessa Matz (Les Engagés) vrijdag aan. Al blijkt de einddatum van een

volledig stellingvrij Justitiepaleis intussen wel verschoven van 2030 naar 2035.

19/09 | Hoge pfas-concentraties in Ukkel. Leefmilieu Brussel heeft donderdag de eerste bevindingen van het onderzoek naar de pfas-vervuiling in de

Regen als spelbreker

Autoloze Zondag heeft dit jaar iets minder deelnemers op de been gebracht dan de vorige editie. Nogal wat straten oogden leeg voor de 25ste editie. Wellicht zat het koude en natte weer daar voor iets tussen. Brussels minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) pleit er ondertussen voor om de hoofdstad niet één, maar vier keer per jaar autovrij te maken.

Ook op zaterdag was er minder volk dan verwacht voor het gratis festival Show Up for Humanity, ruim 10.000 bezoekers zakten af naar het Atomium. Vermoedelijk speelde de regen zaterdagmiddag ook daar een rol in. Op de affiche stonden ruim vijftig artiesten en sprekers. Onder anderen Omdat het Kan & Average Rob, Warhaus, Daan, Sylvie Kreusch, Selah Sue, Axelle Red en Zwangere Guy traden op.

omgeving van het bedrijfsterrein van SicliI in Ukkel bekendgemaakt. Daaruit blijkt dat er concentraties werden aangetroffen die 1,4 tot 530 keer hoger liggen dan de voorgeschreven norm. De hoogste concentratie werd aangetroffen in het grondwater. “De eerste resultaten bevestigen de

ernst van het risico op vervuiling, maar het gedetailleerde onderzoek is nog niet afgerond,” stelde Leefmilieu Brussel.

17/09 | Anderlecht wil Clemenceauplein enkel op bepaalde uren openen. De gemeente Anderlecht wil een nieuw, duurzamer afsluitsysteem

installeren dat toelaat het Clemenceauplein enkel op bepaalde uren open te stellen. Er is een oproep gelanceerd om een studiebureau aan te stellen dat de heraanleg van het plein moet uitwerken. Tegelijk wil de gemeente de heraanleg aangrijpen om het Clemenceauplein te

vergroenen en te ontharden.

17/09 | Vrouwen in Sint-Pieters-Woluwe worden tien jaar ouder dan mannen in SintJoost. Inwoners in het zuidoosten van Brussel leven gemiddeld langer dan elders in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Zo

worden vrouwen uit Ukkel en mannen uit Sint-Lambrechts-Woluwe en Sint-Pieters-Woluwe ouder dan in de rest van het gewest. Dat blijkt uit een recente analyse van het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) en het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn (Vivalis).

Opinie

‘Succes religieuze festivals wijst op groeiende honger naar geloof’

Religie lijkt aan een heropleving bezig, ook in Brussel. Dat schrijft theoloog Ignace Demaerel naar aanleiding van het Festival of Hope, nu zaterdag.

Ignace Demaerel

• Godsdienstleeraar in Brussel

• Studeerde Filosofie en Theologie

• Medeoprichter denktank Inspiratio

• Woont in Schaarbeek

Op 27 september komt Franklin Graham naar Brussel. In de ING Arena op de Heizel spreekt hij op het Festival of Hope, waar zo’n 12.000 mensen verwacht worden. Waarom komt een evangelist in ’s hemelsnaam naar een (post) christelijk land als België?

Grahams motivatie: “We willen mensen duurzame hoop geven en hen sterken in hun geloof. De oplossing voor de wereldproblemen is spiritueel, eerder dan politiek.” De geestelijke crisis in het Westen is overduidelijk: nihilisme, het gebrek aan zingeving of hogere doelen, geen gedeeld, transcendent verhaal om in te gelóven. Grahams remedie: “Het menselijke hart moet genezen worden. Enkel God kan dat.” Of zoals Jezus al zei: “De mens leeft niet van brood alleen, maar van elk woord dat komt uit de mond van God.” Als het lichaam overvoed wordt en de geest uitgehongerd, raakt alles uit balans.

Dit festival is voor mij een van de tekenen van een herleving van godsdienst die in vele landen te zien valt, zeker onder jongeren.

Stadsleven Tulpenboom door Maarten Goethals

“Mag ik vragen waarom je een foto van mijn tuin hebt genomen?” Ik voelde me betrapt. En het klopt ook. Ik was aan het wandelen met mijn hond en zag plots, in een boom langs mijn route, een vreemde vrucht hangen. Roze van kleur. Qua vorm: iets tussen een drol en een banaan met schubben. Ik haalde mijn gsm boven en nam een aantal kiekjes om later te obsidentifyen

Waar enkele decennia geleden het uitsterven van religie voorspeld werd, lijkt vandaag een omgekeerde beweging bezig. Paul Cliteur, prominent Nederlands atheïst, geeft aan: “Er is een soort van christelijke revival in het Westen. Sommigen nemen het christelijke geloof opnieuw serieus tegen wat zij het doorgedreven individualisme of secularisatie noemen … omdat het een meer ‘wervend project’ biedt dan een ‘koel’ atheïsme.”

Kerkbezoek

Het wordt steeds moeilijker om ernaast te kijken. Vorig jaar kwam paus Franciscus naar België en vulde hij moeiteloos het Boude-

“Jonge generaties kennen het christendom niet, vandaar hun nieuwsgierigheid”

wijnstadion, 40.000 mensen. Een dag eerder was hij bij de 5.650 jongeren in Hope Happening. De Duitse Seek Conference onder katholieke jongeren trok in januari 21.000 deelnemers. De EO-Jongerendag in Nederland in mei 15.000 jongeren. In Engeland en Wales nam – volgens het rapport The Quiet Revival – het kerkbezoek toe met 2 miljoen in zes jaar tijd; bij jongeren stijgt het van 8 naar 12 procent. In Frankrijk werden met Pasen 10.384 katholieke volwassenen gedoopt én 7.400 jongeren, een toename met 45 procent in een jaar.

In eigen land: op het Art of Faith Festival (Bornem, 2-4 mei) kwamen meer dan 1.500 jongeren samen. En nog net op 7 september waren op Pursuit, een jongerenevent in aanloop naar Franklin Grahams

Ik wilde de soort weten voor mijn tuin in Anderlecht. Ik wil een bosjeelement aanleggen en ik zoek nog inspiratie. Het onbekende ding tussen de takken van mijn buren trok mijn aandacht. Wat dan weer de aandacht van de buren trok. Want de vrouw des huizes – een Nederlandstalige – volgde me per fiets en sprak me aan. Natuurlijk begreep ik meteen dat het verkeerd kon overkomen, alsof ik een inbraak aan het plannen was. Ik legde het uit. Ze leek overtuigd. Ik vroeg daarop de naam van de plant.

“Iets met tulpen,” antwoordde ze.

“Een magnolia,” zei ik. “Je weet het dan toch?” Blijkbaar. Had ik mezelf nu toch verdacht gemaakt?

In Stadsleven vertellen redacteurs en lezers in maximaal 1000 tekens een verrassende anekdote over Brussel. Insturen kan via redactie@bruzz.be

Vorig jaar kwam paus Franciscus naar België. Hij leidde een eucharistieviering in het Koning Boudewijnstadion.

Debatteer mee

Verdient Molenbeek het om culturele hoofdstad van Europa te worden?

komst, in zaal La Madeleine (Brussel) 1.200 aanwezigen. Ook bekende Vlamingen komen vaker openlijk uit voor hun geloof: schrijvers Kristien Hemmerechts en Christophe Vekeman, voetballer Lukaku en zanger Maksim … Ook op sociale media is religie sterk aanwezig. Knack berichtte er al over “dat Jezus trending is bij jongeren”. Op de VUB en de ULB worden zowel moslim- als christen-studenten steeds meer outspoken over hun geloof, vragen om gebedssamenkomsten te mogen houden, wat erg gevoelig ligt op een vrijzinnige universiteit. Waarom die groeiende honger naar geloof? Appelleert het aan onzekerheden en angsten, of is het een authentieke geestelijke behoefte?

‘Horizontale’ verklaringen wijzen naar de vele crisissen op het vlak van wereldvrede, klimaat of psychisch welbevinden, eenzaamheid, materialisme en hedonisme die na een tijd gaan vervelen. Een ‘verticale’ uitleg zou zijn: de mens is niet gemáákt voor enkel etendrinken-slapen, het beperkte hier-en-nu. Zijn geest is rusteloos en zoekend naar de hogere waaromvragen: er moet toch méér zijn dan dit alles? Oudere generaties hebben zich afgezet tegen het christendom, maar jonge generaties hoeven dat niet: ze kennen het nauwelijks, en er is vaak oprechte nieuwsgierigheid. God, ja, waarom niet?

Reageren of zelfeen opiniestukinsturen?

Mailnaarredactie@bruzz.be

Toen ik zag hoe onze kinderen zich in de zomers uitleefden aan zee, dacht ik: wat doe ik feitelijk nog in Brussel?”

Resultatenonlinebevraging,op19september2025viaRhetoric (167 reacties) Ja

Molenbeek kan echteenboostgebruiken,enBrusselin het algemeen.Cultuuriseenplatform van verbinding. Ietswaarvandaagmeerdanooitnoodaanis. M.S.

Elkproject dat dejury weet te overtuigenen weet door te stoten tot delaatstedriekanshebbersverdienthet. Nee-stemmersdieneneensna te denken over huneigen verzuringsgraad. Maarten V.

Ik ken geenenkeleplek met meerdiversiteitwaar iedereener zo goedmeeomkan. Alex P.

Ik twijfel

Misschienwel,maarikvind dat erveelproblemenzijndie nietaangepaktworden,waar ze huntijdenbudgetbeter aanzoudenbesteden.Maar het kan demensen van Molenbeek wel dichterbijelkaarbrengen. Nick N.

Nee

Geenburgemeester,geenbudget,geenveiligheid,geen vrijheid van denken. Een gapendewondedichtjeniet doorereenflashysticker over te kleven. J.V

Molenbeekisvuil,onveilig,erisgeensocialesamenhang ensommigengeeftnietomcultuur.Detitelgaathier weinigaanveranderen. Maarten B.

Ik zou alstoeristnietgraaginMolenbeekterechtkomen. Erzijnmooieinitiatieven,maarnogveelmeerstraten waar het nietfijnvertoevenis. Hetzou onverantwoord zijnommensen (met kinderen) te lokken met hogeculturele verwachtingen. Isa B.

RAPPER BRIHANG heeftBrusselingeruildvoor derandrondBrugge,omdat hijzichergerdeaan het lawaai,deverloedering, het vuilopdestraat. Humo,16september2025

‘Mocht de voorzitter van Voka meelopen, zou Bart De Wever wel luisteren’

Klimaatbeweging trekt zich weer op gang met betoging op 5 oktober

Van zeker 70.000 klimaatbetogers in 2019 naar slechts enkele honderden bij acties vorig jaar. De klimaatbeweging leek haar mojo kwijt, maar plant een

comeback op zondag 5 oktober. “Er zijn maar 24 uur in een dag. Wie al gaat betogen voor één zaak, wil dat vaak niet nog eens doen voor een andere.” door Eva Christiaens

Een grote vakbondsactie op 14 oktober. Een recente mars voor Gaza op 7 september. En daar tussenin, op zondag 5 oktober, een nieuwe klimaatmars. “Veel mensen zijn gefrustreerd over het klimaatbeleid dat nu gevoerd wordt. En betogen blijft de enige manier om politici in gang te zetten en om mensen opnieuw hoop te geven,” zegt Benjamin Clarysse voorzitter van de vzw Klimaatcoalitie, die denkt zeker tienduizenden mensen te kunnen bereiken. Die vzw organiseert de klimaatbetoging en verenigt een honderdtal middenveldorganisaties, van mutualiteiten tot natuurverenigingen, uit het hele land. “Samen hebben zij een achterban van honderdduizenden mensen,” zegt Clarysse.

Alleen heeft diezelfde Klimaatcoalitie al enige tijd geen testrit meer gedraaid. Normaliter organiseren ze elk jaar een mars door

Brussel naar aanleiding van de VN-klimaattop of zogenoemde COP (Conference of the Parties), maar vorig jaar ging die mars niet door. In het voorgaande jaar 2023 waren de betogers nog met 20.000 volgens de politietelling, in 2022 met 25.000. Best veel, maar een pak minder dan het recordaantal van 70.000 betogers uit 2019. Bij losstaande acties vorig jaar kwamen telkens maar enkele honderden mensen opdagen. Zo wordt de nieuwe optocht dit jaar meteen een lakmoesproef voor de klimaatbeweging.

“Natuurlijk sta je op zo’n dag altijd met een bang hartje op. Zullen er genoeg mensen opdagen? Je mag niet vergeten dat één keer per jaar betogen voor veel mensen écht een grote vorm van activisme is,” zegt Zanna Vanrenterghem, “zeker voor wie speciaal naar Brussel afzakt uit een verder gelegen dorp.” Vanrenterghem was tot vorig jaar vicevoorzitter van Klimaatcoalitie,

maar werkt nu als directeur van vzw Velt. “Er bestaat geen magisch recept om mensen en masse op straat te krijgen. Onderzoek toont aan dat mensen vooral naar zulke marsen gaan omdat hun vrienden dat ook doen. Je moet je persoonlijk geraakt voelen door het thema, en tegelijk genoeg mensen in je omgeving hebben die ermee bezig zijn.”

Heeft het klimaat die wind of bezorgdheid nog in de zeilen? Door massaal op straat te komen voor Gaza lijkt het groene thema enigszins naar de achtergrond verdreven. “Er zijn maar 24 uur in een dag. Wie al gaat betogen voor één zaak, wil dat vaak niet nog eens doen voor een andere,” zegt politiek socioloog Ruud Wouters van de Universiteit Tilburg. Hij is gespecialiseerd in politieke manifestaties. “Activisme is vandaag meer à la carte geworden. Mensen engageren zich rond verschillende thema’s, maar zijn

daardoor minder toegewijd op één bepaald onderwerp. En ik vermoed dat de sterren voor het klimaatprotest nu wat ongunstig staan omdat er zoveel andere thema’s op de voorgrond staan.”

Radicale flank

En toch. Waar de wandelende massa wat lijkt te slinken, groeit in de klimaatbeweging tegelijk de keuze voor burgerlijke ongehoorzaamheid. Van de zogenoemde klimaatklevers in buitenlandse kunstmusea tot blokkades van snelwegen in Nederland of de Kantersteen in Brussel: protestgroepen als Extinction Rebellion, maar ook Code Rood, blijven wél luid protesteren. In maart dit jaar organiseerde die laatste nog een sabotageactie in de haven van Gent. Bij voedingsbedrijf Cargill zijn toen datakabels doorgeknipt, bij staalproducent ArcelorMittal werd een gasleiding beklommen. Onder meer activist Anuna De Wever, in 2018 nog de oprichter van Youth for Climate, nam daaraan deel. Ze staat sinds haar arrestatie daar zelfs op de lijst van terreurwaakhond OCAD.

De Wever was niet bereikbaar voor een reactie bij BRUZZ. Afgelopen zomer zei ze wel aan Humo dat ze “niet beter wist” als zeventienjarige betoger. “Ik ben er inderdaad niet meer van overtuigd dat alleen brave optochten iets kunnen veranderen. Dat hebben de klimaatmarsen ons geleerd,” aldus De Wever in dat interview. Ze legt verder uit dat ze vooral het economische systeem van continue groei wil aanpakken, en niet alleen het klimaat.

Zanna Vanrenterghem ziet de acties van Code Rood eerder als een aanvulling op de bekende klimaatmarsen. “Het helpt om op verschillende manieren druk te zetten. Ook op

“Onderzoek toont aan dat mensen vooral naar

marsen gaan omdat hun vrienden dat ook doen”

Zanna Vanrenterghem Klimaatactiviste

een manier die irritanter en vervelender is voor wie de macht heeft over de dingen waarvan wij vinden dat ze anders moeten,” zegt ze.

Zo’n zelfverklaard irritant gedrag kan twee kanten opgaan, zegt socioloog Ruud Wouters. “Het radical flank-effect bestaat. Soms geeft dat een boost aan de basisbeweging, maar door de band genomen leidt disruptie niet tot sympathie,” zegt hij. Actievoerders van Code Rood genereren dus wel aandacht voor de klimaatzaak, maar niet altijd de aandacht die ze willen, zegt hij. “Partijen die je niet gunstig gezind zijn, hebben dan een heel eenvoudige stok om mee te slaan.”

Dat merkt ook regisseur Nic Balthazar, al twintig jaar klimaatactivist in ons land. Balthazar richtte onder meer de vzw Klimaatzaak op, een juridisch proces tegen de vier overheden van ons land. Die zaak ligt nu in een slotfase voor het hof van cassatie. “Ik vind wat Anuna doet helemaal niet zo

radicaal, want wanneer je de juridische weg volgt, krijg je na tal van veroordelingen alsnog van politici te horen dat we te maken hadden met activistische rechters,” zegt hij. Al kan het luide activisme wel een deel van de klimaatbeweging afstompen, ziet hij. “Een hoop jonge activisten wil alles tegelijk aanpakken. Het klimaat, natuurbehoud, de oorlog in Gaza en ook nog eens het kolonialisme, het kapitalisme. Volgens mij terecht, maar op den duur denken mensen dat ze al een diploma sociologie nodig hebben vooraleer ze mogen aansluiten bij een betoging,” zegt Balthazar. “We hebben opnieuw acties nodig waarin heel wat mensen simpelweg hun bezorgdheden kunnen komen delen.”

In samenwerking met de Ride the Tide-fietstocht van Climate Express plant hij een dag voor de klimaatmars in Brussel daarom een grote fietstocht rondom Gent, onder de noemer Bike for the Climate. “Ik spreek liever niet meer over feestelijke, wel over creatieve, verbindende acties.

Laaghangend fruit

Een betoging van Extinction Rebellion in oktober

2019.

Op de klimaatmars zelf wil de Klimaatcoalitie uitpakken met kleurrijke slingers voor dat tikje creativiteit. Een inheemse delegatie uit Brazilië zal vooroplopen, als verwijzing naar de COP dit najaar in het Amazonewoud daar. “De Klimaatmars legt dit jaar de vinger op de massale fossiele subsidies in België,” zegt Benjamin Clarysse. “De federale overheid geeft 13,3 miljard euro per jaar uit aan subsidies voor olie, aardgas, benzine en diesel. Dat gaat van fiscale voordelen voor salariswagens en tankkaarten, steun voor industrie en een belastingregime dat aardgas en stookolie goedkoper houdt dan verwarmen op elektriciteit. Die middelen zouden beter gebruikt worden om mensen te helpen hun woning te isoleren, bedrijven klimaatneutraal te maken of een beter openbaar vervoer te financieren.” In het licht van de begrotingsgesprekken deze weken vindt Clarysse de mars dan ook goed getimed.

Socioloog Wouters tipt de betogers om politici te verrassen, bijvoorbeeld met een nieuw thema. “Het klimaatprobleem gaat vermoedelijk niet weg, dus er zullen nieuwe opportuniteiten blijven om errond te mobiliseren,” zegt hij. Zo vielen er afgelopen zomer nog eens 154 hittedoden in ons land, van wie 84 in Brussel. “Als beweging moet je wel op het juiste moment de juiste actie kiezen. Bij een grote betoging stel je je kwetsbaar op, want er kan altijd minder volk komen dan verwacht,” zegt hij. Idealiter krijg je een zo divers mogelijke groep mensen op de been, die alle regeringspartijen kunnen aanspreken. “Bedrijfsleiders

of de voorzitter van Voka zullen premier De Wever wél doen luisteren,” geeft hij als voorbeeld. “Voor hen is energiebevoorrading ook belangrijk. Maar mogelijk speelt er een desillusie over de impact van de voorbije jaren.”

Nic Balthazar wil dat liever omdraaien. “Als iedereen zegt dat je moe bent, dan word je ook moe,” zegt hij. Zelf ervaarde hij zo’n tien jaar geleden ook een moment van actiemoeheid, geeft hij toe. “Wat mij opnieuw enorm motiveerde, waren de klimaatjongeren,” vertelt hij. Die kwamen in 2018 en 2019 massaal op straat door te spijbelen. “Ik vrees alleen dat de Belgische klimaatbeweging sindsdien wat te veel op deze jongeren heeft gerekend. Dat was eigenlijk maar een kleine groep van tien à twintig jongeren, die qua aandacht zijn geholpen door de media. Maar ze waren te jong en hadden niet de nodige expertise om de beweging zelf te leiden of voort te duwen,” zegt Balthazar. “Er kwamen grootouders voor het klimaat bij, maar de dertigers, veertigers en vijftigers leken zich intussen te verschuilen.”

Voor die groep is de komende klimaatmars dan ook sociaal nuttig, zegt socioloog Ruud Wouters. “Protest blijft een publiek opiniesignaal, maar een betoging is ook een gelegenheid om nog eens samen te komen onder actievoerders, de spierballen te rollen en het publiek te testen,” zegt hij. “De recente grote Gaza-betoging kwam er ook pas na anderhalf jaar van campusbezettingen. Elke sociale beweging is als een ketting van mensen die je af en toe moet smeren. Ook tijdens kleinere acties vind je misschien nieuwe leden, kan je kennis doorgeven en moed vinden om bij een volgende gelegenheid weer vol aan de bak te gaan.”

LE MOUVEMENT POUR LE CLIMAT REPREND DES FORCES

FR/ Après avoir réuni 70 000 personnes en 2019, la mobilisation s’était essoufflée. Mais une grande marche est prévue à Bruxelles le 5 octobre, avec l’espoir de rallier des milliers de manifestants, comme pour Gaza récemment. « Chaque mouvement a besoin d’entretien. Même les petites actions transmettent l’élan, l’énergie et attirent de nouveaux visages », explique le sociologue Ruud Wouters.

THE CLIMATE MOVEMENT REGAINS MOMENTUM

EN/ At least 70,000 marched against climate change in 2019 but in recent years, it felt as if the climate movement had lost its mojo. Its comeback is planned for 5 October, when a march aims to attract tens of thousands of protesters. “Every social movement needs to be revitalised from time to time. But even small events can attract new members, expand knowledge, and transmit energy,” sociologist Ruud Wouters says. Les Halles de Schaerbeek|22a, rue Royale Ste-Marie

Archeologische sporen Hoe mens en dier samenleefden in het Zoniënwoud

Het Zoniënwoud is een levend archief van eeuwenoude interacties tussen mens en natuur. Tijdens de Dag van het Zoniënwoud ontdek je hoe middeleeuwse overblijfselen vandaag nog hun sporen nalaten.

door Andy Furniere

‘Pootafdrukken uit het verleden in het Zoniënwoud,’ zo heet de begeleide wandeling die zaterdag plaatsvindt tijdens de Dag van het Zoniënwoud aan het Rood Klooster. De titel kan wat misleidend klinken, geeft ook onderzoeker Pieter Rodts toe. “We gaan niet op zoek naar archeologische sporen van dieren, wel naar materiële overblijfselen vanaf de middeleeuwen die het samenleven van dier en mens in het bos illustreren.” Rodts, die aan een doctoraat over dit onderwerp werkt aan de VUB, leidt zelf de wandeling.

Deelnemers zullen onder meer restanten van oude wallen en grachten kunnen spotten. Die dienden eeuwen geleden om het wild – zoals everzwijnen en wolven – binnen het bos te houden, weg van de gronden van omwonenden. “Al werden er ook gelijkaardige structuren aangelegd om koeien, schapen en geiten uit het woud te houden,” legt Rodts uit.

Tijdens de wandeling zal ook te zien zijn hoe relicten uit het verleden verwilderd raken en zo verrassende transformaties ondergaan. Een mooi voorbeeld is een veld aan de priorij van het Rood Klooster, waar monniken in de zestiende en zeventiende eeuw minstens honderd jaar lang hun vee lieten grazen. “De bemesting van de dieren maakte de grond vruchtbaarder, een ideale voedingsbodem voor boshyacinten en -anemonen later – daardoor kleurt het er nu paars in het voorjaar. Dat is althans de hypothese.”

Die hypothese willen wetenschappers volgend voorjaar toetsen aan de hand van een burgerwetenschapsproject. Bezoekers aan het Zoniënwoud kunnen foto’s van bloeiende boshyacinten en -anemonen in het bos registreren op een platform. De locatiegegevens zullen vergeleken worden met oude kaarten, om de mogelijke link tussen de planten en voormalige graaszones te controleren. “Bosvegetatie kan zo gebruikt worden als archeologische bron.”

• Wandeling toont middeleeuwse structuren die de relatie tussen mens en dier illustreren

• Overblijfselen vormen een ‘verwilderd archief’ dat veel onthult over het leven in en met het bos

• Kadert in een breed VUBdoctoraatsproject dat loopt tot 2028 en tot innovaties in bosbeheer kan leiden

Het onderzoek maakt deel uit van het bredere doctoraatsproject

Beastly Traces and Shared Spaces, dat loopt tot 2028 en gesubsidieerd wordt door het Gewest en Innoviris. Het project onderzoekt niet alleen historische sporen, maar wil ook adviezen ontwikkelen voor beter bosbeheer.

Dat is geen overbodige luxe, want het bos staat onder druk.

“De dreven en paden die we vandaag gebruiken, zijn eigenlijk 18e-eeuwse jachtwegen,” zegt Rodts. “Ze dienden om jagers toegang te geven tot elke uithoek van het bos.”

Die jacht vond op regelmatige tijdstippen plaats, daarna werd het bos weer grotendeels afgesloten. Nu het bos permanent toegankelijk is, zijn er nog maar weinig plekken waar dieren zich echt ongestoord kunnen terugtrekken. “Dat kan bijvoorbeeld de gezondheid van reeën aantasten.”

Een betere bewustmaking kan helpen om de druk op het bos te verlichten, zegt Rodts. “Door de archeologische sporen aan de toegangspoorten van het bos te gebruiken als plekken om het verhaal van het woud te vertellen. Het hart van het bos kunnen we beschermen door de recreatiedruk meer te concentreren aan die toegangspoorten.”

Vandaag vinden al acties plaats om de natuur te helpen. “Zo zijn onlangs paden afgesloten die mountainbikers zelf hadden aangelegd om door te steken. Dat was niet alleen slecht voor de natuur, ook voor archeologen, want zo vernietigen die sporters ook de oude sporen.”

Reeks nalezen?

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/dossier/botanisch-brussel

Van boerendorp naar etnische smeltkroes

Neder-Over-Heembeek viert 850-jarig bestaan

Ooit waren het twee onooglijke Vlaamse boerendorpjes, nu is Neder-OverHeembeek een Brussels stadsdeel dat in hoog tempo volgebouwd wordt én dit jaar 850 jaar bestaat. Dat wordt de komende weken uitgebreid gevierd, al is het voor de geboren Heembekenaren heel hard gegaan. “Sinds enkele jaren telt Neder-Over-Heembeek ook een paar daklozen.”

door Bettina Hubo foto’s Saskia Vanderstichele

Voor veel Brusselaars is NederOver-Heembeek onbekend terrein. Dat het Militair Hospitaal er ligt, weten de meesten wel en sommigen hebben inmiddels ook door dat Bpost er een immens sorteercentrum heeft. Maar daarbuiten is deze noordelijke uithoek van de stad, grenzend aan het Koninklijk Domein, het kanaal en de Ring, amper bekend.

Nochtans heeft het stadsdeel een intrigerende geschiedenis. Of die nu exact 850 jaar geleden begon, dat wil Hilde Theunkens in het midden laten. Zij is de coördinator van de erfgoedbank Heembeek-Mutsaard en drijvende kracht achter de geplande festiviteiten. “We hebben ons gebaseerd op de 800ste verjaardag, vijftig jaar geleden. Toen was er vooraf een hele discussie over de ontstaansdatum. Sommigen meenden te weten dat Heembeek nog ouder was. Maar uiteindelijk werd 1175 als beginjaar genomen.” Van 28 september tot 12 oktober staat alles in het teken van het grote feest, met tentoonstellingen, wandelingen, optredens van de fanfares en vooral een stoet op zondag 5 oktober met de Heembeekse reuzen.

Het begon allemaal met twee kleine dorpjes gelegen op de heuvels boven de Zennevallei aan de Heembeek: Neder-Heembeek en Over-Heembeek. “Elk had zijn kerk, zijn burgemeester,” zegt Theunkens.

Omdat ze zo klein waren, samen amper 444 inwoners, kwam het in 1814, onder Napoleon, tot een fusie. Zo ontstond de gemeente Neder-Over-Heembeek.

Die oogde in de negentiende eeuw als een bucolisch land- en tuinbouwdorp. “We stonden bekend als het bloemendorp,” zegt Theunkens. “Heembeek was de grote leverancier van snijbloemen van de Stad Brussel.” Voor het overige hadden de Heembekenaren, voor 95 procent Nederlandstalig, weinig op met de grote stad.

Andersom kwam de Brusselse burgerij op zondag wel graag frisse lucht opsnuiven in een van de guinguettes en herbergen langs

het water in Heembeek. Op de kanaaloever stonden in die tijd ook landhuizen en heuse kasteeltjes, zoals het prestigieuze Meudonkasteel met zijn tuinen en vijvers.

Na WOI kwam de gemeente steeds meer onder druk te staan. De industrialisering was volop aan de gang en de Stad Brussel maakte plannen om haar haven uit te breiden. Toenmalig Brussels burgemeester en Kamerlid Adolphe Max stelde voor om Neder-Over-Heembeek, alsook Laken en Haren, te annexeren. Dat gebeurde in 1921 ook, zonder enig overleg overigens met de Heembekenaren.

Het zou het idyllische aanzicht van de gemeente voorgoed veranderen. De kasteeltjes en herbergen aan het water maakten plaats voor havenindustrie, chemische bedrijven, handelaars in bouwmaterialen en ook de Cokeries de Marly.

Veel sociale woningen

De verstedelijking werd vanaf dan onverbiddelijk ingezet en de land- en tuinbouw verdween geleidelijk. “Veel gronden werden opgekocht door de Stad Brussel. Die zag de enclave aan het kanaal immers ook als grondreserve voor woninguitbreiding,” zegt Benoît Elleboudt, jarenlang de voorzitter van de Heembeekse erfgoed- en natuurvereniging De Groene Wandeling.

In de jaren vijftig kreeg Heembeek zijn eerste sociale wijk, Mariëndaal, een tuinwijk voor grote gezinnen. Twintig jaar later verrezen de sociale torens van de Versailleswijk. Die waren bedoeld voor de mensen uit de Noordwijk die door de Manhattanplannen verjaagd waren uit hun huizen.

Door de oliecrisis in 1973 moest de stad haar bouwplannen in Heembeek on hold zetten, zegt Elleboudt. “Gevolg is dat de stukken grond, eigendom van de stad, braak bleven en er wilde stukjes natuur ontstonden, de friches.” Op die manier kwam ook het Begijnenbosdal tot stand, vandaag de groene long van Heembeek. Elleboudt: “Toenmalig Brussels schepen Michel Demaret liet er in

Geschiedenis

1983 populieren planten om te beletten dat woonwagenbewoners het gebied zouden bezetten. “Pas de barakis ici,” zei hij. Toen die populieren dertig jaar later gekapt moesten worden, hebben we gelukkig kunnen bekomen dat het bos opnieuw werd aangeplant, ditmaal met veel meer aandacht voor de biodiversiteit.”

Door de explosieve bevolkingsgroei lanceerde het Brusselse stadsbestuur begin jaren 2000 zijn 1.000 woningen-plan. Al snel werd naar Heembeek gekeken, want daar was plek. Het ene bouwproject volgde het andere op, middelgrote woningen, maar vooral veel sociale huisvesting. Op verschillende friches, in de Bruynstraat, de Groenweg, de Gemene Beemden en elders, verrezen wit bepleisterde sociale blokken. Het aandeel sociale woningen in Heembeek ligt inmiddels op 18,5 procent, veel hoger dan het gewestelijke gemiddelde van 7,08 procent.

De bouwwoede van de overheid, aangevuld met enkele privé-initiatieven, leidde tot een forse bevolkingstoename. In een kwarteeuw is het aantal inwoners bijna verdubbeld, tot ongeveer twintigduizend, en werd Heembeek een etnische smeltkroes.

Dolle Dorpsdagen

Jean-Pierre Hollevoet en Kathleen Adriaenssens, respectievelijk tweede en derde generatie Heembekenaren, wonen boven op de Trassersweg, vlak bij de grens met Vlaanderen. Met de fiets is het een flinke klim om er te geraken. De dynamische zestigers wonen nog altijd graag in hun huis dat achteraan een weids uitzicht biedt op groen en in de verte het Atomium. “We hebben een heel fijne, gemengde straat,” zegt Adriaenssens. “En met de fiets, de bus of de nieuwe tram waarover vooraf zoveel te doen was, ben je zo in het centrum van Brussel.”

“Er is een nieuwe mentaliteit, niemand zegt nog goeiendag”

Eddy Van den Breen Geboren en getogen Heembekenaar

Het rijke Vlaamse verenigingsleven is inmiddels flink op zijn retour. De sinterklaasstoet stopte eind jaren negentig, De Dolle Dorpsdagen hielden het drie jaar geleden voor bekeken, bij gebrek aan nieuwe, jonge trekkers. In de plaats kwam Fiesta Folie, een kleinere familiehappening georganiseerd door gemeenschapscentrum Nohva.

Het koppel vindt wel dat het verstedelijkingsproces in Heembeek op een meer gecontroleerde manier had moeten gebeuren. “Er is veel gebouwd de laatste tien, vijftien jaar, te veel,” zegt Hollevoet. “Ooit was er zelfs een bouwplan voor het groen achter onze tuin.”

Hij vreest dat Heembeek alleen maar verder zal verstedelijken. “Als we niet opletten, wordt elk stukje groen hier volgebouwd. Dan wordt het heel druk en zal je nergens nog verkoeling vinden.”

Probleem is volgens hem ook dat er de laatste jaren te veel van één welbepaald type woningen is neergezet. “Je krijgt dan een bepaalde populatie met andere noden, die zich niet echt mengt. Het sociale weefsel zoals wij dat vroeger gekend hebben, is er niet meer.”

Met veel nostalgie roepen Hollevoet en Adriaenssens hun fijne jeugd in ’t dorp op, de vele uren gesleten in jeugdhuis De Klink, het rijke verenigingsleven, de onvergetelijke sinterklaasstoet waaraan zowat het hele dorp deelnam en de Dolle Dorpsdagen eind augustus, drie ‘echt dolle’ dagen. Adriaenssens: “Ja, wij komen van ver. Ik heb hier nog de schaapherder weten rondlopen.”

“De viering is bedoeld om het dorpsgevoel aan te zwengelen en om jongeren kennis te laten maken met de geschiedenis,” zegt Hilde Theunkens,coördinator van de erfgoedbank Heembeek-Mutsaard.

“Er is een nieuwe mentaliteit, niemand zegt nog goeiendag”

Eddy Van den Breen Geboren en getogen Heembekenaar

“Heembeek telt nog altijd behoorlijk wat Nederlandstalige verenigingen, van toneelkring Rust Roest tot de Broederschap van Scherpenheuvel, maar ze zijn niet altijd even vitaal,” zegt Liesbet Vanmechelen, centrumverantwoordelijke van Nohva. Zo moest de Chiro van Heembeek fuseren met de Chiro van Mutsaard omdat er te weinig leiding was. Waarna Mutsaard samenging met de Chiro van Koningslo, net over de gewestgrens. “Binnen een paar jaar is het een Vlaamse Chiro.”

Vrolijke Kruisboogschutters

Ook de Koninklijke Vrolijke Kruisboogschutters schieten niet meer. De vereniging bestond meer dan honderd jaar en trainde in een hangar van de Euroveiling. “We zijn twee maanden geleden moeten stoppen, er waren geen leden meer,” zegt voorzitter Eddy Van den Breen. “De jonkheid zit liever op een tablet of verkiest een club die met pistolen schiet.”

Van den Breen werd 74 jaar geleden in Heembeek geboren en heeft zich altijd meer Heembekenaar dan Brusselaar gevoeld. Fietsen rond de kerk, de jaarlijkse sinterklaasstoet, als zevenjarige brood van de ouderlijke bakkerij afleveren bij het arbeidersdorp van Expo 58 aan het kanaal, zo herinnert hij zich zijn kindertijd in het landelijke dorp dat Heembeek was. Maar dat dorp verfranste – Franstaligen noemen Heembeek doorgaans Neder (‘Nédère’) – bewoners met buitenlandse roots deden hun intrede en steeds meer Vlaamse winkels trokken weg uit de Vekemansstraat. Van den Breen zag het met lede ogen aan en voelt zich steeds minder thuis in Heembeek. “Er is een nieuwe mentaliteit, niemand zegt nog goeiendag.”

Hij is niet de enige oudere Heembekenaar die er zo over denkt, zegt Conny Roekens van het Lokaal Dienstencentrum De Binding, dat samen met het gemeenschapscentrum en de bib een recent gebouw deelt op het Peter Benoitplein. “Je hebt hier een hele generatie zeventigers en tachtigers die bang is voor de toekomst. Ze zijn omgeven door mensen met een andere taal en andere gewoonten en missen het respect van vroeger. Natuurlijk zijn er vooroordelen bij, maar ze zijn bang.”

Voor ingeweken Heembekenaar Liesbet Vanmechelen was die verlieservaring van sommige Vlamingen een vreemde gewaarwording. “Toen ik zestien jaar geleden verhuisde, kwam ik uit de Marollen, hartje Brussel, en wist ik niet beter dan dat Brussel twee- of meertalig was,” zegt Vanmechelen. “Maar in Heembeek merkte ik dat er bij sommigen helemaal geen aanvaarding was van die nieuwe context. Zij trekken zich terug in hun bubbel, in verenigingen waar ze zich zonder compromissen in het Nederlands kunnen uitdrukken.”

“Wij hebben met GC Nohva een andere kaart getrokken: Nederlandstaligen moeten zich bij ons thuis voelen, maar we staan ook open voor anderstaligen die in contact willen komen met het Nederlands of hun kinderen willen laten oefenen. We willen zoveel mogelijk kruisbestuiving. Een andere optie is er niet. Superdiversiteit, dat is de toekomst van Heembeek.”

Makkelijk is die middenweg in de praktijk niet altijd. “Onze deur wordt platgelopen door anderstalige ouders op zoek naar een hobby voor hun kinderen in het Nederlands. Soms moeten we hen weigeren. Als er alleen kinderen naar een

activiteit komen die Nederlands willen leren, werkt het niet.”

Vanmechelen koos destijds niet bewust voor Heembeek, vertelt ze. “Maar het is goed uitgedraaid.” Ze is nog steeds gecharmeerd door het pittoreske SintNiklaaskerkje vlak bij haar woning en door het Begijnenbosdal. “Natuurlijk dringt de grootstad steeds meer door. Er worden op sommige plekken drugs gedeald en we hebben sinds enkele jaren ook een paar daklozen. Maar je vindt hier nog altijd rust en groen. Ik geloof erin dat het groene karakter overeind blijft.”

Intussen is Hilde Theunkens druk bezig met de voorbereidingen van de 850ste

verjaardag. Op de zolder van haar woning ligt de vloer bezaaid met oude foto’s en schilderijen die ze wil gebruiken voor de tentoonstellingen op het programma. “De viering is bedoeld om het dorpsgevoel aan te zwengelen en om jongeren en nieuwe Heembekenaren kennis te laten maken met de geschiedenis,” zegt ze. Hoogtepunt van de festiviteiten wordt de stoet met reuzen die op 5 oktober door Heembeek trekt. “De sinterklaasstoet was destijds zo’n succes. Zoiets moeten we opnieuw doen, dachten we.”

Viering 850 jaar NOH, van 28/9 tot 12/10. Meer info via www.gcnohva.be/850-jaar-noh

DE VILLAGE AGRICOLE À QUARTIER MULTICULTUREL

FR/ Neder-Over-Heembeek fête ses 850 ans avec des expositions, balades, spectacles et une parade de géants le 5 octobre. Jadis deux villages flamands, Neder- et Over-Heembeek ont fusionné en 1814, avant d’être rattachés à Bruxelles en 1921. Depuis, le quartier s’est densifié, avec beaucoup de logements sociaux. Pour les habitants de longue date, le changement est radical : « J’ai encore vu le berger passer avec ses moutons. »

FROM FARMING VILLAGE TO ETHNIC MELTING POT

EN/ Neder-Over-Heembeek is turning 850 and will mark that anniversary on 5 October with exhibitions, walks, performances, and a giants’ parade. Neder-Heembeek and Over-Heembeek were once two unsightly Flemish farming villages, that merged in 1814. The commune was incorporated into the city of Brussels in 1921, and recently has seen rapid growth, also in social housing. “I remember seeing the shepherd walking around here.”

BIO

Naam: Alexandru

Leeftijd: 13

Woont: in Dilbeek, met zijn ouders en twee zussen

Talen: Frans, Nederlands, Engels en Roemeens

Favoriete vak: Turnen en wiskunde

The

hang-out

‘Slalommen tussen wagens is leuk’

Elke week toont een straffe Ket zijn favoriete plek in Brussel. Deze keer neemt Alexandru (13) BRUZZ mee naar de nieuwe boulevard op de Materialenkaai langs het kanaal.

door Marjon Udo foto Saskia Vanderstichele

Waarom stelde je deze plek voor?

Ik kom hier in het weekend en soms in de week. Telkens met de fiets vanuit Dilbeek, dat duurt 30 à 40 minuten. Ik spreek dan af met Andre en de anderen van Bike Life Brussels.

Wat is bike life?

Tricks doen met de fiets, zoals rijden op ons achterwiel. We zijn in een groep, en we zijn in de stad.

Hoe ben je ermee begonnen?

Ik reed in m’n eentje rondjes met mijn fiets. Dan zag ik Andre, die ik ook op TikTok en Instagram met zijn tricks bezig zag. Toen wilde ik van fiets veranderen en beginnen met bike life. Dat was een jaar geleden.

Waarom wilde je van fiets veranderen?

Het kan ook op een gewone fiets, maar het is beter om aanpassingen te doen. Ik heb nu dikke banden en een ander zadel. Dat is comfortabeler. Het is ook een ander stuur voor beter evenwicht. En de voorvork is aangepast.

Wat trekt je aan in deze sport?

Als ik op mijn achterwiel fiets, voel ik me alleen op de wereld. Het vermindert de stress. Bike life is heel fysiek. Ik wil niet graag thuisblijven. Ik ga liever weg en beweeg graag. We doen onze tricks bijvoorbeeld op autoloze zondag. Dan slalommen we tussen de mensen.

Vinden die mensen dat wel leuk?

Als ze ons zien aankomen, schrikken ze soms. We maken de mensen een beetje bang, dat is leuk. Maar we letten goed op. Slalommen tussen de auto’s is ook leuk.

Heb je nog andere sportieve hobby’s?

Sport is belangrijk voor mij. Ik voetbal en boks ook. Je moet sporten om een beter leven te hebben. Het is een goede manier om minder stress te hebben.

Bike life ziet er spectaculair, maar ook gevaarlijk uit. Maken je ouders zich geen zorgen?

Ja, het is gevaarlijk, maar ze hebben vertrouwen in me. Mijn vader is niet zo bang. Hij heeft ook bike life gedaan. Mijn moeder wel. Ik let zo goed mogelijk op.

Is het al een keer misgegaan?

Ik ben wel gevallen, maar heb nog nooit iets gebroken. Risico’s nemen en vallen hoort erbij.

En ook geen problemen met de auto’s?

Het kan gebeuren dat we tegen de zijspiegels van een auto zitten. Dan zetten we die terug. We hebben nog nooit een probleem gehad.

Hoe ervaar je de verkeerssituatie in Brussel als fietser?

Onderweg uit Dilbeek kom ik soms langs gevaarlijke kruispunten, maar ik kan daar niks aan veranderen. Misschien zal het ooit verbeteren.

Denk je dat jouw toekomstige job iets met fietsen te maken zal hebben?

Misschien wil ik immobiliënmakelaar worden. Of in een autoshowroom werken om auto’s te verkopen.

Geen fietsen, maar auto’s?

Ik ben carspotter. Dat doe ik vooral in het centrum, in de buurt van het De Brouckèreplein. Daar zie ik vaak mooie auto’s voorbijkomen. In Dilbeek ook. Ik gebruik een fotocamera, maar moet sparen om een andere te kopen. Dan kan ik mooiere foto’s maken.

Ruil je op je achttiende je fiets dan meteen voor een auto?

Voor een motor misschien. Ook daar kun je tricks mee doen.

Wil jij ook je favoriete plek tonen? Stuur een mailtje naar ket@bruzz.be en een journalist neemt contact met je op. Meer Brussels nieuws op ketjesmaat vind je op BRUZZKet.be

Autoloze zondag

We hadden een evenement op autoloze zondag op het De Brouckèreplein. We deden er onze tricks.

Influencer

Random Dre, of Andre. Via hem heb ik bike life leren kennen. We zijn allebei Roemeens en spreken af aan het skatepark. En ik volg ook BS Dell uit Amerika, Josh uit Londen en Whavo uit Frankrijk.

Carspotter

Ik hou ervan om foto’s te maken van mooie auto’s. Die zet ik dan op TikTok.

‘Ik heb nog altijd een pétard in mijn bakkes’

Zwangere Guy na de transformatie

Tien jaar nadat hij eerst met STIKSTOF en daarna als Zwangere Guy de hoofdstedelijke hiphopscene in lichterlaaie zette, heeft Gorik van Oudheusden zichzelf ontdubbeld. Op zijn nieuwe album Dit is Guy. vindt de Brusselse rapper eindelijk antwoorden op de vragen die hem zo lang geselden. “Ik durf nu te zeggen: ik zie u graag.”

door Tom Zonderman foto’s Bram De Jaegher

Je hebt al veel Goriken mogen zien,” grijnst Gorik van Oudheusden, de Brusselse rapper die het voorbije decennium de scène opstormde als Zwangere Guy. Onze eerste ontmoeting dateert van tien jaar geleden. Hij heette toen nog Gomar, droeg een brilletje, stond nog niet van kop tot teen vol tattoos en begon net de Brusselse hiphopscene van nieuwe zuurstof te voorzien met STIKSTOF.

Die kennismaking gebeurde in het ouderlijke huis van STIKSTOF-beatmaker en -rapper Paulo ‘Astrofisiks’ Rietjens in Sint-Agatha-Berchem, waar het vijftal in de garage een geïmproviseerde studio in elkaar had gebokst, compleet met vocal booth in het kolenhok. ‘Dobberman’, hun single met

de toen nog amper bekende Roméo Elvis, knalde in avant-première door de boxen. Van Oudheusden viel meteen op. Energiek, ad rem, onbeschroomd. Een oom had hem aan de rap verkocht, vertelde hij met een grote grijns, met een cd van Tupac voor zijn elfde verjaardag. “Ie se pwat, lestert da.”

Sindsdien lijken er meerdere levens gepasseerd. Gomar werd Omar G, Zwangere Guy, Zet Gee, Baba Guy, El Jefe, Papa ZG ... Allemaal delen van een persoon die zich met een ongeziene vraatzucht in de schijnwerpers van de vaderlandse muziekscene smeet, maar die naarmate hij zich steeds meer achter die schuilnamen verschanste ondanks dat pantser in stukken en brokken uit elkaar dreigde te vallen.

“Ik heb veel hordes genomen. Sommige daarvan zijn flink omgevallen,” knikt Van Oudheusden in lifestylehotel The Standard in de Noordwijk. De keuze voor het voormalige WTC-gebouw als setting voor het interview is symbolisch, zegt hij. Van Oudheusden woont op een boogscheut, aan de andere kant van Brussel-Noord in Schaarbeek. Een compleet andere wereld, die fel contrasteert met deze glimmende buurt. “Wandel langs het Liedtsplein, en je ziet hoe heavy Brussel vandaag is. Mijn grootmoeder heeft nog in de Aarschotstraat gewoond. Voor de raamprostituees er kwamen, zaten er allemaal Griekse en Italiaanse voedingswinkels.”

De rapper zelf groeide op in de woontorens van Ganshoren. Na een hobbelige jeugd

in een gebroken gezin kroop hij op eigen kracht uit het dal. Hij ging thuis weg op z’n 14e, leefde een tijd van sofa tot sofa bij vrienden. Werkte tien jaar in de bouw, daarna in de keuken van de AB. Tot hij de kracht van de muziek ontdekte. Er stroomde geld binnen, in het zog van de roem volgden de excessen. Tot hij zichzelf fysiek ei zo na ten gronde richtte en zijn relatie stukliep. Op een trip in Costa Rica zag hij het licht.

Gretige Gorik

“Heel de route uitgestippeld op de Guy zijn gps,” rapt Van Oudheusden op zijn nieuwe album Dit is Guy. Die routeplanner moest de man met het onwrikbare plan de voorbije paar jaren enkele keren noodgedwongen resetten, anders dreigde hij tegen de muur te knallen. Net zoals de oude WTC-torens ontmanteld werden en weer opgebouwd, zo ging Van Oudheusden door een transformatie. “Ik had een muur rond mij gebouwd die de kleine en de grote Gorik van elkaar scheidden,” legt hij uit. “Die muur heb ik afgebroken.”

Dat afbreken deed Van Oudheusden niet met bruut geweld, maar omzichtig, zodat hij de stenen gepast in elkaar kon zetten. Drie jaar geleden bande hij alcohol en drugs uit zijn leven. Af en toe rookt hij nog een jointje, maar voor de rest houdt hij het vandaag bij een dieet van yoga en sport – zweten is zijn nieuwe verslaving. Therapie en een verzoening met zijn familie deden de rest. Terwijl zijn album Wie is Guy? begin 2019 veel vragen stelde en een getormenteerde, zoekende en soms vertwijfelde Van Oudheusden ontblootte, komt Dit is Guy. als een statement van geluk, balans en rust. “Wie is Guy? was een zoektocht, een manier om trauma’s te verwerken,” zegt Van Oudheusden. “Achter Dit is Guy. zet ik

“De Gorik van een paar jaar terug zou met een groot ‘What the fuck?’gevoel naar die van vandaag hebben gekeken”

bewust geen uitroepteken, maar een punt. Geen geschreeuw, dit is Zwangere Guy zonder capslock. Op de hoes van Wie is Guy? stond ik als een schim, op mijn nieuwe album geef ik mij bloot. Letterlijk ook: bovenlijf ontbloot, blote voeten, haar en baard afgeschoren. Symbolisch voor de ontmanteling van het ego, van mezelf.”

Van Oudheusden schenkt een spuitwater in, on the rocks. Hij staat scherp, 76,1 kg droog aan de haak. Dit is Guy. is zijn elfde album als je zijn eigen werk optelt bij dat van STIKSTOF, de plaat die hij met drummer Lander Gyselinck in elkaar bokste, en de soundtrack voor de serie Putain. Zijn laatste album onder zijn eigen naam, BRUTAAL, dateert al van 2019. “Dat is een grote kloof,” beaamt hij. “Als Zwangere Guy nam ik plots enkele reuzenstappen, maar ik wilde mijn familie niet achterlaten. Anders dreigde ik alleen te eindigen op mijn eiland. Ik zou het ook fijn vinden als er op mij wordt gewacht wanneer er een van de bende te snel gaat.”

Hard ging het voor Van Oudheusden, zo hard dat hij soms zichzelf voorbijsnelde. “Wa hebt ge eigenlijk nog te zeggen,” vroeg Josse De Pauw al als een soort innerlijk geweten op BRUTAAL. In het nieuwe ‘Leven beter’ zet Van Oudheusden die twijfels nog kracht bij: “Fuck it dit artiestenleven, ik wil nog liever mijn biezen nemen.” “Ik wist op een bepaald moment niet meer waar ik nog muziek over moest maken,” knikt hij. “Ik had al zoveel over mijn verdriet en pijn gedeeld. Ik had tijd nodig om in mijzelf te kijken. Ik heb de helende Gorik toegelaten en van daaruit verder gebouwd.”

Met de Lokerse producer Chuki Beatz vond hij een nieuw, vruchtbaar verbond. “Ik voel mij bevrijd,” glundert hij. Dat hoor je. De Zwangere Guy van Dit is Guy. is gretig, jongleert met rijmschema’s en samples, zoekt speelsheid in zijn stem. Als dealer van spitante bars kent hij andermaal zijn gelijke niet. “Ook daarvoor was dat slopen van die muur belangrijk, ik heb geleerd mijn harnas af te zetten,” legt hij uit. “Zo kwam ik weer in touch met de kleine jongen die nog altijd graag speelt. Als je die energie in de studio binnenhaalt, dan gebeuren er mooie dingen.”

Op het ritme van de hartslag

Die kleine jongen is ook te horen: op Dit is Guy. prijkt een stukje opname van de zesjarige Gorik, die op de ochtend van zijn zesde verjaardag bij vrijeradiomaker Peter Hoogland aan de telefoon mag komen en als ‘grote jongen’ belooft goed op zijn moeder te passen. Het klinkt aandoenlijk, als je weet hoe die knul bruusk zijn onschuld kwijtraakte. En hoe hij die zorgende rol voor zijn

moeder niet op zich kon nemen toen ze geterroriseerd werd door zijn stiefvader. Dat verhaal vertelde hij in 2019 in het onthutsend rauwe ‘Gorik pt. 1’. Op Dit is Guy. heeft Van Oudheusden eindelijk ‘Gorik pt. 2’ op papier gekregen. “Sorry, dat ik vertelde dat ge stuk waart gemaakt,” klinkt het, “Sorry, dat ik bekende dat ik vol zat met haat.” De klik om het nummer te voltooien kwam er door de gesprekken die hij met vrienden had en die bleven nazinderen. “Vroeger hield ik de

deur gesloten, ik verdoofde de pijn. Dankzij therapie heb ik nu de tools om die pijn te omarmen, om aan die trauma’s te werken. Nu kan ik zeggen: ‘Hé, mama, hoe gaat het? Zullen we eens afspreken? Ik zie u graag.’ Ik ben nu een zachtere Gorik, die tijd maakt voor anderen én voor zichzelf.”

Terwijl anderen in contact bleven met hun jongere ik, moest hij te snel opgroeien, zegt hij. “Mijn overlevingsinstinct sloeg veel te vroeg aan. Altijd ogen op je rug hebben in

“Voor veel van mijn vrienden was mijn transformatie hard wennen”

een stad als Brussel. Je afvragen: waar slaap ik morgen, waar eet ik morgen? Loonbeslag bij beide ouders, wat is dat? Schulden … Dat zijn zaken die je als 14-jarige helemaal niet zou moeten weten.”

Dat hij een jaar geleden vader werd – Dit is Guy. verschijnt op 24 september, de eerste verjaardag van zijn dochter –, speelde een sleutelrol in zijn metamorfose. “Ben iemand anders geworden / Of nu pas man aan het worden,” klinkt het in ‘Waiting for Zaza’, een nummer dat wordt aangezwengeld met de hartslag van zijn dochter in de baarmoeder. “Ik ben blij dat ik nu vader geworden ben, en niet drie, vier jaar geleden, tussen de flessen drank en de schranspartijen. (Sluit even de ogen) Mijn dochter is eigenlijk de vrucht van mijn transformatie, zij is het geschenk voor het harde werk, het bewijs van: ge ging er bijna niet voor gaan, Gorik. Goed dat je hebt volgehouden.”

Channel Zero

Die hartslag is niet de enige opvallende sample op Dit is Guy. De vonk van ‘Stoned & beneveld’ kwam van de Duitse zanger, schrijver en schilder Udo Lindenberg, die in 1978 een bizarre Nederlandstalige plaat uitbracht. Het nummer is een eerbetoon aan Van Oudheusdens wederhelft, met wie hij zich tijdens zijn vervelling verzoende. “Ik was op zoek, ging in ’t rood, duwde alles ver weg,” klinkt het, “En dacht er safe te zijn. Ging door het woelige bos, zag steeds uw licht aan mij zij / Om weer met twee te zijn / Nu gaan we door tot de dood.”

BIO

• Geboren in Ukkel op 10 mei 1988

• Trekt op 14-jarige leeftijd het huis uit, belandt in de bouw en daarna in de keuken van de AB

• Debuteert in 2014 met de rapcrew STIKSTOF, lanceert in 2017 zijn alias Zwangere Guy

• Bedenkt in 2024 samen met schrijver Frederik Willem Daem de serie Putain

• Acteert begin 2025 naast Veerle Baetens in de film Comeback

• Keert terug als rapper met het album Dit is Guy.

In ‘Vous êtes zot’ knipoogt Van Oudheusden naar de Belgische ‘Fresh Prince’ Benny B, die hem als kind fascineerde. “Ik mag dan wel veranderd zijn, ik ben nog altijd dezelfde zot,” lacht hij. “Ik wilde de samplecultuur van de hiphop eren, maar niet met iets crazy’s van Miles Davis of zo. Ik wilde dicht bij huis blijven.” Dat doet hij ook met het likje ‘Je t’attends’ van Axelle Red in ‘Gorik pt. 2’, een van de lievelingsnummers van zijn moeder. Maar het verrassendst van al zijn de schreeuwende gitaren in de punky protestsong ‘Vecht voor papier I’, een sneer naar “al die politiekers” die “constant liegen.”

“’s Middags in de studio luister ik naar het nieuws. Dat heb ik geleerd van Arno. Veel mensen voelen zich vandaag machteloos, maar we moeten ons blijven uitspreken.” De gitaren die zijn schreeuw verklanken komen uit ‘Black fuel’ van Channel Zero. “Dat is een ode aan mijn vader, die daar vaak naar luisterde. Ik heb altijd een speciale relatie met hem gehad. Hij is heel jong papa geworden. Nu pas ben ik die relatie aan het ontleden. Ondertussen is hij ook ziek

geworden, hersenkanker. Er is veel losgekomen, ik zie veel scherven rondom ons, maar de put is niet meer zo diep. Ik wil het beste maken van de tijd die ons nog rest.”

Hot yoga

“Is die carrière dan nog altijd zo de hoofdzaak?” vraagt Van Oudheusden zich af in ‘Leven beter’, een echo van ‘Beter leven’, destijds een sleutelnummer op Wie is Guy? “Ze is niet de hoofdzaak meer, nee, maar ze is wel een deel van mijn leven. Ik wil dit blijven doen tot de dood, maar ik schreeuw het niet meer van de daken. Als je te lang blijft roepen, moet je opletten. Er zijn niet veel mensen die hun hele leven hetzelfde metier kunnen onderhouden. Ik weet vanwaar ik kom, en ik keer nooit meer terug.” Succes betekent meer dan streams en getallen op een bankrekening, zegt hij. “Voor mij is succes zo puur mogelijk blijven als artiest, en zo goed mogelijk als vader.”

“Behaalde de top van de berg ma wat is er daarboven dan buiten veel bliksem,” rapt hij op zijn album.“Ik ga niet naar beneden alvorens mijn familie ook boven is. Die bliksem zal ik wel omarmen. Nee, ik ben niet bang om naar beneden te tuimelen. Ik zal ooit moeten afdalen, maar dat zal langzaamaan gebeuren.” Het beeld van die bliksem haalde hij bij ... “Nietzsche. Met mijn copain Frederik Willem Daem (schrijver en scenarist van Putain, red.) filosofeer ik af en toe. Moest hiphop in zijn tijd al bestaan hebben, zou Nietzsche bars geschreven hebben. Filosofen zijn de rappers van hun tijd.”

Met “God is dood” vatte Nietzsche het verdwijnen van traditionele religieuze en morele kaders in de moderne maatschappij. “Dat kan ik alleen maar beamen, als ik kijk naar de staat van de wereld,” zucht Van Oudheusden. “Gelukkig zijn er andere goden.” Hijzelf? “Nee! I’m a dog, het omgekeerde dus.” (Grijnst) Hij gelooft in het universum, in de energie van de kosmos. Tijdens zijn hotyogasessie gisteren zat hij naar eigen zeggen “in het midden van de aarde.” “Daarna nam ik nog een sound bath, met van die grote gongs. (Lacht) Dan ga je écht diep.” Een opvallende Aziatische tatoeage onder zijn adamsappel staat symbool voor zijn nieuwe evenwicht. “Het Chinese karakter voor muziek,” zegt hij. “Het teken voor medicijn is maar twee puntjes verschil. Muziek is mijn medicijn. Muziek is mijn god.”

Van Oudheusden die inzichten scoort bij filosofen, antwoorden vindt in oosterse spiritualiteit, in balans raakt op een yogamatje ... Waar is de tierende, straatwijze branie van weleer naartoe? “Verloor de helft van mijn vrienden door plots te stoppen met

“God is dood. Dat kan ik alleen maar beamen als ik naar de staat van de wereld kijk”

drinken, misschien was ik wel de blinde die de weg niet wou vinden,” rapt hij in het nieuwe ‘Lege fles’. “Voor veel van hen was mijn transformatie hard wennen,” knikt hij. “Vooral een confrontatie met henzelf ook.”

In de oven

Van Oudheusden heeft uitvoerig gedeeld uit welke donkere krochten hij kwam gekropen. Maar met de blik in de achteruitkijkspiegel heeft hij het wel gehad. “Kijk niet te veel achterom, dat is niet de richting die ge wilt uitgaan,” rapte hij in zijn single ‘Papucho’. De “pipo” van weleer kan hij niet uitstaan, klinkt het, “Ik ging leven als Zwangere Guy tot ik besefte man dit is een schuilnaam / Genoeg met verstoppertje spelen we komen na buiten en laten het beest zien.” Daarmee komt ook het besef dat hij het nog nooit zo goed heeft gehad als vandaag. “De Gorik van een paar jaar geleden zou met een groot ‘What the fuck!?’-gevoel naar die van nu gekeken hebben,” geeft hij toe.

“Het is wennen om te zien als alles goed gaat,” vat hij die nieuwe blik nog eens samen in ‘Soms vraag ik mij af’. “Vroeger was ik de stoerste van allemaal, nu ben ik een hippie. Maar ik heb nog altijd een pétard in mijn bakkes. (Grijnst) Kijk, ik heb mijn familie rond mij, ik leef gezond, ik moet niet meer met mijn demonen vechten. Ik kan ’s ochtends rustig de tijd nemen om bij mijn dochter te zijn, ik beslis wanneer ik ga sporten. Ik bouw aan mijn eigen tempel. Wie kan dat zeggen? Ik heb een bepaald level van comfort voor mezelf kunnen creëren waar ik heel dankbaar voor ben.”

“Wij gaan oud worden in deze muziek, pee,” zei Van Oudheusden tien jaar geleden daar in de kelder in Sint-Agatha-Berchem. “Gegratineerd in de hiphop, met een schoon korst erop.” De schotel mag nog even in de oven, maar hij kleurt al goudbruin.

Dit is Guy. is nu uit. Op 20/11 staat hij live in de ING Arena, ing.arena.brussels, op 4/3 in Vorst Nationaal, vorst-nationaal.be

LA MÉTAMORPHOSE DE ZWANGERE GUY

FR/ Dix ans après son succès avec STIKSTOF, Zwangere Guy s’est métamorphosé. Le roi du rap bruxellois a tourné le dos à l’alcool et aux drogues, trouvé la sérénité grâce au yoga, à la thérapie et à la paternité. Sur son nouvel album Dit is Guy., il se montre plus tranchant et vulnérable que jamais. Là où Wie is Guy? posait encore des questions, ce disque offre des réponses claires. « La musique est mon remède, mon dieu. »

THE METAMORPHOSIS OF ZWANGERE GUY

EN/ He had his breakthrough with STIKSTOF a decade ago but Zwangere Guy is now in a completely different place. The Brussels rap king left alcohol and drugs behind, found peace in yoga, therapy, and fatherhood, and sounds sharper and more vulnerable than ever on his new album Dit is Guy. Whereas Wie is Guy? still asked questions, this album provides some clear answers. “Music is my medicine, music is my god.”

VR 17 OKT ‘25

Adédèjì

support � Kabunga Quintet

Vurige afrobeat

WO 5 NOV ‘25

exclusief in België

Steiger / Tumi Mogorosi Quintet

Spiritueel geladen jazz

Albumreleases

ADVERTENTIE

Denis Goeman

Denis Goeman is rechter bij de Franstalige rechtbank van eerste aanleg in Brussel en geeft tweewekelijks in zijn column een unieke inkijk in de wereld van de Brusselse justitie.

Volg de gids

Er gaat haast geen week voorbij of een burger spreekt me aan in de buurt van het Poelaertplein om te vragen naar welk gebouw hij moet gaan voor de zitting waarvoor hij is opgeroepen. Dat is behoorlijk ironisch: we hebben waarschijnlijk het grootste justitiepaleis ter wereld, maar daarin zit slechts een fractie van de Brusselse rechtbanken. Omdat dat Brusselse rechtzoekenden maar al te vaak op een dwaalspoor brengt, leek het me een goed idee om in deze column een kort overzicht te geven van de Brusselse justitiehotspots. Volg de gids.

Eerst is er wat ‘oude paleis’ of het ‘grote paleis’ genoemd wordt, het gebouw dat iedereen kent omdat het tot op tientallen kilometers ver te zien is. Het Justitiepaleis, tussen 1866 en 1883 opgetrokken door Joseph Poelaert op het plein dat nu zijn naam draagt, is een van de grootste gebouwen ter wereld (26.000 m²). Het huisvest het Hof van Cassatie, het hoogste rechtscollege van het land en de hoeder van ons recht, maar ook de burgerlijke en strafrechtelijke kamers van het hof van beroep. Ook de correctionele kamers van de rechtbank van eerste aanleg van Brussel zijn er gevestigd (inclusief de kamers voor beroep van de politierechtbank), zonder het hof van assisen te vergeten, waar moordzaken worden behandeld.

Op dezelfde stoep als het Justitiepaleis bevindt zich op nummer 13 van de Vierarmenstraat het Montesquieugebouw, genoemd naar de Franse filosoof die bekendstaat om zijn theorie over de scheiding der machten. Dit veel modernere gebouw huisvest de burgerlijke kamers van de rechtbank van eerste aanleg van Brussel. Op de banken van de zittingszalen zitten dus de rechtzoekenden die wachten op een beslissing over een burenruzie, echtscheiding of huurgeschil. Enkele tientallen meters verder, richting Louizaplein, komt u bij de ondernemingsrechtbank, die zich buigt over zaken als faillissementen en andere handelsgeschillen.

Daartegenover ligt de zetel van het parket van Brussel, net als de kabinetten van de onderzoeksrechters en de jeugdrechtbank. U kunt dit gebouw beter met de grootste voorzichtigheid betreden: met het kleinste kruimeltje cannabis in uw sok of een zakmesje in uw broekzak belandt u voor minstens een paar uur in de cellen van het Portalisgebouw, genoemd naar de Franse jurist en medeauteur van de Code Civil.

De rondgang door de wijk eindigt met een terugkeer naar het Poelaertplein en een fraai gebouw tegenover het ‘oude paleis’, waar de arbeidsrechtbank en het arbeidshof zetelen. Waarna we voorzichtig via het zebrapad oversteken en langs de Regentschapsstraat 63 lopen om een blik te werpen op het weinig uitnodigende gebouw waar de politierechtbank huist.

Hopelijk vindt u uw weg wat beter in de gerechtelijke organisatie van Brussel. Mocht dat niet zo zijn, dan kunt u een kaartje kopen voor een ritje in het reuzenrad, gewoon om alles weer op een rijtje te zetten …

City jobs

‘Alsof ik elke dag met reuzenlego mag spelen’

Als kind had Catherine Mignon (44) al een fascinatie voor betonmolens. Vandaag kan ze die als werfleidster sporen bij de MIVB helemaal uitleven. “Sommige mannen kunnen niet bevatten dat de baas een vrouw is.”

door Kris Hendrickx foto Ivan Put

Catherine Mignon glimt van trots als ze vertelt over ‘haar’ werf in de Regentschaps- en Koningsstraat. “Kijk, hier komen nieuwe, brede en verhoogde trottoirs, die tegelijk als perron dienst doen. Daar aan het Koningsplein bundelen we de sporen, zodat ze niet meer rond het ruiterstandbeeld moeten. En hier aan de Zavelkerk moeten we pauzeren omdat we skeletten aantroffen. Het maakt de timing complexer, maar het is ook spannend. In de middeleeuwen was hier een kerkhof. Dat die skeletten zo ondiep lagen, komt wellicht door een epidemie. Dan moest er erg snel begraven worden.”

Catherine is werfleidster sporen bij de MIVB: ze staat in voor de coördinatie van werven waar nieuwe rails worden geplaatst. In een werfcontainer aan het Poelaertplein legt ze uit wat dat betekent. “In het begin

krijg ik een plan en de melding wanneer de tram niet rijdt,” vertelt ze, terwijl ze wijst naar een meterslang papieren plan aan de muur. “Dan moet ik aan de slag: toelatingen krijgen, het lastenboek opstellen, met de politie bekijken hoe ze het verkeer kunnen onderbreken.”

Afbraak als hoogdag “Het leukste aan mijn job? Dat ik de persoon ben qui met les plans en musique, die de plannen tot leven brengt. De dag waarop de afbraak begint, is voor omwonenden misschien geen hoogdag, maar voor mij wel, net als het moment waarop beton wordt gegoten. Als kind woonde ik in Laken vlak bij Interbeton en vroeg ik me altijd al af waar die betonmolens naartoe gingen. Vandaag zijn ze deel van mijn job en mag ik spelen met reuzenlego.”

Catherine geniet elke keer extra van die paar dagen nadat een werf helemaal is afgewerkt en alles nog blinkt, maar de auto’s nog niet mogen passeren.

“Dat is het moment waarop ik de foto’s voor mijn Instagramaccount (Stibydouska, red.) maak.

Zien hoe dat nagelnieuwe er al na enkele dagen af is, dat blijft altijd een beetje pijnlijk.”

Op de Instagramaccount zijn esthetische beelden met minimalistische spoorlijnen te vinden. “Ik heb landschapsarchitectuur gestudeerd en van kinds af altijd veel getekend, ik heb wel iets met kunst.” En haar tattoos met plantenmotieven op de armen? “Eigen ontwerp, ja.”

Vraagtekens in de ogen

Behalve die maagdelijke sporen prijken er ook foto’s van een MIVB-affiche op die account.

Catherine was een van de gezichten van een campagne

“Op een plek waar geen tram was alles van nul zien ontstaan, dat is magie”

Catherine Mignon

om nieuwe werknemers aan te trekken bij Brussels grootste werkgever. Die probeert onder meer om vrouwen warm te maken voor technische beroepen.

“In manuele beroepen zijn vrouwen vandaag zeldzaam, in de planning zie je ze al veel meer,” legt de werfleidster uit. “Mannen werken in de regel graag met mij. Die typische concurrentie valt dan weg, ze vergelijken zich minder met een vrouw en zijn meer zen. Al zie ik in het begin wel vaak vraagtekens in hun ogen. Ik herinner

me een arbeider die bij mijn assistent ging informeren of ik een soort secretaresse was. Toen hij zei dat ik de echte werfleider was, luidde zijn reactie: ‘Ja, maar tijdelijk dan toch?’ Ça le dépassait, het ging zijn voorstellingsvermogen te boven. Maar zodra ze zien dat ik gepassioneerd ben door techniek, mijn job ken en redelijk met hen omga, loopt het prima.”

Het lastigste deel aan haar werk? “De administratie en financiën. Die moeten heel precies zijn. Ik moet zo weinig mogelijk uitgeven, terwijl de

aannemer juist geld wil verdienen. Zo moet ik er bijvoorbeeld op toezien dat de hoeveelheden beton die worden aangerekend, ook kloppen.”

Tram 10 als favoriet

Met ‘haar’ werf in de Regentschapsstraat is Catherine heel tevreden. “Ik heb er dan ook wat voor gelobbyd. Mijn baas vermijdt om mij werven in gevoelige buurten van Brussel te geven, waar het werfpersoneel al eens bedreigd wordt als ze een bewoner niet doorlaten.”

Een lievelingswerf uit het verleden? Het antwoord komt meteen. “Die van de gloednieuwe tram 10, naar Neder-OverHeembeek. “Op een plek waar geen tram was alles van nul zien ontstaan, dat is magie.”

In City jobs toont BRUZZ de mens achter typische en minder typische stadsjobs

Fubuki

Vul de cijfers 1 tot en met 9 in het rooster in, zodat het resultaat van de sommen klopt met de cijfers rechts en onderaan de kolommen. Elk getal mag maar één keer voorkomen. Het niveau van de puzzel kan variëren per editie.

Rekenpuzzel

Vul de witte vakjes met positieve gehele getallen zodat elke rij een kloppende som vormt met het doelgetal rechts of onder. Reken van links naar rechts en van boven naar beneden, zonder voorrang van × of ÷ (bij delen moet de uitkomst altijd een geheel getal vormen).

Verborgen Brussel

De hoofdstad kent veel verborgen plekjes, onverwachte panorama-uitzichten, en onbekende maar daarom niet minder intrigerende panden en kantjes, ver weg van Manneken Pis, de Grote Markt en het Atomium. Zoals deze giraf. Waar is deze foto getrokken?

Zelf een foto van een onverwacht stukje Brussel insturen? Mailen naar redactie@bruzz.be

Woordzoeker

Zoek alle verborgen woorden in het raster van de speciale woordzoeker van BRUZZ.

Streep de begrippen één voor één weg, dit kan in alle richtingen: horizontaal, verticaal, diagonaal, en van links naar rechts en andersom.

▢ Helm

▢ Cello

▢ Autoloos

▢ Begroting

▢ Zwerver

▢ Akkerveld

▢ Zwanger

▢ Filosoof

▢ Mening

▢ Klimaatmars

▢ Aansteller

▢ Rapper

Oplossingen

De puzzels in dit magazine zijn intern ontwikkeld of gegenereerd met gebruik van toegestane tools en artificiële intelligentie. Elke gelijkenis met bestaande puzzels is toevallig.

WIN TICKETS

Stuur het trefwoord, samen met je adres en telefoonnummer, naar win@bruzz.be

Frames

5X2 TICKETS, Les Halles, 3/10 Choreograaf Alexander Vantournhout onderzoekt de relatie tussen lijst en kunstwerk. Mail: ‘Frames’

Film naar keuze

5x2 TICKETS, UGC-bioscopen Met onze UGC-vouchers kan je zelf een filmvertoning uit het aanbod kiezen. Mail ‘UGC’

It was just an accident

3x2 TICKETS, 28/9, Cinema Palace Jafar Panahi won de Gouden Palm op het Filmfestival van Cannes met zijn nieuwe film. Mail 'Accident'

Uw gids door de culturele agenda 26/9 > 2/10

‘Angst is een politiek wapen’

KVS-stadsdramaturge

Dina Dooreman overwint onze angsten met Fear no more

Met een gevarieerd programma aan lezingen en artistieke interventies door onder meer Pitcho, Krapp, Bleri Lleshi en Martha Balthazar, ontleedt curator en KVS-stadsdramaturge

Dina Dooreman onze ‘angst’. Fear no more dissecteert het overlevingsmechanisme dat ons ook kwetsbaar maakt voor paniekzaaiers met een verborgen agenda.

door Michaël Bellon foto’s Ivan Put

Wat hebben onze walging voor bepaalde etenswaren, xenofobie, en onze houding tegenover kakkerlakken, een nachtelijke stadswandeling en het monster van Frankenstein met elkaar gemeen? Ze delen allemaal een component van angst, die misschien eens het onderzoeken waard is. Tijdens het programma Fear no more nodigt de KVS-stadsdramaturge Dina Dooreman kunstenaars, denkers en muzikanten uit om onze uiteenlopende angsten eens scherp onder ogen te zien. Met als doel de machtsdynamieken, de stigmatisering en de conservatieve tendensen die vaak met angst gepaard gaan te (h)erkennen. En wie weet zo onze angsten te transformeren tot een motor van verzet, verbeelding en verbinding.

Begrijp je angsten

Dina Dooreman werkte na een opleiding Theaterwetenschappen als dramaturg voor onder meer Toneelhuis, Viernulvier en het Maxim Gorki Theater in Berlijn. Vijf jaar geleden begon ze bij de KVS als stadsdramaturg. Met de stad als inspiratiebron en werkterrein begeleidt ze artiesten als Lisaboa Houbrechts, Bahar Temiz, Bruno Vanden Broecke en Valentijn Dhaenens, en doet ze ook haar deel van het denkwerk dat de artistieke koers van het stadstheater mee bepaalt. “Omdat heel veel van onze artiesten met maatschappelijke, politieke en identiteitsthema’s bezig zijn, willen we met de KVS ook meer inzetten op reflectiemomenten. Zelf was ik al langer bezig met een onderzoek rond angst. Vrees heb je bij een confrontatie met concreet gevaar, dat je doet weglopen om jezelf in veiligheid te brengen. Angst heb je eigenlijk voor iets wat

“Er zijn feiten die tot angst kunnen leiden. Maar een onveiligheidsgevoel, faalangst en de angst om de controle te verliezen krijgen ook vorm in ons hoofd”

Dina Dooreman

KVS-stadsdramaturge en curator Fear no more

zich nog niet heeft gemanifesteerd en je dus ook niet kent. Er gaat veel onwetendheid mee gepaard.”

“Daarom is het zo belangrijk om je angsten te begrijpen. Door ze te leren analyseren, kunnen ze misschien wat worden getemperd. Vandaar het idee voor deze ‘performatieve reflectieavond’, met klassiekere lezingen over angst, maar ook performances van artiesten die op een indirecte manier met dat thema bezig zijn. Zo komen verschillende invalshoeken en aspecten aan bod, zonder dat de avond naar een soort van finale conclusie gaat. Alle breder gedeelde angsten kunnen aan bod komen.”

Egoïstische emotie

Over persoonlijke psychiatrische angsten en fobieën gaat Fear no more dus niet echt, al lagen persoonlijke ervaringen wel aan de basis van het idee. “In Brussel is angst natuurlijk wel iets wat leeft,” vertelt Dooreman. “Toen ik hiernaartoe verhuisde,

merkte ik dat ik me op straat niet altijd even veilig voelde, en dat ik met dat angstgevoel niet alleen stond. Ik vroeg me af waarmee dat te maken had. Met hoe de straten erbij liggen? Met wie je tegenkomt op straat? Of ook met hoe ik in mijn hoofd had gestoken dat het hier wellicht onveilig was. Een boek als Feminist city van Leslie Kern laat zien dat veel vrouwen kampen met angst voor de publieke ruimte, vanuit een via de opvoeding of de samenleving ‘aangeleerd’ idee dat vrouwen misschien beter thuisblijven en die publieke ruimte niet opzoeken. Terwijl uit onderzoek blijkt dat het meeste geweld binnenskamers plaatsvindt. Naargelang van je identiteit, gender, leeftijd of achtergrond kan je omgang met de publieke ruimte, maar ook met je angst ervoor, dus verschillen.”

Maar was Brussel dan geen stad waar de onveiligheid op straat onder de mat werd geveegd tot op het punt dat kinderen door schietpartijen niet meer kunnen spelen in

parken? Dooreman: “We gaan feiten die tot angst kunnen leiden niet ontkennen. Brussel moet zeker goed nadenken over veiligheid. Toch krijgt angst omtrent veiligheid, net zoals faalangst of angst om de controle te verliezen, ook vorm in ons hoofd. Ook Rudi Laermans heeft daarover geschreven in Gedeelde angsten: kleine sociologie van maatschappelijke onzekerheid. We leven in een samenleving waar veiligheid primeert op alles. We willen alles kennen, alles onder controle krijgen en ons tegen alles kunnen verzekeren. Zo kom je stilaan bij het idee van angst als een politiek wapen om mensen in toom te houden. Want angst is een nogal egoïstische emotie, schrijft Martha Nussbaum in

The monarchy of fear. Angst keert naar binnen, waardoor je niet meer kan zien wat er rondom je gebeurt en je ook niet langer de zorg voor iemand anders kan opnemen. We moeten dus een goed onderscheid maken tussen de angsten die we nodig hebben om veilig door het leven te gaan, en de angsten die ons belemmeren in onze keuzes en in het maken van verbinding.”

Sommige angsten maken deel uit van onze cultuur. “Neem bijvoorbeeld het monster van Frankenstein: een eenzame figuur die niets liever wil dan connecteren, maar wordt verstoten om hoe hij eruitziet. Evengoed kan angst het resultaat zijn van een ideologie, of worden vormgegeven door de politiek. Autoritaire regimes bedienen zich van angstretoriek: wie de macht heeft om angsten te sturen, te verspreiden of in stand te houden, bepaalt ook wie in het angstverhaal de ‘daders’ en ‘slachtoffers’ zijn. We moeten ons dus ook afvragen in welke positie wij onszelf plaatsen. Moet je je als vrouw in de publieke ruimte bij voorbaat als een slachtoffer zien? En wat met jongeren die door velen als ‘daders’ worden gezien, maar zelf ook met angst rondlopen op straat, bijvoorbeeld voor politiegeweld?”

Walging

Op Fear no more zal Martha Balthazar voor een openingsstatement zorgen. Daarnaast staat er ook een gesprek met Bleri Lleshi op het programma, de politiek filosoof die een paar jaar geleden het boek Liefde in tijden van angst schreef en die veel contact heeft met jongeren. Zelf geeft Dooreman een lezing over de kakkerlak – een symbool voor gevoelens van walging en (doods)angst en een scheldwoord van stigmatiserende xenofoben.

Artistieke interventies zijn er van theatercollectief Krapp – dat in de KVS zijn nieuwe creatie Copyriot voorbereidt, over het angstaanjagende motief van de ‘dubbelganger’ – en van culinair kunstenaar Michelle Woods – die ingaat op de primaire instincten én aangeleerde reacties die ten grondslag liggen aan walging. Muziek is er van Pitcho Womba Konga – die speciaal voor Fear no more een nummer schreef over angst –, de band Daddy Issues – die ook vrouwenissues aankaart – en DJ Raak me Aan (Robin Hectors) – die de avond van een soundscape voorziet en een afsluitende set speelt.

Fear no more confronteert onze angsten op 27/9 in de KVS Foyer, kvs.be

‘LA PEUR, C’EST CE QUE L’ON RESSENT FACE À L’INCONNU’

FR/ Avec un programme riche en conférences et interventions artistiques, réunissant notamment Pitcho, Krapp, Bleri Lleshi et Martha Balthazar, la dramaturge urbaine du KVS, Dina Dooreman, décortique notre « peur ». Fear No More analyse ce mécanisme de survie qui, paradoxalement, nous rend vulnérables aux manipulateurs. « La peur naît de ce que l’on ne connaît pas. En la comprenant, on peut la maîtriser. »

‘YOU

FEAR WHAT YOU DO NOT YET KNOW’

EN/ KVS city dramaturge Dina Dooreman will be confronting our “fears” with a programme full of lectures and artistic interventions by Pitcho, Krapp, Bleri Lleshi, Martha Balthazar, and others. Fear No More dissects the survival mechanism that also makes us vulnerable to alarmists with a hidden agenda. “You fear what you don’t yet know. By learning to analyse that fear you can make it less stifling.”

Select Aanraders van de week

Pop & Jazz Klassiek

Seizoensarbeid

Hits, hits en nog meer hits. Violiste Amandine Beyer en haar ensemble Gli Incogniti spelen naast de Vier seizoenen van Antonio Vivaldi ook het Brandenburgs concerto nr. 3 van Johann Sebastian Bach. In de handen van dit fantastische ensemble klinken deze grijsgedraaide evergreens zonder enige twijfel weer hoentjesfris. En voor wie het echt wat minder bekend mag klinken, is er nog het concerto van Evaristo Felice dall’Abaco.

AMANDINE BEYER & GLI INCOGNITI 2/10, Bozar, bozar.be

Mythische liefde

Tristan en Isolde, Romeo en Julia, Orpheus en Eurydice … de klassieke muziek is gek op literaire koppels. Ook Maurice Ravel waagde zich voor zijn ballet aan een verhaal rond een mythologisch paar. In Daphnis et Chloé verklankt hij met het volledige symfonische palet de liefde tussen twee herderskinderen op Lesbos. Componisten Annelies Van Parys en Nadia Boulanger sluiten mee aan op het Griekse eiland.

DAPHNIS ET CHLOÉ – UNE DÉCLARATION D’AMOUR 26/9, Flagey, flagey.be

1 + 1 = 3

Dat Victor Julien-Laferrière en Lucas Debargue elk afzonderlijk fantastische muzikanten zijn, staat al buiten kijf. Flagey wil nu testen wat het geeft wanneer je de twee Franse toptalenten samen op een podium zou plaatsen. Voor kamermuziek heb je immers een goede klik nodig. Al zijn wij er toch ook van overtuigd dat de twee elkaar wel zullen vinden in de sonates van Edvard Grieg en Gabriel Fauré. (JC)

VICTOR JULIEN-LAFERRIÈRE & LUCAS DEBARGUE 28/9, Flagey, flagey.be

Dertig jaar

In oktober blaast Hooverphonic dertig kaarsjes uit. In de AB grijpt het trio rond Alex Callier terug naar zijn meest succesvolle plaat uit die drie decennia: het 25 jaar oude The magnificent tree, dat de groep uit Sint-Niklaas hits opleverde als ‘Vinegar & salt’, ‘Jackie Cane’ en het onverwoestbare ‘Mad about you’. Een nostalgische terugblik die extra gewicht krijgt nu zangeres Geike Arnaert weer achter de microfoon heeft plaatsgenomen.

REWIND: HOOVERPHONIC: ‘THE MAGNIFICENT TREE’ 26 & 27/9, Ancienne Belgique, abconcerts.be

Dertig uur

Al dertig jaar is Lefto als dj, radiomaker, smaakmaker en producer een van de muzikale uithangborden van onze hoofdstad. Om die verjaardag luister bij te zetten, rijgt hij dertig uur aan één stuk plaatjes aan elkaar bij Kiosk Radio, de onafhankelijke webradio in het Warandepark, waar hij uitgegroeid is tot een van de steunpilaren. Verwacht je aan een auditieve marathon waarin jazz, hiphop, funk en elektronica uit alle windstreken naadloos in elkaar overvloeien.

LEFTO 27 & 28/9, Kiosk Radio, kioskradio.com

Dertig maal twee

Diana Krall begon ooit als 15-jarige pianiste in restaurants in haar thuisbasis Nanaimo, British Columbia, waar ze haar publiek met een paar akkoorden volledig betoverde. Vandaag combineert de uiterst succesvolle jazzpianiste en -zangeres diezelfde charme met een rijk repertoire aan jazzklassiekers en eigen hits. De Canadese is intussen 60, maar haar muziek klinkt nog altijd fris, swingend en vol emotie, alsof de tijd geen vat op haar heeft. (TZ)

DIANA KRALL 30/9, Bozar, bozar.be

Expo

In vurige tongen

Villa Empain start het nieuwe kunstenseizoen met een groepstentoonstelling rond het ambivalente begrip ‘vuur’. Naar goede gewoonte neemt het museum in de Elsense art-decoparel een sterrencast – met onder meer Marcel Broodthaers, Bill Viola, Sammy Baloji, Yves Klein, Elen Braga, Thu Van Tran en Michiko Van de Velde – onder de arm, die zich in vurige tongen uitspreekt over de meedogenloze vernietiger en warmtebron, die vonkt en in de as legt.

FIRE 25/9 > 1/3, Villa Empain, villaempain.com

Komen eten

Van patatten met saucissen over caracoles tot ramen en de Big Mac. Voeding houdt ons doorgaans driemaal daags bezig en is in die zin een wezenlijk onderdeel van onze cultuur.

La Maison des Arts trekt een groepsexpo op rond het thema en nodigt acht kunstenaars – onder wie Pascal Bernier en Mehdi-Georges Lahlou – uit aan de dis voor een verkenning van de ethische, sociale, economische en religieuze dimensies van voeding.

AAN TAFEL! > 23/11, La Maison des Arts, lamaisondesarts.be

Gluren bij de buren

Vorst opent het nieuwe seizoen met een gastvrije geste. Vier dagen lang gooien niet alleen instellingen, galeries en kunstencentra als BRASS, Fondation A Stichting en GC Ten Weyngaert de deuren open, ook gevestigde kunstenaars en opkomende talenten nodigen het publiek uit in hun ateliers. Een mooie gelegenheid om ook eens een blik achter de schermen van de Vorstse kunstenscene te werpen. (KS)

PARCOURS 1190 2 > 5/10, verschillende locaties, parcours1190.be

Ronan Kernoa

‘De inkt op Bachs partituur voelde weer vers aan’ Klein onderhoud

Sinds de cellist Pablo Casals ze in 1890 opdiste uit de vergeetput, zijn Bachs Zes suites voor cello solo klassiek kernrepertoire geworden. Een gigantische hit, zelfs. Op streamingplatform Apple Music Classical kan je tot wel zevenhonderd verschillende opnames van de werken beluisteren. Wat bezielt een muzikant om daar nog een eigen versie aan toe te voegen?

“Ik zag er ook lang de zin niet van in,” vertelt Ronan Kernoa. Op het Artonov Festival voert de barokcellist alle zes de Bach-werken uit, verspreid over twee concertavonden. “Als je mij twintig jaar geleden zou hebben gezegd dat ik een project rond deze stukken zou creëren, zou ik je niet hebben geloofd. Er zitten al zoveel referenties in je hoofd dat het bijna onmogelijk is om daarvan los te komen en je eigen verhaal te vertellen.”

Toch heeft Kernoa daar nu een oplossing voor gevonden. Hij voert elk van de zes stukken uit op een ander instrument, speciaal geselecteerd op basis van het karakter van de compositie. “Dat is een hele opgave geweest,” vertelt hij. “Maar ik denk dat we als uitvoerders van oude muziek sowieso de opdracht hebben om een instrument te zoeken dat bij een bepaald werk past. Als je een stuk van een Italiaanse componist waarheidsgetrouw wilt spelen, doe je dat gewoonlijk ook niet op een strijker van Franse makelij. Het metier van die instrumentenbouwers, en dus de klank van die instrumenten, is helemaal anders.”

In zijn zoektocht naar de juiste cello’s en viola da gamba’s doorkruiste Kernoa Europa. Bij collega-uitvoerders en in museumcollecties vond hij de, in zijn oren, ideale exemplaren om Bach recht te doen. “Ik denk dat mijn speuren naar het juiste instrument me geholpen heeft om in het hoofd van de componist te kruipen. Ik ben anders naar de muziek gaan luisteren. Het leek wel alsof ik dankzij het vele uitproberen dichter bij de intenties van Bach ben gekomen. De inkt op de partituur voelde weer vers aan.”

Of hij daarmee ook raakt aan de muziek van Bach? “Niet radicaal. Ik denk dat ik dicht bij zijn taal blijf. Maar ik breng wel een eigen lezing, en dat is maar normaal ook. ‘Traduttore, traditore’ zeggen ze in Italië. De vertaler is een verrader. In de oude muziek heerste lange tijd een soortgelijk idee. We mochten als muzikanten alleen maar uitvoeren wat er in de partituur stond. Maar dat kan volgens mij niet. Wat we doen als muzikanten is de muziek interpreteren.”

JASPER CROONEN

In het kader van het Artonov Festival (3 > 12/10) speelt Ronan Kernoa Lumière/Licht/Light – Complete Bach Suites: Part 1 & 2 op 4/10 (Artonov Lab) en 5/10 (Kapel van het Grand Hospice), festival-artonov.eu

Film Literatuur

Meet the writer: Solvej Balle

Uit de tijd gevallen

Met Over de berekening van ruimte is de Deense Solvej Balle aan haar magnum opus bezig. Bezig, want de romancyclus moet nog een laatste, zevende deel krijgen. In de cyclus volgt Balle Tara Selter, een in Brussel geboren handelaar in zeldzame oude boeken, die uit de tijd is gevallen en elke dag opnieuw ontwaakt op 18 november. Balle licht die poëtische en filosofische mindfuck, die het trage, kleine kijken bevordert, toe in Bozar.

MEET THE WRITER: SOLVEJ BALLE 30/9, Bozar, bozar.be

De toestand is kritiek

Passa Porta en Flagey knopen de aan Churchill toegewezen uitspraak ‘never waste a good crisis’ aan onze kritieke dagen voor een nieuwe gespreksreeks. In de eerste aflevering schijnen Sunil Amrith, historicus aan Yale University, en Geert Buelens, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en winnaar van de Boon voor Wat we toen al wisten, licht op het klimaat en de link tussen ecocide en genocide.

A GOOD CRISIS (AND HOW NOT TO WASTE IT): SUNIL AMRITH & GEERT BUELENS 1/10, Flagey, flagey.be

Striphelden

Met Neuvième Art zou het BD Comic Strip Festival dit jaar een verheven tegenhanger krijgen op de site van Thurn & Taxis. Dat die eerste Brusselse én Europese, geheel aan strips gewijde kunstbeurs er toch niet komt, hoeft de pret niet te drukken. Met behalve het BD Comic Strip Festival ook nog het rebelse undergroundfeestje Bords Perdus wordt de drempel laag en de ambitie hoog gelegd. (KS)

BD COMIC STRIP FESTIVAL 26 > 28/9, Gare Maritime, bdcomicstripfestival.brussels & BORDS PERDUS 26 > 28/9, LaVallée, lavallee.brussels

Podium

Visuele symfonie

Een meisje kijkt door het raam van haar kamer naar de buitenwereld. Boven de intimiderende berg hangt een lucht vol verhalen en zoeven de vogels voorbij. Voor deze universele, tijdloze voorstelling put muzikante Farnoosh Khodadadeh uit haar Iraanse roots. Shahab Azinmehr en Joachim Thys spelen muziek, Pieter Fannes tekent live op de scène. Joris Van den Brande regisseert de symfonie van woorden, beelden en muziek.

BRONKS & FARNOOSH KHODADADEH: ECHO’S VAN DE BERGEN 27 & 28/9, BRONKS, bronks.be

Meet ze monsta

In zijn solodebuut Monstrare/Monere uit 2021 verkende Brusselaar Milø Slayers de grens tussen mens en monster. Maar wat als het monster niet buiten maar in onszelf leeft? Slayers transformeert zijn solo tot een rauwe groepschoreografie, ontstaan uit een intensieve masterclass met P.A.R.T.S.studenten, die op het podium balanceren op de grens tussen controle en overgave aan het monster.

MILØ SLAYERS: COMMONSTRO 26 & 27/9, Kaaistudio’s, kaaitheater.be

Rituele choreografie

Choreograaf Igor Shyshko verbindt choreografie en ritueel. Voor The box liet hij zich nog twaalf uur in een doos opsluiten om uit de ratrace te stappen. In Spell geeft hij zich samen met Albina Vakhitova over aan een repetitieve choreografie, waarmee ze alle beperkende normen en vormen van zich af willen gooien. Ondersteund door een live gebrachte tekst van Elke Van Campenhout en een soundscape van NEXCYIA. (MB)

IGOR SHYSHKO, ELKE VAN CAMPENHOUT & ALBINA VAKHITOVA: SPELL 1 & 2/10, KVS BOX, kvs.be

Hommage Émilie Dequenne

Voor altijd Rosetta

Sinds 16 maart moet de wereld verder zonder Émilie Dequenne. Een troost en een nooit vervagende herinnering zijn de films die ze nalaat. Cinematek vertoont ze bij wijze van hommage. Rosetta bijt de spits af. Met haar overrompelende vertolking van een meisje dat strijdt om uit de miserie te raken, had ze een ruim aandeel in de Gouden Palm van de Dardennes. Latere uitschieters zijn Chez nous, La fille du RER, À perdre la raison en Close HOMMAGE ÉMILIE DEQUENNE 27/9 > 20/10, Cinematek, cinematek.be

Verziekt Amerika

The master, There will be blood, Magnolia: Paul Thomas Anderson heeft al veel moderne meesterwerken op zijn naam. Er kan er altijd nog eentje bij. One battle after another is een hilarische en zenuwslopende dollemansrit door een Amerika dat verdrinkt in extremisme. DiCaprio probeert zijn dochter te beschermen tegen Sean Penn. Soms proest je het uit, soms huil je. Opwindend is het elke seconde.

ONE BATTLE AFTER ANOTHER US, dir.: Paul Thomas Anderson, act.: Leonardo DiCaprio, Chase Infiniti, Sean Penn, Benicio del Toro

Jachtseizoen

Wel meer films fantaseren over een jacht op mensen in plaats van op fazanten. Lucas Belvaux maakt gelukkig geen jacht op horror of sensatie, maar analyseert het idee ernstig. Een dakloze ex-legionair gaat via zijn ex-commandant in op het voorstel van een schatrijke madame: in ruil voor een bom geld mag ze op hem jagen. Is ook een mensenleven handelswaar? En wat doet zo’n faustiaans pact met jager, prooi en tussenpersoon? (NR) LES TOURMENTÉS FR, BE, dir.: Lucas Belvaux, act.: Niels Schneider, Ramzy Bedia, Déborah François

Waterloosesteenweg 421, Elsene, artisauce.com Artisauce

Terwijl een nieuwe culinaire golf de hoofdstad overspoelt, getuigt

Artisauce van een klassieke maar intieme, even zeldzame als kostbare kennis van vis en schaaldieren.

Artisauce bestaat al vier jaar, en hoewel we de zaak kenden, voelden we tot nog toe nooit de behoefte om er binnen te stappen. Wellicht speelde dit bescheiden adres te weinig in op de gimmicks van het moment – zoals food sharing of een excessieve zichtbaarheid op sociale media – om ons over de drempel te lokken. De middag waarop we er eindelijk belandden, ging evenwel niet goed van start.

Eenmaal voorbij het keurige decor van drie kamers en suite – we namen plaats aan een goudkleurige toog met zicht op de open keuken – en een mooi terras, wachtte ons

BRUZZKET-WEEKENDTIPS

Weet je niet wat te doen in het weekend? Elke week geeft BRUZZKet drie leuke tips voor (gratis) activiteiten in de stad. Bekijk alle tips op BRUZZKet.be

slecht nieuws: er was slechts één lunchformule (34 euro voor drie gangen), die door een allergie niet geschikt was voor ons. We stonden op het punt weer te vertrekken, toen chef Karim Hassanin Mergau voorstelde om een voor- en hoofdgerecht te improviseren. We lieten hem de vrije hand.

De in Rome opgegroeide chef serveerde eerst een surf-and-turf rond tonijn, waarbij de zilte smaken de bovenhand voerden (wat ongebruikelijk is). Op het bord lagen dunne plakjes gerookt buikspek op een crumble van pistachenoten uit Bronte en stukjes rode tonijn. Het geheel werd afgewerkt met een espuma van pecorino romano. De zachte textuur van het gerecht werd opgefrist door de licht zure kaasmousse. Heerlijk.

Het hoofdgerecht bestond dan weer uit een perfecte portie fusilli – de bekende kurkentrekkerpasta, waarvan de ideale

MOLENBEEK 2030

Molenbeek is kandidaat om in 2030 culturele hoofdstad van Europa te worden. Lees er alles over in het dossier ‘Molenbeek 2030’. Meer op BRUZZ.be/molenbeek2030

gaarheid het Italiaanse verleden van de kok verraadde –, overgoten met een zeer intense groentejus met palmwier, bouchot-mosselen en rauwe zeeduivel. Wasabipareltjes tilden het geheel subtiel naar een hoger niveau, zonder de scherpte te laten overheersen. Het gerecht getuigde van een bijzondere beheersing en precisie.

De kers op de taart werd verzorgd door Adrien Everts, een patissier van Spaanse afkomst, die Karim Hassanin Mergau in de keuken vergezelt. Hij verzorgde een indrukwekkend aardbeiendessert met verbena, ijs, verse kaas en een crumble. Het enige minpunt? De wijnkaart – waarop namen als Drouhin Laforêt en Château La Fleur Penin figureren – mag de platgetreden paden wat meer verlaten en mist een speelse toets.

TEKST: MICHEL VERLINDEN FOTO: SASKIA VANDERSTICHELE

BRUZZ ICE-TIPS

Bij BRUZZ Ice krijg je de beste partytips, de nieuwste muziek en non-stop coole Brusselse dj’s voorgeschoteld.

Volg BRUZZ Ice op Instagram

‘

Inzichten

Wat weet danser en choreograaf Meg Stuart van het leven?

Kunst is het leven, op zijn best en op zijn slechtst’

Op welk vooroordeel betrap je jezelf soms?

Dat oudere dansers door hun levenservaring meer te bieden zouden hebben dan jonge dansers.

Wat kan jij dat de meeste anderen niet kunnen?

Gesprekken voeren met bomen.

In welk ander vak zou je ook top zijn? Therapeut.

Als je jezelf een andere naam kon geven, welke zou dat dan zijn?

Gem.

Welke fout maak je keer op keer tijdens het creatieve proces?

Een naam geven aan een scène die uit improvisatie ontstaat, waardoor ik de mogelijkheden van die scène beperk.

Wat heeft je publiek je geleerd over het leven of over jezelf?

Mensen willen niet dat je het hun te gemakkelijk maakt. Op het moment zelf kunnen ze het werk traag of moeilijk te doorgronden vinden, maar achteraf zijn ze dankbaar dat je hen voorbij hun grenzen hebt gepusht.

Wat geef je graag cadeau?

Een gedicht, of een spontane energetische behandeling in de studio.

Welke lifehack verbeterde je leven?

Eerst even ademhalen voor ik iemand bel.

Welke quote gebruik je graag?

“Als je de geheimen van het universum wilt ontdekken, denk dan in termen van energie, frequentie en vibratie,” van ingenieur en uitvinder Nikola Tesla.

Welk vreemd voorwerp slingert er rond in je huis?

Een Gouden Leeuw.

Kijk je vaak in de spiegel?

Ik creëer voor de spiegel graag kleine dansjes met mijn handen.

Waar kijk je naar uit?

Optreden in de Kaaistudio’s – ik heb geweldige herinneringen aan de projecten die ik er al heb gedaan.

• Choreografe en danseres Meg Stuart werd in 1965 geboren in New Orleans als dochter van theatermakers

• Ze begon in de jaren 1980 in New York en brak in de jaren 1990 door in Europa met Disfigure study en No longer readymade

• Ze woont in Berlijn en in Brussel, waar haar gezelschap Damaged Goods is gevestigd

• Haar werk laveert tussen dans, theater en beeldende kunst, in een voortdurende uitwisseling met kunstenaars uit verschillende disciplines

Naar waar zou je willen verhuizen?

Ik zou ooit eens op een boot willen wonen. Wie verdient het écht om heilig te worden verklaard?

De oceanen.

Bij welke historische gebeurtenis was je graag aanwezig geweest?

Woodstock. De val van de Berlijnse Muur.

Bij welke historische gebeurtenis had je graag ingegrepen?

Alles wat met Trump te maken heeft.

Welke wet zou je afschaffen?

Antiabortuswetten.

Welke wet zou je invoeren?

Een wet die een minimaal cultuurbudget in elk land garandeert.

Doe eens een gekke toekomstvoorspelling.

Alle dictators krijgen op dezelfde dag een hartaanval.

Wat was er vroeger beter?

Dat je nieuwe muziek ontdekte in platenwinkels.

Voor welke breed gebezigde uitvinding ben jij bijzonder dankbaar?

Kniebeschermers.

Welke app ontbreekt er in je leven?

Een app die me vertelt wat er ontbreekt in mijn leven.

Wat is kunst?

Het leven, op zijn best en op zijn slechtst.

Wat mag er op je grafsteen staan?

“Ready or not.”

Bestaat er een god?

Ja, maar ik zeg liever: godin, grote geest, hoger bewustzijn.

Typeer Brussel in drie woorden. Inspirerend. Mysterieus. Ingewikkeld.

Wanneer verbaasde Brussel jou?

Toen Brusselaars na de aanslagen in 2016 kattenfoto’s en -filmpjes postten op sociale media. MICHAËL BELLON

Meg Stuart en Francisco Camacho dansen het duet steal you for a moment van 2 tot en met 9/10 in de Kaaistudio’s, kaaitheater.be

listening differently