1 op de 2 vrouwen zal gestraft worden bij vervroegd pensioen
Tot honderden euro’s per maand minder pensioen door pensioenmalus
Festival als pleidooi voor menselijkheid en solidariteit
Nattevingerwerk over ongelijkheid in bed
Heb ik recht op onbetaald verlof?
Welke toekomst voor de luchthaven van Deurne?
Net voor de zomer werd ik voorzitter van de grootste –en wat mij betreft mooiste! – sociale beweging van het land. Die beweging, dat zijn jij en ik, samen met héél veel anderen. Om een idee te geven: dit blad valt bij meer dan 1,2 miljoen gezinnen in de brievenbus. Toch is er naast die grote groep nog een groep mensen, die niet weten wat we doen en waar we voor staan. Onze beweging mag nog meer een gezicht krijgen. Een uitdagende opdracht, als kersvers voorzitter.
Zo sijpelde afgelopen zomer bij mij meermaals het beeld binnen van ‘één
planeet, met vele werelden’. Terwijl velen van ons vakantie namen, bleven evenveel anderen wroeten en hard werken. Geen tijd of geen middelen voor pauze. Velen van ons deelden foto’s van reizen of pintjes op festivals, anderen bleven thuis: geen sociaal netwerk of geen geld voor een uitje. Kinderen gingen op kamp, maar minstens evenveel kids verveelden zich te pletter. Geen financiële ruimte voor creatieve tijdsbesteding.
Zomertijd is in de ene wereld gelijk aan ontspanning, in een andere wereld gelijk aan stress. Verder van ons lieten Gaza, Soedan, Jemen, Oost-Congo en vele
andere brandhaarden van onrecht mij niet los.
Vele werelden in één wereld, naast elkaar, door elkaar. Dat brengt me bij nóg een opdracht voor mij als nieuwe voorzitter: vele werelden bij elkaar brengen, ook voor elkaar. Daar zet ik graag mijn schouders onder.
Wat betekent Visie voor zijn lezers? Het antwoord is duidelijk: veel meer dan zomaar een magazine. Uit een recent lezersonderzoek blijkt dat het blad stevig verankerd is in het dagelijks leven van honderdduizenden mensen.
Meer dan 2.300 lezers namen tussen november en februari de tijd om onze bevraging, opgesteld en geanalyseerd door Thomas More Hogeschool, in te vullen. Bijna zes op de tien duiken meteen in het blad zodra het in de bus valt. Een derde leest zelfs meer dan de helft van de artikels. Vooral ouderen en kortgeschoolden lezen intensiever en langer. Zij vinden hier betrouwbare info die elders vaak ontbreekt.
Dat vertrouwen blijkt uit de cijfers: bijna acht op de tien lezers beschouwen Visie als een betrouwbare bron. Driekwart vindt het blad vlot leesbaar. Lezers geven gemiddeld 7,2 op tien, en de helft zou Visie missen mocht het verdwijnen. Het blad blijft bovendien niet ongeopend in de huiskamer liggen: vier op de tien geven het door aan anderen, evenveel lezers bespreken artikels met vrienden of familie.
Opvallend is hoe sterk papier overeind blijft. Zeven op de tien zijn tevreden met de huidige frequentie. Wanneer gevraagd werd of ze Visie ook zouden lezen als het enkel digitaal verscheen, zou 40 procent afhaken. Voor velen is papier nog altijd dé manier om betrouwbare informatie dichtbij te brengen.
Lezers omschrijven Visie als integer, genuanceerd en sociaal. Soms een tikje braaf, maar altijd betrouwbaar. Zoals iemand het tijdens een focusgesprek verwoordde: ‘In Visie lees je dingen die je elders niet leest: over pensioenen, loon, cao’s. Ik ben kritisch over veel dingen. Ik wil geïnformeerd zijn.’
Dank aan alle lezers die de enquête invulden – en aan iedereen die trouw Visie leest. Wie graag nóg meer informatie, analyses en nieuws leest, kan terecht op www.visie.net of kan zich inschrijven op de wekelijkse Visie-nieuwsbrief, met extra artikels, videoreportages en regionieuws.
www.visie.net/ nieuwsbrief
Julie Hendrickx Devos voorzitter beweging.net
Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen www.visie.net/contact ¬ Verantwoordelijke uitgever Liesbeth De Winter ¬ Redactie Djorven Ariën, Simon Bellens, Nils De Neubourg, Dominic Zehnder, Lies Van der Auwera, Lieven Bax, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, An-Sofie Bessemans, David Vanbellinghen, Sim Geerts, Hannah Wellens, Tom Vrancken ¬ Hoofdredactie Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt maandelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten ¬ De beschrijving van de CM-diensten en -voordelen in deze publicatie heeft enkel een informatieve waarde. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten van het ziekenfonds. Meer info: www.cm.be/statuten ¬
De hervorming van de pensioenen krijgt steeds duidelijker vorm. Een nieuwe malus treft wie vervroegd stopt, en wie geboren is na een bepaald jaar kan daar niet meer aan ontsnappen. Vooral wie door ziekte of werkloosheid gaten in zijn loopbaan heeft, dreigt met minder pensioen achter te blijven.
¬ Tekst Nils De Neubourg
De nieuwe pensioenmalus – zeg maar de boete bij vervroegd pensioen – hangt als een donkere wolk boven iedereen die niet tot de laatste officiële dag kan werken. De plannen die tot voor kort nog vaag bleven, krijgen steeds scherpere contouren. Op dit moment bespreken de sociale partners de concrete voorstellen. Intussen blijkt dat de regering de malus
niet langer koppelt aan je effectieve pensioenkeuze, maar aan je geboortejaar. Met andere woorden: de ruimte om zelf nog iets te plannen verdwijnt grotendeels.
Voor wie in 2025 vervroegd met pensioen kan, verandert er niets: dat recht blijft gelden en de malus volgt je niet als je pas later vertrekt. Maar iedereen die vanaf
Wat betekent de pensioenmalus in de praktijk?
MEDEWERKER
MAATWERKBEDRIJF
Al 41 jaar werkt Fatima als administratief medewerker in een maatwerkbedrijf, maar door haar beperking kon ze nooit voltijds werken. Op papier lijkt ze de nodige loopbaanjaren te halen die normaal recht geven op vervroegd pensioen. Maar door de nieuwe regel van 35 eff ectieve jaren valt ze uit de boot. Als ze in 2027 met 43 jaar op de teller stopt, krijgt ze door de malus maar liefst 24 procent minder pensioen. Gewoon omdat ze een – zelfs erkende – beperking heeft, ziet ze haar pensioen nu flink gekort.
2026 op vervroegd pensioen kan gaan, valt onder de nieuwe regeling. ‘Het maakt geen verschil of je vroeger of later beslist om op pensieon te gaan’, zegt Maarten Gerard, hoofd van de ACV-studiedienst. ‘Het jaar waarin je geboren bent, bepaalt of je een malus te slikken krijgt, en wat de omvang ervan is. Ontsnappen kan dus niet meer.’
Tot nu toe gold: haalde je de klassieke voorwaarden – 60 jaar en 44 loopbaanjaren, 61 jaar en 43 loopbaanjaren of 63 jaar en 42 loopbaanjaren – dan kon je zonder boete stoppen. Dat kader blijft, maar de regering schuift er een tweede filter voor:
METSELAAR
Patrick begon op zijn negentiende in de bouwsector. Zware rugproblemen en periodes van werkloosheid hebben zijn carrière onderbroken. Als hij op 62 jaar stopt, telt hij maar 34 eff ectieve loopbaanjaren. Dat kost hem meteen tien procent pensioenverlies. Alsof dat nog niet genoeg is, worden de jaren werkloosheid meegeteld op basis van een lager fictief loon. Zijn pensioen zakt daardoor nog verder. Voor Patrick voelt de malus als een dubbele straf: zijn lichaam liet hem in de steek, en nu straft het systeem hem opnieuw. -24% pensioen
pensioen
een dubbele voorwaarde van minstens 35 loopbaanjaren die elk voor de helft effectief gewerkt zijn én minstens 7.020 gewerkte dagen. Wie daar niet aan geraakt, betaalt een prijs. Vanaf 2026 ontvang je twee procent minder pensioen per jaar dat je voor de wettelijke pensioenleeftijd stopt, vanaf 2030 wordt dat vier procent en vanaf 2040 zelfs vijf procent.
Die nieuwe lat treft vooral wie door omstandigheden uitviel. Een paar jaar zware ziekte kan maken dat je die 35 jaren niet haalt, ook al heb je een lange loopbaan achter de rug. Ook te veel deeltijds werk kan problemen opleveren. Zo toont een rapport van de vergrijzingscommissie dat ongeveer de helft van de vrouwen die nieuwe voorwaarden niet haalt. Zij kijken dus tegen een malus aan.
Volgens de nieuwste plannen zal het effect van de ziektedagen gedeeltelijk worden verzacht, maar de angel blijft. ‘Wie een onderbroken loopbaan heeft of periodes van ziekte kende, loopt het risico om niet of amper vroeger te kunnen stoppen zonder de rest van hun leven de prijs te betalen’, zegt Gerard.
Voor velen is dat meer dan een technische berekening. Een malus van vier procent per jaar kan snel oplopen tot honderden euro’s per maand minder pensioen. Dat treft vooral wie het kwetsbaarst is: langdurig zieken, deeltijdsen, mensen met een onderbroken carrière. Net die groepen worden opnieuw afgerekend. Wat de regering voorstelt als een stimulans om langer te werken, voelt voor hen als een sanctie omdat ze dat niet konden. Met het systeem van geboortejaren valt er niets meer te plannen of te ontwijken.
Deze week trokken honderdduizenden kinderen weer naar school. Sommigen met heel veel zin, anderen met wat minder. Leerkrachten staan klaar om jonge mensen heel veel dingen bij te brengen. Hen leren lezen en schrijven, de werking van een elektromotor uitleggen, kennis van het verleden bijbrengen ... Iedereen in de school maakt zich op om te leren. Om de blik te verruimen.
Ann Vermorgen, voorzitter ACV
Het zou eigenlijk ook niet slecht zijn als politici terug naar de schoolbanken van het echte leven zouden trekken. Want de voorbije zomer kregen we opnieuw een fraai staaltje wereldvreemdheid te zien. Heel veel mensen lopen het risico om door de invoering van de pensioenmalus later fors op hun pensioen te moeten inleveren. Zeker vrouwen, die doorheen hun loopbaan vaak minder betaald, maar daarom niet minder belangrijk, werk hebben verricht, zullen die malus voelen. En het verleden kun je niet meer veranderen, als je dat al zou willen.
Een ander staaltje van ondoordacht beslissen: nieuwe nachtwerkers in de e-commerce zullen veel minder verdienen voor dat nachtwerk, tot honderden euro’s per maand minder. Is dat de manier waarop we dat harde werk met zware gevolgen voor de gezondheid en gezinsleven willen honoreren? En hoe zullen bedrijven nog mensen vinden om ’s nachts te werken?
Veel politieke beslissingen worden genomen na een uitputtende marathonvergadering en vaak op basis van wat lobbygroepen influisteren om er zo voor zichzelf een slaatje uit te slaan. Waarna politici het zo proberen te verpakken dat dit de beste keuzes zijn voor gewone mensen en dat het trouwens niet anders kan. Maar wie wordt beter van dat goedkoop nachtwerk denkt u? Niet de mensen die hun nachtrust spenderen aan het
klaarmaken van pakjes, alleen de bazen van dat magazijn doen er hun voordeel mee. Wie zal al de besparingen in de pensioenen voelen? Alvast en zeker de leerkrachten van wie we allemaal zoveel verwachten. Wie zal door het zomerakkoord nog harder en flexibeler moeten werken, tot het moment dat ze kraken? De loopbaan van de kinderen die nu nog in de klas zitten zal later heel zwaar op hen wegen.
Het goede nieuws: een tweede zit voor de regering is nog mogelijk. Want het zomerakkoord is nog niet goedgekeurd in het parlement. Op een aantal punten heeft het vakbondsprotest zelfs al tot bijsturingen geleid. Ze krabbelden al wat terug op hun plannen voor het nachtwerk, de drastische ingrepen in de gelijkstellingen voor pensioen werden al wat bijgevijld, de index voor zorgpersoneel werd gered, voor landingsbanen komt er nu waarschijnlijk toch een oplossing. Maar we zullen de regering met heel veel mensen nog duidelijker moeten maken dat het op heel punten anders kan én anders moet. Ik verwacht u op de grote loopbaanmars op 14 oktober!
1.
TENTOONSTELLING
Sint-Denijs-City
Het West-Vlaamse dorp
Sint-Denijs transformeert tot een verrassend decor voor hedendaagse kunst. Je kunt kilometers wandelen langs trage wegen in een schilderachtig landschap waar kunst en omgeving elkaar ontmoeten. In totaal brengen 43 kunstenaars verrassende werken naar
Sint-Denijs. Dit jaar wordt extra ingezet op participatie. Zo realiseerde Koen Vanmechelen een project samen met kinderen en jongeren uit kwetsbare gezinnen.
Tot 21 september van donderdag tot en met zondag www.sintdenijscity.be
2.
Kapital Europe
Kapital Europe volgt twee gastarbeiders in Brussel. Reginald, een Roemeense bouwvakker, worstelt met de informele bouwsector. Niki, een jonge Griekse die net in de stad is aangekomen, begint te werken als fietskoerier. Hun verhalen onthullen de meedogenloze impact van het kapitalistische systeem. Regisseur Ben De Raes vermengt documentaire met fictie. Een film over hoop, desillusie, en het onmiskenbare belang van de mensen die de stad gaande houden.
Nu in de bioscoop
Werknemers krijgen steeds vaker te maken met extreme hitte en hun gezondheid moet daartegen beschermd worden. Daarom moeten regeringen en werkgevers dringend maatregelen nemen. Dat zeggen de Verenigde Naties (VN) op basis van een nieuw rapport in samenwerking met de Wereldgezondheidsorganisatie. Het vorige grote rapport dateerde al van 1969.
De VN roept op om meer en vaker een hitteplan op te starten, specifiek op maat van bepaalde industrieën en regio’s. Vooral arbeiders in bijvoorbeeld de landbouw, de bouwsector of de visserij lopen een risico, net als werkende kinderen of oudere werknemers.
Volgens een eerder rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie worden wereldwijd 2,4 miljard mensen tijdens het werk blootgesteld aan hoge temperaturen. Miljoenen mensen
lopen daardoor ernstige gezondheidsschade op. Elk jaar zouden er naar schatting 19.000 mensen sterven door hittestress op het werk, door een te lange blootstelling aan hoge temperaturen.
Uit onderzoek blijkt dat vrouwelijke AI-bots gemiddeld tien procent minder betaald zouden krijgen dan hun mannelijke tegenhangers.
Alexa, Siri en Kate, je kent ze vast al. Behulpzame AI-vrouwen die leven in je nieuwste toestellen. Mensen blijken het makkelijker te vinden om artificiële intelligentie te aanvaarden als het programma er vrouwelijk uitziet. Maar Zwitsers onderzoek toont dat we het werk van vrouwelijke AI-bots minder waarderen dan dat van hun mannelijke collega’s. Vrouwelijke robots zouden 10,25 procent minder betaald krijgen voor hun diensten dan hun ‘mannelij-
ke’ collega’s. Het verschil bedraagt dubbel zo veel als de werkelijke loonkloof in Zwitserland.
‘De enige verklaring is dat het om een vooroordeel gaat’, volgens de onderzoekers. ‘De AI-modellen zijn exact hetzelfde, we hebben ze enkel een andere naam en uitzicht gegeven.’ Uit eerdere studies bleek al dat chatbots vrouwen telkens lager salarisadvies geven en sollicitatiebrieven van lagere kwaliteit genereren voor vrouwen. AI is getraind op basis van informatie uit de samenleving waar vooroordelen leven en onze interactie met AI lijkt die vooroordelen nog te kunnen versterken.
‘Mensen linken mijn kapsel graag aan mijn journalistieke capaciteiten, maar zoiets raakt me totaal niet. Kun je me niet serieus nemen omdat ik een nektapijt heb? Jammer voor jou.’
¬ VRT-JOURNALIST
FERRE WINDEY over zijn opvallend kapsel in Humo.
Van 8 tot 14 september loopt de jaarlijkse ‘Week van de geletterdheid’. In Vlaanderen en Brussel blijkt maar liefst achttien procent van de volwassenen laaggeletterd. En dat gaat verder dan enkel moeite hebben met lezen of schrijven: allerhande info opzoeken of verwerken, digitaal of in real life, verzoorzaken een hoop obstakels.
In diezelfde week viert het project De Schooltas in Zele zijn vijftienjarig bestaan. Oprichter en ACV’er Özgür Yurdaer: ‘Dit project ontstond in 2010 als antwoord op armoede en sociale uitsluiting in de regio. De bloeiende
47%
textielindustrie was verdwenen, maar er kwam geen werkgelegenheid voor laaggeschoolden in de plaats.’ Via projecten zoals huistaakbegeleiding, taallessen en jobcoaching heeft De Schooltas een sterke impact in de regio. Naar aanleiding van de ‘Week van de geletterdheid’ verschijnt nu het boek Woordenrij k, met 40 krachtige verhalen van NT2-cursisten over hoe taal verbindt en versterkt.
Bekijk de videoreportage van Visie op www.visie.net.
Bijna de helft van de Belgen kampt met stress bij de gedachte aan terugkeren naar het werk na de zomervakantie. Dat blijkt uit recent onderzoek van HR-specialist Robert Walters. De grootste stressfactor is de overvolle mailbox. 56 procent geeft aan vaak of geregeld vakantiedagen uit te stellen door schuldgevoel of aanhoudende werkdruk.
het beste uit visie in je mailbox honger naar nieuws?
ARBEIDSONGESCHIKT
1 op de 10 langdurig zieken ervaart discriminatie bij terugkeer
Minstens tien procent van de werknemers die na een periode van arbeidsongeschiktheid terugkeert naar het werk, ervaart discriminatie. Dat blijkt uit een nieuwe bevraging van CM bij haar leden.
Abonneer je snel op www.visie.net/nieuwsbrief
Daarnaast zegt negen procent dat problemen of mislukkingen aan hun arbeidsongeschiktheid werden geweten. 26 procent zegt minder kansen te hebben gekregen om hun ideeën te uiten. De mate van discriminatie is bovendien hoger bij wie intellectueel werk verricht dan bij wie handenarbeid doet.
‘We weten uit eerder onderzoek dat het werk vaak mee verantwoordelijk is voor iemands arbeidsongeschiktheid’, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp. ‘We voeren als samenleving de druk op langdurig zieken op om terug aan het werk te gaan. Dan is het ook onze verantwoordelijkheid om te maken dat ze zich goed voelen wanneer ze opnieuw aan de slag gaan.’
14 procent van de deelnemers die weer aan het werk gingen, herviel in arbeidsongeschiktheid binnen acht maanden. Meer inzetten op een re-integratiebeleid dat zorgt voor een duurzame terugkeer naar het werk, is essentieel volgens CM.
‘Opkomen voor anderen, dát is pas sexy’
Wat hebben Axelle Red, Sandra Kim en Zwangere Guy gemeen? Ze geven op 20 september allemaal het beste van zichzelf aan de voet van het Atomium tijdens Show Up For Humanity om aandacht te vragen voor meer menselijkheid en solidariteit in onze samenleving. ‘Mochten politici menselijkheid in hun beleidskeuzes vooropstellen, zou dit allemaal niet nodig zijn.’
De zenuwen staan strak gespannen bij Elisabeth Van Lierop, Eline Goethals en Tijs Delbeke – samen het hart van Worried Citizens vzw. Op 20 september hopen ze minstens 40.000 mensen samen te brengen onder het Atomium voor Show Up For Humanity, de opvolger van de 505-concerten van vorig jaar.
in de wereld. Dat is de reden waarom we nu een topaffiche kunnen presenteren.’
Jullie hebben voor ‘empathie’ als centraal thema gekozen. Vrezen jullie niet dat die boodschap een beetje te vrijblijvend is?
BIO (van links naar rechts)
ELISABETH
VAN LIEROP
Psychologe, blogger en podcastmaker. In haar podcast Gentle Activist spreekt ze met inspirerende stemmen die elk op hun eigen wijze een positieve bijdrage aan de samenleving willen leveren.
ELINE GOETHALS
Voormalig marketeer die zich nu onder andere inzet in de strijd tegen de tabaksindustrie.
TIJS DELBEKE
Muzikant bij onder andere Balthazar en Warhaus. Organiseerde samen met zijn vrouw Elisabeth de 505-concerten op het Antwerpse Sint-Jansplein in 2024.
ELINE GOETHALS ¬ ‘Wij zijn een burgerinitiatief, dus we zijn eigenlijk vrijwilligers die dit in de vrije tijd doen. Intussen blijft het groeien. We worden zelfs gelivestreamd, net zoals grote festivals als Rock Werchter of Pukkelpop. Er komen heel veel grote namen, er is een foodmarket, een heel actiedorp waar mensen allerlei ngo’s kunnen ontdekken ... Maar we blijven in de kern maar drie mensen, met gelukkig veel goede partners die ons helpen.’
Waar halen jullie de drive vandaan?
ELISABETH VAN LIEROP ¬ ‘Ondanks de stress voelt het goed om íéts te doen. We kijken intussen al bijna twee jaar machteloos naar een livestream van een genocide. Daarnaast zie je dat het klimaat helemaal ontspoort en dan hebben we het nog niet over de problemen in eigen land. Daarom proberen we om ons steentje bij te dragen.’
Nochtans stonden jullie vorig jaar niet meteen te springen om nog eens iets dergelijks te organiseren.
TIJS DELBEKE ¬ ‘Wij hebben drie jonge kinderen dus we slapen al amper. (lacht) Maar echt heel lang heeft het niet geduurd voordat wij merkten dat we opnieuw in gang moesten schieten. We horen en voelen langs alle kanten dat het nodig is dat er iets gebeurt. Zeker bij de artiesten, die niet stil en machteloos willen toekijken bij wat allemaal gebeurt
VAN LIEROP ¬ ‘In ons manifesto staat dat we opkomen voor een wereld waarin iedereen toegang krijgt tot een menswaardig leven, waar we opkomen voor elkaar en voor de planeet die we delen. Eigenlijk is dat heel duidelijk. Je kunt zeggen dat dat wollig is, maar als je met die bril kijkt naar beleidsvraagstukken dan is het glashelder welke keuzes je al dan niet maakt.’
Door je stem te laten horen kun je wél impact hebben op het beleid.
¬ ELISABETH VAN LIEROP
Jullie maakten wel zelf de keuze om de politieke partijen uit te sluiten van jullie evenement.
GOETHALS ¬ ‘Als je partijen begint te betrekken, dan trek je uiteraard een ander publiek en sluit je anderen weer uit. En we willen net een verbindend verhaal brengen dat het vastgeroeste hokjesdenken van de partijen overschrijdt.’
VAN LIEROP – ‘Idealiter nemen alle partijen empathie en menswaardigheid mee naar de onderhandelingstafel, maar dat zie je niet terug in het beleid. Als ze dat wel consequent zouden doen, dan zou dit alles niet nodig zijn. In plaats van enkel te kijken naar het bruto nationaal product, zouden ze net meer belang moeten hechten aan hoe we voor elkaar zorgen en met elkaar omgaan.’
Hebben jullie geen schrik dat jullie alleen maar de mensen bereiken die sowieso al vaak op straat komen?
VAN LIEROP ¬ ‘Voor een stuk misschien wel. En dan is dat een fijn schouderklopje voor wie zich al jaren inzet. Maar onze aanpak verschilt van de traditionele mars of betoging. We hebben een heel straffe affiche die sowieso een divers publiek trekt. Wie puur voor de muziek komt, wordt hopelijk intussen geraakt door onze inspirerende sprekers en neemt zo onze boodschap mee naar huis.’
GOETHALS ¬ ‘Ons doel is net om het vuur in mensen aan te wakkeren, zodat ze zich gesterkt voelen om een volgende keer wél op straat te komen. We merken dat daar vaak nog een tussenstap zoals ons evenement voor nodig is. We willen de mensen tonen dat actief burgerschap wél cool is.’
Jullie zijn hiermee begonnen omdat jullie geïnspireerd geraakten door de 0110-concerten van 2006. Hopen jullie hiermee hetzelfde te bereiken?
VAN LIEROP ¬ ‘Ik ben opgegroeid met het narratief van de wet van de sterkste en een neoliberale kijk, dat er grenzen zijn aan solidariteit en dat dat alleen voor de zwakkeren was. Maar dat voelde altijd wat wrang. Toen kwam ik ineens bij die 0110-concerten en Tom Barman (zanger van dEUS, red.) klom daar op het podium en sprak zich
uit tegen discriminatie. Toen besefte ik dat het net cool is om op te komen voor anderen. We hopen engagement opnieuw sexy te kunnen maken.’
Waarom zijn jullie verhuisd van Antwerpen naar het Atomium?
DELBEKE ¬ ‘We hebben onmiddellijk voor Brussel gekozen omdat we er een echt nationaal event van wilden maken. Daarom bestaat de line-up ook uit Nederlandstalige én Franstalige artiesten.’
VAN LIEROP ¬ ‘Het was bovenal een symbolische keuze. We onderschatten soms hoeveel beslissingen die ons dagelijks leven beïnvloeden in Brussel worden genomen. Mensen denken dat ze daar geen impact op kunnen hebben, maar dat is niet zo. Door je stem te laten horen, op straat te komen of door je vertegenwoordigers te mailen. Daarom is het belangrijk dat organisaties zoals vakbonden blijven bestaan en blijven wegen op het beleid. Want hoe meer mensen zich verenigen en collectief hun stem laten horen, hoe meer er beweegt.’
Afgelopen zomer klonk regelmatig de kritiek dat muzikanten zich met muziek moeten bezighouden en niet met politiek.
DELBEKE ¬ ‘Muziek heeft altijd al een belangrijke maatschappelijke rol gespeeld. Muzikanten die zich op geen enkele manier willen uitspreken over waar zij voor staan, dat vind ik een
beetje laf. Je hoeft natuurlijk niet plots alleen protestsongs te maken. Het gaat dan om kleine zaken. De wereld bevindt zich nu in zo’n staat waarbij je niet kunt blijven doen alsof je neus bloedt.’
De organisatie van Pukkelpop en zo goed als alle artiesten daar spraken zich resoluut uit tegen de genocide in Gaza. Hoe onderscheiden jullie zich daar nog van?
GOETHALS ¬ ‘Dat veel evenementen een standpunt innemen is héél mooi, maar we willen nog een stap verder gaan en zien dat het totaalplaatje klopt. We stellen mensenrechten in elk onderdeel van de organisatie voorop, van de aankoop van onze t-shirts die fair geproduceerd worden tot onze keuze voor een bank die niet investeert in fossiele brandstoffen of de wapenindustrie. We gaan bewust niet in zee met een bedrijf als Coca-Cola omdat zij het internationaal recht schenden door hun bedrijfsactiviteiten in illegaal bezette Palestijnse gebieden.’
Nochtans heeft een festival organiseren toch een betrekkelijke ecologische voetafdruk.
VAN LIEROP ¬ ‘Uiteraard heeft een grootschalig evenement altijd een bepaalde impact, maar we zoeken actief naar alle mogelijke manieren om die te verkleinen. We kopen zoveel mogelijk lokaal, promoten openbaar vervoer en serveren geen vlees ... Zullen we alles tot in de puntjes perfect kunnen doen? Uiteraard niet. Ik had bijvoorbeeld graag gehad dat we het volledige evenement op duurzame energie konden laten draaien, maar dat blijkt voorlopig onmogelijk. We proberen zo transparant mogelijk te zijn over onze inspanningen én onze tekortkomingen.’
~ Show Up For Humanity, met steun van ACV en CM, 20 september vanaf 12u Atomium Brussel. Toegang is gratis. Alle info en donaties via www.showupforhumanity.be
Visie mag 5 VIP-tickets weggeven. Stuur vóór 16 september een mailtje naar lezers@visieredactie.be met als onderwerp ‘Humanity’ of stuur een kaartje naar Postbus 20, 1031 Brussel.
Diepvries-, conserven- en blikgroenten hebben hun imago bepaald niet mee. Maar dat is onterecht. Ingevroren en ingeblikte groenten behouden bijna alle voedingsstoffen.
Het blijkt een van de hardnekkigste fabels over groenten: dat verse groenten gezonder zouden zijn dan groenten uit blik of uit de diepvriezer. Maar dat klopt niet, volgens het Vlaams Instituut Gezond Leven. Verse groenten zijn niet gezonder en groenten verliezen geen voedingsstoffen als ze worden ingevroren of ingeblikt.
‘Het belangrijkste waar eigenlijk naar gekeken moet worden, is of er iets is toegevoegd’, zegt het Instituut. ‘Dat kan onder meer gaan over room, suiker en zout. Daar worden
groenten wel ongezonder van en daarvoor controleer je best het etiket. Als daar E-nummers op staan, is dat niet noodzakelijk een probleem, want dat zijn doorgaans conserveermiddelen.’
Diepvriesgroenten zijn dus zeker een gezond en vaak budgettair gunstig alternatief voor vers. Ingevroren groenten behouden ook alle voedingsstoffen. ‘Maar bij het koken kunnen er wel voedingsstoffen verloren gaan’, waarschuwt het
Vlaams Instituut Gezond Leven. ‘Als groenten worden gekookt in een grote
hoeveelheid water dan kunnen vitaminen verloren gaan in het kookwater dat meestal wordt weggegooid. Gebruik daarom best minder water om groenten te koken, dat is ook duurzamer.’
Variatie blijkt bovendien veel belangrijker voor je gezondheid dan het feit of je groenten al dan niet uit een bokaal komen. ‘Elke groente heeft zijn eigen unieke mineralen en vitaminen. Eet dus liefst een regenboog aan groenten.’
Bij onbetaald verlof of verlof zonder wedde krijg je tijdens een afgesproken periode geen loon, in tegenstelling tot wettelijke vakantiedagen waarbij je het recht hebt om niet te werken met behoud van het loon.
Onbetaald verlof is een afspraak tussen werkgever en werknemer. Een werknemer kan onbetaald verlof aanvragen, maar niet afdwingen. De werkgever kan een aanvraag altijd weigeren. Onderling wordt afgesproken wanneer het onbetaald verlof ingaat en hoelang het zal duren. Er is geen wettelijke verplichting om deze afspraken op papier te zetten, maar het is wel aangewezen.
Als je onbetaald verlof neemt, heeft dat meer gevolgen dan enkel voor het loon. Zo krijg je tijdelijk geen extralegale voordelen, zoals maaltijdcheques of een telefoonabonnement. Je eindejaarspremie zal lager zijn, want die is doorgaans afhankelijk van het aantal gewerkte dagen. Maar ook het aantal vakantiedagen voor het jaar nadien wordt beïnvloed, per maand onbetaald verlof krijg je 1/12 minder vakantiedagen. Tijdens verlof zonder wedde bouw je geen sociale rechten en dus ook geen pensioen op. Bij ziekte ontvang je mogelijk geen ziekte-uitkering.
Onbetaald verlof heeft zo heel wat nadelen, daarom pleit het ACV al een aantal jaar voor vijf extra vakantiedagen en een terugkeer naar het kunnen opnemen van tijdskrediet zonder motief.
Is seks echt zo bespreekbaar vandaag als we denken?
Of blijkt de ongelijkheid tussen de lakens groter dan gedacht? En klopt het dat mannen sneller de afwas doen in de hoop op een nummertje? ‘Het cliché dat vrouwen seks ‘geven’ en mannen ‘krijgen’, zit diep ingebakken.’
¬ Tekst Lies Van der Auwera ¬ Illustratie Rutger Van Parys
Seks is geen recht in een relatie. Als de ander niet automatisch meegaat in jouw vraag naar seks, mankeert er iets aan je uitnodiging.’ Seksuologe en relatietherapeute Rika Ponnet stelt de discussie meteen op scherp. Naast Ponnet bracht Femma nog een aantal spraakmakende stemmen samen, zoals Goedele Liekens, relatietherapeute Katrien Koolen, seksuologe Kaat Bollen en sekswerker Mel Meliciousss voor openhartige gespreken over seks en vrouwelijk genot. En dat levert soms verfrissende inzichten op.
Doorheen de vijf afleveringen van de podcast Nattevingerwerk, die vrouwenvereniging Femma kon maken met steun van CM, valt op dat we nog steeds een vrij mannelijke kijk op seks – lees: penetratie – hebben.
Als
we overeenkomen in huishoudelijke taken en daarin verbinding vinden, dan komt dat ons seksleven ten goede
¬ KATRIEN KOOLEN, RELATIETHERAPEUTE
Is de orgasmekloof dan nog niet gedicht? Valt tegen, blijkt uit cijfers. 90 procent van de mannen komt klaar bij penetratieseks of PIV-seks (penis in vagina), tegenover slechts 30 tot 40 procent van de vrouwen. In heterorelaties denken vrouwen bovendien vaak dat het aan hen ligt. Opvallend: bij andere vormen van seks stijgt dat cijfer meteen. In lesbische relaties komt zelfs 90 procent van de vrouwen klaar.
Een rode draad doorheen de reeks blijkt ongelijkheid tussen de lakens. Zijn we anno 2025 nog steeds niet verlost van het beeld van de uitgeputte vrouw die ’s avonds haar man nog seks moet ‘gunnen’? ‘Wil je ’s avonds goeie seks, dan is het voorspel wat je overdag doet natuurlijk’, geeft Ponnet werkschuwe mannen in het huishouden alvast met een knipoog mee.
‘Als we overeenkomen in huishoudelijke taken en daarin verbinding vinden, dan komt dat ons seksleven best wel ten goede’, beaamt relatietherapeute Katrien Koolen. Met haar boek Liefde in de tropenjaren raakte ze een gevoelige snaar bij heel wat koppels met kleine kinderen. Opgeslorpt door kids en afwas is er amper tijd voor seks en
intimiteit. ‘In mijn praktijk kreeg ik vaak te horen dat koppels elkaar uit het oog verliezen wanneer ze kinderen krijgen. De opgelegde, nutteloze standaard van twee keer seks per week halen ze dan niet meer. Dat normaliseren is vaak het eerste wat ik doe. Je verliest jezelf tijdelijk in de zorgen voor je kind. Het is prima als daardoor andere dingen naar de achtergrond verschuiven, zolang je daarna weer een nieuw evenwicht vindt.’
Weegt een ongelijke werkverdeling tussen mannen en vrouwen op het seksleven? Seksuologe Kaat Bollen windt er geen doekjes om: ‘Onbetaalde zorgarbeid kan ontzettend zwaar wegen op een relatie. Van de mannen die voor het eerst vreemdgaan, doen zeven op de tien dat in het eerste levensjaar van een eerste kind’, aldus Bollen.
‘De huwelijksnacht was mijn eerste keer seks. Het advies dat wij toen te horen kregen was: Volg je man. Zorg dat hij tevreden is.’ Aan het woord is Sofia (schuilnaam, 53 jaar), een vrouw met Grieks-orthodoxe achtergrond en tweedegeneratiemigrante. Ze schetst hoe moeilijk het was om seks bespreekbaar te maken. Voor vrouwelijk genot was er in haar leven hoegenaamd geen ruimte. Maar Sofia zocht, niet zonder slag of stoot, naar manie -
Het belang van doorgedreven goede seksuele opvoeding op school, liefst door iemand van buitenshuis, kan je moeilijk overschatten
¬ VIRGINIE SCHOFFELEN, COÖRDINATOR FEMMA
ren om er wél met haar kinderen over te kunnen spreken. ‘Aan hen wil ik meegeven: Praat, geef aan waar je grenzen zijn en ga ervan uit dat jij net zo belangrijk bent als de man.’
‘Haar ontroerende getuigenis toont aan dat een open gesprek over seks, zoals wij doen met Nattevingerwerk, nog steeds nodig is’, stelt Virginie Schoffelen, coördinator van Femma. ‘Vrouwen kunnen opluchting ervaren als ze dit beluisteren. Wie weet zegt een enkele vrouw tegen haar man of een moeder tegen haar kinderen: Luister hier eens naar.’
Dat het vrouwelijk genot lang onder de radar bleef wegens ‘niet nuttig’, blijkt uit de rijkelijk late ‘ontdekking’ van de clitoris. In 1989 bracht de urologe Helen O’Connell voor het eerst uitvoerig de clitoris in kaart. Dat O’Connell de clitoris ‘ontdekt’ zou hebben, klopt echter niet, volgens seksuologe Lotte Sierens. ‘Eigenlijk was de clitoris al in 1559 ontdekt maar vaak weer uit anatomische boeken gehaald, omdat men er het nut niet van in zag. De nadruk lag op voortplanting. Bovendien werd de medische wereld altijd gedomineerd door mannen’, aldus Sierens.
Het zogenaamde genotsknopje van amper een centimeter blijkt zich te vertakken tot diep in het lichaam en kan makkelijk tot meer dan tien centimeter groot zijn. ‘Veel mensen, zowel mannen als vrouwen, weten dat zelfs niet. Ook de vorm van de clitoris blijft onbekend: een tulp, een pinguïn, een pokémon, ik hoor de gekste dingen als ik deze vorm laat zien’, vult Sierens aan. Het toont vooral de
trieste onwetendheid aan die er nog steeds rond de clitoris of soloseks bij vrouwen hangt.
Ook in de leerboeken op school blijkt de clitoris niet makkelijk te vinden. Nog maar sinds 2022 staat de clitoris in een aantal leerboeken. ‘Als we kijken naar de minimumdoelen (opgelegd door de Vlaamse Overheid, red.), wordt er eigenlijk niet gesproken over vrouwelijke seksualiteit’, duidt Svenja Vergauwen van Sensoa. ‘Die minimumdoelen hebben het enkel over voortplanting en het biologische aspect. Sensoa biedt uitgebreidere leerlijnen aan en wil heteroseksuele scripts uitbreiden. Maar het zijn uiteindelijk de scholen zelf die beslissen of ze hiermee aan de slag gaan.’
Dat lijkt de kern van het debat te raken. Want gebrek aan informatie betekent dat je ongelijkheid in stand houdt, beaamt Femma. ‘Het belang van doorgedreven goede seksuele opvoeding op school, liefst door iemand van buitenshuis, kun je moeilijk overschatten. Maar daar zijn zoveel misverstanden over. Mensen denken: Ze gaan er vroeger aan beginnen of rare dingen doen. Maar het tegendeel is waar: hoe beter de seksuele opvoeding die kinderen en jongeren gekregen hebben, hoe láter ze aan seks beginnen. Bovendien zorg je zo voor een samenleving met meer seksueel welzijn en verlaag je de kans om slachtoffer of dader te worden van seksueel geweld. Heb je nu nog meer redenen nodig om een goede seksuele opvoeding te geven?’
~ femma.be/nl/nattevingerwerk
Hopelijk mogen we nog van een paar zonnige dagen genieten, maar de zomer is voor de meesten ondertussen onherroepelijk voorbij. Tijdens de warmste dagen snakten velen naar verkoeling, in het groen of in het water. Het belang van betaalbare en toegankelijke ontspanningsmogelijkheden in de buurt wordt tijdens elke hittegolf duidelijker.
Openluchtzwemmen is een van die laagdrempelige recreatiemogelijkheden. Het Keerdok in Mechelen deed deze zomer voor het vijfde jaar op rij dienst als openbare zwemzone. De stad spreekt alvast van een succes: ‘In de eerste twee weken mochten we al evenveel bezoekers als vorig jaar verwelkomen.’
Naast de vaste, betalende zwemmomenten onder het toeziend oog van redders, waren er sinds dit jaar ook dagelijks gratis onbewaakte zwemuren. ‘Zo’n kwart van alle zwemmers heeft gebruikgemaakt van de zwemzone zonder toezicht. Dat is goed en zonder incidenten verlopen. We blijven zwemmers wel sensibiliseren over de richtlijnen van zwemmen in open water.’ Tegen 2027 wil de stad als eerste in Vlaanderen een permanente zwemzone openen die het hele jaar toegankelijk is.
¬ Foto
Wouter van Vooren
¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Illustratie Peter Goes
Sorry, ik had gisteren geen tijd om zelf te bakken, maar ik ben wel even langs de bakker gepasseerd voor een stukje appeltaart’, verontschuldigt Marleen zich wanneer ze de voordeur opent en vervolgens met de glimlach een halve taart op tafel zet. Gastvrijheid is duidelijk haar handelsmerk, zelfs buiten haar werk. En dat komt goed uit, want samen met haar ongeveer 900 collega’s bezorgt ze 365 dagen per jaar duizenden gasten van een bekend vakantiepark in de Limburgse bossen een onvergetelijke vakantie. ‘De receptie is het kloppend hart van het park. Alle gasten en medewerkers passeren hier, dus we zien en horen alles, van de leukste complimenten tot de grofste klachten. Wanneer een bowlingbaan blijft hangen, spullen vergeten werden in het zwembad tot het ontbreken van een aardappelmesje in hun vakantiehuisje: we verhelpen elk nog zo klein euvel.’
Even divers als hun problemen zijn de gasten die langskomen bij Marleen. ‘We
Mensen hebben minder gêne om hun ongenoegen te uiten dan 30 jaar geleden ¬
Even helemaal weg zijn dicht bij huis, dat beloven de talrijke vakantieparken die je in ons land vindt. Maar achter de rustgevende wereld van chalets en subtropische zwembaden schuilt een gigantische organisatie, vertelt vakantieparkmedewerker Marleen*. ‘Je kunt op een dag honderden leuke gasten zien, maar als je door iemand voor rotte vis wordt uitgemaakt, is dat het enige wat je van die dag onthoudt.’
zien uiteraard veel Belgen, maar ook veel Nederlanders, Fransen en Engelsen. Daarbij valt telkens weer op dat de Belgen de meest gedisciplineerde en beleefde gasten zijn. Daar mogen we toch trots op zijn. Onze buren hebben vaker een korter lontje. Ze durven bij een probleem sneller in roepen en tieren te vervallen. Mensen hebben minder gêne om hun ongenoegen te uiten dan toen ik hier 30 jaar geleden begon.’
‘Gasten die beginnen te schelden of roepen zijn gelukkig een minderheid, maar dat zijn wel de momenten die je je blijft herinneren. Op één dag kan ik duizend lieve gasten zien, maar die ene rotte appel kan je humeur grondig verzieken. Vaak gaat het trouwens over zaken die eenvoudig opgelost kunnen worden.’
Zelfs voor de wereld van de knusse vakantiehuisjes houdt de digitalisering geen halt, zucht Marleen. ‘Vroeger zat hier een groots boekingskantoor met meer dan 120 werknemers die alle telefonische reserveringen opnamen, maar daar schiet nu nog hooguit een derde van over. Internet heeft de telefoon voor een groot stuk overbodig gemaakt. Ook in mijn functie. Vroeger moesten we voor elke aankomst een fysiek mapje klaarmaken: incheckfor-
mulier, zwemkaartjes, extra’s, sleutels … Vandaag loopt dat allemaal digitaal. Zelfs de check-in gebeurt via een app. Maar je hebt veel mensen die daar niet mee kunnen werken. Dat zijn trouwens niet allemaal stokoude mensen, ook sommige veertigers sukkelen daarmee. Veel mensen willen bovendien niet met een app werken. Zij hebben geen behoefte om alles onpersoonlijk digitaal te laten verlopen. Die kunnen we gelukkig nog op de oude manier op papier inchecken.’
De meeste mensen betalen hun verblijf op voorhand, maar er zijn uitzonderin-
Vorige week trokken de voorzitters van ACV, CM en beweging.net letterlijk een rode lijn op hun hoofdkantoor in Schaarbeek. Ook de kantoren in andere steden werden van een rode lijn voorzien. Daarmee maken ze duidelijk dat de organisaties het geweld tegen burgers van Gaza onaanvaardbaar vinden, net als de oorverdovende stilte van premier De Wever (N-VA), die weigert om de genocide te veroordelen.
Wie kan er zeggen dat elke werkdag als verlof aanvoelt?
¬ VAKANTIEPARKMEDEWERKER MARLEEN
gen, knipoogt Marleen. ‘Op bepaalde momenten in het jaar wordt opvallend vaak nog cash bovengehaald. Dat zijn dan vaak de extraatjes die ze in een envelop hebben ontvangen. Maar dat blijft eerder een beperkt fenomeen. De bankkaart heeft het pleit grotendeels gewonnen.’
‘Veel mensen lezen de informatie die ze krijgen bij hun boeking niet’, licht Marleen toe. ‘Onlangs kwam een man overstuur toe aan de receptie. Er zou al een ander gezin in zijn huisje zitten. Na even doorvragen bleek dat die heer nog niet was ingecheckt en dat hij eigenlijk een week te vroeg was. Gelukkig hadden we nog plaats en konden we die
gasten een oplossing aanbieden. Maar dat is zeker geen alleenstaand geval. Van verkeerd geboekte huisjes, vergeten badhanddoeken, tot het verkeerde aantal personen, ik denk dat ik in mijn carrière al elke mogelijke boekingsfout of vergetelheid heb meegemaakt.’
En haar eigen vakanties? ‘Die breng ik graag door in een van onze buitenlandse vestigingen. Voor mij is dat het ultieme vakantiegevoel. Zelfs onze veertigste huwelijksverjaardag hebben we daar gevierd.’
Uit elke anekdote en glimlach wanneer ze over de fijne band met haar collega’s praat, blijkt dat deze baan haar helemaal op het lijf geschreven is. ‘Anders zou ik dit niet al meer dan dertig jaar doen. De meeste collega’s zitten hier al ettelijke jaren. Dat maakt het spannend wanneer iemand met pensioen gaat en vervangen moet worden. Sommigen komen zelfs na hun pensioen nog terug als flexi-jobber. Ik begrijp dat. De interactie met de gasten en de vakantiesfeer die hier jaarrond hangt, zijn iets wat ik niet meer zou kunnen missen. En wie kan nu zeggen dat elke werkdag bijna als verlof aanvoelt?’ (lacht)
*Marleen is een schuilnaam
Op 15 juni trokken meer dan 110.000 mensen een rode lijn voor Gaza. De boodschap was duidelijk: stop de genocide, stop de straffeloosheid. Ondanks dat signaal talmen onze politici nog steeds met maatregelen en sancties tegen Israël, dat burgers in Gaza uithongert en vermoordt.
Op zondag 7 september trekken meer dan 150 middenveldorganisaties, waaronder ACV, CM en beweging.net, samen opnieuw de rode lijn in Brussel.
Afspraak zondag 7 september om 14 uur, aan station Brussel-Noord.
Visie zoekt
• Co-hoofdredacteur – Schaarbeek
~ visie.net/jobs
CM zoekt
• Maatschappelijk werker – Overijse en Hoeilaart
• Functional analyst & tester – Schaarbeek
• Test automation engineer – Schaarbeek
• Cloud security specialist – Schaarbeek
• Stafmedewerker specialist compensation & benefits
– Schaarbeek
• Terug-naar-werk-coördinator – Antwerpen
~ cm.be/jobs
beweging.net zoekt
• Coördinator Pronet verzekeringen en Procura –Schaarbeek
~ beweging.net/vacatures
Raak zoekt
• Educatief medewerkers – Zuid-Limburg en Vlaams-Brabant West raakvzw.be/vacatures
De Vormers vzw zoekt
• Vormingsmedewerker – Hasselt
~ hetacv.be/jobs
Eind juli meldde minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) dat er een nieuwe vergunning klaarlag voor de luchthaven van Deurne. Er zijn voorwaarden ingebouwd om de leefbaarheid van de omgeving te garanderen en nachtvluchten worden verder beperkt. Daarmee beweert Demir een maximaal evenwicht te bereiken tussen de economische belangen van de luchthaven en de leefbaarheid van de omgeving. Wij vroegen hoe een lokaal politicus en een vakbondssecretaris naar het dossier kijken.
¬ Tekst Bart Gaublomme, Pieter Holsters
Pieter De Cock is een rasechte Antwerpenaar en zetelt er in de gemeenteraad (CD&V). Hij is nooit een groot liefhebber van de luchthaven geweest: ‘Wat moeten wij met een luchthaven in deze dicht verstedelijkte omgeving als je op minder dan een half uur in Zaventem kan zijn en op minder dan twee uur in Schiphol? Waarom moeten de omwonenden alle overlast van zo’n luchthaven verdragen als je weet dat slechts 10% van de vluchten garant staat voor meer dan 85% van de passagiers? De rest van de vliegbewegingen zijn trainingsvluchten of worden gerealiseerd
met privé-jets? Omdat de luchthaven niet rendabel is, spekt de Vlaamse Overheid bij. Hoeveel draagvlak is er om met belastinggeld dit voornamelijk privaat luchtverkeer te blijven sponsoren?’, vraag Pieter zich af. ‘We zouden beter bekijken hoe we deze enorme oppervlakte anders kunnen invullen, in lijn met de sociale en maatschappelijke uitdagingen van de stad.’
Niels Benoot is secretaris bij ACV-Transcom en verantwoordelijk voor de luchthavensector. ‘Als vakbondssecretaris kijk ik in de eerste plaats naar de werkgelegenheid. Bij een sluiting van de luchthaven van Deurne zouden er zo’n 700 directe en indirecte jobs verdwijnen. Voor ACV-Transcom is dat een ernstig sociaal risico. Voor veel van die werknemers is het werk op de luchthaven meer dan een job; het is een bron van bestaanszekerheid in een sector met vaak flexibele of onregelmatige uurroosters.’
Wat moeten wij met een luchthaven in deze dicht verstedelijkte omgeving als je op minder dan een half uur in Zaventem kan zijn en op minder dan twee uur in Schiphol?
¬ PIETER DE COCK
‘Tegelijk besef ik heel goed dat er zorgen leven over klimaat, geluidsoverlast en ruimtelijke inpassing. Dat zijn legitieme bezorgdheden die niet zomaar van tafel geveegd mogen worden. We moeten dus eerlijk durven te kijken naar hoe de luchthaven zich kan heruitvinden op een maatschappelijk verantwoorde manier, met respect voor de leefomgeving én behoud van werkgelegenheid. Wat mij betreft is een sluiting pas een optie als er eerst degelijk werk is gemaakt van waardige alternatieven voor de getroffen werknemers en bedrijven.’
‘De luchthaven morgen sluiten en er alleen maar een park van maken, is voor mij ook geen optie’, reageert Pieter. ‘We moeten op zoek naar kwalitatief groen; dit gebied is daar heel geschikt voor, maar de stad heeft ook nood aan kleinere KMO-zones. Waarom zouden we de bestaande gebouwen en hangars daarvoor niet kunnen gebruiken? In de toekomst zullen ook drones deel uitmaken van ons luchtverkeer en hopelijk zoveel mogelijk zwaardere en luidere toestellen vervangen. Waarom trekken we hier zulke startups niet aan? De oppervlakte van de luchthaven komt overeen met 15 keer de oppervlakte van Park Spoor Noord. Hier moet ook plaats zijn om te wonen. Waarom organiseren we hier niet jaarlijks een groot festival? De stad heeft geen groot festival binnen haar grenzen, hier zou dat perfect kunnen. Dat zijn toch allemaal alternatieve invullingen die ook werkgelegenheid opleveren.’
NIELS ¬ ‘Ook voor mij is dit geen zwart-witverhaal. Klimaat of leefbaarheid en werkgelegenheid uitspelen tegen elkaar is net wat we moeten vermijden. Als secretaris sta ik pal voor het recht op waardig werk, maar ik ben me ook bewust van de urgentie van de klimaatuitdaging. De toekomst van de luchtvaartsector – en dus ook de jobs daarin – hangt af van hoe
Bij een sluiting van de luchthaven van Deurne zouden er zo’n 700 directe en indirecte jobs verdwijnen.
¬ NIELS BENOOT
snel en doordacht we kunnen vergroenen. Dit aspect zit trouwens ook mee verweven in het sociaal overleg. Dat betekent dat wij als vakbond pleiten voor een rechtvaardige transitie: een beleid dat niet ten koste gaat van gewone werknemers, maar hen meeneemt in het verhaal. Dat kan door te investeren in opleiding en door in te zetten op technologieën die de impact van luchtvaart beperken. Stilstaan is achteruitgaan, maar brutale afbouw zonder na te denken over de impact op mijn leden die er werken is dat ook. Tussen die twee extremen ligt voor ons de weg van het overleg en de redelijkheid. Iets dat trouwens eigen is aan ACV-Transcom.’
PIETER ¬ ‘Helemaal mee eens dat we dat maatschappelijk debat moeten voeren. Maar nu krijgen alvast de omwonenden die kans niet en ligt er alweer een vergunning klaar. Maar ik wil nog wel zien of daarmee de weerstand tegen deze luchthaven zal verminderen.’
In maart van volgend jaar organiseert beweging.net samen met verschillende partners 2026WOMEN Tribunal waarbij honderden vrouwen uit verschillende landen zullen samenkomen in Antwerpen en Brussel.
Karolien Huyghe is stadscoördinator bij beweging.net in Antwerpen en organiseert mee.
KAROLIEN ¬ ‘Dit meerdaags event wil een eerbetoon zijn aan het eerste Vrouwentribunaal dat in 1976 doorging in Brussel en waar meer dan 2.000 vrouwen uit 40 landen samenkwamen om geweld tegen vrouwen bovenaan de agenda van de academische, maatschappelijke en politieke wereld te zetten. Vijftig jaar later grijpen we dit symbolisch moment aan om een nieuwe generatie vrouwen te verbinden en te versterken.’
‘Stel je voor: honderden vrouwen samen op één plek. Verbonden door hun ervaringen, gesterkt door hun verhalen en vastberaden om de stilte te doorbreken. Geweld tegen vrouwen is immers geen individueel probleem, maar een structureel onrecht dat nog altijd te vaak onder de radar blijft.
2026WOMEN brengt ondertussen al vrouwen samen in Antwerpen, Marseille en Rotterdam. Op 25, 26 en 27 maart gaat een meerdaags programma door in Antwerpen en Brussel voor deelnemers van alle leeftijden en met roots uit de hele wereld. Op zaterdag 26 maart zal TRIBU26 500 vrouwen samenbrengen die in rondetafelgesprekken en allerhande workshops zullen werken aan 50 voorstellen om de ongelijkheid en het onrecht ten aanzien van vrouwen aan te pakken. Voor alle duidelijkheid: voor mannen is er die dag een apart programma.
Noteer alvast in je agenda want we hebben je er graag bij!
~ Meer info: www.2026women.org, karolien.huyghe@beweging.net
Nog meer nieuws uit de provincie Antwerpen?
Schrijf je in op onze gratis nieuwsbrief en krijg elke week extra Visie-artikels in jouw mailbox. www.visie.net/nieuwsbrief
ZORG ÉN RESULTAAT: FIX LEGT DE LAT HOOG, MAAR OP MAAT
“Iedereen aan het werk” klinkt luid, maar in Brussel botst de slogan op de realiteit. Vacatures mikken vaak op hoogopgeleiden, terwijl veel werkzoekenden kort- of niet-geschoold zijn en ver van de arbeidsmarkt staan. Het harde activeringsverhaal vergroot het probleem. FIX biedt een alternatieve aanpak aan.
¬ Tekst Tijs De Geyndt ¬ Foto Bart Dewaele
FIX zorgt voor kwalificatie richting de bouwsector: via leer-werktrajecten en gerichte veiligheids- en vakattesten bouwen werknemers aan erkende competenties die hen inzetbaar maken op de werf. Met Akoestiekfabriek startte FIX bovendien een bedrijf dat circulaire akoestische oplossingen
produceert en tegelijk stabiele, uitdagende jobs voor laag of niet-geschoolden schept: geen precaire arbeid, wel waardig loon, stabiel contract en ecologische meerwaarde (circulaire materialen, lokaal gemaakt). ‘62% van Brusselse werkzoekenden is laaggeschoold’, zegt directeur Eva De Smedt. ‘De afstand tot werk is doorgaans
FIX begint met vertrouwen. Drempels en talenten worden in kaart gebracht – soms maandenlang – voor er naar werk wordt doorgestroomd.
meer dan ‘geen diploma’. Mensen komen met multiproblematiek: huisvesting, detentieverleden, trauma, gezondheid, familiale zorgen, laaggeletterdheid, onzekere papieren. ‘Gewoon gaan werken’ is dan geen simpele stap. Wie armoede of bestaansonzekerheid nooit meemaakte, ziet het verschil niet tussen ‘gewone’ stress en de turbostress van kansarmoede. Het permanente onveiligheidsgevoel. Je merkt dat het beleid soms nog die realiteit mist.’
Vertrouwen
Daarom begint FIX met vertrouwen. Drempels en talenten worden in kaart gebracht – soms maandenlang – voor er naar werk wordt doorgestroomd. FIX cultiveert vertrouwen en verantwoordelijkheid: fouten mogen, risico nemen mag. ‘Laat iemand de ploeg een dag leiden, en je ziet mensen zichzelf overstijgen’, zegt De Smedt. ‘Individuele verantwoordelijkheid wordt ingebed in een dragende collectiviteit: zorg én resultaat. Zo vergroot je iemands comfortzone en kan je duurzaam ‘stretchen’.’
Dat duurzaam werken botst soms nog op beleid. Inschakeling en bijscholing zijn cruciaal, maar worden tegelijk afgezwakt; de verwachtingen stijgen, de middelen dalen. ‘Je mag meer kwaliteit en resultaat vragen’, zegt De Smedt, ‘maar dat rijmt niet met krimpende budgetten.’
Overstelpte OCMW’s
Voor een belangrijke groep is twee jaar simpelweg te kort om duurzaam naar de arbeidsmarkt te groeien. Kwalificeren, stabiliseren en vertrouwen opbouwen vragen tijd; tijdsdruk duwt richting snelle plaatsingen zonder stevige basis. Wie inzet op traag waar het moet, voorkomt terugval en bouwt aan resultaten die blijven. Het harde activeringsverhaal miskent dat er te weinig passende banen zijn. De beperking van de werkloosheid in de tijd – na twee jaar – komt vandaag neer op het begeleiden naar armoede via de nu al overstelpte OCMW’s; zo vergroot je het probleem, je pakt het niet aan. Wat werkt wél? FIX blijft zich richten op het maatschappelijke probleem: niet bestaan om te bestaan, maar scherp kiezen voor oplossingen. Nodig: visie, daadkracht en systematiek - niet opgeven - bij organisatie én deelnemer.
FIX bewijst dat het kan: lat hoog, zorg dichtbij, en de weg naar werk samen organiseren – van overleven naar waardigheid en werkbaar werk.
~ www.fix.be
www.akoestiekfabriek.be
• Versnippering aanpakken, niet als besparingsoefening maar vanuit een structurele benadering. Welke organisatie gaat met welke problematieken aan de slag, om zo vanuit complementariteit te werken. Dat kan elk vanuit hun eigenheid, want dat is een verrijking.
• Investeer in kwaliteit (begeleiding, productie, opleiding) en behoud indexering. Dat zijn randvoorwaarden, geen luxe.
• Voorzie waardige laagdrempelige banen, ook zonder kwalificatie, zonder kwetsbare statuten.
• Verbind sociaal en ecologisch (activiteiten met klimaat- én maatschappelijke winst).
• Maak leer-werkplekken waar rust, verantwoordelijkheid en groeiruimte samenkomen.
• Werk geïntegreerd: huisvesting, gezondheid, papieren en werk hangen samen.
Burgerpanel.
Overheden moeten investeren in voldoende gratis
is vrijwilliger bij
Vrijwilligerspunt
Tienen. Ze organiseert graag feestjes en houdt van koken en boeken.
Tom woont in Opwijk en is vormingswerker.
Gratis, groene plekken dichtbij huis, daar pleit ik voor. Ik ben fan van de 3+30+300-regel. Vanuit elke woning zou je drie bomen moeten kunnen zien. Iedereen zou toegang moeten hebben tot 30% klimaatgroen zoals gras, struiken en bloemen. Op 300 meter afstand zou je een groene plek moeten hebben om tot rust te komen en buitenactiviteiten te doen. Onderzoek toont aan dat het opzoeken van groene plekken je mentale en fysieke gezondheid werkelijk verbetert. Andere publieke domeinen, verder van huis, zijn een mooie aanvulling. Daar mag een prijskaartje aan hangen, zolang er ook sociale tarieven zijn om iedereen toegang te geven.
Het recht op ontspanning en vrije tijd lijkt een luxeprobleem wanneer je het plaatst naast thema’s zoals armoede, huisvesting of veiligheid. Toch is dat niet zo, want ontspanning en leefruimte zijn essentieel voor de fysieke en mentale gezondheid. In die zin is elke euro voor toegankelijke openbare ruimtes ook een investering in de gezondheid van een bevolking en een weg naar meer gelijkheid. Elke drempel die wordt ingebouwd om hieraan deel te nemen, financieel of anders, brengt ons verder van een gezonde en warme samenleving.
uit Herent zoekt als reisbegeleidster prachtige plekken in de natuur.
Buiten zijn, en zeker in de natuur, is goed voor je lichaam en geest. In een stedelijke omgeving is dat niet altijd evident. Ik ben absoluut voorstander van meer groene, toegankelijke ontspanningsplekken en ik vind ook dat de overheid daarin een grotere rol in mag opnemen. We zouden naar mijn mening meer moeten inzetten op preventie van ziektes. Vertoeven in de natuur is bevorderlijk voor je gezondheid. Onze maatschappij heeft op lange termijn sowieso baat bij deze investering.
BOOST2WORK VAN STEBO HELPT LANGDURIG ZIEKEN RICHTING ARBEIDSMARKT
Almaar meer mensen in België zitten lang thuis door ziekte. Limburg is koploper in Vlaanderen: een record dat het liever niet heeft. Veel langdurig zieken verlangen er nochtans naar om terug zinvol aan de slag te gaan. De coaches van Stebo vzw zetten hen via het re-integratieproject Boost2work weer zelfzeker aan het stuur van hun carrière.
¬ Tekst Sandra Moelants ¬ Foto Mine Dalemans
Stebo is een sociale onderneming die mensen en gemeenschappen versterkt via projecten en begeleiding rond werk, ondernemerschap, woonbeleid en energie.
‘Hun ziekte maakt deze mensen vaak onzeker. Ze twijfelen over hun kunnen, over wat ze willen en hoe daaraan te beginnen. Boost2work ondersteunt hen om hun drempels te overwinnen’, zegt Jan Smits, directeur Werk & sociale inclusie bij Stebo vzw. ‘Met de steun van Europa WSE begeleiden we de komende vier jaar 250 langdurig zieken uit Limburg terug richting werk.’
60% gaat terug aan de slag
De aanpak van Boost2work is alleszins succesvol: 60% van de deelnemers gaat binnen 6 maanden opnieuw aan het werk
bij de huidige of een andere werkgever, of als zelfstandige. Ook de overige 40% zet stappen richting arbeidsmarkt: ze volgen een opleiding, doen vrijwilligerswerk of zijn klaar om actief te solliciteren.
‘Onderzoek van UGent toonde in 2024 aan dat dubbel zoveel deelnemers ook dubbel zo snel re-integreren vergeleken met gelijkaardige trajecten’, aldus Jan. ‘Nu gaan we voor nog meer impact. Het is onze ambitie om 80% van de deelnemers te reactiveren. Daarvoor zetten we maximaal in op onze connectie met de federale beleidsmaatregelen rond re-integratie.’
Cruciale doorverwijzing
Geen fantastische resultaten zonder deelnemers. De samenwerking met partners op het terrein is daarom cruciaal. Zieken-
fondsen, preventiediensten, verzekeraars en overheidsinstanties verwijzen actief door naar Boost2work.
‘Het is belangrijk om perspectief te creëren voor langdurig zieken. We ondersteunen hen en bieden kansen om stappen te zetten richting de arbeidsmarkt. Boost2work is binnen zo’n terug-naar-werktraject een waardevolle mogelijkheid om langdurig zieken naar door te verwijzen’, zegt Anneke Van Rijmersdael, coördinator ‘Terug naar werk’ van CM, partner van het eerste uur.
Traject op maat
De coaches van Boost2work leveren 100% maatwerk. Na een positieve intake volgen tien individuele sessies op maat van de deelnemer en voor wie wil zeven collectieve sessies.
‘De deelnemer werkt aan vaardigheden die nodig zijn om zichzelf terug in de markt te zetten. Denk aan netwerken, overtuigen en besluitvaardig zijn. Je kan het vergelijken met ondernemers die hun product of dienst verkopen’, zegt Thomas Devens, coach bij Stebo. ‘De deelnemers
< Jobcoaches Thomas, Sylvia en Annemie (zittend) leveren 100% maatwerk met individuele sessies op maat van de deelnemers.
leren hun kansen zien en grijpen, zonder zichzelf te verliezen.’
Ruimte voor de persoon en ziekte Sommige deelnemers willen heel praktisch weten hoe ze weer kunnen opstarten. Anderen willen zich heroriënteren, zoeken naar zingeving of een balans tussen werk en gezondheid.
‘We baseren ons op de concrete loopbaanvragen van iedere deelnemer: wanneer acht die het traject geslaagd? Samen zoeken we realistische oplossingen. We kijken wat werkt, moedigen aan en sturen bij,’ voegt collega-coach Sylvia Caputo toe.
Doorheen het traject, blijven de coaches rekening houden met het genezingsproces. ‘We erkennen de impact van de ziekte, maar focussen op de sterktes, kansen en troeven van de persoon voor ons. Dat visualiseren we in een krachtig overzicht. Vervolgens stellen we samen een actieplan op waarbij haalbaarheid en opvolgbaarheid voorop staan. En dat werkt’, besluit Annemie Knoops, eveneens jobcoach bij Stebo.
Het project Boost2work is een samenwerking met CM, Idewe, Solidaris, GTB, KBC-Verzekeringen en VDAB.
Ken of ben je iemand uit Limburg die langdurig ziek is en opnieuw naar werk wil kijken? Neem contact op met Anneke Van Rijmersdael van CM via tnw.limburg@cm.be.
ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN
OVER EEN NETELIGE KWESTIE
¬ Tekst Bart Bynens Burgerpanel.
Philip (37)
woont in Borgloon en is dossierbeheerder bij CM.
Mirthe (21)
is studente sociale wetenschappen, geeft dansles en is speelpleinbegeleidster.
Wim (47) is hoofdafgevaardigde bij ZF Wind Power in Lommel.
‘Voor kinderen geen overbodige luxe’
Niemand staat te springen om je kapsel te ruïneren voor een rit van enkele minuten. Een helm verplicht stellen is misschien niet haalbaar voor iedereen. Maar als je als volwassene een helm draagt, geef je wel het goede voorbeeld. Kinderen hebben nog niet genoeg verkeersinzicht. Ze kijken vaak wel, maar zien het gevaar nog niet echt. Ze vertrouwen nog te veel op hun voorrang en dat auto’s wel zullen stoppen. Voor hen is een helm dus geen overbodige luxe maar een nodige bescherming.
‘Een fietshelm kan echt wel levensreddend zijn’
Ik vind het zeker belangrijk om een fietshelm te dragen, al snap ik de jeugd ook dat ze dit niet allemaal doet. Als jongere sta je er volgens mij niet genoeg bij stil. Ik ken zelf enkele mensen die een lelijke val hebben gedaan en zonder helm zou het veel erger afgelopen zijn. Het kan dus wel echt levensreddend zijn, maar zonder verplichting dragen mensen het volgens mij gewoon niet. Dus een verplichting zou hierbij wel kunnen helpen.
Voor mij volstaat de huidige regelgeving. Uiteraard staat het iedereen vrij om toch een helm te dragen als ze dit willen. Een goed voorbeeld hiervan zijn amateurfietsers op racefietsen of mountainbikes: hoewel er geen helmplicht geldt, kiest vrijwel iedereen ervoor om er toch één te dragen. Dit toont aan dat bewustwording en eigen verantwoordelijkheid vaak voldoende zijn. E-steps kan men best als aparte categorie bekijken. De kans op ongevallen ligt hier aanzienlijk hoger dan bij gewone fietsen, wat een strengere regelgeving rechtvaardigt.
WELZIJN OP HET WERK
Welzijn op de werkvloer staat hoog op de agenda, want gezonde medewerkers maken ook een gezonde organisatie. Toch blijft het voor veel bedrijven een zoektocht: hoe creëer je een klimaat waarin mensen zich goed voelen, gemotiveerd blijven en samen vooruit willen? Volgens Marieke Vanderstraeten, stafmedewerker HR bij CM, zit de sleutel in een geïntegreerde aanpak.
¬ Tekst Astrid Boost ¬ Foto James Arthur
Meer dan werk-privébalans
‘Als gezondheidsfonds willen we de boodschap die we naar buiten dragen natuurlijk ook intern waarmaken. Welzijn bij CM is veel meer dan drie woorden’, zegt Marieke. ‘Bij welzijn op het werk denken mensen vaak aan de klassieke balans tussen werk en privé. Natuurlijk is het belangrijk dat iemand zijn werk kan afstemmen op het gezinsleven of andere verant woordelijk heden. Maar welzijn gaat ook over verbondenheid, groeikansen, mentale veerkracht en zelfs over hoe duurzaam een organisatie omgaat met haar omgeving.’
Geïntegreerde aanpak
‘De invulling van een welzijnsbeleid is voor iedere organisatie anders, er is geen pasklaar antwoord. Elke organisatie zoekt, probeert uit en stemt af op de eigen context en noden. De rode draad in ons welzijnsbeleid is een geïntegreerde aan-
pak. We zijn geëvolueerd van losse initiatieven naar een duidelijke visie. We hebben onderzocht wat er leeft binnen de organisatie, waarop we moeten inzetten als werkgever en wat de invloeden van buitenaf zijn. Zo kwamen we tot een visie die steunt op zes verschillende pijlers met als doel: positieve gezondheid en levenskwaliteit voor alle medewerkers.
Samen verantwoordelijkheid nemen Een belangrijk inzicht is dat welzijn een
We willen een werkplek zijn waar iedereen zich welkom voelt, ongeacht achtergrond, leeftijd, gender, beperking …
verantwoordelijkheid is van de hele organisatie. ‘Ons welzijnsbeleid is een dynamisch gegeven. Het wordt regelmatig geëvalueerd en bijgestuurd. En bovendien, iedereen kan er aan meeschrijven. We willen sociale verbondenheid creëren door medewerkers ook een rol te geven: meedenken, signalen geven, initiatieven nemen. Op die manier wordt het draagvlak groter en is welzijn een verantwoordelijkheid van de hele organisatie.’
Iedereen telt mee
‘Ook inclusie en diversiteit is een thema dat verweven zit in een goed welzijnsbeleid. Alleen een werkplek waar iedereen zich welkom voelt, ongeacht achtergrond, leeftijd, gender, beperking … kan echt vooruitgaan als organisatie. Welzijn betekent ook: gezien en gewaardeerd worden om wie je bent.’
Investeren in duurzaamheid
Daarnaast groeit het besef dat maatschappelijke verantwoordelijkheid en duurzaamheid deel uitmaken van een gezond werkklimaat. ‘Medewerkers vinden het de dag van vandaag belangrijk dat je als organisatie daarin investeert. Dat kan gaan over energie-efficiënt afvalbeheer, duurzaam aankoopbeheer tot initiatieven met maatschappelijke betrokkenheid. Het geeft mensen het gevoel dat hun werk zin heeft, dat ze bijdragen aan iets groters.’
KOM PROEVEN
VAN EEN JOB BIJ CM
Ben je op zoek naar een nieuwe uitdaging en ben je benieuwd wat CM te bieden heeft? In de week van 6 oktober 2025 strijkt Rekruté On Tour neer in het Sint-Pietersstation in Gent. Scan de QR-code voor meer info.
Anticiperen op verandering
‘Wat vandaag is, kan morgen anders zijn. We bevinden ons in een snel veranderende wereld. Nieuwe technologieën zorgen ervoor dat jobs er anders gaan uitzien. Maar het creëert ook kansen om de talenten van medewerkers anders in te zetten.’
Rekruté On Tour
De verschillende aspecten van het welzijnsbeleid worden ook doorgetrokken naar het aanwervingsproces. ‘In het najaar van 2024 pakte CM uit met het popup restaurant Rekruté in het station van Antwerpen-Centraal’, vertelt Mieke Carrein. ‘CM-medewerkers schoven er aan tafel met geïnteresseerde kandidaten. Zij konden er letterlijk proeven van een job bij CM. Ze kregen een eerlijke inkijk in hoe het eraan toe gaat achter de schermen en welke werkmogelijkheden wij bieden. We kregen achteraf heel wat positieve reacties. Zowel van de kandidaten als van ons personeel. Op die manier kregen onze medewerkers de kans om in contact te komen met mensen van andere diensten. Ze voelden zich betrokken en het creëerde sociale verbondenheid. Er zijn nadien ook verschillende aanwervingen uit de bus gekomen. Een win-winsituatie dus. Door het succes van de eerste editie besloten we om het concept dit najaar opnieuw te lanceren onder de naam Rekruté On Tour.’
Stevie (43)
Stevie Van Vooren is een jonge leraar uit Evergem
Sofie (47)
Sofie Devogelaere is teamcoach, mama en sociale duizendpoot
Een smartphoneverbod op scholen is een goede zaak. De smartphone is een onmisbaar deel geworden van de jongerencultuur. Vele apps richten zich specifiek op jongeren en vragen veel aandacht. Sommige jongeren verliezen zichzelf in games en social media. Het is voor hen zeer moeilijk om hun gsm-gebruik zelf te begrenzen. Een smartphoneverbod op scholen klinkt dan misschien hard, maar jongeren zijn flexibeler dan we denken: als ze niet met hun gsm bezig mogen zijn, zullen ze zich wel bezighouden met hun vrienden.
Ik kan er mij in vinden dat er een verbod is tijdens de lessen. De smartphone kan enorm afleiden en verleiden om te gebruiken, al is hij er nu eenmaal en is hij best handig. Ik merk bij mezelf hoe afhankelijk ik er al van ben, wat ik eigenlijk niet wil, maar het is moeilijk om eraan te weerstaan. Zoals met alle uitvindingen zijn er goeie en slechte zaken aan verbonden. Het is belangrijk om het juiste evenwicht te vinden en hem zoveel mogelijk te gebruiken voor leerrijke, zinvolle zaken.
Pieter De Vis is sociaal bewogen, sportief en woont met zijn gezin in Gent.
Het is een goede keuze om smartphones van scholen te bannen. Er zal veel meer focus zijn en men zal wat meer zelf moeten denken en redeneren. Daarnaast zal er ook meer sociale interactie zijn tussen de leerlingen. Een smartphone is niet fout maar af en toe zonder is zeker een meerwaarde. Als ik naar mijzelf kijk, ben ik niet echt de beste leerling van de klas. Ik zou hem beter wat meer wegleggen. Ik heb er ook mee leren werken buiten de schooluren.
West-Vlaanderen is een buitenbeetje op vlak van hoger onderwijs in Vlaanderen. Het is de enige provincie die geen eigen, volwaardige universiteit heeft. Wat betekent dit vandaag voor de provincie en hoe gaan de onderwijsinstellingen hiermee om? Net voor de opstart van het nieuwe academiejaar brengen we één en ander in kaart.
¬ Tekst Joyce Demey
In West-Vlaanderen zijn vandaag vier hoger onderwijsinstellingen actief; twee hogescholen (VIVES en HOWEST) en twee universiteiten (KU Leuven en UGent), die elk één of meerdere campussen uitgerold hebben in de provincie.
De historische achterstand in het WestVlaamse hoger onderwijs tekent zich vandaag vooral af bij de academische opleidingen . De eerste mijlpaal kwam er in 1964 met de oprichting van de campus KULAK in Kortrijk, een afdeling van KU Leuven. Pas in 2013 richtte ook UGent een afdeling op in West-Vlaanderen, eveneens in Kortrijk. En in 2017 bracht KU Leuven een tweede campus naar Brugge. Samen bieden ze vandaag acht masteropleidingen aan.
Waar we in het academische hoger onderwijs eerder een beperkt opleidingsaanbod hebben, zien we bij de West-Vlaamse hogescholen VIVES en HOWEST een heel ander verhaal.
Kathy Dewitte, algemeen directeur van VIVES, vertelt dat ze als op een na grootste hogeschool van Vlaanderen een zeer breed en kwalitatief aanbod hebben, verspreid over alle studiegebieden. ‘Samen met onze concullega HOWEST zijn we bovendien de snelst groeiende hogescholen in Vlaanderen’,
klinkt het. ‘Wat VIVES uniek maakt, is dat meer dan 25% van onze studenten afstandsonderwijs volgt en ouder is dan 25 jaar. Dit maakt ons bijzonder aantrekkelijk voor levenslang lerenden en werkstudenten, niet alleen binnen maar ook buiten de provinciegrenzen. Daarnaast bieden onze hogescholen ook een aantal unieke opleidingen aan die nergens anders in Vlaanderen te volgen zijn, zoals ‘Drone Applications’ in Oostende en ‘Digital Arts & Entertainment’ in Kortrijk.’
unieke zaken die we enkel in Kortrijk aanbieden’, stelt hij. ‘Opleidingen die ook inspelen op wat de West-Vlaamse samenleving en het bedrijfsleven in West-Vlaanderen vandaag en morgen nodig hebben.’
Ook de hogescholen spelen met hun opleidingsaanbod zeer actief in op de behoeften van de provincie en de regio’s. Dat doen ze door sterk in te zetten op innovatie, samenwerking en toekomstgerichte opleidingen . Denk hierbij bv. aan nieuwe domeinen als AI, Mechatronica, Drones, Robotica en Foodtechnologie. ‘Hiervoor werken we ook heel nauw samen met lokale besturen, bedrijven en sectororganisaties’, legt Kathy Dewitte uit.
Ook de nieuwe vicerector van UGent - officieel vanaf de opening van dit academiejaar - professor Herwig Reynaert, pleit ervoor om onze eigen, unieke weg in te slaan in West-Vlaanderen. ‘Op onze campus in Kortrijk kiezen we ervoor om steeds meer in te zetten op een uniek aanbod, zoals bv. de masteropleiding in het industrieel ontwerpen. Opleidingen die niet slechts een kopie of het kleine broertje van gelijkaardige opleidingen in Gent zijn, maar echt
Bovendien zijn er vandaag ook meer en meer samenwerkingsverbanden tussen universiteiten en hogescholen. ‘In Kortrijk werken we zeer nauw samen met KULAK en zetten we sterk in op ritstrajecten , waarbij studenten al van bij de start van hun professionele bacheloropleiding bij VIVES vakken kunnen opnemen uit een academische opleiding. Dit maakt een vlotte doorstroming mogelijk en versterkt de leerlijn tussen professioneel en academisch onderwijs’, vervolgt de algemeen directeur.
Op beleidsmatig vlak ijvert Brecht Warnez, Vlaams parlementslid voor CD&V en schepen in Wingene, ook al vele jaren voor de uitbouw van een sterk academisch opleidingsaanbod in West-Vlaanderen. ‘Dit is
We willen hier niet zomaar een goedkope kopie neerkwakken van wat we in Gent al lang en al goed doen, we willen opleidingen met een eigen karakter’ ¬
noodzakelijk om lokaal talent zoveel mogelijk in de eigen provincie te houden en het fenomeen van ‘ braindrain’ tegen te gaan’, verklaart hij. ‘Veel West-Vlaamse studenten (58%) verlaten nog altijd na het beëindigen van hun secundair onderwijs hun provincie om te gaan studeren buiten West-Vlaanderen. Van de 45.968 West-Vlaamse studenten die in het academiejaar 20232024 hoger onderwijs volgde, kozen er 26.790 voor een instelling voor hoger onderwijs buiten de eigen provincie. We zien dat deze jongeren ook na hun studies nog in andere provincies verblijven. Daarnaast willen we ook een toegankelijk, democratisch onderwijs garanderen. Om dit te realiseren is een goede geografische spreiding van het opleidingsaanbod over alle provincies belangrijk. Maar ook de bedrijven in West-Vlaanderen schreeuwen vandaag om lokaal talent. We hebben nog steeds te kampen met een tekort op de arbeidsmarkt , vooral wat betreft hoogopgeleiden op academisch niveau.’
Onze hogescholen kennen een enorme bloei. Dat zien we ook in de stijgende cijfers van de participatiegraad in het West-Vlaamse hoger onderwijs doorheen de afgelopen jaren. ‘Die stijging komt er niet zomaar. Het aanbieden van meer studierichtingen en een stijging van het aantal West-Vlaamse studenten dat binnen de eigen provincie blijft, liggen onder meer aan de basis hiervan’, verklaart Brecht Warnez. ‘Onze provincie heeft toch een aantal opleidingen waar we trots op mogen zijn, en die echt uniek zijn voor Vlaanderen, bv. de professionele bachelor ‘Cybersecurity’ in Brugge. Dit kan ook zorgen voor een ‘braingain’ in onze provincie waarbij studenten uit andere provincies naar ons komen i.p.v. omgekeerd’.
Ondanks dat West-Vlaanderen geen eigen, volwaardige universiteit tot haar erfgoed mag rekenen, zien we toch mooie ontwikkelingen binnen het West-Vlaamse hoger onderwijslandschap.
Begin mei 2025 besliste de Vlaamse regering om KU Leuven KULAK (campus Kortrijk) de onderwijsbevoegdheid toe te kennen voor de organisatie van een masteropleiding Handelswetenschappen . Dat is een belangrijke stap vooruit. We zien ook groei op vlak van de master na masteropleidingen (‘Ma-na-Ma’s) en postgraduaten. Aan het begin van de vorige legislatuur (2020) maakte de regering 5 miljoen euro extra middelen vrij om drie nieuwe Ma-na-Ma’s en zeven postgraduaten op te starten in de provincie.
Maar er zijn ook nog vele uitdagingen en aandachtspunten voor de toekomst. Bij VIVES geloven ze dat de verdere ontwikkeling van een sterk hoger onderwijslandschap vooral ligt in het versterken van de samenwerking tussen de beide hogescholen en met de beide universiteiten, het bundelen van expertise over studiegebieden heen (bv. technologie en zorg), en het inzetten op flexibele leertrajecten die inspelen op de noden van studenten én de arbeidsmarkt . Daarom willen ze in de toekomst verder sterk inzetten op levenslang
leren en afstandsonderwijs. ‘Ook onderzoek en innovatie, in nauwe samenwerking met bedrijven, lokale besturen en sectororganisaties, blijft hierbij belangrijk’, zegt Kathy Dewitte. ‘Maar ook het evenwicht tussen economische relevantie en maatschappelijke meerwaarde blijft een aandachtspunt. Hoger onderwijs moet niet alleen opleiden voor de arbeidsmarkt en de wereld van morgen, maar ook bijdragen aan een brede, inclusieve en duurzame samenleving’, sluit ze af.
‘Er zijn te veel mooie verhalen over wat we hier in West-Vlaanderen doen om enkel bij die historische achterstand stil te staan. We mogen onszelf niet wijsmaken dat we alleen maar een inhaalrace lopen: in sommige disciplines lopen we voorop, in zoverre zelfs dat de rest niet eens aan de race moet willen meedoen. En dat is ook goed zo: laten we vooral focus houden, inspelen op specifieke noden, voortbouwen op de eigen sterktes. Ik ben en blijf er wel van overtuigd dat we met en in West-Vlaanderen een eigen spoor moeten volgen’, besluit Herwig Reynaert.
‘Ook werkenden en werkzoekenden hebben baat bij toegang tot kwaliteitsvol hoger onderwijs’
Wim David, voorzitter ACV West-Vlaanderen
Het hoger onderwijs in West-Vlaanderen blijft zich steeds verder ontwikkelen en dat juichen we als vakbond ten volle toe. Een gezonde economie en arbeidsmarkt is namelijk geen eenrichtingsverkeer. Het gaat om een wisselwerking tussen goed opgeleide werknemers, innovatieve bedrijven en sterke kennisinstellingen. Naast ondernemerschap leggen wij als vakbond de nadruk op wat wij ‘werknemerschap’ noemen. Het belang van bijvoorbeeld kwaliteitsvol geschoolde werknemers om economische vooruitgang mee vorm te geven. Arbeid is naast kapitaal en technologie een volwaardige productiefactor.
Levenslang leren heeft daarbij een sleutelrol. De werkvloer verandert snel en werknemers moeten mee kunnen evolueren. De inzet van onze hogescholen op afstandsonderwijs, flexibele trajecten en samenwerking met lokale bedrijven is een troef. Niet alleen voor jongeren. Ook werkenden en werkzoekenden hebben baat bij toegang tot kwaliteitsvol hoger onderwijs.
Door voeling te houden met onze bedrijven kunnen ook de juiste accenten worden gelegd. West-Vlaanderen kent bijvoorbeeld een rijke traditie in de maakindustrie, maar die staat vandaag onder druk door globalisering, digitalisering en de nood aan verduurzaming. Net daarom is het belangrijk dat onderwijs zich niet alleen richt op nieuwe sectoren, maar ook op de transformatie van bestaande industrieën. In deze wisselwerking tussen onderzoek en het bedrijfsleven moet ook de werknemer voldoende gehoord worden. Werknemers zijn geen uitvoerders, maar mede-architecten van innovatie en ontwikkeling.
West-Vlaanderen heeft de troeven in handen om verder een eigen sterk onderwijslandschap uit te bouwen. Laten we dat blijven doen met respect voor onze roots en met oog voor de toekomst.
West-Vlaanderen Contact.
CM in West-Vlaanderen Contacteer ons via 050 44 05 00, westvlaanderen@cm.be of kijk op www.cm.be/kantoren voor de dienstverlening.
ACV in
(Radio)presentatrice en Miss België 1995
gevat in 5 woorden
‘Achttien was ik toen ik Miss België werd. Plots word je gekatapulteerd in een totaal nieuwe omgeving. Dan moet je wel snel volwassen worden. Een fijne ervaring, maar misschien was ik nog te jong, te wereldvreemd. Destijds organiseerde Donald Trump de Miss Universe-verkiezing. Te pas en te onpas kwam hij de omkleedruimtes binnen. Dan weet je meteen wat voor type man het is. Ongezien vind ik het, dat iemand die zich zo denigrerend gedraagt, president van de Verenigde Staten is kunnen worden.’
‘Sinds deze zomer presenteer ik het ochtendblok op radiozender Nostalgie, van zeven tot negen. De bedoeling is om het vrolijk en luchtig te houden. Gelukkig ben ik altijd al een ochtendmens geweest. Het is helemaal geen kwelling om vroeg op te staan. Al sliep mijn jongste zoon vanochtend nog toen ik vertrok. Hij was droevig dat ik hem geen knuffel gegeven had.’
‘Voor mijn kinderen laat ik met plezier alles vallen. Ik ben een echte mamakloek. Uiterlijk lijken mijn twee zonen schrikwekkend veel op hun papa, en ook qua karakter verschillen we veel. Soms zou ik willen dat mijn oudste wat ambitieuzer is, wat meer wil vechten om iets te bereiken, zoals ik zelf sterk van mijn oma geleerd heb. Anderzijds zou ik wat meer van zijn je-m’en-foutisme willen hebben. Ik ben altijd erg perfectionistisch geweest, hij weet dat iets soms net zo goed morgen kan.’
‘Vorig jaar namen mijn oudste zoon en ik deel aan het VTM-programma Ver van huis, waarin we zonder geld of gsm van Finland naar huis moesten liften. Dat was een verademing. Eindelijk niet meer de hele tijd die rot-gsm in handen en weer een-op-een tijd met elkaar. Die smartphones vind ik een echte merde. Op school worden ze stilaan verboden, en dat is maar goed ook. Zelf heb ik ze nodig voor mijn broodwinning, maar ik ben er niet mee opgegroeid. Ik kan het loslaten en mis het dan oprecht niet.’
‘Als je jong bent en in de spotlights belandt, komen alle reacties van mensen die je niet kent, hard binnen. Daar kweek je een dik vel mee. Nu trek ik me niets meer aan van wat mensen schrijven die me niet kennen. Mensen reageren altijd, dus geef ze geen reden om iets te zeggen. Wij leven redelijk besloten en lopen bewust met niets te koop. De boekjes vinden het nu eenmaal plezant om privé-informatie uit te smeren.’
