Getijdennatuur als klimaatbuffer Gecontroleerd overstromingsgebied
Samen met de natuur keren we het tij riv
© Y. Adams (Vilda)
jk
slik
www.life-sparc.eu
Hoogtij, feest in de Scheldevallei! Ontdek al varend, fietsend en wandelend de vele troeven van de Scheldevallei tijdens het jaarlijkse event Hoogtij. www.hoogtijscheldevallei.be
CO2
rivier
Koolstofopslag. Slikken en schorren slaan koolstof uit de lucht op. Leefgebied voor watervogels en trekvogels. Vogels vinden beschutting in de wilgenvloedbossen en rietkragen op de schorren, en voedsel in de slikken.
schor sluis
De Schelde heeft een van de grootste estuaria van Europa: een trechtervormige riviermonding waar rivierwater en zeewater zich vermengen en waar het getij voelbaar is. De afgelopen eeuwen hebben we de Schelde en haar zijrivieren in een strak keurslijf gestoken door gebieden in te polderen en de rivieren recht te trekken. Ze krijgen daardoor minder ruimte om buiten hun oevers te treden, met overstromingsgevaar tot gevolg. Dat risico neemt enkel toe door de klimaatverandering: de zeespiegel stijgt, stormen worden heviger en we hebben vaker te kampen met wateroverlast. Ook hete zomers en verdroging horen erbij.
Waterbouwkundig Laboratorium
CO2
ringdi
Klimaatverandering: een uitdaging voor de Scheldevallei
Met deze partners werken we aan een klimaatbestendige en veerkrachtige Scheldevallei:
jk
di
r ie
Paaiplaats en kraamkamer voor vissen. Vissen vinden hier een rustige plek om zich voort te planten en hun kroost kan hier beschut opgroeien. Dijkbescherming. Schorren verminderen de kracht van het rivierwater. De golven beuken niet meer zo hard in op de rivierdijk, waardoor die veel langer meegaat.
Beter beschermd tegen overstromingen
Verhoging zuurstofgehalte. Het water is hier relatief ondiep. Dat zorgt voor veel contact tussen water en lucht, waardoor zuurstof vlotter in het water terechtkomt. Ook het zonlicht dringt goed door het water, waardoor algen meer zuurstof kunnen aanmaken.
Natuur als bondgenoot Getijdennatuur bestaat uit laaggelegen slikken en hoger gelegen schorren die bij vloed helemaal of deels overstromen. De laatste decennia zijn grote oppervlaktes getijdennatuur verdwenen. Natte natuur is nochtans een noodzakelijke bondgenoot in de strijd tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Een veerkrachtige rivier met voldoende slikken en schorren kan de hele regio beschermen tegen extreme weersomstandigheden. Getijdennatuur tempert vloedgolven en de kracht van het getij. Maar investeren in dit type natuur levert nog veel meer voordelen op, voor mens, plant en dier. Dat zie je op de tekening hierboven.
Met het Sigmaplan werkt Vlaanderen aan een klimaatbuffer tegen de stijgende zeespiegel en extreme weersomstandigheden. Hoe? Door de Schelde en haar bijrivieren meer ruimte te bieden via gecontroleerde overstromingsgebieden (die overtollig rivierwater opvangen) en ontpolderingen (die het stormwater afremmen). Binnen het Europese LIFE-project Sparc – Space for Adapting the River Scheldt to Climate Change – worden 8 Sigmagebieden aangelegd (zie kaartje op achterzijde) met steun van de Europese Unie. © Y. Adams (Vilda)
Uitwisseling en opname van voedingsstoffen en bron van silicium. Slikken en schorren filteren het teveel aan stikstof en fosfor uit het water en verrijken het tegelijk met silicium. Daardoor helpen ze de voedselketen herstellen. Getijdennatuur werkt als een spons. Bij vloed absorbeert de natuur water, bij droogte wordt het met mondjesmaat vrijgegeven aan de omgeving. Dat is van cruciaal belang tijdens aanhoudende periodes van droogte. © Y. Adams (Vilda)
LIFE Sparc wordt uitgevoerd in opdracht van de Europese Unie binnen het LIFE Climate Action-programma.