Voorwoord
De ‘Gezondheidsindicatoren’ zijn aan hun achtste jaargang toe. Zoals de vertrouwde lezer zal merken, werd van het scharnierjaar 2000 gebruik gemaakt om zowel de vormgeving als de indeling van de publicatie aan te passen. Gevolggevend aan de reacties en suggesties die de voorbije jaren werden ontvangen, werd overgeschakeld op een ander en iets groter lettertype, wat de leesbaarheid ten goede zou moeten komen. Daarnaast noopten het toenemend aantal gegevensbronnen en de diversiteit van de bijdragen tot een aanpassing van de indeling. Er werd geopteerd voor een meer thematische indeling, waarbij de bijdragen over eenzelfde gezondheidsprobleem zoveel mogelijk werden samengezet. De belangrijkste wijziging is evenwel de beslissing om de ‘Gezondheidsindicatoren’ voortaan om de 2 jaar te publiceren. De volgende editie zal bijgevolg in 2004 verschijnen en handelen over de jaren 2001-2002. Dit betekent echter niet dat de gegevensvoorbereiding, -verwerking en -analyse worden onderbroken. De administratie streeft ernaar om steeds een actueel zicht te hebben op de gezondheidstoestand van de Vlaamse bevolking en de evolutie daarvan, alsook op de realisatie van de gezondheidsdoelstellingen. Daarom zullen wij aandacht blijven besteden aan een tussentijdse actualisering van de website (www.wvc.vlaanderen.be/gezondheidsindicatoren). Voor wat de geboortegegevens betreft, werd de samenwerking met het Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie (SPE) voortgezet. De gegevens die door de vroedvrouw of arts op strook C van het officieel aangifteformulier moeten worden ingevuld, worden immers ook verzameld in het kader van de SPE-registratie en dit nauwkeuriger en vollediger. Met uitzondering van een tweehonderdtal thuisbevallingen, worden de medische gegevens van alle geboorten in Vlaanderen nu elektronisch door het SPE aan de administratie Gezondheidszorg overgemaakt, waar ze gekoppeld worden aan de sociaal-demografische gegevens die door de gemeenten worden aangeleverd. Deze koppeling verloopt niet altijd gemakkelijk en vergt een belangrijke tijdsinvestering, doch dit weegt niet op tegen de winst op het vlak van de kwaliteit van de gegevens en het feit dat aldus artsen en vroedvrouwen dubbel registratiewerk kan worden bespaard. In dezelfde filosofie werkt de administratie Gezondheidszorg ook aan een elektronische uitwisseling van de sociaaldemografische gegevens die door de ambtenaren van de burgerlijke stand moeten worden ingevuld op het aangifteformulier van een geboorte of sterfgeval. De meeste van deze gegevens (bvb. geboortedatum en -plaats, verblijfplaats, burgerlijke staat, nationaliteit, …) kunnen immers uit een geïnformatiseerd bevolkingsregister geëxtraheerd worden, wat dubbel werk en overschrijffouten voorkomt. In 2000 bleef dit project nog beperkt tot Leuven en Gent – zo’n 16% van de geboorten en 11% van de overlijdens in Vlaanderen – maar het zal in de komende jaren progressief worden uitgebreid. Door een overeenkomst met het Brussels Hoofdstedelijke Gewest verwerkt de administratie Gezondheidszorg van de Vlaamse Gemeenschap sinds 1998 de aangifteformulieren van àlle geboorten en sterfgevallen in het Brussels Hoofdstedelijke Gewest, terwijl dit voorheen alleen het geval was wanneer het aangifteformulier in het Nederlands was opgesteld. Hierdoor beschikt de administratie Gezondheidszorg over de gegevens van alle residenten van het Vlaamse Gewest die in Brussel geboren worden of sterven, zodat zij in de analyses kunnen worden opgenomen. De onderschatting van de werkelijke geboorte- en sterftecijfers die tot 1997 bestond doordat alleen de fractie beschikbaar was waarvan de geboorte of het overlijden op een Nederlandstalig formulier werd geregistreerd, kon hierdoor aanzienlijk worden verminderd. Wie bijkomende informatie zoekt inzake het sterftepatroon in Vlaanderen, kan terecht op de website www.wvc.vlaanderen.be/gezondheidsindicatoren, waar naast een elektronische versie van de ‘Gezondheidsindicatoren’ (onder meer) de basistabel van de doodsoorzaken in Vlaanderen van de voorbije jaren en de sterfte-atlas voor de tienjaarsperiode 1990-1999 zijn opgenomen. Wij danken alle artsen en de gemeentelijke diensten voor het verstrekken van de gegevens over de geboorten en sterfgevallen en voor de bereidwilligheid waarmee zij onze aanvullende vragen en verificaties beantwoorden. Er kan niet genoeg benadrukt worden dat zij het basismateriaal aanreiken voor de geboorte- en sterftestatistieken, waarop de ‘Gezondheidsindicatoren’ nog in belangrijke mate berusten. Daarnaast willen wij ook de coördinatoren van de andere registers en onderzoeksprojecten bedanken die, ondanks een gevulde agenda, tijd hebben vrijgemaakt om mee te werken aan de ‘Gezondheidsindcatoren’ en op die manier hebben bijdragen tot het bekomen van een vollediger beeld van de gezondheidstoestand in Vlaanderen.