RESEARCH SUMMARY
ONDERZOEK I.K.V.
VIONA STEUNPUNT WSE
TITEL: DIENSTENCHEQUE-ONDERNEMINGEN ONDER DE LOEP GENOMEN
Auteur(s): Maarten Gerard, Daphné Valsamis & An De Coen (IDEA Consult)
1.
Korte samenvatting van het onderzoek (abstract)
In het kader van de zesde staatshervorming is het dienstencheque-systeem samen met verschillende andere arbeidsmarktbevoegdheden wettelijk overgedragen naar de Gewesten. Dit betekent dat Vlaanderen vanaf 1 juli 2014 zal instaan voor de werking van het systeem met meer dan 600.000 gebruikers in Vlaanderen aangesloten bij één van de 968 Vlaamse ondernemingen die nog actief waren eind 2014. De laatste tewerkstellingsgegevens van 2013 geven aan dat er bijna 89.000 dienstencheque-werknemers woonachtig zijn in Vlaanderen. De overdracht van het systeem brengt echter verschillende uitdagingen met zich mee. De rendabiliteit van de dienstencheque-ondernemingen staat onder druk en indicatoren uit vorig onderzoek geven aan dat ook de kwaliteit van de tewerkstelling hieronder te lijden heeft. Tegelijk is de slagkracht van de Vlaamse overheid om het systeem bijkomend te financieren, beperkt. Vlaanderen neemt het federale regelgevende kader over, maar krijgt slechts een deel van de bijhorende financiering. Dit onderzoek brengt de rendabiliteit van de Vlaamse dienstencheque-ondernemingen in kaart en hun bedrijfsvoering op het vlak van ondersteuning voor werknemers, zoals opleiding en omkadering, kwaliteit en financieel beleid. Het doel is te komen tot een accurate schets van de huidige situatie en beleidsaanbevelingen te formuleren voor de Vlaamse overheid. Dit gebeurt aan de hand van administratieve gegevens, interviews, een workshop met stakeholders en een online enquête. De rendabiliteit daalt doorheen de jaren, vooral door de stijgende loonkost en onder indexatie van de inruilwaarde van de cheques. Vooral in 2014 lijkt ze na stabilisatie in 2013 opnieuw terug te vallen. De terugval is vooral op te merken bij de non profit ondernemingen die ook ruimere opleiding, omkadering en loonvoorwaarden voorzien voor hun werknemers. Ondernemingen proberen reeds met verschillende acties hun resultaat te versterken, maar de overheid kan hen hierin bijspringen via verschillende in het onderzoek geïdentificeerde pistes.
Key words: Dienstencheques
2.
Doelen van het onderzoek
Om de duurzaamheid van het dienstencheque-systeem in Vlaanderen te verzekeren, dient te worden bepaald wat nodig is om de rentabiliteit van de ondernemingen te versterken, zonder afbreuk te doen op de kwaliteit van de jobs. Daarbij staan in dit onderzoek volgende onderzoeksvragen centraal: • • • •
Wat is de rentabiliteits-situatie bij DCH-ondernemingen? Wat zijn verklaringen en mogelijke oplossingen? Hoe ziet het bedrijfsbeleid er uit op vlak van professionalisering en kwaliteit van jobs? Hoe beïnvloedt dit beleid de jobkwaliteit voor de werknemers en de dienstverlening naar gebruikers? Hoe beïnvloedt de regelgeving de bedrijfsprocessen en de rentabiliteit? Kunnen de administratieve lasten op vlak van erkenning en opleiding worden vereenvoudigd? Hoe draagt het opleidingsaanbod bij ten voordele van de kwaliteit van de jobs en de professionalisering van de sector? Hoe kan dit worden verbeterd?
1