Leerrendement_opleidingen_domein_Werk_projectoproep.pdf

VIONA-OPROEP VOOR EEN STUDIEOPDRACHT - 30/10/2015 HET LEERRENDEMENT VAN OPLEIDINGEN BINNEN HET DOMEIN WERK 1. Probleemstelling Het begrip “leerrendement” (return on learning) wordt gehanteerd in de onderwijsliteratuur om de meetbare effecten van een bepaalde leeractiviteit of opleiding op een leerling of cursist te duiden, bijvoorbeeld in termen van lees-, schrijf- rekenvaardigheden, maar ook mogelijk in termen van inzetbaarheid (employability), engagement, en persoonlijke/professionele ontwikkeling. Dit komt neer, met andere woorden, op een evaluatie van de leeractiviteiten. Zo worden de kans op het behalen van een kwalificatie, de kans op uitstroom naar werk en de kans op een goede verloning bijvoorbeeld gezien als graadmeters voor een hoog leerrendement. Het concept “High Impact Learning” is hier ook mee verwant en gericht op de didactische kwaliteit van opleidingen. . Binnen het landschap van (beroeps)opleiding kan het begrip “leerrendement” evenwel als conceptueel kader worden gebruikt om beleidsmaatregelen te evalueren (de notie houdt nauw verband met de criteria “efficiëntie” en “effectiviteit”). Binnen het Vlaamse beleidslandschap is dit concept tot op heden echter niet expliciet onderzocht. De Rick et al (2014) operationaliseren het begrip zoals hierboven omschreven in termen van het verwerven van nieuwe vaardigheden, het verhogen van vaardigheden en het zich specialiseren. Vanuit het (beleidsevaluatief) standpunt van de overheid vertoont deze conceptualisering twee tekorten: a) Er wordt slechts het educatief/ontwikkelingsperspectief van de cursist aangenomen. De effecten van beroepsopleiding op het breder vlak van, bijvoorbeeld, tewerkstelling of zelfstandige activiteit (employability), de bredere baten die deze tewerkstelling voor de maatschappij impliceert, maar ook de didactische kwaliteit van opleidingen blijven onderbelicht. De uitstroom naar werk, die systematisch gemeten wordt in de evaluaties van de Jaarlijkse Ondernemingsplannen van Syntra Vlaanderen en VDAB, kan in dit verband als een proxy worden gezien van de effecten van de maatregel op individueel vlak. Reeds uitgevoerde diepgaandere studies naar de effectiviteit van beroepsopleiding voor werkzoekenden (Bollens & Heylen, 2009) kunnen ook in dit licht worden geplaatst. Hierbij blijven echter de bredere maatschappelijke baten van de opleiding (bijvoorbeeld de positieve effecten in