Samenvatting van het exploratieve VIONA-onderzoek ‘Levenslang leren en de terugkeer van volwassenen naar het hoger onderwijs’ september 2006 Promotoren: Prof. dr. Lieve De Lathouwer en Prof. dr. Bea Cantillon Onderzoekers: Mieke Augustyns en Hanne Dillen Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck(Universiteit Antwerpen)
Inleiding Deze studie handelt over levenslang leren en de terugkeer van volwassenen naar het hoger onderwijs en heeft tot doel, in het kader van het beleid inzake levenslang leren, inzichten te ontwikkelen over herintreders in het hoger onderwijs. De onderzoeksvraag is: “Wat biedt het Nederlandstalige hoger onderwijs aan herintreders die een basisopleiding wensen te volgen vandaag aan (aanbod), wie zijn deze studenten (gebruikers), waarom gaan ze opnieuw studeren (motivaties) en welke faciliterende beleidsinstrumenten zijn er voorhanden (beleid)?” Om deze onderzoeksvraag te beantwoorden hebben de onderzoekers een inventaris gemaakt van (basis)opleidingen die omwille van hun organisatie interessant zijn voor volwassenen die een studie willen combineren met activiteiten in andere levenssferen (hoofdstuk 1). Op basis van een webenquête bij 2673 studenten werd daarnaast een profiel geschetst van de herintreders1 in het hoger onderwijs tussen 25 en 64 jaar oud (hoofdstuk 2). Er werd ook gepeild naar de motieven van volwassenen om terug te gaan studeren (hoofdstuk 3). Tot slot werd er ook aandacht besteed aan het gebruik van beleidsmaatregelen die de terugkeer van volwassenen naar het hoger onderwijs vergemakkelijken (hoofdstuk 4). Hieronder wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste bevindingen van het onderzoek. Hoofdstuk 1 Het aanbod in Vlaanderen Internationaal onderzoek heeft het belang aangetoond van een voldoende flexibele onderwijsstructuur ter bevordering van het levenslang leren. Vlaanderen heeft hier recent op ingespeeld met de invoering van de BaMa-structuur en met het flexibiliseringsdecreet. Dit heeft ervoor gezorgd dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs voor herintreders sterk is toegenomen. 1
Een herintreder in het hoger onderwijs is een student die reeds actief was op de arbeidsmarkt (en/of werkte op het moment van de bevraging) en die zijn of haar loopbaan onderbreekt om hogere studies aan te vatten of die studeren en werken combineert. Iemand die onafgebroken studeert sinds de middelbare school is dus geen herintreder.
1