2022 Week 35 woensdag 31 augustus
8 e jaargang ZATERDAG 3 SEPTEMBER ‘MOONLIGHTSWIM’ DRUNEN
VERHALEN VAN VRUGER
CARNAVALSDUO NODIGT JOU UIT BIJ DE OPNAME VAN VIDEOCLIP MUZIEKSKE!
3
11
13
DEZE WEEK IN DE NU & MORGEN
Wie wint de Henk Willems Cultuurprijs?
HISTORISCH HEUSDEN – 118
De ‘Onze Lieve Vrouwe Schuts’ van Elshout buffet en drank de pot verteerd. Er wordt weer geschoten, maar nu is een Mariabeeld de prijs. Op drie schietmasten worden vier pennen geplaatst waarop geschoten wordt. Wie de meeste punten haalt ontvangt het begeerde Mariabeeld, maar wel eenmalig (anders gaat het beeld naar de eerstvolgende winnaar). Tijdens de statiedag worden ook de jubilarissen in het zonnetje gezet. Allereerst worden ze in een limousine thuis opgehaald. Na de nodige lovende woorden van de hoofdman worden de decoraties opgespeld, de bloemen aan de echtgenoten overhandigd, waarna de receptie volgt. In de avond is het gildefeest.
Bij de opmars lopen gildebroeders massaal naar de tribune. (Bron O.L.V.-Schuts)
Toen na de verschijning van O.L. Vrouw de kapel was gebouwd, is ook de eerste uiting van Mariaverering ontstaan. Daarna moet op het einde van de 13e eeuw of in het begin van de 14e eeuw de „Onze Lieve Vrouwe Schuts” zijn opgericht. De Schuts was in die tijd een zuiver kerkelijke instelling. Het reglement was vooral opgesteld om onder de leden de openbare viering van de Allerheiligste Maagd te bevorderen. In de loop der tijd heeft de Schuts zich ontwikkeld van een schutterij ter bescherming van de kerk naar een folklorevereniging. In 1950 is de vereniging heropgericht. Door enkele leden is toen een nieuw reglement opgesteld en zijn ook de huidige kostuums, het gildevaan, de vendels, het harnas van de standaardruiter en overige attributen ontworpen en in gebruik genomen. Het 700-jarige bestaan is in 2000 uitgebreid gevierd met onder meer de uitgifte van een jubileumboek. Het huidige doel van de vereniging is het bevorderen van de samenhorigheid en broederschap, alsook het beschermen en in stand houden van tradities middels haar activiteiten. Leden en organisatie De vereniging kent nu 70 leden: gildebroeders, (sinds 2016) 6 gildezusters, 9 jeugdleden en gildevrienden. Voor de activiteiten is de accommodatie “De Spil” aan de Schuttersweg heel belangrijk. Daarnaast zijn er enkele Hoogwaardigheidsbekleders zoals beschermheer, gildeheer en ereleden. Ereleden zijn de beschermers van de folklore. Het Dagelijks Bestuur wordt gevormd door de hoofdman (voorzitter),
de kapitein (vicevoorzitter), de deken-schijver (secretaris) en de deken-rentmeester (penningmeester). Het bestuur wordt aangevuld met twee jonge dekens en twee oude-dekens. In de ledenvergadering worden nieuwe bestuursleden gekozen. De jonge-dekens worden na twee jaar oude-dekens en treden vervolgens na twee jaar af. Bij rondgangen door Elshout of elders is de opstelling van de
Schuts goed gereglementeerd: 1. Standaardrijder (sinds 2018 niet meer) 2. Vaandrig met hoofdvaandel 3. Tamboers 4. Vendeliers 5. Koning 6. Zilverdragers 7. Hoofdman 8. Bestuur en ereleden 9. Kapitein 10. Vaandrig 11. Piek-, Lans-, Hellebaard- en Geweerdragers. De gildebroeders en -zusters hebben de zwarte kleding met hoofddeksel. De tamboers en vendeliers dragen blauwwitte kledij. De jeugdleden hebben sinds kort een eigen tenue. Koningschieten met ker(k)mis Traditioneel vindt het Koningschieten plaats op de laatste dinsdag van april. De dag begint met een heilige mis in de kerk. Daarna volgt in De Spil een koffietafel en een vergadering, waarin de Koning zijn koningschild aanbiedt. Op de schutsboom wordt de haan geplaatst, een gespijkerd blok hout met aan de voorzijde in
multiplex de vorm van een haan. Bij de haan worden twee luchtballonnen geplaatst waarop de gildeheer en de beschermheer als eersten schieten en de boom door de hoofdman bevrijd kan worden. De schutter die het laatste stukje hout van de vogel naar beneden schiet is de nieuwe koning. De uitslag in het afgelopen jaar was: Gerard van Mook werd koning bij het 129e schot. Joep Moonen werd jeugdkoning met 45 schoten. De nieuwe koning wast de handen (rein) en krijgt de sjerp en ketting met koningszilver omgehangen. Hierna volgt een rondgang door Elshout en wordt de nieuwe Koningin opgehaald, waarna de feestmiddag kan beginnen. Kroning van de Koning Sinds de eeuwwisseling is de kroning van de Koning op de eerste zondag in mei in de kerk, maar in 2022 bij de Mariakapel. De hoofdman leidt de ceremonie, die begint met het afleggen van de eed door de nieuwe koning. Met het opzetten van de kroon door de gildeheer wordt de koning gekroond. De kroon dateert 1849 en weegt 1,2 kilogram. Vervolgens het schrijden over de gildevaandel. Daarna volgt het vendelen; 3x links en 3x rechts over het hoofd. Onzen dag Traditioneel is op de laatste dag van mei in Elshout ‘Onzen Dag’. De traditie vangt aan met een dienst in de kerk, waarna een processie van bedevaartgangers naar de Mariakapel, waar enkele gebeden gesproken worden en vóór het zegenen met het Allerheiligste het Latijnse Tantum Ergo gezongen wordt. Hierna gaat de processie terug naar de kerk. Het Mariabeeld wordt onder een baldakijn op een baar geplaatst en tijdens de processie door vier gildebroeders gedragen.
Op ‘Onzen Dag’ gaat de processie naar en van de Mariakapel. (Bron O.L.V.-Schuts)
Statiedag In september wordt de statiedag georganiseerd en wordt met een
Begraven of cremeren Voorheen waren het voornamelijk begrafenissen, maar de laatste decennia zijn er steeds vaker crematies. Een lid van de schuts wordt begraven of gecremeerd met gilde eer. De plechtigheid wordt in detail besproken met de nabestaanden. Deze hebben uiteraard het laatste woord. De Spil In het verenigingsgebouw ‘De Spil’ is een vergaderzaal en een ruimte voor luchtbuksschieten. Er worden jaarlijks enkele ledenvergaderingen gehouden met een opkomst van 60-70%. Een belangrijke activiteit van de vereniging is het schieten en er zijn een 20-tal schutters en een 10-tal leden die luchtbuksschieten. Buiten wordt
Vanaf 1987 tot zijn overlijden in 2004 was Gerard Moonen met zijn paard Enodios de standaardrijder. (Foto: Ad Hartjes)
er op twee manieren geschoten: opgelegd, waarvoor er vier masten staan, of vrije hand waarvoor één mast staat. De schutters nemen deel aan meerdere competities, waaronder die van de Langstraatse Schutters Bond. Gildedagen Door de vereniging wordt jaarlijks samen met 45 andere verenigingen deelgenomen aan de Kringdag van Kring Maasland. Op deze dag zijn er veel activiteiten, waarvan de opmars, waarbij alle gilden massaal naar de tribune komen, het meest indrukwekkend is. Soms is er ook een Landjuweel met meer dan 70 verenigingen. In 2025 zal de Kringdag in Elshout worden gehouden. Bart Beaard
Extra bijlage bij uw weekblad
DE RABOBANK 80 VAN DE LANGSTRAAT 40 JAAR
DE GROOT HEUSDEN
Voor levering en onderhoud van alle merken auto’s
Gespecialiseerd in Peugeot en Citroën WWW.DEGROOTHEUSDEN.NL
Tel.: 0416-661165
WOON - EN SLAAPCENTRUM
Schreuder
Heusden Laagstraat 1 Telefoon: 0416 - 661182 www.schreudermeubelen.nl
OPHEFFINGS AANBIEDINGEN