MOMENT - Herbronnen in Noordwijk

DE KRACHT

VAN RUST

'HIER KOM IK TOT MEZELF'

Herbronnen in Noordwijk

SAMEN STRALEN

Qualitytime aan de kust

VOEDING IN BALANS

Janine Reitsema: 'Blijf relaxed met eten omgaan'

'DE HAAST IS ERUIT'

Edwin en Annemarie van der Sar genietenNoordwijkvan

Even HIER helemaal

Even HIER helemaal

'Moment' gaat over precies dat: stilstaan, herbronnen en even helemaal hier zijn. In Noordwijk, waar zee, duin en dorp samenkomen, draait het om vertragen, opladen en opnieuw ontdekken WAT ER ÉCHT

TOE

DOET. Onze badplaats is officieel erkend als heilzame badplaats: de zuivere zeelucht, het ritme van eb en vloed en het mineraalrijke zeewater hebben een bewezen positieve werking op lichaam en geest.

Herbronnen betekent letterlijk: TERUGKEREN NAAR DE BRON. Terug naar jezelf, naar rust, naar wat belangrijk is. In Noordwijk gebeurt dat bijna vanzelf. De natuur nodigt uit tot stilte en ontspanning, de zee laadt je op en de ruimte geeft je adem. Maar Noordwijk is méér dan een plek om op te laden. Het is een bestemming waar je bewust kunt leven, kunt genieten van gezond en lokaal eten, waar je rust vindt aan de kust, actief buiten kunt zijn in de natuur en je kunt laten inspireren door cultuur, verhalen en ontmoetingen.

In dit magazine vind je verhalen van mensen die hier wonen en komen, tips voor bijzondere plekken en inspiratie om goed voor jezelf te zorgen, juist hier, aan zee. Noordwijk. JOUW MOMENT.

37 kracht van rust inhoud

7 bewust genieten

DE HAAST IS ERUIT!

EDWIN EN ANNEMARIE

VAN DER SAR 8

ERIK SCHERDER

HOUD JE BREIN FIT 12

NOORDWIJDE

SPORTSCHOOL VOOR

LICHAAM EN GEEST 16

LOKAAL SMAKEN VAN DICHTBIJ 22

RECEPT MET AALBES

GESTOOFDE

KOOLRAAPJES 25

KWEEKTIP KRUIDEN

UIT EIGEN TUIN 26

LEEFSTIJL IN BALANS JANINE REITSEMA 28

SSSST..... ZOEK DE STILTE OP IN NOORDWIJK 38

WELLNESS DE HEILZAME KRACHT VAN NOORDWIJK 40

VOOR JEZELF ZORGEN BEWUST, RUST, ONTSPANNING, BEWEGING 44

SHAKE IT DE LEKKERSTE MOCKTAILS AT THE BEACH 46

INTERVIEW NOORDWIJK OP RECEPT 48

SLAAP LEKKER DE FIJNSTE PLEKKEN OM TE OVERNACHTEN IN NOORDWIJK 50

53 actief buiten

VERSLAAFD AAN DE GOLVEN KITESURFER MATS VAN LEEUWEN 54

ROUTES WANDELEND EN FIETSEND DE OMGEVING ONTDEKKEN 58

DE ALBATROS

JO VAN DER LIPPE 62

GEEN KOUDWATERVREES BIKKELS IN BADKLEDING 64

TIPS GRATIS SPORTEN IN DE BUITENLUCHT 68

COLUMN MARTIN HERSMAN 69

VOLDOENING

VRIJWILLIGERS MAKEN HET VERSCHIL 74

SPACE IN NOORDWIJK DE FASCINERENDE WERELD VAN DE RUIMTEVAART 78

MAX LIEBERMANN KUNST ALS KUUR 81

REISVERHAAL MOEDER-DOCHTER

TRIP NAAR NOORDWIJK 84

SHOPPEN LEKKER DICHTBIJ 88

UIT IN NOORDWIJK

ALTIJD WAT TE BELEVEN 92

TYPISCH NOORDWIJK EN NOORDWIJKERHOUT 96

Bewust genieten

In Noordwijk gaan gezondheid en genieten al eeuwenlang samen. Van de Tuin van Holland en kruidengeneeskunde die hier in de 17e tot de 19e eeuw bloeide tot de hedendaagse aandacht voor gezonde voeding, lokale producten en culinaire verwennerij. De combinatie van schone zeelucht, een zilte omgeving vol mineralen en het rijke culinaire aanbod maakt dat je hier bewust kunt kiezen voor een gezonde leefstijl, zonder in te leveren op genieten. Ontdek hoe voeding, beweging en ontspanning elkaar versterken in een omgeving die helpt om in balans te blijven.

‘Voeding voor lichaam en geest’

Edwin en Annemarie van der Sar genieten van Noordwijk

‘De haast is eruit!’

Edwin en Annemarie van der Sar voelen zich helemaal thuis in Noordwijk, de plek waar ze al jaren met veel plezier wonen. Als ze niet ergens op een mooie plek in de wereld van hun welverdiende rust genieten na ruim twintig hectische voetbaljaren, zijn ze geregeld en in goed gezelschap te vinden bij één van de vele gezellige strandclubs of restaurants die onze kustplaats rijk is.

Samen hebben Edwin en Annemarie het nodige meegemaakt, en juist daarom weten ze extra goed te genieten van alles wat het leven te bieden heeft. In 2009 werd Annemarie op 36-jarige leeftijd getroffen door een hersenbloeding. Dertien jaar later, in juli 2023, overkwam Edwin hetzelfde.

HULP

‘In de maanden na Annemaries hersenbloeding realiseerden we ons hoe gezegend we waren met ons netwerk en alle hulp die we kregen,’ vertelt Edwin, terwijl hij bij Nomade Beach House geniet van een cappuccino en het uitzicht op zee. ‘Die positieve aandacht heeft er echt aan bijgedragen dat ze goed kon herstellen.’ De ervaringen uit die periode vormden de aanleiding om in 2012 de Edwin van der Sar Foundation op te richten. ‘We wilden iets terugdoen. ❱

Voor mensen die niet in de gelukkige omstandigheid verkeren dat ze een vangnet of de financiële middelen hebben om optimaal te kunnen revalideren en weer mee te doen in de maatschappij,’ legt Annemarie uit. Een goed voorbeeld is de jaarlijkse Sunset Walk, een sfeervolle, Noordwijkse avondwandeling in juli waarbij honderden deelnemers wandelen voor mensen met een hersenaandoening. De opbrengst gaat naar onderzoek en projecten die bijdragen aan een betere kwaliteit van leven. De walk wordt georganiseerd door de Hersenstichting, waarmee de Edwin van der Sar Foundation sinds 2021 de krachten heeft gebundeld.

Ondertussen kijken Edwin en Annemarie met trots terug op hun inspanningen.

Edwin, die 22 seizoenen keepte voor topclubs als Ajax, Juventus, Fulham en Manchester United en maar liefst 130 interlands speelde voor Oranje, sloot zijn actieve voetbalcarrière af in 2011. Daarna was hij onder meer directeur bij Ajax en jarenlang bestuurslid bij de European Club Association (ECA). Ondanks dat drukke bestaan vond het echtpaar ook toen al tijd voor de foundation.

De steun van hun families en vrienden, zowel in Nederland als in Engeland, was in de begintijd na Annemaries hersenbloeding cruciaal. ‘In de tijd dat Edwin bij Manchester United speelde, kon ik mede dankzij die steun in alle rust herstellen,’ vertelt Annemarie. ‘Ik ben daar nog altijd dankbaar voor. Die ruimte en hulp gun ik anderen ook.’ Dat motiveerde het stel om zich ook te verbinden aan The Class, een initiatief van de Hersenstichting dat jongvolwassenen met niet-aangeboren hersenletsel helpt bij het vinden van werk. ‘Daar zijn we echt trots op. Het is mooi werk om te doen.’

GEZOND LEVEN

Edwin en Annemarie benadrukken hoe belangrijk een gezonde levensstijl is, niet alleen als preventie, maar ook tijdens herstel na een ziekte. ‘Wie vóór een hersenbloeding al gezond leefde, herstelt vaak beter,’ vertelt Annemarie. ‘En daarna helpt bewegen en sporten om je fysiek én mentaal weer sterk te voelen.’

Ze ziet dat ook bij de jongeren die ze begeleiden. ‘Sport helpt je om elke dag net een beetje sterker te worden. Soms is het maar één procentje, maar ook dat telt.’

TIJD EN RUIMTE

Na de intense gebeurtenissen van de afgelopen jaren leven Edwin en Annemarie niet per se anders, maar wél bewuster. ‘Toen Edwin in juni 2023 stopte bij Ajax, hadden we eindelijk wat meer rust en ruimte, en die lijn hebben we doorgezet,’ vertelt Annemarie. ‘We zijn altijd al goed geweest in relativeren, maar nu doen we dat nóg vaker. We zijn spontaner gaan leven en genieten bewuster. De haast is eruit. Geen overvolle agenda’s meer, en dat is heerlijk na al die drukke jaren waarin onze weken vaak tot op de minuut waren volgepland.’ ‘Leef in het nu,’ vult Edwin aan. ‘Want je weet nooit wat morgen brengt.’

BEWEGEN

Dat ‘nu’ bestaat voor hen ook uit veel buiten zijn en bewegen. ‘Als je in Noordwijk woont, heb je het wat dat betreft echt goed voor elkaar,’ zegt Edwin. ‘Je kunt hier zóveel: wandelen, fietsen, zwemmen... In onze gemeente kun je elke sport doen die je wilt. En het hoeft niet altijd stralend weer te zijn om naar buiten te willen. De omgeving lokt je vanzelf. Weg van schermen en verplichtingen.’ Ook het achterland, richting het Groene Hart, vinden ze prachtig om te verkennen. ‘Heerlijk om daar hard te lopen of te fietsen. De combinatie van kust, natuur en ruimte is hier gewoon heel bijzonder.’

IDEALE WOONPLAATS

De zee en het Noordwijkse strand doen Edwin en Annemarie zichtbaar goed. ‘Het blijft heerlijk om met je blote voeten in het zand te staan en het leven even van je af te

Edwin en Annemarie van der Sar genieten van Noordwijk ●

'Leef in het nu, want je weet nooit wat morgen brengt'

laten glijden,’ zegt Edwin. ‘Een bord goed eten, een glas wijn, het ruisen van de zee, dat is voor mij echt opladen. Als je het zand tussen je tenen voelt is het alsof je letterlijk nieuwe energie opdoet. De weidsheid, de zeelucht, de zonneschijn... alles komt hier samen.’

Noordwijk is voor beiden dan ook dé plek waar ze zich thuis voelen. ‘De vrijheid, de natuur, de gezelligheid, het is een fijne combinatie om je echt te ontspannen. En als je van lekker eten houdt, kun je hier elke dag wel ergens anders verrassend goed terecht,’ zegt Annemarie met een lach.

Ook al zijn ze vaak op reis, ze keren altijd met plezier terug naar hun vertrouwde thuisbasis. ‘We wonen hier het langst van alle plekken waar we ooit zijn geweest,’ zegt Edwin. ‘In Noordwijk kun je internationaal leven. Verzamel mooie mensen om je heen, kijk rond en doe je voordeel met alles wat deze kustplaats je te bieden heeft.’

Meer over de Hersenstichting. www. hersenstichting.nl

ERIK SCHERDER: ‘HOUD JE BREIN FIT’

Met zijn bekende, energieke manier van praten blijft hoogleraar neuropsychologie

Erik Scherder onvermoeid de boodschap

uitdragen van het belang van een fit brein. Door regelmatig te bewegen, te luisteren naar muziek, door gezonde slaap en voldoende cognitieve uitdagingen houden we onze hersenen scherp.

‘Doe moeite’, vertelt Scherder wanneer hij zijn populaire voordrachten houdt in heel Nederland. ‘Mijn nummer één tip om gezond en gelukkig oud te worden is eigenlijk toch: blijf actief, zowel mentaal als fysiek.’

Maar met de opkomst van Artificial Intelligence (AI) lijkt juist dat moeite doen steeds minder te worden. ‘Kun je deze tekst samenvatten?’, ‘Hoe formuleer ik deze zin beter?’ of zelfs ‘Wat is de betekenis van het leven?’, een kleine greep uit de meest gestelde vragen

aan ChatGPT. Hoewel het gemak oplevert, is het nadelig voor het brein. Zo vertelt Scherder tijdens de Business Days Twente van dit jaar: 'AI is de toekomst, maar er is een andere kant aan dat verhaal’. De beschikbaarheid van AI kan je als mens lui maken. ‘Stimuleer je brein daarom zo vaak mogelijk. Ga zelf op zoek naar oplossingen en denk zelf na, want studeren is geweldig.’

In de verschillende lezingen en interviews die Erik Scherder houdt, geeft hij ook praktische aanwijzingen over de manieren waarop men mentaal en fysiek ‘moeite kan doen’.

MUZIEK

Een belangrijke en voor iedereen toegankelijke manier voor het stimuleren van het brein is muziek. Luisteren naar muziek die je raakt, brengt herinneringen tot leven, stimuleert je leervermogen en zorgt voor

Tips van Erik Scherder voor een gezond brein

Blijf in beweging

Beweging verbetert je geheugen, helpt je beter te slapen en vermindert stress. Bovendien verkleint het de kans op hersenaandoeningen zoals dementie, depressie en de ziekte van Parkinson. Je hoeft echt niet elke dag intensief te sporten om je hersenen gezond te houden; dagelijks een ommetje is al erg effectief.

Slaap effectief

Tijdens je slaap reinigen je hersenen zich als het ware. Daarnaast zorgt een goede nachtrust ervoor dat je je emoties van de dag beter kunt verwerken en dat je goed onthoudt wat je overdag hebt geleerd.

Daag je hersenen uit

Door af en toe iets anders te doen dan normaal, stimuleer je je hersenen om nieuwe verbindingen te maken. Probeer bijvoorbeeld een andere puzzel, wandel een nieuw pad door je wijk of leer een instrument bespelen. Dagelijkse ‘hersengymnastiek’ verkleint het risico op hersenaandoeningen zoals dementie.

een fijn gevoel van beloning. Gecombineerd met beweging, bijvoorbeeld met het luisteren naar je favoriete playlist tijdens een stevige strandwandeling, profiteert je brein dubbelop.

‘Het bespelen van een instrument leidt tot een toename van de grijze en witte stof in de hersenen, wat weer kan leiden tot verbeterde cognitieve functies. Muziek maken vraagt concentratie, geheugen, motorische controle en ruimtelijke vaardigheden van de musicus’, legt Scherder uit.

'EEN

HALF UUR WANDELEN

PER DAG ZET JE HERSENEN AL AAN HET WERK'

BEWEGEN

Dat fysieke beweging goed is voor de algehele gezondheid, is geen geheim, maar dat het tegelijk ook belangrijk is voor de fitheid van de hersenen, blijft Erik Scherder onder het voetlicht brengen.

‘Wie zich regelmatig lichamelijk inspant, maakt het brein veerkrachtiger’, aldus Scherder. ‘Beweging zorgt voor een betere concentratie, geheugen en zelfs voor een emotionele balans.’

Een half uur wandelen per dag is al voldoende om de hersenen aan het werk te zetten. Dit is goed nieuws voor wie in Noordwijk woont of er graag tijd doorbrengt. De kustplaats biedt alle ingrediënten voor een vitale leefstijl: frisse zeelucht, kilometers wandelen fietspaden door duinen, bossen én langs het strand.

De mooiste wandelroutes rondom Noordwijk www.noordwijk. info/wandelen

OPTIMISME

In een vijfdelige tv-serie te vinden op de website van de Evangelische Omroep, onderzoekt Scherder met de kijker de rol van optimisme voor een gezond brein. Samen met de Universiteit Maastricht ontwikkelde hij een training waarin men leert in het dagelijks leven optimisme toe te laten. ‘Optimisme kan bijdragen aan veel aspecten van gezondheid, zoals een verminderd risico op stress, pijn, en hart- en vaatziekten’, vertelt Scherder. Hij drukt de kijker op het hart meer zelfcompassie te hebben, bewuster te genieten en ‘je best mogelijke zelf’ te zijn. ●

Erik Scherder en het nut van optimisme www.npo.nl

Ontspan

Te veel stress gedurende lange tijd kan ervoor zorgen dat je sneller dingen vergeet, gemakkelijker afgeleid bent en gevoeliger wordt voor negatieve emoties. Dit kun je voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven. Zo krijgen je hersenen de tijd om te herstellen. Als je dit goed aanpakt, ervaar je meer energie en focus.

Eet gezond

Een 'hersenvriendelijk dieet' bevat genoeg vitamines, mineralen en omega-3-vetzuren. Deze dragen bij aan een goede en snelle communicatie tussen de cellen in je hersenen. Zorg dus voor voldoende groenten en fruit, eet af en toe vette vis en varieer in je voeding.

Marlijn Nauta:

'Voeding heeft invloed op hoe je je voelt, lichamelijk én mentaal'

Samen tuinieren op fietsafstand

Oogsten in het ritme van de natuur

Zodra tuinvrijwilliger Esther het hek van Noordwijde opent, lijkt de drukte van de dag even weg te vallen. Aan een picknicktafel in de zon zegt ze: ‘Als ik hier aankom, lijkt de tijd even stil te staan.’ Ze nipt van haar hete thee.

‘Heerlijk. Hier in de tuin voel je waar het in het leven echt om draait.’

Ook collega-vrijwilliger

Ingrid voelt dat zo. ‘Noordwijde brengt je in een fijne flow. Het is eigenlijk een sportschool voor lichaam én geest.’

De zelfoogsttuin Noordwijde, of NoordWIJde, met nadruk op het ‘WIJ’, ligt aan de Duinweg, op tien minuten fietsen van het centrum van Noordwijk. De drijvende kracht achter deze plek is Marlijn Nauta. Na jaren werken met jonge kinderen besluit zij vijf jaar geleden het roer volledig om te gooien. ‘Ik verdiepte me steeds meer in gezonde voeding en volgde een opleiding biologische stadslandbouw. Daardoor werd ik nog enthousiaster over samen tuinieren dan ik al was.’

Ze begint vanuit haar woonplaats Voorburg haar zoektocht naar een stuk grond voor een zelfoogsttuin. Dat blijkt niet eenvoudig, totdat ze in contact komt met Gerbrand Marbus. ‘Hij was hier al bezig met duurzame landbouw naast het bloembollenbedrijf van zijn vader, en teelde allerlei soorten kruiden.’

In 2021 neemt Marlijn zijn tuin over, en in 2022 start ze met tien mensen die een oogstabonnement nemen. Nu, drie jaar later, zijn dat er al 75. Van mei tot en met oktober oogsten zij wekelijks uit de tuin.

Op het terrein van 2500 vierkante meter groeit een overvloed aan groenten, kruiden, bloemen en fruit. Het is indrukwekkend hoeveel variatie mogelijk is op een relatief klein stuk land. ‘Er is altijd keus uit minimaal vijf soorten groenten, dus eentonig wordt het nooit’, zegt Marlijn met een glimlach.

MEEDOEN EN LEREN

Ingrid en Esther zijn inmiddels enthousiaste vrijwilligers. ‘Iedere week kun je hier drie keer komen oogsten. Aan het begin van de week ontvang je een overzicht met wat er beschikbaar is. Dat maakt het plannen van je boodschappen een stuk makkelijker’, vertellen ze.

Tuinervaring is niet nodig. Iedereen met een abonnement mag zelf oogsten, zonder dat je groene vingers hoeft te hebben. Wie meer wil doen, kan vrijwilliger worden. ‘Alles wordt duidelijk uitgelegd. Marlijn is er bijna altijd bij om te laten zien wat en hoe je kunt oogsten. Wíj vonden het zo leuk dat we zijn blijven hangen als vrijwilliger. Je hebt de voordelen van een eigen tuin, zonder het zware werk en het gedoe van het plannen.’ ❱

De natuur zorgt voor ons als wij ook voor haar zorgen.

‘Iedere week kun je hier drie keer komen oogsten’

IN BALANS MET DE NATUUR

‘Wie met de natuur meebeweegt, gewassen afwisselt en een goed teeltplan volgt, heeft weinig extra’s nodig’, legt Marlijn uit. ‘Een levende bodem maakt planten sterker. Dat werkt net als in ons lichaam: met gevarieerd, gezond eten bouw je een goede darmflora op. En dat versterkt je hele gezondheid.’

Volgens Marlijn groeit het besef dat voeding invloed heeft op hoe je je voelt, lichamelijk én mentaal. ‘Biologisch en gezond eten wordt steeds belangrijker. De natuur is wonderlijk: ze heeft veel zelfhelend vermogen. Daarom gebruiken we geen bestrijdingsmiddelen, alleen compost om de bodem gezond te houden.’

BEWUSTWORDING

‘Naast de verse groenten die je mee naar huis neemt, leer je ook veel over de natuur, ontwikkel je nieuwe vaardigheden en word je deel van een betrokken gemeenschap’, vertelt Ingrid. ‘Iedereen komt hier: van gezinnen met jonge kinderen tot senioren.’

Marlijn kijkt tevreden naar wat er in vier jaar is opgebouwd. ‘Mensen die hier betrokken raken, gaan vaak bewuster leven en eten. Ze weten weer wat seizoensgroenten zijn en wat er groeit in een bepaalde tijd van het jaar.’

‘Ik weet nog hoe ik de eerste keer met mijn tassen hier stond en geen idee had wat ik moest oogsten, laat staan wat ik ermee kon koken,’ lacht Ingrid. ‘Dat is nu totaal anders.’ Esther vult aan: ‘Naast mijn kantoorbaan is het heerlijk om hier buiten te zijn. Zodra ik het hek doorga en bijen hoor zoemen en vlinders zie fladderen, voel ik me ontspannen. Je wordt je echt bewust van de natuur.’

Dat is precies wat Marlijn voor ogen heeft. ‘De natuur zorgt voor ons als wij ook voor haar zorgen. Wij staan niet boven de natuur, maar maken er deel van uit. Noordwijde wil een plek zijn waar zorg voor de natuur, gezond eten en ontmoeting samenkomen.’

Duinweg 52, Noordwijk www.noordwijde.nl ●

Noordwijde in het kort

Noordwijde is een zelfoogsttuin aan de Duinweg in Noordwijk. Van mei tot en met oktober kunnen oogstabonnees wekelijks zelf groenten, kruiden, kleinfruit en bloemen oogsten. Alles wordt duurzaam en zonder bestrijdingsmiddelen geteeld. Vrijwilligers zijn welkom.

Noordwijde

Gezond koken en lokaal denken

Chef-kok Frank Brasker verrast zijn gasten met smaken van dichtbij

Frank Brasker is een bekend gezicht in Noordwijk. Jarenlang verbonden aan Hotel de Baak Seaside, een van de grondleggers van het project Proeftuin Noorwijk en een bevlogen ambassadeur voor gezonde voeding. Niet alleen zijn gasten plukken daar de vruchten van: ook hijzelf verloor ruim twintig kilo sinds hij bewuster ging eten.

:

Frank Brasker

Waar Frank ook is, op de fiets, in de auto of wandelend, hij kijkt altijd om zich heen. Wat groeit er nu, wat is er te gebruiken?

‘Het liefst werk ik met producten van dichtbij,’ vertelt hij. Dat idee sluit naadloos aan bij initiatieven als De Tuin van Holland en Proeftuin Noordwijk: projecten die de consumptie van regionale, seizoensgebonden producten stimuleren.

Ook bij restaurant Kontrast van Hotel de Baak Seaside, waar Frank jarenlang chefkok was, is die filosofie leidend. ‘Er wordt ingekocht op basis van beschikbaarheid in de regio. Zo komt zeventig procent van de groenten van de biologische gemeenschapstuin WIJdehorst in Wassenaar, het grote broertje van NoordWIJde hier in Noordwijk.’

Negentig procent van de producten komt uit Nederland. Fruit van de Olmenhorst, honing uit Zoeterwoude. Vlees, als het wordt geserveerd, blijft beperkt tot vijftig gram per persoon. ‘Bewuste keuzes met zuurdesembrood van een bakker uit Amsterdam en seizoensgroenten in de salades en smeersels.’

Door bewust in te kopen en te serveren is de hoeveelheid afval drastisch verminderd.

Bij het buffet is dat zelfs tachtig procent. ‘Goede, voedzame producten worden erg gewaardeerd.’ En Frank houdt van experimenteren. ‘We maken pizza’s met bloemkool en loempia’s met koffieprut. Klinkt gek, maar het werkt. Koffie combineert verrassend goed met zalm.’

Ook vis staat regelmatig op het menu, geleverd door een eigen, duurzame visser die ook de bijvangst levert. ‘Soms kregen we zelfs kwal mee. Niet iedereen kent dat als eetbaar product, maar je kunt er heerlijke gerechten mee maken.’

Doordat restaurant Kontrast afhankelijk is van seizoensaanbod, werkt het restaurant met een seizoensmenukaart en een dagelijks wisselend menu. Dat vraagt creativiteit, maar biedt ook ruimte voor verrassingen. Wanneer je niet weet wat je over twee weken binnenkrijgt, stem je je menu telkens af op wat er wel is.

Ook vlees komt van boeren met aandacht voor dierenwelzijn. ‘De zogenaamde ‘buitengewone varkens’ hebben echt buiten geleefd, geluierd en gewroet,’ zegt Frank. ‘Dat proef je.’

Wat ook opvalt, is de kritische blik op de leveranciers. ‘Niet alles wordt ingekocht bij één groothandel. Die keus zorgt voor veel meer werk, maar daardoor is kwaliteit verzekerd en weet je precies waar de producten vandaan komen.’ ❱

GEEN VASTE MENUKAART, MAAR WEL EEN DUIDELIJKE KOERS

ETEN MET EEN VERHAAL

Restaurant Kontrast blijft doorontwikkelen. Frank heeft nog voldoende wensen, zoals zelf azijn maken, in huis eigen thee drogen, en op termijn misschien zelf kaas en worst maken. Maar bovenal wil hij gasten laten proeven waar hun eten vandaan komt. ‘Het vertellen van het verhaal achter een gerecht. Dat maakt een maaltijd waardevoller.’

Wat overblijft, wordt niet weggegooid.

‘We maken er iets nieuws van. Zo blijft koken leuk én bewust. Ik ben geen wereldverbeteraar, maar wil mezelf blijven ontwikkelen.’

●

Restaurant Kontrast

In de zomer van 2025 is het restaurant

Kontrast van Hotel de Baak Seaside grondig verbouwd en heeft een moderne nieuwe uitstraling gekregen.

De nieuwe ‘look and feel’ en de verrassende keuzes maken dineren bij Hotel de Baak Seaside een nieuwe beleving.

Met aalbes gestoofde knolraapjes

‘Geniet van het kookproces én van de maaltijd. Het gezamenlijke diner is het mooiste moment van de dag. Eet samen aan tafel, praat met elkaar en geniet van elkaars verhalen.’ Hier vind je een van de favoriete recepten van chef-kok Frank Brasker.

INGREDIËNTEN (4 personen)

• 2 kleine knolraapjes (lenteraapjes)

• 100 gram aalbesjes

• 100 ml kippenbouillon

• 30 gram boter

• zeezout

• 50 gram aalbes om mee te garneren

Haal het kookboek in de VVV of download het gratis online. www.noordwijk.info/ proeftuinnoordwijk

BEREIDING

Schil de knolrapen en snijd ze in plakken van dezelfde dikte en grootte. Kook de knolraap beetgaar in kokend water en koel ze direct terug in (ijs)koud water. Steek er vervolgens verschillende rondjes uit.

Rits de aalbes van de steeltjes. Dit gaat het makkelijkst met een vork. Doe de besjes samen met 4 eetlepels kippenbouillon in een pannetje en breng rustig aan de kook.

Als de aalbessen koken, van het vuur halen en direct door een zeef duwen. Vang het sap op in een pannetje. Verwarm het sap samen met de kippenbouillon en de helft van de boter tot de boter is gesmolten.

Voeg de knolrapen toe en glaceer deze met het vocht, zodat ze mooi roze worden. Als het vocht nagenoeg allemaal is opgenomen de overige boter toevoegen en hier de knolrapen nogmaals mee glaceren. Houd eventueel ‘witte’ schijfjes apart voor een kleurrijk effect. Smoor deze in een beetje boter met zout en peper en een scheutje witte wijn. Garneer eventueel met rode waterkers, zeekraal en zeevenkel. Zet deze bijvoorbeeld in een uitgehold ‘komkommerstammetje’.

Verse uit je eigen tuin kruiden

Houd jij ook zo van koken met verse kruiden? Geef ze dan een plekje in je tuin, gewoon tussen andere vaste planten. Kruiden uit eigen tuin zijn niet alleen veel smaakvoller (ze smaken tien keer beter dan gedroogd uit een potje), ze zijn ook nog eens prachtig om naar te kijken. Bovendien zijn vlinders er dol op. Heb je geen tuin? Zet dan een klein kasje op je vensterbank en begin vandaag nog met het kweken van je eigen kruidenparadijs.

ZOMERSE SFEREN

Van tijm tot rozemarijn en van salie tot lavendel: met kruiden geef je je tuin een heerlijke zomerse uitstraling. Dit kun je nog versterken door ze te combineren met kleurrijke vaste planten die in de zomer uitbundig bloeien, of met wuivende siergrassen.

THEE UIT EIGEN

TUIN

En kruiden zijn niet alleen mooi, ze zijn ook verrassend veelzijdig. Hoe leuk is het om kruiden te plukken uit je eigen tuin? Je kunt ze gebruiken om salades en warme gerechten smaak te geven, maar ook voor een verse kop thee. Smaakvolle theekruiden zijn bijvoorbeeld: munt, watermunt, dropplant en citroenmelisse. Vooral dropplant laat zich makkelijk combineren met andere vaste planten, zoals zonnehoed en hemelsleutel.

Streekmuseum Veldzicht

Wil je meer ontdekken over kruiden? Breng dan een bezoek aan Streekmuseum Veldzicht aan de Herenweg in Noordwijk en stap terug in de tijd. In twee bijzondere kruidentuinen herleef je de Middeleeuwen.

Het historisch kruidenveld brengt je in contact met authentieke kruiden zoals men die vroeger kweekte. Hier vind je niet alleen keukenkruiden en medicinale kruiden, maar ook vergeten groenten, eetbare bloemen en verfkruiden.

VLINDERS

EN BIJEN

Veel kruidenplanten bloeien in de zomer met verfijnde witte, roze of paarse bloemetjes. Deze trekken vlinders en bijen aan. Combineer ze met andere bij- en vlindervriendelijke planten voor nog meer effect.

De Dodoens Cruydehof is geïnspireerd op de inzichten van de zestiende-eeuwse botanicus en arts Rembert Dodoens, die hoogleraar was aan de Universiteit van Leiden.

TIPS VOOR THUIS

Munt groeit nogal weelderig, dus zet deze plant op een plek waar dat geen probleem is, bijvoorbeeld in een wilde, natuurlijke border of in een ruime pot.

Deze kruidentuin biedt een prachtig overzicht van historische gewassen.

Als je kruiden oogst, knip ze dan niet helemaal tot de grond af. De plant heeft een basis van groen blad nodig om weer verder te kunnen groeien. www.streekmuseumveldzicht.nl

VOEDING IN BALANS

Van jongs af aan is Janine Reitsema dol op sporten. Turnen, handbal, tennis: ze geniet van alles waar ze aan begint en is altijd in beweging. Is het niet op het sportveld, dan zit ze wel op de fiets. Naar school bijvoorbeeld. Vanuit haar woonplaats fietst ze dagelijks twintig kilometer naar haar middelbare school in Emmen, en weer terug.

Door al die kilometers en de uren op het sportveld leert ze doorzetten, en besluit ze zich in te schrijven voor de Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO). Langzaam groeit haar interesse in de relatie tussen voeding en topsport. ‘Dat was in die tijd nog niet echt ‘hot’, dus ben ik ook de opleiding Voeding en Diëtetiek gaan doen.’ Ze wordt specialist op het gebied van sport en voeding en volgt daarna nog de post-HBO-opleiding sportdiëtetiek. Inmiddels is ze zelf docent ‘voeding, sportvoeding, sport en sportdiëtist’ op de Hogeschool van Amsterdam.

RESULTATEN

Met haar jarenlange ervaring is Janine uitgegroeid tot autoriteit op het gebied van sport en voeding. Toch blijft ze daar opvallend nuchter onder. De Noordwijkse vertelt hoe leuk ze het vindt om

VAN TOPSPORT TOT KEUKENTAFEL

Voeding

Hoe eiwitrijker, vetrijker en vezelrijker de voeding, hoe langer het in de maag blijft zitten. Vlak voor het sporten moet je dus niet een eiwitshake of een handje nootjes eten. Fruit, zoals een banaan of een appel, verlaat de maag sneller en daar kan je dan tijdens je sport de energie uithalen.

mensen te coachen naar een gezonder eetpatroon, en hoe bevredigend het is om de resultaten te zien. ‘Eind jaren negentig begon ik in Den Haag met een cursus ‘sportief afvallen’. Dat was toen nog heel nieuw. Het hielp mensen die normaal niet in de sportschool kwamen om toch de drempel over te stappen.’

Haar sociale hart brengt haar in die jaren ook naar basisscholen in het centrum van de stad. ‘Daar maakte men zich zorgen over het toenemende aantal leerlingen met overgewicht. Kinderen die als lunch een zak chips, een mars of croissantjes meekregen. En als je als kind dan ook nog weinig beweegt, verbruik je die calorieën niet. Dat levert vetcellen op waar je als volwassene niet meer vanaf komt.’

Op die Haagse scholen gaat Janine voortvarend aan de slag. ‘We gingen samen bewegen én koken. En dat werkte. Er waren zulke goede resultaten dat we zelfs te gast mochten zijn in een show van Paul de Leeuw.’

OLYMPISCHE SPELEN

Ondertussen blijft Janines professionele ontwikkeling niet stilstaan. Zo begeleidt ze topsporters van TeamNL al vanaf 2002 richting de Olympische Spelen. ‘Het is een enorme uitdaging om sporters qua voeding goed richting een toernooi te coachen. Elke sport is anders. Judo vraagt een andere benadering dan dressuurrijden. De een moet afvallen, de ander juist aankomen.’

Tot op de dag van vandaag is Janine als sportdiëtist betrokken bij Team NOC*NSF. ‘We zoeken naar de beste prestatie-voeding voor iedere atleet. Heel leuk om te doen.’ Ze legt uit dat een maaltijd heel wat uren nodig heeft om te verteren. ‘Je krijgt pas energie van voedsel als het je darmen heeft bereikt. En voor elke sport gelden weer andere uitgangspunten qua timing en menu.’

Een

leefstijl waar je je goed bij voelt

Wat is gezond leven eigenlijk? Het klinkt simpel: meer groente, minder stress, genoeg bewegen. Maar in de praktijk blijkt het vaak best lastig. Want hoe weet je nog wat goed of slecht is als het ene dieet brood verbant, het andere zweert bij eiwitrepen, en influencers die de ene dag kurkuma aanprijzen en de volgende dag detox-thee?

Voor Janine is het duidelijk: gezond leven is geen optelsom van regeltjes, maar een manier van kijken naar jezelf. En het begint bij de basis: slapen, ontspannen, bewegen, eten én gezelligheid.

Elf eerlijke voedingstips die je waarschijnlijk zelf ook al weet

1. Variatie is de sleutel

Wissel af met volkorenbrood en graanproducten, groente, fruit, noten/zaden, peulvruchten, zuivel en af en toe wat vis of (een) vlees(vervanger).

2. Niet perfect

Als je tachtig procent van de tijd gezond eet, hoef je je over die andere twintig procent echt niet schuldig te voelen. Je hoeft niet alles goed te doen en dwangmatige stress over eten is ongezonder dan dat ene koekje.

3. Groente is de basis

Minstens 250 gram groente op een dag is een mooie richtlijn. Een keer rauwkost als snack of groente bij je lunch doet al veel. Eet twee stuks fruit per dag. Wissel af in kleur en soort.

4. Ga voor volkoren

Volkorenbrood, zilvervliesrijst en volkoren pasta bevatten bijna drie keer meer vezels, magnesium, ijzer en bepaalde B-vitamines. Net zo makkelijk.

5. Laat je niet gek maken door ‘extra proteïne'

Eiwitreep? Dat is vaak gewoon een dure mars met eiwitpoeder. Gewone havermout of muesli met yoghurt, kwark of sojadrink doet hetzelfde en is gezonder.

Haalbare doelen

Wil je gezonder leven? Stel dan haalbare doelen.

Als je nu nog weinig beweegt, eis dan niet van jezelf dat je meteen elke dag twee uur moet gaan sporten.

Start eerst met bijvoorbeeld om de dag een wandeling van vijftien minuten net na het avondeten. Als dat goed gaat, kun je het langzaam uitbreiden.

INTERVIEW

De meeste topsporters eten veel koolhydraten omdat die snel en efficiënt energie geven. ‘Maar ook suikers zijn voor sporters cruciaal. Een wielrenner eet tijdens een etappe soms wel 750 gram suiker om aan zijn energie te komen. Hockeydames verorberen vooral pasta, havermout of pannenkoeken voor de wedstrijd. En marathonlopers eten vlak voor de race juist witbrood omdat daar geen vezels in zitten die in de weg zitten tijdens het lopen.’

Maar topsport weerspiegelt het echte leven natuurlijk niet. ‘De voeding tijdens toernooien moet effectief zijn, dat is iets anders dan gezond. Natuurlijk geef ik sporters voor de uren naast de wedstrijden zoveel mogelijk gezonde adviezen.’

OLYMPISCH DORP

Een van haar grootste uitdagingen is ervoor te zorgen dat sporters tijdens toernooien over de juiste voeding kunnen beschikken. ‘Voor sporters is dat cruciaal.’ Ze vertelt dat de restaurants in het Olympisch dorp vaak ‘grote vreetschuren’ zijn. ‘En als

‘GEZOND LEVEN IS IETS DAT

na een drukke dag dan alleen het slechte eten nog over is, hebben sporters een probleem. Dus moeten wij als begeleiding dan alsnog naar de winkel om de juiste producten te regelen.’

Ze leert sporters ook hoe ze in het buitenland moeten omgaan met andere eetgewoonten. ‘Voor de spelen in Tokyo bijvoorbeeld was het goed om te weten dat Japanners ontbijten met vis en soep. Als jij dan hoopt op yoghurt, kwark en muesli, kom je bedrogen uit. Aan ons de taak om al die producten het Olympisch dorp binnen te krijgen.’

BALANS

Naast topsporters helpt Janine ook graag de ‘gewone Noordwijker’ op weg naar een gezondere leefstijl. Bovendien geeft ze spinninglessen bij Azzurro Wellness. ‘Een van de belangrijkste dingen die ik adviseer is om niet door te slaan in gezond leven. Misschien klinkt dat gek, maar ik zie dat best vaak om me heen.’ Ze doelt op orthorexia: een ziekelijke fixatie op gezond eten. ‘Het gaat om balans. Gezond leven is iets dat je opbouwt, niet iets waar je je in moet verliezen.’

Ze moedigt mensen aan om niet obsessief etiketten te lezen, maar om te kiezen voor verse groenten. ‘En probeer daarbij minder vlees, vooral minder bewerkte vleesproducten, te eten.’

Ook het moment aan tafel is belangrijk. ‘Gun jezelf tijd en rust om te eten en maak er iets gezelligs van.’

De vijf pijlers van een gezonde leefstijl

• Zorg voor genoeg slaap (minimaal zes uur)

• Beweeg dagelijks en zit niet te lang

• Eet gevarieerde en eerlijke voeding

• Zorg voor minder stress en meer ontspanning

• Maak tijd voor sociale contacten en plezier

Janine wil mensen aanmoedigen terug naar de basis te gaan. ‘Eet gevarieerd, vers en zonder stress.’

GENIETMOMENTJE

En misschien wel net zo belangrijk: ‘Als je dan tóch koek of snoep neemt, maak er een genietmomentje van. Dan voorkom je dat je weer helemaal losgaat. Blijf relaxed met voeding omgaan. Het is nooit te laat om je eetpatroon aan te passen.’

6. Diëten werken tijdelijk

Afvaldiëten helpen je af te vallen, maar meestal niet op de lange termijn. Wat je wél volhoudt zijn kleine aanpassingen in je leefpatroon.

7. Kijk wat je écht kunt veranderen

Niet meteen alles omgooien. Begin met één of twee dingen: minder frisdrank, minder alcohol, kleinere porties eten, meer vers. Dat werkt beter.

8. Eet vers

Verse producten zijn lekkerder, voedzamer en je weet wat erin zit. Scheelt vooral veel zout en suiker.

9. Mijd pakjes en zakjes waar het kan

Ontwijk de middelste schappen bij de supermarkt. Daar staan vaak de ultrabewerkte producten. Vermijd pakjes, zakjes, koek, chips en sauzen.

10. Slik niet zomaar supplementen

Gezondheid zit niet in een potje. Alleen als je écht iets tekortkomt kun je een supplement slikken. Check eerst of het nodig is, en houd het bescheiden.

11. Check jezelf eens met de Eetmeter

Benieuwd hoe je eet? De app van het

Voedingscentrum is handig. Drie dagen invullen en je weet al veel meer.

Bewust genieten

Ontdek het complete culinaire aanbod van Noordwijk www.noordwijk. info/restaurants

CREËER GENIETMOMENTJES

Maak af en toe tijd om jezelf te verwennen in één van de vele restaurants die Noordwijk rijk is.

Bewust genieten

PROEF NOORDWIJK

Of je nu kiest voor gezond, verrassend of gewoon heel lekker, in Noordwijk vind je culinaire beleving in alle smaken. Van hippe strandpaviljoens waar je met je voeten in het zand geniet van de mooiste uitzichten tot sfeervolle restaurants met creatieve keukens die werken met verse, seizoensgebonden producten.

In Noordwijk is volop aandacht voor gezonde maaltijden, vegetarische gerechten en lichte, smaakvolle opties, maar ook voor pure verwennerij met lokale vis, ambachtelijk vlees en bijzondere kruiden. Hier gaat culinair genieten vanzelf samen met gezond leven. Laat je inspireren en ontdek waar jij de volgende keer aanschuift.

De kracht van rust

De zee nodigt uit om stil te vallen. Het ruisen van de golven verlaagt stress, het zonlicht stimuleert de aanmaak van vitamine D en de frisse lucht met weinig pollen geeft letterlijk ruimte om te ademen. Al eeuwenlang komen mensen naar Noordwijk om te kuren, tot rust te komen en nieuwe balans te vinden. Nu vind je er diverse wellness-faciliteiten, stilteplekken in de natuur en inspirerende routes die je meenemen langs heilzame plekken. Hier is rust niet alleen een gevoel, maar ook een bewezen krachtbron voor lichaam en geest.

‘Gelukkig ben je bij de zee’

De mooiste plekken om tot rust te komen

We leven in een wereld waarin we voortdurend ‘aan’ staan. De stroom van geluiden en prikkels om ons heen stopt bijna nooit. Daardoor vergeten we hoe goed stilte ons kan doen. Even uitwaaien en tot rust komen is geen overbodige luxe. Een wandeling door de stilte en de schoonheid van de natuur verfrist en versterkt ons lichaam en onze geest.

Noordwijk ligt midden in Nationaal Park Hollandse Duinen en kent veel mooie plekken waar je tijdens het wandelen de ware stilte kunt vinden.

OOSTERDUINSE MEER

Achter de duinen ligt het Oosterduinse meer, oftewel het ‘Comomeer’. Deze verborgen parel in Noordwijkerhout is niet alleen een fijne recreatieplek, maar ook een prachtig gebied om tot rust te komen. Langs de lange oever kun je in alle stilte genieten van de natuur. De zonsopkomst is hier magisch.

HOLLANDS DUIN

In Hollands Duin vind je een mooie combinatie van bos en duin, wandel je even weg van de drukte en kom je ook historische overblijfselen uit de Tweede Wereldoorlog tegen.

Loop naar een van de uitzichtpunten met een bankje en uitzicht op zee, en adem in en uit.

LEEUWENHORST

Het natuurgebied Leeuwenhorst, met Klein-, Oud- en Nieuw-Leeuwenhorst, is een oase van rust.

Ooit behoorde het toe aan de Abdij van Leeuwenhorst, een klooster dat in de Tachtigjarige Oorlog werd verwoest. Later verrezen er buitenplaatsen waar rijke stedelingen de zomer doorbrachten, ver weg van de drukte en de ongezonde geuren van de stad. Die sfeer proef je nog altijd.

LANGEVELD

Natuurgebied Langeveld, ten noorden van Noordwijkerhout, is een plek waar veel damherten en reeën grazen die net als de bezoekers van stilte en rust houden. Het gebied is prachtig: open duinen, duinvalleien en duinbos.

De afgelopen jaren heeft Langeveld een mooie metamorfose ondergaan. Er zijn open plekken in het bos gemaakt, paddenpoelen aangelegd en er is een duinbeek van meer dan een kilometer gegraven.

NOORDVOORT

Soms is alleen de wind genoeg om je hoofd leeg te maken. In strandreservaat Noordvoort, tussen Noordwijk en Zandvoort (tussen paal 70 en 73), vind je die stilte. Hier krijgt over een strook van drie kilometer de natuur voorrang. Het strand is afgesloten voor recreatie, zodat vogels en zeehonden ongestoord kunnen rusten. Vlak daarnaast loopt een wandelpad over de buitenste duinenrij: uniek in Nederland.

COEPELDUYNEN

De Coepelduynen vormen een afwisselend duinlandschap tussen Noordwijk en Katwijk. Tussen 15 augustus en 15 maart kan iedereen hier vrij wandelen en genieten van de rust.

AMSTERDAMSE WATERLEIDINGDUINEN

Vanuit De Zilk wandel je zo de Amsterdamse Waterleidingduinen in. Een prachtig natuurgebied met bijzondere vogelsoorten en damherten, dat zich uitstrekt tot Zandvoort.

Voor nog meer stilte in Noordwijk: www.noordwijk. info/stilteplekken

Kies je eigen stiltemoment

Kom bij zonsopkomst naar het nog lege strand. De lichtinval is dan magisch en je voelt je één met de natuur.

Neem een eenvoudig ontbijt mee of haal een vroege koffie bij een strandpaviljoen, ga zitten bij de vloedlijn, luister, kijk voor je uit en geniet.

Loop eens wat verder het strand op vanaf een strandafrit. Bij elke honderd meter wordt het stiller.

De heilzame kracht van Noordwijk

DOMPEL JE ONDER IN WELLNESS AAN ZEE

In het voorjaar van 2020 kreeg Noordwijk de eervolle titel ‘heilzame zeebadplaats’. Na uitgebreid onderzoek concludeerden deskundigen van de European Spas Association dat de frisse zeelucht, het zuivere zeewater en het grote verschil tussen eb en vloed in Noordwijk wonderen doen voor lichaam en geest. Ze verminderen stress, verbeteren je bloedcirculatie en bevorderen een gezonde huid.

De beschermende titel mag je niet zomaar voeren. Er zijn niet veel andere Nederlandse plaatsen die zich na professionele metingen van lucht, water en klimaat officieel een kuuroord mogen noemen. Alleen Bad Nieuweschans, Cadzand en Domburg gingen Noordwijk voor.

De titel ‘heilzame zeebadplaats’ maakt Noordwijk een exclusieve wellnessbestemming aan zee, waar je volledig kunt ontspannen en je kunt laten verwennen in een van de prachtige spa’s. ❱

Noordwijk als heilzame badplaats

In Noordwijk werk je ongemerkt aan je gezondheid.

De heilzame badplaats combineert het beste van zee, lucht en klimaat tot een natuurlijke wellnesservaring.

De schone zeelucht zuivert je longen en geeft je energie. Het mineraalrijke zeewater ontspant je spieren, verzorgt je huid en ondersteunt je weerstand. Dankzij het grote verschil tussen eb en vloed én het zachte kustklimaat kom je sneller tot rust en herstel je makkelijker. www.noordwijk.info/heilzamebadplaats

‘Een plek voor persoonlijke vernieuwing’

Omringd door duinen en met uitzicht op zee is MC Wellness een oase waar rust, ontspanning en persoonlijke groei samenkomen.

Deze wellness, gelegen in Grand Hotel

Huis ter Duin, biedt ruimte voor zowel een losse behandeling als een meerdaagse retraite, altijd met het doel om bezoekers een betere versie van henzelf te maken.

Bij MC Wellness draait het om totale balans tussen lichaam en geest. Van diepe ontspanningsmassages en verzorgende gezichtsbehandelingen tot energieherstellende rituelen: iedere behandeling is afgestemd op persoonlijke behoeftes.

Voor wie structureel aan zijn of haar welzijn wil werken, biedt MC Wellness ook terugkerende behandelingen als maandelijkse ontspanningssessies of coaching rondom rust en vitaliteit.

De omgeving van het hotel vormt een uitnodiging tot vertragen en opladen. De serene sfeer, het gebruik van natuurlijke producten en het vakmanschap van de specialisten maken iedere behandeling tot een ervaring.

MC Wellness is een plek om telkens naar terug te keren. Even helemaal niets hoeven, of juist actief werken aan herstel en vernieuwing, het mag en kan er allemaal.

‘Jouw moment aan zee’

Bij Azzurro Wellness komen ontspanning, gezondheid en luxe samen. Azzuro biedt een exclusieve oase voor wie wil ontsnappen aan de drukte van alledag. Alles draait er om aandacht voor lichaam en geest, oftewel ‘total wellbeing’. Of je kiest voor een verkwikkende saunagang, een paar ontspannen baantjes in het verwarmde zwembad of een intensieve workout in de luxe fitnessruimte: Azzurro is volledig ingericht om jong en oud in balans te brengen. De moderne wellnessfaciliteiten worden gecombineerd met persoonlijke aandacht, hoogwaardige behandelingen bij Azzurro Beauty en een stijlvol interieur waar je je direct thuis voelt.

Laat je verwennen met een ontspannende massage, een schoonheidsbehandeling bij Azzurro Beauty of neem deel aan een yoga- of pilatesles. Alles onder begeleiding van een team van professionals dat het welzijn van de bezoekers centraal stelt. Azzurro werkt bovendien samen met lokale en internationale experts op het gebied van gezondheid, voeding en beweging.

Een bezoek aan Azzurro Wellness is niet alleen een uitje, het is een ervaring. Perfect voor een dagje me-time, een vriendinnenuitje, of een wellnessweekend aan zee.

Voor meer wellness-tips: www.noordwijk.info/wellness

‘Ontdek de kracht van magnesium’

In het Van der Valk Palace Hotel Noordwijk, biedt YUMI

Spa & Wellness een uniek wellnessconcept waarbij magnesium centraal staat.

Magnesium, een mineraal dat ons lichaam niet zelf aanmaakt, is betrokken bij meer dan driehonderd processen in het lichaam.

Het is het enige mineraal dat ons lichaam helpt ontspannen, ontstressen én opladen. Ook voor sporters is magnesium essentieel.

Het ondersteunt je spieren, voorkomt krampen, versnelt je herstel en vermindert vermoeidheid.

De Magnesium Experience is een exclusieve drie uur durende behandeling waarbij je van magnesium, infrarood en warmte geniet.

Je kunt jezelf ook verwennen met een kortere variant.

Daarnaast beschikt YUMI Spa & Wellness over twee floatbaden die gevuld worden met magnesiumrijk zoutwater van 36 graden Celsius. Tijdens het floaten drijf je gewichtloos op kristalhelder water. Een floatsessie van één uur staat gelijk aan vijf uur slaap en ontspant je spieren, verlaagt je bloeddruk en stimuleert de aanmaak van de gelukshormonen endorfine en melatonine.

Bij YUMI Spa & Wellness kunnen bezoekers ook genieten van ontspanningsmassages.

●

Een burn-out herkennen en voorkomen

IN HET DAGELIJKS LEVEN GAAT ONZE AANDACHT VOORAL UIT NAAR ALLES WAT ER BUITEN OM ONS, IN ONZE OMGEVING, GEBEURT. WE WORDEN OVERGENOMEN DOOR DE DRUKTE, VERDWALEN IN DE WAAN VAN DE DAG

EN ZIJN ONS BEWUST VAN VERWACHTINGEN WAARAAN

WE MOETEN VOLDOEN.

door al deze afleiding kunnen we het contact met onszelf verliezen, wat soms kan leiden tot mentale en fysieke uitputting. In sommige gevallen kan dit zelfs leiden tot een burn-out.

STRESS

Het woord ‘stress’ roept vaak negatieve gevoelens op. Toch is stress in de basis een natuurlijk en soms zelfs nuttig mechanisme. Het helpt je bijvoorbeeld om scherp te blijven tijdens een presentatie of om snel te reageren in een gevaarlijke situatie. Op zulke momenten geeft stress je extra focus en energie. Stress wordt pas ongezond

als het voortdurend aanwezig is. Als je ’s nachts ligt te piekeren, overdag geen rust meer voelt, en het idee hebt dat je nooit ‘uit’ kunt staan, dan heeft stress een nadelige invloed op je welzijn.

In stressvolle situaties maakt je lichaam adrenaline aan. Dat is een hormoon dat ons als mens voorbereidt op actie. Je merkt dat bijvoorbeeld aan een verhoogde hartslag, gespannen spieren, zweterige handen, versnelde ademhaling en verhoogde bloeddruk.

Dit alles wordt aangestuurd door je autonome zenuwstelsel. Dit stelsel stuurt

al je onbewuste handelingen aan zoals het functioneren van je organen, ademhaling en bloeddrukregulatie. Dit zenuwstelsel bestaat uit twee delen:

• Het sympathische zenuwstelsel (het ‘gaspedaal’) zorgt voor actie en alertheid in stressvolle situaties.

• Het parasympathische zenuwstelsel (de ‘rem’) zorgt juist voor rust, herstel en ontspanning.

Een gezonde balans tussen die twee zorgt ervoor dat je snel kunt herstellen na stress. Maar als je langdurig onder druk staat en de ‘rem’ nauwelijks nog wordt ingedrukt, heb je in feite altijd je voet op het gaspedaal.

UITGEPUT

Na een stressreactie zou idealiter ‘de rem’ de overhand moeten krijgen, zodat ons lichaam weer kan herstellen. Als die herstelmomenten uitblijven omdat de stress te vaak, te lang of te intens is, raakt je systeem overbelast. We spreken dan van ongezonde stress. Als die situatie lang aanhoudt, kun je in een burn-out belanden: een toestand van mentale, fysieke en emotionele uitputting. Je hebt dan het gevoel op te zijn en het lukt je nauwelijks nog om te functioneren. Er is sprake van een burn-out als deze klachten langer dan zes maanden aanhouden. Een burn-out ontstaat niet van de ene op de andere dag, maar is het gevolg van langdurige disbalans. Door goed voor jezelf te zorgen en bewuste keuzes te maken, kun je dit voorkomen.

Vijf praktische tips om beter voor jezelf te zorgen

Zorg voor voldoende slaap

Slaap is essentieel, zeker in stressvolle periodes. Tijdens de nacht verwerk je indrukken en herstel je. Probeer op tijd naar bed te gaan, schermtijd in de avond te beperken en een ontspannen avondroutine te creëren.

Plan bewust ontspanning in

Ontspanning is erg belangrijk voor je mentale en fysieke welzijn. Het kan helpen om bewust momenten van ontspanning in te plannen in je week. Momenten waarop je je agenda leeg houdt en echt tijd neemt voor jezelf.

Kom dagelijks in beweging

Beweging stimuleert de aanmaak van endorfines, dit zijn stoffen die een positief effect hebben op je stemming. Probeer intense work-outs te vermijden, maar denk aan activiteiten als wandelen in de natuur, yoga, fietsen en zwemmen.

Vraag om hulp

Vraag om hulp. Dit kan iemand uit je directe netwerk zijn of professionele begeleiding. Het moment dat je je bewust bent dat je het alleen niet redt, is al een eerste stap naar herstel.

Wees bewust van wat je tot je neemt

Alles wat je tot je neemt heeft effect op je welzijn. Van voeding tot muziek, van je sociale milieu tot de series en films die je kijkt. Focus je op zaken die jou energie geven.

Na een lange wandeling, een drukke werkdag of een gezellige

avond uit is er weinig zo fijn als op een terrasje of in een gezellige bar van goede cocktails te genieten. Maar wat als je zin hebt in een gezonder alternatief, eentje zonder alcohol? Dan kies je voor een mocktail. Ook perfect voor zwangere vrouwen, familiefeestjes met kinderen of als je ‘de Bob’ bent. Natuurlijk kun je in Noordwijk en Noordwijkerhout volop genieten van verrassend lekkere alcoholvrije cocktails. Tijd om op ontdekkingstocht te gaan.

Mocktails voor iedereen

Virgin pornstar martini

Bij Papa Ito aan de De Grent in Noordwijk worden we warm ontvangen door bartender Omar. Hij vertelt dat hij de lekkerste mocktails maakt, vaak geïnspireerd op bestaande cocktails. Voor ons shaket hij zijn favoriet: een virgin pornstar martini . Het woord ‘martini’ verwijst trouwens naar het glas, niet naar de bekende fles van de slijter. Omar mixt passievruchtpuree, eiwit en vanillesiroop, en vervangt de wodka en Passoã door limoen- en passievruchtsap. Het resultaat is een frisse en romige mocktail waarbij je de alcohol totaal niet mist. Het zachte schuim met vanille tintelt op je lippen, terwijl het zoete drankje eronder een tropische nasmaak geeft. Als laatste lepelen we heerlijk de verse passievrucht uit, al zeggen kenners dat je dat eigenlijk als eerste moet doen.

In de zon bij Alexander Beachclub, achter de duinen aan de Koningin Wilhelmina Boulevard, vertelt de manager dat de vraag naar alcoholvrije cocktails enorm groeit. Daarom staan ze uitgebreid op de kaart, zodat iedereen gezellig kan meedrinken. Wij kiezen voor de alcoholvrije Moscow Mule: de Sir James 101 Ginger Mule. De gembersiroop, samen met limoensap, verse gember, munt en limoen, maakt dit een pittige maar verfrissende mocktail. Het koude drankje nodigt uit om langzaam te genieten van de gelaagde smaken. Perfect voor een zwoele zomeravond aan zee.

Pink Aperitivo Fluère

Sir James 101

Ginger Mule

Tot slot belanden we bij De Volière aan het Oosterduinse meer, waar de mocktails bijna te mooi zijn om op te drinken. Onze keuze: de Pink Aperitivo Fluère. Alleen al de kleur maakt je vrolijk. Het glas, gevuld met frambozen- en rabarbertonic, verse frambozen, limoen en munt, ziet er onweerstaanbaar uit. De koude frambozen combineren prachtig met de licht-bittere, fruitige smaak. Een verrassend frisse dorstlesser om heerlijk van te genieten terwijl de zon ondergaat.

Op pad voor nog meer heerlijke mocktails www.noordwijk.info/beachclubs

Ademruimte aan zee

‘Ga eens naar de zee’, kreeg Véronique

Mathijssen als advies van een vriendin toen ze vaak hevige astmaaanvallen had. ‘Veel mensen met astma hebben baat bij zeelucht!’

Véronique, die toen in Utrecht woonde, besloot de kust op te zoeken. Toen ze daadwerkelijk merkte dat haar klachten aan zee afnamen, gingen zij en haar vriend in 2021 langs de Nederlandse kust op zoek naar een nieuwe woonplaats. ‘En toen werden we verliefd op Noordwijk. Sinds ik hier woon, zijn veel van mijn klachten verdwenen.’

ALLERGIEËN

Véronique studeerde diergeneeskunde in Utrecht en liep daar vanwege de stoffen waarmee ze werkte verschillende allergieën en astma op. ‘Doordat ik nooit echt goed hersteld was voordat de volgende astma-aanval of allergische reactie kwam, ging mijn

‘Uitwaaien zou eigenlijk voor iedereen een vaste gewoonte moeten worden’

gezondheid hard achteruit. Om de steeds heftigere allergische reacties op bijvoorbeeld pollen van de berkenboom te vermijden, bleef ik zoveel mogelijk binnen. Het laatste jaar in Utrecht ben ik überhaupt maar weinig naar buiten geweest.’

ZEELUCHT

Toen duidelijk werd dat de zeelucht Véroniques gezondheid goed deed, begon de zoektocht naar een huis aan de kust. ‘Noordwijk sprong er meteen uit. Een geweldig

Meer lezen over de gezonde effecten van de zee www.noordwijk.info/ heilzamebadplaats

leuk dorp met alle faciliteiten binnen handbereik. Bovendien scoort het uitstekend in de pollenmetingen van onder andere het LUMC en de luchtkwaliteitskaarten van het RIVM. De keuze was snel gemaakt.’

IMMUUNSYSTEEM TOT RUST

Waar ze in Utrecht nauwelijks de deur uit kon zonder klachten te krijgen, voelde ze zich in Noordwijk vanaf dag één beter. ‘Het is een verschil van dag en nacht! Ik kan weer doen wat ik wil en ben het liefst buiten op het strand. Heel bijzonder om te merken dat ik hier zoveel kan ondernemen zonder last van mijn astma te krijgen.’

De zeelucht werkte bijzonder heilzaam voor Véronique. ‘Mijn artsen stonden ervan te kijken hoe goed ik opknapte. Mijn astma-aanvallen verdwenen al snel bijna helemaal en na een aantal maanden was ook mijn huidallergie weg. In Noordwijk kreeg ik mijn vrijheid terug. Heerlijk om weer te kunnen leven en gewoon alle winkels binnen te kunnen stappen zonder dat mijn lichaam heftig reageert.’

UITWAAIEN ALS GEWOONTE

Hoewel ze als ‘vreemde’ in Noordwijk kwam wonen, voelde ze zich er samen met haar partner al snel thuis. ‘Het is echt een heel fijn dorp. Nog steeds valt het mij op hoe open en vriendelijk de mensen hier zijn.’

‘We beseffen elke dag hoe bijzonder het is dat we zo dicht bij zee wonen. De zee en de duinen zijn niet alleen mooi, de frisse zeelucht doet goed.’ besluit Véronique. ‘Uitwaaien zou eigenlijk een vaste gewoonte moeten worden, voor iedereen.’

De kracht van rust

Ontdek alle overnachtingsmogelijkheden www.noordwijk. info/overnachten

Even tot jezelf komen, je rust nemen en jezelf verwennen is geen overbodige luxe.

De kracht van rust

SLAAP LEKKER

IN NOORDWIJK

In Noordwijk slaap je nooit zomaar ergens: je overnacht altijd met de zee of de duinen dichtbij. Van stijlvolle hotels met uitgebreide wellness-faciliteiten tot knusse B&B’s, van luxe suites tot een vakantiewoning of camping midden in de natuur, er is altijd een plek die past bij jouw manier van ontspannen.

Het helende kustklimaat maakt dat je nachtrust hier écht dieper voelt: frisse lucht, het ruisen van de golven en de rust van het duin werken mee aan herstel en ontspanning. Of je nu kiest voor romantiek aan zee, een familieweekend of een verblijf waarin je tot jezelf komt: in Noordwijk laad je vanzelf op.

Noordwijk is gemaakt om buiten te zijn. Dertien kilometer strand, duinen en bossen vormen het decor voor fiets- en wandelroutes, hardlooptrajecten en uitdagende watersporten. Zwemmen in het heilzame zeewater, kitesurfen in de wind of zelfs een winterduik: hier zet de natuur je in beweging. Het getij met zijn sterke eb- en vloedverschillen ondersteunt herstelprocessen, de zilte lucht versterkt je immuunsysteem en de ruimte geeft je energie. Actief buiten zijn in Noordwijk betekent: energiek blijven in een omgeving die van nature gezond maakt.

Actief buiten

‘Hier zet de natuur je in beweging’

DE MAGIE VAN WIND EN WATER

Mats van Leeuwen (16) heeft de passie voor watersport diep in zijn genen zitten. ‘Ik kom uit een zeilfamilie uit Woubrugge, dus mijn hele familie is op het water te vinden. Op mijn tiende verhuisden we naar Noordwijk,’ vertelt hij met een brede glimlach in het clubhuis van de Noordwijkse Kitesurf Club.

Als jonge jongen probeert hij ook andere sporten zoals hockey en tennis, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. ‘In groep 8 ben ik begonnen met kitesurfen en ik vond het direct geweldig,’ zegt Mats. Zijn eerste kite, een ‘power kite’ om op het land mee te oefenen, kreeg hij van zijn neef. ‘Samen met hem oefende ik vlak onder Kijkduin, bij het schiereiland Zandmotor. Daar ging ik ook voor het eerst het water op, op een vlak stuk zonder golven. Het is zo fijn om de vrijheid te ervaren op het water. Je kunt alles doen wat je zelf wilt, en alle richtingen op varen.’

ALTIJD RUSTIG BLIJVEN

Na de basislessen van zijn neef stort Mats zich vol overgave op de Noordwijkse golven. Met zijn vader als steun op het strand, leert hij de kunst van het kitesurfen steeds beter beheersen. ‘Hoe

MATS KAN NIET ZONDER ZIJN

DAGELIJKSE PORTIE ZOUT

WATER

hoger, hoe leuker,’ lacht hij met pretlichtjes in zijn ogen. ‘En je gaat natuurlijk ook al snel vijftig kilometer per uur.’ Toch is het niet alleen snelheid die telt. ‘Het is een kwestie van oefenen, en de kunst om je eventuele angst steeds beter onder controle te krijgen. Dat is enorm belangrijk, want op het water ben je alleen en op jezelf. Dus moet je altijd rustig blijven.’

Mats vertelt dat het kitesurfen hem al vroeg leerde omgaan met onzekerheid en risico. ‘Elke sprong is een mini-avontuur. Je moet jezelf dwingen om altijd kalm te blijven, hoe hard de wind ook waait. Die controle over je angsten, dat mentale spel, maakt het zo bijzonder.’

DROOM OM ‘PRO’ TE WORDEN

Mats is vastbesloten om professioneel kitesurfer te worden. ‘Over een jaar of twee wil ik graag aan de echte competitie meedoen. Voor de beoordeling gaat het vooral om de hoogte, en ik zit nu op een meter of 25,’ zegt hij vol zelfvertrouwen. ‘Over tien jaar hoor ik bij de top.’

Met die ambitie voor ogen, werkt Mats dagelijks aan zijn techniek. Hij kijkt eindeloos naar video’s van de besten in de sport en analyseert zijn eigen sprongen via apps

die hoogte, snelheid en airtime meten. ‘Het is leuk om te zien dat je elke sessie een stapje beter wordt.’

ALLEEN

Kitesurfen kan bijna de hele dag. ‘Als het licht wordt, kun je het water op. Zo heel vroeg in de morgen ben je echt alleen, en kun je zelf doen wat je wilt. Wekkertje, broodje en gáán. Die momenten zijn magisch – de zon die achter de duinen vandaan komt…’

Binnen de kitesurfgemeenschap heerst een sterk gevoel van saamhorigheid, ook al traint iedereen alleen. ‘Binnen de sport heb je geen categorieën voor leeftijd of gewicht. Je moet het echt zelf uitvogelen,’ legt Mats uit. ‘Waar je als voetballer vaak aan de hand wordt genomen en een team om je heen hebt, moet je het als kitesurfer alleen doen.’ Ook al trainen ze vaak samen, kitesurfers staan er op zee altijd alleen voor, en denken daarom altijd in oplossingen.

VERSLAAFD AAN DE GOLVEN

Mats kan niet zonder zijn dagelijkse portie zout water. ‘Het is echt een verslaving. Ik zit echt verreweg het beste in mijn vel als ik na een uitgebreide en intensieve trainingssessie het water af kom. Ook al ben ik dan helemaal kapot, ik kan echt enorm nagenieten. Zeker als je op je app kunt nalezen welke resultaten je behaald hebt.’

Voor Mats is het Noordwijkse strand dé plek waar hij zichzelf kan zijn. Het ruige, onvoorspelbare water, de zoute lucht en het eindeloze uitzicht, het maakt hem gelukkig. ‘Ik kan uren naar de golven kijken en nadenken over de volgende sprong.’

DE KRACHT VAN DE NOORDWIJKSE KITESURF CLUB (KSN)

Naast zijn uren op het water, maakt Mats ook flink wat meters in de sportschool. Het harnas waar de kite aan vastzit met een veiligheidslijn, maakt de kiter vast om zijn middel. Dat vraagt heel wat van je ‘core’. ‘Ik train dus heel wat uren om mijn benen en mijn core sterker te maken.’

Met zijn clubgenoten bij KSN voelt hij zich thuis. ‘Het is hier echt een grote, warme community. Echt zo lekker. Zand, zee, wind, ruimte voor je gear en een plek om warm te douchen. Wat wil je nog meer?’

De KSN is zijn tweede thuis. ‘We zijn echt one big family. Iedereen kent elkaar, moedigt elkaar aan en leert van elkaar. Dat maakt het zo bijzonder.’

Durf een beetje bang te zijn

Spanning hoort erbij als je iets nieuws doet. Probeer iets uit dat je spannend vindt om te doen (een presentatie geven, alleen op reis gaan of een nieuwe sport gaan beoefenen) en merk hoe je groeit als je het tóch doet.

Voor meer locaties om buiten te sporten, ga naar: www.noordwijk. info/sportief-actief ●

Noordwijk en directe omgeving bieden een schat aan routes die je uitnodigen om eropuit te gaan.

Ontdek de mooiste routes

Laat je verrassen door Noordwijk

Haal bij VVV Noordwijk of VVV Noordwijkerhout de gratis routeflyers met inspirerende achtergrondinformatie en leuke tips.

Fiets dwars door Nationaal Park Hollandse Duinen, langs duinen, bossen en landgoederen en geniet van fraaie vergezichten. Of kies voor de gezellige Terrasjes Tour: een route die de mooie natuur combineert met de leukste stops voor koffie, lunch of een borrel met uitzicht.

Liever wandelen? De Malote-Thalasso-route voert je door een afwisselend landschap van bos en duin met prachtige uitzichten over de Noordwijkse kust en bollenvelden. Voor gezinnen is de korte boswandeling in Nieuw Leeuwenhorst ideaal: verrassend en vol verhalen en bunkers. Bovendien is er een avontuurlijk klimbos voor de kinderen.

Maak een historische wandeling door de sfeervolle straatjes van Noordwijk Binnen, of beleef het verhaal van Maria Montessori tijdens de route met audiotour. Het ontstaan van heilzame badplaats Noordwijk en de geschiedenis van de kruidenteelt ontdek je tijdens de Heilzaam Noordwijk route.

Voor wie van actie houdt is er de Mountainbike Trail: een aantal uitdagende singletracks door bos en duin. Perfect voor sportieve bikers die de omgeving op volle snelheid willen verkennen.

Dus trek je wandelschoenen aan, spring op je fiets of mountainbike en laat je verrassen door de natuur, de historie en de ontspannen sfeer die Noordwijk zo uniek maken.

Routes in en rondom Noordwijk:

Fietsroutes

www.noordwijk.info/fietsen

Wandelroutes

www.noordwijk.info/wandelen

Mountainbikeroutes www.mtbroutes.nl

Bewegen: meer dan stappen tellen

Wist je dat je spiermassa vanaf je dertigste al begint af te nemen? Minder spiermassa betekent een tragere stofwisseling, en dus kom je makkelijker aan, ook als je dezelfde hoeveelheden blijft eten.

Lang stilzitten blijkt bovendien een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Wie meer dan acht uur per dag zit en weinig beweegt, heeft 74 procent meer kans op problemen dan iemand die dat beperkt tot vier uur. Bewegen hoeft niet ingewikkeld te zijn. De trap nemen, fietsen naar de winkel, na het eten een blokje om, het telt allemaal mee. Als je het inbouwt in je dag, wordt het vanzelf een gewoonte.

JO VAN DER LIPPE’S ALBATROS

LEEFT VOORT

Nostalgisch Noordwijk

Hoe bijzonder is het om met een vleugje weemoed terug te kijken naar Noordwijks rijke verleden.

Verhalen die blijven hangen en die worden doorgegeven van generatie op generatie. Zo ook dat van schipper Jo van der Lippe en zijn Albatros.

bijna zestig jaar lang voer Jo langs de Noordwijkse kust. Ooit begon hij in 1963 met tochten naar het beroemde REM-eiland dat negen kilometer buiten de kust lag, maar al snel werd de zee dicht bij huis zijn vaste speelveld. Op zijn Albatros verwelkomde hij duizenden passagiers, altijd met dezelfde gulle glimlach en vaste hand aan het roer. Noordwijkers en badgasten, jong en oud, mobiel of niet, stapten aan boord. En wie moeite had met het in de boot komen, kreeg Jo’s persoonlijke hulp, soms op de rug, soms in zijn armen.

De kleurrijke vlaggetjesboot werd een begrip. Generaties groeiden ermee op en keerden terug met hun kinderen. Aan boord ontmoette je altijd een bont gezelschap van talen en leeftijden, verbonden door de zee en Jo’s gastheerschap.

REDDINGSWERKER

Maar Jo was meer dan een schipper. Als bemanningslid van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij kende hij de zee als geen ander. Iedere maandag oefende hij trouw met zijn ploeg, altijd bereid om uit te varen wanneer dat nodig was. Zo was hij in 1970 betrokken bij de redding van het zendingsschip King David, één van de 43 inzetten waaraan hij meewerkte.

AFSCHEID VAN EEN TIJDPERK

De vernieuwde Albatros

In 2022, op 87-jarige leeftijd, nam Jo afscheid van de Albatros. Bijna zestig jaar lang had hij samen met zijn boot veel Noordwijkers en toeristen blij gemaakt. Dankbaar keek hij terug op alle tochten en ontmoetingen die zijn leven kleur gaven.

DE ALBATROS LEEFT VOORT

Toen Jo stopte, wilde Noordwijk de traditie niet verloren laten gaan. Arjan van der Niet, Paul Lenten en Carl van de Kolk richtten de Stichting Behoud Albatros op. In 2023 werd de boot, samen met de karakteristieke lanceerwagen, volledig gerestaureerd. Zo kan de Albatros op de vertrouwde manier te water gelaten worden en blijft dit stukje cultureel erfgoed behouden.

De nieuwe stichting wil zich nadrukkelijk ook richten op maatschappelijke doelgroepen en activiteiten ontplooien die passen bij de ‘heilzame badplaats’ Noordwijk.

Vanaf de zomer van 2024 kan iedereen in de volledig gerenoveerde Albatros opnieuw de Noordwijkse kust vanaf zee beleven, net als in de tijd dat Jo van der Lippe aan het roer stond. De bijzondere vlaggetjesboot is als attractie behouden voor toekomstige generaties.

Wist je dat… het bemanningsverblijf in het nieuwe KNRM-botenhuis in Noordwijk naar Jo van der Lippe is vernoemd?

Een groep dappere zwemmers over kou, kameraadschap en koffie na afloop

Bikkels in badkleding

Twee keer per week staan ze op het strand, klaar voor een frisse duik: de ‘icebabes’ van Noordwijk. Maar alleen als het buiten niet te warm is. Waar de meeste mensen pas richting zee gaan bij dertig graden en een zonnetje, kiezen deze zwemmers juist hun moment als het kwik nauwelijks boven nul uitkomt.

eind 2019 gaf gezondheidsgoeroe Wim Hof (‘The Iceman’) een lezing in Azzurro Wellness over de goede effecten van het regelmatig zwemmen, of ‘dippen’, in koud water. ‘Een groepje ging daarmee aan de slag. Tijdens de coronaperiode besloten we gezamenlijk een duik te nemen in de Noordzee, en eigenlijk zijn we daarna nooit meer gestopt’, zegt de sportieve, Noordwijkse Annemieke Redel. Inmiddels duikt een vaste groep van acht enthousiastelingen nog steeds trouw de Noordzee in. ‘Echt, het is super om te doen. Van kort zwemmen in koud water krijg je echt een kick’, zegt Ingrid Remijn na afloop van een koude plons. ‘Uren nadat je de zee uit bent gekomen voel je je huid nog tintelen’, voegt Angela Alders toe. ‘Dat nagloeien is het fijnst’, wordt er aangevuld door Annemieke. ‘Ik word er blij en energiek van. Na het dippen heb ik overal weer energie voor. En als ik niet in een goede bui ben, zegt mijn vriend: “Zou je niet even in koud water gaan dippen?” Daar knapt mijn humeur echt van op!’

❱

‘Op een ijskoude dag heb ik ze hier binnengehaald’

INTERVIEW

Veilig de zee in, tips en richtlijnen: www.noordwijk. info/veiligzwemmen

Ze worden er dus blij van, allemaal. Ook al is het steen- en steenkoud buiten, ze gaan telkens met zijn allen de zee in. ‘Ik voel dat ik er rustiger van word en dat het mijn immuunsysteem goed doet,’ benadrukt Paul Kreukniet.

GEZELLIG

Het gaat de groep niet alleen om gezondheid of het opbouwen van weerstand, het is ook gewoon gezellig. ‘Ik kijk er elke keer weer naar uit’, zegt Egon Beaart terwijl hij zich warm aankleedt in de botenruimte van de Noordwijkse Reddingsbrigade. Nicole Raats glimlacht: ‘Voor mij is het moment ná afloop eigenlijk nog steeds het fijnst.’

‘Het blijft koud,’ vult Egon haar lachend aan. ‘Ik dacht dat je na een aantal keer wel aan de temperatuur van het zeewater zou wennen. Helaas. Ondanks de regelmaat blijft het water ijskoud!’

WELKOM

De omkleedplek bij de reddingsbrigade is, vooral in de winter, een warme uitkomst.

‘Op een ijskoude dag met flinke wind zag ik de groep zich buiten omkleden, naast een strandpaviljoen. Toen dacht ik: “dit

kán niet”. Ik heb ze meteen hier binnengehaald,’ vertelt Kees Kooimans, die zich al jaren met tomeloze energie inzet voor de Noordwijkse Reddingsbrigade. ‘Dit stukje strand is vaak guur. Nu kunnen ze vóór en na hun duik hier lekker opwarmen.’

Kees was tot voor kort ook zelf een fervent zeezwemmer en voelt zich inmiddels een beetje verantwoordelijk voor het wel en wee van de groep. ‘Ik ga altijd even bij ze kijken als het hard stormt. Ik ben hier toch elke morgen, en ben me aan deze leuke groep gaan hechten. Het is altijd effe gezellig als ze hier een bakkie komen doen.’

De leden van de groep vertellen honderduit als ze na hun Noordzeebad in de kantine zitten. Het thuis en de koffie die de reddingsbrigade hen biedt, voelt als luxe. ‘Echt geweldig!’ zegt Paul, terwijl hij aan het nagenieten is van zijn duik. Wilma: ‘Dat kopje koffie is echt zo fijn. Elke keer denk ik dan weer: “Sjonge, ik heb toch maar weer in de koude zee gelegen.” Dat kan dus prima als je al 75 bent.’

NIET IN DE ZOMER

De groep zwemt, of ‘dipt’ als het erg koud is, in de zee van eind september tot eind mei. ‘In principe gaan we altijd, wat voor weer het ook is. Maar Kees houdt ons wel eens tegen. Bijvoorbeeld als de zee echt heel wild is. “Ik kom jullie niet redden”, zegt hij dan’, vertelt Nicole.

‘We hebben wel gehad dat we gezandstraald werden, of dat we vanwege een sterke stroming elkaars hand vast moesten houden voor de veiligheid’, herinnert Annemieke zich.

SAMEN

De zwemmersgroep is een heerlijke ‘ongeorganiseerd zootje’. Het is een groep die elkaar op een fijne manier motiveert en in de gaten houdt. ‘Alleen zou ik het niet doen, de koude zee induiken’, lacht Egon. Nicole beaamt dat. ‘Soms denk ik op de dag ervoor stiekem: ”ik hoop dat het niet doorgaat”, maar als ik er eenmaal ben geweest, is het altijd fijn.’ Ingrid herkent zich daarin. ‘Ik weet: als ik niet ga, heb ik spijt!’ Paul benadrukt: ‘Je moet proberen niet te zeuren. Zwemmen in koud water is gewoon lekker, gezond en verslavend.’

UITDAGING

Angela: ‘Je voelt je toch wel stoer als je de zee in loopt, zeker omdat je weet dat de zee onvoorspelbaar is. De kou, soms is het echt ‘killing’ koud, geeft je even een optater, maar voor de lange termijn heb je daar veel aan.’

Een tip van ouwe rot in het vak Kees: ‘Niet treuzelen aan de waterkant’, maar in je hoofd denken: ‘de zee is warm’. De ‘icebabes’ hebben dat trucje nu helemaal door, en gaan dus ook middenin de winter ontspannen het water in. Annemieke: ‘Eigenlijk is dat stiekem het leukst, want dan is het nog donker als we de zee in stappen. En dat heeft iets magisch.’ Een groep dappere zwemmers over

Nicole vult aan. ‘Het voelt niet comfortabel om je grenzen te verleggen. Dippen in koud water is een ‘way of life’ om jezelf niet altijd te verwennen, maar ook te leren om ongemak te kunnen verdragen.’ Echtpaar Wilma en Rik geniet wekelijks van de gezelligheid. ‘Stil is het nooit in de groep. Het is gezellig chaotisch met al die kleppende deelnemers.’ Ze benadrukken: ‘Het zwemmen geeft je een heerlijk gevoel dat je de hele dag bijblijft.’

MAGISCH

GRATIS SPORTEN

IN DE BUITENLUCHT

In Noordwijk ligt de sportschool gewoon in de frisse buitenlucht, vaak met heerlijk uitzicht op strand en duinen. Op verschillende plekken staan toestellen klaar om op je eigen niveau te sporten.

Op het strand bij de Kust Surfvereniging Noordwijk (KSN) vind je een calisthenicspark waar je zeven dagen per week gratis kunt trainen met zicht op zee.

Achter de duinen richting Katwijk, aan de Hertenlaan, staat een tweede park. Ook aan de Bosweg en in het Piet Florisdal bij Duindamseslag zijn sport- en beweegtoestellen geplaatst om in de natuur te fitnessen. Op het Vuurtorenplein kun je terecht voor een korte workout. Noordwijkerhout heeft aan de Pilarenlaan een beweegtuin waar je alleen of samen kunt sporten. Skaters, van beginner tot pro, oefenen hun tricks en moves in het vernieuwde skatepark aan de Noordwijkse Voorstraat.

Wie buiten wil sporten, kan in Noordwijk dus altijd terecht. Gratis en met de zon en de zeelucht als energieboost.

Ontdek meer activiteiten buiten www.noordwijk.info/ sportief-actief

column Martin Hersman

De kracht van voorbeeldgedrag

Martin Hersman is voormalig Olympisch schaatser (Hamar ’94, Nagano ’98) en al meer dan twintig jaar actief in het bedrijfsleven. Met zijn ervaring in topsport en coaching spreekt hij regelmatig voor bedrijven en teams over vitaliteit, energie en gezond werken. Hij heeft twee volwassen dochters, en woont met zijn vrouw, oud-schaatser Colette Zee in Lisse.

Hoe oud je ook bent en wat je dagelijkse bezigheden ook zijn, je bent altijd een voorbeeld voor iemand. Daar werd ik mij pijnlijk van bewust toen mijn dochter jaren geleden ‘nadoenertje’ speelde. Ze liep zogenaamd bellend met een lege blik in haar ogen door de huiskamer, ondertussen gedachteloos spulletjes rechtzettend. Verdorie. Dat was ík! Vanaf dat moment besloot ik: geen zakelijke telefoontjes meer waar de kinderen bij zijn. Het maakte me duidelijk hoe groot onze voorbeeldrol is, zeker als het gaat om gezond en bewust leven. Daar zouden we ons allemaal bewust van moeten zijn. Uit statistieken blijkt bijvoorbeeld dat werkgevers hun mensen nauwelijks stimuleren om te bewegen. Zelfs met een zit-stabureau blijft zeventig procent gewoon zitten. Terwijl we wéten dat bewegen verzuim verlaagt en ons fitter maakt. Blijkbaar ontbreekt het aan goede voorbeelden.

vroeger. Waarom zouden wij niet ook die inspiratiebron voor een ander kunnen zijn? Of je nu als moeder door de kamer danst of als teamleider de trap neemt in plaats van de lift, je gedrag werkt aanstekelijk.

Kijk eens in de spiegel: ben je zo fit en lenig als je op veertienjarige leeftijd dacht dat je nu zou zijn?

Bewegen, en daarnaast goed uitrusten, maakt je creatiever, veerkrachtiger en empathischer. Je kunt je beter focussen, reageert rustiger en luistert beter. Oftewel: bewegen maakt je een leuker mens.

'BEN JE ZO FIT ALS JE ZOU WILLEN ZIJN?'

Gelukkig wonen we in de Bollenstreek. Bewegen is hier geen probleem. Het is een ideale omgeving om te fietsen, hard te lopen of lekker een lange wandeling te maken.

Als ik voor bedrijven spreek, komt het steeds terug: de mensen die ons blijvend beïnvloed hebben, zijn vaak bepaalde leraren of trainers van

Dus: wees een inspiratiebron voor anderen. Doe je boodschappen lopend en pak de fiets naar de sportschool. En moet het team van je dochter een uitwedstrijd spelen op tien kilometer afstand?

Fiets er met z’n allen heen. Je bent fitter, vrolijker én je geeft het beste voorbeeld dat er is.

FRISSE ZUCHT LUCHT

De lucht in Noordwijk bevat van nature weinig pollen en veel minerale zouten die de zuurstofopname verbeteren. Daardoor adem je gemakkelijker, krijgen je longen ruimte en voel je je meteen lichter. Juist mensen met luchtwegklachten merken de weldadige werking van een verblijf aan zee.

MUZIEK VOOR JE BREIN

Het ritme van de Noordzee en de golven wordt door je hersenen herkend als veilig en daardoor schakelen ze vanzelf terug naar ruststand. Combineer dat met de eindeloze horizon vanaf de boulevard of duintoppen, en je hoofd maakt ruimte voor ontspanning.

SLAPEN ALS NOOIT TEVOREN

Wie in Noordwijk blijft overnachten, merkt het verschil: de zilte lucht, het ruisen van de golven en de rust van het duin zorgen voor een diepere slaap. Het is niet voor niets dat al sinds de negentiende eeuw mensen hier kwamen kuren en herstellen.

WANDELEN IS MEER

DAN BEWEGEN

Een wandeling over het Noordwijkse strand is geen gewone wandeling. Het lopen in zand stimuleert je bloedsomloop en brengt je lijf in balans. Zelfs al bij een wandeling van twintig tot dertig minuten voel je het kalmerende effect. En je krijgt meer energie en focus.

Adem diep in, laat je blik over de horizon glijden, stap in het zand en ervaar wat écht opladen betekent.

EEN BOOST VOOR LICHAAM EN HUID

Het Noordwijkse zeewater is gekwalificeerd als Heilwasser: rijk aan mineralen die de huid verkwikken, de weerstand versterken en stress verlagen. Zwemmen of gewoon pootjebaden heeft meer impact dan je denkt.

Actief buiten

ADEMRUIMTE AAN ZEE

Wat doet de zee écht met je? Het is meer dan een mooi decor. Ze prikkelt je zintuigen en kalmeert je geest. Wetenschappelijke onderzoeken, waaronder één van de University of Exeter in samenwerking met natuurbeschermingsorganisaties, laten zien dat de kust een plek van herstel en vernieuwing is. Niet voor niets is Noordwijk o cieel erkend als heilzame badplaats: de combinatie van zeelucht, duinlandschap en zilte zee heeft hier een bewezen positief e ect op lichaam en geest.

In Noordwijk is altijd iets te ontdekken. Van het rijke cultuuraanbod tot de sporen van kunstenaars zoals Max Liebermann, van de diverse dorpskernen tot de verhalen van ruimtevaart en wetenschap. Hier raak je geïnspireerd door kunst en historie, maar ook door de ontmoetingen met dorpsgenoten, vrijwilligers en bezoekers. en Noordwijkerhout laten zien hoe cultuur en gemeenschap samen bijdragen aan een gezonde en energieke leefomgeving en aan ons welzijn.

Verwonder en verbind

‘Inspiratie vind je in elke straat en in elke ontmoeting’

VRIJWILLIGERS MAKEN HET VERSCHIL

Vrijwilligerswerk maakt je blij. Als vrijwilliger ontmoet je nieuwe mensen, help je anderen, voel je je meer verbonden met de plek waar je woont en ontdek je talenten waarvan je niet eens wist dat je ze had. Uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat vrijwilligers zich vaker gelukkig voelen dan mensen die geen vrijwilligerswerk doen. Dit gevoel van verbinding en betrokkenheid is prachtig zichtbaar bij de opbouw van de corsowagens voor het Bloemencorso Bollenstreek.

Het is bijzonder om te zien hoeveel Noordwijkerhouters, Noordwijkers en Zilkers zich tijdens de corsodagen inzetten om er elk jaar weer een onvergetelijk feest van te maken.

Monique van Grieken van Corsogroep KAVB Noordwijkerhout (zie kader) vertelt hoe de wagens bijna volledig door vrijwilligers worden ontworpen, in elkaar gelast en met bloemen versierd. 'Ons kernteam komt al in juni bij elkaar om te bedenken hoe onze corsowagen er het jaar erop uit zal gaan zien. Onze lassers bijvoorbeeld, zijn vanaf januari twee avonden per week bezig om alles op tijd af te krijgen.'

EÉN GROTE FAMILIE

Als de wagens in de week voorafgaand aan het corso naar de bouwlocatie zijn gebracht, sinds 2025 is dat bloembollenbedrijf JUB Holland in Noordwijkerhout, komen de

komen'Sommigen een paar uurtjes anderenhelpen, blijven de hele dag plakken omdat ze het zo vinden’gezellig

enige betaalde 'handen' in actie. Een extern bedrijf brengt een speciale schuimlaag aan waarin alle bloemen gestoken kunnen worden. Daarna komen alle vrijwilligers twee dagen lang helpen met het steken van hyacinten, narcissen en tulpen, het maken van prachtige mozaïeken van bloempjes ('nagels') of het creëren van boeketten. 'Op de woensdag en donderdag voorafgaand aan het corso zijn we hier 's morgens, 's middags en 's avonds in totaal met zo'n 250 vrijwilligers aan het werk. Jong en oud doen mee, soms al jarenlang. Het is hier dan echt één grote gezellige familie.'

'Samen werken we toe naar een zo mooi mogelijk eindresultaat, want als de wagen door de straten van onze gemeente rijdt, willen we trots zijn op het resultaat. Daarnaast wil elk team natuurlijk de prijs voor de mooiste corsowagen winnen.'

Het samen werken aan een doel zorgt voor een sterke sociale cohesie. 'De dagen zijn echt bijzonder', vertelt Monique. 'De jongste die hier helpt is acht, de oudste 92. Soms steken drie generaties uit één familie samen de bloemen. En samen hebben zij hetzelfde doel: dat de mooiste mogelijke

wagen de weg op gaat. Het 'wij-gevoel' is enorm groot. Langs de route zie je vrijwilligers glimmen van trots en wijzen naar 'hun' wagen. "Dat is die van ons", vertellen ze trots aan hun buurman, terwijl ze uitleggen welk deel ze hebben versierd.'

HECHT DORP

Noordwijkerhout kenmerkt zich door een sterk verenigingsleven. 'Van winkeliers en bloemenkwekers tot sportverenigingen en inwoners: iedereen doet actief mee. Het is een hecht, klein dorp. Je merkt hoe fijn mensen het in de corsodagen vinden om ergens onderdeel van uit te maken.'

De opbouwdagen zijn zelfs zo populair dat de 'toegangsbandjes' die elke wagen krijgt om vrijwilligers toegang te geven tot de opbouwhallen, bij de Noordwijkerhoutse wagen op waren. 'Voor sommige dagdelen hadden we gewoonweg teveel vrijwilligers die wilden helpen. Dat is toch uniek?'

Corsogroep Noordwijkerhout

bestaat sinds 1963 en is ontstaan uit een groep actieve KAVBleden (Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur) die met veel vrijwilligers een eigen praalwagen wilden bouwen.

De wagen wordt gefinancierd door Noordwijkerhoutse kwekers via een opslag op hun contributie. Elk jaar komen vele vrijwilligers (vaak ook schoolklassen) helpen om de corsowagen tot een bloeiend geheel te maken.

'Werken als vrijwilliger geeft ons veel plezier'

De gezellige en uitnodigende VVV's in Noordwijk en Noordwijkerhout worden grotendeels gerund door vrijwilligers.

Op een zonnige zomerdag staan ‘über-vrijwilligers’ Ronald Heruer en Trudie Vink-Sleijpen samen achter de balie. Het is meteen duidelijk: als zij er samen zijn, loopt alles gesmeerd. En wie er ook binnenkomt: een Duitse familie met een parkeerprobleem, een Belgisch stel op zoek naar een cadeautje of bezoekers die met de bus naar Den Haag willen, iedereen wordt snel en vakkundig geholpen. ‘Hier werken geeft ons veel plezier en voldoening. Zeker omdat de mensen die hier komen eigenlijk altijd in een goede bui zijn.’

RONALD

Vanaf het moment dat Ronald met pensioen ging, zo’n zeventien jaar geleden, heeft hij nog geen moment stilgezeten. Zijn vrije tijd stopt hij in het vlotjes laten verlopen van allerlei activiteiten voor onder andere Theater De Muze, Stichting Kunstklank, het Rode Kruis, landgoed Calorama of de theaterproducties van Zeep aan Zee.

‘Tijdens mijn werk bij de bank was ik altijd omringd door mensen’, vertelt Ronald, terwijl hij een nieuw prijskaartje aan een gezellige tulpentheedoek hangt. ‘Na mijn pensioen wilde ik dat contact blijven houden. Zo’n eenentwintig jaar geleden begon ik bij De Muze, en daarna heb ik overal in de culturele sector mogen meehelpen. Heerlijk. Ik geniet van die reuring, en ben blij dat ik vaak advies kan geven.’

Dat Noordwijk ook blij met Ronald is, blijkt uit het feit dat hij in 2018 tot vrijwilliger van het jaar werd uitgeroepen. Bovendien werd hij in 2020 Noordwijker van het jaar en in 2025 kwam daar nog een Koninklijke onderscheiding bovenop. ‘Maar daar doe ik het niet voor hoor. Je krijgt zóveel terug van vrijwilligerswerk. Het contact met allerlei soorten mensen houdt je jeugdig. Ik hoop dit nog heel lang te doen.’

TRUDIE

Trudie Vink-Sleijpen begon acht jaar geleden als vrijwilliger bij de VVV. ‘Echt zó leuk om te doen. En omdat ik na mijn pensioen, ik werkte als cultuurambtenaar bij de gemeente Noordwijk, weinig meer in de zomer met vakantie ga, vind ik het heerlijk om hier te zijn, mensen te ontmoeten en ze op weg te helpen.’

Toeristen adviseren is dankbaar werk, zegt Trudie enthousiast. ‘Fijn om dienstverlenend bezig te zijn en de bezoekers aan Noordwijk goed advies te geven.’ Ze geniet van de winkel en van de mogelijkheid om nèt even wat extra’s voor mensen te doen. ‘De sfeer is hier superleuk. Mij krijgen ze hier voorlopig niet weg!’

‘SUPERBLIJ’

Annemieke Pennings, coördinator van de VVV’s in Noordwijk, is superblij met haar vrijwilligers. ‘Ze zijn echt ons visitekaartje. Zelfs op rustige momenten pakken ze uit zichzelf allerlei klussen op. Het is ontzettend fijn samenwerken met zo’n betrokken team.’

Ruimtevaart spreekt al generaties lang tot onze verbeelding. Het verwondert, inspireert en maakt nieuwsgierig. Door ruimtemissies leren we tot op de dag van vandaag steeds meer over het universum en onze aarde. De ontwikkelingen gaan razendsnel en iedere ontdekking blijft bijzonder, waarvan vele in Noordwijk ontstaan. Want Noordwijk is de ruimtevaartplek van Nederland met ESA ESTEC, het technische hart van de Europese ruimtevaart, de NL Space Campus en museum Space Expo.

Rijd in een buitenaards avontuur: ontdek alles over ruimte en ruimtevaart tijdens de virtual en augmented Space Bike Tour met André Kuipers als jouw persoonlijke gids. www.noordwijk.info/spacebiketour

inmiddels zweven er meer dan tienduizend satellieten om de aarde, kijken we met telescopen dieper het heelal in dan ooit tevoren en werken er iedere dag astronauten in het Internationale ruimtestation ISS. Ruimtevaart heeft een grote invloed op ons dagelijks leven gekregen. Sterker nog: we kunnen niet meer zonder ruimtevaart.

RUIMTEVAART OP AARDE

Ruimtevaart is overal. Satellieten helpen ons navigeren, bellen, tv kijken en houden het klimaat, de luchtkwaliteit en zelfs landbouwgronden in de gaten. Door vanuit de ruimte te kijken, zien we beter wat er op aarde gebeurt. We meten CO2-uitstoot, volgen smeltend poolijs en monitoren ontbossing.

Dankzij satellietdata kunnen we ook hulp bij rampen beter coördineren, dijkverzakkingen voorkomen en het verkeer veiliger maken. Door ruimtevaart kunnen we dus wereldwijd werken aan een gezondere planeet én aan gezondere leefomstandigheden voor ons allemaal.

LAAT JE VERWONDEREN DOOR DE RUIMTEVAART

VERBONDENHEID

Een van de indrukwekkendste inzichten uit de ruimte, komt van astronauten zelf. Zij zien de aarde als een klein, kwetsbaar bolletje. Astronauten keren dan ook vaak terug met een gevoel van verbondenheid. Ze hebben gezien hoe nietig wij zijn in het grote heelal en hoe belangrijk het is om onze aarde te beschermen. Dit wordt ook wel het overview effect genoemd. Dat gevoel maakt Space Expo tastbaar.

SPACE EXPO

Bij Space Expo ervaren bezoekers hoe belangrijk die blik vanuit de ruimte is. Ontdek bijvoorbeeld wat er met Nederland gebeurt als we geen dijken zouden hebben of hoe satellietbeelden helpen bij het voorspellen van overstromingen en droogte. In het museum ervaar je hoe het is om te leven in de ruimte. Wandel door twee modules van het internationale ruimtestation ISS en kijk door de Cupola. Door deze zeven ramen bekijken astronauten de aarde vanuit de ruimte. Het wordt daarom ook wel de Window to the world genoemd. ●

Hoe druk je het ook hebt, of hoe oud je bent: nieuwe dingen leren blijft leuk. Ruimtevaart is geweldige materie om je als mens in te verdiepen. Nieuwsgierigheid houdt je scherp en betrokken. Wie blijft leren, blijft mentaal fit en verbonden met de wereld om zich heen.

Wie aan gezond leven denkt, denkt aan wandelen langs het strand, het inademen van frisse zeelucht en heerlijk ontspannen in de duinen. Maar wist je dat kunst óók goed is voor lichaam en geest? In Noordwijk komen natuur en cultuur op bijzondere wijze samen tijdens de Max Liebermann-wandeling.

Kunst als kuur: op pad met Max Liebermann

Laat je raken door de schilder die de ziel van Noordwijk vastlegde

Deze internationaal gevierde kunstenaar liet zich ruim een eeuw geleden inspireren door het licht, de zee en de mensen van Noordwijk. Zijn schilderijen vangen niet alleen de sfeer van onze badplaats, maar brengen ook schoonheid en verstilling. Laat je meevoeren langs de Max Liebermann-route en ontdek hoe kunst, net als een frisse zeebries, je hoofd leegmaakt en je hart vult.

Daarnaast maakte hij van Noordwijk, waar hij zijn verblijf zag als een ‘Badekur’ voor de innerlijke mens, talloze pastels en honderden etsen en tekeningen.

In het begin was er weinig belangstelling voor zijn werk vanwege de alledaagse taferelen, zoals werkende vrouwen en boeren. Maar dat veranderde toen zijn schilderijen steeds meer de schoonheid van het Nederlandse landschap en het leven aan zee lieten zien.

Naar de Max Liebermann route www.noordwijk. info/maxliebermann

Max Liebermann (1847–1935) was een beroemde en eigengereide Duitse schilder. Hij groeide uit tot de bekendste Duitse impressionist van zijn tijd. Liebermann hield van Nederland, maar in het bijzonder van Noordwijk. Van zijn 1500 olieverfschilderijen hebben er maar liefst 129 het thema Noordwijk.

Wandel de Max Liebermann-route

Ervaar net als Max Liebermann een ‘Badekur voor de innerlijke mens’ door langs 25 sfeervolle werken van de Duitse kunstenaar te wandelen.

De prachtige route loopt door heel Noordwijk, langs de kust, door het historische centrum van Noordwijk Binnen en terug over het strand. De kunstwerken van Liebermann staan op de plekken in Noordwijk waar hij deze daadwerkelijk schilderde.

Als jonge man schilderde Liebermann naturalistisch, met een oog voor detail en een onverbloemde kijk op het dagelijks leven. Dat leverde hem kritiek op: hij werd spottend de ‘apostel van de lelijkheid’ genoemd, juist omdat hij weigerde om de werkelijkheid te idealiseren. Toch was hij zijn tijd ver vooruit. Zijn keuze voor het ongepolijste leven maakte hem een voorloper van het modernisme.

Vanaf 1872 reisde Liebermann bijna jaarlijks naar Nederland, onder andere vanwege bijzondere vriendschappen met andere kunstenaars en zijn bewondering voor Frans Hals en Rembrandt.

Max Liebermann

In de periode 1905 tot 1913 was Noordwijk zijn Nederlandse hoofdkwartier. Vanuit Huis ter Duin werkte hij aan een indrukwekkende serie Noordwijkse schilderijen.

Strandtaferelen, spelende kinderen, sportende badgasten, vissers en duinlandschappen: hij bracht met zijn penseel de badplaats tot leven.

VAN REALISME NAAR IMPRESSIONISME

Langzamerhand ging Liebermann minder strak schilderen, en verschoof hij van realisme naar impressionisme. De penseelstreken werden losser, en de inval van het licht belangrijker dan de strakke lijnen. Zijn schilderijen, waar nog steeds door veel mensen van genoten wordt, vangen niet alleen het beeld, maar ook het gevoel van het moment. De man die ooit werd weggezet als ‘de apostel van de lelijkheid’, wist nu juist de schoonheid van Noordwijk te vangen: niet opgesmukt, maar echt.

HOMMAGE

De Noordwijkse periode van Max Liebermann raakte, mede door de Eerste en Tweede Wereldoorlog, in de vergetelheid. Om Liebermann weer opnieuw op een voetstuk te zetten, besloten enkele inwoners van Noordwijk als hommage in 2018 de Max Liebermann-route te creëren. Al wandelend ervaar je dat de Duitse schilder Noordwijk in al zijn oprechtheid en bloei heeft neergezet.

In de wandeling zijn 25 van Liebermanns schilderijen te bewonderen op de plekken waar ze tot stand kwamen. Uit elk paneel blijkt zijn verbondenheid met Noordwijk en zijn bevolking. 'Ervaar zelf de rust, het licht en de eenvoud die de schilder in Noordwijk beleefde.' ●

Noordwijk: De perfecte wellness-bestemming

MOEDER-DOCHTER MOMENTJE:

SAMEN STRALEN

Elodie, Bas, Katrien en Ludovic uit België delen de reiservaringen van hun gezin via Instagram, TikTok en hun website met meer dan 77.000 mensen. Katrien en dochter Elodie trekken voor een wellness-weekend richting Noordwijk. Het blijkt een ware verademing.

‘Elodie en ik weten dat een moeder-dochter trip een uitgelezen kans is om quality-time samen door te brengen, te ontspannen en nieuwe herinneringen te creëren. Toen Noordwijk in mijn inbox beschreven werd als dé wellness-gemeente van Nederland, waren we snel verkocht!’

ZWEMMEN

‘We verbleven in het NH Hotel Leeuwenhorst, want bij een wellness-weekendje hoort volgens ons op een koude winterdag kunnen ontspannen in het binnenzwembad van je hotel. Daarnaast konden we opwarmen in de jacuzzi, de sauna en de hammam.’

JUMPEN

‘Er was één klein nadeel aan ons weekendje en dat was dat Elodie haar favoriete turnles zou missen. “Geen probleem”, dachten ze in Noordwijk. Als Elodie niet naar de turnles kan, dan brengen we de

'ALS ELODIE NIET NAAR DE TURNLES KAN,

KOMT DE TURNLES WEL NAAR

ELODIE'

turnles wel tot bij haar. En dus gingen we trampolinespringen bij Jumpin’ Noordwijk. Het trampolinepark had gelukkig zelfs een lange tumble-trampoline zodat Elodie haar ‘turnmicrobe’ daar helemaal kon loslaten.’

STRANDWANDELING

‘Maar natuurlijk: een moeder-dochtertrip naar Noordwijk is niet compleet zonder een ontspannende strandwandeling. Hoewel de koude wind langs onze gezichten blies, kwam ook de zon tevoorschijn. We keerden via de duinen terug. Iets beter beschermd tegen de wind, en wat een natuurpracht alweer.’

ONTSPANNEN BIJ HULS TER DUIN

‘Nog een beetje verkleumd van onze strandwandeling kwamen we aan in de warme lobby van Grand Hotel Huis Ter Duin, een luxueus vijfsterrenhotel direct aan het strand. Zij bieden, in de adembenemende omgeving van MC Wellness, heel wat behandelingen. Wij gingen voor een full-on wellness-ervaring met lichaamsmassage en gezichtsbehandeling.

Het was aan Elodies gezicht te zien het hoogtepunt van ons verblijf. Helemaal ontspannen weer buiten komen en dat samen kunnen delen, is een gevoel dat ik maar moeilijk kan omschrijven.’

IDEALE BESTEMMING

‘Noordwijk is werkelijk een ideale bestemming voor een moeder-dochtertrip vol ontspanning en plezier. Van relaxing massages bij Huis Ter Duin tot spannende avonturen bij Jumpin’ Noordwijk, en van romantische strandwandelingen tot wandelingen door de prachtige duinen, deze bestemming biedt voor elk wat wils. Voeg daar nog heerlijke culinaire ervaringen en lokale eetgelegenheden aan toe en je hebt de perfecte mix voor een onvergetelijke reis.’

●

Ontdek nog meer reisverhalen www.noordwijk.info/nl/overnachten/ inspiratie-weekend-noordwijk

In Noordwijk kun je zeven dagen per week je inkopen doen. Ga op zoek naar originele cadeaus, bijzondere boetiekjes, vintage vondsten en mooie lokale producten.

Lekker winkelen

KOOP EN PROEF LOKAAL

Slenter langs de winkels rond de Witte Kerk in Noordwijkerhout, ontdek de gezellige Kerkstraat in Noordwijk Binnen of laat je verrassen in de Hoofdstraat, de winkelstraat van Noordwijk aan Zee. Je zult verrast zijn door het aanbod, er is veel te ontdekken.

Noordwijkerhout

Rondom de Witte Kerk en in de aangrenzende straatjes vind je het knusse winkelcentrum van Noordwijkerhout. Na het winkelen bij de diverse speciaalzaken, cadeauwinkels en vrolijke bloemenwinkels kom je op adem op één van de gezellige terrasjes.

Rond de Witte Kerk is er elke maandag van 11.00 tot 16.00 uur een gezellige markt.

Weekmarkt in Noordwijk

De gezellige weekmarkt op het

Kloosterplein in Noordwijk Binnen, direct naast de St. Jeroenskerk, biedt een ruim aanbod van veel verse en lokale producten.

Elke donderdag

Kloosterplein Noordwijk Binnen 08.00 tot 17.00 uur.

Ga naar www.noordwijk. info/shoppen voor het totale winkelaanbod

Noordwijk Binnen

In de Kerkstraat van Noordwijk Binnen kun je ontspannen je boodschappen doen, een speciaalzaak bezoeken of een nieuwe outfit scoren in een van de leuke boetiekjes.

DE LEUKSTE WINKELS ZIJN ALTIJD DICHTBIJ!

Noordwijk aan Zee

Combineer je dagje genieten aan het strand met heerlijk shoppen in de veelzijdige Hoofdstraat, de winkelstraat in Noordwijk aan Zee, die praktisch aan het strand grenst. In de Hoofdstraat vind je de nieuwste trends en een ruim winkelaanbod op het vlak van lifestyle, mode en wonen.

GENIETEN VAN CULTUUR EN EVENEMENTEN

In Noordwijk, Noordwijkerhout en De Zilk is cultuur altijd dichtbij, en verrassend veelzijdig. Van concerten en theatervoorstellingen tot festivals en musea: er is altijd iets te beleven. De levendige cultuursector brengt grote, meeslepende evenementen én kleine, intieme voorstellingen. Altijd met karakter, en altijd de moeite waard voor zowel inwoners als bezoekers. Want om je goed te voelen, is het heerlijk om er af en toe helemaal even ‘uit’ te zijn.

THEATER DE MUZE

De Muze is het culturele hart van Noordwijk, een plek waar podiumkunst, film en muziek samenkomen. Beleef hier meeslepende toneelstukken, musicals en concerten, maar ook dans, films en cabaret.

MUSEA IN NOORDWIJK

Museum Noordwijk

Ontdek het leven van vroeger in een 17e-eeuwse duinboerderij met stijlkamers, klederdracht en kunst.

Atlantikwall Museum Noordwijk

Een indrukwekkend netwerk van bunkers, gangen en verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. Wandel door het gangenstelsel en ervaar hoe de kust destijds werd omgevormd tot een vesting.

Van psychiatrie tot bloembollen: duik in de lokale geschiedenis van Noordwijkerhout. Uit in Noordwijk

Museum of Comic Art (MoCA)

Het eerste Nederlandse museum volledig gewijd aan stripkunst. Voor jong en oud een feest van herkenning.

Museum Noordwijkerhout van

Toen

MUSEA IN NOORDWIJK

Streekmuseum Veldzicht

Van prehistorie tot bollencultuur: beleef de geschiedenis van Noordwijk op een authentieke boerderij met kruidenen bloementuinen.

Museum

Engelandvaarders

Aangrijpende verhalen in een Duitse bunker over Nederlanders die tijdens de oorlog naar Engeland vluchtten én met leuke en spannende interactieve Escape-game.

EVENEMENTEN

Het hele jaar door bruist Noordwijk van de evenementen, optredens en festivals. Hier vind je het actuele en totale aanbod.

Nooit meer iets missen?

Abonneer je op de Uit in Noordwijk nieuwsbrief via www.noordwijk.info.

ONTDEK JE TALENT

Zin in een nieuwe hobby, of wil je verder gaan met muziek maken of toneelspelen? Misschien wil je wel gaan zingen bij één van de vijftien koren in Noordwijk. Of heb je tijd gekregen om je fotografiehobby weer eens op te pakken.

Kijk op www.cultuurpuntnoordwijk.nl bij ‘Verenigingen & stichtingen’ en ontdek onder andere alle dansscholen, koren, muziek- en toneelverenigingen die Noordwijk rijk is.

Voor alle Noordwijkse kinderen in de basisschoolleeftijd wordt jaarlijks door Sportbedrijf Noordwijk, waarin ook de buurtsportcoaches en de cultuurcoach actief zijn, het boekje ‘Sjors sportief en creatief’ uitgebracht. Hierin presenteren alle sportieve en culturele aanbieders hun aanbod voor de kinderen. Deze activiteiten zijn ook te vinden op www.noordwijkactief.nl.

Voor meer Kunst & Cultuur in Noordwijk: www.noordwijk. info/cultuur

Typisch

Noordwijk & Noordwijkerhout

8

1

Ontdek lokale lekkernijen en bijzondere vondsten uit Noordwijk en Noordwijkerhout: met smaak gemaakt, vaak met een eigen verhaal en altijd helemaal van hier.

7

4

3

Kom naar onze VVV’s voor nog veel meer Noordwijkproducten en andere leuke cadeaus. www.noordwijk. info/vvv

1. Proef de pure, melk- of witte badchocolade met gebruneerde hazelnoten van Huize van Wely, al sinds 1922 gevestigd in Noordwijk.

2. De Janus op het Vuurtorenplein in Noordwijk als overheerlijk Janus koekje van Patisserie en Chocolaterie George Vis.

3. Eerlijke honing en bijenproducten, rechtstreeks van Imkerij De Drie Bijen uit Noordwijkerhout.

4. Een Noordwijks Baakbiertje of de enige echte Tulpen Spritz? Proost!

5. De Noordwijkse vuurtoren-kerstbal hoort in elke kerstboom.

6. Creëer je eigen tulpenveld. Planten tussen oktober en december.

7. Dit voelt als thuiskomen. Je favoriete koffie- of theemomentje met je vuurtoren- of Witte Kerk-mok.

8. Naar het strand, weekendje weg, flink shoppen: Nrdwk is je grootste vriend.

9. De Zeepzussen krijgen je nooit meer het bad uit. 5 2 9 6

Herbronnen in Noordwijk

Moment neemt je mee naar Noordwijk: de plek waar zee, duin en dorp elkaar ontmoeten en waar je EVEN HELEMAAL

HIER kunt zijn. Noordwijk is officieel erkend als HEILZAME

BADPLAATS: de zuivere zeelucht, het ritme van de golven en het mineraalrijke zeewater hebben een bewezen positieve werking op lichaam en geest. In dit magazine vind je verhalen, tips en inspiratie om te genieten, tot rust te komen, actief buiten te zijn en nieuwe verbindingen te maken.

UITGEVER

Noordwijk Marketing www.noordwijk.info

EINDREDACTIE

Noordwijk Marketing – Nicole van Lieshout

MOMENT

TEKST EN REDACTIE

Griffioen Services – Willemien Timmers www.griffioenservices.nl

CONCEPT & DESIGN

Bureau Booy – Jeanette Rietmeijer www.bureaubooy.nl

FOTOGRAFIE

Iris Ooms, Marinda Baak, Els Bax, Dirk van Egmond, Linda Hulsebosch, Robbe Konings, Mathijs de Lange, Yannieck Merkx, Verena van Noort, Perennial Power, Thomas Pieterse, Jeanette van Starkenburg, Willemien Timmers, Jolanda van der Veek, Withkidsontheroad

COVER: Robbe Konings

DRUK

Easyprint

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR

Gemeente Noordwijk

Moment is een eenmalige uitgave van Noordwijk Marketing. Niets uit deze uitgave mag worden gebruikt zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

hier in Noordwijk’ ‘Geniet van jouw moment,