Les vergers, un patrimoine Ă conserver
ĂvĂ©nement Foire Agricole dâEttelbruck
Mieux sâinformer, mieux consommer
Tutti Frutti
Landschaftsarbeiten Garten - und Elektroarbeiten Dach + DĂ€mmung WĂ€rmedĂ€mmverbundsysteme Mitarbeiter ereit. stehen ĂŒber 140 TĂŒr Ihre Projekte Neue assade T arbeitenPflasterOutdoormöbel enster, TĂŒren + Tore T © Fischer Möbel GmbH © Brillux GmbH & Co. KG © Brillux GmbH & Co. KG Showroom: 7, rue de Godbrange Lâ6118 Junglinster T. 42 64 95 â 1 www.phillipps.lu Malerarbeiten|Fassadenarbeiten|DĂ€mmung Trockenbauarbeiten|Bodenbelagsarbeiten Licht- & Spanndecken|Elektroinstallationen Schreinerarbeiten|Gardinen & Sonnenschutz Fenster, TĂŒren & Tore|Garten- & Landschaftsbau Unser Know-how. Ihr Plan.
4 Bongerten â en aussergewĂ©inleche Patrimoine deen et z'erhale gĂ«llt
12 Interview mam Claude Haagen
16 Fortbildung fĂŒr GemeinschaftskĂŒchen
22 Iwwer de Summer richteg fir seng Hausdéiere suergen
Les vergers, un patrimoine exceptionnel Ă conserver
Interview de Claude Haagen
Des formations pour les cuisines collectives
Bien sâoccuper de ses animaux de compagnie durant lâĂ©tĂ©
kiki ricki kiki ricki
29 Tutti Frutti Tutti frutti
38 Rezept: Erdbeersirup Recetteâ: sirop de fraise
42 100 Jahre nationale HerdbuchfĂŒhrung in Luxemburg
46 Lokal landwirtschaftlech Produktioune ginn encouragéiert
50 Domaines Vinsmoselle: En neien Direkter mat neie Visiounen
54 FĂŒr produktivere Parzellen in der Landwirtschaft
60 DâFoire Agricole feiert hir 40 Joer
Le registre dâorigine de la race bovine a 100 ans
Encourager la production agricole locale
Domaines Vinsmoselleâ: un nouveau directeur pour de nouvelles perspectives
Pour des parcelles agricoles plus performantes
La Foire Agricole célÚbre ses 40 ans
kontakte contacts
66 Ăr Froen
Vos questions
MinistĂšre de lâAgriculture, de la Viticulture et du DĂ©veloppement rural
3
#13 GUTT GOOD + = SOMMAIRE
LUâ/âDE FR LUâ/âDE FR 16 46 60
en aussergewĂ©inleche Patrimoine deen et zâerhale gĂ«llt
Les vergers, un patrimoine exceptionnel Ă conserver
#13 4 Bongerten
â
DâBongerten oder UebstgĂ€ert
sinn typesch fir eist Land. Si hunn hir Wichtegkeet, net nĂ«mme fir eise landwirtschaftleche Patrimoine, mee och fir dâBiodiversitĂ©it. Dat ass och de Grond, firwat reegelmĂ©isseg Initiativen an dâLiewe geruff ginn, fir se zâerhalen.
CaractĂ©ristiques du pays, les vergers prĂ©sentent un intĂ©rĂȘt pour le patrimoine agricole, mais aussi pour la biodiversitĂ©.
Câest pourquoi des initiatives voient rĂ©guliĂšrement le jour pour garantir leur prĂ©servation. â Lire p.9
www.antigaspi.lu, www.regionalsaisonal.lu www.sou-schmaacht-letzebuerg.lu https://eistuebstagemeis.lu/fr/produits/
Lëtzebuerger LandesuebstbauverÀin
Scho sĂ€it Ă©iweg spillen dâBongerten eng wichteg Roll an de LĂ«tzebuerger landwirtschaftlechen Traditiounen. Bis MĂ«tt vum 20. Joerhonnert war den Ubau vun Uebstbeem en Deel vun der AktivitĂ©it vun den BauerenhĂ€ff dĂ©i hir eegen Uebstbongerten haten. DâFriichte goufen deemools entweder fir dâdirekt Consommatioun geplĂ©ckt an am Keller gelagert oder a Kompott, Gebeess, DrĂ«pp asw. transformĂ©iert.
Lëtzebuergesch
No an no hunn dâAkafsgewunnechte vun de Konsumente geĂ€nnert an dâAgrikultur huet sech mĂ©i groussflĂ€cheg entwĂ©ckelt, wat och e Changement an der deeglecher Aarbecht vun de Bauere mat sech bruecht huet. DâStrĂ©iuebstwisen hunn de modernen, Ă«mmer mĂ©i grousse landwirtschaftleche Maschinnen, eng Partie vun hirer Plaz mussen iwwerloossen. An der zweeter Halschent vum 20. Joerhonnert huet sech den Import vu bĂ«llegem Uebst besonnesch entwĂ©ckelt an dâKonsumenten hunn ugefaangen, mĂ©i WĂ€ert op importĂ©iert Uebst ze leeĂ«n, net zulescht wĂ©inst hirem perfekten Ausgesinn an och dem PrĂ€is. Dat huet mat sech bruecht, datt dâZuel vun den Uebstbeem zu LĂ«tzebuerg tĂ«scht 1920 a 2020 Ă«m 80% zerĂ©ckgaangen ass. Den Haaptdeel vum lokalen Uebst gouf dann an de Brennereien transformĂ©iert.
Eng grouss Varietéit vu kultivéierte Friichten
Hautdesdaags ginn et zu LĂ«tzebuerg eng zĂ©ng professionell Uebstbaueren dĂ©i etlech Uebstzorten ubauen, Ă©ischtens Ăppel a Bieren, mee och Kiischten, Quetschen, Mirabellen, RĂ©ngglotten, Ăerdbier, Hammbier, Molbier, KrĂ©ischelen, IessÂDrauwen an dĂ©ck NĂ«ss. All dĂ«s Produktiounen erlaben et, en EegeÂVersuergungsgrad vun 3% beim IessÂUebst zâerreechen. Fir den IessÂApel hu mir z.B. eng UbauflĂ€ch vun ongefĂ©ier 50 ha op eisem Gebitt mat ongefĂ©ier 20 verschidden Zorten.
Eng Rei InitiativĂ« suergen dofir, dem Uebst aus de lokalen Uebstbongerte rĂ«m mĂ©i WĂ€ert ze verschafen, dâProduktioun eropzesetzen a schlussendlech dâkulinaresch IdentitĂ©it vu LĂ«tzebuerg ze behalen. Entreprisen aus der Regioun veraarbechten dâUebst zu Jusen an ĂppelwĂ€in, Gebeess oder gedrĂ©chent Friichten. DĂ©i ganz belĂ©ifte Festivallen ronderĂ«m Ăppel oder Prommen eegnen sech och gutt dofir, den Traditiounen op dĂ«sem Gebitt grĂ©issere WĂ€ert ze verschafen.
DâUebstproduktioun entwĂ©ckelen
De Schutz vun dësem natierleche Patrimoine lÀit enger Rei Acteuren a VerÀiner wierklech um HÀerz.
5
i
Genau dat ass de Fall beim LĂ«tzebuerger LandesuebstbauverĂ€in. DĂ«se VerĂ€in vu Produkteure gouf 1894 zu Dikrech vun engem Grapp passionĂ©ierten Uebstbaueren an dâLiewe geruff â An den 1879/80 an 1890/91-Jore waren dâWantere bei eis besonnesch haart a vill Beem sinn zugronn gaangen. Esou gouf de VerĂ€in gegrĂ«nnt fir dâfuttis Beem zâersetzen an neier unzeplanze mam Zil, den Uebstubau ze fĂ«rderen an esou dâeegen Uebstproduktioun zâĂ«nnerstĂ«tzenâ, erklĂ€ert de Jean-Claude Muller, de President vum LandesuebstbauverĂ€in. Am Ufank huet de VerĂ€in de Leit RotschlĂ©i iwwert dâUplanze vun Uebstbeem ginn. No an no goufen da Verkaafsplazen ageriicht, fir dâProduktioun ze vermaarten. â SpĂ©ider gouf dann eng Verkafscooperative, dâUebstzentral, gegrĂ«nnt. Aner CooperativĂ« koumen dobĂ€i, fir dâProduktioun an dâLuucht ze dreiwen, wĂ©i z.B. dâVergers de Steinsel, dĂ©i sĂ€it engem hallwe Joerhonnert besteet â, erzielt de Jean-Claude Muller. Um Enn vun den 90er Joren ass dâKonzept vun der RationalisĂ©ierung opgeblĂ©it, mat enger VirlĂ©ift fir dâeinheimescht Uebst, och op Niveau vun de Verkafsketten am Eenzelhandel. An et waren dâMembere vum VerĂ€in dĂ©i den Image vum lokalen Uebst gefĂ«rdert an dâProduzenten an dâGeschĂ€fter matenee verbonnen hunn. Am Moment verfollegt de LĂ«tzebuerger LandesuebstbauverĂ€in drĂ€i Ziler, an zwar: de Volume vun der Produktioun zâerhalen, de Produzenten dĂ©i nĂ©ideg MĂ«ttelen ze ginn, fir Ă«nnert anstĂ€nnege Konditiounen ze schaffen a schlussendlech, eng Berodungsstruktur fir Uebstbaueren zâentwĂ©ckelen.
DâStrĂ©iuebstwisen erhalen
Stréiuebstwisen oder Bongerte sinn
natierlech Wisen, wou héichstÀmmeg
Uebstbeem no engem virdrun opgestallte Plang ugeplanzt ginn. FrĂ©ier waren si dâHaaptquell fir dâBierger mat Uebst ze versuergen. Si gehĂ©ieren och haut nach zu de charakteristeschen Elementer vu verschiddene vun eise schĂ©inste Landschafte wĂ©i deene vum Natur- & Geopark MĂ«llerdall. Et ass fir se zâerhalen an dâUplanze vun hĂ©ichstĂ€mmegen
Uebstbeem ze fĂ«rderen, datt de Projet âNatura 2000 verbĂ«nntâ an dâLiewe geruff gouf. A well vill Uebst onbenotzt an de Bongerte leie bliwwen ass, huet den Natur- a Geopark MĂ«llerdall dâPlattform âKierfchenâ (Bongerteplattform) gegrĂ«nnt. Zil ass, esou eng LiewensmĂ«ttel-Verschwendung ze bekĂ€mpfen an
dâBierger zâencouragĂ©ieren, dâlokaalt Uebst ze konsumĂ©ieren.
De âKierfchenâ brĂ©ngt Konsumenten a BesĂ«tzer vu Bongerten zesummen. Leit, dĂ©i Loscht hunn, Uebst plĂ©cken ze goe wĂ©i och Produzenten, dĂ©i bestĂ«mmten Zorte sichen, kĂ«nne gĂ€ren eng Annonce dora schalten. ProprietĂ€ren, dĂ©i de Leit hir Bongerte wĂ«llen zur VerfĂŒgung stellen, kĂ«nnen dat och dorop ukĂ«nnegen.
Op enger interaktiver Kaart Ă«nnert kierfchen.lu kann een dĂ«s Bongerte ganz sĂ©ier lokalisĂ©ieren. Si sinn allerdĂ©ngs nĂ«mmen an de Membersgemenge vum Pilotage-Kommitee vun Natura 2000 MĂ«llerdall ze fannen, d.h. zu Beefort, Bech, BĂ€erdref, Konsdref, Iechternach, FĂ«schbech, Hiefenech, Fiels, Noumer, Reisduerf, Rouspert-Mompech, der Gemeng Ărenzdall a WaldbĂ«lleg.
DâStrĂ©iuebstwise spillen och eng wesentlech Roll am Erhale vun der BiodiversitĂ©it.
DĂ©ieren- a Planzenaarte fannen do nĂ€mlech e gĂ«nschtege Liewensraum. Den Ofstand tĂ«scht de Beem bitt och de KĂ©i an de Schof dâMĂ©iglechkeet, ze weiden, wĂ€rend Insekten a Vigel an der Vegetatioun gutt Liewenskonditiounen an Ernierungs-RessourcĂ« fannen. DâInitiativĂ« fir
#13 6
Ăppel sinn dâUebst mat der grĂ©isster ProduktiounsflĂ€ch zu LĂ«tzebuerg.
Les pommes sont les fruits bénéficiant de la plus grande surface de production au Luxembourg.
10
Unzuel vu professionellen Uebstbaueren zu Lëtzebuerg
50 ha
ProduktiounsflĂ€ch fir Iess-Ăppel
10 ha
ProduktiounsflĂ€ch fir Quetschen, Kiischten, Mirabellen an Ăerdbier
3â% Geschaten nationalen EegeVersuergungsgrad bei Uebst
7
dĂ«s FlĂ€chen zâerhalen, hunn sech um LĂ«tzebuerger Gebitt multiplizĂ©iert.
DâPlĂ©cken op nationalem Niveau verschĂ€erfen
DâInitiativ âGielt Bandâi vum LandwirtschaftsministĂšre ass een Deel vum Kampf gĂ©int LiewensmĂ«ttel-Verschwendung. Si bitt Privatleit dâMĂ©iglechkeet, sech Uebst fir hiren EegeBedarf an de Bongerten ze plĂ©cken. WĂ€rend ufangs nĂ«mme Gemenge-GrondstĂ©cker betraff waren, kĂ«nnen elo all Privatleit, Firmaen a VerĂ€iner anere Persounen den Zougang zu hire Bongerten oder Beem erlaben. Et geet duer, wann de BesĂ«tzer e gielt Band Ă«m dâStĂ€mm wĂ©ckelt fir esou dĂ©i Beem ze markĂ©ieren, vun deenen ee plĂ©cke kann.
Op der WebsĂ€it antigaspi.lu ass eng Kaart ze fannen, op der een dâGemengen dĂ©i matmaachen, einfach lokalisĂ©iere kann. Do steet och, ob et sech Ă«m kommunal oder privat Bongerten handelt a wĂ©i eng Uebstzorten et do ginn. DâPlĂ©ckzĂ€it ass fir all Fruucht anescht (Ăppel, Bieren, Prommen, Kiischten, Mirabellen asw.) a fĂ€nkt generell am Juni mat de Kiischten u fir Enn November mat den dĂ©cken NĂ«ss ofzeschlĂ©issen. Natierlech gĂ«tt et do och eng Rei Reegelen dĂ©i ee follege muss, wĂ©i net op dâBeem ze kloteren oder net mĂ©i wĂ©i e gewĂ«sse Volumen Uebst ze plĂ©cken.
LU LĂ«tzebuerger LandesuebstbauverĂ€in â En Engagement vun 125 Joer gĂ«tt geĂ©iert
De VerĂ€in â LĂ«tzebuerger LandesuebstbauverĂ€inâ huet den 3. MĂ€erz 2023 am Cercle CitĂ© sĂ€in 125-jorescht Bestoe gefeiert, an dat a PrĂ€senz vun Experten aus der Branche an Ă«ffentleche PersĂ©inlechkeete wĂ©i den Ierfgroussherzog Guillaume oder de President vun der Chamber, de Fernand Etgen. WĂ€rend dem Owend hu verschidden Intervenanten eng Ried gehal an dâImportenz vun de lokale Bongerten a Beem Ă«nnerstrach: de Jean-Claude Muller, LĂ©on
Wietor, den Dr. Christian Scheer an den Direkter vun der Verwaltung vum techneschen DĂ©ngscht fir dâLandwirtschaft, de Marc Weyland. Si hunn dâGeschicht an zukĂŒnfteg Erausfuerderungen esouwuel vun de Bongerten am allgemengen ewĂ©i vum VerĂ€in beliicht, an dâErausfuerderunge vum Secteur ervirgestrach, wĂ©i zum Beispill dâBamkrankheeten, dĂ©i bewĂ€ltegt musse ginn. Esouwuel beim Iesse wĂ©i och bei der Ăierung stounge lokal SpezialitĂ©iten am Vierdergrond.
#13 8
Les vergers ont toujours eu une grande importance dans les traditions agricoles luxembourgeoises. JusquâĂ la moitiĂ© du 20e siĂšcle, lâarboriculture faisait partie intĂ©grante de nombreuses exploitations agricoles qui avaient leurs propres prĂ©sÂvergers. Ă lâĂ©poque, les fruits Ă©taient cueillis pour ĂȘtre consommĂ©s directement, conservĂ©s dans une cave ou transformĂ©s en compote, confiture, eauÂdeÂvie, etc. Peu Ă peu, les habitudes dâachat des consommateurs ont changĂ© et lâagriculture Ă grande Ă©chelle sâest dĂ©veloppĂ©e, changeant le travail quotidien des fermiers. Les prĂ©sÂvergers ont dĂ» faire place aux machines agricoles modernes de plus en plus grandes. Durant la 2e moitiĂ© du 20e siĂšcle, lâimportation de fruits Ă bas prix sâest donc particuliĂšrement dĂ©veloppĂ©e, et les consommateurs ont commencĂ© Ă privilĂ©gier les fruits importĂ©s en raison de leur
aspect parfait et de leur prix. Ainsi, le nombre dâarbres fruitiers Ă hautes tiges prĂ©sents au Luxembourg a diminuĂ© de 80% entre 1920 et 2020. Les fruits locaux des vergers restants Ă©taient alors en grande partie transformĂ©s dans les distilleries.
Une grande variĂ©tĂ© de fruits cultivĂ©s Actuellement, le Luxembourg compte sur son territoire une dizaine dâarboriculteurs fruitiers professionnels. Ces derniers cultivent de nombreuses espĂšcesâ: en premier lieu des pommes et des poires, mais aussi des cerises, quetsches, mirabelles, reines claudes, fraises, framboises, myrtilles, cassis, groseilles, raisins de table ou encore des noix. Lâensemble des productions permet dâatteindre un taux dâautosuffisance estimĂ© de 3% en matiĂšre de fruits de table. Ă titre dâexemple, une vingtaine de variĂ©tĂ©s de pommes de table sont cultivĂ©es sur une surface dâenviron 50 ha dans notre rĂ©gion.
Plusieurs initiatives visent Ă valoriser les fruits des prĂ©sÂvergers locaux, augmenter leur production et prĂ©server lâidentitĂ© culinaire luxembourgeoise. Des entreprises rĂ©gionales transforment par exemple ces fruits en jus et cidres, en confitures ou encore en fruits sĂ©chĂ©s. Les festivals autour de la pomme et de la prune trĂšs populaires valorisent ces traditions.
DĂ©velopper lâarboriculture fruitiĂšre Plusieurs acteurs et associations ont Ă cĆur de protĂ©ger ce patrimoine. Câest le cas du LĂ«tzebuerger LandesuebstbauverĂ€in. Cette association de producteurs a vu le jour Ă Diekirch en 1894 grĂące Ă une poignĂ©e de passionnĂ©s dâarboriculture. «âLes hivers 1879-80 et 1890-91 ont Ă©tĂ© particuliĂšrement rudes et de nombreux arbres ont pĂ©ri. Lâassociation a donc Ă©tĂ© créée pour replanter les arbres manquants et promouvoir lâarboriculture afin de favoriser lâautosuffisance et la production de fruitsâ», explique Jean Claude Muller, prĂ©sident du LandesuebstbauverĂ€in.
Au dĂ©but, lâassociation donnait des conseils sur la plantation dâarbres fruitiers. Peu Ă peu, elle a mis en place des points de vente pour commercialiser les productions. «âUne coopĂ©rative de vente, la centrale du fruit, a ensuite Ă©tĂ© créée. Elle a Ă©tĂ© suivie par dâautres coopĂ©ratives, de production cette fois, dont les Vergers de Steinsel qui existent depuis un demi-siĂšcleâ», raconte Jean Claude Muller. Ă la fin des
9
Français
annĂ©es 90, le concept de rĂ©gionalisation a fleuri, encourageant les enseignes de distribution Ă privilĂ©gier les fruits indigĂšnes. Les membres de lâassociation ont donc promu lâimage de marque des fruits locaux et connectĂ© les producteurs et les commerces.
Aujourdâhui, trois buts sont poursuivis par le LĂ«tzebuerger LandesuebstbauverĂ€inâ: maintenir le volume de production, donner les moyens adĂ©quats aux producteurs pour travailler dans de bonnes conditions et dĂ©velopper une structure de conseils pour les arboriculteurs.
Préserver les prés-vergers
Les prĂ©sÂvergers sont des prairies naturelles oĂč les arbres fruitiers Ă hautes tiges sont plantĂ©s selon un plan prĂ©alable. Autrefois, ils Ă©taient la principale source dâapprovisionnement en fruits des citoyens. Les prĂ©sÂvergers comptent parmi les Ă©lĂ©ments caractĂ©ristiques de certains de nos paysages les plus beaux, comme ceux du Natur & Geopark MĂ«llerdall. Câest pour prĂ©server ceux ci et favoriser la plantation dâarbres hautes tiges que le projet «âNatura 2000 verbindetâ» a vu le jour.
Et puisque de nombreux fruits issus des prĂ©sÂvergers locaux Ă©taient inutilisĂ©s, le Parc Naturel & GĂ©oparc MĂ«llerdall a créé la plateforme «âKierfchenâ» (Bongertenplattform) pour lutter contre le gaspillage alimentaire et encourager les citoyens Ă privilĂ©gier les fruits locaux. «âKierfchenâ» met en relation les consommateurs et les propriĂ©taires de vergers. Les personnes souhaitant cueillir les fruits ainsi que les producteurs Ă la recherche de certaines variĂ©tĂ©s peuvent y publier leur annonce. Les propriĂ©taires peuvent se manifester pour signifier que leur terrain est accessible. Une carte interactive disponible sur kierfchen.lu permet de situer rapidement les prĂ©sÂvergers qui se trouvent exclusivement dans les communes membres du comitĂ© de pilotage Natura 2000 MĂ«llerdall, Ă savoir Beaufort, Bech, Berdorf, Consdorf, Echternach, Fischbach, Heffingen, Larochette, Nommern, Reisdorf, RosportÂMompach, VallĂ©e de lâErnz et Waldbillig.
Les prĂ©sÂvergers jouent aussi un rĂŽle essentiel dans la prĂ©servation de la biodiversitĂ©. Les espĂšces animales et vĂ©gĂ©tales y bĂ©nĂ©ficient en effet dâun habitat favorable. La distance entre les arbres offre aussi la possibilitĂ© aux vaches et
10
Nombre dâarboriculteurs professionnels au Luxembourg
50 ha
Surface de production de pommes de table 10 ha
Surface de production de quetsches, cerises, mirabelles et fraises
3â% estimation du taux national dâautosuffisance en termes de fruits de table pouvant ĂȘtre cultivĂ©s au Luxembourg
#13 10
moutons de paßtre, tandis que les insectes et oiseaux trouvent dans la végétation de bonnes conditions de vie et des ressources alimentaires. Les initiatives de protection de ces espaces et biotopes se sont multipliées sur le territoire luxembourgeois.
Favoriser la cueillette au niveau national Lâinitiative «âGielt Bandâiâ» du ministĂšre de lâAgriculture, qui sâinscrit dans la lutte contre le gaspillage alimentaire, offre la possibilitĂ© aux particuliers de cueillir des fruits dans les vergers pour leur consommation personnelle. Si au dĂ©but, seuls les terrains communaux Ă©taient concernĂ©s, toute personne privĂ©e, entreprise et association peut dĂ©sormais autoriser lâaccĂšs Ă son verger, voire Ă son arbre. Il suffit pour cela aux propriĂ©taires de placer un ruban jaune autour des troncs, pour indiquer les arbres sur lesquels la cueillette est autorisĂ©e.
Une carte disponible sur le site antigaspi.lu permet de situer les communes participantes. Elle indique Ă©galement sâil sâagit de vergers communaux ou privĂ©s et les variĂ©tĂ©s de fruits qui sây trouvent. La pĂ©riode de cueillette est
propre Ă chaque fruit (pommes, poires, prunes, cerises, mirabelles, etc.) et dĂ©bute gĂ©nĂ©ralement en juin avec les cerises pour se terminer en novembre avec les noix. Elle est bien sĂ»r soumise Ă quelques rĂšgles, parmi lesquelles lâinterdiction de grimper sur les arbres, ou la limitation de la cueillette Ă des quantitĂ©s raisonnables.
FR LĂ«tzebuerger LandesuebstbauverĂ€in â 125 ans
Lâassociation «âLĂ«tzebuerger LandesuebstbauverĂ€inâ» a cĂ©lĂ©brĂ© ses 125 ans le 3 mars 2023 au Cercle CitĂ©, entourĂ©e de professionnels du secteur et de personnalitĂ©s publiques telles que le Grand-Duc HĂ©ritier Guillaume ou encore le PrĂ©sident de la Chambre des DĂ©putĂ©s, Fernand Etgen. Plusieurs interlocuteurs sont intervenus lors de cette soirĂ©eâ pour souligner lâimportance des vergers et arbres locauxâ:
dâengagement mis Ă lâhonneur
Jean-Claude Muller, LĂ©on Wietor, ainsi que le Docteur Christian Scheer et le Directeur de lâAdministration des services techniques de lâagriculture, Marc Weyland. Ils ont fait le tour sur lâhistorique de lâassociation, sur son futur et sur les dĂ©fis de ce secteur, telles que sa durabilitĂ© et les maladies des arbres Ă combattre. Les spĂ©cialitĂ©s locales ont Ă©tĂ© mises Ă lâhonneur tant au niveau du repas que de la dĂ©coration.
11
Auteurâ: Sophie Dubois âPhotographesâ: Caroline Martin, Shutterstock, Archives Maison Moderne âResponsableâs: Françoise Bonert, Romain Kraus
Claude Haagen, Minister fir Landwirtschaft, WÀibau a lÀndlech Entwécklung
Claude Haagen, ministre de lâAgriculture, de la Viticulture et du DĂ©veloppement rural
#13 12
De Lëtzebuerger Uebstbau entwéckelen
Développer la fruiticulture luxembourgeoise
Uebst a Bongerte stellen e wichtege Patrimoine zu LĂ«tzebuerg duer. De Minister Claude Haagen gĂ«tt en IwwerblĂ©ck iwwert dĂ©i aktuell Lag an dâErausfuerderunge fir dâZukunft vum Secteur.
Les fruits et les vergers reprĂ©sentent un patrimoine important au Luxembourg. Le ministre Claude Haagen dresse un Ă©tat des lieux de la situation actuelle et prĂ©sente les dĂ©fis pour lâavenir de ce secteur. â Lire p.14
Kuerzfristeg wĂ«ll ech de Produzenten hir Kader-Konditioune verbesseren. Dat neit Agrargesetz dat a Kraaft trĂ«tt, erhĂ©icht dâHĂ«llefe fir Investitioune substanziell a gesĂ€it extra Primme fir eng Ă«mwelt- a ressourcĂ«schounend Uebstproduktioun vir.
Den Zougang zum Waasser gĂ«tt Ă«mmer mĂ©i vital fir eis Uebst- a GemĂ©isbaueren. Dofir siche mir, an Zesummenaarbecht mam MinistĂšre fir Ămwelt, Klima an nohalteg EntwĂ©cklung an och der WĂ«ssenschaft, innovativ LĂ©isunge fir dâSpĂ€icherung an de Gebrauch vum Waasser zâoptimĂ©ieren.
Schliisslech muss dâlokal Nofro stimulĂ©iert an dâIwwerliewe vun de Produzente gesĂ©chert ginn. Ech leeĂ« grousse WĂ€ert op dâSensibilisĂ©ierungscampagne fir regional a saisonal LiewensmĂ«ttel aus kuerze Versuergungsketten.
Wat sinn Ăr PrioritĂ©ite fir den Uebstbau?
Hei zu LĂ«tzebuerg hu mir Uebst vu ganz hĂ©ijer QualitĂ©it an eis Bierger verlaangen och Ă«mmer mĂ©i Uebst aus eenheemescher Produktioun! DâEntwĂ©cklung vum Uebstbau an dâDiversifi zĂ©ierung vun der LĂ«tzebuerger Landwirtschaft si virrangeg Erausfuerderungen.
Ass dat de Gronn firwat de Landwirtschaftsminister Uebst a Schoule verdeelt a pedagogesch Visitte bei Uebstbaueren organiséiert?
DâZil vum âSchouluebstprogrammâ, also dem Verdeele vun Uebst a GemĂ©is an de Schoulen ass, dĂ©i jonk Leit dozou ze beweegen, lokal ze consommĂ©ieren a sech mĂ©i gesond zâernĂ€ren. DâErfarung weist, datt
13
Lëtzebuergesch
Visitte bei eise Produzenten de Kanner hĂ«llefen, dâHierkonft vun de LiewensmĂ«ttel ze verstoen an dâlokal Produite besser ze schĂ€tzen.
WĂ©i wichteg sinn dâStrĂ©iuebstwisen an dâBongerte fir LĂ«tzebuerg? DâStrĂ©iuebstwise stinn am MĂ«ttelpunkt vun de kulinareschen Traditioune vun eisem Land an der SchĂ©inheet vun eise Landschaften. Si spillen och eng wichteg Roll beim Schutz vun der biologescher Vilfalt. Dâintensiv Bongerte mat niddrege StĂ€mm, dĂ©i fir dâProduktioun vun DĂ«sch-Uebst bestĂ«mmt sinn, spillen natierlech eng Roll bei der Versuergung mat Uebst, weesentlech fir eng gesond Ernierung. A schliisslech schafen dĂ«s Bongerten och Aarbechtsplazen. Mir hunn ongefĂ©ier zĂ©ng professionell Uebstbaueren zu LĂ«tzebuerg.
Klimatesch Ereegnisser wierken sech op dâUebstproduktioun aus. WĂ©i eng HĂ«llefe stinn de Produzenten do zur VerfĂŒgung? DĂ©i grĂ©isst Erausfuerderung fir den Uebstbau ass dâUpassung un de Klimawandel. DâDrĂ©chent, dâHĂ«tzt, mee och de spĂ©ide Frascht oder dâKnĂ«ppelsteng bedroe reegelmĂ©isseg eis Uebstproduktioun.
Huele mir emol dâBeispill vum Joer 2022, dat vun HĂ«tzt an DrĂ©chent geprÀÀgt war. Eis Uebstbaueren hu misse vill netzen, och wann si wossten, datt dâWaasser besonnesch wĂ€ertvoll an deier war. Am Ufank vun der BlĂ©i kĂ«nnen e puer Stonne spĂ©ide Frascht dâRecolte scho vernichten. DâWiederstatioune vun der Administration des services techniques de lâagriculture miessen all dĂ«s KlimadonnĂ©eĂ«n a bidden dem Secteur e FraschtwarndĂ©ngscht un, deen z. B. fir den Ăerdbier-Ubau nĂ«tzlech ka sinn.
E gudde MĂ«ttel fir dâFriichte viru KnĂ«ppelsteng ze schĂŒtzen, ass de Gebrauch vu speziellen Netzer dĂ©i iwwert niddregstĂ€mmeg Beem gespaant ginn. Fir esou eng Konstruktioun kĂ«nnen dâProduzente SubsidĂ« fir hir Investitiounen ufroen.
Ech encouragĂ©ieren och all Uebstbauer, seng Recolte gĂ©int KnĂ«ppelsteng a SpĂ©itfrascht ze assurĂ©ieren, well de Staat subventionĂ©iert dâVersĂ©cherungsprimme bis zu 65%.
Schlussendlech grĂ€ift de LandwirtschaftsministĂšre dem Secteur och Ă«nnert dâĂerm wann et drĂ«ms geet, sech un dâRisikoe vum Klimawandel unzepassen, an dat duerch verschidde Pilotprojeten an aner Projeten an der Fuerschung, Innovatioun a Landwirtschaftsberodung.
Quelles sont vos prioritĂ©s pour la fruiticultureâ?
Nous avons des fruits de trĂšs bonne qualitĂ© au Luxembourg et nos citoyens demandent de plus en plus des fruits issus de la production nationaleâ! Le dĂ©veloppement de la fruiticulture et la diversification de lâagriculture luxembourgeoise sont des enjeux prioritaires.
Ă court terme, je souhaite amĂ©liorer les conditions-cadre des producteurs. La nouvelle loi agraire, qui entre en vigueur, augmente sensiblement les aides Ă lâinvestissement et prĂ©voit des primes spĂ©ciales pour produire des fruits dans le respect de lâenvironnement et des ressources.
LâaccĂšs Ă lâeau devient de plus en plus vital pour nos producteurs de fruits et de lĂ©gumes, voilĂ pourquoi nous cherchons des solutions innovantes visant Ă optimiser le stockage et lâutilisation raisonnĂ©e de lâeau, en collaboration avec le ministĂšre de lâEnvironnement, du Climat et du DĂ©veloppement durable et le monde scientifique.
Enfin, il faut stimuler la demande locale et assurer la pĂ©rennisation des producteurs. Jâaccorde beaucoup dâimportance Ă nos campagnes de sensibilisation en faveur dâune
Français
âEch leeĂ« grousse WĂ€ert op dâSensibilisĂ©ierungscampagne fir regional a saisonal LiewensmĂ«ttel aus kuerze Versuergungsketten.â
«âJâaccorde beaucoup dâimportance Ă nos campagnes de sensibilisation en faveur dâune alimentation rĂ©gionale et de saison issue de circuits courts.â »
#13 14
Claude Haagen
alimentation régionale et de saison issue de circuits courts.
Est-ce dans ce but que le ministĂšre de lâAgriculture distribue des fruits dans les Ă©coles et organise des visites pĂ©dagogiques chez les fruiticulteursâ?
Le but du programme de distribution de fruits et lĂ©gumes Ă lâĂ©cole «âSchouluebstprogrammâ» est dâinciter les jeunes Ă consommer local et Ă manger plus sainement. LâexpĂ©rience montre que les visites chez nos producteurs aident les enfants Ă comprendre lâorigine de la nourriture et Ă apprĂ©cier les produits locaux.
Quelle est lâimportance des prĂ©s-vergers et des vergers pour le Luxembourgâ?
Les prĂ©s-vergers sont au cĆur des traditions culinaires de notre pays et de la beautĂ© des paysages. Ils jouent aussi un rĂŽle essentiel dans la protection de la biodiversitĂ©. Les vergers intensifs Ă basses tiges, destinĂ©es Ă la production de fruits de table, jouent bien sĂ»r un rĂŽle dans lâapprovisionnement en fruits, essentiels dans une alimentation saine. Enfin, ces vergers gĂ©nĂšrent des emploisâ; nous comptons une dizaine de fruiticulteurs professionnels au Luxembourg.
Les Ă©vĂ©nements climatiques impactent les productions fruitiĂšres. Quelles sont les aides Ă disposition des producteursâ?
Le plus grand dĂ©fi de lâarboriculture fruitiĂšre
est de sâadapter au dĂ©rĂšglement climatique. La sĂ©cheresse, la chaleur, mais aussi le gel tardif ou la grĂȘle menacent rĂ©guliĂšrement la production fruitiĂšre.
Prenons par exemple lâannĂ©e 2022, qui a Ă©tĂ© marquĂ©e par la chaleur et la sĂ©cheresse. Nos fruiticulteurs ont dĂ» beaucoup arroser, sachant que lâeau est prĂ©cieuse et onĂ©reuse. En dĂ©but de floraison, quelques heures de gels tardifs peuvent aussi anĂ©antir la rĂ©colte. Les stations mĂ©tĂ©orologiques de lâadministration des services techniques de lâagriculture mesurent toutes ces donnĂ©es climatiques et offrent un service dâalerte au gel au secteur, utile par exemple pour la culture des fraises.
Un bon moyen pour protĂ©ger les fruits contre la grĂȘle est lâemploi de filets paragrĂȘle au-dessus des arbres basses tiges. Les producteurs peuvent bĂ©nĂ©ficier dâaides Ă lâinvestissement pour ces constructions.
Jâencourage aussi chaque fruiticulteur Ă assurer ses rĂ©coltes contre la grĂȘle et le gel tardif, car lâEtat subventionne ces primes dâassurance Ă hauteur de 65%.
Enfin, le ministĂšre de lâAgriculture aide le secteur Ă sâadapter aux alĂ©as du changement climatique, Ă travers divers projets de recherche, dâinnovation, de conseils agricoles et des projets pilotes.
Votre fruit prĂ©fĂ©rĂ©â?
Une pomme Gala bien croquanteâ!
Photographesâ: Simon Verjus, Caroline Martin (Archives Maison Moderne)
15
16 #13
Fortbildung fĂŒr GemeinschaftskĂŒchen
Des formations pour les cuisines collectives
Das Landwirtschaftsministerium bietet seit Februar dieses Jahres eine FortbildungsmaĂnahme fĂŒr die GroĂkĂŒchen in den Gemeinden an. Getreu dem allgemeinen Bestreben gegen die Verschwendung von Lebensmitteln zielt das Konzept darauf ab den Verbrauch von Nahrungsmitteln aus nachhaltiger und lokaler Produktion zu fördern.
Le ministĂšre de lâAgriculture propose depuis fĂ©vrier dernier une formation pour les personnels des cuisines collectives dans les communes. Dans le cadre de la lutte contre le gaspillage alimentaire, le concept vise Ă encourager la consommation dâaliments issus dâune production durable et locale. â Lire p.18
www.antigaspi.lu
Eines der Ziele des Aktionsplans PAN Bio 2025 sieht vor, dass Luxemburgs Kantinen vermehrt Bio-Produkte aus regionaler Produktion verarbeiten und weniger Esswaren im MĂŒlleimer entsorgen. Eine dreistĂŒndige, interaktive Fortbildung zeigt entsprechende Lösungen auf und verdeutlicht, dass die Problematik sich bereits beim Einkauf und auch wĂ€hrend der Verarbeitung von Esswaren stellt. Das Ministerium hat einen MaĂnahmenkatalog erstellt, basierend auf Daten, die es ĂŒber zwei Jahre bei Kindern und Jugendlichen, in verschiedenen Schulen und Betreuungsstrukturen, gesammelt hat.
Bei konstantem Budget an QualitÀt gewinnen
Mit dem Anspruch, der Vergeudung von Ressourcen entgegenzuwirken, liegt das Augenmerk auf der steigenden Nutzung von lokal, sowie biologisch gewonnenen Nahrungsmitteln. Gerber Van Vliet vom Landwirtschaftsministerium erklĂ€rt: â Die finanziellen Einsparungen, die dank verminderter Verschwendung von Lebensmitteln erzielt werden, können fĂŒr den Erwerb kostspieligerer Produkte genutzt werden. Somit kann man vollwertige Bio ÂMahlzeiten servieren, ohne das Budget zwangslĂ€ufig erhöhen zu mĂŒssen.â
17
Deutsch
i
Der Umstieg auf lokale und saisonale Bio-Produkte kostet demnach weder die Betreiber der Kantinen noch die Familien einen Aufschlag. Als einer der drei TrĂ€gergesellschaften, die die erwĂ€hnte Weiterbildung anbieten, vermittelt insbesondere Signa den Kursteilnehmern solche ausfĂŒhrlichen, wie auch weitlĂ€ufigere Informationen zur Produktionsweise in Luxemburg: âViele sind der Meinung, dass der biologische Anbau sich darauf beschrĂ€nkt, ohne den Einsatz von Pestiziden auszukommen. Dabei umfasst die europĂ€ische Gesetzgebung auch Fragen zum Wohl des Tieres, zum Schutz der Natur, zur Nachhaltigkeit und natĂŒrlich auch zur WertschĂ€tzung von Lebensmitteln.â
Inwieweit ist Luxemburg bei der Produktion von Milchprodukten autark? Wie hoch liegt die Rate der Vergeudung von Nahrungsmitteln? Wie steht es um den lokalen Ertrag an Produkten aus biologischer Landwirtschaft? Viele Kursteil nehmer zeigen sich erstaunt ĂŒber die Antworten zu diesen Fragen. TatsĂ€chlich ist Luxemburg unabhĂ€ngiger in seiner Versorgung mit Lebensmitteln als man hĂ€tte annehmen können. Doch auch der Grad an Vergeudung von Esswaren ist beachtlich. Dank solch neuer Erkenntnisse vermögen die Arbeitsgruppen ihr eigenes Konsumverhalten besser zu beurteilen und die vom Ministerium ausgearbeiteten MaĂnahmen so weit als machbar um zusetzen. Im Sinne der Nach haltigkeit werden erstmals nach 4, dann nach 12 Monaten, FolgeprĂŒfungen durchgefĂŒhrt, um das gesetzte Ziel nicht aus den Augen zu verlieren.
Gesundes Konsumverhalten will gelernt sein, von Kindesbeinen an Van Vliet erlÀutert die Vielschichtigkeit, die dieser Initiative zugrunde liegt:
â Die steigende Nachfrage der Konsumenten kann man als Aufforderung an die GroĂhĂ€ndler und Produzenten des Landes sehen, sich verstĂ€rkt einer regionalen Produktion zuzuwenden, die die Kriterien des ökologischen Landbaus erfĂŒllt.â Weiterhin ist es wichtig die breite Ăffentlichkeit fĂŒr das Thema zu interessieren. Die Kinder in den TagesstĂ€tten und Betreuungseinrichtungen von heute sind ja bekanntlich die Verbraucher von morgen.
In diesem Sinne gilt die vom Ministerium eingeleitete Fortbildung als ein Instrument dessen sich zahlreiche Einrichtungen, wie Schulkantinen, Altenheime, oder auch groĂe Unternehmen, bedienen können.
Lâun des objectifs du plan dâaction PAN Bio 2025 est de miser davantage sur les produits locaux et bio et de rĂ©duire le gaspillage alimentaire dans les cantines luxembourgeoises. Pour y parvenir, le ministĂšre de lâAgriculture a créé un catalogue de mesures Ă partir de donnĂ©es recueillies pendant deux ans auprĂšs dâenfants et dâadolescents dans diffĂ©rentes Ă©coles et structures dâaccueil. Une formation de trois heures a Ă©galement Ă©tĂ© mise en place Ă destination des professionnels. Elle prĂ©sente des mesures concrĂštes et contribue Ă une meilleure prise de conscience lors de lâachat et de la transformation des aliments.
Français
#13 18
Die Firma Signa ist eine der drei Organisationen, die die Weiterbildung anbieten.
La sociĂ©tĂ© Signa est lâun des trois organismes en charge des formations.
Des informations dĂ©taillĂ©es ainsi que des informations gĂ©nĂ©rales sur la production au Luxembourg sont fournies aux participants et notamment par la sociĂ©tĂ© Signa, lâun des trois organismes en charge des formations : «âNombreux sont ceux qui considĂšrent que les produits bio se rĂ©sument Ă lâabsence de pesticides, alors que la loi europĂ©enne va beaucoup plus loin : il est question du bien-ĂȘtre animal, du respect de la nature, de durabilitĂ© et, bien entendu, de valorisation des produits alimentairesâ», explique CĂ©dric Jacques, formateur.
Ă combien sâĂ©lĂšve le taux dâautosuffisance dans la production de produits laitiers au Luxembourgâ? Quel est le taux de gaspillage alimentaireâ? Et quel est le taux de denrĂ©es bio produites localementâ? Bon nombre de participants Ă la formation ont Ă©tĂ© surpris par les rĂ©ponses Ă ces questions, et ont dĂ©couvert que le Luxembourg jouit dâune forte autosuffisance alimentaire, mais connaĂźt Ă©galement un gaspillage alimentaire Ă©levĂ©.
gaspillage alimentaire peuvent ĂȘtre allouĂ©es Ă lâacquisition de produits plus chers, ce qui permet de servir des repas bio complets sans nĂ©cessairement devoir augmenter le budget.â» Opter pour des produits locaux, de saison et bio ne coĂ»te donc pas plus cher ni aux cantines ni aux familles.
Ă la lumiĂšre de ces nouvelles connaissances, les groupes de travail parviendront Ă mesurer lâefficacitĂ© de leurs propres usages et Ă mettre en Ćuvre, dans la mesure du possible, les solutions proposĂ©es par le ministĂšre. Des audits seront effectuĂ©s dans 4 puis 12 mois, pour assurer le suivi de lâobjectif fixĂ©. Cette formation, proposĂ©e par le ministĂšre, est un outil Ă©galement mis au service dâautres Ă©tablissements, parmi lesquels les maisons de retraite ou les grandes entreprises.
Apprendre Ă bien consommer
dĂšs le plus jeune Ăąge
Garder le mĂȘme
budget et atteindre une qualité supérieure
Lâapproche anti-gaspillage, combinĂ©e Ă une utilisation croissante de produits locaux et bio, est ainsi mise en avant. Gerber Van Vliet du ministĂšre de lâAgriculture explique : «âLes Ă©conomies rĂ©alisĂ©es grĂące Ă la rĂ©duction du
Selon Gerber Van Vliet : «âLorsque la demande du consommateur est plus forte, les grossistes et les producteurs du pays sont encouragĂ©s Ă se tourner vers une production plus locale et plus bioâ». La sensibilisation du grand public joue donc un rĂŽle important dans cette dĂ©marche dâamĂ©lioration Ă long terme. Car les enfants des CrĂšches et des Maisons Relais dâaujourdâhui sont les consommateurs de demain.
Auteurâ: Laura Tomassini â Photographesâ: Marie Russillo (Maison Moderne), Shutterstock â Reponsableâ: Gerber Van Vliet et JoĂ«lle Hengen
âMan kann vollwertige Bio-Mahlzeiten servieren, ohne das Budget zwangslĂ€ufig erhöhen zu mĂŒssen.â
«Il est possible de servir des repas bio complets sans nĂ©cessairement devoir augmenter le budget.â»
Gerber Van Vliet
19
Privilégier les filiÚres agricoles locales et durables
ConnaĂźtre lâorigine des aliments qui composent une assiette est particuliĂšrement important. La qualitĂ© est plus que jamais le maĂźtre mot et concerne bien plus que la seule qualitĂ© gustativeâ: qualitĂ© de vie des animaux, recettes «âcleanâ», matiĂšres premiĂšres durables, recyclabilitĂ© des emballages...
«âLa jeune gĂ©nĂ©ration est trĂšs exigeante, elle veut de la qualitĂ© sans aucun compromis et soutient les entrepreneurs qui ont un impact positifâ», explique Marc Hoffmann, membre de la direction de Cactus.
Français
Soutenir le travail des producteurs et Ă©leveurs locaux Dans cette optique, lâentreprise familiale Cactus privilĂ©gie les produits rĂ©gionaux, et cela notamment au travers de filiĂšres agricoles durables. «âUne filiĂšre, câest une relation Ă©tablie avec des fermiers, des Ă©leveurs et des cultivateurs, basĂ©e sur le partage et lâenvie de faire bouger les lignes. Pour mettre en place ces filiĂšres, nous regardons sâil existe une opportunitĂ©, si des producteurs sont prĂ©sents autour de nous et si cela fait du sens Seul un travail dâĂ©quipe menĂ© par le trio producteur-distributeur-consommateur permet dâavancer de maniĂšre engagĂ©e, prĂ©cise Marc Hoffmann. Un Ă©change passionnĂ© et constructif Ă hauteur des yeux.â»
JusquâĂ prĂ©sent, Cactus a dĂ©veloppĂ© six filiĂšres. «âZesummen fir eis Bio-Bauerenâ» est la filiĂšre dĂ©diĂ©e aux pains et baguettes biologiques.
Une attention particuliĂšre est portĂ©e Ă la culture durable des cĂ©rĂ©ales et notamment Ă la protection de lâeau. «âNotre but est de favoriser les cĂ©rĂ©ales biologiques locales. Nous collaborons donc avec des groupements de cultivateurs certifiĂ©s, un meunier local et un boulanger artisanal. En un mot, une filiĂšre ayant un impact minimal sur lâenvironnement. Vendre du pain bio Ă prix cassĂ© en important des cĂ©rĂ©ales de pays lointains serait du greenwashing destructifâ», complĂšte lâentrepreneur engagĂ©.
Une autre filiĂšre, «âEist Uebst a GemĂ©isâ», a rĂ©cemment cĂ©lĂ©brĂ© ses 20 ans et veille Ă proposer des alternatives durables pour les fruits et lĂ©gumes. Ces producteurs sâinscrivent dans une culture raisonnĂ©e et ont signĂ© une charte, sâengageant notamment Ă respecter lâeau et la biodiversitĂ©.
#13 20
Contenu sponsorisé par Cactus i
«âChaque repas devrait avoir un impact positifâ», Marc Hoffmann (Cactus)
Cactus a dĂ©cidĂ© de ne plus importer de pommes et de poires dâoutre-mer.
Des filiÚres dédiées à la viande
Il y a 27 ans, le distributeur a créé une filiĂšre pour la viande bovine, «âCactus RĂ«ndfleesch vum LĂ«tzebuerger Bauerâ», et en a depuis Ă©galement dĂ©diĂ© une aux jeunes bovins biologiques («âBio Green Beefâ»). PlutĂŽt que dâimporter de la viande dâArgentine, lâentreprise travaille avec 150 fermiers locaux garantissant une traçabilitĂ© totale. 96â% de son offre de viande de bĆuf fraĂźche est luxembourgeoise.
Via la filiĂšre «âCactus Poulet vum LĂ«tzebuerger Bauerâ», lâobjectif est dâatteindre une offre de volaille luxembourgeoise de 10â%. Cactus coopĂšre pour cela avec cinq Ă©leveurs. Elle privilĂ©gie Ă©galement la viande dâagneau locale («âCactus Schofsfleesch vum LĂ«tzebuerger Bauerâ») produite par le groupement de bergers luxembourgeois, et dĂ©nie
Des contrÎles réguliers
Pour chaque filiĂšre, des contrĂŽles et audits externes sont rĂ©alisĂ©s par des organismes indĂ©pendants dans les exploitations agricoles et chez Cactus. Ils vĂ©rifient lâapplication et le respect des cahiers des charges et inspectent par exemple le bien-ĂȘtre des animaux, la consommation dâĂ©nergie, lâĂ©tat du sol, la sĂ©curitĂ© alimentaire, etc.
Impliquer le consommateur
Si des avancĂ©es importantes ont Ă©tĂ© rĂ©alisĂ©es, bien informer le client reste un dĂ©fi. Pour impliquer le consommateur dans sa dĂ©marche, Cactus veille tout dâabord Ă inclure dans celle-ci ses Ă©quipes de vente, ses chefs de rayon et autres dĂ©cideurs commerciaux. Des actions sont ensuite menĂ©es au niveau de lâaffichage et de lâemballage.
Des producteurs avant tout Entreprise familiale créée en 1900, Cactus sâest historiquement lancĂ©e dans la production alimentaire â torrĂ©facteur, pĂątissier, charcutier, traiteur â pour ensuite se diversifier dĂšs 1967 dans la grande distribution et la restauration.
toute importation de Nouvelle-ZĂ©lande, tout en respectant le cycle naturel des bĂȘtes. Une 7e filiĂšre dĂ©diĂ©e au porc, «âCactus Schwengsfleesch vum LĂ«tzebuerger Bauerâ», est quant Ă elle en cours dâĂ©laboration.
Pour Cactus en gĂ©nĂ©ral et Marc Hoffmann en particulier, le «âlocal, câest bien, mais il faut aller plus loin. Pour nous, il importe de construire ensemble, avec lâagriculture rĂ©gionale, du bon qui fait du bienâ», conclut ce dernier, qui souligne lâimportance de remercier tous les fermiers pour le travail fourni et la dĂ©marche qualitative engagĂ©e.
21
Photographeâ: Marie Russillo (Maison Moderne)
BRAND VOICE
Pourensavoirplus
surlesengagements deCactus, rendez-voussur www.cactus.lu
Bien sâoccuper de ses animaux de compagnie durant lâĂ©tĂ©
Iwwer de Summer richteg fir seng Hausdéiere suergen
LâĂ©tĂ© arrive Ă grands pas. Si les beaux jours sont particuliĂšrement attendus, des tempĂ©ratures Ă©levĂ©es peuvent nuire au bien-ĂȘtre des animaux.
Quelques bons gestes peuvent dĂšs lors ĂȘtre mis en place.
De Summer réckelt ëmmer méi no. Och wa mir ons besonnesch op dat schéint Wieder freeën, esou kënnen déi héich Temperaturen dem Wuelbefanne vun onsen
DĂ©iere schueden. E puer Moossname kĂ«nnen hei hĂ«llefen. â Liesen S.25
www.agriculture.public.lu i 22 #13
En cas de canicule ou de fortes chaleurs
1
Mettez en permanence de lâeau Ă disposition de vos animaux et vĂ©rifiez quâils boivent rĂ©guliĂšrement et suffisamment.
2
Adaptez leur alimentation en privilégiant des aliments faciles à digérer.
3
Maintenez autant que possible vos animaux Ă lâintĂ©rieur. Placez-les dans la piĂšce la plus fraĂźche de lâhabitation tout en Ă©vitant les courants dâair.
4
Sâils sont dehors, placez vos animaux Ă lâombre, y compris les rongeurs et lapins. PrĂ©servez leur cage du soleil, en installant des panneaux de protection. Selon les espĂšces, vous pouvez installer des bassins remplis dâeau pour leur permettre de se rafraĂźchir, en respectant la sĂ©curitĂ©.
5
Veillez Ă ce que vos animaux ne fournissent pas dâefforts trop intenses en cas de forte chaleur, et Ă©vitez les heures les plus chaudes pour les promenades. PrivilĂ©giez les dĂ©buts de matinĂ©e et les soirĂ©es.
6
Ne laissez pas vos animaux dans la voiture, mĂȘme pour une minute, car la tempĂ©rature y monte rapidement et peut devenir mortelle. VĂ©rifiez rĂ©guliĂšrement lâĂ©tat de santĂ© des animaux, en particulier les plus jeunes et les plus ĂągĂ©s, souvent plus fragiles. Une attention particuliĂšre est Ă accorder aux chiens et chats au museau court comme les bouledogues et les persans, qui peuvent souffrir tout particuliĂšrement de problĂšmes respiratoires.
7
Renseignez-vous auprĂšs de votre vĂ©tĂ©rinaire sur la façon dâaider au mieux votre animal face Ă cette vague de chaleur. Certains animaux Ă poil long aiment bĂ©nĂ©ficier dâune tonte, alors que chez les animaux Ă la peau claire des protections solaires peuvent aider.
En cas de voyage/lors des vacances
1
En cas de sĂ©jour Ă lâĂ©tranger, renseignezvous auprĂšs de lâambassade du pays de destination et des pays de transit pour connaĂźtre les conditions Ă remplir et les autorisations nĂ©cessaires. Soyez particuliĂšrement vigilant concernant les chiens susceptibles dâĂȘtre dangereux (Pitbulls, American Staffordshire Terrier, etc.). PrivilĂ©giez les Ă©changes par Ă©crit pour disposer dâune preuve Ă prĂ©senter en cas de contrĂŽle Ă la frontiĂšre.
2
Vérifiez auprÚs de votre lieu de vacances que les animaux soient bienvenus.
3
Assurez-vous que les documents (par exemple, le passeport) et les vaccins de votre animal sont à jour. Consultez votre vétérinaire pour une prophylaxie antiparasitaire éventuelle (traitement antiparasites).
4
PrĂ©voyez dans vos bagages une trousse de «âpremiers secoursâ» avec des mĂ©dicaments nĂ©cessaires en quantitĂ© suffisante pour soigner votre animal, et notez les coordonnĂ©es des vĂ©tĂ©rinaires locaux pour gagner du temps en cas de besoin.
5
Si votre animal ne vous accompagne pas en vacances, anticipez sa garde. Si vous faites appel Ă votre entourage pour sâen occuper en votre absence, transmettez-leur toutes les informations nĂ©cessaires Ă son confort et sa santĂ©. Dans le cas de chiens considĂ©rĂ©s comme dangereux par la loi, veillez Ă ce que vos proches aient suivi la formation et dĂ©tiennent le certificat pour pouvoir les promener. Si vous envisagez de confier votre animal Ă une pension, contactez-les plusieurs semaines, voire plusieurs mois avant votre dĂ©part pour Ă©viter les dĂ©convenues.
Nâabandonnez en aucun cas vos animaux de compagnie sâils ne voyagent pas avec vousâ!
Français 23
De lâeau et des promenades aux heures fraĂźches pour profiter dâun bel Ă©tĂ©.
Waasser a spadséieren a kille Stonnen fir e schéine Summer ze genéissen.
24 #13
Bei enger Canicule oder staarker Hëtzt
1
Suergt dofir datt Ă€r DĂ©ieren Ă«mmer genuch Waasser zur VerfĂŒgung hunn an iwwerprĂ©ift ob se regelmĂ©isseg a genuch drĂ©nken.
2
Leet beim Fidderen de Schwéierpunkt op liicht verdaulech Fuddermëttel.
3
Haalt Àr Déieren esouwÀit et geet ënnerdaach. Loosst se an dat killsten Zëmmer vum Haus a vermeit Duerchzuch.
4
Sollten Ă€r DĂ©ieren dobausse sinn, da brĂ©ngt se an de Schied. Dat gĂ«llt och fir dâNagedĂ©ieren an dâKanĂ©ngercher. Stellt Pannoen op fir hire KĂ€feg virun der Sonn ze schĂŒtzen. Jee no Rass, kĂ«nnt der den DĂ©iere mat Waasser gefĂ«llte Basengen opstellen, fir datt si sech ofkille kĂ«nnen an hir SĂ©cherheet net um Spill steet.
5
Passt op datt bei grousser Hëtzt Àr Déieren sech net ze vill ustrengen. Gitt och net wÀrend de wÀermste Stonnen am Dag mat hinne spadséieren, mee léiwer fréi mueres oder géint der Owend.
6
Loosst Ă€r DĂ©ieren net am Auto, a sief et och nĂ«mme fir eng Minutt. DâTemperatur klĂ«mmt hei immens sĂ©ier a ka liewensgefĂ©ierlech ginn. Kuckt regelmĂ©isseg wĂ©i et den DĂ©iere geet. IwwerprĂ©ift virun allem de Gesondheetszoustand vun deenen eeleren a mĂ©i jonken DĂ©ieren, well dĂ©i meeschtens mĂ©i empfindlech sinn. Bei HĂ«nn a Kaze mat enger kuerzer Schnuff, wĂ©i dâBulldoggen an dâPerserkazen, heescht et speziell oppassen, well si mĂ©i sĂ©ier Problemer beim Ootme kĂ«nne krĂ©ien.
7
Frot bei engem VeterinÀr no wéi der Àert Déier am beschte wÀrend enger Hëtztwell kënnt ënnerstëtzen. Déiere mat engem laange Pelz hunn et gÀr wann se geschuer ginn. Deene mat enger méi heller Haut hëlleft éischter eng SonnecrÚme.
Bei Reesen/wÀrend der Vakanz
1
Ăier der an dâAusland gitt, Ă«mfrot iech bei der Ambassade vum Zilland, ewĂ©i och vun den eenzelen TransitlĂ€nner, wat fir eng Konditiounen ze erfĂ«llen, an Autorisatiounen anzehuele sinn. DĂ«st ass Ă«msou mĂ©i wichteg bei Hondsrassen, dĂ©i als gefĂ©ierlech ugesi ginn (Pitbull, American Staffordshire Terrier, asw.). Maacht Ă€r Demande am beschte schrĂ«ftlech. Esou hutt der e Beleeg deen der bei enger eventueller Kontroll op der Grenz kĂ«nnt virweisen.
2
VergewĂ«ssert iech datt op Ă€rer Reesdestinatioun dâDĂ©ieren allgemeng wĂ«llkomm sinn.
3 Kuckt datt dâDokumenter (wĂ©i de Pass) an dâImpfunge vun Ă€rem DĂ©ier Ă jour sinn. Berot iech mat engem VeterinĂ€r ob et mĂ©iglecherweis eng preventiv Behandlung gĂ©int Parasitte brauch.
4
Haalt an Ă€rem GepĂ€ck eng âĂischtÂHĂ«llefKĂ«schtâ parat mat enger grĂ©isserer Reserv un nĂ©idege Medikamenter fir Ă€ert DĂ©ier noutfalls kĂ«nnen ze kurĂ©ieren. Schreift iech dĂ«sweideren dâCoordonnĂ©eĂ« vun de VĂ©idokteren op der Plaz op fir ZĂ€it ze gewannen am Fall vun enger Urgence.
5
Huelt der Ă€ert DĂ©ier net mat an dâVakanz, da suergt schonn am Virfeld dofir datt et wĂ€rend dĂ€r ZĂ€it versuergt gĂ«tt. Sollt der Ă€ren Entourage dofir froen, dann deelt hinnen dĂ©i nĂ©ideg Informatioune bezĂŒglech sengem Confort a senger Gesondheet mat. Bei HĂ«nn, dĂ©i vum Gesetz hier als gefĂ©ierlech gĂ«llen, gitt Uecht datt Ă€r Bekannte per Zertifikat kĂ«nne beleeĂ«n, datt si eng Formatioun duerchlaf hunn a wĂ«ssen, mat esou engem DĂ©ier Ă«mzegoen. Falls der wĂ«lles hutt, Ă€ert DĂ©ier an enger Pensioun ofzeginn, sicht de Kontakt e puer Wochen, esouguer schonn e puer MĂ©int virun Ă€rem Depart, fir net eng Ofso a leschter Minutt ze krĂ©ien. Setzt op kee Fall Ă€r HausdĂ©ieren einfach aus, wann der se net mat op dâRees huelt!
Auteurâ: Sophie Dubois âPhotographeâ: Shutterstock âResponsableâ: BĂ©rit Majeres
Lëtzebuergesch 25
Comment faire face Ă un animal en dĂ©tresseâ?
Wat soll ee maache wann en Déier an enger Noutsituatioun ass?
orsquâune personne rencontre un animal enfermĂ© dans un vĂ©hicule par temps de canicule, le premier rĂ©flexe Ă avoir est dâĂ©valuer son Ă©tat de santĂ© en vĂ©rifiant si les trois facteurs suivants sont rĂ©unisâ: un halĂštement, une position couchĂ©e et lâabsence de rĂ©action, malgrĂ© des tentatives de stimulation de lâanimal, sont des indicateurs dâun mauvais Ă©tat. Si lâanimal semble encore en bonne santĂ©, mais en danger, il est plutĂŽt recommandĂ© dâavertir la police. En cas dâurgence et dans le cas oĂč la police ne serait pas joignable, la loi autorise le bris de glace pour venir en aide Ă lâanimal en souffrance. Alerter un tĂ©moin ou filmer peut servir de preuve en cas de litige suite Ă lâintervention.
Dir begĂ©int engem DĂ©ier dat an engem Auto agespaart ass wĂ€rend enger HĂ«tztwell. Ăren Ă©ischte Reflex sollt et sinn zâiwwerprĂ©iwen, wĂ©i et Ă«m sĂ€i Gesondheetszoustand steet. Et geet dem DĂ©ier sĂ©cher net gutt, wann dĂ©i folgend drĂ€i Konditiounen zesummen optrieden: et ass amgaang ze hechelen, lĂ€it just nach do a weist keng Reaktioun mĂ©i, trotz Ă€re Versich et dozou ze krĂ©ien ze reagĂ©ieren. Ass dâDĂ©ier dogĂ©int nach Ă€erdeg, awer kloer a Gefor, sollt een Ă©ischter dâPolice aschalten. SchĂ©ngt dâSituatioun wierklech kritesch, an dâPolice ass net ze erreechen, dann ass et vum Gesetz hier erlaabt, eng FĂ«nster vum Auto anzeschloen, fir dâDĂ©ier aus senger Noutlag ze befreien. Fir e Beweis ze hunn, falls et dono sollt zu engem legale StrĂ€it kommen, kann een en Zeien erbĂ€iruffen oder dĂ©i ganz Aktioun filmen.
#13 26
LFrançais Lëtzebuergesch
Tuyaue vun de Profie fir mat enger Hëtztperiod ëmzegoen
es professionnels de lâĂ©levage sont Ă©galement confrontĂ©s aux fortes chaleurs et dĂ©ploient de nombreux moyens pour assurer le confort et la bonne santĂ© de leurs animaux. Ils recourent par exemple Ă des abris, naturels ou artificiels, pour, entre autres, les chevaux et bovins. Afin de prendre en compte les hiĂ©rarchies dans les troupeaux, il est important de veiller Ă ce que la place Ă lâombre soit suffisante pour tous. Ă lâintĂ©rieur des Ă©tables, comme pour les animaux en pĂąture, les Ă©leveurs sâassurent que les animaux aient suffisamment Ă boire. Des systĂšmes de brumisateurs et des ventilateurs peuvent ĂȘtre mis en place pour rafraĂźchir les bĂȘtes. Les nouvelles constructions sont souvent semi-ouvertes pour permettre une meilleure ventilation. Les bĂąches coupe-vent placĂ©es durant lâhiver sont alors enlevĂ©es durant lâĂ©tĂ© pour permettre Ă lâair de circuler. Les propriĂ©taires de manĂšges veillent Ă©galement au bien-ĂȘtre des chevaux en offrant, entre autres, des places Ă lâombre et en adaptant les entraĂźnements en cas de forte chaleur.
Bei staarker HĂ«tzt sinn dĂ©i professionell Ziichtereien natierlech och betraff. Si setze verschidde MĂ«ttel an, fir de Confort an dâGesondheet vun hiren DĂ©ieren zâassurĂ©ieren. Zum Beispill grĂ€ifen si op natierlech oder gebauten ĂnnerstĂ€nn zrĂ©ck, Ă«nner anerem fir PĂ€erd a Ranner. Fir datt dâHierarchie dobĂ€i net ze kuerz kĂ«nnt, ass et wichteg datt dâPlaz am Schied duergeet fir alleguerten dâDĂ©ieren aus engem Trapp. DâZiichter stelle sĂ©cher datt dâVĂ©i, esouwuel op der Weed, ewĂ©i och an de StĂ€ll, mat genuch Waasser versuergt ass. Hei kĂ«nnen och Niwwelsystemer oder Ventilatoren zum Asaz kommen, fir dâRaumklima opzefrĂ«schen. Nei Konstruktioune ginn oft hallef oppe gebaut fir eng besser BelĂ«ftung ze ermĂ©iglechen. DâBaatschen, dĂ©i de Wanter iwwer opgehaang ginn, fir dĂ©i kal WandstĂ©iss ofzewieren, gi fir de Summer erofgeholl. Esou kann dâLoft besser zirkulĂ©ieren. Bei hĂ©ijen Temperature suergen och dâBesĂ«tzer vu ReitstĂ€ll sech, Ă«m den DĂ©ieren hiert Wuelbefannen. Ănner anerem stellen si genuch Plazen am Schied zur VerfĂŒgung a passen de PĂ€erd hiren Training de Wiederkonditiounen un.
Les astuces des professionnels face Ă la chaleur
LFrançais Lëtzebuergesch 27
UN ANIMAL NâEST PAS
UN ANIMAL NâEST PAS
UN ACCESSOIRE DE MODE
UN ACCESSOIRE DE MODE
Câest un engagement et une responsabilitĂ© p r la vie.
Câest un engagement et une responsabilitĂ© p r la vie.
Tutti Frutti
Obst ist nicht nur lecker, sondern auch sehr gesund! Du magst es trotzdem nicht? Hast du es denn schon mal in einer anderen Form probiert? Zum Beispiel als KonfitĂŒre, Sirup, Kompott, Eis oder Saft? So kannst du ĂŒbrigens das ganze Jahr ĂŒber davon schlemmen. Also, worauf hast du am meisten Appetit ?
30 Mit Zucker eingekocht: KonfitĂŒren und Gelees
32 Gepresst: Saft und Sirup
34 Mit Wasser gekocht: Fruchtpasten und Kompott
36 KĂ€lteschock: Sorbets und Eiscreme
Autor: Sophie Perrot, Artikel erstellt in Zusammenarbeit mit der Landwirtschaftskammer âIllustrationen: Sofia Azcona
Mit Zucker eingekocht: KonfitĂŒren und Gelees
KonfitĂŒren fĂŒr Naschkatzen
KonfitĂŒre ist die ideale Lösung, um zu jeder Zeit Obst essen zu können: als Nachmittagssnack auf dem Butterbrot, zum VersĂŒĂen von Joghurts oder zusammen mit einem StĂŒck KĂ€se. Die FrĂŒchte werden mit Zucker und etwas Zitronensaft gekocht, bis sie weich genug sind. Die KonfitĂŒre sieht dann aus wie dickflĂŒssiger, klebriger Sirup mit Fruchtfleisch und StĂŒcken. KonfitĂŒre kann gut 8 Monate lang vor Licht geschĂŒtzt in einem Schrank aufbewahrt werden.
Ein Hoch auf reifes Obst!
Deine FrĂŒchte mĂŒssen nicht unbedingt zu den âTop Modelsâ gehören, wenn du weiĂt, dass sie ohnehin gekocht, geschĂ€lt und zerdrĂŒckt werden. Welches Obst nimmst du also am besten, um diese fruchtigen Zubereitungen herzustellen? Am besten eignen sich die reifsten FrĂŒchte, wobei du jedoch darauf achten solltest, keine zu stark beschĂ€digten oder ĂŒberreifen (mit zu vielen braunen Flecken auf der Schale) FrĂŒchte zu nehmen, da faule FrĂŒchte der Zubereitung einen schlechten Geschmack verleihen können.
#13 30
Die Top 3-Obstsorten fĂŒr KonfitĂŒre
FrĂŒchte, die nicht geschĂ€lt werden, sind perfekt fĂŒr KonfitĂŒren!
Nr. 1 Erdbeere
Nr. 2 Heidelbeere
Nr. 3 Mirabelle
Ein Gelee fĂŒr Feinschmecker
Gelee ist fast wie KonfitĂŒre, aber ohne das Innere der Frucht, das so genannte Fruchtfleisch. Als Brotaufstrich oder in einen Joghurt gerĂŒhrt, verleiht Fruchtgelee all deinen Gerichten â selbst den herzhaften âeinen wunderbar fruchtigen Geschmack! Um Gelee zuzubereiten, werden die FrĂŒchte mit Zitronensaft gekocht. AnschlieĂend wird der Saft extrahiert, indem man die FrĂŒchte durch ein Sieb streicht oder in einem Tuch auspresst. Dann wird der Saft erneut mit Zucker und, bei Bedarf, Agar-Agar eingekocht. Ein Glas Fruchtgelee hĂ€lt sich etwa ein Jahr ungeöffnet, und zwei Wochen nach dem Ăffnen.
Die Top 3-Obstsorten fĂŒr Fruchtgelee
FĂŒr Gelees eignen sich am besten Obstsorten mit dickerem Fruchtfleisch oder kleinen Körnern, die man beim Essen auf der Zunge spĂŒrt.
Nr. 1 Himbeere
Nr. 2 Quitte
Nr. 3 Johannisbeere
Die Geschichte der KonfitĂŒre
KonfitĂŒre gibt es bereits seit Jahrtausenden! 73 n. Chr. berichtet Plinius der Ăltere schon, in seiner gewaltigen EnzyklopĂ€die mit dem Titel âNaturgeschichteâ, von Quitten in Honig. Das war zu jener Zeit vor allem eine Art und Weise um Lebensmittel zu konservieren. SpĂ€ter kommt, ĂŒber die arabische Welt, der Zucker nach Europa... und so entsteht im Mittelalter die KonfitĂŒre. Damals bedeutete das Wort allerdings nicht das Gleiche. Man bezeichnete damit alles, was in Zucker konserviert wurde: FrĂŒchte, Bonbons, SĂŒĂwaren. SpĂ€ter sollen es die HollĂ€nder gewesen sein, die die KonfitĂŒre, wie wir sie heute kennen, erfunden haben.
31 K.2iki R.2icki
Saft und Sirup
100%ige Vitaminbomben
FrĂŒchte kann man auch auspressen, um Saft herzustellen! Man muss sie dazu zerdrĂŒcken, pressen oder bei manchen sogar das Fruchtfleisch reiben, um den Saft zu gewinnen. Das schmeckt nicht nur ĂŒberaus lecker, frischer Obstsaft ist zudem eines der besten Mittel, um seinen Vitamintank zu fĂŒllen. Um sicherzustellen, dass so viel wie möglich der Vitamine aus den frisch gepressten FrĂŒchten erhalten bleiben, sollte man den Saft im KĂŒhlschrank aufbewahren und ihn innerhalb von 3 Tagen trinken. Man kann ihn auch einfrieren, so hĂ€lt er sich 4 bis 6 Monate.
Die TopfĂŒr3-Obstsorten Saft
Obst hat immer Kerne und Haut; der Saft muss deshalb gefiltert werden, um vollkommen flĂŒssig zu sein.
Nr. 1 Birne
Nr. 2 Traube
Nr. 3 Apfel
Gepresst:
#13 32
Saft oder Nektar?
Bei einem Fruchtsaft wird die Frucht als Ganzes zerdrĂŒckt, wĂ€hrend bei einem Fruchtnektar FruchtpĂŒree (das ist das Fruchtfleisch der geschĂ€lten und geschnittenen FrĂŒchte, ohne Kerne und Steine) mit Zucker und Wasser vermischt wird.
Die TopfĂŒr3-Obstsorten Sirup
Der sĂ€uerliche Geschmack von roten FrĂŒchten ist perfekt fĂŒr Sirup.
Nr. 1 Schwarze Johannisbeere
Nr. 2 Erdbeere
Nr. 3 Brombeere
Sirup mit ganz viel Fruchtgehalt
Etwas Sirup aus frischen FrĂŒchten in einem Glas Wasser ist das ideale FruchtgetrĂ€nk. Ein kleines bisschen Sirup auf einem frischen Obstsalat oder in einem Smoothie sorgen im Handumdrehen fĂŒr mehr OriginalitĂ€t! Sirup ist ein etwas dicklicher, klebriger Saft, bei dem der Fruchtsaft zweimal mit Wasser und Zucker aufgekocht wurde. Die FrĂŒchte werden zunĂ€chst mit Zucker und Wasser gekocht, bis sie zerdrĂŒckt werden können, um so ihren Saft abzugeben. Der gefilterte Saft wird dann erneut so lange gekocht, bis er eingedickt ist und klebrig wird. Frischer Fruchtsirup sollte im KĂŒhlschrank aufbewahrt und innerhalb eines Monats verbraucht werden.
Spiele mit Ricki
Finde den Fehler! Wer hat sich hier eingeschlichen?
Lösung Seite 66 33 K.2iki R.2icki
Fruchtpasten und Kompott
Weiche Fruchtpasten
Fruchtpaste ist wie trockene KonfitĂŒre, die man in kleine StĂŒcke schneidet und die du wie Bonbons lutschen kannst, zum Beispiel nach dem Sport! FĂŒr die Fruchtpaste wird nicht der Saft, sondern das Innere der Frucht verarbeitet. Das Fruchtfleisch wird mit Zucker, Agar-Agar und Zitronensaft gekocht, bis eine breiige Mischung entsteht. Diese Mischung wird anschlieĂend auf einem Blech fĂŒr mehrere Stunden in den KĂŒhlschrank gestellt und dann in kleine WĂŒrfel geschnitten und mit Puderzucker umhĂŒllt. Fruchtpaste kann in einem licht- und feuchtigkeitsgeschĂŒtzten Ort ungefĂ€hr ein Jahr lang aufbewahrt werden.
Top 3-Obstsorten fĂŒr Fruchtpasten
Obstsorten mit etwas festerem Fleisch sind ideal, damit die Fruchtpaste fest wird.
Nr. 1 Quitte
Nr. 2 Apfel
Nr. 3 Pflaume
Mit Wasser gekocht:
#13 34
Köstliches Kompott
Als Nachtisch oder kleiner Snack am Nachmittag: Kompott! Es ist nicht nur sehr gesund, sondern auch der Nachtisch, bei dem der ursprĂŒngliche Geschmack des Obstes am meisten erhalten bleibt. Die FrĂŒchte werden nur in etwas Wasser gekocht! Kompott kann man mit mehr oder minder groĂen StĂŒcken genieĂen oder es mixen, um eine sĂ€migere Konsistenz zu erhalten. In einem gut verschlossenen BehĂ€lter kann es eine Woche im KĂŒhlschrank aufbewahrt werden.
Eine gute Idee: verschiedene Obstsorten mischen
Verschiedene FrĂŒchte zu mischen ist eine tolle Idee, um etwas Abwechslung in Farbe und Geschmack zu bringen! Ăpfel und Birnen passen zum Beispiel sehr gut zusammen, genau wie Ăpfel und schwarze Johannisbeeren, Ăpfel und Rhabarber, Bananen und Erdbeeren oder rote FrĂŒchte wie Brombeeren, Heidelbeeren, schwarze Johannisbeeren, Birnen und Brombeeren, Ăpfel und Erdbeeren⊠Aber aufgepasst, manche FrĂŒchte vertragen sich nicht, z. B. Bananen und Orangen, Pflaumen und Bananen...
Die Top 3-Obstsorten fĂŒr Kompott
FĂŒr Kompott eignen sich eigentlich alle Obstsorten, manche zergehen leichter beim Kochen, andere sind etwas sĂ€uerlicher.
Nr. 1 Apfel
Nr. 2 Rhabarber
Nr. 3 Birne
Spiele mit Ricki
Hilf der Erdbeermama ihre kleinen FrĂŒchtchen zu finden! A, B, oder C?
A
C Lösung Seite 66 35 K.2iki R.2icki
B
KĂ€lteschock:
Sorbets und Eiscreme
Leichte Sorbets
Ein Sorbet essen ist wie ein pĂŒriertes StĂŒck Obst essen, nur eisgekĂŒhlt. Ein Sorbet besteht in der Tat aus drei Grundzutaten: pĂŒrierte FrĂŒchte, Wasser und Zucker. Es enthĂ€lt viel weniger Kalorien als ein Fruchteis! FĂŒr Sorbets wird das Obst mit Zucker und etwas Wasser gekocht. Saft und Fruchtfleisch werden aufgefangen, pĂŒriert und dann mindestens 12 Stunden tiefgekĂŒhlt. Sorbets sollen innerhalb einer Woche aufgegessen werden. Selbstgemachte Eiscremes und Sorbets sind nicht sehr lange haltbar, denn sie kristallisieren, wodurch sich ihre Konsistenz und Cremigkeit verĂ€ndern. Zudem enthalten sie keine chemischen Konservierungsstoffe, sodass sie schnell an Geschmack verlieren.
Woher kommt das Obst?
Obst wuchs schon immer in der freien Natur; es war Christoph Kolumbus, der auf seinen verschiedenen Expeditionen mehrere Sorten entdeckte (1493 zum Beispiel die Ananas, bei der Entdeckung von Guadeloupe) und vor allem nach Europa brachte. Die erste Frucht, die vom Menschen angebaut wurde, war die Feige, und das schon etwa 9500 v. Chr.
Die Top 3-Obstsorten fĂŒr Sorbets
Am Ende der Zubereitung wird oft ein EiweiĂ hinzugefĂŒgt, damit die pĂŒrierten FrĂŒchte nicht kristallisieren.
Nr. 1 Schwarze Johannisbeere
Nr. 2 Birne
Nr. 3 Mirabelle
#13 36
Sahnige Eiscreme
Kennst du den Unterschied zwischen Sorbets und Eiscreme? Die Grundmischung fĂŒr Sorbets und Eiscreme ist eigentlich die gleiche: Obst, pĂŒriert oder in Form von Saft, Wasser und Zucker. Eiscreme ist aber sahniger und enthĂ€lt auch mehr Kalorien als Sorbet. Und es hat ein zusĂ€tzliches kleines Herstellungsgeheimnis: Man muss der Obstmischung ein Milchprodukt hinzufĂŒgen. Das kann Milch sein, feste Sahne (CrĂšme fraĂźche), aufgeschlagene Schlagsahne, Mascarpone usw. Das jeweilige Milchprodukt verĂ€ndert natĂŒrlich auch den Geschmack: Es gibt so viele Fruchteissorten wie LeckermĂ€uler, die sie verschlingen wollen! Selbstgemachtes
Eis hÀlt sich im Gefrierfach zwei Wochen lang, bevor es langsam an Geschmack verliert.
Die Top 3-Obstsorten fĂŒr Eiscreme
Im Eis schmecken rote Beeren oft aromatischer als andere Obstsorten.
Nr. 1 Erdbeere
Nr. 2 Brombeere
Nr. 3 Kirsche
Obst der Saison
weintraube birne quitte
10 oktober 9 september 11 november
6 juni
mirabelle kirsche erdbeere rhabarber pflaume apfel 7 juli 8 august 37 K.2iki R.2icki
Erdbeersirup
mit Sami und Adel Zutaten fĂŒr ungefĂ€hr 4 Personen â Zubereitungszeit: etwa 45 Minuten, mit 48 Stunden im KĂŒhlschrank 1kg Erdbeeren 500g Zucker 1 Esslöffel Zitronensaft LOKAL
38 #13
Wasche die Erdbeeren und entferne ihren Strunk.
Zerkleinere die Erdbeeren mit dem Mixer.
Lass sie etwa 48 Stunden abgedeckt im KĂŒhlschrank ruhen.
2 1 3 4 5 6
Mische den Zitronensaft unter die Erdbeeren und bringe sie in einem Topf bei niedriger Temperatur zum Kochen.
Nimm die Erdbeeren aus dem KĂŒhlschrank und fĂŒge den Zucker nach und nach unter stĂ€ndigem RĂŒhren hinzu.
Passiere den Sirup durch ein Sieb und gieĂe ihn anschlieĂend in einen BehĂ€lter. Der Sirup bleibt bis zu einem Monat im KĂŒhlschrank haltbar.
Photographeââ: Marie Russillo (Maison Moderne) 39 K.2iki R.2icki
* laut EU-BIO Verordnung bio,fair ®ional www.naturata.lu
ZĂ«nter 1989, Bio-Baueren 1 BioMarchĂ© Nr. 1 zu LĂ«tzebuerg GESOND liewen Bio IESSEN Gutt fir dech fir ons Baueren fir ons Ămwelt GUDD_160x117.indd 1 11.04.23 15:19
Altrier Dudelange Erpeldange Esch-Belval Howald Marnach Merl Munsbach Rollingen/Mersch Rollingergrund Windhof
CONVIS ist eine bevorzugte UnterstĂŒtzung fĂŒr landwirtschaftliche Betriebe, die Vieh zĂŒchten.
CONVIS est un soutien privilégié pour les exploitations agricoles qui élÚvent du bétail.
#13 42
100 Jahre nationale HerdbuchfĂŒhrung in Luxemburg
Le registre dâorigine de la race bovine a 100 ans
Dieses Jahr jĂ€hrt sich die GrĂŒndung des nationalen Herdbuchs fĂŒr Rinder in Luxemburg zum 100. Mal. Ein besonderes JubilĂ€umsjahr fĂŒr CONVIS, der modernen Genossenschaft fĂŒr Tierzucht und Beratung.
Le livre gĂ©nĂ©alogique national du bĂ©tail au Luxembourg fĂȘte cette annĂ©e son centiĂšme anniversaire. Lâoccasion pour la coopĂ©rative CONVIS, engagĂ©e aux cĂŽtĂ©s des exploitations, de cĂ©lĂ©brer lâĂ©vĂ©nement. â Lire p.44
Guy Schmit, CONVISPrĂ€sident, betont: âVon der klassischen Leistungskontrolle ĂŒber die kompetente Beratung bis hin zum aktiven Produktverkauf: Wir sind genossenschaftlich zusammen stark im Interesse der viehhaltenden landwirtschaftlichen Betriebe â. Die HauptaktivitĂ€ten von CONVIS liegen in der FĂŒhrung der HerdbĂŒcher und der DurchfĂŒhrung von Leistungskontrollen bei Milch- und Fleischrinderrassen. AuĂerdem berĂ€t CONVIS in allen Fragen rund um die Nutztierzucht, -fĂŒtterung, -haltung und -gesundheit sowie in der Organisation von Zuchtviehwettbewerben und PrĂ€mierungen.
Die moderne Genossenschaft mit Sitz in EttelbrĂŒck entstand aufgrund Luxemburgs langer Tradition als Land der Rinderzucht. Zwischen 1910 und 1920 wurden in Luxemburg mehrere lokale Zuchtgenossenschaften gegrĂŒndet. Dank ihnen konnten ihre Mitglieder sich genetisch wertvolle Vatertiere anschaffen. Dies verlangte nach einer genauen Erfassung und Dokumentation der Daten rund ums Zuchtgeschehen. Sechzehn dieser lokalen Zuchtgenossenschaften grĂŒndeten am 11.2.1923 die âFĂ©dĂ©ration des Herdbooks Luxembourgeoisâ (den Luxemburger Herdbuchverband), dem die FĂŒhrung des nationalen Herdbuchs ĂŒbertragen wurde.
43
CONVIS s.c. 4, Zone
L-9085 Ettelbruck Tel.: 00352-26
20-0 www.convis.lu info@convis.lu i
artisanale et commerciale
81
Deutsch
Aufgabe des Herdbuchs war und ist es immer noch, fĂŒr die eingetragenen Tiere Abstammung und QualitĂ€t zu bescheinigen. Diese Daten dienen vor allem zur Beratung und Selektion von Tieren. Anfangs wurden Tiere nur aufgrund ihres Ă€uĂeren Erscheinungsbildes beurteilt: Farbe und Abzeichen waren die wichtigsten Merkmale. Damit entstand zumindest ein Ă€uĂerlicher Rassestandard. Mit Entwicklung der LeistungsprĂŒfungen verĂ€nderte sich auch die FĂŒhrung der HerdbĂŒcher: Leistungskontrolle wurde fĂŒr alle Herdbuchtiere obligatorisch. Im Laufe der Zeit wurde eine Zusammenarbeit mit auslĂ€ndischen Organisationen im Bereich der ZuchtwertschĂ€tzung aufgebaut, somit stehen unsere Zuchttiere im direkten Vergleich zu den auslĂ€ndischen Zuchtpopulationen. 2006 hat die âFĂ©dĂ©ration des Herdbooks Luxembourgeoisâ mit einer 2. Zuchtorganisation in Luxemburg (Service Ă©levage et gĂ©nĂ©tique â SEG) fusioniert, daraus entstand CONVIS.â
CONVIS bietet zahlreiche weitere Dienstleistungen fĂŒr die landwirtschaftliche Tierhaltung und ist auch fĂŒr kĂŒnftige Herausforderungen bestens aufgestellt. Auch die LeistungsprĂŒfungen fĂŒr Milchrinder und Fleischrinder gehören seit langem zum Programm. Sie stellen die Basis aller Datenerfassungen, Zertifizierungen und Labels dar, die CONVIS betreut. Auf diesen Zahlen basiert auch das Nachhaltigkeitsmonitoring, das viele Daten rund um Tierwohl, WasserÂ, Umwelt und Klimaschutz liefert.
Français
Guy Schmit, prĂ©sident de CONVIS, annonceâ:
«âNous agissons avec la force du collectif pour dĂ©fendre les intĂ©rĂȘts des exploitations agricoles qui Ă©lĂšvent du bĂ©tail.â»
Du contrĂŽle conventionnel des performances Ă la vente active de produits, en passant par des conseils avisĂ©s, lâaction de CONVIS est multiple. La coopĂ©rative fournit des conseils pour toutes les questions concernant lâĂ©levage, lâalimentation, et la santĂ© du bĂ©tail. Elle se charge Ă©galement de lâorganisation de concours et de prix dâĂ©levage. Mais CONVIS se consacre principalement Ă la rĂ©alisation de contrĂŽles de productivitĂ© pour les races bovines destinĂ©es Ă la production de lait et de viande, et Ă la tenue des livres gĂ©nĂ©alogiques.
La crĂ©ation de ces registres remonte Ă 1923. De 1910 Ă 1920, plusieurs coopĂ©ratives dâĂ©levage locales sont créées au GrandÂDuchĂ© et permettent Ă leurs membres dâacquĂ©rir des mĂąles de grande valeur gĂ©nĂ©tique. Mais cette dĂ©marche nĂ©cessite de saisir et de documenter avec prĂ©cision les donnĂ©es relatives aux animaux. Pour ce faire, un Livre gĂ©nĂ©alogique national est mis en place, dont la gestion est confiĂ©e Ă la FĂ©dĂ©ration des Herdbooks Luxembourgeois, créée le 11 fĂ©vrier 1923 par seize coopĂ©ratives dâĂ©levage locales. Lâobjectif de ce livre Ă©tait, et est toujours de nos jours, de certifier lâascendance et la qualitĂ© des animaux rĂ©pertoriĂ©s, afin de guider et de permettre leur sĂ©lection.
Eintragung des ersten Tiers ins Zuchtbuch Schwarzbunt.
Enregistrement du premier animal dans le livre dâĂ©levage de la race Holstein.
#13 44
Milchkontrolle zur Zeit des âLuxemburger Herdbuchverbandesâ. ContrĂŽle du lait Ă lâĂ©poque de la FĂ©dĂ©ration des Herdbooks Luxembourgeois.
Initialement, les animaux Ă©taient jugĂ©s uniquement sur leur apparence (leur couleur et leurs signes distinctifs). Le standard de la race physique a pu ĂȘtre Ă©tabli grĂące Ă ces caractĂ©ristiques principales. Plus tard, le dĂ©veloppement des tests de performance a fait Ă©voluer la tenue des livres gĂ©nĂ©alogiquesâ: le contrĂŽle des performances de tous les animaux recensĂ©s dans le livre est devenu obligatoire. Au fil du temps, une collaboration avec des organisations Ă©trangĂšres a Ă©galement Ă©tĂ© mise en place afin dâestimer la valeur du bĂ©tail, et de permettre aux Ă©leveurs luxembourgeois de comparer leurs troupeaux Ă ceux dâĂ©levages Ă©trangers.
La coopĂ©rative CONVIS, basĂ©e Ă Ettelbruck, est nĂ©e de cette longue tradition dâĂ©levage bovin au Luxembourg. Si elle a vu le jour en 2006, grĂące Ă la fusion de la FĂ©dĂ©ration des Herdbooks Luxembourgeois et du Service Ălevage et GĂ©nĂ©tique (SEG), CONVIS est une coopĂ©rative moderne, qui aborde sereinement les dĂ©fis Ă venir. Les tests de performance constituent dĂ©sormais la base de la collecte de donnĂ©es, de toute certification et de tout label gĂ©rĂ© par CONVIS. Le suivi en matiĂšre de durabilitĂ©, qui fournit une multitude de donnĂ©es autour de lâĂ©conomie, du bien ĂȘtre animal, de la protection de lâeau, de lâenvironnement et du climat, Ă©toffe Ă©galement dĂ©sormais ces donnĂ©es.
DE 100 Jahre Herdbuch: Ein Grund zum Feiern
Das Jahr 2023 steht fĂŒr CONVIS im Zeichen der Feierlichkeiten rund um das 100-jĂ€hrige Bestehen der Genossenschaft fĂŒr Tierzucht und Beratung. Eine gute Gelegenheit, die vielfĂ€ltigen landwirtschaftlichen Themen und Aufgabenfelder von CONVIS kennenzulernen, bietet der Stand auf der Landwirtschaftsmesse in EttelbrĂŒck (30.6.-2.7.23).
Dort bietet CONVIS wie jedes Jahr Einblick in die moderne Tierhaltung. Im Oktober dankt CONVIS seinen Mitgliedern mit einem Familienfest in gemĂŒtlicher AtmosphĂ€re fĂŒr viele Jahre Zusammenarbeit und Treue. Ein besonderer Anlass ist die Akademische Sitzung im November im Cape EttelbrĂŒck: In Anwesenheit von GroĂherzog Henri wird die Geschichte der Herdbuchzucht beleuchtet und der EU-Abgeordnete Charles Goerens referiert ĂŒber die âHerausforderungen der Zukunft âPolitik und Landwirtschaftâ.
FR Une année de festivités
CONVIS compte faire de 2023 une annĂ©e des festivitĂ©s liĂ©es au centenaire de la coopĂ©rative dâĂ©levage et de conseilâ: du 30 juin au 2 juillet 2023, le stand CONVIS Ă la Foire Agricole permettra de dĂ©couvrir lâĂ©levage moderne et dĂ©voilera la diversitĂ© des thĂšmes agricoles et les domaines dâactivitĂ© de la coopĂ©rative. En octobre, une fĂȘte familiale et conviviale sera organisĂ©e par CONVIS pour remercier ses membres de leurs nombreuses annĂ©es de collaboration et de leur loyautĂ©. En novembre, la SĂ©ance acadĂ©mique au CAPE Ettelbruck marquera un moment fort en prĂ©sence du GrandDuc Henri, lâhistoire de lâĂ©levage Herdbook sera mise en valeur et lâeurodĂ©putĂ© Charles Goerens tiendra un exposĂ© intitulĂ© « Les dĂ©fis de lâavenir â politique et agriculture ».
45
Auteur Christina KohlâPhotographe CONVIS âResponsable Jeanne Bormann
Encourager la production agricole locale
Lokal landwirtschaftlech Produktioune ginn encouragéiert
#13 46
Afin de promouvoir la diversification de la production agricole locale et dâaugmenter son volume commercialisĂ© en circuit court, le ministĂšre de lâAgriculture propose des aides au dĂ©marrage pour micro-entreprises.
De LandwirtschaftsministĂšre bitt elo StarthĂ«llefe fir Mikro  Entreprisen un. Zweck dovun ass, eng lokal Agrar Produktioun ze fĂ«rderen an de Gesamtvolume fir alles dat, wat iwwert kuerz DistributiounsweeĂ«r vermaart gĂ«tt, e StĂ©ck an dâLuucht ze setzen.
DĂ«s StarthĂ«llef gouf virun zwee Joer an dâLiewe geruff a soll et den Net-Baueren ermĂ©iglechen, an dâAgrar-Produktioun eran ze klammen. EngersĂ€its ass di HĂ«llef geduecht fir schonns etablĂ©iert Mikro-Entreprisen, dĂ©i sech an eng nei Produktioun vu landwirtschaftleche Produite lancĂ©iere wĂ«llen an anersĂ€its si Leit visĂ©iert, dĂ©i bei Null ufĂ€nken an e Wee sichen, hir Iddien ze konkretisĂ©ieren.
Lâaide au dĂ©marrage existe depuis maintenant deux ans et a pour but de permettre aux nonagriculteurs de se lancer dans une production agricole. Elle vise, dâune part, les micro-entreprises dĂ©jĂ Ă©tablies qui souhaitent mettre en place une toute nouvelle production agricole et, dâautre part, les personnes qui veulent concrĂ©tiser leur idĂ©e et dĂ©marrer de zĂ©ro.
«âParmi les huit dossiers de candidature que nous avons reçus en deux ans, cinq ont Ă©tĂ© approuvĂ©s. Pour ĂȘtre Ă©ligible, le projet doit concerner une production agricole. Il nâest pas nĂ©cessaire de dĂ©tenir de grandes surfaces agricoles pour obtenir ces aides, mais certaines conditions doivent ĂȘtre remplies. Il ne doit, par exemple, pas y avoir plus de deux intermĂ©diaires commerciaux dans la vente des produits, car il est important que la commercialisation ait lieu dans la rĂ©gionâ», prĂ©cise Bob Steichen, du ministĂšre de lâAgriculture.
La liste des produits Ă©ligibles est disponible auprĂšs du ministĂšre et toutes les informations pour candidater sont consultables sur le portail de ce dernier i ou sur www.guichet.lu. Si leur demande est Ă©ligible, les requĂ©rants doivent Ă©laborer un business plan/concept de dĂ©veloppement (subsidiĂ© jusquâĂ 3â000 âŹ). Une fois celui-ci validĂ©, une somme forfaitaire de 8â000 ⏠leur est ensuite versĂ©e pour la mise en Ćuvre de ce projet. Une fois le projet achevĂ©, une deuxiĂšme somme forfaitaire de 4 000 ⏠est versĂ©e au porteur de projet. Le bon dĂ©ploiement de ce plan sera suivi par le ministĂšre.
â An de leschten zwee Jore sinn aacht Kandidaturen era komm an dovu goufen der fĂ«nnef geneemegt â, seet de Bob Steichen vum Landwirt schaftsministĂšre. â Fir eligibel fir dĂ«s ĂnnerstĂ«tzung ze sinn, muss de Projet sech Ă«m eng landwirtschaftlech Produktioun drĂ©ien. Dofir ass et net nĂ©ideg, eng grouss AgrarSurface ze hunn. AllerdĂ©ngs ginn et eng Rei Konditiounen, dĂ©i erfĂ«llt musse ginn: Beim Verkaf vun de Produiten dĂ€erfen zum Beispill net mĂ©i wĂ©i 2 TĂ«schenhĂ€ndler am Spill sinn. Et geet jo drĂ«ms, dass dâVermaartung an der Regioun stattfanne soll.â DâLĂ«scht vun alle Produiten, dĂ©i fir eng StarthĂ«llef eligibel sinn, gĂ«tt et beim MinistĂšre. An dĂ©i nĂ©ideg Informatioune fir sech ze bewerben, kĂ«nnen um Portal vum LandwirtschaftsministĂšrei oder Ă«nnert www.guichet.lu ofgeruff ginn. GĂ«tt dâDemande acceptĂ©iert, da mussen dâbetraffe Persounen e Businessplang/EntwĂ©cklungskonzept opstellen (dâHĂ«llef dofir geet bis 3.000âŹ). An esou bal dĂ«se validĂ©iert ass, gĂ«tt dem Demandeur e Forfait vun 8.000⏠fir dâĂmsetzung vu sengem Plang ausbezuelt. Beim Ofschloss vum Projet kritt de ProjetsdrĂ©ier dann nach en zweete forfaitaire Montant vu 4.000âŹ. DâerfollegrĂ€ich Ămsetzung vun dĂ«sem Plang gĂ«tt vum MinistĂšre iwwerwaacht.
www.agriculture.public.lu
47 Auteurâ: Sophie Dubois â Photographesâ: Shutterstock, Daniel Lentz âResponsableâ: Françoise Bonert
Français
Lëtzebuergesch
i www.agriculture.public.lu
FR Une aide précieuse pour les jeunes producteurs
Entre Ersange et Moutfort, dans la commune de Waldbredimus, Daniel Lentz avait introduit une demande pour obtenir lâaide au dĂ©marrage. Ce non-agriculteur souhaitait dĂ©velopper une activitĂ© agricole tout au long de lâannĂ©e permettant de la vente directe rĂ©guliĂšre en proposant des produits rĂ©pondant Ă une forte demande. Il dĂ©cide donc de se tourner vers les poules pondeuses. AprĂšs sâĂȘtre renseignĂ© sur les aides existantes et les documents Ă fournir, ce dernier a pu bĂ©nĂ©ficier de conseils du ministĂšre et du Service dâĂ©conomie rurale (SER) pour introduire sa demande. GrĂące Ă cet accompagnement, Daniel Lentz a pu acquĂ©rir un poulailler mobile accueillant 340 poules, qui peuvent sortir la journĂ©e grĂące Ă des portes automatiques. Autonome, il est Ă©quipĂ© de panneaux solaires produisant de lâĂ©lectricitĂ© ainsi que de rĂ©servoirs dâeau et de nourriture. Il a Ă©galement fait lâacquisition dâun distributeur afin de vendre ses Ćufs bio Ă quelques centaines de mĂštres seulement du poulailler.
LU Eng wÀertvoll Hëllef fir eis jonk Produzenten
TĂ«scht Erseng a Mutfert, an der Gemeng Waldbriedemes, lieft den Daniel Lentz. Hien huet seng Demande era gi fir eng StarthĂ«llef ze krĂ©ien. DobĂ€i war hie kee Bauer, mee hat dâIddi, eng Agrar-AktivitĂ©it ze entwĂ©ckelen, dĂ©i et him gĂ©if erlaben, iwwert dâganzt Joer eraus Produiten unzebidden dĂ©i hie reegelmĂ©isseg an ouni Ămwee verkafe kann a fir dĂ©i et natierlech eng reell Demande gĂ«tt. Hien huet dofir beschloss, sech op LeehĂ©nger ze konzentrĂ©ieren. Fir dâĂ©ischt huet en sech emol iwwer dĂ©i verschidden HĂ«llefen an och dĂ©i nĂ©ideg Dokumenter, dĂ©i dofir auszefĂ«lle sinn, informĂ©iert. Dono gouf hien am LandwirtschaftsministĂšre vun den zoustĂ€nnege Persounen aus dem Agrar-Wirtschaftsservice beroden a krut HĂ«llef fir dâDemande eran ze ginn. Duerch dĂ«s ĂnnerstĂ«tzung war et dem Daniel Lentz du mĂ©iglech, sech e mobillen HĂ©ngerstall fir 340 HĂ©nger unzeschafen. DâHĂ©nger kĂ«nnen eraus op dâWiss dank den automateschen Dieren. De Stall ass autonom well e mat Solarzellen equipĂ©iert ass, dĂ©i Stroum produzĂ©ieren. Fir Waasser a Fudder ass och gesuergt mat integrĂ©ierte Reservoiren. Esou produzĂ©iert de jonke Produzent seng eege BioeeĂ«r, dĂ©i hien e puer honnert Meter mĂ©i wĂ€it an engem speziell dofir kaaftenen Automat, verkeeft.
#13 48
#13 50
Domaines Vinsmoselle:
En
neien
Direkter mat neie
Visiounen Domaines Vinsmoselleâ: un nouveau directeur pour de nouvelles perspectives
Zanter dem 1. Februar steet den AndrĂ© Mehlen un der SpĂ«tzt vun Domaines Vinsmoselle. No 15 Joer beim nationale WĂ€ibau institut iwwerhĂ«lt hien elo dâLeedung vun der WĂ«nzerkooperativ a verrĂ©it, wĂ©i hien sech dâZukunft virstellt.
Depuis le 1er âfĂ©vrier, AndrĂ© Mehlen est Ă la tĂȘte des Domaines Vinsmoselle. AprĂšs 15 annĂ©es passĂ©es Ă lâInstitut Viti-Vinicole, il a pris la direction de la coopĂ©rative de viticulteurs et explique sa vision de lâavenir. â Lire p.52 www.vinsmoselle.lu
Wat genee sinn Àr Aufgaben als neien Direkter vun Domaines Vinsmoselle?
AndrĂ© Mehlen: Meng Roll ass et, dâFirma fir dâZukunft opzestellen, dat heescht se ze modernisĂ©ieren an mĂ©i konkurrenzfĂ€eg ze maachen. Mir sinn amgaangen e neit Fonctionnement fir dâDomaines Vinsmoselle opzebauen, fir eis Ent wĂ©cklung Theme wĂ©i Nohaltegkeet besser unzepassen. Als Kooperativ musse mir nei Strategien ausschaffen, dĂ©i eis zu dĂ«sem Zil fĂ©ieren. Dozou gehĂ©iert och, aktuell Trends opzegrĂ€ifen an zum Beispill mĂ©i alkoholfrĂ€ie WĂ€in ze produzĂ©ieren, well dâLeit drĂ©nke generell manner, wĂ©i frĂ©ier.
Ginn et hei scho konkret Mesuren?
Ee Punkt ass eis Produktgamm, déi relativ grouss ass. Mir wëllen dës straffen, well engersÀits ass Lëtzebuerg zwar e Land, wat traditionell vill Cépagen huet, anerersÀits sinn awer och vill Leit dowéinst iwwerfuerdert. Mir wëllen eis Gamm also esou upassen, dass se fir de Konsument méi zougÀnglech gëtt.
WĂ©i eng Ziler hunn dâDomaines Vinsmoselle sech fir dĂ©i nĂ€chst Jore gesat?
Eng vun de Visioune vun Domaines Vinsmoselle ass et, de Lëtzebuerger WÀin nach méi bekannt ze maachen. Op der Musel ass dat guer keen Thema an déi al agesiesse WÀindrénker kennen eis, mee eise WÀin huet awer net dee Bekanntheetsgrad a StellewÀert, deen en eigentlech misst hunn. Aus den Zuele vum LandwirtschaftsministÚre geet ervir, dass pro Kapp hei am Land all Joer 41 Liter WÀi gedronk ginn, dovun 20 Liter auslÀnnesche Rouden a Rosé, 12 Liter WÀissen a Cremant an nëmmen 9 Liter Lëtzebuerger WÀin. Et ass also nach Sputt no uewen an eise Wonsch ass et, eis besser géint déi auslÀnnesch Konkurrenz duerchzesetzen.
51 Auteurâ: Laura Tomassiniâ Photographeâ: Marie Russillo (Maison Moderne) âResponsableâ: Christiane Mangen
Lëtzebuergesch
i
Quelles sont vos responsabilitĂ©s en tant que nouveau directeur des Domaines Vinsmoselleâ?
AndrĂ© Mehlen : Ma mission consiste Ă prĂ©parer lâentreprise pour lâavenir, Ă la moderniser et Ă la rendre plus compĂ©titive. Nous sommes en train de mettre en place un nouveau fonctionnement pour les Domaines Vinsmoselle, afin de mieux nous positionner sur des thĂšmes tels que le dĂ©veloppement durable. En tant que coopĂ©rative, nous devons crĂ©er de nouvelles stratĂ©gies pour atteindre cet objectif. Il sâagit notamment dâapprĂ©hender les tendances actuelles comme celle de produire plus de vins non alcoolisĂ©s, car les gens consomment moins dâalcool que par le passĂ©.
Avez-vous dĂ©jĂ instaurĂ© des mesures concrĂštesâ?
Une des problĂ©matiques actuelles est liĂ©e au fait que nous disposons dâune gamme de produits trop vaste. Traditionnellement, le Luxembourg est un pays qui compte beaucoup de cĂ©pages, et nombreux sont
les gens qui ne sây retrouvent pas dans cette offre. Nous voulons donc rĂ©duire et adapter notre gamme de produits pour quâelle soit plus accessible pour le consommateur.
Quels sont les objectifs des Domaines Vinsmoselle pour lâannĂ©e prochaineâ?
Parmi les nouvelles perspectives pour les Domaines Vinsmoselle se trouve celle de mieux faire connaĂźtre les vins luxembourgeois au grand public. Pour la rĂ©gion de la Moselle, cette question ne se pose pas, car les passionnĂ©s de vins les connaissent depuis longtemps. Cependant, nos vins ne jouissent pas de la notoriĂ©tĂ© ni dâune place sur le marchĂ© Ă la hauteur de nos espĂ©rances. En effet, les chiffres du ministĂšre de lâAgriculture indiquent que chaque habitant consomme en moyenne 41âlitres de vin par an, dont 20âlitres de vin rouge et rosĂ© Ă©trangers, 12âlitres de vin blanc et de CrĂ©mant et seulement 9âlitres de vin luxembourgeois. Heureusement, il reste un certain nombre de mesures que nous pouvons mettre en place pour faire face Ă la concurrence Ă©trangĂšre.
#13 52
Français
Photographeâ: Marie Russillo (Archives Maison Moderne)
Bei der CMCM ass jidderee wĂ«llkomm, onofhĂ€ngeg vu sengem Alter oder dem Gesondheetszoustand. DobĂ€i kĂ«nnt datt dâCMCM Cotisatioun onverĂ€nnert bleift, och wann Ăr Familljesituatioun Ă€nnert.
Méi Info op www.cmcm.lu
MIR SINN DO. ENG GESONDHEETSMUTUELLE FIR DĂI GANZ FAMILL cmcm_luxembourg @cmcm_lu CMCM Luxembourg cmcm_lu CMCM-App MIR SINN DO. FIR JIDDEREEN.
www.biomaufel.lu www.biogreenbeef.lu Foto: © Liz Lambert
www.ivlb.lu
Pour des parcelles agricoles plus performantes
FĂŒr produktivere Parzellen in der Landwirtschaft
LâONR rĂ©agence des parcelles agricoles, sylvicoles et viticoles. Das ONR ordnet Parzellen in der Landwirtschaft, Forstwirtschaft und im Weinbau neu an.
54 #13
Le travail de lâOffice national du remembrement (ONR) vise Ă redistribuer les terres pour faciliter leur exploitation et amĂ©liorer leur rendement.
Die Arbeit des Nationalen Amtes fĂŒr Flurneuordnung (ONR genannt) beabsichtigt die Zusammenlegung von Landparzellen, um deren wirtschaftliche Nutzung zu vereinfachen und bessere ErtrĂ€ge zu erzielen. â Lesen S.56
terres viticoles sur la Moselle). Certains travaux de remembrement peuvent ĂȘtre techniquement trĂšs complexes (comme Ă Stadtbredimus, lire notre encadrĂ©), tandis que dâautres, plus simples, se rĂ©sument Ă lâamĂ©nagement de chemins suite Ă une nouvelle rĂ©partition des parcelles. En agriculture et en sylviculture, les travaux de remembrement sont le plus souvent des travaux simples Ă mener. Administrativement parlant, le remembrement peut prendre plusieurs formes. Le remembrement «âconventionnelâ» est une procĂ©dure enclenchĂ©e Ă la demande de plusieurs propriĂ©taires confrontĂ©s Ă un problĂšme spĂ©cifique et qui souhaitent modifier leurs parcelles. Ce cas de figure se dĂ©roule souvent sans accroc.
Suite Ă la DeuxiĂšme Guerre mondiale, la plupart des pays europĂ©ens ont eu pour principale prioritĂ© dâaugmenter la productivitĂ© de leurs terres agricoles afin dâassurer leur autonomie alimentaire. Pour y parvenir, la mĂ©canisation du travail sâest avĂ©rĂ©e prĂ©cieuse. Celle-ci accĂ©lĂ©rait non seulement la rĂ©alisation dâun certain nombre de tĂąches, mais elle permettait aussi de se passer dâune partie de la maindâĆuvre autrefois assignĂ©e Ă ces travaux. De quoi rĂ©aliser de substantielles Ă©conomies. Toutefois, intensifier lâusage des machines pour exploiter certaines parcelles â que lâon parle dâagriculture, de sylviculture ou de viticulture â a nĂ©cessitĂ© dâadapter le terrain.
Câest pour rĂ©pondre Ă ce besoin quâest nĂ©, en 1964, lâOffice national du remembrement (ONR).
«âDepuis sa crĂ©ation, lâONR travaille au quotidien pour rendre les parcelles agricoles plus âperformantesâ, explique Henri Knaff, prĂ©sident de lâONR. Il sâagit de permettre la culture de parcelles contiguĂ«s plutĂŽt que morcelĂ©es, dâadapter et de stabiliser les chemins dâaccĂšs, de modifier le terrain pour faciliter son exploitation mĂ©canique, etc.â»
Différents types de remembrement
Lâinstrument quâutilise lâONR pour mener Ă bien sa mission est le remembrement, qui consiste en un travail de redistribution de parcelles (agricoles, sylvicoles ou viticoles) dans le but de faciliter leur exploitation. Il mĂšne actuellement 10 opĂ©rations de ce genre sur lâensemble du territoire luxembourgeois. Certaines de ces opĂ©rations concernent des surfaces trĂšs importantes (2.100 hectares de forĂȘt Ă Eschweiler), tandis que dâautres concernent des terrains de taille plus modeste (98 hectares de
Mais le remembrement peut Ă©galement ĂȘtre plus dĂ©licat Ă mettre en Ćuvre, par exemple, lorsquâune partie des propriĂ©taires terriens concernĂ©s est plus rĂ©servĂ©e sur la proposition. «âOn propose Ă la commune de reprendre lâinitiative officielle de la demande. De toute façon, il est prĂ©fĂ©rable que la commune concernĂ©e soit favorable au projet, explique Henri Knaff. Une enquĂȘte sur lâutilitĂ© du projet est ensuite rĂ©alisĂ©e et une assemblĂ©e est constituĂ©e. Au terme de lâenquĂȘte, un vote a lieu. Pour passer le vote, il faut une double majoritĂ©, Ă la fois des propriĂ©taires concernĂ©s, mais aussi des propriĂ©taires disposant de la majoritĂ© des surfaces concernĂ©es par le projet.â»
Enfin, un troisiĂšme cas de figure existeâ: celui du remembrement dĂ©crĂ©tĂ© dans lâintĂ©rĂȘt public (lire notre encadrĂ© sur le remembrement dĂ©crĂ©tĂ©), qui permet Ă lâĂtat de rĂ©aliser ses projets sans exproprier les seuls propriĂ©taires directement concernĂ©s. Les projets de remembrement, une fois lancĂ©s, sâĂ©talent ensuite sur plusieurs annĂ©es, en fonction de lâimportance et de la complexitĂ© du chantier.
«âCela peut durer entre 6 et 20 ans. Nous donnons toutefois la possession des terrains aux agriculteurs bien avant la fin de la procĂ©dure. Ils nâen sont pas encore officiellement propriĂ©taires, mais peuvent dĂ©jĂ exploiter la terreâ», ajoute le prĂ©sident de lâONR.
Une démarche écologique
Aujourdâhui, les travaux de remembrement sont effectuĂ©s en apportant une plus grande attention Ă leur aspect Ă©cologique. «âSi on dĂ©truit un biotope (un lieu de vie avec des caractĂ©ristiques propres), nous en recrĂ©ons un de la mĂȘme valeur. Cela rend le travail plus complexe, mais câest une dĂ©marche essentielleâ», commente Henri Knaff. En contribuant Ă rĂ©duire le coĂ»t dâexploitation pour les agriculteurs, la mission de lâONR a aussi un autre intĂ©rĂȘt Ă©cologiqueâ: il leur permet dâoffrir aux consommateurs luxembourgeois des produits locaux de qualitĂ©, Ă un prix raisonnable⊠ce qui Ă©vite de devoir aller les chercher Ă lâautre bout du monde.
55
i
Office National du Remembrement 30-32, boulevard de la Foire L-528 Luxembourg info@onr.etat.lu
Français
Deutsch
In der Folge des Zweiten Weltkriegs machten die meisten europĂ€ischen LĂ€nder ErnĂ€hrungssicherheit zu ihrer obersten PrioritĂ€t. Die Mechanisierung unterstĂŒtzte sie in ihrem Bestreben die ErtragsfĂ€higkeit landwirtschaftlicher FlĂ€chen zu verbessern. Gewisse Arbeitsschritte lieĂen sich fortan schneller und kosteneffizienter durchfĂŒhren. Durch die Reduzierung der manuellen Arbeit konnten erhebliche Lohnkosten eingespart werden. Damit jedoch Maschinen vermehrt zur Bewirtschaftung bestimmter Landparzellen eingesetzt werden konnten â sei es nun in der Land- und Forstwirtschaft oder auch im Weinbau â, musste das GelĂ€nde durch Verbesserungsarbeiten entsprechend angepasst werden.
Aus diesem Zweck heraus entstand 1964 das Nationale Amt fĂŒr Flurneuordnung (ONR). â Seit seiner GrĂŒndung arbeitet das ONR tagtĂ€glich daran, landwirtschaftliche Parzellen leistungsfĂ€higer zu machenâ, erklĂ€rt Henri Knaff, PrĂ€sident des ONR. â Es geht darum nicht lĂ€nger auf einzelnen, zerstĂŒckelt liegenden FlĂ€chen anzubauen. Zwecks einer effektiveren Bewirtschaftung wollen wir GrundstĂŒcke zusammenlegen, die Zufahrtswege anpassen und stabilisieren, die jeweiligen Böden fĂŒr den Einsatz von Maschinen vorbereiten, usw.â
Verschiedene Arten der Flurneuordnung
Das Instrument dessen sich das ONR bedient, um seine Mission erfolgreich umzusetzen, ist die Flurneuordnung. Sie besteht in einer Neuverteilung von Parzellen (in der Land- und Forstwirtschaft sowie auch im Weinbau) um deren ökonomische Nutzung zu vereinfachen. Aktuell fĂŒhrt das ONR 10 EinsĂ€tze auf dem gesamten Territorium Luxemburgs durch. Manche dieser Projekte umfassen weitlĂ€ufige Gebiete (z.B. 2.100 Hektar WaldflĂ€che in Eschweiler). Andere wiederum fallen bescheidener aus (z.B. 98 Hektar im Weinanbaugebiet an der Mosel). Einige Eingriffe im Zuge einer Flurneuordnung, besonders in Weinbergen, können sich als technisch sehr komplex erweisen (lesen Sie hierzu den umrahmten Beitrag ĂŒber die Arbeiten in Stadtbredimus). Dagegen fallen in der Forst- und Landwirtschaft meist einfacher durchzufĂŒhrende Aktionen an, wie etwa das Anlegen von Zufahrtswegen.
Aus administrativer Sicht lassen sich mehrere Arten der Flurneuordnung unterscheiden. Bei der âklassischenâ Reorganisation von FlĂ€chen geht die Initiative von Grundbesitzern
aus, die aus einem bestimmten Anliegen ihre LandgĂŒter umverteilen möchten. Solche Anfragen verlaufen in der Regel problemlos.
Die Neuverteilung von Land wird natĂŒrlich schwieriger umsetzbar wenn einige der betroffenen EigentĂŒmer dem Vorschlag skeptisch gegenĂŒberstehen. âWir schlagen der Gemeinde vor, offiziell den Antrag zu stellen, da wir eh die UnterstĂŒtzung der Gemeinde anstrebenâ, erklĂ€rt Henri Knaff. â AnschlieĂend geben wir eine Studie in Auftrag, die den Nutzen des Projektes klĂ€ren soll und stellen eine Kontrollkommission auf. Nach Abschluss der Untersuchungen kommt es zur Abstimmung. Es muss die Mehrheit der Besitzer der Umverteilung zustimmen, wobei diese gleichzeitig auch ĂŒber mehr als 50% der LĂ€ndereien verfĂŒgen mĂŒssen, damit das Vorhaben gestartet werden kann.â
Die drittmögliche Variante der Flurneuordnung wird im öffentlichen Interesse verordnet (lesen Sie diesbezĂŒglich den Kastentext zur verordneten Flurneuordnung). Dank dieser MaĂnahme können die öffentlichen Behörden ihre PlĂ€ne umsetzen, ohne die direkt betroffenen AlleineigentĂŒmer zu enteignen.
Je nach ihrer Bedeutung und Vielschichtigkeit ziehen sich die einmal begonnenen Projekte der Flurneuordnung ĂŒber mehrere Jahre. â Das kann zwischen 6 und 20 Jahren dauern. Allerdings teilen wir den Landwirten das Recht auf die GrundstĂŒcke zu bevor alle Verfahren abgeschlossen sind. Demnach können sie den Boden bereits bestellen, obwohl sie offiziell noch nicht als rechtmĂ€Ăige Besitzer geltenâ, fĂŒhrt der PrĂ€sident des ONR weiter aus.
Ein nachhaltiges Konzept
Heutzutage rĂ€umt man Umweltfragen bei der AusfĂŒhrung von Flurneuordnungsarbeiten einen hohen Stellenwert ein. â Zerstören wir mancherorts ein Biotop (einen ökologisch wertvollen Lebensraum), so bemĂŒhen wir uns andernorts eine Umgebung mit den gleichen besonderen Eigenschaften wiederherzustellen. Unsere Arbeit gestaltet sich umso schwieriger. Aber dieser Schritt ist unumgĂ€nglichâ, erlĂ€utert Henri Knaff. Des Weiteren trĂ€gt das ONR mit seinen Projekten dazu bei die Kosten fĂŒr die landwirtschaftlichen Betriebe zu senken. Daraus ergibt sich ein zusĂ€tzlicher Vorteil in Sachen Nachhaltigkeit: dem Luxemburger Konsument können qualitativ hochwertige Produkte, aus regionaler Produktion und zu vernĂŒnftigen Preisen angeboten werden. Es erĂŒbrigt sich demnach solche Waren noch weiterhin aus fernen LĂ€ndern importieren zu wollen.
56
#13
Stadtbredimusâ: Dans les vignobles, des chantiers complexes
Stadtbredimus: Aufwendige Arbeiten im Weinberg
es chantiers de remembrement menĂ©s dans les vignobles encaissĂ©s de la Moselle sont particuliĂšrement complexes dâun point de vue technique.
«âCela explique pourquoi ce type de projet est en moyenne six fois plus coĂ»teux quâun remembrement agricole ou sylvicoleâ», relĂšve Henri Knaff. Ă Stadtbredimus, un remembrement de ce genre est sur le point dâaboutir aprĂšs 6 ans de travaux. Le remembrement avait Ă©tĂ© demandĂ© par plusieurs propriĂ©taires de parcelles viticoles suite Ă un important glissement de terrain. LâopĂ©ration de remembrement devrait conduire Ă une diminution des surfaces, mais Ă une bien meilleure productivitĂ©. «âDans cette zone, les pentes sont trĂšs raides et il Ă©tait impossible, en lâĂ©tat, de les exploiter mĂ©caniquement. Alors, nous avons dĂ©cidĂ© de rĂ©aliser des terrasses pour augmenter la productivitĂ© et pouvoir ainsi proposer du vin luxembourgeois Ă un prix abordableââ», dĂ©taille le prĂ©sident de lâONR.
«âLe chantier Ă©tait considĂ©rable. Il Ă©tait nĂ©cessaire de stabiliser et dâouvrir la pente pour amĂ©nager les terrasses, dâarracher des ceps anciens et de planter de nouveaux pieds.â» Des primes seront versĂ©es aux viticulteurs durant les 3 Ă 4 annĂ©es oĂč les vignes replantĂ©es ne seront pas assez matures pour produire du vin.
Die Arbeiten der Flurneuordnung in den tief eingeschnittenen Weinbergen an der Mosel sind vom technischen Standpunkt her gesehen Ă€uĂerst komplex.
â Dies erklĂ€rt warum Vorhaben dieser Art im Durchschnitt sechs Mal kostspieliger ausfallen als Projekte in der Forst- und Landwirtschaft â, unterstreicht Henri Knaff. Nach sechsjĂ€hriger Arbeitszeit steht nun in Stadtbredimus ein derartiges Projekt kurz vor dem Abschluss. Mehrere Besitzer von Weinbauparzellen hatten sich in der Folge eines gröĂeren Erdrutsches fĂŒr eine Flurneuordnung ausgesprochen. Durch die Neuordnung hat sich die wirtschaftlich nutzbare FlĂ€che verringert. GegensĂ€tzlich dazu dĂŒrfte der Ertrag der Parzellen deutlich ansteigen. âIn diesem Areal sind die HĂ€nge sehr steil. Unter solchen Gegebenheiten war es unmöglich sie mechanisch zu bearbeiten. Um die ProduktivitĂ€t zu verbessern und Luxemburger Weine zu vertretbaren Preisen anbieten zu können, fassten wir den Entschluss Terrassen anzulegenâ, verdeutlicht der PrĂ€sident des ONR. â Die Baustelle erreichte beachtliche AusmaĂe. Die SteilhĂ€nge mussten stabilisiert und fĂŒr den Terrassenbau umgestaltet werden. Die alten Rebstöcke wurden ausgerissen und neue Reben angepflanzt.â WĂ€hrend der ersten drei bis vier Jahren in denen die heranwachsenden Weinstöcke noch nicht ausreichend zur wirtschaftlichen Produktion gereift sind, werden den Winzern PrĂ€mien ausgezahlt.
57 Auteurâ: Quentin Deuxant â Photographeââ: ONR âResponsableâ: Henri Knaff
LFrançais Deutsch
Clervauxâ: Les avantages du remembrement dĂ©crĂ©tĂ©
Clerf: Die Vorteile der angeordneten Flurneuordnung
Français
Les travaux du contournement de Clervaux ont dĂ©butĂ© en 2014 et sâachĂšveront Ă la fin 2023. Ce chantier a nĂ©cessitĂ© un remembrement afin de redistribuer des terres aux agriculteurs impactĂ©s par la construction de cette «âtransversaleâ». Ce remembrement a toutefois dĂ©marrĂ© directement sans vote de lâassemblĂ©e gĂ©nĂ©rale, pour cause dâintĂ©rĂȘt public, et nâĂ©mane donc pas des propriĂ©taires eux-mĂȘmes. «âNous ne sommes pas ici dans le cas dâune expropriation, avertit Henri Knaff. Le but est dâĂȘtre le plus efficace possible pour faire aboutir un projet. ConcrĂštement, lâĂtat acquiert une sĂ©rie de parcelles situĂ©es dans une zone proche de celles oĂč vont ĂȘtre rĂ©alisĂ©s les travaux. Ces terres sont ensuite redistribuĂ©es aux agriculteurs dont les parcelles ont Ă©tĂ© rĂ©quisitionnĂ©es pour le chantier.â» Lâavantage de ce mode de fonctionnement est de mettre tous les propriĂ©taires dâune mĂȘme zone dans le mĂȘme bateau. «âĂtant donnĂ© que tout le monde a dĂ» se sĂ©parer dâun bout de terrain, ce qui peut ĂȘtre difficile Ă©motionnellement, le projet est rendu plus acceptable par cette redistribution. Dans ce cas-ci, ces coĂ»ts peuvent ĂȘtre pris en charge par le maĂźtre dâouvrage. A contrario, dans le cadre dâun remembrement classique, les propriĂ©taires doivent couvrir au moins 10â% du coĂ»t des travaux rĂ©alisĂ©sâ», prĂ©cise le prĂ©sident de lâONR.
Die Arbeiten an der UmgehungsstraĂe von Clerf begannen im Jahr 2014 und sollen bis Ende 2023 abgeschlossen sein. Die Baustelle erforderte eine Umverteilung von Landparzellen an die Landwirte, die vom Bau der sogenannten âTransversale de Clervauxâ betroffen sind. Diese Flurneuordnung geht nicht auf eine Initiative der eigentlichen Grundbesitzer zurĂŒck, sondern entspringt dem öffentlichen Interesse. Sie wurde ohne Abstimmung der Generalversammlung in die Wege geleitet. â Es handelt sich hierbei nicht um einen Fall von Enteignungâ, stellt Henri Knaff klar. âUnser Ziel ist es möglichst effizient zu handeln, um ein Projekt erfolgreich abschlieĂen zu können. Genauer gesagt erwirbt der Staat eine Reihe von Parzellen die sich in der NĂ€he des Areals befinden, in dem die Arbeiten geplant sind. SpĂ€terhin werden diese GrundstĂŒcke an die Besitzer umverteilt, deren frĂŒheres Land zwecks der Baustelle beansprucht wurde.â Diese Vorgehensweise hat den Vorteil alle EigentĂŒmer eines bestimmten Gebiets gleichermaĂen zu behandeln. âEin StĂŒck Land hergeben zu mĂŒssen kann mitunter eine emotionale Herausforderung darstellen. Da aber alle Parteien gleichermaĂen betroffen sind, wird ihnen das Projekt umso akzeptabler erscheinen. In diesem konkreten Fall einer verordneten Flurneuordnung werden die Kosten vom Bauherrn ĂŒbernommen. Bei einer klassischen Flurneuordnung hingegen mĂŒssen die Grundbesitzer mindestens 10% der Kosten der durchgefĂŒhrten Arbeiten ĂŒbernehmenâ, verdeutlicht der PrĂ€sident des ONR.
#13 58
Deutsch
#regionalsaisonal
SOU FRĂSCH, SOU LĂTZEBUERG
regionalsaisonal.lu
Pënsch, Kiischpelt
regionalsaisonal.lu
Regional a saisonal Ernierung steet fir méi Qualitéit, méi Nohaltegkeet, méi frësch a gesond Liewensmëttel, vun eise Lëtzebuerger Produzenten.
landwirtschaft.lu
Marthe Bourg Mëllechvéi-Betrib
Gil Kleer Bio-Haff fir Geméis
La Foire Agricole est idéale pour une sortie en famille.
DâFAE ass den idealen Event fir ee Familljenausfluch.
#13 60
La Foire Agricole célÚbre ses 40 ans
DâFoire Agricole feiert hir 40 Joer
La prochaine Ă©dition de la Foire Agricole dâEttelbruck se dĂ©roulera du 30 juin au 2 juillet et soufflera Ă cette occasion ses 40 bougies. Retour sur son histoire.
DĂ«st Joer fĂ«nnt dâFoire Agricole vum 30. Juni bis zum 2. Juli zu EttelbrĂ©ck statt. Bei dĂ«ser GeleeĂ«nheet gi 40 KĂ€erze geblosen. Elo e klenge RĂ©ckblĂ©ck op hir Geschicht. â Liesen S.63
avec des associations agricoles. Elle est organisĂ©e par une Ă©quipe dont les initiateurs furent Pol Schmitz, Nicolas Krack et Yvonne Scholtesâ», explique Jeff Boonen, co-organisateur actuel de la FAE.
Favoriser la rencontre des professionnels et du public
Depuis sa crĂ©ation, la Foire Agricole dâEttelbruck (FAE) est devenue un Ă©vĂ©nement incontournable. Tout commence il y a 140 ans, avec une grande exposition nationale agricole sous la forme dâun marchĂ© de bovins qui attire les notables. Les «âfoiresâ» de lâĂ©poque se tiennent alors dans diffĂ©rentes villes du pays et sans calendrier fixe. «âPuis, en 1983, Ă lâoccasion du 100 e anniversaire du LycĂ©e Technique Agricole, ce dernier et la Ville dâEttelbruck crĂ©aient une foire exceptionnelle sur la plaine du DĂ€ichâ: câest la naissance de la Foire Agricole dâEttelbruck telle quâon la connaĂźt aujourdâhui et dont on fĂȘtera ses 40 ans entre le 30 juin et le 2 juillet. La FAE bĂ©nĂ©ficie du soutien des ministĂšres de lâEducation et de lâAgriculture, en partenariat
DĂšs la premiĂšre Ă©dition, des concours dâanimaux (bovins de toutes races, porcs) sont organisĂ©s par CONVIS, la coopĂ©rative luxembourgeoise dâĂ©levage et de conseil, qui cĂ©lĂšbre ses 100 ans cette annĂ©e (lire page 42). Les concours de chevaux de lâĂ©poque restent inoubliables, surtout les galops de familles de chevaux ardennais dans les plaines du DĂ€ich. Un volet machinisme agricole est ensuite ajoutĂ© au concours. Dans les annĂ©es 2010, un marchĂ© des producteurs rĂ©gionaux voit le jour. Une vaste gamme de produits liĂ©s Ă lâĂ©levage et dâautres moins classiques (lĂ©gumes, vins, etc.) y sont proposĂ©s Ă la vente.
DĂ©diĂ© essentiellement Ă un public de professionnels jusque dans les annĂ©es 80, lâĂ©vĂ©nement sâest peu Ă peu Ă©largi aux consommateurs et aux familles. «âNous comptons aujourdâhui environ 45.000 visiteurs, dont 5.000 du secteur agricole. La foire rĂ©unit toujours les professionnels pour favoriser les Ă©changes entre les diffĂ©rents acteurs, mais se veut aussi ouverte pour montrer le fonctionnement de lâagriculture luxembourgeoise. Nous essayons donc de proposer un programme Ă destination du monde agricole avec, par exemple, la vente de machines ou lâorganisation de concours, ainsi quâun programme dĂ©diĂ© Ă un public plus large Ă travers notamment la dĂ©couverte de produits rĂ©gionaux. Nous constatons que lâagriculture et les consommateurs sont souvent trĂšs Ă©loignĂ©s les uns des
61 www.fae.lu i
Français
autres et que le nombre de fermiers diminue. Nous voulons renforcer les liens entre ces deux cibles.â»
Pour ce faire, les organisateurs peuvent sâappuyer sur les exposants originaires du Luxembourg et de lâĂ©tranger, qui sont aujourdâhui plus de 300. Producteurs, vendeurs, laiteries, filiĂšres de viande ou encore lycĂ©es techniques, tous ont un lien avec lâagriculture et lâenvironnement. Pour accueillir ces derniers, le terrain sâest heureusement agrandi et atteint une superficie de 10 ha.
Une Ă©ditionâ2023 festive
Cette annĂ©e, la foire sera un peu particuliĂšre puisquâelle fĂȘtera ses 40 ans. Ă cette occasion, les organisateurs ont mis les petits plats dans les grands. «âNous changeons de concept pour le volet produits rĂ©gionaux. Auparavant, le âSou schmaacht LĂ«tzebuergâ rĂ©unissait les producteurs sous un chapiteau. Nous voulons dĂ©sormais proposer aux visiteurs un parcours culinaire Ă la dĂ©couverte des produits des diffĂ©rentes rĂ©gions du Luxembourg.â»
Le village du cheval se trouvera sur la partie agrandie du terrain et comprendra deux arÚnes accueillant des concours et spectacles western notamment, avec toutes les races présentes dans
le pays. La caravane des animaux et tracteurs arpentera une nouvelle fois les rues dâEttelbruck. Enfin, la restauration sera assurĂ©e par des associations et clubs sportifs locaux. Un stand Ă©quipĂ© dâune cuisine accueillera des personnalitĂ©s pour des shows culinaires autour des produits de la rĂ©gion. «âCeux qui ne peuvent ĂȘtre prĂ©sents pourront dĂ©couvrir des vidĂ©os de la foire sur notre chaĂźne FAE TV prĂ©sentĂ©e par Camille Ney.â»
La Foire Agricole des enfants
Les familles sont, aprĂšs les professionnels, la premiĂšre cible des organisateurs. «âSi nous voulons crĂ©er du lien entre les consommateurs et lâagriculture, nous devons tout dâabord nous adresser aux jeunes. Depuis 20 ans, la foire accueille les groupes scolaires le vendredi avec lâaide des jeunes agriculteurs. LâannĂ©e derniĂšre, plus de 200 classes sont venues participer Ă une quarantaine dâateliers organisĂ©s par nos exposants.â» Les enfants ont notamment la possibilitĂ© de rĂ©aliser leur propre plantation avec le soutien du LycĂ©e Technique Agricole et de dĂ©couvrir les animaux de la ferme avec CONVIS. Ils ont lâoccasion dâapprocher et de toucher les animaux et de se faire tracter sur un matelas tirĂ© par un cheval ardennais.
#13 62
Un programme riche en animations et démonstrations attend les visiteurs.
DâVisiteure krĂ©ien dobĂ€i een ofwiesslungsrĂ€iche Programm mat villen Animatiounen a Showen ugebueden.
Lëtzebuergesch
SĂ€it hirer GrĂ«nnung ass dâFoire Agricole dâEttelbruck (FAE) net ze Ă«mgoen. Et fĂ€nkt alles virun 140 Jore mat enger grousser nationaler Landwirtschaftsausstellung a Form vun engem RandbĂ©ischtmaart un, dee virun allem dâNotabelen unzitt. Deemools fannen dââFouerenâ an de verschiddene Stied vum Land an ouni fixe Kalenner statt. â Dann, am Joer 1983, wou dâ100-jĂ€hregt Bestoe vum LycĂ©e Technique Agricole gefeiert gĂ«tt, rifft dĂ«se LycĂ©e zesumme mat der Stad EttelbrĂ©ck eng aussergewĂ©inlech Foire an den DĂ€ichwisen an dâLiewen: Dat ass dâGebuert vun der Landwirtschaftsfoire vun EttelbrĂ©ck, esou ewĂ©i mir se haut kennen. SĂ€itdeem fĂ«nnt se all Joer exklusiv zu EttelbrĂ©ck statt. DâFAE gĂ«tt vun de MinistĂšrĂ« fir Bildung a Landwirtschaft an a Partnerschaft mat landwirtschaftleche VerbĂ€nn Ă«nnerstĂ«tzt. DâFoire gĂ«tt vun enger Ekipp organisĂ©iert a gouf initiĂ©iert vum Pol Schmitz, Nicolas Krack a Yvonne Scholtesâ, erklĂ€ert de Jeff Boonen, deen am Moment Matorganisateur vun der FAE ass.
Et geet drĂ«ms, dâZesummentreffe vu Professioneller a Publikum ze fĂ«rderen Vun der Ă©ischter Ausgab u ginn DĂ©iereconcoursen (BĂ©ischte vun alle Rassen, SchwĂ€in) vun der
CONVIS, der LĂ«tzebuerger VĂ©izuucht- a Berodungskooperativ, organisĂ©iert, dĂ©i dĂ«st Joer hir 100 Joer feiert (op SĂ€it 42 kucken). DâPĂ€erdskompetitioune vun deemools sinn haut nach Ă«mmer an ErĂ«nnerung, virun allem de Galopp vu ganzen Ardenner PĂ€erd-Familljen op den DĂ€ichwisen. Dono koum och nach eng Landmaschinnekomponent bei dâConcoursen dobĂ€i. An an den 2010er Joren ass e Maart entstan wou dâregional Produzenten eng breet RĂ«tsch vu Produiten aus der VĂ©izuucht ubidden. Aner manner klassesch Produite wĂ©i GemĂ©is, WĂ€in asw. ginn et och do ze kafen. Bis an dâ80er Joren huet dâEvenement sech haaptsĂ€chlech un e Fachpublikum adressĂ©iert, dono gouf et no an no op dâKonsumenten an dâFamilljen ausgeriicht.
â MĂ«ttlerweil kommen eng 45.000 Visiteuren, wouvun der 5.000 aus dem Agrarsecteur stamen. EngersĂ€its ass dâFoire nach Ă«mmer eng gutt GeleeĂ«nheet, fir dâFachleit zesummenzebrĂ©nge mat dem Zil, den Austausch tĂ«scht de verschiddenen Acteuren ze fĂ«rderen. AnerersĂ€its wĂ«llt si awer och oppe si fir ze weisen, wĂ©i dâLĂ«tzebuerger Landwirtschaft funktionĂ©iert. Dofir versiche mir, e Programm speziell fir dâLandwirtschaft unzebidden, z.B. mam
Auteurâ: Sophie Dubois âPhotographeâ: FAE âResponsablesâ: Jeff Boonen, Michel Santer
63
Verkaf vu Maschinnen oder der Organisatioun vu Concoursen, an och e Programm fir e mĂ©i breet Publikum, besonnesch fir regional Produiten zâentdecken. Mir stelle fest, datt dâLandwirtschaft an dâKonsumenten oft zimmlech wĂ€it vunenaner ewech sinn an datt dâZuel vun de Baueren ofhĂ«lt. Mir wĂ«llen dâVerbindungen tĂ«scht dĂ«sen zwou Zilgruppe stĂ€erken.â
Fir dĂ«st Zil zâerreechen, kĂ«nnen dâOrganisateure mat iwwer 300 Exposanten aus LĂ«tzebuerg an dem Ausland rechnen. Ob Produzenten, Verkeefer, Molkereien, Fleeschketten oder technesch HĂ©ichschoulen, si hunn alleguer eng Verbindung zu der Landwirtschaft an der Ămwelt. A fir se alleguer kĂ«nnen Ă«nnerzebrĂ©ngen, gouf dâAusstellungsflĂ€ch glĂ©cklecherweis Ă«m 10 ha vergrĂ©issert.
Dâ2023er Ausgab gĂ«tt nach e StĂ©ck mĂ©i festlech
DĂ«st Joer, fir hire 40 ÂjĂ€rege JubilĂ€um, gĂ«tt dâFoire eng ganz speziell Ausgab. Zu dĂ«sem Ulass hunn dâOrganisateuren sech eppes Besonnesches afale gelooss. â Mir Ă€nneren dâKonzept fir de BerĂ€ich vun de regionale Produiten. FrĂ©ier huet âSou schmaacht LĂ«tzebuerg â dâProduzenten an engem Zelt zesummebruecht. DâIddi ass elo, de Visiteuren e kulinaresche Parcours unzebidden, op deem si dâProduiten aus de verschiddene Regioune vu LĂ«tzebuerg entdecke kĂ«nnen.â DâPĂ€erdsduerf
kĂ«nnt dĂ«s KĂ©ier op de vergrĂ©isserten Deel vum Terrain a begrĂ€ift zwou Arenaen, wou virun allem Concoursen a Wild WestÂShowe mat de Rassen dĂ©i hei bei eis am Land vertruede sinn, stattfannen. DâCaravane vun den DĂ©ieren an den Trakter wĂ€ert dann och erĂ«m duerch dâStroosse vun EttelbrĂ©ck zĂ©ien.
Fir dâleiblecht Wuel suergen dâlokal VerĂ€iner an dâSportsclibb. E Stand, dee mat enger Kichen equipĂ©iert gĂ«tt, empfĂ€nkt dâProminenter fir KachÂShowe ronderĂ«m eis regional Produiten. â DĂ©i LĂ©it, dĂ©i net kĂ«nnen dobĂ€i sinn, kĂ«nne sech roueg de Video vun der Foire op eisem Kanal FAE TV ukucken, dee vum Camille Ney prĂ€sentĂ©iert gĂ«tt.â
DâFoire Agricole, och fir dâKanner No de Professioneller sinn dâFamilljen dĂ©i Ă©ischt Zilgrupp vun den Organisateuren.
Freides Schoulgruppe wĂ«llkomm an zwar mat HĂ«llef vun de Jonkbaueren. D âlescht Joer si mĂ©i wĂ©i 200 Schoulklasse komm, dĂ©i u ronn 40 Workshoppen deel geholl hunn, organisĂ©iert vun eisen Exposanten.â DâKanner hunn e.a. dâMĂ©iglechkeet, mat der ĂnnerstĂ«tzung vum LycĂ©e Technique Agricole hir eege Plantatiounen unzeleeĂ«n a mat der CONVIS dâDĂ©ieren um Bauerenhaff zâentdecken. Si hunn do dâGeleeĂ«nheet, dâDĂ©ieren ze fidderen, se unzepaken an sech och op enger Matrass vun engem Ardenner PĂ€erd zĂ©ien ze loossen.
Wa mir gĂ€ren eng Verbindung tĂ«scht de Konsumenten an der Landwirtschaft hierstelle wĂ«llen, musse mir eis fir dâĂ©ischt un dâJugend wenden. SĂ€it 20 Joer heescht dâFoire
â
#13 64
#antigaspi
DâKILLKETTEN NET N°3 ĂNNERBRIECHEN ANTIGASPI GĂLLE REEGELEN
Ă r Froen
Vos questions
DE Wie erhĂ€lt man die KĂŒhlkette durchgehend aufrecht, um die Haltbarkeit von Lebensmitteln nicht zu beeintrĂ€chtigen?
Beim Einkauf:
Beenden Sie Ihren Einkauf mit frischen und tiefgefrorenen Lebensmitteln, damit sie nicht lÀnger als absolut notwendig der Raumtemperatur ausgesetzt sind.
Unterwegs:
Transportieren Sie frische und tiefgefrorene Nahrungsmittel in einer KĂŒhltasche, die die KĂ€lte ausreichend zurĂŒckhĂ€lt.
In Ihrer Wohnung: Das richtige EinrĂ€umen des KĂŒhlschranks, je nach KĂ€ltezone, vermag die Haltbarkeitsdauer von Lebensmitteln zu verlĂ€ngern. Bewahren Sie jene Produkte mit jĂŒngerem Verfallsdatum gut sichtbar im vorderen Bereich des KĂŒhlfachs auf und verbrauchen Sie diese zuerst.
FR Comment respecter la chaĂźne du froid et conserver ses aliments plus longtempsâ?
Lors de vos achatsâ: Terminez vos courses par les aliments frais et congelĂ©s afin quâils ne soient pas exposĂ©s Ă la tempĂ©rature ambiante plus longtemps quâil nâest absolument nĂ©cessaire.
En routeâ: Transportez les aliments frais et congelĂ©s dans un sac isotherme. De cette façon, ils restent bien au froid.
Ă la maisonâ: Le rangement correct dans le rĂ©frigĂ©rateur, selon les diffĂ©rentes zones de tempĂ©rature, permet de conserver les aliments plus longtemps. Stockez les produits avec une date de pĂ©remption plus proche de maniĂšre bien visible Ă lâavant et consommez-les en premier.
DIRECTION ARTISTIQUE
â #13.â2023
Mieux sâinformer, mieux consommer
GUDD! est Ă©ditĂ© par Maison Moderne pour le compte du MinistĂšre de lâAgriculture, de la Viticulture et du DĂ©veloppement rural.
Cassandre Bourtembourg
MISE EN PAGE
Monique Bernard (coordination)
CHEFS DâĂDITION
Muriel Dietsch et Agathe Goisset
PHOTOGRAPHIES COUVERTURES
Marie Russillo (Maison Moderne), Shutterstock
MinistĂšre de lâAgriculture, de la Viticulture et du DĂ©veloppement rural
1, rue de la Congrégation
L-1352 Luxembourg
E-mailâ: info@ma.public.lu
www.agriculture.public.lu
ISSN 2535-843X
Une réalisation du Brand Studio Maison Moderne www.maisonmoderne.com mm-agency@maisonmoderne.com
TRADUCTIONS, CORRECTIONS
Josette Dolar, RepĂšres Communication, Boutique Translation
PUBLICITĂ
Maison Moderne
(+352) 20 70 70-300
brandstudio@maisonmoderne.com
Tous droits réservés
© MM Publishing and Media S.A.
/ sur
op
www.antigaspi.lu
35: A. 66 #13
Lösung von Seite 33: Der Kohlrabi. Lösung von Seite
EMBRACING THE FINEST WINES AND SPIRITS
WENGLER.LU
with Jill Crovisier / Dancer
PHOTO Rick Tonizzo / DESIGN Céline WenglerCaves Wengler S.A. DRINK RESPONSIBLY CAVES WENGLER S.A. 2 Rue Neuve L-6581 Rosport / info@wengler.lu / +352 73 03 73