чісло 7 2016 | рiчник хiIi.
70
сезон Театру Александра Духновіча
русин
iнфо
Iнформачный двотыжденник Русинiв Словеньска ׀цiна 0,50 € факты ׀култура ׀історія актуалны iнформацїї о Русинах а не лем про Русинiв
Наша тема
З домова
Нашы особности
Русины – самы о собі
Камюнка завершує юбілей
Николай Бобак
6
В Проґрамовім выголошіню влады є і русиньске школство. Словакія має уповномоченого про меншыны 13-го апріля 2016-го року быв публікованый текст Проґрамового выголошіня влады Словацькой републікы на найблизшы штири рокы. Влада на основі свого проґрамового выголошіня буде жадати о довіру в Народній раді Словацькой републікы. Петро Медвідь Владу, котра буде жадати довіру в парламенті творять штири політічны партії: Smer – SD, Slovenská národná strana, Most-Híd i партія Sieť. Текст Проґрамового выголошіня влады днесь як першый публіковала словацька ґазета Denník N. Выголошіня є розділене до 5-ох пунктів: 1. Посилнити сполоченьску і політічну стабіліту, 2. Флексібілно реаґовати на нагоды і неґатіва вонкашнього оточіня, 3. Плынуло продовжовати в підпорі господарьского, соціалного і енвіроменталного розвитку країны, 4. Проглубити господарьску, соціалну і теріторіалну соналежность Словакії, 5. Посилнити задачу державы і охрану верейного інтересу. Тоты пункты мають свої підстаті.
Влада хоче рішыти школство Русинів
Проґрам новой влады занимать ся і вопросами народностных меншын. В рамках 4-го пункту, котрый має назву Проглубити господарьску, соціалну і теріторіалну соналежность Словакії находить ся і статя під назвов Політіка підпоры народностных меншын. В ній ся, окрім далшых іншых справ, котры ся дотуляють народностных меншын, прямо споминать і замір влады підпорити русиньске школство. Русиньске школство є єдине, о котрім ся у выголошіню пише конкретно. Влада подля документу „выпрацує концепцію розвитку навчаня русиньского языка і културы в матерьскых школах, основных школах і середніх школах.“ В ставі, кідь майже нияк не фунґують першы два ступні освіты і русиньске середнє школ-
с. 2 ◢
8
10
Русины собі на будучій рік
будуть припоминати Адолфа Добряньского
У Пряшові 2-го апріля 2016-го року проходило 18-те засіданя Округлого стола Русинів Словеньска (ОСРС). За голову русиньской платформы, в котрій суть зъєдинены русиньскы обчаньскы здружіня, професіоналны інштітуції і незалежны актівісты, быв зволеный Мілан Піліп. Петро Медвідь, говорця Міджі найголовнішы пункты проґраму належало проїднаня ближачого ся 200-го юбілею од народжіня вызначного русиньского народного будителя Адолфа Добряньского, котрый быв першым посланцьом в Угорьскім сеймі за Вышнє Угорьско і як посланець в нім обгайовав права Русинів і Словаків. О його приятельскім одношіню ку словацькому народу свідчіть і то, же быв єдным із основаючіх членів Матиці Словеньской. Із нагоды округлого юбілею од його народжіня ОСРС выголосив рік 2017 за Рік Адолфа Добряньского. В рамках того року хоче ОСРС зорґанізовати актівности, котры будуть мати за задачу підняти інформованость о тій вызначній історічній особности міджі Русинами, но і цілково в словацькій сполочности. Русиньска платформа буде так само коордіновати актівности прямуючі ку всокочіню родного дому А. Добряньского – старого будинку парафії в селі Рудьлов, в котрім бы ся в будучности могла вытворити Добряньского памятна ізба зо свойов сталов експозіціов. О можливостях всокочіня родного дому Добряньского і його далшого хоснованя уж перешли і першы стрічі з представителями Ґрекокатолицькой церькви на Словакії, кідьже будинок є церьковным маєтком. ОСРС собі по року выберав і свою нову презідію. Председом платформы ся став Мілан Піліп, котрый быв од заснованя ОСРС його секретарьом. Новыма членами презідії ся стали: Якуб Тулея – секретарь, Імріх Цупер – представитель орґанізацій і Теодозія Латтова – представителька індівідуалных членів. В презідії зістав Ян Липіньскый, член Выбору про народностны меншыны і етнічны ґрупы за русиньску народностну меншыну, котрый є членом презідії „ex offo“ і Петро Медвідь у функції говорцю. Бардейовчан Мілан Піліп є русиньскый актівіста, председа Містной орґанізації Русиньской оброды на Словеньску в Братіславі, котрый стояв коло выникнутя ОСРС. Є абсолвенстом політолоґії на Пряшівскій універзіті в Пряшові. В роднім Бардейові є депутатом містьского заступительства, до котрого быв зволеный як незалежный кандідат. Робить на Міністерстві обраны Словацькой републікы.