Volume 6 Issue 25, July - September 2025
ชวมวลอดเมดและถานกมมนตจากแกลบกาแฟ แกลบกาแฟทเกดจากกระบวนการผลต
จากการเผา จงจําเปนตองพฒนาแนวทางใชประโยชนจากแกลบกาแฟ
รายละเอยดเพมเตมไดในคอลมน Tea & Coffee Research
นอกจากน จดหมายขาวยงรวบรวมขอมลขาวสารเกยวกบรานชา–กาแฟยอดนยมของจงหวดเชยงรายในคอลมน Café Around และคอลมน Activity
ความเคลอนไหวกจกรรมของสถาบนชาอยางตอเนองทมผจดทําขอขอบคณ ศนยวจยและพฒนาชานํ้ามนและพชนํ้ามน มลนธชยพฒนา
บทความในฉบบน และยนดนําเสนอสาระความรเกยวกบชาใหผอานตดตามตอไปอยางตอเนองคะ
การผลตชวมวลอดเมดและถานกมมนตจากแกลบกาแฟ
จงหวดเชยงรายถอเปนแหลงปลกกาแฟสายพนธอาราบกาทสําคญของประเทศไทยโดยมพนทปลก
กระจายอยตามอําเภอแมสรวย แมลาว แมฟาหลวง และแมสาย
มปรมาณคดเปนกวารอยละ
กาแฟจากเชยงรายจงนบเปนผลผลตหลกทสงเขาสทงตลาดในประเทศและตางประเทศ
(coffee husk) ซงประกอบดวยเปลอก
หากขาดการจดการอยางเหมาะสม
PM 2 5 จากการเผา
แกลบกาแฟ: วสดเหลอทงทมศกยภาพ
หลงการเกบเกยวและแปรรปผลกาแฟเพอแยกเมลด จะไดแกลบกาแฟซงประกอบดวยเปลอก
เรมตนของการพฒนาผลตภณฑใหมทงดานพลงงานและสงแวดลอม
วสดชวมวลเหลอทงจากภาคเกษตรกรรมของประเทศไทยมปรมาณมหาศาล เชน
กําจดดวยการปลอยใหยอยสลายตามธรรมชาตหรอเผาทําลาย ซงกอใหเกดปญหามลภาวะทางอากาศ โดยเฉพาะการปลอยกาซเรอนกระจกและฝนละออง
ขนาดเลก (PM 2 5) ทสงผลกระทบโดยตรงตอสงแวดลอมและสขภาพของประชาชน [2]
ทงน วสดชวมวลเหลานมความหนาแนนตํ่า ทําใหยากตอการรวบรวมและไมคมคาตอการขนสง การนําชวมวลมา อดเปนเมดเชอเพลง (Biomass Pellet) จง
เปนทางเลอกทเหมาะสม เนองจากสามารถเพมความหนาแนนของเชอเพลงไดมากกวา 4–5 เทาเมอเทยบกบวสดดบดงเดม ทําใหสะดวกตอการจดเกบและ
ขนสง อกทงยงเปนการเพมมลคาใหกบวสดเหลอทง
ชวมวลอดเมดจากแกลบกาแฟมคณสมบตดานคาความรอนเฉลยประมาณ 4,200–4,500 kcal/kg ซงแมจะตํ่ากวาถานหน (6,000 kcal/kg) หรอนํ้ามนเตา (9,000 kcal/kg) แตกเพยงพอสําหรบใชงานในอตสาหกรรมทวไป และมขอไดเปรยบทสําคญคอเปน
สทธ (Carbon Neutral) [3,4] ปจจบน
งานวจยนไดทดลองอดขนรปแกลบกาแฟดวยกระบวนการ อดรอน
(Hot Compression) กระบวนการผลตชวมวลอดเมดดงกลาวแสดง ในรปท 2 และผลการเปรยบเทยบสมบตชวมวลอดเมดจากแกลบ กาแฟและมาตรฐานชวมวลอดเมดตางๆ [6] แสดงในตารางท 1
ตารางท 1 การเปรยบเทยบคณสมบตของชวมวลอดเมดจากแกลบกาแฟกบมาตรฐานชวมวลอดเมด
ตารางท 1 แสดงผลการเปรยบเทยบสมบตชวมวลอดเมดจากแกลบกาแฟกบมาตรฐานสากล โดย ผลการทดสอบพบวามคาพลงงานความรอนและสมบตทางกายภาพเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน อกหนงผลตภณฑทมคณคาสงจากแกลบกาแฟคอ ถานกมมนต (Activated Charcoal) ซงเปนวสดท
มรพรนขนาดเลกจํานวนมากบนพนผว ทําใหมพนทผวสมผสสงและคณสมบตเดนดานการดดซบสาร
เคมและสงเจอปนตาง ๆ รปท 3a แสดงลกษณะอนภาคถานกมมนตและกระบวนการดดซบ ขณะท
รปท 3b เปนภาพถาย SEM ของกะลากาแฟทแสดงลกษณะรพรนซงเหมาะสมตอการนํามาใชผลต
ถานกมมนต
กระบวนการดงกลาวแสดงใน รปท 4 ซงแสดงขนตอนการผลตถานกมมนตชนดเมดจากแกลบกาแฟ
รปท 4 กระบวนการผลตถานกมมนตชนดเมดจากแกลบกาแฟ
ถานกมมนตทไดถกนํามาทดสอบสมบตการดดซบดวยสารละลายไอโอดน (2% v/v) โดยการเตมถานกมมนต 2 0 กรมลงใน
สารละลายปรมาณ
รปท 5 การทดสอบการดดซบสารละลายไอโอดนของถานกมมนตจากแกลบกาแฟ
ความสําคญและการตอยอด
จากผลงานวจยขางตน แสดงใหเหนถงการใชทรพยากรอยางคมคา โดย
สามารถแปรเปลยนวสดชวมวลซงเปนทรพยากรหมนเวยนใหกลายเปน
พลงงานทเปนมตรตอสงแวดลอม การเผาไหมชวมวลดงกลาวปลอยกาซ
คารบอนไดออกไซดสทธใกลศนย (Carbon Neutral) หรอตํ่ากวาการ
ใชเชอเพลงฟอสซล อกทงยงชวยสรางมลคาเพมใหกบเศษวสดเหลอใช
ทางการเกษตร การนําชวมวลอดเมดมาใชจงเปนการสงเสรมพลงงาน
สะอาดและยงยน ลดการพงพาเชอเพลงฟอสซล และเปนทางออกใน
การจดการของเสยจากภาคเกษตรอยางมประสทธภาพ นอกจากน ยงสามารถตอยอดพฒนาแกลบกาแฟไปสการผลต ถานกม
เหลอทง แตยงสามารถนํามาสรางผลตภณฑและนวตกรรมใหมทม
อยางยงยน
เอกสารอางอง
ราน So Flow เกดจากการทผมเคยเปนบารเทนเดอร (Bartender) และชนชอบศาสตร
(Cocktail)
การทํากาแฟและชาได
(Basic coffee) มตจะ (Matcha) และ เมน Signature แลว เรายงสามารถทําเครองดม
ทงกาแฟและชาจากความตองการของลกคาไดอกดวย ดงนนราน So Flow จงแอบม กลนอายของบารคอกเทลเลกๆกวาไดคะ สวนตวแลวดฉนคดวาการสรางสรรคแบบนจะ
Classic Cocktail ทมชอวา Gin Tonic โดย
เปลยนจากเหลา Gin มาเปน Espresso shot ผสมเขากบ Tonic และเลมอน
Flow Coffee นเลยเปนสาเหตททําใหเมนของทางราน
‘S-Yen’ (หรอ Es-Yen Thai Style)
093-5953632
(English Integrated Study: EIS)
และหอง Food Maker Space กลมอาคาร อาคาร M-square
เทคโนโลย
Fest 2025 บรรยากาศงานครบรอบ 10 ป “Drink Better Coffee” ณ
IMPACT Exhibition Center Hall 5–8 ปนคกคกเปนพเศษ
แทจรง
นอกจากนยงมโซนอปกรณชงกาแฟจากหลากหลายแบรนด ชอดง มาพรอมโปรโมชนสดพเศษเฉพาะภายในงาน เพอใหทกคน
ไดเลอกสรรสงทดทสดสําหรบการดมกาแฟท “ดกวา” อยางแทจรง
และถาคณตองเลอกกาแฟเพยงหนงแกวจากในงาน
รสชาตดทสด แตเพราะ “คณรจกมนมากทสด”
สงหาคม 2568 ณ Hong Kong Convention and Exhibition Centre (HKCEC)
การจดประชม Global Tea and Coffee Association Forum 2025
เชยงรายยกระดบสเวทชาและกาแฟโลก สรางเครอขายความรวมมอและนวตกรรมอยางยงยน
อกหนงกจกรรมทไดรบความสนใจคอ “A Cup to Village” ซงเปดโอกาสใหผเขารวมไดเยยมชมพนทเพาะปลกชาและ
กาแฟในจงหวดเชยงราย อาท ดอยชาง และวงพดตาล เพอ
เรยนรกระบวนการผลตตงแตตนนํ้าถงปลายนํ้า พรอมสมผส
วฒนธรรมกาแฟและชาทองถนอยางใกลชด
Tea Research Institute, Chinese Academy of Agricultural Sciences (TRI-CAAS)
ซงสะทอนถงบทบาทสําคญของจงหวดเชยงรายในฐานะ “ศนยกลางชาและกาแฟของภมภาค
อาเซยน”เชยงราย เมองแหงแรงบนดาลใจในถวยชาและกาแฟ
ASSOCIATION FORUM 2025
Training on the Sustainability of Arabica Coffee Production
(Sustainable Coffee Farming) ทผสม
ผสานกบแนวคด เศรษฐกจหมนเวยน (Circular Economy)
และ เปาหมายการพฒนาทยงยน
ระหวางวนท 13–15 สงหาคม 2568 ทปรกษาจาก
กรมวทยาศาสตรบรการ ไดลงพนทใหคําปรกษาแก
สถาบนชาและกาแฟ เพอเตรยมความพรอมในการ
ขอรบรองระบบมาตรฐาน ISO/IEC 17025 วาดวย
ความสามารถของหองปฏบตการทดสอบและสอบ เทยบ การใหคําปรกษาครงนมงเนนการปรบปรง
กจกรรมวนวทยาศาสตร
ระหวางวนท 18–20 สงหาคม 2568 สถาบนชา
และกาแฟไดเขารวมจดนทรรศการในงาน
สปดาหวนวทยาศาสตรแหงชาต เพอเผยแพรองค
ความรดานวทยาศาสตรทเกยวของกบชาและ
กาแฟ ภายในบธมการนําเสนอขอมลเกยวกบ ตน
กําเนดของชา
และผประกอบการทดําเนนกจการเกยวกบกาแฟ ภายใต
โครงการพฒนาการสรางมลคาเพมผลผลตกาแฟโรบสตา
ชมพร ณ หอง Food Maker Space ชน 4 อาคาร I-Park (M-Square) มหาวทยาลยแมฟาหลวง
“เทคโนโลยการแปรรปชาอสสมในรปแบบอาหาร”
ความรวมมอเพอการพฒนาชาและกาแฟในพนทอําเภอแมฟาหลวง
กจกรรมในครงนจดขนภายใต โครงการพฒนาคณภาพชวตผมราย ไดนอยในเมองและชนบท
มเปาหมายเพอรวมกนผลกดนการ พฒนาชาและกาแฟแมฟาหลวงในเชงยทธศาสตร สรางความเขม แขงแกชมชน และยกระดบสเวทสากล การประชมดงกลาวถอเปน อกหนงกาวสําคญของความรวมมอระหวางสถาบนการศกษา
ชมชน และภาคเครอขาย ทมงขบเคลอนชาและกาแฟไทยสการ
พฒนาอยางยงยน การเชอมโยงกบเปาหมายการพฒนาทยงยน
มหาวทยาลยแมฟาหลวง
ชาตและไทย เมอวนท 30 สงหาคม 2568 สถาบนชาและกาแฟ
ณ หอง Food Makerspace (MI 408) อาคาร I-Park (M-Square) ภายในกจกรรม
มการ ดรปกาแฟ (Coffee Drip) และรงสรรคเมนจากกาแฟ
ของไทย พรอมทงใหนกศกษาไทยไดแลกเปลยนมมมองและ
ความสนกสนานและอบอน กจกรรมในครงนไมเพยงแตชวยลดความ
รสก Home Sick และ Culture
Tea&Coffee Activity
เมอวนองคารท 2 กนยายน 2568 สถาบนชาและ
กาแฟ มหาวทยาลยแมฟาหลวง ไดนําเสนอโครงการ
“การใชนวตกรรมเพอสงเสรมและพฒนาการแปรรป
ชาอสสมสมาตรฐานของกลมวสาหกจชมชนเกษตร อนทรยบานแมหาง”
โครงการดงกลาวมงเนน การนํานวตกรรมมาพฒนากระบวนการผลตชาอสสม ตงแตตนนํ้า–กลางนํ้า–ปลายนํ้า ใหไดคณภาพตาม มาตรฐาน เหมาะสมกบผบรโภคและตลาดปจจบน พรอมสรางโอกาสเพมรายไดใหเกษตรกร และตอย
อดสการพฒนาทยงยน
มหาวทยาลยเชยงใหม ในการเยยมชมครงน คณะนกวจยไดเขาศกษาดงานและแลกเปลยนเรยนร
หลวง พรอมหารอแนวทางความรวมมอดาน
กาแฟ และผลตภณฑเกษตรของไทย ส มาตรฐานสากล
ทศทางการพฒนาอตสาหกรรมชาและกาแฟของประเทศไทย
นอกจากน ทประชมยงไดรายงานความสําเรจจากการจดงาน Global Coffee and Tea
Association Forum 2025
Challenge Awardจาก World Green Tea Association ประเทศญปน รางวลชาเชยงราย จากเวท World Green Tea Con-[test 2025 รางวล Good Practice จากผลงานบรการวชาการ
“Fi Asia 2025” (Food Ingredients Asia 2025) ณ ศนยการประชมแหงชาตสรกต
and Coffee Beyond Beverages: Functional Ingredients for the Future Food and Wellness”
1 Yearrakan Co , Ltd (Thailand)
2 Silesia Flavours South East Asia Pte Ltd (Singapore)
3 Taiyo Kagaku Co , Ltd (Japan)
กจกรรมดงกลาวไดรบความสนใจจากผเขารวมทงชาวไทยและชาวตางชาตกวา
ระดบนานาชาต เพอขบเคลอนชาและกาแฟไทยสตลาดโลกอยางยงยน
เมอวนท 18 กนยายน 2568 การบรรยายดงกลาวมงเนนการนําเสนอศกยภาพ
(Functional Ingredients) ทสามารถตอยอดส
Future Food & Wellness Economy
Hand Cream และ Pillow Spray
