ןוַ,ןצנירפערעייז,םיכלמערעייז,ייז;לַרשיןופזיוהסַדךיזטמעִיוזַ,ןענופעגטרעוורעןעווךיזטמעִבנגרעדיוו26 ,םיַיבנערעייזןוַ,םינהכערעייז ןטימרימוצטרעקעגמוַךיזןבַהייזלַוו;ןריובעגךימטסַהוד,ןייטִַוצןוַ;רעטַפןַמטסיבוד,ץלַהַוצקידנגַז27 .זדנוַעוועטַרןוַףיוַייטִ,ןגַזייזןלעווהרצרעייזןופטַצרעדןיַרעבַ;םינפןטימטִינןוַןקור ןופטייצרעדןיַןעוועטַרךידןענעקייזביוַ,ןייטִפיוַייזןלַז?טכַמעגרידטסַהודסַוורעטעגעניידןענעזוַוורעבַ28
ןופןעמַנםעדוצ,ןעלמַזרַפריַוצךיזןלעוורעקלעפעלַןוַ;טַגןופןַרטרעדםילִוריןפורייזןלעווטייצרענעיןיַ17 .ץרַהטכעלִרעייזןופקנַדעגרעדךַנןייגטִינרעמןלעווייזןוַ;םילִוריןייק,טַג ךיַסַוודנַלםעדוצןופצדנַלןופןעמַזוצןעמוקןלעווייזןוַ,לַרִיזיוהןטימןייגהדוהיזיוהסַדטעווגעטענעיןיַ18
:טגַזןוַ,ךיזטלמַזרַפ,טפור;דנַלןיַרפוִןיַטזַלב:טגַזןוַ;םילִוריןיַטכעלטנפערַפןוַ,הדוהיןיַטלייצרעד5 .טעטִעטקיטסעפַבידןיַןייגרימַלןוַ,ךיזטלמַזרַפ ןברוחעסיורגַןוַ,ןופצןופסטכעלִןעגנערבלעווךיַלייוו;פַטִינךיזלעטִ,ךיזעיצקירוצ;ןויצןייקןַפםעדףיוַבייה6 ןייזןופןעגנַגעגסיורַזיַרע;געווןייזףיוַזיַםייוגידןופרעטכינרַפרעדןוַ,דלעפןטכידעגןייזןופףיורַזיַביילרעד7
,טדנעלרַפייזטסַהוד;טרעיורטעגטִינןבַהייזרעבַ,ןגַלִעגייזטסַהוד?תמַרעדףיוַןגיוַענַדטִינןענַז,טַג3 טלַוועגטִינךיזןבַהייז;ןזלעפַיווטכַמעגטרַהרעמינפערעייזןבַהייז;רסומןעמעננַטלַוועגטִינךיזןבַהייזרעבַ
קיתעןַזיַסע,קלַפעקיטכעמַזיַסע;טַגטגַז,לַרִיןופזיוהריַ,ןטייווןופקלַפַךייַףיוַןעגנערבלעווךיַ,עז15
.ןגַזייזסַווטִינטסייטִרַפודןוַ,טִינטסייווודךַרפִסנעמעווקלַפַ,קלַפ םירובגעלַןענעזייז,רבקענעפַןַיווזיַלָבלַקרעייז16 ןוַספעִעניידןסעפיוַןלעווייז;ןסעןלַזרעטכעטעניידןוַןיזעניידסַוו,טיורבןיידןוַ,טינִןיידןסעפיוַןלעווייזןוַ17
טעוועמסַווטַטִידזיַסַד;םילִוריןגעקגרַבַטפרַווןוַ,רעמייבפַרַטקַה:תוַבצ'הטגַזעגטַהיוזַלייוו6
טגַז,ןרעווןפרַוועגפַרַייזןלעווייזטכַרטַבךיַסַווטייצרעדןיַ;ןלַפסַווידןִיווצןלַפייזןלעוורעבירעד;ןַטייוו
סַוו,הדוהיןופריַעלַ,טַגןופטרַווסַדטרעה:גַזןוַ,טרַווסַדסיוַןטרַדףורןוַ,זיוהסטַגןופרעיוטןיַייטִ2
ןיַןעניוַווןזַלךייַלעווךיַןוַ,םישעמערעייַןוַןגעווערעייַטרעסעברַפ:לַרשיןופטַגרעד,תוַבצ'הטגַזיוזַ3
.זיַסַד,טַגןופלפמעטרעד,טַגןופלפמעטרעד,טַגןופלפמעטרעד:קידנגַז,רעטרעוועקידנגילףיוַטִיניורט4
רעטכעטערעייזןוַןיזערעייזןענערברַפוצ,םוניהןופןוזםעדןופלַטןיַזיַסַוו,תפותןופתומבידטיובעגןבַהייזןוַ31 .ןצרַהןיַןַרַטִינרימזיַסעןוַ,ןלױפַבטִינייזבַהךיַסַוו;רעַפןיַ לַטרעדרַנ,םוניה-ןבןופלַטרעדטִינןוַ,תפוטןפורטִינרעמסעטעווןעמןעוו',הטגַז,ןעמוקגעטיד,עז,רעבירעד32 טרַןייקןייזטִינטעווסעזיב,תפוטןיַןבַרגַבטעווןעמלייוו;הטיחִןופ ייזטעוורענייקןוַ;דרערעדןופתויחידרַפןוַ,למיהןופלגייפידרַפןסעןייזןלעווקלַפםעדןופסרעפרעקעטיוטידןוַ33
ןופרעדעפיד;טכַמעגסערעטַהטסיזמוַרעכיז,עז?זדנוַטימזיַטַגןופהרותידןוַ,גולקןענעזרימ:ריַטגַזיוזַיוו8 טסיזמוַזיַםירפוסיד ןיַזיַהמכחרַפסַווןוַ;טַגןופטרַווסַדןסעגרַפןבַהייז,עז;טפַכעגןוַטקערִרעדןרעווייז,הִובןרעווםימכחיד9
ייזלעווךיַןוַ,טומרעווטימןסעןבעג,קלַפםעד,ייזלעווךיַ,עז:לַרשיןופטַגרעד,תוַבצןופטַגטגַזיוזַרעבירעד15
דרעווִַןקיִלעווךיַןוַ;טנעקעגטִינןבַהתובַערעייזןוַייזןעמעוו,םייוגידןִיווצןטיירפִעצךיוַייזלעווךיַ16 .ןטכינרַפייזלעווךיַזיב,ייזךַנ ייזזַ,ןעיורפעגולקךַנטקיִןוַ;ןעמוקןלַזייזזַ,ןעיורפעקירעיורטידטפורןוַטכַרטַב:תוַבצןופטַגטגַזיוזַ17 .ןעמוקןלַז
ערעזדנוַןוַ,ןרערטטימןסילפפַרַןלַזןגיוַערעזדנוַידכ,זדנוַרַפגַלקַןבייהפיוַןוַןכַמלענִךיזייזןלַזןוַ18
.ןרירטִינךיזלַזסעזַ,סרעמַהטימןוַלגענטימסעןקיטסעפַבייז;דלַגטימןוַרעבליזטימסעןריצַבייז4 ,ייזרַפןבַהַרומטִינטסלַזןייגטִינןענעקייזלַוו,ןגַרטייזזומןעמ;טִינןדעררעבַ,עמלַפַיווךיילגןענַזייז5
תוַבצ'ה;הלחנןַזןופטורידזיַלַרשיןוַ,ץלַןפִַעגטַהסַוורעדזיַרעלייוו,בקעיןופקלחרעדזיַייזיווטִינ16
ייזידכ,ןסיוטִנַייזלעווךיַןוַ,לַמםעדףיוַדנַלןופרעניוַוונייַידןרעדיילִסיורַלעווךיַ,עז:טַגטגַזיוזַלייוו18
וצלייוו,ייזףיוַהמקנןיידןעזךימזַל,ץרַהסַדןוַרינידטסבורפסַוו,טכערעגטסטפִמסַוו,תוַבצןופ'הוד,רעבַ20
ןסעטמוק,דלעפןופתויחעלַטלמַזרַפ,טמוק;ריַןגעקןענַזםורַלגייפיד,לגיופרעקיקעלפַיוורימזיַהלחנןַמ9
טייגסַוורעגעווַיווןוַ,ץרַןיַרגַיווןייזוטסלַזסַוורַפ,הרצןופטייצַןיַעיִומריַ,לַרִיןופהווקתיד,וד8
ַזבַרטרַפ;קלַפםעדוצןַזטִינקנַדעגןַמןעק,רימרַפןייטִןלַזלַומִןוַהִמִטַכ:טגַזעגרימוצטַגטַה1
;גַטןעוועגךַנזיַסעןעווןעגנַגעגרעטנוַזיַןוזריַ;טסייגםעדןבעגעגפיוַטַהיז;ךַווִטרעווןביזןריובעגטַהסַוויז9 טגַז,םיַנוִערעייזרַפדרעווִםוצןבעגרעביַךיַלעווייזןופןקידנביילברעביַםעדןוַ;טמעִרַפןוַטמעִןרַוועגזיַיז
ךיַ!דרערעצנַגרעדוציירעגירקןופִטנעמַןוַיירעגירקןופִטנעמַןריובעגךימטסַהודסַוו,רעטומןיימ,רימייוו10 .ךימטלִַרַפייזןופרענייַרעדעירעבַ;רעכַווףיוַרימוצןעילעגטִינןבַהןִטנעמןוַ,רעכַווףיוַןעילעגטִינבַה ןופטַצןיַרידוצטוגןטעבךיזַנוִםעדןכַמלעווךיַ,ַי;ִינעביילברעביַןַדטימטוגןַזטעווסע,ַי:טגַזעגטַה'ה11
ןוַ,ייזףיוַןגַלקַבטִינטעווןעמןוַ,ןרעווןבַרגַבטִינןלעווייז;דנַלםעדןיַןברַטִןלעוועניילקןוַעסיורגעדייב6
?ןסיווסעןעקרעוו;טכעלִךעלקערִןוַ,ץלַיוורעמִלַפזיַץרַהסַד9 טכורפרעדטיולןוַ,ןגעווענייזטיולןִטנעמןדעיןבעגוצידכךיַןוַ,ןרינידריבורפךיַ,ץרַהסַדִרַפכרוד,טַג,ךיַ10
ִדקמרעזדנוַןופטרַרעדזיַבייהנַןופןַרטרעכיוהרעקיטכערפַ12 ןיַןרעווןבירִעגןלעוורימןופךיזןזַלרַפסַווידןוַ,ןעמעִךיזןלעווךידןזַלרַפסַוועלַ,לַרִיןופהווקתיד',ה13
טִינןלַזייזידכ,זדלַהרעייזטכַמעגטרַהןבַהייזרַנ,רעיוַרעייזטגיינעגטִינןוַ,טרעהעגטִינןבַהייזרעבַ23
קידנרַפ,דודןופןַרטםעדףיוַןציזסַוו,ןצנירפןוַםיכלמטַטִרעקיזַדרעדןופןרעיוטידןיַןייגנַרַןלעווטלַמעד25 טעווטַטִעקיזַדידןוַ;םילִוריןופרעניווונייַידןוַהדוהיןופרענעמיד,ןצנירפערעייזןוַייז,דרעפףיוַןוַסנגַווןיַ
ןופןוַ,ןיילפרעדןופןוַ,ןימינבדנַלןופןוַ,םילִוריםורַרעטרעידןופןוַ,הדוהיןופטעטִידןופןעמוקןלעווייזןוַ26 .טַגןופזיוהםוצ,הליהתיחבזקידנעגנערבןוַ,תרוטקןוַ,תוחנמןוַ,םיחבזןוַ,ןעגנונערבקידנעגנערב,םורדןופןוַ,גרעביד ןופןרעיוטידןיַןייגניירַוליפַ,טסַלןייקןגַרטוצטִינןוַ,תבִםעדןקילייהוצןרעהטִינרימטעווריַביוַרעבַ27 טִינטעווסעןוַ,םילִוריןופןצַלַפידןרעצרַפטעווסעןוַ,ןרעיוטעריַןיַרעייפַןדניצנַךיַלעוו,תבִםוַםילִורי
רעייזַןַטעגטַהלַרִיהלותביד:ןכַזעכלעזַטרעהעגטַהרעוו,םייוגידןִיווצטציַטגערפ':הטגַזיוזַרעבירעד13
סַוו,ןרעסַוועקידנסילפ,עטלַקידןלעוויצ?דלעפןופזלעפםעדןופטמוקסַוו,ןונבלןופיינִםעדןזַלרַפִטנעמַטעוו14
;םינהכידןופעטסטלעידןופןוַ,קלַפןופעטסטלעידןופטמענןוַ,לִעלפענעדרעסרעפַטַטמענןוַייג,טַגטגַזיוזַ1 ךיַסַוורעטרעווידסיוַטרַדףורןוַ,רעיוטחרזמןופגנַגנַרַםַבזיַסַוו,םוניהןופןוזןופלַטםוצסיורַייגןוַ2 :ןגַזרידלעוו
ןופטַגרעד,תוַבצןופטַגטגַזיוזַ;םילִוריןופרעניווונַַןוַ,הדוהיןופםיכלמריַ,טַגןופטרַווסַדטרעה:טגַזןוַ3 ןעגנילקןלעווןרעיוַענַז,סעטרעהסערעווןוַ,טרַםעדףיוַסטכעלִגנערבךיַ,עז:לַרשי
עלַבילוצ,תפותןופטרַרעדיווןדנוַווִרַפןרעווןלעוו,הדוהיןופםיכלמידןופרעזייהידןוַ,םילִוריןופרעזייהידןוַ13
טַפִַןיבךיַ;ןזיווַבךיזטסַהןוַ,רימןופרעקרַטִטסיבוד;טרַנעגןרַוועגןיבךיַןוַ,טרַנעגךימטסַהוד,טַג7
ןרַוועגרימזיַטַגןופטרַווסַדלייוו;הלבחןוַדלַווגןעירִעגבַהךיַ,ןעירִעגךיַבַה,טדערעגבַהךיַטניזלייוו8
ענַמעלַןדלעמסעןלעוורימןוַ,ייזןגַז,סעטדלעמןטַזעלַןופקערִ,עליפןופגנוקידיילַבידטרעהעגבַהךיַלייוו10 ןלעוורימןוַ,ןעמוקרעביַםיַןלעוורימןוַ,טריפרַפןרעוורעטעוורִפַ:קידנגַז,ןפַטִןַמףיוַטרַוועגןבַהעטנַקַב
ריַעכלעווטימ,טנעהערעַַןיַןענעזסַווהמחלמןופסנפַווידןרעקקירוצלעווךיַ,עז:לַרשיןופטַג'הטגַזיוזַ4 ןיַןלעטִנעמַזוצייזלעווךיַןוַ,תומוחידןופסיורַךַַןרעגַלַבסַוו,םידִכידןגעקןוַ,לבבןופךלמםעדןגעקטגירק
ןוַ,ןרַצןיַןוַ,סעכןיַוליפַ,םערַןקרַטִַטימןוַטנַהעטקערטִעגסיוַןַטימךייַןגעקןפמעקלעווןיילַךיַןוַ5
.הפגמרעסיורגַןופןברַטִןלעווייז;תומהבןוַןִטנעמ,טַטִרעדןופרעניוַוונייַידןגַלִלעווךיַןוַ6 רעדןיַןבילבעגןענעזסַווידןוַ,קלַפסַדןוַ,טכענקענייזןוַ,הדוהיךלמוהיקדצןבעגךיַלעוו',הטגַז,ךַנרעדןוַ7
סַוו,קלַפןיידןוַ,טכענקעניידןוַ,וד,דודןופןַרטםעדףיוַטציזסַוו,הדוהיןופךלמ,טַגןופטרַווסַדרעה:גַזןוַ2
ןוַ,גנוקירדףיוַןוַ,טולבקידלוִמוַןסיגרַפוצףיוַןוַ,הווַתןיידףיוַרַנטִינןענעזץרַהןיידןוַןגיוַעניידרעבַ17
ןופטנעהידךיוַןקרַטִייז;סנגילןיַןעייגןוַ,ףוַינןעוטייז:ַרונךַזַםילִוריןופםיַיבנידןיַןעזעגךיוַבַהךיַ14 יוועריַרעניוַוונייַידןוַ,םודסיוורימוצעלַןענעזייז;סטכעלִןייזןופקירוצטִינךיזטרעקרענייקזַ,עטכעלִיד
טימרעסַווןעקנירטןזַלייזןוַ,דַַווהרעווטימןרעטיפייזלעווךיַ,הֵה:םיַיבנידןגעוותוַבצ'הטגַזיוזַרעבירעד15
טימתועטַףיוַקלַפןיימןריפןוַ,ייזןלייצרעדןוַ',הטגַז,תומולחעִלַפןגעוותוַיבנןגַזסַווידןגעקןיבךיַ,הֵה32
טעוורע;ִיילפעלַטימןטפִמךיזטעוורע,םייוגידטימגירקַטַה'הלייוו;דרערעדןופןקעידזיבןעמוקטעווִיורעגַ31
ןופןבייהפיוַךיזטעוודנומערוטִרעסיורגַןוַ,קלַפוצקלַפןופןייגסיורַטעווסטכעלִ,עז:תוַבצןופטַגטגַזיוזַ32
םיַטימןִטנעמעסיוועגןוַ,רובכועןופןוזםעדןתנלַ,טסייהסַד,םירצמןייקןִטנעמטקיִעגטַהםיקיוהיךלמרעדןוַ22
ןוַ,דרעווִןטימטייטעגםיַטַהרעכלעוו;םיקיוהיךלמםוצטכַרבעגםיַןוַ,םירצמןופהירוַטריפעגסיורַןבַהייזןוַ23
וצםיַקלַפןופטנַהרעדןיַןבעגטִינםיַלַזעמזַ,והימריטימןעוועגזיַןפִןופןוזםעדםקיחַןופטנַהידרעבַ24
,לבבןופךלמםעדןענידטִינטעווריַ:ןגַזוציוזַ,ךייַוצןדערסַווםיַיבנידןופרעטרעווידוצוצטִינטרעהרעבירעד14
טלַזריַןוַןביירטרַפךייַלַזךיַידכ,ןעמַנןיימןיַןגילַןגַזייזןוַ,טַגטגַז,טקיִעגטִינייזבַהךיַלייוו15 ַיבנַךייַןגַזסַווםיַיבנידןוַריַ,ןייגרעטנוַ
ןטפניפןיַןוַרַיןטרעפןיַ,הדוהיךלמוהיקדצןופטפִַרעהרעדןופבייהנַןיַ,רַיןבלעזםעדןיַןעִעגזיַסעןוַ1
ןענַזסַוועטסטלעעקירעביַידוצםילִוריןופטקיִעגטַהַיבנהוהימריסַווווירבםעדןופרעטרעווידןענַזסַדןוַ1 ;לבבןייקםילִוריןופןעגנַפעגטַהרצנדכובנסַווקלַפןצנַגםעדוצןוַםיַיבנידוצןוַםינהכידוצןוַ,ןרַוועגןעגנַפעג
עלַןופןעלמַזרַפךַַלעווךיַןוַ,גנַפעגרעַַןרעקפַלעווךיַןוַ,טַגטגַז,ךַַןופןעניפעגןזַלךיזלעווךיַןוַ14 ןופטרַםעדןיַןעגנערבקירוצךַַלעווךיַןוַ,טַגטגַז,ןבירטרַפךַַבַהךיַןיהוַוורעטרעעלַןופןוַ,רעקלעפ
לַזסַווןַמןייקןבַהטִינטעוורע;ןעמַזןייזןוַימעלחנםעדהיעמִןפַרטִַבלעווךיַ,עז:טַגטגַזיוזַרעבירעד32
ןלעטִפיוַייזלעווךיַןעמעוו,ךלמרעייזדודןוַ,טַגרעייזרַהםעדןענידןלעווייזרַנ9
ךידלעווךיַ,עזלַוו,לַרשי,ךיזןקערִטִינטסלַזןוַ,טַגטגַז,בקעיטכענקןַמ,ןבַהַרומטִינודטסלַזרעבירעד10 ןוַ,ליטִןוַורןיַןַזןוַןרעקמוַךיזטעוובקעיןוַ;טפִַנעגנַפעגרעייזןופדנַלןופןעמַזןַדןוַ,ןטַווןופןעוועטַר .ןקערִטִינםיַטעוורענייק ךידבַהךיַןיהוַוורעקלעפעלַןופףוסעלופַןכַמלעווךיִַטַכ;ןעוועטַררידוצ',הטגַז,רידטימןיבךיַלייוו11 רַגןזַלטִינךידלעווןוַ,סַמטימףַרטִךידלעווךיַרַנ;רידןופףוסעלופַןכַמטִינךַדךיַלעוו,טיירפִעצ
.גנולייהרַפתוַופרןייקטִינטסַהוד;ןרעווןדנוברַפטסלַזודידכ,גירקןַדןקידייטרַפטִינלַזרענייק13
קלַפןיימןייזןלעווייזןוַ,לַרִיןופתוחפִמעלַןופטַגרעדןייזךיַלעוו,טַגטגַז,טייצרעבלעזרעדןיַ1 םיַןעגנַגעגןיבךיַןעוו,לַרשי,רבדמרעדןיַןחןענופעגטַהדרעווִןופןבילבעגזיַסַווקלַפסַד':הטגַזיוזַ2
,דיירפןיַןרעקרַפרעיורטרעייזלעווךיַלייוו;ןעמַזוצעטלַןוַעגנויעדייב,ץנַטןיַןעיירפךיזהלותבידטעווטלַמעד13
ןוַ;טַגטגַז,רכִןעמוקַבטעווטעברַןיידלייוו,ןרערטןופןגיוַעניידןוַ,ןענייווןופלוקןיידפַטלַה;טַגטגַזיוזַ16
הרותןיימןגיילךיַלעוו,טַגטגַז,געטענעיךַנ;לַרִיןופזיוהןטימןכַמלעווךיַסַוודנוברעדןייזטעווסַדרעבַ33 ןיימןייזןלעווייזןוַ,טַגרעייזןייזלעווךיַןוַ;רעצרעהערעייזןיַןביירִסעלעווךיַןוַ,ןלייטעטסקינייוועניַערעייזןיַ
עלַןלעווייזלייוו;טַגןעק:גידנגַז,רעדורבןייזִטנעמרעדעיןוַ,רבחןייזִטנעמרעדעיןענרעלטִינרעמןלעווייזןוַ34 טִינרעמדניזרעייזלעווךיַןוַ,ןייזלחומןווערעייזלעווךיַלייוו;טַגטגַז,ןטסערגםעדזיבןטסנעלקםעדןופ,ןענעקךימ
ידביגךיַ,עז':הטגַזיוזַ:טסגַזןוַ,תוַיבנוטסגַזסַוורַפ:גידנגַז,טרַפִרַפםיַטַההדוהיךלמוהיקדצלייוו3 ;ןפַכיזטעוורעןוַ,לבבךלמןופטנַהרעדןיַטַטִעקיזַד
;ןגיוַענייזןעזןלעווןגיוַענייזןוַ,ליומוצליומםיַטימןדערטעווןוַ,לבבךלמ ידטימןפמעקטעווריִַטַכ';הטגַז,ןטכַרטַבםיַלעווךיַזיבןייזרעטעווטרַדןוַ,לבבןייקוהיקדצןריפטעוורעןוַ5
טכערןַדלַוו,תותנעןיַזיַסַוודלעפןַמרידףיוק:ןגַזןוַרידוצןעמוקטעוו,רעטעפןַד,םולִןופןוזרעדלַמנח,עז7
,ייז,ךימןרעגרערַפוצןַטעגןבַהייזסַוו,הדוהיןופרעדניקידןופןוַלַרשיןופרעדניקידןופסטכעלִעלַבילוצ32 םילִוריןופרעניווונייַידןוַהדוהיןופרענעמידןוַ,םיַיבנערעייזןוַםינהכערעייז,ןצנירפערעייז,םיכלמערעייז ךיַןוַירפףיוַייטִךיַ,טנרעלעגייזבַהךיִַטַכ;םינפםעדטִינןוַ,ןקורםעדטרעקעגמוַרימוצךיזןבַהייזןוַ33
.ןצרַווִרַפוצסעידכ,ןעמַנןיימףיוַןפורעגטרעווסַוו,זיוהםעדןיַתובעותערעייזטלעטִעגןבַהייזרעבַ34 ןייגכרודרעטכעטערעייזןוַןיזערעייזןכַמוצידכ,םוניה-ןבןופלַטןיַןענעזסַוו,לָבןופתומבידטיובעגןבַהייזןוַ35 עקיזַדידןַטןלַזייזזַ,ןעניזןיַןלַפעגנַַטִינרימזיַסעןוַ,ןליופַבטִינייזבַהךיַסַוו;ךלומוצרעייפםעדךרוד
וציוזַ,הסיפתןופףיוהןיַטרַפִרַפןעוועגךַנזיַרעןעוו,לַמטייווצַוהימריוצןעמוקעגזיַטַגןופטרַווסַדןוַ1
ַןייזטעוו,טעטִענייזעלַןיַןוַ,תומהבןַןוַןִטנעמןַברחזיַסַוו,טרַםעדןיַרעדיוו:תוַבצ'הטגַזיוזַ12 .ןגילםירדעערעייזןזַלסַוורעכוטסַפןופגנוניוַוו
םורַרעטרעידןיַןוַ,ןימינבדנַלןיַןוַ,םורדןופטעטִידןיַןוַ,קמערעדןופטעטִידןיַ,גרעבידןופטעטִידןיַ13 .טַגטגַז,ייזטלייצסַווםעדןופטנעהידרעטנוַןייגכרודרעדיווםירדעידןלעוו,הדוהיןופטעטִידןיַןוַ,םילִורי זיוהםוצןוַלַרִיזיוהםוצטגַזעגוצבַהךיַסַווךַזעטוגידןייזםייקמלעווךיַןעוו,טַגטגַז,ןעמוקגעטיד,עז14
,םילִוריןיַהדוהיךלמוהיקדצוצרעטרעוועקיזַדידעלַטדערעגַיבנהוהימריטַהטלַמעד6
ןַזוצִטנעמרעדעיטייהַרפקידנפורסיוַ,ןגיוַענַמןיַטוגזיַסַווןַטעגטַהןוַ,טרעקעגמוַטציַךיזטַהריַןוַ15 .ןעמַנןַמףיוַןפורעגטרעווסַווזיוהםעדןיַרימרַפדנובַטכַמעגטַהריַןוַ;רבח ןייזןדעיןוַ,טכענקןייזןדעיטגנערבעגקירוצטַהריַןוַ,ןעמַנןיימןדנוַווִרַפןוַטרעקעגמוַךיזטַהריַרעבַ16
וצִטנעמרעדעיןוַ,רעדורבןייזוצרענייַרעדעי,טייהיירפןפורוצ,רימוצטרעהעגטִינטַהריַ:טַגטגַזיוזַרעבירעד17 ןכַמךַַלעווךיַןוַ;רעגנוהםוצןוַ,הפגמםוצ,דרעווִםוצ,טַגטגַז,ךַַרַפטייהיירפַסיורַןפורךיַ,עז;רבחןייז .דרערעדןופןכַרגינעקעלַןיַןטיירפִרַפוצ דנובםעדןופרעטרעווידןעוועגםייקמטִינןבַהסַוו,דנובןיימןטערטעגרעביַןבַהסַווןִטנעמידןבעגלעווךיַןוַ18 ,םיַןופןלייטידןִיווצןעגנַגעגכרודןוַ,ייווצןיַבלַקסַדןטינִעצןבַהייזןעוו,רימרַפטכַמעגןבַהייזסַוו ךרודַןענעזסַוו,דנַלןופקלַפעצנַגסַדןוַ,םינהכידןוַ,םיסירסיד,םילִוריןופןטִריפידןוַ,הדוהיןופןטִריפיד19
.טרעפטנעעגטִינןבַהייזרעבַ םעדטרעהעגטַהריַלַוו:לַרשיןופטַג,תוַבצןופטַגטגַזיוזַ:םיבחרידןופזיוהםעדוצטגַזעגטַהוהימריןוַ18 :ןלױפַבךַַטַהרעסַווץלַטיולןַטעגןוַ,תוצמענַזעלַטיהעגטַהןוַ,רעטַפרעַַ,בדנויןופהווצמ רימרַפןייטִלַזסַווןַמןייקןבַהלגנַמטִינטעוובחרןבבדנוי:לַרשיןופטַגרעד,תוַבצ'הטגַזיוזַרעבירעד19
ןגעקןוַ,הדוהיןגעקןוַ,לַרשיןגעקטדערעגרידוצבַהךיַסַוורעטרעוועלַטרַדףיוַטביירִןוַ,ךוב־לבַרידטמענ2
רעדעמִילַןוַ,ןטרַדןציזןצנירפעלַ,עזןוַ;רעמיצס'רפוסםעדןיַ,זיוהס'ךלמםעדןיַןעגנַגעגפַרַרעזיַטלַמעד12 ןוַ,היננחןופןוזרעדהיקדצןוַ,ןפִןופןוזרעדהירמגןוַ,רַבכועןופןוזרעדןתנלַןוַ,היעמִןופןוזרעדהילדןוַ,רפוס
טמענ:גידנגַז,ךורבוציִוקןופןוזםעדַימעלִןופןוזםעדהינתנןופןוזםעדידוהיטקיִעגןפיצנירפעלַןבַהרעבירעד14
.ןרעיוַערעייזןיַטנעַלעגסעךורבטַה.ןרעיוַערעזדנוַןיַסעןעיילןוַפַרַךיזץעז:טגַזעגםיַוצןבַהייזןוַ15
ןוַרפוסםעדךורבןפַכוצ,לֵַבָןבהימלֵןוַ,לַירזָןבהירשןוַ,ךלֵהןבלַמחריןליופַבטַהךלמרעדרעבַ26
סַוורעטרעווידןוַ,הליגמידטנערברַפטַהךלמרעדסַווםעדכַנ,והימריוצןעמוקעגטַגןופטרַווסַדזיַטלַמעד27 :ןגַזוציוזַ,ליומס'והימריןופןבירִעגטַהךורב ,ךוברעטִרערעדןיַןעוועגןענעזסַוורעטרעוועגידרעירפעלַםיַןיַןיירַטביירִןוַ,ךוברעדנַןַרעדיוורידטמענ28 .טנערברַפטַההדוהיןופךלמרעדםיקיוהיסַוו וטסַהסַוורַפ:טגַזעגןוַ,הליגמעקיזַדידטנערברַפטסַהוד:טַגטגַזיוזַ:הדוהיךלמםיקיוהיוצןגַזטסלַזודןוַ29 ?תומהבןוַןִטנעמןלעטִפַןטרַדןופטעווןוַ,דנַלסַדןרעטִעצןוַןעמוקטעוולבבךלמרעד:ןבירִעגטרַד רעטיוטןייזןוַ,דודןופןַרטםעדףיוַרעציזןייקןבַהטִינטעוורע:הדוהיךלמםיקיוהיןגעווטַגטגַזיוזַרעבירעד30
.ןברַטִטִינןטרַדלַזךיַידכ,רעבַרִםעדןתנויןופזיוהןיַןעגנערבקירוצטִינךימטסלַז ַךעלגעטןבעגםיַלַזעמזַןוַ,הסיפתןופףיוהןיַוהימריןלעטִנַרַלַזעמזַןלױפַבוהיקדצךלמרעדטַהטלַמעד21 ןופףיוהןיַןבילבעגוהימריזיַיוזַ.ןרעווןעגנַגעגסיוַטעווטַטִןיַטיורבעלַזיב,סַגסרעקעברעדןופטיורבלקיטִ
ןופןוזרעדרוִַפןוַ,הַימעלִןופןוזרעדלַכויןוַ,רוִַפןופןוזרעדהילַדגןוַ,ןתמןופןוזרעדהיטַפִןבַהטלַמעד1
,הצעןבעגרידלעווךיַביוַןוַ?ןטיוטרעכיזטִינךימוטסעוו,ןגַזסַדרידלעווךיַביוַ:והיקדצוצטגַזעגוהימריטַה15
טסַהודסַווטצעיזנוַגַז,רידוצןגַזןוַ,רידוצןעמוקייזןוַ,טדערעגרידטימבַהךיַזַןרעהןצנירפידביוַרעבַ25 :טגַזעגרידוצטַהךלמרעדסַווךיוַ;ןענעגרהטִינךידןלעוורימןוַ,זנוַןופטִינסעטלַהַב,ךלמםוצטגַזעג וצ,זיוהסנתנויןיַןעגנערבקירוצטִינךימלַזרעזַ,ךלמןרַפהִקבןַמטכעלטנפערַפבַהךיַ:ןגַזייזוצוטסלַז26
:ןגַזוציוזַ,הסיפתןופףיוהןיַטרַפִרַפןעוועגזיַרעןעוו,והימריוצןעמוקעגטַגןופטרַווסַדזיַטציַ15
,ןפִַןופןוזםעדםקיחַןופןוזםעדוהילדגוצךיוַקירוצייג:טגַזעגרעטַה,ןעגנַגעגקירוצטִינךַנזיַרעןעוו,טציַ5 ייגרעדַ,קלַפםעדןִיווצםיַטימץיזןוַ,הדוהיןופטעטִידרעביַרעִרעהןרַפטכַמעגטַהלבבןופךלמרעדןעמעוו
ידןוַ,ןעמַזןכעלגינעקםעדןופ,עמִילַןופןוזםעדוהינתנןופןוזרעדלַָמֵיזיַ,ִדוחןטעביזןיַןעוועגזיַסעןוַ1 ןעמַזוצייזןבַהןטרַדןוַ;הפצמןייקםקיחַןופןוזםעדוהילדגוצןעמוקעג,םיַטימןִטנעמןעצ,ךלמםעדןופןטִריפ
ןגַלִעגןבַהןוַ,םיַטימןעוועגןענעזסַווןִטנעמןעצידןוַ,ןהינתנןופןוזרעדלַָמֵיןענַטִעגפיוַזיַטלַמעד2
יד,הפצמןיַןעוועגזיַסַווקלַפםענעבילברעביַןצנַגםעדטפִַנעגנַפעגןיַטריפעגקעווַלַעמִיטַהטלַמעד10 ןבעגעגרעביַטַהרעטכַוו־טפיוהרעדןדַרזובנןעמעוו,הפצמןיַןבילבעגזיַסַווקלַפןצנַגםעדןוַ,ךלמםענופרעטכעט
טַגסַווץלַטיולטִינןעוטרימביוַ,זדנוַןִיווצתודערעיירטעגןוַרעתמַןַןַזטַגלַז:והימריוצטגַזעגייזןבַה5
ןופרעניווונייַידףיוַןרַוועגןסַגעגסיוַזיַהמחןַמןוַסעכןַמיוויוזַ:לַרשיןופטַגרעד,תוַבצ'הטגַזיוזַלייוו18 ַןַזטעווריַןוַ;םירצמןייקןעמוקנַרַטעווריַןעוו,ךַַףיוַןרעווןסַגעגסיוַהמחןַמטעוויוזַ,םילִורי .טרַםעדןעזטִינרעמטעווריַןוַ;הפרחַןוַ,הללקַןוַ,דנִַַןוַ,גנועטלִַרַפ טנַהךַַבַהךיַזַרעכיזטסיוו;םירצמןייקטִינטייג:הדוהיןופִינעביילברעביַריַ,טגַזעגךַַןגעווטַה'ה19
;הדוהיןופרענעמידןופןגיוַידרַפ,סחנפחתןיַזיוה ןוַ,טכענקןַמ,לבבךלמ,רצַרדכובנןעמענלעווןוַקיִךיַ,עז:לַרשיןופטַג,תוַבצןופטַגטגַזיוזַ:ייזוצגַזןוַ10 ייזרעביַַתכוסןכעלגינעקןַזןטיירפִרַפטעוורעןוַ,ןטלַהַבבַהךיַסַוורענייטִידףיוַןַרטןַזןלעטִלעווךיַ סַווידןוַ;טיוטםוצטיוטםוצןענעזסַווידןבעגרעביַטעווןוַ,םירצמדנַלסַדןגַלִרעטעוו,ןעמוקטעוורעןעווןוַ11
תרוטקןייקןענערבוצטִינ,טייקיטכעלִרעייזןופןרעקוצמוַךיזרעיוַרעייזטגיינעגטִינןוַ,טרעהעגטִינןבַהייזרעבַ5
,םירצמדנַלןיַרעטעגערעדנַוצתרוטקןענערבךרוד,טנעהערעייַןופםיִעמידטימךימטרעגרערַפריַסַווםעדטימ8
טייקיטכעלִידןוַ,הדוהיןופםיכלמידןופטייקיטכעלִידןוַ,סרעטַפערעייַןופטייקיטכעלִידןסעגרַפןיוִריַטַה9 הדוהידנַלןיַןַטעגןבַהייזסַוו,רעבַווערעייַןופטייקיטכעלִידןוַ,טייקיטכעלִענעגייַרעייַןוַ,רעבַווערעייזןופ
ןופטעטִידןיַ,ןצנירפערעזדנוַןוַ,םיכלמערעזדנוַ,תובַערעזדנוַןוַ,רימ,ןַטעגןבַהרימיוו,ריַוצתונברקסיגןסיג טִינןבַהרימןוַ,טנוזעגןעוועגןענעזרימןוַ,ןסעליפטַהעגרימןבַהטלַמעדלייוו;םילִוריןופןסַגידןיַןוַ,הדוהי
ענַמזַןסיווטלַזריַידכ,טרַםעדןיַןפַרטִַבךַַלעווךיַזַ,טַגטגַז,ןמיסןַךַַרַפןַזטעווסַדןוַ29 :ןטכעלִםוצךַַןגעקןייטִרעכיזןלעוורעטרעוו
ןכוזסַווידןופטנַהרעדןיַןוַ,םיַנוִענייזןופטנַהרעדןיַםירצמךלמַרפח-הערפןבעגלעווךיַ,עז:טַגטגַזיוזַ30 טכוזעגןבַהסַווידןוַ,ַנוִןייז,לבבךלמרצַרדכובנןופטנַהרעדןיַהדוהיךלמוהיקדצןבעגעגבַהךיַיוויוזַ;ןבעלןייז
;דליִםעדןטלַהסַוו,רעביולידןוַרעיפויכיד;ןייגסיורַםירוביגידטזַלןוַ;ןגַווריַ,לעזןוַ;דרעפריַ,ףיורַטמוק9 .ןגיובםעדןענַפִןוַןטלַהסַוו,רעידילידןוַ טעוודרעווִידןוַ;טנַפענייזןופןעמענםקונךיזלַזרעידכ,המקנןופגַטַ,תוַבצ'הינדַןופגַטרעדזיַסַדלייוו10
.ןופצןופןִטנעמידןופטנַהרעדןיַןרעווןבעגעגרעביַטעוויז;טמעִרַפןרעווטעווםירצמתביד24 רעטעגערעייזטימםירצמןוַהערפןוַ,ַנןופןומהםעדןפַרטִַבלעווךיַ,עז:טגַז,לַרשיןופטַגרעד,תוַבצןופטַג25 .םיַףיוַךיזןזַלרַפסַוועלַןוַהערפ,םיכלמערעייזןוַ רעדןיַןוַ,לבבךלמרצַרדכובנןופטנַהרעדןיַןוַ,ןבעלרעייזןכוזסַווידןופטנַהרעדןיַןבעגייזלעווךיַןוַ26
,םילכענייזןקידיילןלעווןוַ,ןריפרַפםיַןלעווסַוו,ענדונםיַוצןקיִלעווךיַןוַ',הטגַז,ןעמוקגעטיד,עז,רעבירעד12
ענייזוצתרוטקטנערבסַווםעדןוַ,תומבידףיוַתונברקטגנערבסַווםעד',הטגַז,בַומןיַןלעטִפַלעווךיַןוַ35
ַןייזטעווסעןוַ;םינומעידןופהברןיַהמחלמןופקערִַןרעהןזַללעווךיַןעוו',הטגַז,ןעמוקגעטיד,עז,רעבירעד2 ענייזןעוועגןענעזסַווידןענעִרילַרִיטעווטלַמעד;רעייפןיַןרעווטנערברַפןלעוורעטכעטעריַןוַ,ןפיוהטסיוו
עריַעלַןוַ;הללקַןוַטסיווַ,הפרחַ,הממִַןרעווטעווהרצבזַ,טַגטגַז,ןיילַךיזייבןרַווִעגבַהךיַלייוו13
ןגַלפעריַעלַףיוַןצילפטעווןוַ,טניוטִרעדךיזטעווריַייברַפטייגסַוורעדעי;ִינעטסיווַןרעווםודַטעווךיוַ17
ןוַ,םילכערעייזעלַןוַ,ןעגנַהרַפערעייזךיזוצןעמענןלעווייז;ןעמענקעווַייזןלעווםירדעערעייזןוַרעטלהעצערעייז29 .ןטייזעלַןופזיַקערִ,ןעיירִייזוצןלעווייזןוַ;ןעלמעקערעייז הצעןַטכַמעגטַהלבבךלמרצַרדכובנלַוו,טַגטגַז,רוצחןופרעניוַווַבריַ,ףיטטניוַוו,קעווַטַווטייג,ףיולטנַ30
,ןעגנירןייקטִינןוַןרעיוטןייקטִינטַהסַוו,טַגטגַז,גרַזןַטניוַווסַוו,קלַפןכיירםעדוצףיורַטייג,ףיוַייטִ31
ןוַגידנעייג,ןעמַזוצהדוהיןופרעדניקידןוַייז,ןעמוקלַרִיןופרעדניקידןלעוו',הטגַז,טייצרענעיןיַןוַ,געטענעיןיַ4
ןקיבייַןַןיַטַגטימןדניברַפךיזרימַלןוַ,טמוק:קידנגַז,ןיהַרעמינפערעייזטימןויצןייקגעווםעדןגערפןלעווייז5
ןענעזייז;גרעבידףיוַןבירטעגפַייזןבַהייז,טריפרַפייזןבַהרעכוטסַפערעייז;ספעִענעריולרַפןעוועגזיַקלַפןַמ6 .טרַ-וררעייזןסעגרַפןבַהייז,לגרעבוצגרַבןופןעגנַגעג
ךיַיוויוזַ,דנַלןַזןוַלבבןופךלמםעדןפַרטִַבלעווךיַ,עז:לַרשיןופטַגרעד,תוַבצןופטַגטגַזיוזַרעבירעד18 .רוִַןופךלמםעדטפַרטִַבבַה
טַזךיזטעווהמִנןייזןוַ,ןִבןוַלמרכףיוַןרעטיפךיזטעוורעןוַ,גנוניוַווןייזוצקירוצלַרִיןעגנערבלעווךיַןוַ19
ןוַ,הדוהיןופדניזידןוַ;ןייזטִינטעוויזןוַ,לַרִיןופתונוועידןכוזןעמטעוו',הטגַז,טייצרענעיןיַןוַ,געטענעיןיַ20 רעביַזַלךיַןעמעווןייזלחומייזלעווךיַלייוו;ןרעווןענופעגטִינןלעווייז
,דנַלםעדורןבעגלַזרעידכ,ךַזרעייזןטערטרַפסיוכרודטעוורע;ןעמַנןַזזיַתוַבצןופטַג;קרַטִזיַלַוגרעייז34
.םימכחעריַףיוַןוַ,ןצנירפעריַףיוַןוַ,לבביבִויידףיוַןוַ,טַגטגַז,םידִכידףיוַדרעווִַ35 ןקערִךיזןלעווייזןוַ,םירוביגעריַףיוַדרעווִַ;ןגעזךיזןלעווייזןוַ,רענגילידףיוַדרעווִַ36
ַןבייהפיוַןלעווייזןוַ;רעכעלַקטימיווןִטנעמטימןליפנַרעכיזךידלעווךיַ:קידנגַז,ךיזייבןרַווִעגטַהתוַבצ'ה14
,קיבייַףיוַםרחןייזטסעווודרַנ;תודוסירַפןייטִןייקןוַ,לקניווַרַפןייטִןייקרידןופןעמענטִינןלעווייזןוַ26
ןכַרגינעקידריַןגעקןעמַזוצטפור,ריַןגעקםיוֹידךירכה,םיוֹידןִיווצרפוִַטזַלב,דנַלןיַסונַףיוַטלעטִ27 .סרעליפרעטַקעבַרגיווןעמוקפיורַדרעפידטזַל;ריַןגעקןַטיפַקַטמיטִַב;זַנכִַןוַינימ,טַררַןופ ןייזןופדנַלעצנַגסַדןוַ,רעִרעהעריַעלַןוַ,םירִעריַ,ידמןופםיכלמידטימרעקלעפידריַןגעקטיירגטכַמ28
ַ;דנַלןיַןרעווטרעהעגטעווסַווגנַלקםעדרַפןבַהַרומטלַזריַןוַ,ןרעווךַווִטִינלַזץרַהרעייַידכןוַ46 .רעִרעהןגעקרעִרעה,דנַלןיַדלַווגןוַ,גנַלקַןעמוקטעוורַירעדנַןַןיַםעדךַנןוַ,רַיןייַןעמוקטעווגנַלק ןרעווטעוודנַלץנַגריַןוַ;לבבןופרעדליבעטצינִעגידףיוַטפִמַןַטלעווךיַןעוו,ןעמוקגעטיד,עז,רעבירעד47
;רעטרעווידעלַןענעיילטסעווןוַ,ןעזטסעווןוַ,לבבןייקןעמוקטסעווודןעוו:ַיערשוצטגַזעגטַהוהימריןוַ61
.תרפןטימןיַןפרַוונַרַםיַןוַ,ןייטִַןדניבםיַוטסלַז,ךובםעדןענעיילןגידנעטסעווודןעוו,ןייזטעווסעןוַ63 ייזןוַ;ריַףיוַןעגנערבלעווךיַסַווסטכעלִםעדןופןייטִפיוַטִינטעווןוַ,ןעקניזלבבטעוויוזַ,ןגַזטסעווודןוַ64
םורַטרעדנוהןעוועגןענעזץענרעדףיוַןטַנַרגעלַןוַ;טייזרעדעיףיוַןטַנַרגקיצניינןוַסקעזןעוועגןענעזסעןוַ23
רעטכעווריטיירדידןוַ,ןהכןטייווצםעדהינַפצןוַ,ןוִַרהןהכםעדהירשןעמונעגטַהךַוורעדןופןַטיפַקרעדןוַ24 ןופןִטנעמןביזןוַ;טייל־סגירקידרעביַטכיזפיוַידטַהעגטַהסַוו,סירסַטַטִרעדןופןעמונעגסיורַךיוַטַהרע25 סַוו,ליחרעדןופרעביירִ־טפיוהםעדןוַ;טַטִרעדןיַןרַוועגןענופעגןענעזסַוו,ךלמםוצטנעַנןעוועגןענעזסַוויד