Quechua - The Book of Job the Perfect and Upright Man

Jobpalibron

1kaqRAKI

UzsuyupiqaJobsutiyoqrunankasharqan.Chayrunaqa hunt'asqa,chanin,Diostamanchakuq,manaallin ruwaykunamantakarunchakuq

2Hinaqtinmiqanchisqhariwawakunakinsawarmi wawakunanacerqan

3Qanchiswaranqaovejakuna,kinsawaranqacamellokuna, phisqapachakyugotorokuna,phichqapachakasnokuna, anchahatunwasipaskarqanChhaynapinkayrunaqainti lloqsimuyladomantallaparunakunamantaaswanhatun karqan.

4Churinkunaqasapap'unchaymiwasinkupimikhunata mikhurqankuHinaspankinsapanankuta waqyachimurqanku,paykunawanmikhunankupaq, ukyanankupaqpas

5Fiestap'unchaykunatukukuqtinmiJobqakachamuspa ch'uyancharqan,tutamantanhatarispallaparunaq yupayninmanhinaruphachinasacrificiokunatahaywarqan, Jobtaqnirqan:Ichapaschuriykunahuchallikuspanku sonqonkupiDiostañakarqanku,nispa.ChhaynatanJobqa sapakutillaruwaq

6Hukp'unchaymiDiospachurinkunaSeñorDiosman hamurqanku,Satanaspaspaykunaukhupihamurqan.

7SeñorDiostaqSatanastanirqan:–¿Maymantataq hamurqanki?HinanSatanasqaSeñorDiostakutichispa nirqan:–Kaypachapipurispa,wichaymanuraymanpurispa, nispa

8SeñorDiostaqSatanastanirqan:–¿Qhawarirqankichu kamachiyJobta,kaypachapimanapipaspayhinakanchu, hunt'asqachaninruna,Diostamanchakuq,mana allinkunamantakarunchakuq?

9SatanasqaTaytaDiostakutichispanirqan:–¿Manachu JobqaDiostamanchakun?

10¿Manachupaypamuyuriqninpi,wasinpamuyuriqninpi, tukuyladonpikaqninkunapipashuksetotaruwarqanki? Makinparurasqantasamincharqanki,hallp'apiqhapaq kayninpasyapakun

11Kunantaqmakiykitahaywariy,hinaspallamiyllapa kaqninkunata,hinanuyaykipiñakasunki

12SeñorDiostaqSatanastanirqan:–Qhawariy,tukuyima kapuqninpasatiyniykipinkashanpaykikinmanllaama makiykitahaywariychuChaymiSatanasqaSeñorDiospa qayllanmantalloqsimurqan.

13Hukp’unchaymichurinkunaususinkunakuraq wawqenkuqwasinpivinotamikhuspaukyasharqanku

14HinanhukwillakuqJobmanhamuspanirqan:–Torokunayapusharqanku,asnokunapaswaqtanpi mikhusharqanku

15Sabearunakunaqapaykunamanurmaykuspanku aparqankuari,espadawankamachikunatawañuchiranku; Ñoqaqasapallaymiayqekurqaniwillanaypaq,nispa

16Rimashaqtinraqmihukrunahamuspaniran:Diospa ninanmihanaqpachamantaurmaykusqa,ovejakunata kamachikunatapasruphachispataqruphachirqan,nispa Ñoqaqasapallaymiayqekurqaniwillanaypaq,nispa.

17Rimashaqtinraqmihukrunapashamuspanirqan:Caldea runakunaqakinsat'aqat'aqakunatahuñuspa camellokunamanurmaykuspaaparqanku,

kamachikunatataqespadawanwañuchirqankuÑoqaqa sapallaymiayqekurqaniwillanaypaq,nispa

18Rimashaqtinraqmihukrunahamuspanirqan: Churiykikunaususiykikunakuraqwawqenkuqwasinpi vinotamikhusharqanku,tomasharqankuima

19Ch'inneqmantasinchiwayrahamuspawasiqtawa k'uchunkunatallamiykurqan,waynakunaman urmaykuspataqwañusqañakankuÑoqaqasapallaymi ayqekurqaniwillanaypaq,nispa.

20HinaqtinmiJobqasayarispap'achantallik'ikuspa umantarutukuspapampamank'umuykuspayupaycharqan

21Hinaqtinminiran:–Mamaypawiksanmantanq'ala lloqsimurqani,q'alallataqmichaymankutisaq,Señor Diosmiqowarqan,SeñorDiostaqqechupurqanSeñor Diospasutinsaminchasqakachun.

22TukuychaykunapiJobqamananhuchallikurqanchu, manataqmiDiostamanayuyayniyoqhinachu huchacharqan.

2kaqRAKI

1Hukp'unchaymiDiospachurinkunaSeñorDiospa qayllanpihamurqanku,Satanaspaspaykunaukhuman hamurqanSeñorDiospañawpaqenmanhamunanpaq.

2SeñorDiostaqSatanastanirqan:–¿Maymantataq hamunki?HinanSatanasqaSeñorDiostakutichispanirqan: –Kaypachamanpurispa,wichaymanuraymanpurispa, nispa

3SeñorDiostaqSatanastanirqan:–¿Qhawarirqankichu kamachiyJobta,kaypachapimanapipaspayhinakanchu, hunt'asqachaninruna,Diostamanchakuq,mana allinkunamantakarunchakuq?hinallataqmihunt’aq kaynintahap’in,paycontratanqawarqankichaypas,mana imaraykupaspaytachinkachinaypaq

4SatanasqataqSeñorDiostakutichispanirqan:–Qara qaramantaqaramanta,runaqatukuyimakapuqnintan qonqakawsananpaq,nispa

5Kunantaqmakiykitahaywarispatulluntaaychantawan llamiy,hinanuyaykipiñakasunki

6SeñorDiostaqSatanastanirqan:–Qhawariy,makiykipin kashan.ichaqakawsaynintaqespichiy.

7ChaymiSatanasqaSeñorDiospaqayllanmantalloqsispa Jobtachakinmantacoronankamananaywant'oqyachirqan

8Hinaqtinmimankat'aqatahap'irqanraqrakunanpaq. Hinanusphachawpipitiyaykurqan

9Hinaqtinmiwarminpaytanirqan:–¿Hinallachuhunt'aq sonqoykitawaqaychanki?Diostañakaspawañuychis.

10HinaqtinmiJesusqapaytanirqan:–Qanqamana yuyayniyoqwarmiqnisqanmanhinanrimashanki,nispa Ima?¿Diospamakinpichuallinkaqtachaskisun,manachu manaallintaqachaskisun?TukuychaykunapimJobqa manasiminwanpashuchallikurqachu

11Jobpakinsantinamigonkunapaymantukuymanaallin pasasqantauyarispanku,sapankankullaqtankumanta hamurqankuTemanllaqtayoqElifaz,SuhllaqtayoqBildad, NaamallaqtayoqZofarima,paykunanrimanakurqanku paywanwaqanankupaq,sonqochanankupaqwan 12Hinaqtinmipaykunaqakarutahoqarispanku,paytamana reqsispanku,waqarqanku.Sapankap'achankutallik'ispa umankumanñut'uallpatach'aqchurqankuhanaqpachaman 13Hinaqtinmipaykunaqaqanchisp'unchayqanchistuta pampapitiyaykurqanku,manataqmipipaspayta rimapayarqankuchu

3RAKI

1ChayqhepamanmiJobqasimintakicharirqan,hinaspan p'unchaynintañakarqan.

2Jobtaqniran:

3Nacesqayp'unchaypaschinkapuchun:“Hukwawa wiksallisqakashan”nisqankututapas,nispa

4Chayp'unchayqatutayaqkachun;Diosqaamahanaq pachamantaqhawarichunchu,amak'anchaypas k'ancharichunchu

5Laqhayaqpaswañuypallanthunpasqhellichachun;chaypi puyutiyachun;p'unchawpayanakayninmanchachichun

6Chaytutamantataqtutayaqhap'ichichun.amawata p'unchawkunawanhukllachasqachukachun,amakilla yupaymanhamuchunchu

7Qhawariy,chaytutasapallankachun,amakusikuykunka hamuchunchu

8P'unchawñakaqrunakunatañakachunku,waqayninkuta hatarichinankupaqwakichisqa.

9Ch'isiyaqch'askakunatutayaqkachunk'anchayta maskhachun,ichaqaamak'anchayniyoqchu;amataq p'unchawachikyaytarikuchunchu.

10Mamaypawiksanpapunkunkunatamana wisq'asqanrayku,nitaqllakikuytapasñawiymanta pakarqanchu.

11¿Imanasqataqmanawiksaymantapachachuwañurqani?

¿imaraykutaqmanawiksamantalluqsispaychayfantasmata saqirqanichu?

12¿Imaraykunqonqorikunahark’awarqan?icha, ¿imaraykutaqñuñukunachuchunaypaq?

13Kunantaqpuñuykuspach'inllakaymankarqan, puñuymankarqan

14Kaypachapireykunawanyuyaychaqkunawankuska, paykunakikinkupaqch'usaqcheqaskunatahatarichirqanku.

15Otaqqoriyoqumallikunawanpas,paykunanwasinkuta qolqewanhunt'achirqanku

16Manataqmipakasqamanatiemponpinacesqayhinachu karqani;manahayk’aqk’anchaytarikuqwawakunahina

17Chaypinmillayrunakunaqamanañallakikunkuchu; Chaypitaqmisayk'usqakunasamarinku.

18Chaypinpresokunaqakuskasamarinkusarunchakuqpa kunkantaqamanamuyarinkuchu

19Huch’uykunapashatunkunapaschaypikashanku; Kamachiqtaqpatronninmantakacharichisqa

20Chayraykunllakisqarunamank'anchaytaqonku,k'arak sonqoyoqmanpaskawsaytaqonku.

21Wañuytanmunashanku,ichaqamananhamunchu hinaspapakasqaqhapaqkaykunamantaaswantat’oqoychis; 22¿Pikunanayap'ampanatatarispaanchatakusikunku, kusikunkutaq?

23¿Imanaqtintaqk'anchayqosqakanmanñanninpakasqa runaman?

24Manaraqmikhushaqtiymisuspirakuyniyqahamun, qapariyniypasunuhinanhich'aykukun

25Anchatamanchakusqaymiñoqamanhamurqan, manchakusqaypaschayamuwarqanmi

26Mananallinpichukasharqani,manataqmisamarqanichu, manataqmich'inllachukarqanichaywanpassasachakuymi hamurqan

4kaqRAKI

1HinaqtinmiTemanllaqtayoqElifazkutichispanirqan: 2Qanwanrimaytamunaspaykuqa,¿llakikunkichu?ichaqa, ¿pitaqmanarimaytaatinmanchu?

3Qhawariy,askharunakunatanyachachirqanki,pisikallpa makikunatataqkallpacharqanki

4Rimasqaykinurmaqrunatakallpacharqan,pisikallpa qonqorikunatapaskallpacharqanki

5Kunanmiichaqachayamusunki,chaymisayk'upunki llamiykusunki,mancharisqataqmikanki

6¿Manachukaymanchakuyniyki,manamanchakusqayki, suyakuyniyki,chaninkawsayniykipas?

7Amahinakaspa,¿yuyarinkichu,¿pitaqhayk'aqllapas manahuchayoqkashaspawañurqan?Icha,¿maypitaq chaninrunakunawañurachirqaku?

8Ñoqaqarikusqaymanhinan,manaallinkunatayapuspa millayruwaykunatatarpuqkunapascosechanku

9Diospaqapariyninwanmichinkapunku,siminpa samayninwantaqchinkapunku

10Leonpaqapariyninpas,millayleonpakunkanpas,uña leonkunapakirunpaspakisqañam.

11Machuleonpasmanamikhunanraykunwañupun,k'ullu leonpauñankunapasch'eqesqañankashan

12Hinaqtinmipakallapiimatapasapamuwarqanku, ninriytaqpisillatachaskirqan

13Runakunatutapirikusqankupiyuyaykuspa

14Manchakuymihamuwarqan,khatatataspataqllapa tulluykunatachhaphchiwarqan

15Hinaqtinmihukespírituñawpaqeypipasarqan aychaypachukchanmisayarirqa.

16Chaymisayasharqan,ichaqamananreparayta atirqanichuimaynarikch'ayninta,ñawiypañawpaqenpihuk rikch'aymikasharqan,ch'inllakasharqan,hukkunkatataq uyarirqani:

17¿WañuqrunaqaDiosmantaaswanchaninniyoqchu kanqa?¿Runaruraqninmantapasaswanchuyachukanqa?

18Qhawariy,manankamachinkunapiconfiarqanchu; Hinaspanangelninkunatamanayuyayniyoqkanankupaq kamachirqan.

19¿Manaraqtaqt'urumantaruwasqawasikunapitiyaqkuna, ñut'uallpapiteqsinkuna,ch'uspiqñawpaqenpiñut'usqa?

20Paqarinmantach'isikamach'usaqyachisqakanku, wiñaypaqchinkapunkumanaimatapasqhawarispa

21¿Manachupaykunapisumaqkayninkuchinkapun? wañunku,manayachayniyoqkaspapas.

5CAPÍTULO

1Kunanwaqyay,sichuspipaskutichisunkimanchayqa; ¿Mayqench'uyarunakunamantaqkutirinki?

2Phiñakuyqamanayuyayniyoqrunatanwañuchin, envidiakuytaqmanayuyayniyoqrunatawañuchin

3Rikurqaninmanayuyayniyoqrunakunata saphichakushaqta,ichaqaqonqayllamantanpaypa tiyasqantañakarqani

4Wawankunaqakarunmanaimamantamanchakuspa, punkupiñut’usqakashanku,manataqmipipasqespichiq kanchu

5Yarqasqarunaqacosechantanmikhupun,kiskamantapas horqon,suwataqmillp'unimakaqninkunata

6Ñak'ariyqamanañahallp'amantachulloqsimunchaypas, mananch'aqwaypashallp'amantachulloqsimun.

7Runaqasasachakuymanminacekun,imaynanchispakuna wichaymanphawaykachanhinata.

8Diostanmaskhayman,Diosmanmiimaruwayniytapas churayman

9Paymihatunruwaykunataruwan,manat'aqwiy atinatapas.manayupayatinaadmirakuypaqkaqkuna.

10Paymikaypachamanparachimun,chakrakunamanpas unutakachan

11Altopatamanchuranaykichispaqpisikallpayoq runakunata;ahinapinllakisqakunamanaimamanta manchakuspahoqarisqakanankupaq.

12Q’otukuqrunakunaqyuyaykusqankunatan hukmanyachin,chaymimakinkupasmanaruwaytaatinchu

13Yachayniyoqkunataqaq'otukuspankunhap'in, q'otukuqkunaqyuyaychasqanpasumallanwanmiapakun

14P’unchaypitutayaqwantupanku,chawpip’unchaypitaq tutahinallamiykunku.

15Wakchakunatanichaqaespadamanta,siminmanta, atiyniyoqrunakunaqmakinmantawanqespichin

16Wakchaqasuyakuyniyoqmi,manaallinruwaytaq simintahark'an

17Qhawariy,kusisamiyoqmiDiospacorregisqanrunaqa

18K'iriqmik'irikun,makinkunapasqhaliyapunmi.

19Paymisoqtasasachakuykunapiqespichisunki,qanchis ñak'ariypiqamananimamillaypasllamiykusunkichu

20Yarqaypiqawañuymantankacharichisunki, awqanakuypipasespadaqatiyninmanta

21Qallupañak'ariyninmantampakasqakanki,manataqmi wañuychayamuptinqamanchakunkichu.

22Ch'usaqyachiymantayarqaymantawanasikunki, manataqmikaypachapianimalkunatapasmanchakunkichu

23Chakrarumikunawanmihukllawakunki,chakrapi animalkunapashawkallamqanwankanqaku

24Qanmiyachankikarpaykithak-kaypikananta Wasiykitataqwatukamunki,amataqhuchallikunkichu, nispa

25Yachankitaqmimirayniykikunaaskhakanankuta, mirayniykikunapaskaypachapipastohinakanankuta.

26Ayap'ampanaykimanmihamunki,imaynantrigopas tiemponpihaykumushanhinata

27Kaytamaskharqayku,chhaynapinkashan;uyariy, allinniykipaqtaqyachay,nispa

6RAKI

1Jobtaqkutichirqan:

2¡Ay,llakikuyniypasallintapesasqakanmankarqan, ñak'ariyniypaskuskabalanzapichurasqakanmankarqan!

3Kunanqalamar-qocharit'imantapasaswanllasaraqmi kanman.

4Tukuy-atiyniyoqDiospaflechankunanukhuypikashan, venenonmiespirituytaukyan

5¿Sallqaasnoqapastoyoqkaspachuwaqan?ichatorotachu mikhunanpatamanuraykachin?

6¿Manakachiyoqchumanamisk’imikhunata mikhusunmanchu?icha,uhupayuraqninpiimasaborpas kanchu?

7Almaypamanallamiymunasqankunaqallakisqa mikhunayhinan

8Ay,mañakusqaytachaskiyman;¡hinallataqDiosqa anchatamunakusqaytaqowananta!

9Diospakusichiwananpaqpas¡makintakacharispa kuchuwananpaq!

10Chhaynaqaconsueloyoqraqmikasaq;ari,llakikuypi rumiyakuytamunani:amakhuyapayachunchu;Ch'uya Diosparimasqankunataqamananpakarqanichu

11¿Imataqkallpay,suyakunaypaq?¿Imataqtukukuyniy, unaytakawsanaypaq?

12¿Kallpayqarumikunapakallpanchu?icha broncemantachuaychay?

13¿Manachuyanapayniyqañoqapikashan?hinaspa, ¿yachayqachuñoqamantaqarqosqakashan?

14Ñak'arichisqarunataqaamigonmanta khuyapayakunanmiIchaqatukuyatiyniyoqDiosta manchakuytansaqepun.

15Wawqeykunanq’otukuspaq’otukurqankumayuhina, mayuhinanpasashanku

16Chaykunaqahieloraykunyanayasqa,rit'ipaspakasqa kashan

17Q’oñikuqtinkuqachinkapunkun,ruphaqtintaqmaypi kasqankumantatukupunku.

18Ñankuqñanninkunaqahukladomanmitukupun;mana imamanpasrispankumchinkapunku

19Temallaqtapitropakunanqhawarqanku,Seballaqtapi t’aqakunapaspaykunatasuyasharqanku

20Paykunaqasuyakusqankuraykunp’enqaypi tarikurqanku;chaymanhamuspanku,p'enqakuspanku.

21Kunanqamananimapaschukankichisurmachisqayta rikunkichis,mancharisqataqmikashankichis,nispa

22¿Ñoqaqanirqanichu:‘Apamuway?icha: Kapuqniykimantahukpremiotaqoway?

23Icha,¿awqaqmakinmantakacharichiway?icha: “Kacharichiwayatiyniyoqrunakunaqmakinmanta?”,nispa. 24Yachachiway,ñoqataqqalluytahap'isaq, entiendechiwayimapipantasqayta

25¡Maynakallpawanmiallinrimayqa!Ichaqa,¿imatataq qaqchasunkichik?

26¿Piensankichischumanaallinrimaykunata,wayrahina kaqrunaqrimasqankunatapasanyayta?

27Ari,manatayta-mamakunataatipankichis, amigoykichispaqtaqt’oqotat’oqonkichis

28Chayhinaqa,kusikuychis,qhawariwaychis. llullakuqtiyqasut'inmiqankunapaq

29Kutimuychis,amahuchallikuychukachunari,kutimuy, chaninkayniypinkashan.

30¿Kanchuqalluypimanaallinruway?¿manachu gustoyqawaqllisqakaqkunatareparanman?

7RAKI

1¿Manachukaypachapirunaqtiemponkan?¿manachu p'unchawninkunapascontratadorpap'unchawninkunahina?

2Imaynanhukkamachillanthuntamunashan,imaynan llank'aqrunapasllank'asqanmantapremiotasuyanhinata

3Chhaynaqa,askhakillakunayanqakawsayniyoqmikani, sayk’uchikuqtutakunañataqmichurasqakani.

4Puñuykuspayminini:¿Hayk'aqtaqhatarisaq,tutataq chinkapunman?P’unchayachikyaykamataqkayman kutiymant’oqyachikuykunawanhunt’akashani.

5Aychayqakurukunawan,ñut'uallpawanp'achasqa; qarayqap'akisqañan,millakuymanmitukupun

6P'unchayniykunaqaawaqpalanzamientonmantapas aswanusqhayllan,manasuyakuyniyoqmitukukun.

7Yuyariykawsayniyqawayrakasqanta,ñawiyqamanañan allintachurikunqa.

8Rikuwaqniypañawinqamanañanrikuwanqachu, ñawiykiqañoqapinkashan,ñoqataqmanakanichu

9Imaynanphuyutukukapun,chinkapun,chhaynatanaya p'ampanamanuraykamuqqamanañawicharinqañachu.

10Manañamwasinmankutinqañachu,maypikasqanpas manañamriqsinqañachu

11Chayraykunsimiytamanahark'asaqchuEspirituypa llakikuyninpimrimasaq;Almaypak'araksonqonpi quejakusaq.

12¿Lamarqochachuichaballenachukani,qhawawaqniy?

13Puñunaymisonqochawanqanispaniqtiyqa,sofáymi quejakuyniytapisiyachinqa.

14Musquykunawanmanchachiwanki,rikuykunawantaq manchachiwanki

15Chaymialmayqavidaymantaaswanqach'unqayta, wañuytapasakllan

16Chaytaqamillakuni;Manamsapakutichu kawsakuyman:saqiwaychik;P'unchawniykunaqa yanqapaqmi

17¿Imataqrunarihatunchanaykipaq?¿Sonqoykitapayman churanaykipaqchu?

18¿Sapapaqarinwatukamunaykipaq,hinaspasaparato pruebananpaq?

19¿Hayk'aqkamataqmanakarunchawankichu,nitaq saqewankichuch'aqwaytamillp'unaykama?

20Huchallikurqani;¿Imatataqruwasaqrunakunata waqaychaq?¿Imanasqataqqampaqmarcatahina churawanki,ñuqakikiypaqllasaq'ipikanaypaq?

21¿Imanasqataqmanahuchallikusqayta pampachawankichu,manaallinruwasqaytataqqechuwanki? kunanmiñut'uallpapipuñusaq;Tutamantataq maskhawanki,ichaqamanankasaqchu,nispa

8RAKI

1HinaqtinmiSuhllaqtayoqBildadqanirqan.

2¿Hayk'aqkamataqkaykunatarimanki?¿Hayk'aqkamataq simiykiqrimayninkunasinchiwayrahinakanqa?

3¿Dioschujuzgaytawaqllichin?icha,¿Tukuy-atiyniyoq Dioschuchaninkaytawaqllichin?

4Wawaykikunapaycontrahuchallikuspa huchallikusqankumantawikch'upunmanchayqa.

5SichussapakutiDiostamaskhaspatukuyatiyniyoq Diosmanrogakuytamunankichayqa.

6Ch'uya,chaninkaspaykiqa;Cheqaqtapuninkunanqa qanpaqrikch’ariytamunanman,chaninkayniykiq tiyaynintataqallintaruwanman

7Qallariyniykihuch'uyñakarqanchaypas,qhepa tukukuyniykiqaanchatanyapakunman

8Mañakuyki,ñawpaqpachamantatapukuy,hinaspa ñawpaqtaytankutamaskhanaykipaqwakichikuy

9(Noqanchisqaqaynap'unchaymantaraqmikanchis, mananimatapasyachanchischu,kaypachapi p'unchayninchiskunaqallanthunhinan)

10¿Manachupaykunayachachisunkiku,willasunkiku, sonqonkumantarimapayasunkiku?

11¿Manat’uruwanchuapurayllawiñanman?mana yakuyuqbanderawiñanmanchu?

12Q'omerllaraqkashaspapas,manakuchusqakashaqtinpas, hukqorakunamantañawpaqtaraqmich'akipun.

13ChayhinallataqmiDiostaqonqapuqrunakunaq ñanninkunapas.Chayiskayuyarunaqsuyakuyninmi chinkapunqa.

14Paypasuyakuyninmich'usaqyachisqakanqa, hap'ipakuynintaqarañatelahinakanqa

15Wasinmank'umuykunqa,ichaqamanansayanqachu, allintahap'inqa,ichaqamananaguantanqachu

16Intiqñawpaqenpiqaq'omerllañan,k'allmanpas huertanpint'oqyashan

17Paypasaphinqamontónmuyuriqpik'uyusqakashan, rumikunaqmaypikasqantapasrikun.

18Sichumpaytawauchiptinqa,manarikurqankichu,nispa 19Qhawariy,kaymiñanninpikusikuy,kaypachamantataq hukkunawiñanqaku.

20Qhawariy,Diosqamananhunt'asqarunataqa wikch'unqachu,manataqmimillayruwaqkunatapas yanapanqachu.

21Simiykitaasikuywanhunt'aykunankama,simiykitapas kusikuywanhunt'aykunankama

22Cheqnikuqniykikunaqap'enqaywanmip'achasqa kanqakumillayrunakunaqtiyasqanpasyanqamanmi tukupunqa

9RAKI

1HinaqtinmiJobqacontestaran.

2Yachanincheqaqpunikasqanta

3Paywanch'aqwaytamunaspaqa,waranqamantahukninta manakutichiytaatinmanchu.

4Payqayachayniyoqmi,kallpayoqtaq,¿pitaqpaycontra rumiyarikuspaallintakawsarqan?

5Paymiorqokunatach'usaqyachin,manataqmi yachankuchu,phiñakuyninpitaqt'ikrakun

6Chaymihallp'atachhaphchin,sach'ankunapaskhatatatan 7Intikamachin,manataqlloqsimunchu.hinaspa ch'askakunatapassellaykun

8Payllanhanaqpachatamast'arishan,lamar-qochaq olakunatapassaruykun.

9ChaymiArcturo,Orio,Pleyades,uraylado cuartokunatapasruwan

10Paymimanayachaspahatunruwaykunataruwan.ari, manayupayatiymusphanakunatapas

11Qhawariy,payqañoqaqqayllantarishan,ñoqataqmana rikunichu.

12Qhawariy,apakun,pitaqhark’anman?Pitaqpayta tapunqa:¿Imatanruwashanki?

13SichusDiosphiñakuynintamanaqechunqachuchayqa, hatunchakuqyanapaqkunaqak’umuykukunkun

14¿Manaraqtaqpaytakutichisaq,hinasparimasqayta akllakuymanpaywanrimanaypaq?

15Chaninrunañakashaspaypas,manankutichiyta munarqanichu,aswanpasjuezniymanmirogakuqkani

16Sichuswaqyamuymankarqan,paytaqkutichiwanman karqanchayqa,nispachaywanpasmanancreeyta munanichukunkaytauyarisqanta.

17Paymisinchiwayrawanp'akiwan,k'iriykunatapas yanqamantanmirachiwan

18Payqamanansaqewanqachusamayniytahap’inaypaq, aswanpask’araksonqowanmihunt’aykuwan

19Kallpamantarimaptiyqa,kallpasapam,juzgaymantataq, ¿pitaqtiempotachurawanmanrogakunaypaq?

20Allinpaqqhawarikusaqchayqa,simiymi huchachawanqa,manahuchayoqmikaninisaqchayqa, qhellirunakasqaytanrikuchiwanqa.

21Manahunt'asqañakashaspaypas,mananalmayta reqsiymanchu

22Chayraykunnirqani:“Payqahunt'asqarunakunata, millayrunakunatapasch'usaqyachinmi”,nispa

23Chayñak’ariyqonqayllawañuchiqtinqa,mana huchayoqrunakunatajuzgasqakaqtinmiasikunqa

24Kaypachaqamillayrunaqmakinmanmiqosqakashan, paymijuezkunaquyantatapan.manachayqa,¿maypitaq, pitaqpayri?

25Kunanp'unchayniykunaqaaswanusqhaytanhuk postemantapas.

26Utqayllapuriqbarcokunahinanpasapunku

27Sichusnisaq:Qunqasaqmiquejakusqaytachayqa, saqesaqmillasaqkayniyta,hinaspansonqochakusaq.

28Llapallakikuyniykunatanmancharikuni,yachaninmana huchayoqpaqqhawariwanaykita

29Millayrunakaspaqa,¿imanaqtintaqyanqapaq llank'ashani?

30Sichusrit'iunuwanmayllikusaq,makiykunatataqmana hayk'aqpaschhaynatach'uyanchasaqchayqa;

31Chaywanpaswayq'omanmiwikch'uykuwanki, p'achaymimillawanqa,nispa

32Payqamananñoqahinarunachu,paymankutichinaypaq, juzgaypihuñunakunanchispaq

33Manataqmikanchup'unchawrunapasiskayninkuman makintachurawananchispaq.

34Varantaqechuwachun,amamancharichiwachun

35Hinaqtinminoqaqarimaytamunani,manataqpayta manchakuymanchu.ichaqamananchhaynachuñoqawanqa.

10RAKI

1Almayqasayk’usqañankawsayniymanta; Quejakuyniytaqañoqakikiymanmisaqesaq;Almaypa k'araksonqonwanmirimasaq.

2Diostannisaq:Amahuchachawaychuwillaway imaraykuñoqawanatipanakusqaykita,nispa

3¿Allinchuqanpaqsarunchasqayki,makiykiq ruwasqankunatapisichaspa,millayrunakunaq yuyaychasqantak’ancharinaykipaq?

4¿Aychahinachuñawiyki?¿Runaparikusqanhinachu qawanki?

5¿Runaqp'unchayninkunahinachukashan? wataykikunaqarunaqp'unchayninkunahinan, 6Manaallinruwasqaytatapukunki,huchaytataq maskhashanki?

7Qanmiyachankimanamillayrunakasqayta;Manan pipasmakiykimantaqespichiqkanchu

8Makiykikunanruwawarqan,muyuriqniypitaq ruwawarqanchaywanpasch'usaqyachiwanki

9Yuyariy,valekuyki,t'uruhinaruwawasqaykita; ¿Hukmantachuñut'uallpamanpusawanki?

10¿Manachulechetahinahich'aykuwarqanki,queso hinataqcuajawarqanki?

11Qaranmiqarawanaychawanp'achachiwarqanki, tullukunawan,k'aspikunawanpascercowanmi p'achachiwarqanki

12Qanmiqowarqankikawsayta,sumaqsonqokaytapas, watukamuwasqaykipasespirituytanwaqaychawarqan.

13Chaykunatansonqoykipipakarqanki,yachaninkay qanwankashasqanta.

14Huchallikuqtiyqa,qanmimarcawanki,manataqmi huchallikuyniymantakacharichiwankichu

15Millayrunakasaqchayqa,ayñoqamanta;Chaninruna kasaqchayqa,mananumaytahoqarisaqchu.Ñuqaqahunt'a pantasqamkachkani;chayraykunrikuyñak’arisqayta; 16ChaymiastawanyapakunQamqamillayleonhinam cazawanki,yapamantamadmirakuypaqhinaqawawanki 17Noqacontratestigoykikunatamosoqyachiwanki, phiñakuyniykitapasastawanmiñoqapiphiñachiwanki. cambiokuna,guerrapascontraypinkashan

18¿Imanaqtintaqwiksaymantahorqomuwarqanki?¡Ay, chayfantasmatasaqepuqtiy,manataqñawirikuwanmanchu karqan!

19Manapaschákashaymanchukarqan;Wiksamantaaya p'ampanakamaapawanmankarqan.

20¿Manachup’unchayniykunaqapisilla?chhaynaqasaqey, saqeway,pisillatasonqochakunaypaq, 21Manaraqrishaqtiymaymantanmanakutisaqchu, tutayaqhallp’aman,wañuypallanthunmanpas; 22Laqhayaqhallp'a,kikintutayaqhinawañuypa llanthunmantataq,manaimaordenniyoq,maypichus k’anchayqatutayaqhinakashan

11RAKI

1HinaqtinmiNaamallaqtayoqZofarqanirqan:

2¿Manachuaskharimaykunakutichisqakanan?¿Huk rimaywanhunt'asqarunachuchaninchasqakanan?

3¿Llullakuyniykikunachurunakunatach'inllakanankupaq? Asikuspaqa,¿manachupipasp'enqachisunki?

4Qanminiranki:Yachachisqayqach'uya,ñawiykipipas ch'uyankani,nispa

5Ichaqaay,Diosrimapayasunkiman,simintataqqan contrakicharinman;

6Hinallataq,yachaypapakasqayachayninkunata willasunkiman,chaykunaqaiskaykutiraqmikashan! Chayrayku,yachaychis,Diosqamanaallin ruwasqaykimantaaswanpisitamañakususqaykita

7¿AtiwaqchumaskhaspaDiostatariyta?¿Atiwaqchu tarinkiTukuy-atiyniyoqDiostahunt'asqata?

8Hanaqpachahinaalton;¿imatataqrurawaq? infiernomantaaswanukhu;¿imatataqyachawaq?

9Chaypatupuyninqahallp'amantaaswanhatunmi,lamarqochamantaaswananchotaqmi.

10Kuchuruspawisq'akunmanotaqhuñunakunmanchayqa, ¿pitaqhark'anman?

11Yanqarunakunatanreqsin¿manachuchaymantaqa qhawarinqa?

12Yanqarunaqayachayniyoqmikanman,salqaasnoasno hinañanacespapas

13Sonqoykitawakichinki,makiykitataqpayman haywarinkichayqa

14Sichusmanaallinruwaymakiykipikashanchayqa, karumanchuray,amataqmillaykawsaykarpaykipi tiyachun

15Chayhinaqa,manaimaqhelliyoqmiuyaykitahoqarinki. ari,allintakyasqakanki,manataqmanchakunkichu

16Llakikuyniykichistaqonqapunki,unupaspasaqunu hinanyuyarinki.

17Chawpip'unchawmantapasaswansut'inmiedadniykiqa kanqa.k'ancharinki,tutamantahinankanki.

18Suyakuyniyoqmikanki.ari,muyuriqniykitat’oqonki, manaimamantamanchakuspataqsamayniykitahap’inki 19Puñunaykitaqmi,manataqmipipasmanchachisunkichu ari,askhanqanpaqchurakunqaku.

20Millayrunakunaqñawinkunanichaqapisiyapunqa, manataqmiayqenqakuchu,suyakuyninkutaqespirituq saqepuyninhinakanqa

12RAKI

1Jobtaqkutichirqan:

2Manaiskayrayaspa,ichaqaqankunanrunakunakankichis, yachaypasqankunawankuskanwañunqa

3Ñoqanichaqaqankunahinaallinyuyayniyoqkani Mananqankunamantapisichukani,¿pitaqmana yachanmanchukayhinata?

4Ñoqaqarunamasinmantaburlakusqarunahinankani, paymiDiostawaqyaspakutichin.

5Pipaschakiwanlliwtalliwtalliwtamunaqqa,hawka kawsaqrunatapiensaspapisichasqamecherohinan

6Suwakunaqkarpankunaqaallintanwiñan,Diosta phiñachiqkunapasmanaimamantamanchakuspan kashankuPaykunaqmakinmanmiDiosqaaskhataapamun

7Aswanqatapuyanimalkunata,paykunan yachachisunkikuHanaqpachapisqukunapaswillasunkiku

8Otaqkaypachamanrimay,paymiyachachisunki,lamarqochapichallwakunapaswillasunki.

9¿PitaqmanayachanchutukuychaykunapiSeñorDiospa makinwanchaytaruwasqanta?

10Paypamakinpinkashanllapakawsaqkunaqalmanpas, llaparunakunaqsamayninpas

11¿Manachurinriqarimaykunatapruebanman?hinaspa siminaychantamalliy?

12Ñawpatiempopikaqkunawanmiyachaypaskashan; hinaspapasunayp’unchaykunaentiendeypi

13Paywankuskanyachaypaskallpapaskan,yuyaychaypas yuyayniyoqpas

14Qhawariy,thuñikun,manataqwakmantahatarichiyta atikunmanchu.

15Qhawariy,unukunatanhark'an,ch'akipuntaq, kachantaqmihallp'atat'ikranku

16Paywanmikallpapasyachaypas,q'otusqapasq'otuqpas paypaqmi

17Paymiconsejerokunatasuwasqatapusamun, juezkunatapasmanayuyayniyoqmantukuchin

18Reykunapawasantapaspaskaspanmiwasankuta chumpiwanwataykun

19Paymikamachikuqkunatasuwasqatapusamun, atiyniyoqrunakunatataqurmachin

20Paymihap'ipakuqrunakunaqrimaynintaqechun,yuyaq runakunaqyuyaynintapasqechun

21Kamachikuqkunamanmipisichachin,atiyniyoq runakunaqkallpantapaspisiyachin.

22Paymitutayaqmantaukhukaqkunatatarin,wañuypa llanthuntataqk'ancharichin

23Payminacionkunatamirachin,ch'usaqyachintaq, nacionkunatataqhatunyachin,ch'akichintaq

24Kaypachapirunakunaqumallinkunaqsonqontaqechun, manañanniyoqch'inneqpitaqpurichin.

25Manak'anchayniyoqtutayaqpinllamiykunku,machasqa runahinankuyurichin.

13RAKI

1Qhawariy,ñawiymitukuykaykunatarikurqan,ninriymi uyarirqan,entienderqantaqmi

2Qankunaqyachasqaykichistanñoqapasyachani

3CheqaqtapunintukuyatiyniyoqDioswanrimaytamunani, Dioswantaqmirimaytamunani

4Ichaqallullakuqmikankichis,llapaykichismimana imapaqvaleqhampiqkankichis

5¡Ay,llapanpich'inllakaychismanchayqa! yachayniykitaqmikanan.

6Kunanuyariychisyuyaykusqayta,uyariychissimiypa mañakusqayta

7¿Diosraykumanaallintachurimankichis?hinaspa payraykuq'otukusparimay?

8¿Qankunachuchaskinkichis?¿Diosraykuchu atipanakunkichis?

9¿Allinchukanmanmaskhasusqayki?ichahukruna hukmantaburlakusqanmanhinachu?

10Paymiqaqchasunkichis,sichuspakallapirunakunata chaskinkichischayqa

11¿Manachumanchachisunkichis?¿Manchakuyninpas qankunamanurmaykusunkiman?

12Yuyarisqaykichisqausphamanrikch'akun, cuerpoykichistaqt'urumanrikch'akun

13Ch'inllakay,amañayárimanaypaq,imamunasqaypas hamuway

14¿Imanaqtintaqaychaytakiruymanhap'ispakawsayniyta makiymanchurani?

15Wañuchiwaptinpas,paypimhapipakusaq,ichaqa ñawpaqninpimkikiypapurisqaytawaqaychasaq

16Paypasqespichiwaqniymi,iskayuyarunaqamanan ñawpaqenmanhamunqachu

17Allintauyariychisrimasqayta,rimasqaytapas ninriykichiswan.

18Qhawariykunan,kausaytakamachirqani;Yachanim chaninchasqakanayta

19¿Pitaqvalekuwaq?kunantaq,qalluytahap’ispaqa, espiritutasaqesaq

20Ichaqaamayáiskayimatapasruwawaychu,chhaynaqa mananqanmantapakakusaqchu.

21Makiykitakarunchaway,amamanchachiwaychu

22Chhaynaqawaqyay,ñoqataqkutichisaq,manachayqa rimapayaway,hinaspakutichimuway,nispa

23¿Haykataqmanaallinruwasqaykunapashuchaykunapas? huchallikusqayta,huchaytapasreqsichiway

24¿Imanaqtintaquyaykitapakawanki,awqaykipaqtaq hap'iwashanki?

25¿P’akinkichuhukraphita?¿Ch'akik'aspitachu qatipakunki?

26Qanmik'araksimikunataqelqawanki,wayna-sipas kasqaypimanaallinruwasqaykunatandueñochachiwanki.

27Qanmichakiykunatak'aspikunamanchuranki,llapa ñanniykunatataqk'ititaqhawankichakiypatalonkunapim hukqillqasqatachuranki.

28Ismusqap'achatahinanch'uspamikhusqap'achahina tukupun

1Warmimantanaceqqhariqapisip'unchayniyoqmi, sasachakuywanhunt'a.

2T'ikahinalloqsimuspakuchusqa,llanthunhinaayqekun, manataqqhepakunchu

3¿Kayhinarunatachuñawiykitakichariwanki,hinaspa qanwanjuzganaypaqpusawanki?

4¿Pitaqqhellikaqmantach'uyatahorqonman?mana hukllachu

5P’unchayninkunadecidisqañakashaspan,hayk’a killanpasqanwankashan,qanmichurarqankimanapasayta atinanpaq.

6Paymantat'aqakuy,samarinanpaq,p'unchayninta hunt'anankama

7Sach'aqakuchusqakaqtinqa,wakmantant'ikarimunqa, k'allmak'allmapasmanañatukukunqachu

8Saphinñahallp'apimachuyapun,saphinñataqhallp'api wañupunchaypas.

9Chaywanpasunuqq'apayninwanmit'ikarimunqa,yura hinataqk'allmakunatapaqarichinqa

10Runataqwañun,ch'usaqyapuntaq,runaqaespiritunta saqepun,¿maypitaqkashan?

11Lamar-qochamantaunupisiyaqtin,unupasismuspa ch'akipun.

12Runaqapuñun,manataqhatarinchu,hanaqpacha manañakanankamaqamananrikch'arinqachu,manataq puñuyninkumantahatarichisqachukanqa.

13¡Ayap’ampanapipakawankimankarqan, pakawankimankarqan,phiñakuyniykitukunankama,huk churasqapachatachurawaq,yuyariwankimanpas!

14Pipaswañunchayqa,¿kawsarinmanchu?tukuy p’unchaykunachurasqaytiempopisuyasaq,cambioy chayamunankama.

15Qanmiwaqyanki,ñoqataqkutichisqayki,makiykiq ruwasqaykitanmunakunki

16Kunantaqpurisqaytayupashanki,¿manachuhuchayta qhawashanki?

17Huchallikuyniyqabolsapinsellasqakashan,manaallin ruwasqaytataqmisiranki.

18Orqourmasqanqayanqamanmitukupun,qaqapas maymikananmantanqarqopun

19Unuqarumikunatanq'ewipun,kaypachahallp'amanta wiñaqkaqkunatamayllikunkiRunaqsuyakuynintan chinkachinki

20Wiñaypaqmipaytaatipanki,paytaqpasapun.

21Churinkunaqahatunchanapaqmihamunku,ichaqa mananyachanchu.Paykunataqpisichasqakanku,ichaqa mananpaykunamantaqareparanchu

22Paypaaychanichaqananaymikanqa,sonqonpikaq almanpaswaqanqa

15RAKI

1HinaqtinmiTemanllaqtayoqElifazqanirqan:

2¿Yachayniyoqrunaqayanqayachaykunatachurimanman, hinaspaintilloqsimuywayrawanwiksantahunt'achinman?

3¿Manaallinrimaykunawanchuyuyaymananan?icha manaallinruwaytaatiqrimaykunawanchu?

4Ari,manchakuytawikch'unki,Diospañawpaqenpi mañakuytataqhark'anki

5Simiykiqamanaallinruwasqaykitanriman,q'otukuqpa qalluntataqakllakunki.

6Kikinsimiykinhuchachasunki,mananñoqachu

7¿Qanchunaceqñawpaqkaqruna?ichaorqokunapa ñawpaqenpichuruwasqakarqanki?

8¿UyarirqankichuDiospapakasqayachachikuyninta? ¿Qankikiykimanchuyachaytahark'anki?

9¿Imatataqyachanki,ñoqaykupamanayachasqaykutaqa? ¿Imatataqentiendenki,mananoqaykupikaqta?

10Ñoqaykuwankuskankashankutaytaykimantaaswan kurakyuraqumayoqrunakunapas

11¿QanwanchuDiospaconsuelasqankunaqapisilla? ¿kanmanchuimapakasqapasqanwan?

12¿Imanasqataqsonqoykiapasunki?hinaspaimatataq ñawiykikunallimp'in,

13¿Dioscontraespirituykitakutirichinkichu,hinaspachay simikunatasimiykimantalloqsinantasaqenki?

14¿Imataqrunaqach'uyakananpaq?Warmimanta naceqtaqchaninrunakananpaq?

15Qhawariy,manataqmich'uyankunapihap'ipakunchu;ari, hanaqpachakunaqamananch’uyachupayparikusqanpi

16¿Mayraqmillayqhellirunaqa,unuhinamanaallin ruwaykunataukyaqrunaqa?

17Rikuchisqayki,uyariwayrikusqaytataqwillasaq;

18Chayyachayniyoqrunakunanñawpataytankumanta willarqanku,manataqmipakarqankuchu

19Paykunamanmikaypachaqaqosqakarqan,manataqmi hukwakllaqtayoqrunapaspaykunaukhupiqapasarqanchu.

20Millayrunaqatukuyp'unchaykunansinchinanaywan wachakun,sarunchakuqpaqqapakasqawatakunan

21Manchakuypaqt'oqyaymininrinpikashan, ch'usaqyachiqmipaymanhamunqa

22Payqamanancreenchututayaqmantakutimunanta, espadawansuyasqakasqanpi.

23HinaqtinmiJesusqat'antamaskhaspapurishan: “¿Maypitaq?payqayachanmitutayaqp’unchaymakinpi listoñakashasqanta.

24Sasachakuypas,llakikuypasmanchachinqaPaykunata atipanqaku,awqanakuypaqwakichisqareyhina

25Diospacontranpinmakintahaywarin,tukuyatiyniyoq Diospacontranpitaqkallpachakun

26Paymanmiphawarin,kunkanpi,k'aspichanparakhu k'achankunaman.

27Wirawanuyantaqataykusqanrayku,wasanpiwiramanta t'uqyachisqanrayku

28Ch'usaqllaqtakunapi,manapipastiyasqanwasikunapi, montonasqamantukupuqwasikunapipastiyan

29Payqamananqhapaqchukanqa,manataqmi kapuqninpaswiñanqachu,manataqmikaypachapi hunt'asqakaynintapasunaytachuwiñachinqa

30Payqamanantutayaqmantaqalloqsinqachunina rawraymik'allmankunatach'akichinqa,siminpa samayninwantaqripunqa

31Q'otusqarunaqaamayanqapihap'ipakuchunchu, yanqallanmikutichipunqa

32Manaraqtiemponkashaqtinmihunt'akunqa,k'allmanpas mananq'omerchukanqa.

33Manapuqusqauvasnintapasuvassach'ahina chhaphchinqa,t'ikantataqaceitunashinawikch'upunqa

34Iskayuyarunakunaqhuñunakuyninqach'usaqmikanqa, ninataqmisobornokarpakunatapasruphachinqa

35Manaallinruwaykunatawiksallikunku,yanqa ruwaykunatataqpaqarichimunku,wiksankutaqq'otuyta wakichin

16RAKI

1HinaqtinmiJobqacontestaran

2Askhachayhinatanuyarirqani,llapaykichismillakisqa consuelokunakankichis

3Yanqarimaykunachutukukunqa?¿Imataq kallpachasunkikutichinaykipaq?

4Ñoqapasqankunahinarimayman,almaykichisalmaypa rantinpikanmanchayqa,qancontrasimikunatahuñuyman, umaytataqchhaphchiyman

5Ichaqasimiywanmikallpachaykiman,simiypa kuyurisqanmillakikuyniykichistamanaallinman tukuchinman

6Rimashaqtiypas,llakikuyniypasmananurqhusqachu

7Kunanmiichaqasayk'uchiwan,llaparunakunata ch'usaqyachiwarqanki

8Qantaqk'uyuchiwanhunt'achiwarqanki,chaymiñoqa contratestigokashan,uyaypiwirasqakasqaymiuyayta sut'inchawashan

9Phiñakuyninwanmillik'iwan,cheqnikuwaspa, kirunwanmik'iriwan.awqaymiñawintafiloyawan.

10Paykunaqasiminkuwanmikichariwarqanku;uyaypi k'amiwarqanku;paykunaqañoqacontranhuñunakurqanku

11Diosmimanamanchakuqrunakunamanentregawarqan, millayrunakunaqmakinmantaqentregawarqan

12Allinmikarqani,paymiichaqap'akiwan,kunkaymanta hap'iwaspachhaphchiwarqan,hinaspanmarcanpaq churawarqan

13Arquerokunamuyuriqniypimuyuykuwan, riendaykunatat'aqaykun,manataqmikhuyapayawanchu; payqagalloytampampamanhich'aykuchkan

14Paymip'akiwanp'akiwan,hatunkarayrunahina phawaykuwan.

15Qaraymanmiwaqrap'achatasirarqani,waqraytataq ñut'uallpapiqhellicharqani

16Uyayqawaqaymantaqhelli,ñawiypapatanpitaq wañuypallanthun

17Mananmakiypimanachaninruwasqaymantachu, mañakuyniypasch'uyapunin.

18Pachamama,amayawarniytatapaykuwaychu, waqayniypasamamaypipaskachun

19Kunanpas,willasqayqahanaqpachapinkashan, willakuyniypashanaqpachapinkashan

20Amistadniykunanpisichawanku,ñawiymiichaqa Diosmanwaqaytahich'aykushan

21¡Hukrunarunamasinmantarogakunmanhinata, Diosmantamañakunman!

22Pisiwatakunañachayamuqtinqa,manakutimunaypaq ñannintanrisaq

17RAKI

1Samayniymiwaqllipun,p’unchayniypaschinkapun,aya p’ampanakunapaslistoñankashan

2¿Manachunoqawanburlakuqkunakan?¿Manachu ñawiyqapaykunaqphiñakuyninpikashan?

3Kunanpuñuy,qanwankuskagarantizaway;¿Pitaq makiwantakawaq?

4Qanmipaykunaqsonqonkutapakarqanki,chaymimana paykunatahatunchankichu.

5Pipasamigonkunamanalabakusparimaqqa,wawankunaq ñawinpaschinkapunqan.

6Payminoqatapasrunakunaqt'aqa-t'inchayninman tukuchiwarqanñawpaqpachataqtabrethinakarqani

7Ñawiypasllakisqallañan,llapacuerpoykunapasllanthun hinan.

8Chaninrunakunanadmirakunqaku,manahuchayoq runapasiskayuyarunaqcontranpinhatarinqa

9Chaninrunapasñannintahap'inqa,ch'uyamakiyoqpas aswankallpayoqmikanqa

10Llapaykichismiichaqa,kutimuychis,kunantaq hamuychis

11P’unchayniykunaqapasarqon,yuyaykusqaypas p’akisqañan,sonqoypayuyaykusqanpas.

12Tutap'unchawmantikranku,tutayaqraykuk'anchayqa pisilla

13Suyasaqchayqa,ayap'ampanawasiymi,tutayaqpin puñunaytaallicharqani

14Wañuqmanminirqani:Qanmitaytaykanki,kurumanmi nirqani:Mamaymikanki,ñañaymikanki,nispa.

15¿Maypitaqkunansuyakuyniykachkan?

Suyakuyniymantataq,¿pitaqchaytarikunqa?

16T'oqoqk'achankunamanmiuraykamunqaku,kuska samasqanchishallp'apikashaqtin

18RAKI

1HinaqtinmiSuhllaqtayoqBildadqanirqan

2¿Hayk'aqkamataqrimaykunatatukunkichis?marcay, chaymantataqrimasunchis

3¿Imanasqataqanimalkunahinayupasqakayku,qankunaq ñawpaqenpitaqmillaypaqqhawarisqakayku?

4Payqaphiñakuspanllik'ikun,¿kaypachachuqanrayku saqesqakanqa?¿Chayqaqaqamaymikasqanmantachu qechusqakanqa?

5Ari,millayrunaqk’anchayninmiwañuchisqakanqa, ninanpachispanqamanank’ancharinqachu

6Karpanpik'anchayqatutayaqmikanqa,paywan kuskataqmivelatapaswañuchinqaku

7Kallpanpapurisqanmik'iskisqakanqa,yuyayninpas urmachinqa.

8Payqachakillanwanmillikamanwikch'uykusqakashan, toqllapatapinpurishan

9Talonmantaginqahap'inqa,suwataqatipanqa.

10Paypaqqatoqllanmihallp'apichurasqakashan,ñanpitaq huktrampa.

11Manchakuykunantukuyladomantamanchachinqa, hinaspansayarichinqa

12Kallpanpasyarqaymantankankasqakanqa,waqtanpitaq chinkachisqañakashanqa.

13Qaranpakallpantamikhunqa,wañuymantaphiwi churipaskallpantamikhunqa

14Confianzanqakarpanmantansaphichasqakanqa,chaymi manchakuypaqreymanpusanqa

15Karpapitiyanqa,manapaypachukasqanrayku,azufre rumikunatach'eqechinqatiyananpi

16Saphinqauranpinch’akipunqa,hawanpitaqk’allmanpas kuchusqakanqa.

17Yuyariyninqakaypachamantanchinkapunqa,callepitaq manasutinkanqachu

18K'anchaymantatutayaqmanqarqosqakanqa,kay pachamantataqqarqosqakanqa.

19Llaqtanukhupiqamananchuriyoqchunitaq sobrinoyoqchukanqa,nitaqtiyananpipuchuqpas.

20Paypaqhepantahamuqkunaqa,p’unchayninmantan admirakunqaku,imaynanñawpaqpipuriqkunapas mancharikurqankuhinata

21Cheqaqtapuninchhaynamillayrunakunaqtiyasqanqa, kaymiDiostamanareqsiqpatiyanan

19RAKI

1HinaqtinmiJobqacontestaran.

2¿Hayk'aqkamataqalmaytaphiñachiwankichis, simikunawantaqp'akiwankichis?

3Chunkakutitank'amiwarqankichis.

4Cheqaqtapunipantasqayñakaqtinpas,pantasqayqañoqa kikiypinqhepan

5Cheqaqtapuninñoqacontrahatunchakunkichis, k'amisqaymantataqrogakunkichischayqa

6Kunanyachaychis,Diosmiurmachiwarqan,mallawantaq muyuykuwarqan.

7Qhawariy,manaallinruwasqaymantanqaparini,ichaqa mananuyarisqachukani

8Paymiñanniytamuyuchiwarqanmanapasaytaatinaypaq, ñanniykunapitaqtutayaqtachurarqan

9Paymihatunchayniytaqechuwarqan,umaymantataq coronataqechuwarqan.

10Paymitukuyladomantach'usaqyachiwarqan,manañan kaniñachu

11Paypasphiñakuynintanrawrachiwarqan,paypaqtaq hukninawqanhinayupawan

12Paypasoldadonkunanhuñunakuspañoqacontra sayarinku,karpamuyuriqpitaqcampamentotachuranku.

13Paymiwawqeykunatakarunchawaran, reqsisqaykunapasnoqamantakarunchakushanku

14Aylluykunanmanaallintachuruwaranku,reqsisqa amigoykunapasqonqapuwarqankun

15Wasiypitiyaqkunapassirvientaykunapaswak llaqtayoqmikani.

16Kamachiytawaqyarqani,manataqkutichiwarqanchu Simiywanmipaytaintratarqani

17Samayniyqamanareqsisqanwarmiypaq,cuerpoyrayku wawakunatamañakurqanichaypas

18Ari,huch’uywawakunapisichawarqanku;Hatarispaymi contraypirimapayarqaku.

19Llapasonqoypiamigoykunanmillakuwaqku, munakusqayrunakunancontraypikutirikunku.

20Tulluymiqarayman,aychaymanpask’askakun,kiruypa qaranwanmiayqekuni

21Khuyapayawaychis,khuyapayawaychis,qankuna amigoykuna;Diospamakinmillamiykuwan,nispa.

22¿ImanaqtintaqDioshinaqatiykachawankichis,manataq cuerpoywansaksasqakankichischu?

23¡Ay,kunanescribisqakanmankarqan!¡ay,huklibropi imprimisqakaptinkuqa!

24¡Wiñaypaqmifierromantaplumawan,qaqapiplomowan grabasqakasqankuta!

25Yachaninkacharichiqniyqakawsashasqanta,qhepa p'unchaypikaypachapisayanantawan.

26Qaraykurukunakaycuerpoytachinkachiqtinpas, aychaypinDiostarikusaq

27Paytaqañoqakikiymirikusaq,ñawiypasrikusaqmi, mananhuktachu.riendaykunaukhuypitukusqaña kashanmanchaypas

28Qankunanichaqaninaykichis:“¿Imaraykunpayta qatiykachashanchis?

29Manchakuychisespadata,phiñakuyqaespadaq muchuchiynintanapamun,juzgasqakashasqanmanta yachanaykichispaq.

20RAKI

1HinaqtinmiNaamallaqtayoqZofarqanirqan:

2Chayraykunyuyaykusqayqakutichimuwan,chayraykun usqhayllaruwani

3Uyarirqanink'amisqakasqayta,yuyayniypaespiritunmi kutichimuwan.

4¿Manachuchaytayachankiñawpapachamantapacha, runakaypachamanchurasqakashaqtin

5Millayrunakunaqatipayninqapisitiempollapaqmi,iskay uyarunaqkusikuyninpaspisitiempollapaqmi?

6Hatunkayninhanaqpachamanwichariqtinpas,umanpas phuyumanchayaqtinpas.

7Paypawanunhinawiñaypaqmichinkapunqa,payta rikuqkunanninqaku:¿Maypitaqkashan?

8Musquyhinaphawarinqa,manataqtarisqachukanqa.

9Paytarikuqñawipasmanañanrikunqañachunitaqmi maypikasqanpasmanañarikunqañachu

10Wawankunawakchakunatakusichiytamaskhanqaku, makinwantaqkapuqninkunatakutichipunqa

11Tullunkunaqahunt'akashanwaynakayninpi huchallikusqanwan,chaymipaywankuskañut'uallpapi puñunqa

12Millayñasiminpimisk'iñakanmanchaypas,qallunpa uranpipakakuqtinpas.

13ChaytakhuyapayaspamanasaqerparispapasAswanpas siminukhupihap'iy

14Chaywanpaswiksanpimikhusqanqat’ikrakunmi, ukhunpiqaasnakunaqgallonhinan

15Qhapaqkaqkunatanmillp'upun,hinaspanwakmanta aqtunqa,Diosmiwiksanmantawikch'unqa.

16Asnokunaqvenenontanñuñunqa,mach'aqwaypa qallunmiwañuchinqa

17Payqamananrikunqachumayukunata,unuhunt'akunata, mielmaq'akunata,mantequillataima

18Llank'asqantakutichipunqa,manataqmimillp'unqachu, qhapaqkayninmanhinankutichipunqa,manataqmi kusikunqachu

19Wakchakunatasarunchasqanrayku,saqerparisqanrayku ima;manahatarichisqanwasitasinchitaqechusqanrayku; 20Cheqaqtapuninwiksanpimanach’inllakaytaqa sientenqachu,manataqmiimamunasqantapas qespichinqachu.

21Mananmayqenpasmikhunanpuchunqachuchayraykun manapipaskaqninkunatamaskhanqachu

22Tukuyhunt'asqakaspaqasasachakuypintarikunqa, millayrunakunaqllapamakinkunanpaymanhaykunqa

23Wiksahunt'ananpaqñakashaqtinmi,Diosqa phiñakuynintaphiñakuynintapaymanwikch'uykachinqa, mikhushaspataqparachimunqa

24Fierromantaarmamantaayqekunqa,aceromantaarcotaq waqaykunqa

25Aysasqa,cuerpomantataqlloqsimunari,lliphipiq espadaqagallomantalloqsimushan,manchakuykunanpay patapikashan

26Lliwtutayaqmipakasqacheqasninkunapipakasqa kanqa,manaphukusqaninataqmiruphachinqa.Karpanpi puchuqrunawanmimanaallinchukanqa

27Hanaqpachammanaallinruwasqantaqawachinqa Hinankaypachaqapaycontrahatarinqa,nispa.

28Phiñakuyninp'unchaypinwasinpamirayninpasripunqa

29KaymiDiosmantamillayrunaqqosqan,Diospaqosqan herenciapas

21RAKI

1Jobtaqkutichirqan:

2Allintauyariychisrimasqayta,kaytaqconsueloykichis kachun

3Rimanaypaqsaqeykuway;Chaytarimasqayqhepamantaq burlakuychis.

4Ñoqamantarimaspaqa,¿runamanchuquejakuni?

Chhaynakaqtintaq,¿imanaqtintaqespirituymana llakikunmanchu?

5Marcaway,hinaspaadmirakuy,makiykitasimiykiman churay

6Yuyarispapasmancharikuni,khatatataytaqaychayta hap'in

7¿Imanasqataqmillayrunakunakawsanku,machuyanku, ari,atiyniyoqmikanku?

8Mirayninkupaspaykunaqñawpaqenpinallintakyasqa kashan,mirayninkupaspaykunaqñawpaqenpinallin takyasqakashan.

9Wasinkupasmanamanchakuqmi,manataqmiDiospa k'aspinpaspaykunapatapikanchu

10Toronkuqaqari-warmi,manataqmipisiyanchu. wakankutaqwachakun,manataqmitorillontachuwikch'un 11Wawachankutat'aqat'aqahinakachanku,wawankutaq tusunku.

12Timbreta,arpatapashap'ispa,órganowaqaytauyarispa kusikunku

13Qhapaqkaspankunp'unchayninkutapasanku,huk ratollapitaqayap'ampanamanuraykamunku

14ChayraykunpaykunaqaDiostaniranku:Ripuwayku! Ñoqaykuqamananmunaykuchuñanniykikunatayachayta, nispa

15¿ImataqTukuy-atiyniyoqDiosqapaytaservinanchispaq? ¿Imagananciataqkanmanpaymantamañakuspaqa?

16Qhawariy,paykunaqallinninkuqamananpaykunaq makinpichukashan,millayrunakunaqyuyaychasqanqa karunñoqamanta

17¡Haykakutimmillayrunakunapavelantaqawañuchinku!

¡Hayk’akutitanpaykunamanchinkachiyninkuhamun! Diosqaphiñakuyninpinllakikuykunatarakin.

18Wayrapañawpaqenpik'aspihina,wayra-paraapasqan pajahina

19Diosqawawankunaraykunhuchantawaqaychan,paytan premian,hinaspanyachanqa

20Ñawinkunanrikunqach’usaqyachisqanta,tukuy atiyniyoqDiospaphiñakuynintataqukyanqa

21¿Imakusikuntaqpaypaqhepantawasinpi,chawpinpi killankunatukusqañakashaqtin?

22¿PipasDiostayachaytayachachinmanchu?Paymihatun runakunatajuzgan

23Hukrunaqatukuykallpanwanmiwañun,tukuy sonqonwanch'inlla.

24Sinqanqalechewanmihunt’akashan,tullunkunapas tulluwanch’akisqakashan.

25Hukninñataqmiwañun,manataqmihayk'aqpas kusikuywanmikhunchu

26Paykunanñut'uallpapikaqllatapuñunqaku, kurukunapasqataykunqaku.

27Qhawariy,yachaninyuyayniykichista,noqacontra manaallintayuyaykusqaykichistawan

28Qankunanninkichis:¿Maypitaqkamachikuqpawasin? ¿Maypitaqmillayrunakunaqtiyasqanku?

29¿Manachuñannintariqkunatatapurqankichis?manachu yachankichischupaykunaqseñalninkunata?

30¿Millayrunaqachinkayp’unchaypaqwaqaychasqa kashan?phiñakuyp'unchaymanmihorqosqakanqaku.

31¿Pitaquyantawillanqa?¿Pitaqchayruwasqanmanta kutichipunman?

32Chaywanpasayap'ampanamanmiapasqakanqa,aya p'ampanapinqhepakunqa

33Wayq'ot'oqokunanpaypaqmisk'ikanqa,sapankarunan qhepantaaysanqa,ñawpaqenpimanayupayatinakaqkuna hina

34Chhaynaqa,¿imaynataqyanqapaqsonqochawankichis, kutichisqaykichiskunapillullarimaykunakashasqanmanta?

22RAKI

1HinaqtinmiTemanllaqtayoqElifazkutichispanirqan:

2¿RunaqaDiospaqallinchukanman,imaynan yachayniyoqpaspaykikinpaqallinkanmanhinata?

3¿Tukuy-atiyniyoqDiospaqchukusikunchaninruna kasqayki?Icha,¿allinkawsayniykitachuruwanki?

4¿Manchasusqaykimantachuanyasunki?¿Qanwanchu taripaymanhaykunqa?

5¿Manachumillayhuchaykiqahatun?¿Manatukukuq huchaykikunapas?

6Yanqapaqmiwawqeykimantaprendatahap'ispa p'achankutaqechurqanki

7Sayk'usqakunamanqamananunutachuqorqanki, yarqasqakunamanpast'antatahark'arqanki

8Atiyniyoqrunamantanichaqakaypachatahap'irqan Chaypiyupaychasqarunataqchaypitiyaran.

9Viudakunatanch'usaqtakacharqanki,manataytamamayoqrunakunaqmakinpasp'akisqañan

10Chayraykuntoqllakunamuyuriqniykipikashan, qonqayllamantamanchakuymillakichisunki

11Otaqtutayaq,manarikuyatisqayki;Askhaunukunan qataykusunki

12¿ManachuDiosqahanaqpachaalturapikashan?

¡Qhawariychisch’askakunaqaltonta,mayaltonkashanku!

13Qantaqninki:¿ImaynatataqDiosyachan?¿yana phuyuwanjuzganmanchu?

14RakhuphuyukunanpaypaqqamanarikuqchuHanaq pachamuyuriqpipurin

15¿Ñawpamillayrunakunaqpurisqankuñantachu señalarqanki?

16Tiempomantankuchusqakarqanku,teqsintaqunu hunt'aykusqakarqan

17PaykunanDiostanirqan:–Runaykumantaripuy, ¿imatantukuyatiyniyoqDiospaykunapaqruwanman?

18Chaywanpasallinkaqkunawanmiwasinkuta hunt'achirqan,millayrunakunaqyuyaykusqanmiichaqa karun

19Chaninrunakunaqachaytarikuspankunkusikunku, manahuchayoqrunakunaqapisichaspaasikunku.

20Hinaqtinmikapuqninchiskunaqamanakuchusqachu, aswanpaspuchuqrunakunatanninaruphachin

21Kunantaqpaywanreqsichikuy,thakpikay,chhaynapin allinniykihamusunki

22Amahinakaspa,SiminmantaKamachikuySimita chaskiy,rimayninkunatataqsonqoykipichuray

23Tukuy-atiyniyoqDiosmankutispaykiqasayarichisqan kanki,manaallinruwaykunatakarpaykimanta karunchakunki

24Hinaspanqoritañut'uallpatahinahuñunki,Ofirllaqtapi qoritapasmayurumikunatahina.

25Ari,Tukuy-atiyniyoqmidefiendeqniykikanqa,askha qolqeyoqtaqmikankipas

26ChhaynapintukuyatiyniyoqDioswankusikunki, hinaspanuyaykitahoqarinkiDiosman

27Mañakuyniykitaruwanki,paytaquyarisunki, prometekusqaykitataqhunt'anki.

28Qanpasdecidinkitaqmiimatapas,chaymiallintakyasqa kanqa,k'anchaytaqñanniykikunatak'ancharinqa

29Runakunawikch'usqakaqtinkutaq,ninki:‘Hayrakuymi kashan’,nispaHumilderunatataqqespichinqa

30Paymimanahuchayoqrunakunaqwat'antaqespichinqa, makiykiqch'uyakayninwanmiqespichisqakanqa.

23RAKI

1HinaqtinmiJobqacontestaran

2Kunanp'unchawpask'arakmiquejakuyniyqa, waqayniymantaaswanllasaazoteoyqa.

3¡Ay,maypitarinaytayachaymankarqan! ¡Tiyananmanpashamunaypaq!

4Paypañawpaqenpirimasqaytakamachikuqkani, ch'aqwaykunawantaqsimiytahunt'achiqkani

5Paypakutichiwanansimikunatayachayman,ima niwawanantataqentiendeyman.

6¿Hatunatiyninwanchucontraypivalekuwanqa?Manam; ichaqakallpatanñoqamanchuraytamunarqan

7Chaypinchaninrunakunaqapaywanch'aqwayta atinkumanchaynamjuezniymantawiñaypaqkacharichisqa kanay

8Qhawariy,ñawpaqmanrisaq,ichaqamananchaypichu kashan;Qhepamanpas,ichaqamananreparaytaatiymanchu

9Lloq'eladopinllank'ashan,ichaqamananrikunichu,paña ladonpinpakakunmanarikunaypaq

10Paymiichaqayachanimaynapurisqayta,pruebawaspa qorihinalloqsimusaq

11Chakiymipuriynintahap'irqan,ñannintanhap'irqani, manataqmikutirirqanichu

12Nitaqminoqapassiminpakamachisqanmantaqa kutirqanichuSiminparimasqankunatamaswanta chanincharqani,necesariomikuyniymantaqa

13Ichaqahukyuyayllapinkashan,¿pitaqpayta kutirichinman?Almanpamunasqantapas,chayruwasqanmi 14Payminoqapaqchurasqakaqtahunt'ashan

15Chayraykunpaypaqayllanpimancharikuni.

16Diosmisonqoytallamp'uyachin,Tukuy-atiyniyoq Diosmillakichiwan

17Laqhayaqpañawpaqenpimanakuchusqakasqayrayku, manataqmiuyaymantatutayaqtapastapawarqanchu.

24RAKI

1¿Imanasqataq,tukuyatiyniyoqDiosmantatiempokuna manapakasqakashaspa,paytareqsiqkunamana rikunkuchup'unchayninkunata?

2Wakinqaallpapaseñalninkunatahurqunku;sinchi kallpawanmiovejakunataqechunku,hinaspanmichinku

3Manatayta-mamaqasnontaqarqonku,viudapatoronta prendapaqapanku

4Wakchakunatanñanmantaqarqonku,kaypachapi wakchakunapaspakakunku

5Qhawariy,ch’inneqpisallqaasnokunahina, llank’ayninkumanripunku;risingbetimesforaprey, ch'inneqqapaykunapaqpaswawankupaqpasmikhunataqon 6Sapankallanchakrapitrigonkutacosechanku,millay runakunaqcosechantapashuñunku.

7Q’alarunakunataqamanap’achayoqmiq’apachinku, chiripimanap’achayoqkanankupaq

8Orqokunaqparamusqanwanmaqchisqakaspankun qaqataabrazankumanapakakunayoqkasqankurayku

9Manatayta-mamakunatasinqanmantaqechunku, wakchakunatapasprendatahap'inku.

10Manap'achayoqmiq'alatapurichinku, yarqasqakunamantataqq'alataqechunku

11Paykunanperqankuukhupiaceitetaruwanku,vinota sarunku,ch'akiytapasñak'arinku

12Llaqtamantarunakunanwaqanku,k'irisqakunaq almanmiqaparinku,ichaqamananDiosqamana yuyayniyoqkaytachupaykunamanchuran

13Paykunaqak'anchaycontrahatariqkunamantankanku; manataqmichaypañanninkunatayachankuchu,manataqmi chaypañanninkunapipastakyankuchu

14K'anchaywanhatariqrunawañuchiqqawakchakunata, wakchakunatawanwañuchin,tutapitaqsuwahina.

15Wasanchakuqpañawinpastutayaytasuyaspanin: Mananmayqenñawipasrikuwanqachu

16Laqhayaqpitaqp'unchaypimarcasqankuwasikunata t'oqonku

17Paykunapaqqatutamantanmiwañuypallanthunhina

18Payqaunuhinausqhayllan;Paykunaparakiyninqakay pachapiñakasqañam,uvaschakrakunapañannintaqa manamqawanchu

19Ch'akiypasruphaypasrit'iunukunatantukuchin,aya p'ampanapashuchallikuqkunatantukuchin

20Wiksapasqonqapunqan.kuruqamisk’imikhunqapayta; manañayuyarisqachukanqa;millay-kayqasach'ahina p'akisqakanqa

21Manawachakuqrunataqamanaallintanvalekun, viudataqamananallintachuruwan.

22Atiyniyoqrunakunatapasatiyninwanmiaysan, hatarispanmimanapipaskawsananpaqqasegurochu

23Paymanqosqañakashanmanchaypas,chaypisamashan chaywanpasñawinqañanninkupimkachkan

24Pisitiempollapaqmihatunchasqakanku,ichaqa manañanpisichasqañakankutukuywakinkunahina ñanmantahurqusqakanku,saraparinripuntankunahina kuchusqakanku.

25Kunanmanachhaynachukanmanchayqa,¿pitaq llullakuqmantukuchiwanman,rimasqaytataqmana valeqmantukuchiwanman?

25RAKI

1HinaqtinmiSuhllaqtayoqBildadqanirqan

2Kamachikuypasmanchakuypaspaywanmikashan,alto cheqaskunapinthak-kaytaruwan

3¿Mayraqejercitonkunakanchu?¿Pikunataqmana k'anchayninhatarinchu?

4Chhaynaqa,¿imaynataqrunaqaDiospaqayllanpi chaninpaqqhawarisqakanman?Icha,¿imaynataq warmimantanaceqchuyakanman?

5Qhawariychiskillakamapas,manataqmik’ancharinchu; ari,ch’askakunaqamananch’uyachupayparikuyninpi.

6¿Haykapisitaqruna,chayqakuru?Runapachurintaq, ¿mayqenkurutaq?

26RAKI

1Jobtaqkutichirqan:

2¿Imaynatataqmanaatiyniyoqrunatayanaparqanki?

¿Imaynataqmanakallpayoqmakitaqespichinki?

3¿Imaynatataqyuyaycharqankimanayachayniyoqrunata?

¿Imaynatataqimaymanatawillarqanki?

4¿Pimantaqrimarqanki?¿Piqpaespirituntaqqanmanta hamurqan?

5Unuuranmantanwañusqakunaqarikhurin,chaypi tiyaqkunapas

6Infiernoqaq'alallankashan,manataqmiima p'achayoqchuchinkaypas

7Wichayladotach'usaqcheqaspatamanmast'arikun,kay pachatataqmanaimamanpaswarkun.

8RakhuphuyukunapinunukunatawataykunPuyupas mananllik'isqachupaykunaquranpi

9Kamachikuqtiyananpauyantahap'ispa,phuyunta mast'ariykun

10Paymiunukunatamuyuykuranp'unchayp'unchay tukukunankama.

11Hanaqpachapilarkunakhatatataspaadmirasqa kashankuanyasqanta

12Atiyninwanmilamar-qochatat'aqan,yuyayninwanmi hatunchakuqrunakunatamuchuchin

13Espirituwanmihanaqpachatasumaqcharqan makinwanmik'uyusqamach'aqwaytakamarqan.

14Qhawariy,kaykunaqañanninkunaqt'aqankunan,ichaqa pisillatanpaymantauyarikun?atiyninpat'oqyayninmi ichaqa,¿pitaqentiendenman?

27RAKI

1Jobqakayrikch'anachiytahinallaraqminiran:

2KawsaqDioshina,paymihuchachayniytaqechuwarqan hinallataqTukuy-atiyniyoqpas,paymialmaytapas llakichirqan;

3Tukuychaytiempopinsamayniyqañoqapikashan, Diospaespiritunpassimiypikashan

4Simiypasmananmillaytarimanqachu,nitaqqalluypas q’otunqachu.

5Diosamayachusunkichischaninpaqqhawarinaykichispaq, wañunaykamaqamananhunt'aqsonqokayniytaqa qechusaqchu

6Chaninkasqaytanallintahap'ishani,manataqmi kacharisaqchu,kawsashaqtiyqamanansonqoypas k'amiwanqachu

7Awqayqamillayrunahinakachun,contraypihatariqpas manachaninrunahinakachun.

8¿Imasuyakuyniyoqtaqiskayuyarunaqa,ganasqaña kashanchaypas?

9¿Diosuyarinqachuqapariynintasasachakuykuna chayamuqtin?

10¿TukuyatiyniyoqDioswanchukusikunqa?¿Diostachu waqyanqapuni?

11ÑoqanDiospamakinwanyachachisqayki,tukuy atiyniyoqDiospakasqanmanhinaqamananpakasaqchu.

12Qhawariychis,llapaykichismirikurqankichis; Chhaynaqa,¿imanaqtintaqchhaynaqayanqallakankichis?

13KaymimillayrunaqDiospaparten,sarunchaqkunaq herencianpas,chaytanllapanatiyniyoqDiosmanta chaskinqaku

14Wawankunaaskhayapunqachayqa,espadapaqmi, mirayninpasmananmikhunawansaksasqachukanqa

15Paymantapuchuqkunaqawañuypip'ampasqakanqaku, viudankunapasmananwaqanqakuchu.

16Hallp'ahinaqolqetahuñuspapas,t'uruhinap'achatapas allichaspapas

17Allichinmanmi,chaninrunanichaqap'achakunqa,mana huchayoqtaqqolqetarakinqa

18Paymiwasintahatarichinhukp'uyñuhina,qhawaqpa ruwasqant'aqahina.

19Qhapaqrunaqapuñunqa,ichaqamananhuñusqachu kanqa,ñawintakicharin,manataqmikanchu

20Manchakuykunanunuhinahap'in,sinchiwayrapas tutapisuwakun

21Intilloqsimuywayrataqapapun,hinaspanripun,wayraparahinataqmaymikasqanmantawikch'upun.

22Diosmipaymanwikch'uykunqa,manataqmi khuyapayanqachu

23Runakunamakinkutat'aqllanqaku,maypi kasqanmantataqsispaykunqaku

28RAKI

1Cheqaqtapuninqolqepaqqakanhukvena,qoripaqtaq maypiallinchanku.

2Allpamantafierrotahorqonku,broncetataqrumimanta chulluchinku.

3Payqatutayaqtantukuchin,tukuyimahunt'asqakaqtapas t'aqwin:tutayaqrumikunata,wañuypallanthuntawan

4Yachaqrunamantanunuhunt'aykushanchakimanta qunqasqayakupas,ch'akisqañam,runakunamanta karunchakusqañam

5Kaypachamantataqt'antalloqsimushan,uranmanminina hinawicharin

6Chayrumikunaqazafirokunaqkasqanmi,qoriñut'u allpayoqtaqmi.

7Kanmihukñan,chaytaqamananp'isqopasreqsinchu, manataqmibuitreqñawinpasrikurqanchu

8Leonpauñachankunapasmanansarurqankuchu,nitaq k’arakleonpaschaynintapasarqanchu

9Paymiqaqapatamanmakintahaywarin;sapinkunawanmi orqokunatamuyuchin.

10RumikunachawpipimayukunatakuchuspaÑawinpas tukuyimachaniyoqkaqkunatanrikun.

11Paymiunumillp'ukunatamanahunt'aykunanpaq wataykun;Pakasqakaqtaqk'anchaymanhorqon 12Ichaqa,¿maypitaqyachayqatarikunqa?¿Maypitaq hamut’aypatiyanan?

13Runaqamananyachanchuchaypachaninninta; manataqmikawsaqkunapahallp'anpipastarikunchu 14Ukhunpiqanin:“Mananñoqapichukashan”,nispa 15Qorimantaqamananqollqemantaqapesakunmanchu, nitaqmiqollqetapaspesanmanchu.

16MananOfirllaqtapiqoriwanqanitaqanchavalorniyoq ónixwannitaqzafirowanqachaninchakunmanchu

17Qoriwancristalwanqamananigualakunmanchu, manataqmisumaqqorimantaalhajakunawanqa cambianqachu

18Coralmantapasnitaqperlakunamantapasmanan rimanachu,yachaypachaninmirubíqolqemantaaswan hatun

19Etiopíanacionpitopazpasmananigualasqachukanqa, manataqmich’uyaqoriwanpaschaninchasqachukanqa

20¿Maymantataqyachayqahamun?¿Maypitaq hamut’aypatiyanan?

21Llapakawsaqrunakunaqñawinmantapakasqakashan, hanaqpachap'isqokunamantapaspakasqakashan

22Ch'usaqyachiypaswañuypasninku:“Ñoqaykuqa ninriykuwanmiuyarirqayku”,nispa

23Diosqaentiendenmiimaynapurisqanta,yachanmi maypikasqantapas.

24Paymikaypachaqk'uchunkunataqhawan,llapanhanaq pachatataqrikun

25Wayrakunapaqpesataruwanankupaq;Hinaspan unukunatatupuspapesapun

26HinaqtinmiJesusqaparapaqkamachikuytachuraran, t'oqyamunanpaqtaqhukñantachuraran.

27HinaqtinmiJesusqachaytarikuspawillaran wakichirqan,ari,maskharqantaq

28Runatataqnirqan:Qhawariy,Señortamanchakuymi yachay;manaallinmantat'aqakuytaqentiendey

29RAKI

1Jobqakayrikch'anachiytahinallaraqminiran:

2Ay,ñawpaqkillakunapihinakaymankarqan,Dios waqaychawasqanp’unchaykunapihina;

3Llank'anumaypik'anchariqtin,k'anchayninwantutayaqpi purishaqtiy

4Imaynanwayna-sipaskashaqtiy,Diospapakasqakaynin karpapatapikashaqtiy

5Tukuy-atiyniyoqDiosnoqawanraqkashaqtin, wawaykunamuyuriqniypikashaqtinku

6Mantequillawanpurisqaytamayllakuspay,qaqaaceite mayukunatahich'aykuwaptin

7¡Llaqtapunkumanlloqsispa,callepitiyanaypaq allichakushaqtiy!

8Waynakunaqarikuwaspankunpakakurqanku,hinan yuyaqrunakunaqasayarispasayarirqanku

9Umallikunaqamananrimaytamunarqankuchu, makinkutataqsiminkumanchurarqanku

10Apurunakunaqaupallallakarqanku,qallunkutaq siminkupatamank’askarapurqan.

11NinriuyariwaspataqsaminchawarqanÑawi rikuwaspataq,sut'inchawarqan.

12Wakchawaqaqkunata,manatayta-mamakunata,mana pipasyanapaqninkunatapasqespichisqayrayku

13Wañunanpaqlistokaqpasaminchayninmiñoqaman hamurqan,chaymiviudaqsonqontakusikuymanta takichirqani

14Chaninkawsaytanchurakurqani,chaymi p'achachiwarqan,juzgasqayqap'achahina,diademahinan karqan

15Ñawsakunapaqñawinkarqani,wist'ukunapaqtaqchaki karqani

16Wakcharunakunaqtaytanmikarqani,mana yachasqaytanmaskharqani.

17Millayrunaqq'ochuntap'akirqani,kirunmantataq qechusqantaqechurqani

18Hinaqtinminirqani:Qespaypiwañusaq,rit'ihinan p'unchayniykunatamirachisaq,nispa

19Saphiyqaunuqpatanpimast’arisqakasharqan, k’allmaypitaqtutantinruntukasharqan.

20Hatunchayniyqamosoqmikarqan,arcoypasmakiypi mosoqyachisqankarqan

21Runakunauyariwarqanku,suyakurqanku,ch'inlla karqankutaqyuyaykusqayta

22Rimasqayqhepamanmimanañahukmanta rimarqankuchu;rimayniytaqpaykunamanurmaykurqan.

23ParahinasuyawarqankuQhepaparatahinataq siminkutakicharirqanku

24Paykunamantaasikuqtiyqamanancreeqkuchu. Manataqmiuyaypak'anchaynintapaswikch'urqankuchu

25Paykunataakllakuspaymiumallipitiyarqani,ejercitopi reyhinatiyarqani,llakisqarunakunataconsuelaqhina.

30RAKI

1Kunantaqnoqamantasullk'akaqkunaqaburlakuwanku, paykunaqtaytankunataqaovejaypaallqunkunawankuska churaymankarqan,nispa.

2Ari,¿imapaqtaqmakinkuqkallpanyanapawanman, pikunapichusmachuyaychinkapurqan?

3Pisikasqankurayku,yarqaymantawansapallanku karqankuÑawpapachach'inneqmanayqekuspa,ch'usaq, ch'usaq

4Paykunansach'a-sach'apatapimalvatakuchurqanku, enebrosaphikunatapasmikhunankupaq

5Runakunaukhumantaqarqosqakarqanku,(suwarunaq qhepantaqaparirqanku)

6Wayq'okunapi,hallp'amachaykunapi,qaqakunapipas tiyanankupaq

7Sachakunapachawpinpimqaparirqaku;ortigakunapa uranpimhuñunasqakarqaku

8Manayuyayniyoqrunakunaqwawankunankarqanku, manayuyayniyoqrunakunaqwawankunankarqanku

9Kunantaqpaykunaqtakiyninkukani,ari,paykunaq sutinmikani.

10Millawanku,karumanmiayqekunku,manataqmiuyaypi thuqaytamunankuchu

11Waskhaytakichaspañak'arichiwasqanraykun ñawpaqeypifrenotakacharipuwarqanku

12Pañamakiypiwayna-sipassayarishan;chakiyta tanqanku,chinkachiyñankunatataqñoqacontra sayarichinku

13Paykunanñanniytawaqllichinku,ñak’ariyniytapas ñawpaqmanchuranku,mananyanapaqniypaskanchu.

14Anchaunup'akiyhinanhamuwarqanku,ch'usaq p'unchaypinñoqamant'ikrakurqanku

15Manchakuykunanhamuwan,wayrahinaalmaytan qatipawashanku,allinkawsayniyqaphuyuhinantukupun

16Kunantaqalmaynoqamanhich’aykusqa;ñak’ariy p’unchaykunanhap’iykuwan

17Tutap'unchaypintulluykunat'oqyachiwan,manataqmi samarinchu.

18Unqukuyniypasinchikallpanwanmip'achayqat'ikrakun, p'achaypallanthunhinanwatawan

19Paymit'urumanwikch'uykuwan,ñut'uhallp'ahina, usphahinañakani

20Qanmanmiqapariyki,manataquyariwankichu,sayarini, manataqmiqhawariwankichu.

21Qanmimillaymillaykapuwanki,kallpasapa makiykiwanmicontraypichurakunki

22Qanmiwayramanhoqariwanki;chaymanmi sillaykuwanki,kapuqniykunatataqch'usaqyachinki

23Yachaninwañuymanpusawanaykita,llapa kawsaqkunapaqchurasqawasimanpas.

24Ichaqamananayap'ampanamanmakinta haywarinqachu,ch'usaqyachisqañaqapariqtinkupas

25¿Manachullakipitarikuqrunamantawaqarqani? ¿manachualmayllakisqawakchakunamanta?

26Allintasuyaspaymimanaallinkunahamuwarqan, k'anchaytasuyashaqtiymitutayaqhamurqan.

27Wiksayqatimpurqan,manataqsamarqanchu,ñak'ariy p'unchaykunanhark'awarqan

28Manaintiwanllakikuspaymirirqani,hatarispaymi huñunakuypiwaqarqani

29Dragonkunaqwawqenmikani,lechuzakunaq compañerontaqmikani.

30Qaraypasyanañan,tulluykunapasruphaywanmi ruphasqa

31Arpaypaswaqaymanmitukupun,orqoypaswaqaqkunaq kunkanmanmitukupun

31RAKI

1Ñawiywanrimanakurqani;¿imaraykutaqhuksirvientapi yuyaykusaq?

2¿ImapartenDiospahanaqpachamanta?¿Imaherenciataq tukuyatiyniyoqDiospahanaqpachamanta?

3¿Manachuch’usaqyachiyqamillayrunakunapaq?hinaspa manaallinruwaqkunapaqhukmanareqsisqamuchuchiyta?

4¿Manachupurisqaytarikuspatukuypurisqaytayupan?

5Yanqallapurisqaymanhina,chakiypasq'otuyman usqhayllapuriqtiypas

6Hukbalanzapipesasqakasaq,chhaynapiDioshunt’aq kasqaytayachananpaq

7Sichuspurisqayñanmantalloqsipunman,sonqoytaq ñawiypaqhepantapurinman,imaqhellipasmakiyman k’askarapunmanchayqa,nispa

8Chhaynaqa,tarpusaq,huktaqmikhuchunari,mirayniy saphichasqakachun.

9Sonqoypashukwarmiq'otuchiwarqan,otaqrunamasiypa punkunpisuyasharqanichayqa,nispa

10Hinaptinqa,warmiyhukmanñut'uykuchun,hukkunapas paymank'umuykuchunku.

11Kayhuchaqamillayhuchanari,juezkunaq muchuchisqakayqamanaallinruwaymi.

12Ninaruphachiqmi,llapanmirayniykunatataqsaphinta chinkachiytamunanman

13Kamachiypaotaqsipasniypahuchantapisichaspayqa, paykunañoqawanmaqanakuqtinkuqa,nispa.

14¿ImatanruwasaqDioshatariqtin?Watumuptintaq, ¿imatataqkutichisaq?

15¿Manachuwiksakashaqtiykamawaqniypaytaruwaran? ¿Manachupipaswiksaykupiruwawarqanchis?

16Wakchakunatamunapayaymantahark'arqani,otaqviuda warmiqñawintawaqllichirqanichayqa,nispa

17Otaqsapallayphatuytamikhurqani,manataytamamakunataqmanamikhurqanchu.

18(Waynakasqaymantapachanpayqataytayhinauywasqa karqan,mamaypawiksanmantapachanpaytapusarqani)

19Pipasmanap'achayoqkashaspawañushaqta,mana p'achayoqwakchatapas

20Sichuswasanpasmanasaminchawanmanchu,manataq ovejaypamillmanwanq'oñichiwarqanchuchayqa.

21Punkupiyanapaqniytarikuspay,manataytamamakunaqcontranpimakiytahoqarirqanichayqa

22Chhaynaqa,makiyhombroymantaurmaykuchun, makiytaqtullumantap’akikuchun

23Diospachinkachisqanqamanchachiwarqanmi,hatun kayninraykutaqmanaaguantaytaatirqanichu.

24Sichusqoritasuyakuyniymantukuchirqani,otaqsumaq qoritanisaq:Qanmiconfianaypaq,nispa

25Qhapaqkayniyanchaaskhakasqanrayku,makiypas askhakapuwasqanraykukusikuymanchayqa,nispa

26Intik'ancharishaqta,killak'anchaypipurishaqta rikuymanchayqa.

27Sonqoymipakallapiaysachikurqan,otaqsimiypas makiytamuch'aykuwarqan

28Chaypasjuezpacastigananmimanaallinhuchaqa, hanaqpachapiDiostanegaymankarqan

29Cheqniwaqniychinkachisqakaspakusikusaq,otaq manaallinkunatariruspasayariqkanichayqa.

30Nitaqminoqaqasimintapashuchallichirqanichualmanta ñakaytamunaspayqa

31Karpaypitiyaqrunakunamananinkumanchu:¡Ay, aychantahap'isunmanchayqa!manasaksasqakayta atisunmanchu

32Chaywakllaqtayoqrunaqamanancallepichu alojakurqan,aswanpaspuriqrunamanmipunkuyta kicharirqani.

33Adanhinahuchallikusqaytapakaykusaqchayqa,mana allinruwasqaytasinqaypipakaspaymi

34¿Achkarunakunatachumanchakurqani,ichaayllukunaq pisichasqanchumanchachiwarqan,ch'inllakaspa punkumantamanalloqsispa?

35¡Ay,uyariwanman!Qhawariy,munayniyqa,Tukuyatiyniyoqkutichiwananta,awqaypashuklibrota qelqamunanmi

36Cheqaqtapuninhombroymanhap'ispacoronatahina watayman

37Paymanwillaytamunanihayk’apurisqayta; kamachikuqhinampaymanasuykusaq.

38Llaqtaycontraypiqapariwanman,otaqsurcokunapas chayhinataquejakunkumanchayqa,nispa

39Sichusmanaqolqeyoqrurunkunatamikhurqani,otaq dueñonkunatapaswañurachirqanichayqa.

40Trigoparantinpicardokunawiñachun,cebadapa rantinpitaqkurukunawiñachun.Jobparimasqanqa tukusqañam.

32RAKI

1ChaymikinsantinrunakunaqaJobtamanakutichiyta munarqankuchu,paykikinpañawpaqenpichanin kasqanrayku

2HinaqtinmiRampamirayninmantaBuzillaqtayoq BaraquelpachurinElihuphiñakuynintarawrarirqan.

3Kinsantinamigonkunaqcontranpipasphiñakuymi rawrarirqan,paykunaqamananimakutichiytapas tarirqankuchu,chaywanpasJobtahuchacharqanku.

4ElihuqaJobparimasqankamasuyasqa,paymantakuraq kasqankurayku

5Elihuqakaykinsantinrunakunaqsiminpimanaima kutichiypaskashasqantarikuspa,sinchitaphiñakurqan

6BuzllaqtayoqBaraquelpachurinElihutaqkutichirqan:–Noqaqawaynaraqmikani,qankunaqaanchamachuñan kankichischayraykutaqmancharikurqani,manataq yuyayniytawillanaypaqatrevikurqanichu

7Ñoqannirqani:P'unchaykunanrimanqa,askha watakunanyachaytayachachinqa,nispa

8Runapiqakanmiespiritu,Tukuy-atiyniyoqDiospa yuyaychasqanmipaykunataentiendechin.

9Hatunrunakunaqamananyachayniyoqpunichukanku, machurunakunapasmananentiendenkuchujuzgayta

10Chayraykunnirqani:Uyariwaychis,nispa.Ñoqaqa yuyaykusqaytapasrikuchisaqmi

11Qhawariy,rimayniykikunatasuyarqani;Ima ninaykichiktamaskachkaptiykichikmi,imaniy munasqaykitauyarirqani

12Ari,qankunamanmiatienderqani,manataqmi mayqenniykichispasJobtaconvencechiq,nitaqrimasqanta kutichiqpaskarqankichischu

13Amaninkichischu:Yachaytantarirqayku,Diosmi paytaqaurmachin,mananrunachu,nispa.

14Kunanqamanannoqacontrarimasqanta churawarqanchu,manataqmirimasqaykikunawanpas kutichisaqchu.

15Hinaspanadmirakurqanku,manañan kutichirqankuñachu

16Suyashaqtiymi(manarimapayarqankuchu,ichaqa sayasharqankun,manañankutichirqankuchu)

17Ñoqataqnirqani:Ñoqaqakutichisaqmi, yuyaykusqaytapaswillasaqmi,nispa

18Ñoqaqatukuyimaymanayoqmikani,sonqoypikaq espiritunkallpachawan

19Qhawariy,wiksayqamanawayrayoqvinohinan;mosoq botellakunahinaphatarinanpaqmilistokashan

20Rimasaqmisamarinaypaq,simiytakicharispakutichisaq

21Amapiqparunantapaschaskikuwaychu,amataq runamanpasalabasaqchu

22Ñoqaqamananyachanichualabaqtitulokunataqoyta. chaytaruwaspaqapisitiempollamantanruwaqniyqa apawanman

33RAKI

1Chayrayku,Job,rimasqaytauyariy,tukuyrimasqayta uyariy.

2Qhawariy,kunanmisimiytakicharirqani,qalluymi simiypirimarqan

3Rimasqayqachaninsonqoymantankanqa,simiypas sut'itanyachaytarimanqa.

4DiospaEspiritunmikamawarqan,tukuyatiyniyoqDiospa samayninmikawsaytaqowarqan

5Kutichiwaytaatiwaqchayqa,ñawpaqeypi rimayniykikunataallintachuray,sayariy

6Qhawariy,munasqaykimanhinanDiosparantinpi kashani,ñoqapast'urumantaruwasqakani

7Qhawariy,mancharikuyniyqamananmanchachisunkichu, manataqmimakiypasqanpatamanllasaykusunkichu.

8Cheqaqtapuninuyarisqaymanhinarimarqanki,ñoqapas uyarirqaninnisqaykita

9Ñoqaqamanahuchallikuqmich'uyakani,mana huchayoqmikani;nitaqmiñoqapimanaallinruwaypas kanchu

10Qhawariy,payqatarinmicontraypi,awqanpaqmi yupawan

11Paymichakiytasarukunamanchuran,tukuy ñanniykunataqhatun.

12Qhawariy,kaypimananchaninchukanki:kutichisqayki, Diosqarunamantaaswanhatunmi

13¿Imanasqataqpaywanmaqanakunki?Manataqmiima ruwasqanmantapascuentataqonchu

14Diosqahukkutillatanriman,iskaykutitan,ichaqa mananrunaqareparanchu.

15Musquypi,tutarikuypi,runakunamansinchipuñuy urmaykuptin,puñunapatapipuñuspa

16HinaqtinmiJesusqarunakunaqninrintakicharin, yachachikuyninkutataqsellaykun

17Runatayuyaykusqanmantat'aqananpaq, hatunchakuykunatataqrunamantapakananpaq.

18T'oqomantaalmantahark'an,espadawanmana wañunanpaq

19Puñunanpinanaywanmuchuchisqa,tullunkunapas sinchinanaywan

20Chaymividanqamillakunt'antata,almanpasmisk'i mikhunata.

21Aychanpastukukapunmi,manarikuyatinapaqmiMana rikusqatullunkunapaslloqsimunmi

22Ari,almanqaayap’ampanamanmiasuykun, kawsaynintaqch’usaqyachiqkunaman

23Waranqarunakunaukhupihukwillakuq,t'ikraqruna kaqtinqa,runamanchaninkaynintawillananpaq

24HinaqtinmiJesusqakhuyapayakuspaniran:“T’oqoman uraykamunantaqespichiy,kacharichiwashani”,nispa

25Paypaaychanqawawamantapasaswanmosoqmikanqa.

26Diosmantanmañakunqa,paypaqallinqhawarisqakanqa, uyantataqkusikuywanrikunqa,chaninkaynintanrunaman kutichipunqa

27Runakunataqhawan,pipasninman:Huchallikuni, chaninkaqtataqwaqllichirqani,manataqmiallinniypaqchu karqan,nispa

28Paymialmantaqespichinqat’oqomanhaykuymanta, kawsayninmik’anchaytarikunqa.

29Qhawariy,tukuychaykunataqasapakutillanmiDiosqa runawanyanapan

30T’oqomantaalmantakutichimunanpaq,kawsaq runakunaqk’anchayninwank’ancharichinanpaq.

31Job,allintamarcay,uyariway,upallay,ñoqataqrimasaq 32Imapasrimanaykikaqtinqa,kutichiway,rimay, chaninpaqqhawarichiytamunani.

33Manachayqa,uyariway,upallay,yachayta yachachisqayki

34RAKI

1ChaymantapasEliuqaniranmi: 2Uyariychisrimayniykunata,yachaysaparunakuna; Qankunayachayniyoqrunakuna,uyariwaychis.

3Ninriqasimikunatanpruebashan,imaynansimipas mikhunatamalliykushanhinata

4Juzgaytaakllakusun,allinkaqtayachananchispaq.

5Jobqaniranmi:Chaninrunankani,Diosmijuzgasqayta qechuwaran,nispa

6¿Derechoypacontranpichullullakunay?k'iriyqamana huchallikuspamanahampiyatina

7¿ImarunataqJobhinakanman?

8Paymimanaallinruwaqkunawankuskapurin,millay runakunawantaqpurin

9Payminiran:“Runaqamananimapaqpasvalenchu Dioswankusikuyqa”,nispa.

10Chayrayku,allinyuyayniyoqrunakuna,uyariwaychis Tukuy-atiyniyoqDiosmantawan,manaallintaruwananpaq

11Runaqruwasqanmantanpaymankutichipunqa,sapanka runaqkawsayninmanhinatarinanpaq

12Ari,chegaqtapuninDiosqamanamillaytaruwanqachu, manataqmiTukuy-atiyniyoqpastaripaytawaqllichinqachu.

13¿Pitaqkaypachatakamachirqan?Icha,¿pitaqenteron pachatachurarqa?

14Runamansonqontachuranchayqa,espiritunta samaynintawanhuñunmanchayqa;

15Llapaaychakunakuskanchinkapunqa,runapasñut'u allpamanmitukupunqa.

16Kunanyuyayniyoqñakankichayqa,kaytauyariy, rimasqaytauyariy

17¿Chaytapascheqnikuqpaskamachinqachu?¿Aswan chaninrunatachuhuchachanki?

18¿Allinchukanmanreytaniy:“Qanqamillayrunan kanki?”kamachikuqkunamanpas:“¿ManaDiossonqochu kankichis?”,nispa

19¿Manaraqtaqkamachikuqkunapasutintamana chaskikuq,wakchakunamantapasqhapaqrunakunatamana allinpaqqhawariq?Llapallanmimakinparuwasqan

20Hukratullapinwañunqaku,runakunataqchawpitutata mancharisqakanqaku,kallpasapakunataqmanamakiwan apasqakanqaku

21Runaqpurisqantaqhawashan,tukuypurisqantarikun

22Manankanchututayaqpas,wañuypallanthunpas,mana allinruwaqkunapakakunankupaq

23Payqamananchaninmantaaswantachurunaman churanqa;Dioswanjuzgasqakananpaq

24Paymimanayupayatiyatiyniyoqrunakunatap'akinqa, paykunaqrantinpitaqhukkunatachuranqa.

25Chayraykunpayqayachanpaykunaqruwasqankuta, tutapitaqpaykunatat’ikrachin,chhaynapich’usaqyachisqa kanankupaq.

26Paykunataqamillayrunakunatahinanhukkunaq rikusqantamaqan;

27Hinaqtinmipaykunaqa,Jesusmantakutirikuspanku, manaimaruwasqantapasqhawariytamunaspanku.

28Chaymiwakcharunakunaqqapariynintapayman hamuchinku,ñak'ariqrunakunaqqapariynintataquyarin.

29Ch'inllakaytaqoqtinqa,¿pitaqch'aqwaytaruwanman? Uyantapakakuqtintaq,¿pitaqpaytarikunman?huk nacionpacontranpiñaotaqrunapacontranpipas

30Iskayuyarunaamakamachikuchun,runakunamana toqyachisqakanankupaq

31CheqaqtapuninDiosmanninanchis:castigasqañankani, manañanhuchallikusaqñachu

32Manarikusqaytayachachiway,manaallinruwaqtiyqa manañanruwasaqchu.

33¿Piensasqaykimanhinachukanan?manamunaspapas, munaspapaskutichipunqa;manataqnoqachu,chayrayku yachasqaykimanhinarimay.

34Allinyuyayniyoqrunakunawillawachunku, yachayniyoqrunapasuyariwachun

35Jobqamanayachayniyoqmirimarqan,rimasqanpas manayachayniyoqmikarqan

36Munasqayqa,millayrunakunaraykukutichisqanrayku Jobp’uchukaykamapruebasqakananta.

37Paymihuchanmanhatariytayapan,makinta t’aqllawanchis,Diospacontranpitaqaskhakutitarimashan

35RAKI

1Eliútaqniran:

2¿Allintachupiensanki:ChaninkasqayqaDiosmantapas aswanaskhan?

3Qantaqniranki:¿Imaallinpaqtaqkanqa?Hinaspapas: “¿Imaallinpaqtaqkasaqhuchaymantach’uyanchasqa kaspayqa?”,nispa 4Ñoqankutichisqayki,compañeroykikunatapas.

5Hanaqpachataqhawariychis,hinaspaqhawaychis; Qanmantaaswanaltophuyukunataqhaway,nispa

6Huchallikuspaykiqa,¿imatataqpaypacontranpiruwanki? Icha,huchaykikunaastawanyapakunmanchayqa, ¿imatataqpaytaruwanki?

7Chaninrunakankichayqa,¿imatataqpaymanqonki? Icha,¿imataqmakiykimantachaskikun?

8Millayruwayniykiqaqanhinarunatank’irinman;Chanin kasqaykiqarunaqchurinpaqmiallinkanqa.

9Askhasarunchasqakasqankuraykunsarunchasqa runakunatawaqachinku,atiyniyoqrunakunaq makinmantanqaparinku.

10Ichaqamananpipasninchu:¿MaypitaqDiosqakashan, paymitutapitakikunatatakiq,nispa.

11¿Pitaqkaypachapikawsaqanimalkunamantapas astawanyachachiwanchis,hanaqpacha p'isqokunamantapasaswanyachayniyoqman tukuchiwanchis?

12Chaypinqaparinku,ichaqamananpipaskutichinchu millayrunakunaqhatunchakuyninrayku

13CheqaqtapuninDiosqamanayanqatauyarinqachu, manataqmitukuyatiyniyoqDiospasqhawarinqachu

14Manañapaytarikusaqchuninkichaypas,juzgayqa ñawpaqenpinkashanchayraykupaypiconfiay

15Kunanmiichaqa,manachhaynakasqanrayku, phiñakuyninpiwatukamurqan;Chaywanpasmanan sinchitachuyachan

16ChayraykunJobqayanqapaqsimintakicharinmana yachasparimaykunatamirachin.

36RAKI

1Elihupasrispaniran:

2Asllatapassaqeykuway,hinanwillasqaykiDiospa rantinpirimanayraqkasqanta.

3Karumantanyachayniytahorqomusaq, Ruwawaqniymantaqmichanin-kaytaqosaq

4Cheqaqtapuninrimasqayqamanallullachukanqa 5Qhawariychis,Diosqaatiyniyoqmi,mananpitapas pisichanchu.

6Payqamananmillayrunakunaqkawsaynintachu waqaychan,aswanpaswakchakunamanmiderechotaqon

7Chaninrunakunamantaqamananñawintat'aqakunchu, reykunawanmiichaqakamachikuytiyanapikashankuari, wiñaypaqmipaykunatatakyachin,hatunchasqataqmikanku

8Qelqakunawanwatasqakaspanku,ñak’ariypi waskhakunawanhap’isqakaqtinkupas

9Chaymantataqpaykunamanwillanimaruwasqankutapas, huchallikusqankutapas.

10Paymininrinkutapaskicharinwanachiyta, kamachintaqmihuchankumantakutipunankupaq

11Paytakasukuspayupaychaspankuqa,allinkawsaypin p'unchayninkutapasanqaku,kusikuykunapitaq watankutapaspasanqaku

12Manakasukuspankuqaespadawanmiwañunqaku,mana yachaspataqwañunqaku

13Iskayuyarunakunanichaqasonqonkupiphiñakuyta huñunku.

14Wayna-sipasllaraqkashaspawañunku,kawsayninkupas qhellirunakunaukhupinkashan

15Wakchakunatañak'ariypiqespichin,sarunchakuspataq ninrinkutakicharin

16Chhaynallataqmik’aspimantaqarqosunkimankarqan, manak’iriqcheqasman.Mesaykipichuranapaqkaqkunapas wirahunt'akanqa,nispa

17Qanmiichaqamillayrunakunaqjuzgasqanta hunt'arqanki.

18Phiñakuykasqanrayku,cuidakuy,amamaqaspa apasunkiman,chayhinaqa,hatunkacharichiyqamanan qespichisunkimanchu.

19¿Qhapaqkayniykitachuchaninchanqa?mana,mana qurichu,nitaqtukuykallpakallpakunachu

20Amatutatamunapayaychischu,runakunaparantinpi kuchusqakaptinkuqa

21Cuidakuy,amamanaallinruwaykunataqhawarikuychu, chaytanakllarqankiñak'ariymantaqa

22Qhawariy,Diosqaatiyninwanmihatunchan,¿pitaqpay hinayachachin?

23¿Pitaqpaytakamachirqanñanninta?Icha,¿pitaqninman: Manaallintamrurarqanki?

24Yuyariy,runakunaparikusqanrurasqanta hatunyachisqaykita

25Llaparunapasrikunmanmi;runaqakarumantaraqmi qawanman.

26Qhawariy,Diosqahatunmi,manataqmipaytaqa reqsiykuchu,manataqmihayk’awatayoqkasqanpas t’aqwirikunmanchu.

27Paymiunusut'ukunatahuch'uychachin

28Chayphuyukunaqaaskharunamanmiurmaykuspa ch'akichin.

29¿Pipasentiendenmanchuphuyukunamast’arikusqanta, otaqkarpanpaqapariynintapas?

30Qhawariy,k'anchaynintamast'arishan,lamar-qochaq ukhuntataqtapaykushan

31Paykunawanmirunakunatajuzgan;payqaaskha aychatanqon.

32Puyukunawanmik'anchaytatapanKamachintaqmi chawpimanhamuqphuyuwanamak'ancharinanpaq

33Chaypaqapariyninmiqawachin,uywakunapas wapsimantam

37RAKI

1Chaytauyarispansonqoypaskhatatataspamaypi kashasqanmantaastakun

2Allintauyariychiskunkanpaqapariyninta,siminmanta lloqsimuqt'oqyaynintapas.

3Lliwhanaqpachaquranmantanpusarin,lliphlli-kaytapas kaypachaqk'uchunkama

4Qhepamanmihukkunkaqaparishan.kunkan uyarikuqtintaqmanapaykunatahark'anqachu

5Diosqaadmirakuypaqmikunkanwant'oqyachinhatun ruwaykunataruwan,manaentiendeyatisqanchiskunata.

6Paymirit'itaniran:Kaypachapikay,nispachay hinallataqmipisiparamanpas,kallpanpahatun paranmanpas.

7PaymisapankarunaqmakintasellaykunLlaparunakuna ruwasqantayachanankupaq

8Chaymantataqanimalkunaqat’oqokunamanhaykuspa maypitiyasqankupiqhepakunku

9Urayladomantanlloqsimunmuyuwayra,wichay ladomantataqchiri.

10Diospasamayninmichiriqon,unuqanchonpas ch'akipun

11Rakhuphuyutapasqarpaspanmisayk'uchin,k'anchariq phuyuntach'eqechin

12Paypayuyaychasqanwanmimuyuchikun,kaypachapi tukuykamachikusqantaruwanankupaq.

13Paymichaytahamuchin,allinchaypaqña,hallp'anpaqpas, khuyapayananpaqña

14Job,kaytauyariy,sayariy,hinaspaqhawariyDiospa musphanaruwasqankunata

15¿Yachankichuhayk'aqchusDiospaykunata wikch'upurqan,phuyunk'anchaytak'ancharichirqan?

16¿Yachankichuphuyukunaqbalanzasqanta,allin yachayniyoqpamusphanaruwasqankunata?

17¿Imaynataqp'achaykikunaq'oñikun,uraywayrawan kaypachatathasnuykuqtin?

18¿Qanchupaywankuskahanaqpachatamast'arirqanki, chayhanaqpachaqasinchikallpayoq,chullusqaqhawana vidriohina?

19Paymanimaninaykutapasyachachiwayku; imaraykuchusmanantutayaqraykurimayninchista ordenaytaatisunmanchu

20¿Paymanchuwillawanqakurimasqayta?pipas rimaptinqamillp'usqamkanqa

21Runakunaqamananrikunkuchuphuyukunapi k'ancharishaqk'anchayta,ichaqawayranpasaspa ch'uyanchan

22Wichayladomantasumaqtiemponlloqsimun, Dioswanqamanchayhatunkaymi.

23Tukuy-atiyniyoqDiostallamispaqamananpaytaqa tarisunmanchu,payqaatiyniyoqmi,juzgaypi,chanin juzgaypiima,mananñak'arichinqachu.

24Runakunaqapaytanmanchakunku,payqamananpitapas allinyuyayniyoqrunataqarespetanchu

38RAKI

1HinanSeñorDiosqaJobtakutichispanirqan:

2¿Pitaqkaymanayachaywanrimaykunawan yuyaychaykunatatutayachiq?

3RunahinawasankitawatayÑoqaqamañakusqaykin, kutichiwankitaq,nispa

4¿Maypitaqkarqankikaypachaqteqsinkunata churashaqtiy?willay,yuyayniyoqkaspaqa,nispa

5¿Pitaqchaytupuykunatachurarqanyachaspaykiqa?Icha, ¿pitaqchaypatamanchirutamastarirqa?

6¿Imapitaqteqsinkunawatasqakashan?otaqpichus k'uchurumitachurarqan;

7Paqarinch’askakunakuskatakiqtinku,Diospallapa churinkunakusikuymantaqapariqtinku?

8Icha,¿pitaqlamarqochatapunkukunawanwisq'arqan wiksamantalloqsimuqhinap'akikuqtin?

9Puyutap'achanmantukuchishaqtiymi,rakhu laqhayaqtapasp'achatachurarqani

10Chaypaqkamachisqaytap'akispa,punkukunata, punkukunatapaschuray

11Hinaqtinmikhaynataniranku:–Kunankamaqahamunki, ichaqamanankarutachuhamunki,¿kaypichuhatunchakuq olaykikunahark'asqakanqa?

12P'unchayniykimantapachachututamantanta kamachirqanki;hinaspanp’unchaypukyutamaypi kaynintareqsichirqan;

13Kaypachaqk'uchunkunatahap'inanpaq,millay runakunachaymantachhaphchisqakananpaq?

14T'uruhinamsellomantikrakunp'achahinataqmi sayashanku

15Millayrunakunamantataqk’anchayninkuhark’asqa kashan,altomakintaqp’akisqakanqa

16¿Lamarqochapukyukunamanchuhaykuranki?icha, ¿ukhuukhutamaskhaspachupurirqanki?

17¿Qanpaqchuwañuypunkukunakicharisqakashan?

¿Rikurqankichuwañuypallantuyninpapunkunkunata?

18¿Repararqankichukaypachaqanchonta?willayllapanta yachaspaykiqa

19¿Maypitaqk'anchaypatiyasqanñan?Laqhayaqmantataq, maypitaqchaypikashan,nispa

20¿Chaywasipawasankamaapanaykipaq,wasinmanriq ñankunatayachanaykipaq?

21¿Yachankichuchaytiempopinacesqaykirayku?icha p'unchawniykikunaaskhakasqanraykuchu?

22¿Qanrichurit'iqhapaqkaykunamanhaykurqanki?icha, rit'iqqhapaqkaynintachurikurqanki,nispa

23¿Chaykunatanwaqaychaniñak’ariytiempopaq, maqanakuyp’unchaypaq,guerrap’unchaypaqpas?

24¿Imaynatant'aqakunintilloqsimuywayratakay pachamanch'eqechiqk'anchay?

25Paymiunutat'aqarqanunuhunt'aykukunanpaq,otaq t'oqyamunanpaqñanta

26Manapipastiyasqanhallp'apatamanparachimunanpaq Ch'inneqpi,chaypiqamananpipaskanchu;

27Ch'usaq,ch'usaqhallp'akunatasaksachinapaq;¿Llampu qurapat’ikantawiñachinanpaqchu?

28¿Paypataytankanchu?Icha,¿pitaqruntuta paqarichimurqa?

29¿Pipawiksanmantataqhieloqalloqsimurqan?Hanaq pachapiq'omerchiritapas,¿pitaqchaytapaqarichirqan?

30Unuqarumihinapakasqakashan,ukunpauyanpas chirillañankashan

31¿Pleyadespamisk’iinfluenciakunatachuwatayta atiwaqchu,ichaOriónpabandankunatachukachariwaq?

32¿AtiwaqchuMazarottawachamuwaqtiemponpi?icha, ¿Arcturotachuchurinkunawanpusawaq?

33¿Yachankichuhanaqpachapikamachikuykunata? ¿Atiwaqchukaypachapikamachikuynintachurayta?

34¿Atiwaqchukunkaykitaphuyukunamanhoqariyta, askhaunutapasunaykipaq?

35¿Atiwaqchullipyakunatakachamuwaq,paykunarispa nisunaykipaq:Kaypinkashanchis?

36¿Pitaqyachaytaukhumanchurarqan?Icha,¿pitaq sonqotaentiendeytaqorqan?

37¿Pitaqyachaywanpuyukunatayupanman?otaqpichus hanaqpachabotellakunataqhepachinman,

38ñut'uallpawiñasparumimantukupuqtin,t'urukuna t'ikrakuqtin?

39¿Leontachuhap'iytamunanki?otaquñaleonkunaq mikhunantahunt'achiy,

40Maypachachust'oqonkupip'umuykuspapakallapi puñunku?

41¿Pitaqcuervomanmikhunantaqon?wawankunaDiosta qapariptinkuqa,manamikuyniyuqmipurinku

39RAKI

1¿Yachankichuqaqapisallqacabrakunawachamusqan tiempota?icha,¿atiwaqchuseñaltaurpikunawachakuptin?

2¿Atiwaqchuyupaytahunt'asqankillakunata?Icha, ¿yachankichuimapachatachuswachamunankuta?

3K’umuykukunku,uñachankutahorqomunku, llakikuyninkutawikch’upunku

4Uchuchankuqaallinmunakuypinkashanku,sarawanmi wiñanku;paykunaqalloqsinku,manataqmipaykunaman kutipunkuchu

5¿Pitaqsallqaasnotakacharichirqa?Icha,¿pitaqsallqa asnopawasankunatakacharirqa?

6Paypawasinmich'inneqta,manawachakuqhallp'atapas tiyachirqani.

7Llaqtapiaskharunakunatanpisichashan,manataqmi qhawarinchuchoferpaqapariynintapas

8Orqokunaqtarpusqanqapastonmi,tukuyq’omerkunatan maskhashan.

9¿Unicorniochuservisunkiman,ichacunaykipi qhepakunqachu?

10¿Atiwaqchuunicorniotawasanwansurcopiwatayta? icha,¿qhepamanchuwayq'okunatak'irinqa?

11¿Paypiconfiankichu,kallpananchahatunkasqanrayku? Icha,¿paymanchusaqenki?

12¿Creenkichumuhuykitawasiykimanapamuspa graneroykimanhuñunanta?

13¿Pavorealkunamanchusumaqraphrakunataqorqanki? ichaavestruzparaprankuna,p'altankunachu?

14Paymiuhukunatahallp'apisaqespañut'uallpapi q'oñichin.

15Qunqapunmichakiñut’unanta,sallqaanimalpas p’akinanta.

16Wawankunacontraqarumiyapunmi,manapaypachu kankumanhina

17Diosqayachaytaqechusqanraykun,manataqmi yuyaynintapasqorqanchu.

18Altomanhoqarikuspaqa,caballotapassillakuqtapas pisichan

19¿Qanrichucaballomankallpataqorqanki? ¿Kunkantachut'oqyachirqanki?

20¿Atiwsaltamotahinachumanchachiwaq?siminpa k'anchariyninqamanchaymi

21Wayq'opinphawaykachan,kallpanwantaqkusikun

22Payqamancharikuspanburlakun,manataqmi mancharikunchumanataqmiespadamantapaskutirikunchu 23Paypacontranpint’oqyashan,k’ancharishaqlanzapas escudopas.

24Payqasinchiphiñakuywanmihallp'atamillp'un

25Paymitrompetakunachawpipiniran:“Ha,ha! Karumantataqawqanakuyta,capitaneskunaqt'oqyayninta, qapariynintapasasnaykushan

26¿Yachayniykiwanchuhalcónphawan,hinaspa raphrankunataurayladomanhaywarin?

27¿Kamachisqaykimanhinachuatoqwicharin,hinaspa altomanq'esachataruwan?

28Payqaqaqapatapi,qaqaqaqapatapi,allintakyasqa cheqaspitiyashan

29Chaymantapachanchaywarmiqahap'isqatamaskhashan, ñawinkunataqkarutaqhawashan.

30Paypawawankunapasyawartachuchunku,maypi wañuchisqakunakaptinpaschaypimkachkan

40RAKI

1SeñorDiostaqJobtakutichispanirqan:

2¿TukuyatiyniyoqDioswanatipanakuqchuyachachinman? Diostaanyaqqa,kutichichun

3HinanJobqaSeñorDiostakutichispanirqan: 4Qhawariy,millaymikani;¿imatataqkutichisqayki? Makiytamsimiymanchurasaq

5Hukkutinmirimarqani;ichaqamanankutichisaqchu:ari, iskaykutita;ichaqamananastawanqarisaqchu

6HinaqtinmiSeñorDiosqaJobtaniran:

7Runahinawasanpiwatay,Ñoqanmañakusqayki, hinaspanwillasqayki,nispa

8¿Qanpasjuzgasqaytach'usaqyachiwaqchu? ¿huchachiwankimanchuchaninrunakanaykipaq?

9¿Dioshinachumakiyki?¿Payhinakunkawanchu t'oqyachiwaq?

10Kunanpashatunkaywan,sumaqk'anchaywanima adornakuyhinaspasumaqllañahinaspasumaqllaña pachakuy

11Phiñakuyniykiqphiñakuynintawikch'uy

12Llapahatunchakuqrunataqhawariychis,hinaspa pisichaychis.hinaspamillayrunakunatapaykunapa rantinpisaruykuychik

13Hallp'apikuskapakaychis;hinaspapakallapi uyankutapaswataykunku.

14Hinaqtinminoqapaswillasqaykipañamakiyki qespichisunkiman,nispa

15Kunanbehemoth,qanwanruwasqay;torohinampastota mikun.

16Kunan,kallpanqawasanpikashan,kallpantaqwiksanpi kashan.

17Chupantapascedrotahinankuyuchin,ruminpa sipasninpask'uyusqakashan

18Tullunkunaqabroncemantasinchikallpayoqmi tullunkunapasfierromantak'aspikunahinan.

19PaymiDiospañanninkunapiumalliq,paytakamaqqa espadantaasuykachiytaatin

20Cheqaqtapuninorqokunaqamikhunatahorqomunku, chaypinllapaanimalkunapukllanku

21Payqallanthunpisach'akunaukhupi,k'aspiqpakasqa k'aspikunapi,k'aspikunapiimapuñun

22Llantuysach'akunallanthunwanpaytatapaykun mayupisaucekunamuyuriqnintamuyurinku.

23Qhawariy,mayutaukyan,manataqusqhayllachupurin, Jordánmayutasiminmanaysaytaatisqanpihap'ipakun 24Ñawinwanmihap'in,siminpastoqllakunatant'oqyachin.

41RAKI

1¿Atiwaqchuganchowanleviatantahorqoyta?Icha, qalluntachuuraykachisqaykiwaskawan?

2¿Atiwaqchusiminmanganchotachurawaq?icha, ¿kiskawanchuquijadantat’oqyachirqan?

3¿Askhatachumañakusunki?¿Llamp’usimikunatachu rimasunki?

4¿Qanwanchurimanakunqa?¿Wiñaypaqchukamachipaq hapinki?

5¿Pisquwanhinachupaywanpukllanki?icha sipasniykikunaraykuchuwatanki?

6¿Manachucompañeronkunapaytamikhunataruwanqaku? ¿Qhatuqkunawanchut'aqanakunqaku?

7¿Atiwaqchuqarantak'aspiwanhunt'achiyta?ichachallwa lanzakunawanchuuman?

8Makiykitapaymanchuray,maqanakuytayuyariy,amaña ruwaychu

9Qhawariychis,paypasuyakuyninqayanqapaqmi, ¿manachupipaspaytarikushaspapaswikch'upunman?

10Mananpipaschhaynamillaysonqoyoqchu,chhaynaqa, ¿pitaqñawpaqeypisayaytaatinman?

11¿Pitaqhark'awarqankutichipunaypaq?lliwhanaqpacha urapikaqpasñoqaqmi

12Manampakasaqchupartenkunata,nitaqatiynintapas, nitaqsumaqpartentapas.

13¿Pitaqp’achanpauyantatarinman?icha,¿pitaqiskay frenowanpaymanhamunman?

14¿Pitaquyanpapunkunkunatakichaytaatinman? kirunkunaqamanchakuypaqmimuyuriqninpi

15Paypabalanzanqahatunchakuyninmi,wisq'asqa sellowanhina.

16Hukninmihukpaqayllanpikashan,chaymimanaima wayrapaspaykunapuraqahaykuytaatinchu

17Paykunahukkunawanhukllachasqa,k'askanakunku, manat'aqanakunankupaq

18Necesitasqanwanmik'anchayk'ancharin,ñawinpas tutamantanp'altahinan

19Siminmantanlloqsimunrawrashaqlamparakuna,nina chispakunasaltaspalloqsimushan.

20Siminmantaq'osñilloqsimun,q'osñit'uqyaq mankamantaotaqq'osñimantahina

21Samayninmiq'umirtarawrachin,siminmantataqnina rawraylloqsimun.

22Kunkanpiqakallpanqhepan,llakikuytaqñawpaqenpi kusikuymantukupun.

23Aychanpaq'apayninkunaqahukllachasqankashan. manakuyuchiytaatinkuchu

24Sonqonqarumihinaallintakyasqa;ari,urapimolino rumihinasinchi.

25Paykikintasayariqtinqa,atiyniyoqrunakunan mancharikunku,p'akikusqankuraykunch'uyanchakunku

26Paymanchurakuqpaespadanqamananhap'iytaatinchu, lanzatapas,flechatapas,nitaqhabergeontapas

27Fierrotaqapajatahinanqhawarin,broncetataqismusqa k'aspitahina

28Flechaqamananayqechiytaatinmanchu,t'anta rumikunapask'aspimanmitukupun.

29Dardokunataqak'aspihinanyupanku,lanzaq kuyuriqtinmiasikun

30Paypauranpinfilorumikunakashan,t'urupatamanmi filoyoqk'aspikunatamast'arikun

31Ukhutat'impuchin,mankahina,lamar-qochatapas q'apayniyoqmankahina.

32Paypaqhepantak'ancharinanpaqmiñantaruwan;hukqa yuyanmanmiukhutaqaq’omerkananpaq

33Kaypachapiqamanankanchupaymanrikch'akuq,mana manchakuqkamasqa

34Payqatukuyhatunkaqkunataqhawan,tukuy hatunchakuqwawakunaqreyninmi.

42RAKI

1HinanJobqaSeñorDiostakutichispanirqan:

2Yachanintukuyimaruwaytaatisqaykita,manataqmiima yuyaypashark'asunkimanchu.

3¿Pitaqmanayachaspayuyaychaykunatapakaqqa? chayraykunrimarqanimanaentiendesqayta;imapasancha admirakuypaqmiñuqapaq,chaykunataqamanam yacharqanichu

4Uyariy,ruegakuyki,ñoqataqrimasaq:Ñoqan mañakusqayki,willawasqayki,nispa.

5Ninriuyarisqaywanmiuyarirqayki,kunanmiichaqa ñawiyqarikusunki

6Chayraykunñoqakikiytamillakuni,ñut'uhallp'apipas, usphapipasyuyaymankutirikuni

7SeñorDiosqaJobmankaysimikunatarimasqan qhepamanmi,TemanllaqtayoqElifaztaSeñorDiosqa nirqan:–Phiñakuyniyqaqancontran,iskay amigoykikunapaqpas,mananallintachuñoqamanta rimarqankichis,kamachiyJobhina,nispa

8Chayrayku,qanchistorotaqanchiscarnerokunatawan hap'ispakamachiyJobmanriychis,hinasparuphachina sacrificiotahaywarinkichis.HinankamachiyJob qankunapaqmañakunqa,paytanchaskisaq,mana yuyayniyoqkayniykimanhinaruwanaypaq,kamachiyJob hinamanaallinkaqtanoqamantarimasqaykirayku,nispa 9ChaymiTemanllaqtayoqElifaz,SuhllaqtayoqBildad, NaamallaqtayoqZofar,SeñorDiospakamachisqanman hinaruwarqanku

10SeñorDiosqaJobpapresochasqakaynintan kutichipurqanamigonkunapaqmañakushaqtin,Jobmanpas iskaykutimastaraqmiSeñorDiosqaqorqan

11Llapanwawqenkuna,llapapanankuna,llapareqsisqan runakunapas,paywankuskawasinpit'antatamikhuqku, hinaspanwaqarqanku,sonqocharqankutaqSeñorDiospa tukuymanaallinruwasqanmanta.

12ChaymiSeñorDiosqaJobpaqhepap'utuntaaswanta samincharqanqallariyninmantaqa,chunkatawayoq waranqaovejakuna,soqtawaranqacamellokuna,waranqa yugotorokuna,waranqaasnokunaima.

13Paypaqanchischurinkuna,kimsawarmichurikunapas 14ÑawpaqkaqmiJemimanispasuticharqanIskaykaqpa sutintaqKesiaKimsakaqpasutintaqKerenhappuch

15LliwsuyupipasmananJobpaususinkunahinasumaq rikch'ayniyoqwarmikunatatarirqankuchu,taytankutaq wawqenkunaukhupiherenciataqorqan

16ChayqhepamanmiJobqapachaktawachunkawata kawsarqan,churinkunata,churinkunaqchurinkunatawan tawamiraytarikurqan

17ChaymiJobqamachuyasqa,hunt'ap'unchayñakashaspa wañupurqan.