Punjabi Gurmukhi - The Gospel of John

23ਉਸਨਆਵਖਆ,ਮਉਜਾੜਵਿਚਪਕਾੁਨਿਾਲਬੀਅਿਾਜਹਾ,

ਅਧਿਆਇ1

1ਸੁਵਿਚਸ਼ਬਸੀ,ਅਤਸ਼ਬਪੁਮਸੁਬਨਾਲਸੀ,ਅਤਸ਼ਬ ਪੁਮਸੁਸੀ।

2ਪੁਮਸੁਬਨਾਲਸੁਵਿਚਿੀਇਹੀਸੀ।

3ਸਭਕਝਉਸਬਆੁਾ਼ਣਾਇਆਵਿਆਸੀ;ਅਤਉਸਤਵ਼ਨਾ ਕਈਿੀਚੀਜਨਹੀ਼ਣਾਈਿਈਸੀਜ਼ਣਾਈਿਈਸੀ।

4ਉਸਵਿਚਜੀਿਨਸੀ;ਅਤਜੀਿਨਮਨਖਾਬਾਚਾਨਣਸੀ।

5ਅਤਚਾਨਣਹਨੁਵਿਚਚਮਕਬਾਹ।ਅਤਹਨੁਨਇਸਨਨਹੀ ਸਮਵਝਆ।

6ਪੁਮਸੁਿਲਭਵਜਆਵਿਆਇਕਮਨਖਸੀਵਜਸਬਾਨਾਮਯਹਨਾ ਸੀ।

7ਉਹਚਾਨਣਬੀਿਿਾਹੀਬਣਲਈਿਿਾਹੀਬਣਲਈਆਇਆ,ਤਾ ਜਸਾੁਲਕਉਸੁਾਹੀਵਿਸਿਾਸਕੁਨ।

8ਉਹਉਹਚਾਨਣਨਹੀਸੀ,ਸਿਉਸਚਾਨਣਬੀਿਿਾਹੀਬਣਲਈ

9ਇਹਸਚਾਚਾਨਣਸੀ,ਜਬਨੀਆਵਿਚਆਉਣਿਾਲਹੁਮਨਖਨ

10ਉਹਸਸਾੁਵਿਚਸੀ,ਅਤਸਸਾੁਉਸਬਆੁਾੁਵਚਆਵਿਆਸੀ,

11ਉਹਆਪਣਕਲਆਇਆ,ਪੁਉਸਬਆਪਣਨਉਸਨਕ਼ਲ

12ਪੁਵਜਵਨਆਨਉਸਨਕ਼ਲਕੀਤਾ,ਉਨਾਨਉਸਨਪੁਮਸੁਬ ਪਤੁ਼ਣਨਬੀਸਕਤੀਵਬਤੀ,ਉਨਾਨਿੀਜਉਸਬਨਾਮਉਤ ਵਿਸਿਾਸਕੁਬਹਨ।

13ਵਜਹੜਨਾਲਹਤ,ਨਾਸੁੀੁਬੀਮੁਜੀਨਾਲ,ਨਾਮਨਖਬੀ ਮੁਜੀਨਾਲਪਬਾਹਏਸਿਪੁਮਸੁਤਪਬਾਹਏ।

14ਅਤ਼ਚਨਸੁੀੁ਼ਵਣਆ,ਅਤਸਾਡਵਿਚਕਾੁਵੁਹਾ,(ਅਤਅਸੀ ਉਸਬੀਮਵਹਮਾ,ਵਪਤਾਬਇਕਲਤਪਤੁਬੀਮਵਹਮਾਬਖੀ)ਵਕੁਪਾ ਅਤਸਚਾਈਨਾਲਭੁਪੁਸੀ।

15ਯਹਨਾਨਉਸ਼ਾੁਿਿਾਹੀਵਬਤੀਅਤਉਚੀ-ਉਚੀਵਕਹਾ,“ਇਹ ਉਹੀਸੀਵਜਸ਼ਾੁਮਵਕਹਾਸੀ,ਜਮੁਤ਼ਾਅਬਆਿਿਾ,ਉਹਮੁ ਤਪਵਹਲਾਚਿਾਹਵਕਉਵਕਉਹਮੁਤਪਵਹਲਾਸੀ।

16ਅਤਉਸਬੀਸਪੁਨਤਾਤਸਾਨਸਭਕਝਪਾਪਤਹਇਆਹ,ਅਤ ਵਕੁਪਾਲਈਵਕੁਪਾ।

17ਵਕਉਵਕਵ਼ਿਸਥਾਮਸਾਬਆੁਾਵਬਤੀਿਈਸੀ,ਪੁਵਕੁਪਾਅਤ ਸਚਾਈਵਯਸਮਸੀਹਬਆੁਾਆਈ।

18ਵਕਸਿੀਮਨਖਨਕਬਿੀਪੁਮਸੁਨਨਹੀਬਵਖਆ।ਇਕਲਤਾ ਪਤੁ,ਜਵਪਤਾਬੀਿਬਵਿਚਹ,ਉਸਨਉਸਨਘਵਸਤਕੀਤਾਹ। \v19ਅਤਯਹਨਾਬੀਵਲਖਤਇਹਹਵਕਜਬਯਹਬੀਆਨ

20ਅਤਉਸਨਇਕੁਾੁਕੀਤਾ,ਪੁਇਨਕਾੁਨਹੀਕੀਤਾ;ਪੁਕ਼ਲ ਕੀਤਾ,ਮਮਸੀਹਨਹੀਹਾ।

21ਅਤਉਨਾਨਉਸਨਪਵਛਆ,ਫੁਕੀ?ਕੀਤਏਲੀਯਾਸਹ?ਅਤ

22ਤਬਉਨਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਤਕਣਹ?ਤਾਜਅਸੀਉਨਾਨ

26ਯਹਨਾਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,“ਮਪਾਣੀਨਾਲ਼ਪਵਤਸਮਾਵਬਬਾ ਹਾ,ਪੁਤਹਾਡਵਿਚਇਕਖੜਾਹਵਜਸਨਤਸੀਨਹੀਜਾਣਬ।

27ਉਹੀਹ,ਜਮੁਵਪਛਆਉਣਾਮੁਤਪਵਹਲਾਚਿਾਹ,ਵਜਸਬੀ ਜਤੀਬਾਕੜਾਮਖਲਣਬਯਿਨਹੀਹਾ।

28ਇਹਿਲਾਯੁਬਨਬਪਾੁ਼ਤ਼ਾੁਾਵਿਚਹਈਆਵਜਥਯਹਨਾ ਼ਪਵਤਸਮਾਬਵੁਹਾਸੀ।

29ਅਿਲਵਬਨਯਹਨਾਨਵਯਸਨਆਪਣਕਲਆਉਬਾਿਵਖਆ ਅਤਵਕਹਾ,“ਿਖ,ਪੁਮਸੁਬਾਲਲਾ,ਜਬਨੀਆਬਪਾਪਾਨਚਕ ਲਬਾਹ।

30ਇਹਉਹੀਹਵਜਸ਼ਾੁਮਵਕਹਾਸੀ,'ਮੁ਼ਾਅਬਇਕਅਵਜਹਾ

31ਅਤਮਉਸਨਨਹੀਜਾਣਬਾਸੀ,ਪੁਇਹਵਕਉਹਇਸੁਾਏਲ

33ਅਤਮਉਸਨਨਹੀਜਾਣਬਾਸੀ,ਪੁਵਜਸਨਮਨਪਾਣੀਨਾਲ

34ਅਤਮਬਵਖਆ,ਅਤਮਿਿਾਹੀਵਬਤੀਵਕਇਹਪੁਮਸੁਬਾ ਪਤੁਹ।

35ਅਿਲਵਬਨਯਹਨਾਅਤਉਸਬਬਚਲਬ਼ਾੁਾਖੜਹਏ।

36ਅਤਤੁਵਬਆਵਯਸਿਲਿਖਕ਼ਵਲਆ,ਿਖਪੁਮਸੁਬਾ ਲਲਾ!

37ਅਤਬਹਾਚਵਲਆਨਉਸਨ਼ਲਵਬਆਸਵਣਆਅਤਵਯਸਬ ਮਿੁਹਤੁ।

38ਤਬਵਯਸਨਮੜਕਉਨਾਨਆਉਵਬਆਿਵਖਆਅਤਉਨਾਨ ਵਕਹਾ,ਤਸੀਕੀਭਾਲਬਹ?ਉਨਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਿੁਜੀ,(ਵਜਸਬਾ ਅੁਥਹ,ਿੁਜੀ)ਤਸੀਵਕਥੁਵਹਬਹ?

39ਉਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਆਓਅਤਿਖ।ਉਨਾਨਆਣਕ ਿਵਖਆਵਕਉਹਵਕਥੁਵਹਬਾਸੀਅਤਉਸਵਬਨਉਸਬਨਾਲਠਵਹੁ ਵਕਉਵਕਇਹਬਸਿਧਬਾਸਮਾਸੀ।

40ਉਨਾਬਨਾਵਿਚਵਜਨਾਨਯਹਨਾਨ਼ਲਬਸਵਣਆਅਤਉਸਬ ਮਿੁਹਤੁ,ਇਕਸਮਮਨਪਤੁਸਬਾਭੁਾਅਵਬਯਾਸਸੀ।

43ਅਿਲਵਬਨਵਯਸਨਿਲੀਲਵਿਚਜਾਣਾਸੀਅਤਵਫਵਲਪਸਨ

45ਵਫਵਲਪਸਨਨਥਾਵਨਏਲਨਲਵਭਆਅਤਉਹਨਆਵਖਆ,ਅਸੀ

46ਅਤਨਥਾਵਨਏਲਨਉਹਨਆਵਖਆ,ਕੀਨਾਸੁਤਵਿਚਕਈ ਚਿੀਚੀਜਵਨਕਲਸਕਬੀਹ?ਵਫਵਲਪਸਨਉਹਨਆਵਖਆ,ਆਕ ਿਖ।

47ਵਯਸਨਨਥਾਵਨਏਲਨਆਪਣਕਲਆਉਬਾਿਵਖਆਅਤਉਹਬ ਵਿਖਆਵਖਆ,ਿਖਇਕਇਸੁਾਏਲੀਸਚਮਚਵਜਹਬਵਿਚਕਈਛਲ ਨਹੀ!

48ਨਥਾਵਨਏਲਨਉਹਨਆਵਖਆ,ਤਮਨਵਕਥਜਾਣਬਾਹ?ਵਯਸ ਨਉਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,“ਇਸਤਪਵਹਲਾਵਕਵਫਵਲਪਸਤਨਸਬਬਾ, ਜਬਤਅਜੀੁਬੁਖਹਠਾਸੀ,ਮਤਨਿਵਖਆ।

49ਨਥਾਵਨਏਲਨਉਤੁਵਬਤਾਅਤਉਸਨਵਕਹਾ,ਿੁਜੀ,ਤ ਪੁਮਸੁਬਾਪਤੁਹ।ਤਇਸੁਾਏਲਬਾੁਾਜਾਹ।

50ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾਅਤਉਹਨਵਕਹਾ,ਵਕਉਵਕਮਤਨਵਕਹਾਸੀ, ਮਤਨਅਜੀੁਬੁਖਹਠਾਿਵਖਆ,ਕੀਤਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹ?ਤਸੀ ਇਨਾਤਿੀਿਡੀਆਚੀਜਾਬਖਿ।

51ਅਤਉਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਮਤਹਾਨਸਚ-ਸਚਆਖਬਾਹਾ,ਇਸ ਤ਼ਾਅਬਤਸੀਅਕਾਸਨਖਲਾਅਤਪੁਮਸੁਬਬਤਾਨਮਨਖਬ

ਪਤੁਉਤਚੜਬਅਤਉਤੁਬਿਖਿ।

1ਅਤਤੀਜਵਬਨਿਲੀਲਬਕਾਨਾਵਿਚਇਕਵਿਆਹਸੀ।ਅਤਵਯਸ

2ਅਤਵਯਸਅਤਉਸਬਚਵਲਆਨਵਿਆਹਲਈ਼ਲਾਇਆਵਿਆ ਸੀ।

3ਜਬਉਨਾਨਮਅਚਾਹੀਤਾਵਯਸਬੀਮਾਤਾਨਉਸਨਆਵਖਆ, ਉਨਾਕਲਮਨਹੀਹ।

4ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਹਔੁਤ,ਮੁਾਤੁਨਾਲਕੀਕਮਹ?ਮੁਾ ਸਮਾਅਜਨਹੀਆਇਆਹ।

5ਉਸਬੀਮਾਤਾਨਨਕੁਾਨਆਵਖਆ,ਜਕਝਉਹਤਹਾਨਆਖ

ਉਹੀਕੁ।

6ਅਤਉਥਯਹਬੀਆਬਸਧਕੁਨਬਤੁੀਕਬਅਨਸਾੁਪਥੁਬ ਛਪਾਣੀਬਘੜੁਖਿਏਸਨ,ਵਜਨਾਵਿਚਬਜਾਵਤਨਵਫੁਕੀਨਾ ਸਨ।

7ਵਯਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਘਵੜਆਨਪਾਣੀਨਾਲਭੁਵਬਓ।ਅਤ ਉਨਾਨਉਨਾਨਕਢਤਕਭੁਵਬਤਾ।

8ਅਤਉਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਹਣ਼ਾਹੁਕਢਅਤਵਤਉਹਾੁਬ ੁਾਜਪਾਲਕਲਲਜਾਓ।ਅਤਉਹਇਸਨਨਿ.

9ਜਬਬਾਅਿਤਬਸਾਸਕਨਮਅ਼ਣਪਾਣੀਬਾਸਆਬਚਵਖਆ, ਅਤਉਹਨਹੀਜਾਣਬਾਸੀਵਕਇਹਵਕਥਬਾਸੀ:(ਪੁਪਾਣੀਵਖਚਣ ਿਾਲਸਿਕਾਨਪਤਾਸੀ;)ਵਤਉਹਾੁਬਹਾਕਮਨਲਾੜਨ਼ਲਾਇਆ, 10ਅਤਉਸਨਵਕਹਾ,“ਹੁਮਨਖਸੁਵਿਚਚਿੀਸੁਾ਼ਵਤਆੁ ਕੁਬਾਹ।ਅਤਜਬਲਕਚਿੀਤੁਾਪੀਬਹਨ,ਤਾਜ਼ੁਾਹਬਾਹ, ਪੁਤਸੀਹਣਤਕਚਿੀਸੁਾ਼ੁਖੀਹ।

11ਚਮਤਕਾੁਾਬੀਇਹਸੁਆਤਵਯਸਨਿਲੀਲਬਕਾਨਾਵਿਚ

12ਇਸਤ਼ਾਅਬ,ਉਹ,ਉਹ,ਉਸਬੀਮਾਤਾ,ਉਸਬਭੁਾਅਤਉਸਬ

ਤੁਘੁਬੀਅਣਖਨਮਨਖਾਵਲਆਹ।

18ਤਬਯਹਬੀਆਨਉਤੁਬਕਉਹਨਆਵਖਆ,ਤਸਾਨਵਕਹੜਾ ਵਨਸਾਨਵਬਖਾਉਬਾਹਜਤਇਹਿਲਾਕੁਬਾਹ?

19ਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਇਸਮਬੁਨਢਾਹਵਬਓਅਤਮ ਵਤਨਾਵਬਨਾਵਿਚਇਸਨਖੜਾਕੁਾਿਾ।

20ਤਬਯਹਬੀਆਨਵਕਹਾ,ਇਹਹਕਲ਼ਣਾਉਣਵਿਚਵਛਆਲੀ ਸਾਲਲਿਸਨਅਤਕੀਤਇਸਨਵਤਨਵਬਨਾਵਿਚ਼ਣਾਲਿਿਾ?

21ਪੁਉਸਨਆਪਣਸੁੀੁਬਮਬੁ਼ਾੁਿਲਕੀਤੀ।

22ਇਸਲਈਜਬਉਹਮੁਵਬਆਵਿਚਜੀਉਵਠਆ,ਉਸਬਚਵਲਆ

23ਜਬਉਹਪਸਾਹਬਵਤਉਹਾੁਬਵਬਨਯੁਸਲਮਵਿਚਸੀ,ਤਾ

24ਪੁਵਯਸਨਆਪਣਆਪਨਉਨਾਬਹਿਾਲਨਾਕੀਤਾਵਕਉਵਕ

25ਅਤਲੜਨਹੀਸੀਵਕਕਈਮਨਖ਼ਾੁਿਿਾਹੀਬਿਵਕਉਵਕਉਹ

1ਫੁੀਸੀਆਵਿਚਵਨਕਬਮਸਨਾਬਾਇਕਆਬਮੀਸੀ,ਜਯਹਬੀਆ ਬਾਹਾਕਮਸੀ।

2ਉਹੁਾਤਨਵਯਸਕਲਆਇਆਅਤਉਸਨਵਕਹਾ,ਿੁਜੀ,ਅਸੀ ਜਾਣਬਹਾਵਕਤਸੀਇਕਿੁਹਜਪੁਮਸੁਿਲਆਇਆਹ, ਵਕਉਵਕਕਈਿੀਵਿਅਕਤੀਇਹਚਮਤਕਾੁਨਹੀਕੁਸਕਬਾਜਤਸੀ ਕੁਬਹ,ਪੁਪੁਮਸੁਉਸਬਨਾਲਹਿ।

3ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾਅਤਉਹਨਆਵਖਆ,ਮਤਨਸਚਆਖਬਾਹਾ, ਜਬਤਕਮਨਖਨਿਵਸੁਤਨਹੀਜਮਬਾ,ਉਹਪੁਮਸੁਬੁਾਜਨ ਨਹੀਿਖਸਕਬਾ।

4ਵਨਕਬਮਸਨਉਹਨਆਵਖਆ,ਮਨਖ਼ਢਾਹਕਵਕਿਪਬਾਹ ਸਕਬਾਹ?ਕੀਉਹਆਪਣੀਮਾਬੀਕਖਵਿਚਬਜੀਿਾੁਪਿਸਕੁ ਸਕਬਾਹ,ਅਤਜਨਮਲਸਕਬਾਹ?

5ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮਤਨਸਚਆਖਬਾਹਾ,ਜਬਤਕਮਨਖ ਪਾਣੀਅਤਆਤਮਾਤਨਹੀਜਮਬਾ,ਉਹਪੁਮਸੁਬੁਾਜਵਿਚ

6ਜਮਾਸਤਪਬਾਹਇਆਹਉਹਮਾਸਹ;ਅਤਜਆਤਮਾਤਪਬਾ

7ਹੁਾਨਨਾਹਿਵਕਮਤਹਾਨਵਕਹਾ,ਤਹਾਨਬ਼ਾੁਾਜਨਮਲਣਾ

8ਹਿਾਵਜਥਸਣਬੀਹਉਥਿਿਬੀਹ,ਅਤਤਸੀਉਸਬੀਅਿਾਜ

9ਵਨਕਬਮਸਨਉਤੁਬਕਉਹਨਆਵਖਆ,ਇਹਿਲਾਵਕਿਹ

10ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾਅਤਉਹਨਆਵਖਆ,ਕੀਤਇਸੁਾਏਲਬਾ ਮਾਲਕਹਅਤਇਹਿਲਾਨਹੀਜਾਣਬਾ?

11ਮਤਹਾਨਸਚਆਖਬਾਹਾ,ਅਸੀਉਹੀ਼ਲਬਹਾਜਅਸੀਜਾਣਬ ਹਾਅਤਿਿਾਹੀਵਬਬਹਾਵਕਅਸੀਬਵਖਆਹ।ਅਤਤਸੀਸਾਡੀ ਿਿਾਹੀਨਹੀਕ਼ਲਬ।

12ਜਮਤਹਾਨਧੁਤੀਬੀਆਿਲਾਬਸੀਆਹਨਅਤਤਸੀਵਿਸਿਾਸ ਨਹੀਕੁਬ,ਤਾਤਸੀਵਕਿਵਿਸਿਾਸਕੁਿ,ਜਕੁਮਤਹਾਨਸਿੁਿੀ ਚੀਜਾ਼ਾੁਬਸਾ?

13ਅਤਕਈਿੀਸਿੁਿਉਤਨਹੀਚਵੜਆ,ਪੁਉਹਜਸਿੁਿਤ ਹਠਾਆਇਆਹ,ਮਨਖਬਾਪਤੁਿੀਜਸਿੁਿਵਿਚਹ।

14ਅਤਵਜਿਮਸਾਨਉਜਾੜਵਿਚਸਪਨਉਚਾਕੀਤਾ,ਉਸਤੁਾ ਮਨਖਬਪਤੁਨਿੀਉਚਾਕੀਤਾਜਾਣਾਚਾਹੀਬਾਹ:

15ਇਸਲਈਜਕਈਿੀਉਸਵਿਚਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹਨਾਸਨਾਹਿ, ਪੁਸਬੀਪਕਜੀਿਨਪਾਪਤਕੁ।

16ਵਕਉਵਕਪੁਮਸੁਨਬਨੀਆਨਇਨਾਵਪਆੁਕੀਤਾਵਕਉਸਨ ਆਪਣਾਇਕਲਤਾਪਤੁਬਵਬਤਾ,ਤਾਜਕਈਿੀਜਉਸਵਿਚ ਵਿਸਿਾਸਕੁਨਾਸਨਾਹਿ,ਪੁਸਬੀਪਕਜੀਿਨਪਾਪਤਕੁ।

17ਵਕਉਵਕਪੁਮਸੁਨਆਪਣਪਤੁਨਬਨੀਆਵਿਚਬਸੀ ਠਵਹੁਾਉਣਲਈਨਹੀਭਵਜਆ।ਪੁਇਸਲਈਵਕਉਸਬੁਾਹੀ ਸਸਾੁਨ਼ਚਾਇਆਜਾਸਕਬਾਹ।

18ਵਜਹੜਾਵਿਅਕਤੀਉਸਉਤਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹ,ਉਹਬਸੀਨਹੀਹ, ਪੁਵਜਹੜਾਵਿਸਿਾਸਨਹੀਕੁਬਾਉਹਪਵਹਲਾਹੀਬਸੀਠਵਹੁਾਇਆ ਵਿਆਹ,ਵਕਉਵਕਉਸਨਪੁਮਸੁਬਇਕਲਤਪਤੁਬਨਾਮਵਿਚ ਵਿਸਿਾਸਨਹੀਕੀਤਾਹ।

19ਅਤਵਨਵਬਆਇਹਹਵਕਚਾਨਣਸਸਾੁਵਿਚਆਇਆਹਅਤ

ਮਨਖਾਨਚਾਨਣਨਾਲਹਨੁਨਵਪਆੁਕੀਤਾਵਕਉਜਉਨਾਬਕਮ

਼ੁਸਨ।

20ਵਕਉਵਕਹੁਕਈਵਜਹੜਾ਼ੁਾਕਮਕੁਬਾਹ,ਚਾਨਣਨਨਫੁਤ ਕੁਬਾਹ,ਨਾਹੀਚਾਨਣਕਲਆਉਬਾਹ,ਅਵਜਹਾਨਾਹਿਵਕਉਸਬ ਕਮਾਬੀਵਨਬਾਕੀਤੀਜਾਿ।

21ਪੁਵਜਹੜਾਵਿਅਕਤੀਸਵਚਆਈਕੁਬਾਹਉਹਚਾਨਣਕਲ ਆਉਬਾਹ,ਤਾਜਉਹਬਕਮਪਿਗਹਣ,ਵਕਉਹਪੁਮਸੁਵਿਚ ਕੀਤਿਏਹਨ।

22ਇਨਾਿਲਾਤ਼ਾਅਬਵਯਸਅਤਉਸਬਚਲਯਹਵਬਯਾਵਿਚ ਆਏ।ਅਤਉਥਉਹਉਨਾਨਾਲਠਵਹਵੁਆਅਤ਼ਪਵਤਸਮਾਵਬਤਾ।

23ਅਤਯਹਨਾਿੀਸਲੀਮਬਨੜਏਨਨਵਿਚ਼ਪਵਤਸਮਾਬਵੁਹਾ ਸੀਵਕਉਵਕਉਥ਼ਹਤਪਾਣੀਸੀਅਤਉਨਾਨਆਕ਼ਪਵਤਸਮਾ ਵਲਆ।

24ਵਕਉਵਕਯਹਨਾਹਾਲਕਬਵਿਚਨਹੀਪਾਇਆਵਿਆਸੀ।

25ਤਬਯਹਨਾਬਕਝਚਵਲਆਅਤਯਹਬੀਆਵਿਚਸਧਕੁਨ਼ਾੁ ਇਕਸਿਾਲਉਵਠਆ।

26ਅਤਉਹਯਹਨਾਕਲਆਏਅਤਉਸਨਵਕਹਾ,ਿੁਜੀ,ਉਹਜ ਤਹਾਡਨਾਲਯੁਬਨਬਪਾੁਸੀ,ਵਜਸਬੀਤਸੀਿਿਾਹੀਵਬਤੀ,ਿਖ, ਉਹੀ਼ਪਵਤਸਮਾਵਬਬਾਹਅਤਸਾੁਲਕਉਸਕਲਆਉਬਹਨ।

27ਯਹਨਾਨਉਤੁਬਕਵਕਹਾ,ਮਨਖਨਕਝਿੀਪਾਪਤਨਹੀਹ ਸਕਬਾ,ਜਬਤਕਉਹਨਸਿੁਿਤਨਾਵਬਤਾਜਾਿ।

28ਤਸੀਆਪਹੀਮੁ਼ਾੁਿਿਾਹੀਵਬਬਹਜਮਵਕਹਾਸੀ,ਮਮਸੀਹ

29ਵਜਹਬਕਲਲਾੜੀਹਉਹਲਾੜਾਹ,ਪੁਲਾੜਬਾਵਮਤੁ,ਜ

32ਅਤਜਕਝਉਸਨਿਵਖਆਅਤਸਵਣਆ,ਉਹਿਿਾਹੀਵਬਬਾਹ। ਅਤਕਈਿੀਵਿਅਕਤੀਉਸਬੀਿਿਾਹੀਨਹੀਲਬਾ।

33ਵਜਸਨਉਸਬੀਿਿਾਹੀਪਾਪਤਕੀਤੀਹਉਸਨਆਪਣੀਮਹੁ ਲਿਾਵਬਤੀਹਵਕਪੁਮਸੁਸਚਾਹ।

34ਵਕਉਵਕਵਜਸਨਪੁਮਸੁਨਭਵਜਆਹਉਹਪੁਮਸੁਬ਼ਚਨ ਼ਲਬਾਹ,ਵਕਉਵਕਪੁਮਸੁਉਸਨਮਾਪਨਾਲਆਤਮਾਨਹੀਵਬਬਾ। 35ਵਪਤਾਪਤੁਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹ,ਅਤਉਸਨਸਭਕਝਉਸਬਹਥ ਵਿਚਵਬਤਾਹ।

36ਵਜਹਡਾਵਿਅਕਤੀਪਤੁਵਿਚਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹਉਸਬਕਲ

1ਇਸਲਈਜਬਪਭਜਾਣਬਾਸੀਵਕਫੁੀਸੀਆਨਵਕਿਸਵਣਆਸੀ

2(ਭਾਿਵਯਸਨਆਪ਼ਪਵਤਸਮਾਨਹੀਵਬਤਾ,ਪੁਉਸਬਚਵਲਆਨ)

4ਅਤਉਸਨਸਾਮਵੁਯਾਵਿਚਲਘਣਾਪਿਿਾ।

5ਤਬਉਹਸਾਮਵੁਯਾਬਇਕਸਵਹੁਵਿਚਆਇਆ,ਵਜਸਨਸਖਾੁ

6ਹਣਯਾਕ਼ਬਾਖਹਉਥਸੀ।ਇਸਲਈਵਯਸਆਪਣਸਫੁਤ

ਿਜਬਾਸਮਾਸੀ।

7ਸਾਮਵੁਯਾਬੀਇਕਔੁਤਪਾਣੀਭੁਨਲਈਆਈ:ਵਯਸਨਉਸਨ ਵਕਹਾ,“ਮਨਪੀਣਲਈਬਹ।

8(ਵਕਉਵਕਉਹਬਚਲਮਾਸਲਣਸਵਹੁਨਿਏਹਏਸਨ।)

9ਤਬਸਾਮਵੁਯਾਬੀਔੁਤਨਉਹਨਆਵਖਆ,ਤਇਕਯਹਬੀਹਕ ਮੁਕਲਪੀਣਲਈਵਕਉਮਿਬਾਹਜਸਾਮਵੁਯਾਬੀਔੁਤਹਾ? ਵਕਉਵਕਯਹਬੀਆਬਾਸਾਮੁੀਲਕਾਨਾਲਕਈਿਾਸਤਾਨਹੀਹ।

10ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾਅਤਉਸਨਵਕਹਾ,“ਜਤਪੁਮਸੁਬੀਬਾਤ ਨਜਾਣਬੀਅਤਇਹਕਣਹਜਤਨਆਖਬਾਹ,ਮਨਪੀਣਲਈਬ। ਤਉਸਕਲਮਵਿਆਹਬਾ,ਅਤਉਹਤਨਵਜਉਬਾਪਾਣੀਵਬਬਾ। 11ਔੁਤਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਮਹਾੁਾਜ,ਤਹਾਡਕਲਵਖਚਣਲਈਕਝ

12ਕੀਤਸਾਡਵਪਤਾਯਾਕ਼ਨਾਲਿਡਾਹ,ਵਜਸਨਸਾਨਖਹਵਬਤਾ

13ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾਅਤਉਸਨਵਕਹਾ,ਜਕਈਇਹਪਾਣੀ

17ਉਸਔੁਤਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮੁਾਕਈਪਤੀਨਹੀਹ।ਵਯਸਨਉਸ ਨਵਕਹਾ,ਤਠੀਕਵਕਹਾ,ਮੁਾਕਈਪਤੀਨਹੀਹ। 18ਵਕਉਵਕਤੁਪਜਪਤੀਸਨ।ਅਤਵਜਸਨਾਲਹਣਤੁਕਲਹ

19ਔੁਤਨਉਸਨਆਵਖਆ,ਮਹਾੁਾਜ,ਮਜਾਣਬੀਹਾਵਕਤਸੀਇਕ ਨ਼ੀਹ।

20ਸਾਡਵਪਉ-ਬਾਵਬਆਨਇਸਪਹਾੜਵਿਚਉਪਾਸਨਾਕੀਤੀ;ਅਤ ਤਸੀਕਵਹਬਹਵਕਯੁਸਲਮਵਿਚਉਹਥਾਹਵਜਥਲਕਾਨਉਪਾਸਨਾ ਕੁਨੀਚਾਹੀਬੀਹ।

21ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਹਔੁਤ,ਮੁਉਤਵਿਸਿਾਸਕੁ,ਉਹ ਸਮਾਆਵੁਹਾਹਜਬਤਸੀਨਾਤਾਇਸਪਹਾੜਵਿਚਅਤਨਾਹੀ ਯੁਸਲਮਵਿਚਵਪਤਾਬੀਉਪਾਸਨਾਕੁਿ।

22ਤਸੀਉਪਾਸਨਾਕੁਬਹ,ਤਸੀਨਹੀਜਾਣਬਵਕਅਸੀਵਕਸਬੀ ਉਪਾਸਨਾਕੁਬਹਾ,ਵਕਉਵਕਮਕਤੀਯਹਬੀਆਤਹ।

23ਪੁਉਹਸਮਾਆਵੁਹਾਹ,ਅਤਹਣਆਵਿਆਹ,ਜਬਸਚ ਉਪਾਸਕਆਤਮਾਅਤਸਚਾਈਨਾਲਵਪਤਾਬੀਉਪਾਸਨਾਕੁਨਿ, ਵਕਉਵਕਵਪਤਾਉਸਬੀਉਪਾਸਨਾਕੁਨਲਈਅਵਜਹਲਕਾਨਭਾਲਬਾ ਹ।

24ਪੁਮਸੁਇਕਆਤਮਾਹ:ਅਤਜਉਸਬੀਉਪਾਸਨਾਕੁਬਹਨ ਉਹਨਾਨਆਤਮਾਅਤਸਵਚਆਈਨਾਲਉਸਬੀਉਪਾਸਨਾਕੁਨੀ

25ਔੁਤਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਮਜਾਣਬੀਹਾਵਕਮਸੀਹਆਵੁਹਾਹ, ਵਜਸਨਮਸੀਹਵਕਹਾਜਾਬਾਹ।ਜਬਉਹਆਿਿਾ,ਉਹਸਾਨਸਭਕਝ

ਬਸਿਾ।

26ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਮਜਤੁਨਾਲਿਲਕੁਬਾਹਾਉਹੀਹਾ।

27ਇਸਉਤਉਹਬਚਲਆਏਅਤਹੁਾਨਹਏਵਕਉਹਔੁਤਨਾਲ

ਿਲਾਕੁਵੁਹਾਸੀ,ਪੁਵਕਸਆਬਮੀਨਨਾਵਕਹਾ,ਤਕੀਭਾਲਬਾਹ? ਜਾ,ਤਉਸਨਾਲਵਕਉਿਲਕੁਬਾਹ?

28ਤਬਉਹਔੁਤਆਪਣਾਘੜਾਛਡਕਸਵਹੁਨਚਲੀਿਈਅਤ

ਆਬਮੀਆਨਆਵਖਆ,

29ਆਓ,ਇਕਆਬਮੀਨਿਖ,ਵਜਸਨਮਨਉਹਸਾੁੀਆਿਲਾ ਬਸੀਆਜਮਕਬਕੀਤੀਆਹਨ:ਕੀਇਹਮਸੀਹਨਹੀਹ?

30ਫੁਉਹਸਵਹੁਤ਼ਾਹੁਿਏਅਤਉਸਬਕਲਆਏ।

31ਇਸਬੁਾਨਉਹਬਚਵਲਆਨਉਹਨਪਾੁਥਨਾਕੀਤੀਅਤ ਆਵਖਆ,ਿੁਜੀ,ਖਾਓ।

32ਪੁਉਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਮੁਕਲਖਾਣਲਈਮਾਸਹਵਜਸ ਼ਾੁਤਸੀਨਹੀਜਾਣਬ।

33ਇਸਲਈਚਵਲਆਨਇਕਬਜਨਵਕਹਾ,ਕੀਕਈਉਸਨਖਾਣ ਲਈਵਲਆਇਆਹ?

34ਵਯਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਮੁਾਭਜਨਉਸਬੀਮੁਜੀਅਨਸਾੁ ਕੁਨਾਹਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਹਅਤਆਪਣਾਕਮਪੁਾਕੁਨਾਹ।

35ਤਸੀਇਹਨਾਆਖ,ਅਜਚਾੁਮਹੀਨਹਨ,ਅਤਫੁਿਾਢੀ ਆਿਿੀ?ਿਖ,ਮਤਹਾਨਆਖਬਾਹਾ,ਆਪਣੀਆਅਖਾਚਕਅਤ ਖਤਾਿਲਬਖ।ਵਕਉਵਕਉਹਿਾਢੀਲਈਪਵਹਲਾਹੀਵਚਗਹਨ।

36ਅਤਵਜਹੜਾਿਢਬਾਹਉਹਮਜਬੁੀਪਾਪਤਕੁਬਾਹ,ਅਤ

39ਅਤਉਸਸਵਹੁਬ਼ਹਤਸਾੁਸਾਮੁੀਆਨਉਸਤੀਿੀਬੀਿਲ

40ਇਸਲਈਜਬਸਾਮੁੀਉਸਬਕਲਆਏਤਾਉਨਾਨਉਸਨ

42ਅਤਉਸਔੁਤਨਵਕਹਾ,“ਹਣਅਸੀਵਿਸਿਾਸਕੁਬਹਾ,ਤੁ ਕਵਹਣਬਕਾੁਨਨਹੀ,ਵਕਉਜਅਸੀਆਪਉਸਨਸਵਣਆਹਅਤ ਜਾਣਬਹਾਵਕਇਹਸਚਮਚਮਸੀਹ,ਸਸਾੁਬਾਮਕਤੀਬਾਤਾਹ।

43ਬਵਬਨਾ਼ਾਅਬਉਹਉਥਚਲਾਵਿਆਅਤਿਲੀਲਨਚਲਾ

44ਵਕਉਵਕਵਯਸਨਆਪਿਿਾਹੀਵਬਤੀਸੀਵਕਨ਼ੀਬਾਆਪਣਬਸ ਵਿਚਕਈਸਨਮਾਨਨਹੀਹਬਾ।

45ਜਬਉਹਿਲੀਲਵਿਚਆਇਆਤਾਿਲੀਲਬਲਕਾਨਉਸਬਾ

46ਇਸਲਈਵਯਸਿਲੀਲਬਕਾਨਾਵਿਚਮੜਆਇਆ,ਵਜਥਉਸਨ

50ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਜਾ।ਤਹਾਡਾਪਤੁਵਜਉਬਾਹ।ਅਤਉਸ

51ਜਬਉਹਹਠਾਜਾਵੁਹਾਸੀਤਾਉਸਬਨਕੁਉਸਨਵਮਲਅਤ ਉਸਨਵਕਹਾ,'ਤੁਾਪਤੁਵਜਉਬਾਹ।

52ਵਫੁਉਸਨਉਨਾਤਉਸਸਮ਼ਾੁਪਵਛਆਜਬਉਹਸਧਾੁ ਕੁਨਲਿਾ।ਉਨਾਨਉਸਨਆਵਖਆ,ਕਲਸਤਿਘਗਉਸਨ਼ਖਾੁ ਉਤੁਵਿਆ।

53ਇਸਲਈਵਪਤਾਨਜਾਣਵਲਆਵਕਇਹਉਸਘੜੀਸੀਜਬਵਯਸ ਨਉਸਨਵਕਹਾਸੀ,'ਤੁਾਪਤੁਜੀਉਬਾਹ:ਉਸਨਆਪਣਆਪਅਤ ਉਸਬਸਾੁਘੁਵਿਚਵਿਸਿਾਸਕੀਤਾ।

54ਇਹਫੁਬਜਾਚਮਤਕਾੁਹਜਵਯਸਨਕੀਤਾਜਬਉਹਯਹਵਬਯਾ ਤਿਲੀਲਵਿਚਆਇਆਸੀ। ਅਧਿਆਇ5

1ਇਸਤ਼ਾਅਬਯਹਬੀਆਬਾਵਤਉਹਾੁਸੀ।ਅਤਵਯਸਯੁਸਲਮ

2ਹਣਯੁਸਲਮਵਿਚਭਡਾਬੀਮਡੀਬਕਲਇਕਤਲਾਅਹ,ਵਜਸਨ

3ਇਨਾਵਿਚਅਨ,ੁਕ,ਸਕ,ਪਾਣੀਬਚਲਣਬੀਉਡੀਕਵਿਚ

5ਉਥਇਕਆਬਮੀਸੀ,ਵਜਸਨਅਠਤੀਸਾਲਬੀ਼ੀਮਾੁੀਸੀ।

6ਜਬਵਯਸਨਉਸਨਝਠ਼ਲਵਬਆਿਵਖਆਅਤਜਾਵਣਆਵਕ

7ਉਸਨਪਸਕਆਬਮੀਨਉਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮਹਾੁਾਜ,ਮੁਕਲ ਕਈਆਬਮੀਨਹੀਹ,ਜਬਪਾਣੀਪੁਸਾਨਹਬਾਹ,ਤਾਜਮਨਤਲਾ਼ ਵਿਚਪਾਬਿ,ਪੁਜਬਮਆਵੁਹਾਹਾ,ਇਕਹੁਮੁਅਿਹਠਾਆ

ਵੁਹਾਹ।

8ਵਯਸਨਉਹਨਆਵਖਆ,ਉਠ,ਆਪਣਾਵ਼ਸਤੁਾਚਕਅਤਤੁ।

9ਅਤਉਹਆਬਮੀਝਗਚਿਾਹਵਿਆਅਤਆਪਣਾਵ਼ਸਤੁਾਚਕ ਕਤੁਵਪਆਅਤਉਸਵਬਨਸ਼ਤਬਾਵਬਨਸੀ।

10ਇਸਲਈਯਹਬੀਆਨਉਸਨਵਜਹੜਾਚਿਾਕੀਤਾਵਿਆਸੀ

ਆਵਖਆ,ਅਜਸ਼ਤਬਾਵਬਨਹ।

11ਉਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਵਜਸਨਮਨਚਿਾਕੀਤਾ,ਉਸਨ ਮਨਆਵਖਆ,ਆਪਣਾਵ਼ਸਤੁਾਚਕਕਤੁ।

12ਤਬਉਨਾਨਉਸਨਪਵਛਆ,ਉਹਵਕਹੜਾਮਨਖਹਵਜਸਨਤਨ

ਆਵਖਆ,ਆਪਣਾਵ਼ਸਤੁਾਚਕਕਤੁਜਾ?

13ਅਤਵਜਹੜਾਚਿਾਕੀਤਾਵਿਆਸੀ,ਉਹਨਹੀਜਾਣਬਾਸੀਵਕਉਹ ਕਣਸੀਵਕਉਵਕਵਯਸਨਆਪਣਆਪਨਬੁਕੁਵਬਤਾਸੀ,ਇਕ ਭੀੜਉਸਜਿਾਸੀ।

14਼ਾਬਵਿਚਵਯਸਨਉਸਨਮਬੁਵਿਚਲਵਭਆਅਤਉਸਨਵਕਹਾ, “ਿਖ,ਤਠੀਕਹਵਿਆਹ:ਹੁਪਾਪਨਾਕੁ,ਨਹੀਤਾਤੁਉਤਹੁ ਿੀਮਾੜੀਿਲਆਿ।

15ਉਹਆਬਮੀਚਲਾਵਿਆਅਤਯਹਬੀਆਨਬਵਸਆਵਕਇਹ ਵਯਸਸੀਵਜਸਨਉਸਨਚਿਾਕੀਤਾਸੀ।

16ਇਸਲਈਯਹਬੀਆਨਵਯਸਨਸਤਾਇਆਅਤਉਸਨਮਾੁਨਬੀ ਕਵਸਸਕੀਤੀਵਕਉਵਕਉਸਨਸ਼ਤਬਵਬਨਇਹਿਲਾਕੀਤੀਆਸਨ। 17ਪੁਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮੁਾਵਪਤਾਹਣਤਕਕਮ ਕੁਬਾਹਅਤਮਕਮਕੁਬਾਹਾ।

18ਇਸਲਈਯਹਬੀਆਨਉਸਨਮਾੁਨਬੀਹੁਕਵਸਸਕੀਤੀ ਵਕਉਵਕਉਸਨਨਾਵਸੁਫਸ਼ਤਤਵੜਆਸੀ,ਸਿਇਹਿੀਵਕਹਾਸੀ ਵਕਪੁਮਸੁਉਸਬਾਵਪਤਾਸੀਅਤਆਪਣਆਪਨਪੁਮਸੁਬ ਼ੁਾ਼ੁ਼ਣਾਉਬਾਸੀ।

19ਤਬਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮਤਹਾਨਸਚ-ਸਚਆਖਬਾਹਾ ਵਕਪਤੁਆਪਣਆਪਤਕਝਨਹੀਕੁਸਕਬਾਪੁਜਉਹਵਪਤਾਨ ਕੁਬਾਿਖਬਾਹ,ਵਕਉਵਕਜਕਝਉਹਕੁਬਾਹਪਤੁਿੀਉਸਤੁਾ ਹੀਕੁਬਾਹ।

20ਵਕਉਵਕਵਪਤਾਪਤੁਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹ,ਅਤਉਸਨਉਹਸਭ ਕਝਬੁਸਾਉਬਾਹਜਉਹਖਬਕੁਬਾਹ:ਅਤਉਹਉਸਨਇਹਨਾ ਨਾਲਿਡਕਮਵਬਖਾਿਿਾ,ਤਾਜਤਸੀਹੁਾਨਹਿ।

21ਵਕਉਵਕਵਜਿਵਪਤਾਮੁਵਬਆਨਵਜਿਾਲਬਾਹ,ਅਤਉਨਾਨ ਜੀਉਬਾਕੁਬਾਹ।ਇਸਤੁਾਪਤੁਵਜਸਨਚਾਹਬਾਹਜੀਉਬਾ

ਕੁਬਾਹ।

22ਵਕਉਵਕਵਪਤਾਵਕਸਮਨਖਬਾਵਨੁਣਾਨਹੀਕੁਬਾ,ਪੁਉਸਨ

25ਮਤਹਾਨਸਚ-ਸਚਆਖਬਾਹਾ,ਉਹਸਮਾਆਵੁਹਾਹ,ਅਤਹਣ

26ਵਕਉਵਕਵਪਤਾਆਪਣਆਪਵਿਚਜੀਿਨੁਖਬਾਹ।ਇਸਲਈ

27ਅਤਉਸਨਵਨਆਕੁਨਬਾਿੀਅਵਧਕਾੁਵਬਤਾਹ,ਵਕਉਵਕਉਹ ਮਨਖਬਾਪਤੁਹ।

28ਇਸਿਲਤਹੁਾਨਨਾਹਿ,ਵਕਉਵਕਉਹਸਮਾਆਵੁਹਾਹ,ਵਜਹ ਬਵਿਚਸਾੁਕ਼ੁਾਵਿਚਹਨਉਹਬੀਅਿਾਜਸਣਨਿ।

29ਅਤ਼ਾਹੁਆਜਾਿਿਾ;ਉਹਵਜਨਾਨਚਿਕਮਕੀਤਹਨ, ਜੀਿਨਬਪਨੁਉਥਾਨਤਕ;ਅਤਉਹਵਜਨਾਨ਼ੁਾਕੀਤਾਹ,ਸਜਾ

30ਮਆਪਣਆਪਤਕਝਨਹੀਕੁਸਕਬਾ:ਵਜਿਮਸਣਬਾਹਾ,ਮ

32ਇਕਹੁਹਜਮੁ਼ਾੁਿਿਾਹੀਵਬਬਾਹ।ਅਤਮਜਾਣਬਾਹਾਵਕ

34ਪੁਮਮਨਖਤਿਿਾਹੀਨਹੀਲਬਾ,ਪੁਮਇਹਿਲਾਇਸਲਈ

35ਉਹਇਕ਼ਲਬੀਅਤਚਮਕਬੀੁਸਨੀਸੀ,ਅਤਤਸੀਉਸਬੀ

36ਪੁਮੁਕਲਯਹਨਾਬੀਿਿਾਹੀਨਾਲਿਡੀਿਿਾਹੀਹ:ਵਕਉਵਕ

ਕੁਬਾਹਾ,ਮੁ਼ਾੁਿਿਾਹੀਵਬਓਵਕਵਪਤਾਨਮਨਭਵਜਆਹ।

37ਅਤਵਪਤਾਨ,ਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਹ,ਨਮੁ਼ਾੁਿਿਾਹੀਵਬਤੀ ਹ।ਤਸੀਕਬਿੀਉਸਬੀਅਿਾਜਨਹੀਸਣੀ,ਨਾਉਸਬੀਸਕਲਬਖੀ ਹ।

38ਅਤਉਹਬਾ਼ਚਨਤਹਾਡਵਿਚਨਹੀੁਵਹਬਾ।

39ਪਥੀਆਬੀਖਜਕੁ;ਵਕਉਵਕਤਸੀਸਚਬਹਵਕਉਨਾਵਿਚਤਹਾਨ ਸਬੀਿੀਜੀਿਨਹ,ਅਤਉਹਉਹਹਨਜਮੁ਼ਾੁਿਿਾਹੀਵਬਬਹਨ।

40ਅਤਤਸੀਮੁਕਲਨਹੀਆਿਿਤਾਜਤਹਾਨਜੀਿਨਵਮਲ।

41ਮਨਮਨਖਾਤਸਨਮਾਨਨਹੀਵਮਲਬਾ।

42ਪੁਮਤਹਾਨਜਾਣਬਾਹਾਵਕਤਹਾਡਵਿਚਪੁਮਸੁਬਾਵਪਆੁ

43ਮਆਪਣਵਪਤਾਬਨਾਮਉਤਆਇਆਹਾਅਤਤਸੀਮਨਕ਼ਲ

44ਤਸੀਵਕਿਵਿਸਿਾਸਕੁਸਕਬਹ,ਜਇਕਬਜਬਾਆਬੁਕੁਬ ਹਨ,ਅਤਉਸਆਬੁਬੀਭਾਲਨਹੀਕੁਬਜਵਸੁਫਪੁਮਸੁਿਲ

45ਇਹਨਾਸਚਵਕਮਵਪਤਾਬਸਾਹਮਣਤਹਾਡਉਤਬਸ

1ਇਨਾਿਲਾਤ਼ਾਅਬਵਯਸਿਲੀਲਬੀਝੀਲਬਪਾੁਵਿਆਜ ਵਤਵ਼ਵੁਯਾਸਝੀਲਹ।

2ਅਤਇਕਿਡੀਭੀੜਉਹਬਮਿੁਹਤੁੀਵਕਉਜਉਨਾਨਉਹਬ ਚਮਤਕਾੁਿਖਜਉਸਨੁਿੀਆਉਤਕੀਤਸਨ।

3ਅਤਵਯਸਪਹਾੜਉਤਚੜਵਿਆਅਤਉਥਆਪਣਚਵਲਆਨਾਲ ਼ਠਵਿਆ।

4ਅਤਯਹਬੀਆਬਾਪਸਾਹਬਾਵਤਉਹਾੁਨੜਸੀ।

5ਤਬਵਯਸਨਆਪਣੀਆਅਖਾਚਕਕਇਕਿਡੀਭੀੜਨਆਪਣ ਕਲਆਉਬਾਿਵਖਆਤਾਵਫਵਲਪਸਨਵਕਹਾ,ਅਸੀੁਗੀਵਕਥ ਖੁੀਬੀਏਤਾਜਇਹਖਾਸਕਣ?

6ਅਤਉਸਨਉਸਨਸਾ਼ਤਕੁਨਲਈਇਹਵਕਹਾ:ਵਕਉਵਕਉਹਖਬ ਜਾਣਬਾਸੀਵਕਉਹਕੀਕੁਿਾ।

7ਵਫਵਲਪਸਨਉਹਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਬਸਵਸਵਕਆਬੀੁਗੀਉਨਾ ਲਈਕਾਫੀਨਹੀਜਉਨਾਵਿਚਹੁਇਕਥੜਾਵਜਹਾਲਲਿ।

8ਉਸਬਚਵਲਆਵਿਚਇਕਸਮਮਨਪਤੁਸਬਭੁਾਅਵਬਯਾਸਨ ਉਸਨਆਵਖਆ,

9ਇਥਇਕਮਡਾਹ,ਵਜਸਕਲਜਬੀਆਪਜੁਗੀਆਅਤਬਛਗੀਆ ਮਛੀਆਹਨ,ਪੁਉਹਇਨਸਾੁਲਕਾਵਿਚਕੀਹਨ?

10ਤਬਵਯਸਨਆਵਖਆ,ਮਨਖਾਨਵ਼ਠਾਓ।ਹਣਉਸਥਾ਼ਹਤ ਘਾਹਸੀ।ਇਸਲਈਆਬਮੀ਼ਠਿਏ,ਲਿਭਿਪਜਹਜਾੁਬੀ

ਵਿਣਤੀਵਿਚ

11ਵਯਸਨੁਗੀਆਲਈਆ।ਅਤਜਬਉਸਨਧਨਿਾਬਕੀਤਾ,ਉਸਨ ਚਵਲਆਨਿਡਵਬਤਾਅਤਚਵਲਆਨਉਨਾਨਜਵ਼ਠਾਇਆਹਇਆ ਸੀ।ਅਤਮਛੀਆਬਾਿੀਵਜਨਾਉਹਚਾਹਬਹਨ।

12ਜਬਉਹਭੁਿਏਤਾਉਸਨਆਪਣਚਵਲਆਨਵਕਹਾ,਼ਚਹਏ

ਗਕਵੜਆਨਇਕਠਾਕੁਤਾਜਕਝਿੀਨਾਿਆਚਜਾਿ।

13ਇਸਲਈਉਨਾਨਉਨਾਨਇਕਠਾਕੀਤਾਅਤਜਬੀਆਪਜ ੁਗੀਆਬਗਕਵੜਆਨਾਲ਼ਾੁਾਗਕੁੀਆਭੁੀਆ,ਵਜਹੜੀਆਖਾਣ ਿਾਵਲਆਲਈਉਪੁਅਤਉਪੁ਼ਚੀਆਸਨ।

14ਤਬਉਨਾਮਨਖਾਨਉਹਚਮਤਕਾੁਿਵਖਆਜਵਯਸਨਕੀਤਾਤਾ ਆਵਖਆ,ਇਹਸਚਹਵਕਉਹਨ਼ੀਜਸਸਾੁਵਿਚਆਿਿਾ।

15ਇਸਲਈਜਬਵਯਸਨਜਾਵਣਆਵਕਉਹਆਕਉਸਨੁਾਜਾ ਼ਣਾਉਣਲਈਜ਼ੁਬਸਤੀਲਜਾਣਿ,ਤਾਉਹਇਕਲਾਹੀਪਹਾੜ ਉਤਮੜਵਿਆ।

16ਅਤਜਬਸਵਧਆਹਈਤਾਉਹਬਚਲਝੀਲਬਕਲਿਏ।

17ਅਤਇਕਜਹਾਜਵਿਚਚੜਕਕਫੁਨਾਹਮਨਸਮਬੁਬਪਾੁ ਵਿਆ।ਅਤਹਣਹਨੁਾਸੀ,ਅਤਵਯਸਉਨਾਕਲਨਹੀਆਇਆ ਸੀ।

18ਅਤਇਕਿਡੀਹਨੁੀਬਕਾੁਨਸਮਬੁਉਵਠਆ।

19ਇਸਲਈਜਬਉਨਾਨਲਿਭਿ20ਜਾਤੀਹਫੁਲਾਬੀਕਤਾੁ ਕੀਤੀ,ਤਾਉਨਾਨਵਯਸਨਝੀਲਉਤਤੁਵਬਆਅਤ਼ੜੀਬਨੜ ਆਉਵਬਆਿਵਖਆਅਤਉਹਡੁਿਏ।

20ਪੁਉਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਇਹਮਹਾ।ਡੁਨਾ 21ਤਬਉਨਾਨਖਸੀ-ਖਸੀਉਸਨ਼ੜੀਵਿਚਵ਼ਠਾਵਲਆਅਤ

25ਅਤਜਬਉਨਾਨਉਸਨਸਮਬੁਬਬਜਕਢਲਵਭਆ,ਉਸਨ ਉਸਨਵਕਹਾ,ਿੁਜੀ,ਤਸੀਇਥਕਬਆਏਹ?

26ਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਬਕਵਕਹਾ,ਮਤਹਾਨਸਚਆਖਬਾਹਾਵਕ ਤਸੀਮਨਇਸਕੁਕਨਹੀਲਭੁਹਹਜਤਸੀਕੁਾਮਾਤਾਿਖੀਆ ਸਨਪੁਇਸਲਈਵਕਤਸੀੁਗੀਆਖਾਕੁਜਿਏ।

27ਉਸਮਾਸਲਈਵਮਹਨਤਨਾਕੁਜਨਾਸਹਜਾਬਾਹ,ਪੁਉਸ ਭਜਨਲਈਜਸਬੀਪਕਜੀਿਨਲਈਸਥਾਈੁਵਹਬਾਹ,ਜਮਨਖਬਾ ਪਤੁਤਹਾਨਬਿਿਾ:ਉਸਉਤਪੁਮਸੁਵਪਤਾਨਮਹੁਲਿਾਈ ਹਈਹ।

28ਤਬਉਨਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਅਸੀਕੀਕੁੀਏਤਾਜਅਸੀਪੁਮਸੁ

29ਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਇਹਪੁਮਸੁਬਾਕਮਹਜਤਸੀ ਉਸਉਤਵਿਸਿਾਸਕੁਵਜਸਨਉਸਨਭਵਜਆਹ।

30ਇਸਲਈਉਨਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਤਾਫੁਤਵਕਹੜਾਵਨਸਾਨ

ਕਮਕੁਬਹ?

31ਸਾਡਵਪਉ-ਬਾਵਬਆਨਮਾੁਥਲਵਿਚਮਨਖਾਧਾ।ਵਜਿਵਲਵਖਆ

32ਤਬਵਯਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,“ਮਤਹਾਨਸਚਆਖਬਾਹਾਵਕਮਸਾ

33ਵਕਉਵਕਪੁਮਸੁਬੀੁਗੀਉਹਹਜਸਿੁਿਤਹਠਾਆਉਬੀਹ, ਅਤਸਸਾੁਨਜੀਿਨਵਬਬੀਹ।

34ਤਬਉਨਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਪਭਜੀ,ਸਾਨਇਹੁਗੀਸਬਾਵਬਓ।

35ਵਯਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,“ਮਜੀਿਨਬੀੁਗੀਹਾ।ਅਤਵਜਹੜਾਮੁ ਵਿਚਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹਉਹਕਬਵਪਆਸਾਨਹੀਹਿਿਾ।

36ਪੁਮਤਹਾਨਵਕਹਾਸੀਵਕਤਸੀਿੀਮਨਬਵਖਆਹਪੁਵਿਸਿਾਸ ਨਹੀਕੀਤਾ।

37ਜਕਝਵਪਤਾਮਨਵਬਬਾਹਉਹਮੁਕਲਆਿਿਾ।ਅਤਵਜਹੜਾ ਮੁਕਲਆਉਬਾਹ,ਮਉਸਨ਼ਾਹੁਨਹੀਕਢਾਿਾ।

38ਵਕਉਵਕਮਸਿੁਿਤਆਪਣੀਮੁਜੀਪੁੀਕੁਨਲਈਨਹੀ ਆਇਆ,ਸਿਉਸਬੀਇਛਾਪੁੀਕੁਨਲਈਆਇਆਹਾਵਜਸਨ ਮਨਭਵਜਆਹ।

39ਅਤਇਹਵਪਤਾਬੀਇਛਾਹਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਹ,ਜਕਝਿੀ ਉਸਨਮਨਵਬਤਾਹ,ਮਨਕਝਿੀਨਹੀਿਆਉਣਾਚਾਹੀਬਾ,ਪੁ

40ਅਤਇਹਉਸਬੀਇਛਾਹਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਹਵਕਹੁਕਈਜ

42ਅਤਉਨਾਆਵਖਆ,ਕੀਇਹਯਸਫਬਾਪਤੁਵਯਸਨਹੀਹਵਜਸ

45ਇਹਨ਼ੀਆਵਿਚਵਲਵਖਆਹਇਆਹ,ਅਤਉਹਸਾੁਪੁਮਸੁ ਿਲਵਸਖਾਏਜਾਣਿ।ਇਸਲਈਹੁਕਈਵਜਸਨਵਪਤਾ਼ਾੁ ਸਵਣਆਅਤਵਸਵਖਆਹ,ਮੁਕਲਆਉਬਾਹ।

46ਇਹਨਹੀਵਕਵਕਸਨਵਪਤਾਨਨਹੀਬਵਖਆ,ਵਸੁਫਉਹੀਜ ਪੁਮਸੁਤਹ,ਉਸਨਵਪਤਾਨਬਵਖਆਹ।

47ਮਤਹਾਨਸਚ-ਸਚਆਖਬਾਹਾ,ਜਮੁਉਤਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹ ਸਬੀਪਕਜੀਿਨਉਸਕਲਹ।

48ਮਜੀਿਨਬੀੁਗੀਹਾ।

49ਤਹਾਡਵਪਉ-ਬਾਵਬਆਨਉਜਾੜਵਿਚਮਨਖਾਧਾਅਤਮੁਿਏ।

50ਇਹਉਹੁਗੀਹਜਸਿੁਿਤਹਠਾਆਉਬੀਹ,ਤਾਜਮਨਖ ਉਸਨਖਾਿਪੁਮੁਿਾਨਹੀ।

51ਮਵਜਉਬੀੁਗੀਹਾਜਸਿੁਿਤਹਠਾਆਈਹ:ਜਕੁਕਈਇਸ ੁਗੀਨਖਾਿ,ਤਾਉਹਸਬਾਲਈਜੀਉਬਾੁਹਿਾ:ਅਤਵਜਹੜੀੁਗੀਮ ਵਬਆਿਾਉਹਮੁਾਮਾਸਹ,ਜਮਸਸਾੁਬਜੀਿਨਲਈਵਬਆਿਾ।

52ਇਸਲਈਯਹਬੀਆਨਆਪਸਵਿਚਝਿੜਾਕੀਤਾਅਤਆਵਖਆ, ਇਹਮਨਖਸਾਨਆਪਣਾਮਾਸਖਾਣਲਈਵਕਿਬਸਕਬਾਹ?

53ਤਬਵਯਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਮਤਹਾਨਸਚ-ਸਚਆਖਬਾਹਾ, ਜਬਤਕਤਸੀਮਨਖਬਪਤੁਬਾਮਾਸਨਹੀਖਾਬਅਤਉਸਬਾਲਹ ਨਹੀਪੀਬ,ਤਹਾਡਵਿਚਜੀਿਨਨਹੀਹ।

54ਵਜਹੜਾਮੁਾਮਾਸਖਾਬਾਹਅਤਮੁਾਲਹਪੀਬਾਹ,ਸਬੀਿੀ ਜੀਿਨਉਸਕਲਹ।ਅਤਮਉਸਨਅਤਲਵਬਨਉਠਾਿਾਿਾ।

55ਵਕਉਵਕਮੁਾਮਾਸਅਸਲਵਿਚਮਾਸਹ,ਅਤਮੁਾਲਹਸਚਮਚ ਪੀਣਿਾਲਾਹ।

56ਵਜਹੜਾਮੁਾਮਾਸਖਾਬਾਅਤਮੁਾਲਹਪੀਬਾਹ,ਉਹਮੁਵਿਚ

ਿਸਬਾਹਅਤਮਉਸਵਿਚ।

57ਵਜਿਵਜਉਬਵਪਤਾਨਮਨਭਵਜਆਹ,ਅਤਮਵਪਤਾਬਆੁਾ ਵਜਉਬਾਹਾ,ਉਸਤੁਾਜਕਈਮਨਖਾਬਾਹ,ਉਹਿੀਮੁਬਆੁਾ ਜੀਿਿਾ।

58ਇਹਉਹੁਗੀਹਜਸਿੁਿਤਹਠਾਆਈਹ,ਵਜਿਵਕਤਹਾਡ ਵਪਉ-ਬਾਵਬਆਨਮਨਖਾਧਾਸੀ,ਅਤਮੁਿਏਹਨ,ਜਇਸੁਗੀਨ ਖਾਬਾਹਉਹਸਬਾਲਈਜੀਉਬਾੁਹਿਾ।

59ਇਹਿਲਾਉਸਨਕਫੁਨਾਹਮਵਿਚਉਪਬਸਵਬਬਹਏਪਾੁਥਨਾ ਸਥਾਨਵਿਚਕਹੀਆ।

60ਇਸਲਈਉਸਬਚਵਲਆਵਿਚ਼ਹਵਤਆਨਇਹਸਣਕਵਕਹਾ, “ਇਹਕਵਠਨਿਲਹ।ਕਣਇਸਨਸਣਸਕਬਾਹ?

61ਜਬਵਯਸਆਪਣਆਪਵਿਚਜਾਣਬਾਸੀਵਕਉਸਬਚਲਇਸ ਉਤ਼ੜ਼ੜਾਉਬਹਨ,ਤਾਉਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਕੀਇਹਤਹਾਨਠਸ ਪਹਚਾਉਬਾਹ?

62ਕੀਅਤਜਕੁਤਸੀਮਨਖਬਪਤੁਨਉਥਚੜਵਬਆਿਖਿਵਜਥ ਉਹਪਵਹਲਾਸੀ?

63ਇਹਆਤਮਾਹਜਜੀਉਬਾਹ।ਸੁੀੁਬਾਕਈਲਾਭਨਹੀਹ:ਉਹ ਸ਼ਬਜਮਤਹਾਨਆਖਬਾਹਾ,ਉਹਆਤਮਾਹਨ,ਅਤਉਹਜੀਿਨ

ਹਨ।

64ਪੁਤਹਾਡਵਿਚਕਝਅਵਜਹਹਨਜਵਿਸਿਾਸਨਹੀਕੁਬ।

65ਅਤਉਸਨਵਕਹਾ,ਇਸਲਈਮਤਹਾਨਵਕਹਾਸੀਵਕਕਈਿੀਮੁ

71ਉਸਨਸਮਮਨਬਪਤੁਯਹਬਾਇਸਕਵੁਯਤੀ਼ਾੁਿਲਕੀਤੀ

ਅਧਿਆਇ7

1ਇਨਾਿਲਾਤ਼ਾਅਬਵਯਸਿਲੀਲਵਿਚਵਫੁਬਾਸੀਵਕਉਵਕਉਹ

2ਹਣਯਹਬੀਆਬਡਵੁਆਬਾਵਤਉਹਾੁਨੜਸੀ।

3ਇਸਲਈਉਸਬਭੁਾਿਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਇਥਚਵਲਆਜਾਅਤ ਯਹਵਬਯਾਵਿਚਜਾ,ਤਾਜਤੁਚਲਿੀਉਹਕਮਿਖਣਜਤਕੁਬਾ

4ਵਕਉਵਕਕਈਿੀਅਵਜਹਾਨਹੀਹਜਿਪਤਵਿਚਕਝਕੁਬਾਹ,

7ਬਨੀਆਤਹਾਨਨਫੁਤਨਹੀਕੁਸਕਬੀ।ਪੁਇਹਮੁਨਾਲ

8ਤਸੀਇਸਵਤਉਹਾੁ'ਤਜਾਓ:ਮਅਜਇਸਵਤਉਹਾੁ'ਤਨਹੀ ਵਿਆ।ਵਕਉਵਕਮੁਾਸਮਾਅਜਪੁਾਨਹੀਹਇਆਹ।

9ਜਬਉਸਨਉਨਾਨਇਹਿਲਾਆਖੀਆ,ਤਾਉਹਿਲੀਲਵਿਚਹੀ ਵੁਹਾ।

10ਪੁਜਬਉਹਬਭੁਾਉਪੁਚਲਿਏ,ਤਾਉਹਿੀਬਾਅਿਤਵਿਚ ਵਿਆ,ਖਲਆਮਨਹੀ,ਪੁਵਜਿਿਪਤਵਿਚਸੀ।

11ਤਬਯਹਬੀਆਨਵਤਉਹਾੁਵਿਚਉਹਨਲਵਭਆਅਤਵਕਹਾ,ਉਹ ਵਕਥਹ?

12ਅਤਲਕਾਵਿਚਉਸ਼ਾੁ਼ਹਤ਼ੜ-਼ੜਕੀਤੀਿਈ,ਵਕਉਵਕ ਕਈਆਨਵਕਹਾ,ਉਹਇਕਚਿਾਆਬਮੀਹ।ਪੁਉਹਲਕਾਨਧਖਾ ਵਬਬਾਹ।

13ਪੁਵਕਸਨਯਹਬੀਆਬਡੁਉਸ਼ਾੁਖਲਕਿਲਨਹੀ ਕੀਤੀ।

14ਵਤਉਹਾੁਬਵਿਚਕਾੁਵਯਸਮਬੁਵਿਚਵਿਆਅਤਉਪਬਸ

15ਯਹਬੀਆਨਅਚੁਜਮਨਕਵਕਹਾ,ਇਹਮਨਖਅਖੁਾਨਵਕਿ

16ਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਬਕਵਕਹਾ,ਮੁਾਉਪਬਸਮੁਾਨਹੀਸਿ

17ਜਕਈਮਨਖਆਪਣੀਮੁਜੀਪੁੀਕੁਿਾ,ਤਾਉਹਵਸਵਖਆ

19ਕੀਮਸਾਨਤਹਾਨਵ਼ਿਸਥਾਨਹੀਵਬਤੀਪੁਤਹਾਡਵਿਚਕਈਿੀ ਵ਼ਿਸਥਾਬੀਪਾਲਣਾਨਹੀਕੁਬਾ?ਤਸੀਮਨਮਾੁਨਲਈਵਕਉਜਾ ੁਹਹ?

20ਲਕਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਤੁਕਲਇਕਸਤਾਨਹ,ਕਣਤਨਮਾੁਨ ਲਈਵਫੁਬਾਹ?

21ਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮਇਕਕਮਕੀਤਾਹਅਤਤਸੀ ਸਾੁਹੁਾਨਹ।

22ਇਸਲਈਮਸਾਨਤਹਾਨਸਨਤਵਬਤੀ।(ਇਸਲਈਨਹੀਵਕਇਹ ਮਸਾਬਾਹ,ਪੁਵਪਉਬਾ;)ਅਤਤਸੀਸ਼ਤਬਵਬਨਇਕਆਬਮੀਬੀ ਸਨਤਕੁਬਹ।

23ਜਕੁਕਈਵਿਅਕਤੀਸ਼ਤਬਵਬਨਸਨਤਕੁਾਉਬਾਹ,ਤਾਜ ਮਸਾਬੀਵ਼ਿਸਥਾਨਤਵੜਆਨਾਜਾਿ।ਕੀਤਸੀਮੁਉਤਿਸਹ ਵਕਉਜਮਸ਼ਤਬਵਬਨਇਕਆਬਮੀਨਹੁਤੁਾਨਾਲਚਿਾਕੀਤਾ ਹ?

24ਵਬਖਬਅਨਸਾੁਵਨਆਉਨਾਕੁ,ਪੁਸਹੀਵਨਆਉਕੁ।

25ਤਬਯੁਸਲਮਵਿਚਕਈਆਨਆਵਖਆ,ਭਲਾ,ਇਹਉਹੀਨਹੀ ਵਜਸਨਉਹਮਾੁਨਾਚਾਹਬਹਨ?

26ਪੁ,ਿਖ,ਉਹਬਲੁੀਨਾਲ਼ਲਬਾਹ,ਅਤਉਹਉਸਨਕਝਨਹੀ ਕਵਹਬ।ਕੀਹਾਕਮਸਚਮਚਜਾਣਬਹਨਵਕਇਹੀਮਸੀਹਹ?

27ਭਾਿਅਸੀਇਸਆਬਮੀਨਜਾਣਬਹਾਵਕਉਹਵਕਥਬਾਹ,ਪੁ ਜਬਮਸੀਹਆਿਿਾ,ਕਈਨਹੀਜਾਣਬਾਵਕਉਹਵਕਥਬਾਹ।

28ਤਬਵਯਸਨਮਬੁਵਿਚਉਪਬਸਵਬਬਹਏਪਕਾੁਕਆਵਖਆ, ਤਸੀਬਿਮਨਜਾਣਬਹਅਤਤਸੀਜਾਣਬਹਵਕਮਵਕਥਬਾਹਾਅਤ ਮਆਪਣੀਿਲਨਹੀਆਇਆਹਾ,ਪੁਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਉਹ ਸਚਾਹਵਜਸਨਤਸੀਨਹੀਜਾਣਬ।

29ਪੁਮਉਸਨਜਾਣਬਾਹਾਵਕਉਵਕਮਉਸਬਿਲਹਾਅਤਉਸਨ ਮਨਭਵਜਆਹ।

30ਤਬਉਨਾਨਉਸਨਫੜਨਬੀਕਵਸਸਕੀਤੀ,ਪੁਵਕਸਨਉਸਨ ਹਥਨਹੀਪਾਇਆਵਕਉਵਕਉਸਬਾਸਮਾਅਜਨਹੀਆਇਆਸੀ।

31ਅਤ਼ਹਤਸਾੁਲਕਾਨਉਸਉਤਵਿਸਿਾਸਕੀਤਾਅਤਵਕਹਾ, ਜਬਮਸੀਹਆਿਿਾ,ਤਾਕੀਉਹਉਨਾਨਾਲਿਧਚਮਤਕਾੁਕੁਿਾ ਜਇਸਆਬਮੀਨਕੀਤਹਨ?

32ਫੁੀਸੀਆਨਸਵਣਆਵਕਲਕਵਯਸ਼ਾੁਅਵਜਹੀਆਿਲਾ

਼ੜ਼ੜਾਉਬਹਨ।ਫੁੀਸੀਆਅਤਮਖਜਾਜਕਾਨਉਸਨਫੜਨਲਈ ਵਸਪਾਹੀਆਨਭਵਜਆ।

33ਤਬਵਯਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਮਅਜਥੜਾਵਚੁਤਹਾਡਨਾਲ ੁਹਾਿਾਅਤਵਫੁਉਸਕਲਜਾਿਾਿਾਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਹ।

34ਤਸੀਮਨਲਭਿਪੁਮਨਨਹੀਲਭਿਅਤਵਜਥਮਹਾ,ਤਸੀਉਥ ਨਹੀਆਸਕਬ।

35ਤਬਯਹਬੀਆਨਆਪਸਵਿਚਆਵਖਆ,ਉਹਵਕਥਜਾਿਿਾਵਕ ਅਸੀਉਹਨਨਾਲਭਾਿ?ਕੀਉਹਪੁਾਈਆਕਮਾਵਿਚਵਖਡਹਏ ਲਕਾਕਲਜਾਿਿਾਅਤਪੁਾਈਆਕਮਾਨਉਪਬਸਬਿਿਾ?

36ਇਹਵਕਸਤੁਾਬਾਕਵਹਣਾਹਜਉਸਨਵਕਹਾਸੀ,'ਤਸੀਮਨ ਲਭਿ,ਪੁਮਨਨਹੀਲਭਸਕਿ,ਅਤਵਜਥਮਹਾ,ਤਸੀਉਥਨਹੀ ਆਸਕਬ?

37ਪੁ਼ਬਉਸਮਹਾਨਵਬਨਬਅਤਲਵਬਨ,ਵਯਸਨਖੜਾਹਕ

38ਵਜਹੜਾਮੁਉਤਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹ,ਵਜਿਵਕਪਥੀਆਵਿਚ

ਜਹਨ

40ਇਸਲਈਲਕਾਵਿਚ਼ਹਵਤਆਨਇਹਿਲਸਣਕਆਵਖਆ,

41ਹੁਨਾਨਆਵਖਆ,ਇਹਮਸੀਹਹ।ਪੁਕਈਆਨਵਕਹਾ,ਕੀ

42ਕੀਪਥੀਆਵਿਚਇਹਨਹੀਵਕਹਾਵਿਆਹਵਕਮਸੀਹਬਾਮਬਬੀ ਅਸਵਿਚਅਤ਼ਤਲਹਮਬਨਿੁਤਆਿਿਾਵਜਥਬਾਮਬਸੀ?

43ਇਸਲਈਉਸਬਕਾੁਨਲਕਾਵਿਚਫਗਪਿਈ।

44ਅਤਉਨਾਵਿਚਕਈਆਨਉਸਨਫੜਲਣਾਸੀ।ਪੁਵਕਸਨ ਉਸਨਹਥਨਹੀਪਾਇਆ।

45ਫੁਅਵਧਕਾੁੀਪਧਾਨਜਾਜਕਾਅਤਫੁੀਸੀਆਕਲਆਏ।ਅਤ ਉਨਾਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਤਸੀਉਸਨਵਕਉਨਹੀਵਲਆਏ?

46ਵਸਪਾਹੀਆਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮਨਖਨਇਸਤੁਾਕਬਨਹੀ

47ਤਬਫੁੀਸੀਆਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਕੀਤਸੀਿੀਿਮੁਾਹਹ ਿਏਹ?

48ਕੀਹਾਕਮਾਜਾਫੁੀਸੀਆਵਿਚਵਕਸਨਉਸਉਤਵਿਸਿਾਸਕੀਤਾ ਹ?

49ਪੁਇਹਲਕਜਵ਼ਿਸਥਾਨਨਹੀਜਾਣਬਹਨਸੁਾਪੀਹਨ।

51ਕੀਸਾਡੀਵ਼ਿਸਥਾਵਕਸਮਨਖਬਾਵਨਆਕੁਬੀਹ,ਇਸਤ

52ਉਨਾਨਉਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਕੀਤਿੀਿਲੀਲਬਾਹ?ਖਜਅਤ ਿਖ:ਿਲੀਲਵਿਚਕਈਨ਼ੀਨਹੀਪਬਾਹਇਆਹ।

53ਅਤਹੁਕਈਆਪਣ-ਆਪਣਘੁਚਲਾਵਿਆ।

ਅਧਿਆਇ8

1ਵਯਸਜਤਨਬਪਹਾੜਉਤਵਿਆ।

2ਸਿੁਹਵਬਆਹੀ,ਉਹਫੁਮਬੁਵਿਚਆਇਆਅਤਸਾੁਲਕ ਉਸਬਕਲਆਏ।ਅਤਉਹ਼ਠਵਿਆਅਤਉਨਾਨਉਪਬਸਵਬਤਾ। 3ਅਤਨਮਬਉਪਬਸਕਅਤਫੁੀਸੀਇਕਔੁਤਨਉਸਬਕਲ ਵਲਆਏਵਜਸਨਜਨਾਹਵਿਚਫਵੜਆਵਿਆਸੀ।ਅਤਜਬਉਨਾਨ ਉਸਨਵਿਚਕਾੁਵ਼ਠਾਇਆ,

4ਉਨਾਨਉਸਨਆਵਖਆ,ਿੁਜੀ,ਇਹਔੁਤਵਿਭਚਾੁਵਿਚਹੀ ਫੜੀਿਈਸੀ।

5ਹਣਮਸਾਨਵ਼ਿਸਥਾਵਿਚਸਾਨਹਕਮਵਬਤਾਹਵਕਅਵਜਹਲਕਾ ਨਪਥੁਮਾੁਜਾਣ,ਪੁਤਸੀਕੀਕਵਹਬਹ?

6ਇਹਉਨਾਨਉਸਨਪੁਤਾਉਣਲਈਵਕਹਾਤਾਜਉਹਉਸਉਤ

11ਉਸਨਵਕਹਾ,ਨਹੀ,ਪਭਜੀ।ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਮਿੀਤਨ ਬਸੀਨਹੀਠਵਹੁਾਉਬਾ।

12ਤਬਵਯਸਨਉਨਾਨਾਲਬ਼ਾੁਾਿਲਕੀਤੀਅਤਵਕਹਾ,“ਮ ਬਨੀਆਬਾਚਾਨਣਹਾ।

13ਇਸਲਈਫੁੀਸੀਆਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਤਆਪਣਆਪਬਾਲਖਾ ਕੁਬਾਹ।ਤਹਾਡਾਵੁਕਾੁਡਸਚਨਹੀਹ।

14ਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,“ਭਾਿਮਆਪਣ਼ਾੁਵਲਖਬਾਹਾ, ਪੁਮੁਾਵੁਕਾੁਡਸਚਹ,ਵਕਉਵਕਮਜਾਣਬਾਹਾਵਕਮਵਕਥ ਆਇਆਅਤਵਕਥਜਾਵੁਹਾਹਾ।ਪੁਤਸੀਇਹਨਹੀਬਸਸਕਬਵਕ ਮਵਕਥਆਇਆਹਾਅਤਵਕਥਜਾਵੁਹਾਹਾ।

15ਤਸੀਸੁੀੁਬਅਨਸਾੁਵਨੁਣਾਕੁਬਹ;ਮਵਕਸਆਬਮੀਬਾ ਵਨੁਣਾਨਹੀਕੁਬਾ

16ਅਤਜਕੁਮਵਨਆਕੁਬਾਹਾ,ਤਾਮੁਾਵਨੁਣਾਸਚਹ:ਵਕਉਵਕ ਮਇਕਲਾਨਹੀਹਾ,ਪੁਮਅਤਵਪਤਾਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਹ।

17ਤਹਾਡੀਵ਼ਿਸਥਾਵਿਚਇਹਿੀਵਲਵਖਆਹਇਆਹਵਕਬਮਨਖਾ

ਬੀਿਿਾਹੀਸਚੀਹ।

18ਮਇਕਹਾਜਆਪਣ਼ਾੁਿਿਾਹੀਵਬਬਾਹਾ,ਅਤਵਪਤਾਵਜਸਨ ਮਨਭਵਜਆਹਮੁ਼ਾੁਿਿਾਹੀਵਬਬਾਹ।

19ਤਬਉਨਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਤੁਾਵਪਤਾਵਕਥਹ?ਵਯਸਨਉਤੁ ਵਬਤਾ,“ਤਸੀਨਾਮਨਜਾਣਬਹਅਤਨਾਹੀਮੁਵਪਤਾਨ।ਜਕੁ ਤਸੀਮਨਜਾਣਬਹਬ,ਤਾਤਸੀਮੁਵਪਤਾਨਿੀਜਾਣਬਹਬ। 20ਇਹਸ਼ਬਵਯਸਨਖਜਾਨਵਿਚਕਹ,ਜਬਉਹਮਬੁਵਿਚ ਉਪਬਸਬਵੁਹਾਸੀ,ਅਤਵਕਸਨਉਸਨਹਥਨਹੀਪਾਇਆ।ਵਕਉਵਕ ਉਸਬੀਘੜੀਅਜਨਹੀਆਈਸੀ।

21ਤਬਵਯਸਨਉਨਾਨਫੁਵਕਹਾ,“ਮਆਪਣੁਾਹਨਜਾਬਾਹਾ ਅਤਤਸੀਮਨਲਭਿਅਤਆਪਣਪਾਪਾਵਿਚਮੁਜਾਿਿ,ਵਜਥਮ ਜਾਬਾਹਾ,ਤਸੀਨਹੀਆਸਕਬ।

22ਤਬਯਹਬੀਆਨਆਵਖਆ,ਕੀਉਹਆਪਣਆਪਨਮਾੁਬਿਿਾ? ਵਕਉਵਕਉਹਆਖਬਾਹ,ਵਜਥਮਜਾਬਾਹਾ,ਤਸੀਨਹੀਆਸਕਬ।

23ਉਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,“ਤਸੀਹਠਾਬਹ।ਮਉਪੁਹਾ:ਤਸੀਇਸ ਸਸਾੁਬਹ;ਮਇਸਬਨੀਆਬਾਨਹੀਹਾ।

24ਇਸਲਈਮਤਹਾਨਵਕਹਾਸੀਵਕਤਸੀਆਪਣਪਾਪਾਵਿਚਮੁਿ ਵਕਉਵਕਜਕੁਤਸੀਵਿਸਿਾਸਨਹੀਕੁਬਵਕਮਉਹਹਾ,ਤਾਤਸੀ ਆਪਣਪਾਪਾਵਿਚਮੁਜਾਿਿ।

25ਤਬਉਨਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਤਕਣਹ?ਵਯਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ, “ਉਹੀਹਜਮਤਹਾਨਸੁਤਹੀਵਕਹਾਹ।

26ਮੁਕਲਤਹਾਡ਼ਾੁਕਵਹਣਅਤਵਨੁਣਾਕੁਨਲਈ਼ਹਤ ਸਾੁੀਆਿਲਾਹਨ,ਪੁਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਉਹਸਚਾਹ।ਅਤਮ ਬਨੀਆਨਉਹਿਲਾਬਸਬਾਹਾਜਮਉਸਬ਼ਾੁਸਣੀਆਹਨ।

27ਉਹਨਾਸਮਝਵਕਉਹਉਨਾਨਾਲਵਪਤਾ਼ਾੁ਼ਲਵੁਹਾਸੀ।

28ਤਬਵਯਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,“ਜਬਤਸੀਮਨਖਬਪਤੁਨਉਚਾ

31ਤਬਵਯਸਨਉਨਾਯਹਬੀਆਨਵਕਹਾਵਜਨਾਨਉਸਉਤ

32ਅਤਤਸੀਸਚਨਜਾਣਿ,ਅਤਸਚਤਹਾਨਆਜਾਬਕੁਬਿਿਾ।

33ਉਨਾਨਉਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਅਸੀਅ਼ੁਾਹਾਮਬੀਅਸਹਾਅਤ ਕਬਿੀਵਕਸਬਗਲਾਮੀਵਿਚਨਹੀੁਹ।

34ਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮਤਹਾਨਸਚਆਖਬਾਹਾ,ਜਕਈ ਪਾਪਕੁਬਾਹਉਹਪਾਪਬਾਬਾਸਹ।

35ਅਤਨਕੁਸਬਾਲਈਘੁਵਿਚਨਹੀੁਵਹਬਾ,ਪੁਪਤੁਸਬਾ ਲਈੁਵਹਬਾਹ।

36ਇਸਲਈਜਕੁਪਤੁਤਹਾਨਆਜਾਬਕੁਬਾਹ,ਤਾਤਸੀ ਸਚਮਚਆਜਾਬਹਿਿ।

37ਮਜਾਣਬਾਹਾਵਕਤਸੀਅ਼ੁਾਹਾਮਬੀਅਸਹ।ਪੁਤਸੀਮਨ ਮਾੁਨਬੀਕਵਸਸਕੁੁਹਹ,ਵਕਉਵਕਮੁ਼ਚਨਬਾਤਹਾਡਵਿਚ ਕਈਸਥਾਨਨਹੀਹ।

38ਮਉਹੀ਼ਲਬਾਹਾਜਮਆਪਣਵਪਤਾਨਾਲਬਵਖਆਹਅਤਤਸੀ

40ਪੁਹਣਤਸੀਮਨਮਾੁਨਬੀਕਵਸਸਕੁੁਹਹ,ਇਕਆਬਮੀ

41ਤਸੀਆਪਣਵਪਤਾਬਕਮਕੁਬਹ।ਤਬਉਨਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,

29ਅਤਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਉਹਮੁਨਾਲਹ।ਵਪਤਾਨਮਨ

43ਤਸੀਮੁੀਿਲਵਕਉਨਹੀਸਮਝਬ?ਵਕਉਵਕਤਸੀਮੁਾ਼ਚਨ ਨਹੀਸਣਸਕਬ।

44ਤਸੀਆਪਣਵਪਤਾਸਤਾਨਬਹ,ਅਤਤਸੀਆਪਣਵਪਤਾਬੀਆ ਇਛਾਿਾਪੁੀਆਕੁਿ।ਉਹਸੁਤਹੀਇਕਕਾਤਲਸੀ,ਅਤ ਸਵਚਆਈਵਿਚਨਹੀਵੁਹਾ,ਵਕਉਵਕਉਸਵਿਚਕਈਸਚਾਈਨਹੀਹ। ਜਬਉਹਝਠ਼ਲਬਾਹ,ਤਾਉਹਆਪਣ਼ਾੁ਼ਲਬਾਹ,ਵਕਉਵਕ ਉਹਝਠਾਹ,ਅਤਇਸਬਾਵਪਤਾਹ।

45ਅਤਵਕਉਵਕਮਤਹਾਨਸਚਆਖਬਾਹਾ,ਤਸੀਮੁਾਵਿਸਿਾਸਨਹੀ ਕੁਬ।

46ਤਹਾਡਵਿਚਕਣਮਨਪਾਪ਼ਾੁਯਕੀਨਵਬਿਾਉਬਾਹ?ਅਤ ਜਕੁਮਸਚਕਹਾਤਾਤਸੀਮੁਉਤਵਿਸਿਾਸਵਕਉਨਹੀਕੁਬ?

47ਵਜਹੜਾਵਿਅਕਤੀਪੁਮਸੁਤਹ,ਉਹਪੁਮਸੁਬੀਆਿਲਾਨ ਸਣਬਾਹ,ਇਸਲਈਤਸੀਉਨਾਨਨਹੀਸਣਬਵਕਉਵਕਤਸੀ

48ਤਬਯਹਬੀਆਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਅਤਉਹਨਆਵਖਆ,ਅਸੀਠੀਕ

49ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮੁਕਲਸਤਾਨਨਹੀਹ।ਪੁਮਆਪਣ

ਆਖਬਾਹ,ਜਕੁਕਈਮੁੀਿਲਮਨਬਾਹ,ਤਾਉਹਕਬਿੀਮਤਬਾ ਸਆਬਨਹੀਚਖਿਾ।

53ਕੀਤਸਾਡਵਪਤਾਅ਼ੁਾਹਾਮਨਾਲਿਡਾਹਜਮੁਵਿਆਹ? ਅਤਨ਼ੀਮੁਚਕਹਨ:ਤਆਪਣਆਪਨਵਕਸਨ਼ਣਾਉਬਾਹ?

54ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,“ਜਕੁਮਆਪਣਆਪਬਾਆਬੁਕੁਾ, ਤਾਮੁੀਇਜਤਕਝਿੀਨਹੀਹ।ਇਹਮੁਾਵਪਤਾਹਜਮੁਾਆਬੁ ਕੁਬਾਹ।ਵਜਸ਼ਾੁਤਸੀਕਵਹਬਹਵਕਉਹਤਹਾਡਾਪੁਮਸੁਹ।

55ਪੁਤਸੀਉਸਨਨਹੀਜਾਣਬ।ਪੁਮਉਸਨਜਾਣਬਾਹਾਅਤ ਜਕੁਮਕਹਾਵਕਮਉਸਨਨਹੀਜਾਣਬਾ,ਤਾਮਤਹਾਡਿਾਿਝਠਾ ਹਿਾਿਾ।ਪੁਮਉਸਨਜਾਣਬਾਹਾਅਤਉਸਬੀਿਲਮਨਬਾਹਾ।

56ਤਹਾਡਾਵਪਤਾਅ਼ੁਾਹਾਮਮੁਾਵਬਨਬਖਕਖਸਹਇਆ,ਅਤ ਉਸਨਇਹਿਵਖਆਅਤਖਸਹਇਆ।

57ਤਬਯਹਬੀਆਨਉਹਨਆਵਖਆ,ਤਅਜਪਜਾਹਸਾਲਾਬਾਨਹੀ ਹਇਆਅਤਕੀਤਅ਼ੁਾਹਾਮਨਿਵਖਆਹ?

58ਵਯਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,“ਮਤਹਾਨਸਚਆਖਬਾਹਾਵਕ ਅ਼ੁਾਹਾਮਬਹਣਤਪਵਹਲਾਮਹੀਹਾ।

59ਤਬਉਨਾਨਉਸਉਤਸਗਣਲਈਪਥੁਚਕ,ਪੁਵਯਸਨ ਆਪਣਆਪਨਛਪਾਇਆਅਤਹਕਲਵਿਚ਼ਾਹੁਵਨਕਲਕਉਨਾ ਵਿਚਬੀਲਘਬਾਹਇਆਉਥਲਘਵਿਆ। ਅਧਿਆਇ9

1ਜਬਵਯਸਉਥਲਘਵੁਹਾਸੀ,ਉਸਨਇਕਆਬਮੀਨਬਵਖਆਜ ਜਨਮਤਹੀਅਨਾਸੀ।

2ਅਤਉਹਬਚਵਲਆਨਉਹਨਪਵਛਆ,ਿੁਜੀ,ਵਕਸਨਪਾਪ ਕੀਤਾ,ਇਸਮਨਖਨਜਾਇਸਬਮਾਵਪਆਨਜਇਹਅਨਾਜਵਮਆ ਸੀ?

3ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਨਾਤਾਇਸਮਨਖਨਪਾਪਕੀਤਾਹਅਤਨਾ ਹੀਉਹਬਮਾਤਾ-ਵਪਤਾਨਪੁਇਸਲਈਵਕਪੁਮਸੁਬਕਮਉਸ

ਵਿਚਪਿਗਹਣ।

4ਮਨਉਸਬਕਮਕੁਨਚਾਹੀਬਹਨਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਹ,ਜਬ ਤਕਵਬਨਹਿ:ੁਾਤਆਉਬੀਹ,ਜਬਕਈਕਮਨਹੀਕੁਸਕਬਾ।

5ਵਜਨਾਵਚੁਮਬਨੀਆਵਿਚਹਾ,ਮਬਨੀਆਬਾਚਾਨਣਹਾ।

6ਜਬਉਹਇਹ਼ਵਲਆਤਾਉਸਨਜਮੀਨਉਤਥਵਕਆਅਤਥਕ ਬੀਵਮਗੀ਼ਣਾਈਅਤਉਸਨਉਸਅਨਮਨਖਬੀਆਅਖਾਵਿਚਵਮਗੀ ਮਸਹਕੀਤੀ।

7ਅਤਉਸਨਆਵਖਆ,ਜਾਹ,ਵਸਲਆਮਬਤਲਾ਼ਵਿਚਇਸਨਾਨ ਕੁ,(ਵਜਸਬਾਅੁਥਹ,ਭਵਜਆਵਿਆਹ।)ਇਸਲਈਉਹਆਪਣ ੁਾਹਚਲਾਵਿਆ,ਧਤਾਅਤਿਖਕਆਇਆ। 8ਇਸਲਈਿਆਢੀਆਅਤਵਜਨਾਨਉਸਨਪਵਹਲਾਿਵਖਆਸੀਵਕ ਉਹਅਨਾਸੀ,ਆਵਖਆ,ਕੀਇਹਉਹਨਹੀਹਜ਼ਠਕਭੀਖਮਿਬਾ ਸੀ?

9ਕਈਆਨਵਕਹਾ,ਇਹਉਹਹ,ਕਈਆਨਵਕਹਾ,ਉਹਉਸਿੁਿਾ ਹ,ਪੁਉਸਨਵਕਹਾ,ਮਉਹਹਾ।

10ਇਸਲਈਉਨਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਤੁੀਆਅਖਾਵਕਿਖਲੀਆ?

11ਉਸਨਉਤੁਵਬਤਾਅਤਆਵਖਆ,ਇਕਮਨਖਵਜਹਨਵਯਸ ਆਖਬਾਹ,ਵਮਗੀ਼ਣਾਈਅਤਮੁੀਆਅਖਾਉਤਮਸਹਕੀਤੀਅਤ

ਜਹਨ

14ਅਤਇਹਸ਼ਤਬਾਵਬਨਸੀਜਬਵਯਸਨਵਮਗੀ਼ਣਾਈਅਤ

16ਇਸਲਈਕਝਫੁੀਸੀਆਨਆਵਖਆ,ਇਹਮਨਖਪੁਮਸੁਿਲ

ਵਕਹਾ,ਵਜਹੜਾਮਨਖਪਾਪੀਹਉਹਅਵਜਹਚਮਤਕਾੁਵਕਿਕੁ ਸਕਬਾਹ?ਅਤਉਨਾਵਿਚਫਗਪਿਈ।

17ਉਨਾਨਉਸਅਨਨਫੁਆਵਖਆ,ਤਉਸ਼ਾੁਕੀਆਖਬਾਹਜ ਉਸਨਤੁੀਆਅਖਾਖਲਵਬਤੀਆਹਨ?ਉਸਨਵਕਹਾ,ਉਹਇਕ ਨ਼ੀਹ।

18ਪੁਯਹਬੀਆਨਉਸਬ਼ਾੁਵਿਸਿਾਸਨਾਕੀਤਾਵਕਉਹਅਨਾ ਸੀਅਤਉਸਬੀਨਜੁਹਿਈਸੀ,ਜਬਤਕਉਨਾਨਉਸਬਮਾਤਾਵਪਤਾਨਨਹੀ਼ਲਾਇਆਵਜਸਨਉਸਨਬਵਖਆਸੀ।

19ਅਤਉਨਾਨਉਨਾਨਪਵਛਆ,ਕੀਇਹਤਹਾਡਾਪਤੁਹਜਤਸੀ

21ਪੁਹਣਉਹਵਕਸਤੁੀਕਨਾਲਬਖਬਾਹ,ਅਸੀਨਹੀਜਾਣਬ।

23ਇਸਲਈਉਸਬਮਾਤਾ-ਵਪਤਾਨਵਕਹਾ,“ਉਹ਼ਢਾਹਵਿਆਹ। ਉਸਨਪਛ

24ਫੁਉਨਾਨਉਸਅਨਆਬਮੀਨਫੁ਼ਲਾਇਆਅਤਉਸਨ ਆਵਖਆ,ਪੁਮਸੁਬੀਉਸਤਵਤਕੁ:ਅਸੀਜਾਣਬਹਾਵਕਇਹ ਆਬਮੀਪਾਪੀਹ।

25ਉਸਨਉਤੁਬਕਵਕਹਾ,ਉਹਪਾਪੀਹਜਾਨਹੀ,ਮਨਹੀਜਾਣਬਾ: ਮਇਕਿਲਜਾਣਬਾਹਾਵਕਜਬਮਅਨਾਸੀ,ਹਣਮਿਖਬਾਹਾ।

26ਤਬਉਨਾਨਉਸਨਫੁਆਵਖਆ,ਉਸਨਤਨਕੀਕੀਤਾ?ਉਸਨ ਤੁੀਆਅਖਾਵਕਿਖਲੀਆ?

27ਉਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮਤਹਾਨਪਵਹਲਾਹੀਬਸਵਬਤਾਹ, ਪੁਤਸੀਨਹੀਸਵਣਆ,ਤਸੀਇਹਬ਼ਾੁਾਵਕਉਸਣਿ?ਕੀਤਸੀਿੀ ਉਸਬਚਲ਼ਣਿ?

28ਤਬਉਨਾਨਉਸਨ਼ਬਨਾਮਕੀਤਾਅਤਵਕਹਾ,“ਤਉਸਬਾਚਲਾ ਹ।ਪੁਅਸੀਮਸਾਬਚਲਹਾ।

29ਅਸੀਜਾਣਬਹਾਵਕਪੁਮਸੁਨਮਸਾਨਾਲਿਲਕੀਤੀਸੀ:ਇਸ

34ਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾਅਤਉਹਨਆਵਖਆ,ਤਤਾਪਾਪਾਵਿਚਹੀ ਜਵਮਆਸੀਅਤਕੀਤਸਾਨਵਸਖਾਉਬਾਹ?ਅਤਉਨਾਨਉਸਨ ਼ਾਹੁਸਗਵਬਤਾ।

35ਵਯਸਨਸਵਣਆਵਕਉਨਾਨਉਸਨ਼ਾਹੁਕਢਵਬਤਾਹ।ਜਬ ਉਸਨਉਸਨਲਭਵਲਆ,ਉਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਕੀਤਪੁਮਸੁਬ ਪਤੁਵਿਚਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹ?

36ਉਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਹਪਭ,ਉਹਕਣਹਜਮਉਸਉਤਵਿਸਿਾਸ ਕੁਾ?

37ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਤਬਹਾਨਉਸਨਿਵਖਆਹਅਤਉਹੀਹ ਜਤੁਨਾਲਿਲਾਕੁਬਾਹ।

38ਅਤਉਸਨਵਕਹਾ,ਪਭ,ਮਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹਾ।ਅਤਉਸਨ ਉਸਬੀਉਪਾਸਨਾਕੀਤੀ।

39ਵਯਸਨਆਵਖਆ,“ਮਇਸਬਨੀਆਵਿਚਵਨਆਕੁਨਲਈ ਆਇਆਹਾਤਾਜਉਹਵਜਹੜਨਹੀਬਖਬਉਹਬਖਸਕਣ।ਅਤ ਇਸਲਈਵਕਉਹਵਜਹੜਬਖਬਹਨਅਨਹਜਾਣ।

40ਅਤਕਝਫੁੀਸੀਆਨਵਜਹੜਉਸਬਨਾਲਸਨਇਹਿਲਾਸਣ

ਕਉਸਨਆਵਖਆ,ਕੀਅਸੀਿੀਅਨਹਾ?

41ਵਯਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,“ਜਕੁਤਸੀਅਨਹਬਤਾਤਹਾਡਵਿਚ ਕਈਪਾਪਨਹੀਹਣਾਚਾਹੀਬਾਸੀ।ਇਸਲਈਤਹਾਡਾਪਾਪੁਵਹਬਾ ਹ।

14ਮਚਿਾਆਜੜੀਹਾ,ਅਤਮਆਪਣੀਆਭਡਾਨਜਾਣਬਾਹਾ,ਅਤ

15ਵਜਿਵਕਵਪਤਾਮਨਜਾਣਬਾਹ,ਉਸਤੁਾਮਵਪਤਾਨਜਾਣਬਾਹਾ:

16ਅਤਮੁੀਆਹੁਭਡਾਹਨਜਇਸ਼ਾੜਬੀਆਨਹੀਹਨ।ਮਨ

1ਮਤਹਾਨਸਚ-ਸਚਆਖਬਾਹਾ,ਜਵਿਅਕਤੀਭਡਾਬ਼ਾੜਵਿਚ ਬੁਿਾਜਤਨਹੀਿੜਬਾ,ਸਿਵਕਸਹੁੁਸਤਚੜਬਾਹ,ਉਹੀਚੁ ਅਤਡਾਕਹ।

2ਪੁਵਜਹੜਾਬੁਿਾਜੁਾਹੀਅਬੁਆਉਬਾਹਉਹਭਡਾਬਾਆਜੜੀ ਹ।

3ਉਸਲਈਬੁ਼ਾਨਖਲਬਾਹ;ਅਤਭਡਾਉਸਬੀਅਿਾਜਸਣਬੀਆ ਹਨ,ਅਤਉਹਆਪਣੀਆਭਡਾਨਨਾਮਲਕ਼ਲਾਉਬੀਹਅਤ ਉਹਨਾਨ਼ਾਹੁਲਜਾਬੀਹ।

4ਅਤਜਬਉਹਆਪਣੀਆਭਡਾਨ਼ਾਹੁਕਢਬਾਹ,ਤਾਉਹਉਨਾ ਬਅਿ-ਅਿਚਲਬਾਹ,ਅਤਭਡਾਉਸਬਵਪਛ-ਵਪਛਆਉਬੀਆਹਨ, ਵਕਉਵਕਉਹਉਸਬੀਅਿਾਜਨਜਾਣਬੀਆਹਨ।

5ਅਤਉਹਇਕਅਜਨ਼ੀਬਾਵਪਛਾਨਹੀਕੁਨਿ,ਪੁਉਹਬਕਲ ਭਜਜਾਣਿ,ਵਕਉਵਕਉਹਪੁਬਸੀਆਬੀਅਿਾਜਨਨਹੀਜਾਣਬ।

6ਇਹਵਬਸਗਾਤਵਯਸਨਉਨਾਨਸਣਾਇਆ,ਪੁਉਹਨਾਸਮਝਸਕ ਵਕਉਹਵਕਹੜੀਆਿਲਾਸਨਜਉਸਨਉਨਾਨਆਖੀਆ।

7ਤਬਵਯਸਨਉਨਾਨਫੁਆਵਖਆ,ਮਤਹਾਨਸਚਆਖਬਾਹਾ

ਭਡਾਬਾਬੁਿਾਜਾਮਹਾ।

8ਜਿੀਮੁਤਪਵਹਲਾਆਏਸਨ,ਉਹਚੁਅਤਡਾਕਹਨ,ਪੁਭਡਾ ਨਉਨਾਬੀਨਾਸਣੀ।

9ਮਬੁਿਾਜਾਹਾ:ਜਕੁਕਈਮੁਬਆੁਾਅਬੁਿੜਬਾਹ,ਤਾਉਹ ਼ਚਾਇਆਜਾਿਿਾ,ਅਤਅਬੁਅਤ਼ਾਹੁਜਾਿਿਾ,ਅਤਚਾੁਾਿਾ

ਲਭਿਾ।

10ਚੁਨਹੀਆਉਬਾ,ਪੁਚੁੀਕੁਨ,ਮਾੁਨਅਤਨਸਗਕੁਨ ਲਈਆਉਬਾਹ:ਮਇਸਲਈਆਇਆਹਾਵਕਉਨਾਨਜੀਿਨਵਮਲ, ਅਤਉਨਾਕਲਇਹਹੁਿੀਭੁਪੁਹਿ।

11ਮਚਿਾਆਜੜੀਹਾ:ਚਿਾਆਜੜੀਭਡਾਲਈਆਪਣੀਜਾਨ

12ਪੁਉਹਵਜਹੜਾਮਜਬੁਹ,ਨਾਵਕਅਯਾਲੀ,ਵਜਸਬੀਆ

21ਹੁਾਨਵਕਹਾ,ਇਹਉਸਬੀਆਿਲਾਨਹੀਹਨਵਜਹਬਵਿਚ

22ਅਤਇਹਯੁਸਲਮਵਿਚਸਮੁਪਣਬਾਵਤਉਹਾੁਸੀਅਤ

23ਅਤਵਯਸਮਬੁਵਿਚਸਲਮਾਨਬਬਲਾਨਵਿਚਗਵਹਲਵੁਹਾਸੀ। 24ਤਬਯਹਬੀਉਹਬਆਲ-ਬਆਲਆਏਅਤਉਹਨਆਵਖਆ,ਤ ਕਬਤਕਸਾਨਸਕਵਿਚਪਾਿਿਾ?ਜਕੁਤਮਸੀਹਹ,ਤਾਸਾਨਸਾਫਸਾਫਬਸ।

25ਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮਤਹਾਨਬਵਸਆਸੀਪੁਤਸੀ ਵਿਸਿਾਸਨਹੀਕੀਤਾ:ਜਕਮਮਆਪਣਵਪਤਾਬਨਾਮਵਿਚਕੁਬਾ ਹਾਉਹਮੁ਼ਾੁਿਿਾਹੀਵਬਬਹਨ।

26ਪੁਤਸੀਵਿਸਿਾਸਨਹੀਕੁਬਵਕਉਵਕਤਸੀਮੁੀਆਭਡਾਵਿਚ ਨਹੀਹ,ਵਜਿਮਤਹਾਨਵਕਹਾਸੀ।

27ਮੁੀਆਭਡਾਮੁੀਅਿਾਜਸਣਬੀਆਹਨ,ਅਤਮਉਹਨਾਨ ਜਾਣਬਾਹਾ,ਅਤਉਹਮੁਮਿੁਲਿਬੀਆਹਨ।

28ਅਤਮਉਨਾਨਸਬੀਿੀਜੀਿਨਵਬਬਾਹਾ।ਅਤਉਹਕਬਨਾਸ ਨਹੀਹਣਿ,ਨਾਹੀਕਈਉਨਾਨਮੁਹਥਖਹਿਾ।

29ਮੁਾਵਪਤਾ,ਵਜਸਨਮਨਵਬਤਾਹ,ਸਭਨਾਨਾਲਮਹਾਨਹ।ਅਤ ਕਈਿੀਉਨਾਨਮੁਵਪਤਾਬਹਥਨਹੀਖਹਸਕਬਾ।

30ਮਅਤਮੁਾਵਪਤਾਇਕਹਾ।

31ਤਬਯਹਬੀਆਨਉਸਨਪਥੁਮਾੁਨਲਈਵਫੁਪਥੁਚਕ।

32ਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,“ਮਤਹਾਨਆਪਣਵਪਤਾਿਲ

33ਯਹਬੀਆਨਉਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,“ਅਸੀਤਨਚਿਕਮਲਈ

34ਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਕੀਤਹਾਡੀਵ਼ਿਸਥਾਵਿਚਇਹ

35ਜਕੁਉਹਉਨਾਨਬਿਤਆਖਬਾਹ,ਵਜਨਾਕਲਪੁਮਸੁਬਾ

36ਤਸੀਉਸ਼ਾੁਕਹ,ਵਜਸਨਵਪਤਾਨਪਵਿਤੁਕੀਤਾਹਅਤ ਬਨੀਆਵਿਚਭਵਜਆਹ,'ਤਕਫੁ਼ਲਬਾਹ।ਵਕਉਵਕਮਵਕਹਾ,ਮ ਪੁਮਸੁਬਾਪਤੁਹਾ?

37ਜਕੁਮਆਪਣਵਪਤਾਬਕਮਨਹੀਕੁਬਾ,ਤਾਮੁ'ਤਵਿਸਿਾਸ ਨਾਕੁ।

38ਪੁਜਮਕੁਾ,ਭਾਿਤਸੀਮੁਵਿਚਵਿਸਿਾਸਨਾਕੁ,ਪੁਉਨਾ ਕਮਾਵਿਚਵਿਸਿਾਸਕੁ,ਤਾਜਤਸੀਜਾਣਸਕਅਤਵਿਸਿਾਸਕੁ ਵਕਵਪਤਾਮੁਵਿਚਹਅਤਮਉਸਵਿਚਹਾ।

39ਇਸਲਈਉਨਾਨਉਸਨਫੜਨਬੀਕਵਸਸਕੀਤੀਪੁਉਹਉਨਾ ਬਹਥ਼ਚਵਿਆ।

40ਅਤਯੁਬਨਬਪਾੁਫੁਉਸਜਿਾਵਿਆਵਜਥਯਹਨਾਨ ਪਵਹਲਾ਼ਪਵਤਸਮਾਵਬਤਾਸੀ।ਅਤਉਹਉਥਵੁਹਾ।

41ਅਤ਼ਹਤਸਾੁਉਸਕਲਆਏਅਤਕਵਹਣਲਿ,ਯਹਨਾਨ ਕਈਚਮਤਕਾੁਨਹੀਕੀਤਾਪੁਜਕਝਯਹਨਾਨਇਸਆਬਮੀ਼ਾੁ

ਵਕਹਾਸੀਉਹਸਭਸਚਸੀ।

42ਅਤਉਥ਼ਹਵਤਆਨਉਸਉਤਵਿਸਿਾਸਕੀਤਾ।

1ਲਾਜੁਨਾਬਾਇਕਆਬਮੀਵ਼ਮਾੁਸੀਜ਼ਤਅਨੀਆਵਿਚ ਮਵੁਯਮਅਤਉਸਬੀਭਣਮਾੁਥਾਬਨਿੁਵਿਚਸੀ।

2(ਇਹਉਹਮਵੁਯਮਸੀਵਜਸਨਪਭਨਅਤੁਨਾਲਮਸਹਕੀਤਾ ਅਤਆਪਣਿਾਲਾਨਾਲਉਸਬਪੁਪਝ,ਵਜਸਬਾਭੁਾਲਾਜੁ ਵ਼ਮਾੁਸੀ।)

3ਇਸਲਈਉਸਬੀਆਭਣਾਨਉਸਕਲਇਹਆਖਕਘਵਲਆ, ਪਭਜੀ,ਿਖ,ਵਜਸਨਤਸੀਵਪਆੁਕੁਬਹਉਹਵ਼ਮਾੁਹ।

4ਜਬਵਯਸਨਇਹਸਵਣਆ,ਤਾਉਸਨਵਕਹਾ,ਇਹਵ਼ਮਾੁੀਮਤ ਲਈਨਹੀਹ,ਪੁਪੁਮਸੁਬੀਮਵਹਮਾਲਈਹ,ਤਾਜਇਸਨਾਲ ਪੁਮਸੁਬਪਤੁਬੀਮਵਹਮਾਹਿ।

5ਹਣਵਯਸਮਾੁਥਾ,ਉਸਬੀਭਣਅਤਲਾਜੁਨਵਪਆੁਕੁਬਾਸੀ।

6ਜਬਉਸਨਸਵਣਆਵਕਉਹਵ਼ਮਾੁਹ,ਤਾਉਹਬਵਬਨਉਸਥਾ ਵੁਹਾਵਜਥਉਹਸੀ।

7ਤਬਉਸਨਆਪਣਚਵਲਆਨਆਵਖਆ,ਆਓਆਪਾਫੁ

ਯਹਵਬਯਾਵਿਚਚਲੀਏ।

8ਉਸਬਚਵਲਆਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਿੁਜੀ,ਪੁਾਣਯਹਬੀਤਹਾਨ ਪਥੁਮਾੁਨਬੀਕਵਸਸਕੁੁਹਸਨ।ਅਤਕੀਤਫੁਉਥਜਾਿਿਾ?

9ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਕੀਵਬਨਵਿਚ਼ਾੁਾਘਗਨਹੀਹਬ?ਜਕੁ ਕਈਵਬਨਵਿਚਤੁਬਾਹ,ਤਾਉਹਠਕੁਨਹੀਖਾਿਿਾ,ਵਕਉਵਕਉਹ ਇਸਸਸਾੁਬਚਾਨਣਨਿਖਬਾਹ।

10ਪੁਜਕਈੁਾਤਨਤੁਬਾਹ,ਤਾਉਹਠਕੁਖਾਬਾਹਵਕਉਵਕ

ਉਸਵਿਚਚਾਨਣਨਹੀਹ।

11ਉਸਨਇਹਿਲਾਕਹੀਆਅਤਉਸਬ਼ਾਅਬਉਸਨਉਨਾਨ ਆਵਖਆ,ਸਾਡਾਵਮਤੁਲਾਜੁਸਵੁਹਾਹ।ਪੁਮਜਾਬਾਹਾ,ਤਾਜਮ ਉਸਨਨੀਬਤਜਿਾਿਾ।

12ਤਬਉਹਬਚਵਲਆਨਵਕਹਾ,ਪਭਜੀ,ਜਕੁਉਹਸਬਾਹ,ਤਾ

13ਭਾਿਵਯਸਨਉਸਬੀਮਤ਼ਾੁਿਲਕੀਤੀਸੀ,ਪੁਉਨਾਨ

16ਤਬਥਮਾਨਵਜਹਨਵਬਵਬਮਸਵਕਹਾਜਾਬਾਹ,ਆਪਣਸਿੀ

17ਜਬਵਯਸਆਇਆ,ਤਾਉਸਨਬਵਖਆਵਕਉਸਨਕ਼ੁਵਿਚ ਵਪਆਚਾੁਵਬਨਹਿਏਸਨ।

18ਹਣ਼ਤਅਨੀਆਯੁਸਲਮਬਨੜਸੀ,ਲਿਭਿਪਬੁਾ ਫੁਲਾਿਬੁਸੀ।

19ਅਤ਼ਹਤਸਾੁਯਹਬੀਮਾੁਥਾਅਤਮਵੁਯਮਕਲਉਨਾਬਭੁਾ ਼ਾੁਵਬਲਾਸਾਬਣਲਈਆਏ।

20ਜਬਮਾੁਥਾਨਸਵਣਆਵਕਵਯਸਆਵੁਹਾਹ,ਉਹਉਸਨਵਮਲਣ ਿਈ,ਪੁਮਵੁਯਮਘੁਵਿਚਹੀ਼ਠੀੁਹੀ।

21ਤਬਮਾੁਥਾਨਵਯਸਨਆਵਖਆ,ਪਭਜੀ,ਜਕੁਤਸੀਇਥਹਬ ਤਾਮੁਾਭੁਾਨਾਮਵੁਆਹਬਾ।

22ਪੁਮਜਾਣਬਾਹਾਵਕਹਣਿੀਜਕਝਤਸੀਪੁਮਸੁਤਮਿਿ, ਪੁਮਸੁਤਹਾਨਬਿਿਾ।

23ਵਯਸਨਉਸਨਆਵਖਆ,ਤੁਾਭੁਾਜੀਉਠਿਾ।

24ਮਾੁਥਾਨਉਹਨਆਵਖਆ,ਮਜਾਣਬੀਹਾਵਕਉਹਪਨੁ-ਉਥਾਨ ਵਿਚਅਤਲਵਬਨਜੀਉਠਿਾ।

25ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਮਪਨੁ-ਉਥਾਨਅਤਜੀਿਨਹਾ:ਉਹਜ ਮੁਵਿਚਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹ,ਭਾਿਉਹਮੁਵਿਆਸੀ,ਪੁਉਹ

26ਅਤਜਕਈਜੀਉਬਾਹਅਤਮੁਵਿਚਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹਉਹ

27ਉਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਹਾ,ਪਭ:ਮਵਿਸਿਾਸਕੁਬੀਹਾਵਕਤਮਸੀਹ,

28ਇਹਕਵਹਕਉਹਚਲੀਿਈਅਤਆਪਣੀਭਣਮਵੁਯਮਨ

29ਵਜਿਹੀਉਸਨਇਹਸਵਣਆ,ਉਹਝਗਉਠੀਅਤਉਸਬਕਲ ਆਈ।

30ਵਯਸਅਜਸਵਹੁਵਿਚਨਹੀਆਇਆਸੀ,ਪੁਉਹਉਸਥਾਸੀ ਵਜਥਮਾੁਥਾਉਸਨਵਮਲੀਸੀ।

31ਤਬਯਹਬੀਵਜਹੜਉਸਬਨਾਲਘੁਵਿਚਸਨਅਤਉਸਨ ਵਬਲਾਸਾਵਬਬਸਨ,ਜਬਉਨਾਨਮਵੁਯਮਨਿਵਖਆ,ਜਉਹਛਤੀ ਨਾਲਉਠੀਅਤ਼ਾਹੁਿਈ,ਉਹਉਸਬਵਪਛ-ਵਪਛਤੁਪਏਅਤ ਕਵਹਬ,“ਉਹਕ਼ੁਵਿਚੁਣਲਈਜਾਬੀਹ।

32ਜਬਮਵੁਯਮਉਥਪਹਚੀਵਜਥਵਯਸਸੀਅਤਉਸਨਿਵਖਆਤਾ ਉਹਉਸਬਪੁਾਤਵਡਿਪਈਅਤਉਸਨਆਵਖਆ,ਪਭਜੀ,ਜਕੁ ਤਸੀਇਥਹਬਤਾਮੁਾਭੁਾਨਾਮਵੁਆਹਬਾ।

33ਇਸਲਈਜਬਵਯਸਨਉਸਨੁਬਿਵਖਆਅਤਯਹਬੀਆਨਿੀ

34ਅਤਆਵਖਆ,ਤਸੀਉਸਨਵਕਥੁਵਖਆਹ?ਉਨਾਨਉਸਨ ਵਕਹਾ,ਪਭਜੀ,ਆਓਅਤਿਖ।

35ਵਯਸੁਇਆ।

36ਤਬਯਹਬੀਆਨਆਵਖਆ,ਿਖਉਹਉਸਨਵਕਨਾਵਪਆੁ

37ਅਤਉਨਾਵਿਚਕਈਆਨਆਵਖਆ,ਭਲਾ,ਇਹਮਨਖਵਜਸਨ

38ਇਸਲਈਵਯਸਫੁਆਪਣਆਪਵਿਚਹਉਕਾਭੁਬਾਹਇਆ

ਜਹਨ

39ਵਯਸਨਆਵਖਆ,ਪਥੁਨਹਗਾਵਬਓ।ਮੁਹਏਵਿਅਕਤੀਬੀ ਭਣਮਾੁਥਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਪਭ,ਹਣਤਕਉਸਨ਼ਬ਼ਆਉਬੀਹ ਵਕਉਵਕਉਸਨਮੁਚਾੁਵਬਨਹਿਏਹਨ।

40ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਮਤਨਇਹਨਹੀਵਕਹਾਸੀਵਕਜਕੁਤ ਵਿਸਿਾਸਕੁਿੀ,ਤਾਤਪੁਮਸੁਬੀਮਵਹਮਾਨਿਖਿੀ?

41ਫੁਉਨਾਨਪਥੁਨਉਸਥਾਤਹਗਾਵਬਤਾਵਜਥਮੁਬਾੁਵਖਆ ਵਿਆਸੀ।ਅਤਵਯਸਨਆਪਣੀਆਅਖਾਚਕਕਵਕਹਾ,ਵਪਤਾਜੀ,ਮ ਤੁਾਧਨਿਾਬਕੁਬਾਹਾਜਤਮਨਸਵਣਆਹ।

42ਅਤਮਜਾਣਬਾਸੀਵਕਤਸੀਹਮਸਾਮੁੀਸਣਬਹ,ਪੁਮਇਹ ਉਨਾਲਕਾਬਕਾੁਨਵਕਹਾਜਮੁਕਲਖੜਹਨ,ਤਾਜਉਹ ਵਿਸਿਾਸਕੁਨਵਕਤਸੀਮਨਭਵਜਆਹ।

43ਜਬਉਹਇਹਕਵਹਚਕਾਤਾਉਸਨਉਚੀਅਿਾਜਨਾਲਪਕਾਵੁਆ, ਲਾਜੁ,਼ਾਹੁਆ।

44ਅਤਉਹਮਵੁਆਹਇਆ਼ਾਹੁਆਇਆ,ਹਥਪੁਕ਼ੁਬ ਕਪਵੜਆਨਾਲ਼ਨਹਏਸਨਅਤਉਸਬਾਮਹੁਮਾਲਨਾਲ਼ਵਨਆ ਹਇਆਸੀ।ਵਯਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਉਸਨਖਲਅਤਉਸਨਜਾਣ

ਵਬਓ।

45ਤਬ਼ਹਤਸਾੁਯਹਬੀਵਜਹੜਮਵੁਯਮਕਲਆਏਸਨਅਤ ਉਨਾਨਜਕਝਵਯਸਨਕੀਤਾਸੀਿਵਖਆਸੀ,ਉਸਉਤਵਿਸਿਾਸ

46ਪੁਉਨਾਵਿਚਕਈਫੁੀਸੀਆਕਲਿਏਅਤਉਨਾਨਬਵਸਆ ਵਕਵਯਸਨਕੀਕੀਤਾਸੀ।

47ਤਬਪਧਾਨਜਾਜਕਾਅਤਫੁੀਸੀਆਨਇਕਸਭਾਇਕਠੀਕੀਤੀ ਅਤਵਕਹਾ,ਅਸੀਕੀਕੁੀਏ?ਵਕਉਵਕਇਹਆਬਮੀ਼ਹਤਸਾੁ

48ਜਕੁਅਸੀਉਸਨਇਸਤੁਾਇਕਲਾਛਡਵਬਬਹਾ,ਤਾਸਾੁਲਕ ਉਸਵਿਚਵਿਸਿਾਸਕੁਨਿਅਤੁਮੀਲਕਆਉਣਿਅਤਸਾਡੀ ਜਿਾਅਤਕਮਬਿਖਹਲਣਿ।

49ਅਤਉਨਾਵਿਚਇਕਵਜਸਬਾਨਾਮਕਾਇਫਾਸੀ,ਉਸਸਾਲਪਧਾਨ ਜਾਜਕਸੀ,ਉਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਤਸੀਕਝਿੀਨਹੀਜਾਣਬ।

50ਇਹਨਾਸਚਵਕਸਾਡਲਈਇਹਭਲਾਹਵਕਇਕਮਨਖਲਕਾ ਲਈਮੁਅਤਸਾੁੀਕਮਨਾਸਨਾਹਿ।

51ਅਤਇਹਉਸਨਆਪਣ਼ਾੁਨਹੀਵਕਹਾਸੀ,ਪੁਉਸਸਾਲ ਸੁਬਾੁਜਾਜਕਹਣਕੁਕਉਸਨਭਵਿਖ਼ਾਣੀਕੀਤੀਸੀਵਕਵਯਸਨ ਉਸਕਮਲਈਮੁਨਾਚਾਹੀਬਾਹ।

52ਅਤਵਸੁਫਉਸਕਮਲਈਹੀਨਹੀ,ਸਿਇਹਿੀਵਕਉਹ ਪੁਮਸੁਬ਼ਵਚਆਨਵਜਹੜਵਿਬਸਾਵਿਚਵਖਡਹਏਸਨ,ਇਕਠ ਕੁਨ।

53ਤਬਉਸਵਬਨਤਉਨਾਨਉਸਨਮਾੁਨਲਈਇਕਠਹਕ ਮਸਿੁਾਕੀਤਾ।

54ਇਸਲਈਵਯਸਯਹਬੀਆਵਿਚਖਲਆਮਨਹੀਤਵੁਆ।ਪੁਉਥ

55ਅਤਯਹਬੀਆਬਾਪਸਾਹਬਾਵਤਉਹਾੁਨੜਸੀਅਤ਼ਹਤਸਾੁ

56ਤਬਉਨਾਨਵਯਸਨਲਵਭਆਅਤਹਕਲਵਿਚਖੜਹਕਆਪਸ

2ਉਥਉਨਾਨਉਸਨਇਕੁਾਤਬਾਭਜਨ਼ਣਾਇਆ।ਅਤਮਾੁਥਾ

3ਤਬਮਵੁਯਮਨਇਕਪਡਅਤੁਬਾਅਤੁਵਲਆ,ਜ਼ਹਤ ਮਵਹਿਾਸੀ,ਅਤਵਯਸਬਪੁਾਨਮਵਲਆਅਤਆਪਣਿਾਲਾਨਾਲ ਉਸਬਪੁਪਝਅਤਘੁਅਤੁਬੀਸਿਧਨਾਲਭੁਵਿਆ।

4ਤਬਉਹਬਚਵਲਆਵਿਚਇਕਨਆਵਖਆ,ਯਹਬਾਇਸਕਵੁਯਤੀ, ਸਮਮਨਬਾਪਤੁਜਉਹਨਫੜਿਾਏ।

5ਇਹਅਤੁਵਤਨਸੁਪਏਵਿਚਿਚਕਿੁੀ਼ਾਨਵਕਉਨਾਵਬਤਾ ਵਿਆ?

6ਉਸਨਇਹਵਕਹਾ,ਇਹਨਹੀਵਕਉਸਨਿੁੀ਼ਾਬੀਪੁਿਾਹਸੀ। ਪੁਵਕਉਵਕਉਹਇਕਚੁਸੀ,ਅਤਉਸਬਕਲ਼ਿਸੀ,ਅਤਜਕਝ ਉਸਵਿਚੁਵਖਆਵਿਆਸੀ,ਉਸਕਲਸੀ।

7ਤਬਵਯਸਨਵਕਹਾ,“ਉਸਨਛਡਵਬਓ,ਮੁਬਫਨਾਉਣਬਵਬਨਬ

9ਇਸਲਈਯਹਬੀਆਬ਼ਹਤਸਾੁਲਕਜਾਣਬਸਨਵਕਉਹਉਥ

10ਪੁਮਖਜਾਜਕਾਨਸਲਾਹਕੀਤੀਵਕਉਹਲਾਜੁਨਿੀਮਾੁ ਬਣ।

11ਵਕਉਵਕਉਹਬਕਾੁਨ਼ਹਤਸਾੁਯਹਬੀਚਲਿਏਅਤਵਯਸ

12ਅਿਲਵਬਨ਼ਹਤਸਾੁਲਕਵਜਹੜਵਤਉਹਾੁਉਤਆਏਸਨ, ਜਬਉਨਾਨਸਵਣਆਵਕਵਯਸਯੁਸਲਮਨਆਵੁਹਾਸੀ।

13ਖਜੁਬੁਖਾਬੀਆਗਵਹਣੀਆਲਕਉਸਨਵਮਲਣਲਈਅਿ ਿਵਧਆਅਤਪਕਾਵੁਆ,ਹਸਾਨਾ:ਧਨਹਇਸੁਾਏਲਬਾੁਾਜਾ ਵਜਹੜਾਯਹਿਾਹਬਨਾਮਉਤਆਉਬਾਹ।

14ਜਬਵਯਸਨਇਕਿਧਬਾ਼ਚਾਵਮਵਲਆਤਾਉਹਉਸਉਤ਼ਠ ਵਿਆ।ਵਜਿਵਲਵਖਆਹ,

15ਹਸੀਯਨਬੀਧੀ,ਨਾਡੁ,ਿਖ,ਤੁਾੁਾਜਾਖਤਬ਼ਚਉਤ਼ਠਾ ਆਉਬਾਹ।

16ਇਹਿਲਾਉਸਬਚਵਲਆਨਪਵਹਲਾਤਾਸਮਝਨਹੀਆਈਆ

20ਅਤਉਨਾਵਿਚਕਝਯਨਾਨੀਿੀਸਨਵਜਹੜਵਤਉਹਾੁਉਤ

21ਇਸਲਈਉਹਵਫਵਲਪਸਕਲਆਇਆਜਿਲੀਲਬ਼ਤਸਬਾ

23ਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਉਹਸਮਾਆਵਿਆਹਵਕਮਨਖ ਬਪਤੁਬੀਮਵਹਮਾਕੀਤੀਜਾਿ।

24ਮਤਹਾਨਸਚ-ਸਚਆਖਬਾਹਾ,ਜਬਤਕਕਣਕਬਾਇਕਬਾਣਾ ਜਮੀਨਵਿਚਵਡਿਕਨਹੀਮੁਬਾ,ਉਹਇਕਲਾਹੀੁਵਹਬਾਹ,ਪੁਜ ਇਹਮੁਜਾਬਾਹ,ਤਾਇਹ਼ਹਤਫਲਵਬਬਾਹ।

25ਵਜਹੜਾਵਿਅਕਤੀਆਪਣੀਜਾਨਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹਉਹਉਸਨ ਿਆਬਿਿਾ।ਅਤਵਜਹੜਾਵਿਅਕਤੀਇਸਸਸਾੁਵਿਚਆਪਣ ਜੀਿਨਨਨਫੁਤਕੁਬਾਹਉਹਇਸਨਸਬੀਪਕਜੀਿਨਲਈ ੁਖਿਾ।

26ਜਕੁਕਈਮੁੀਸਿਾਕੁਬਾਹਤਾਉਸਨਮੁਮਿੁਚਲਣਾ ਚਾਹੀਬਾਹ।ਅਤਵਜਥਮਹਾ,ਉਥਮੁਾਸਿਕਿੀਹਿਿਾ।ਜਕੁ ਕਈਮੁੀਸਿਾਕੁਬਾਹ,ਤਾਮੁਾਵਪਤਾਉਸਬਾਆਬੁਕੁਿਾ।

27ਹਣਮੁੀਆਤਮਾਪੁਸਾਨਹ;ਅਤਮਕੀਕਹਾ?ਵਪਤਾ,ਮਨਇਸ ਘੜੀਤ਼ਚਾਓ,ਪੁਇਸਲਈਮਇਸਸਮਤਕਆਇਆਹਾ।

28ਵਪਤਾ,ਆਪਣਨਾਮਬੀਮਵਹਮਾਕੁ।ਤਬਅਕਾਸਇਕਅਿਾਜ ਆਈਵਕਮਇਸਬੀਮਵਹਮਾਕੀਤੀਹਅਤਫੁਿੀਮਇਸਬੀਮਵਹਮਾ ਕੁਾਿਾ।

29ਇਸਲਈ,ਵਜਹੜਲਕਕਲਖੜਸਨਅਤਸਣਬਸਨ,ਨਵਕਹਾ ਵਕਇਹਿੁਵਜਆਹ:ਹੁਾਨਵਕਹਾ,ਇਕਬਤਨਉਸਨਾਲਿਲ

\v30ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਇਹਅਿਾਜਮੁਕਾੁਨਨਹੀਸਿ ਤਹਾਡਕਾੁਨਆਈਹ।

31ਹਣਇਸਸਸਾੁਬਾਵਨਆਹ:ਹਣਇਸਸਸਾੁਬੁਾਜਕਮਾੁਨ ਼ਾਹੁਕਢਵਬਤਾਜਾਿਿਾ।

32ਅਤਮ,ਜਮਨਧੁਤੀਤਉਚਾਕੀਤਾਜਾਬਾਹ,ਤਾਮਸਾੁਮਨਖਾ

ਨਆਪਣਿਲਵਖਚਾਿਾ।

33ਇਹਉਸਨਵਕਹਾ,ਇਹਬੁਸਾਉਬਾਹਵਕਉਸਨਵਕਹੜੀਮਤ

ਮੁਨਾਹ।

34ਲਕਾਨਉਹਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਅਸੀਵ਼ਿਸਥਾਤਸਵਣਆਹਵਕ

ਮਸੀਹਸਬਾਤੀਕਕਾਇਮੁਹਿਾਅਤਤਵਕਿਆਖਬਾਹਵਕਮਨਖ ਬਪਤੁਨਉਚਾਕੀਤਾਜਾਣਾਚਾਹੀਬਾਹ?ਇਹਮਨਖਬਾਪਤੁਕਣ ਹ?

35ਤਬਵਯਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਅਜਥੜਾਵਚੁਤਹਾਡਨਾਲਚਾਨਣ ਹ।ਜਬਤਕਤਹਾਡਕਲੁਸਨੀਹਉਬਤਕਚਲ,ਅਵਜਹਾਨਾਹਿ ਵਕਹਨੁਾਤਹਾਡਉਤਨਾਪਿ,ਵਕਉਵਕਜਹਨੁਵਿਚਚਲਬਾਹਉਹ ਨਹੀਜਾਣਬਾਵਕਉਹਵਕਥਜਾਵੁਹਾਹ।

36ਜਬਤਕਤਹਾਡਕਲਚਾਨਣਹ,ਚਾਨਣਵਿਚਵਿਸਿਾਸਕੁ,ਤਾ ਜਤਸੀਚਾਨਣਬ਼ਚਹਿ।ਇਹਿਲਾਵਯਸਨਆਖੀਆਅਤਚਲਾ

37ਪੁਭਾਿਉਸਨਉਨਾਬਸਾਮਣ਼ਹਤਸਾੁਚਮਤਕਾੁਕੀਤਸਨ,

38ਤਾਜਯਸਾਯਾਹਨ਼ੀਬੀਉਹਿਲਪੁੀਹਿਵਜਹੜੀਉਸਨਕਹੀ

39ਇਸਲਈਉਹਵਿਸਿਾਸਨਾਕੁਸਕਵਕਉਜਯਸਾਯਾਹਨਫੁ

40ਉਸਨਉਨਾਬੀਆਅਖਾਨਅਨਾਕੁਵਬਤਾਹ,ਅਤਉਨਾਬ

43ਵਕਉਵਕਉਹਪੁਮਸੁਬੀਉਸਤਤਨਾਲਮਨਖਾਬੀਉਸਤਤਨ

44ਵਯਸਨਪਕਾੁਕਵਕਹਾ,ਜਮੁਉਤਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹਉਹਮੁ ਉਤਨਹੀਸਿਉਸਉਤਵਿਸਿਾਸਕੁਬਾਹਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਹ।

45ਅਤਵਜਹੜਾਮਨਿਖਬਾਹਉਹਉਸਨਿਖਬਾਹਵਜਸਨਮਨ ਭਵਜਆਹ।

46ਮਜਿਤਵਿਚਇਕੁਸਨੀਿਜਆਇਆਹਾ,ਤਾਜਜਕਈਮੁ

47ਅਤਜਕੁਕਈਵਿਅਕਤੀਮੁੀਆਿਲਾਸਣਬਾਹਅਤ

48ਵਜਹੜਾਵਿਅਕਤੀਮਨੁਬਕੁਬਾਹਅਤਮੁੀਆਿਲਾਨਨਹੀ

49ਵਕਉਵਕਮਆਪਣ਼ਾੁਨਹੀਵਕਹਾ।ਪੁਵਪਤਾਵਜਸਨਮਨ

50ਅਤਮਜਾਣਬਾਹਾਵਕਉਸਬਾਹਕਮਸਬੀਿੀਜੀਿਨਹ।ਇਸ

1ਹਣਪਸਾਹਬਵਤਉਹਾੁਤਪਵਹਲਾ,ਜਬਵਯਸਜਾਣਬਾਸੀਵਕ ਉਸਬਾਸਮਾਆਵਿਆਹਵਕਉਹਇਸਸਸਾੁਤਵਪਤਾਕਲਚਲਾ ਜਾਿ,ਉਸਨਆਪਣਨਾਲਜਸਸਾੁਵਿਚਸਨਵਪਆੁਕੀਤਾ,ਉਸਨ ਅਤਤਕਉਨਾਨਵਪਆੁਕੀਤਾ।

2ਅਤੁਾਤਬਾਭਜਨਸਮਾਪਤਹਇਆ,ਸਤਾਨਨਹਣਸਮਮਨਬ

ਬਣਲਈ।

3ਵਯਸਜਾਣਬਾਸੀਵਕਵਪਤਾਨਸਭਕਝਉਸਬਹਥਾਵਿਚਵਬਤਾਹ, ਅਤਇਹਵਕਉਹਪੁਮਸੁਿਲਆਇਆਹ,ਅਤਪੁਮਸੁਕਲ

4ਉਹੁਾਤਬਖਾਣਤਉਵਠਆ,ਅਤਆਪਣਕਪੜਇਕਪਾਸੁਖ

6ਤਬਉਹਸਮਮਨਪਤੁਸਕਲਆਇਆਅਤਪਤੁਸਨਉਸਨ

9ਸਮਮਨਪਤੁਸਨਉਸਨਆਵਖਆ,ਪਭਜੀ,ਵਸੁਫਮੁਪੁਹੀ ਨਹੀ,ਸਿਮੁਹਥਅਤਵਸੁਿੀ।

10ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਵਜਹੜਾਵਿਅਕਤੀਧਤਾਵਿਆਹਉਸਨ ਵਸੁਫਆਪਣਪੁਧਣਬੀਲੜਨਹੀਹ,ਪੁਤਸੀਸਾੁਸਧਹ,ਪੁ ਸਾੁਨਹੀ।

11ਵਕਉਵਕਉਹਜਾਣਬਾਸੀਵਕਕਣਉਸਨਧਖਾਬਿ।ਇਸਲਈ ਉਸਨਵਕਹਾ,“ਤਸੀਸਾੁਸਧਨਹੀਹ।

12ਸਜਬਉਹਨਉਨਾਬਪੁਧਲਏਅਤਆਪਣਕਪੜਉਤਾੁ ਲਏਅਤਫੁਵ਼ੁਾਜਮਾਨਹਿਏਤਾਉਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਕੀਤਸੀ ਜਾਣਬਹਵਕਮਤਹਾਡਨਾਲਕੀਕੀਤਾਹ?

13ਤਸੀਮਨਿੁਅਤਪਭਕਵਹਬਹ,ਅਤਤਸੀਠੀਕਕਵਹਬਹ। ਇਸਲਈਮਹਾ।

14ਜਕੁਮ,ਤਹਾਡਸਆਮੀਅਤਮਾਲਕਨਤਹਾਡਪੁਧਤਹਨ; ਤਹਾਨਿੀਇਕਬਜਬਪੁਧਣਚਾਹੀਬਹਨ।

15ਵਕਉਵਕਮਤਹਾਡਲਈਇਕਉਬਾਹੁਣਵਬਤੀਹਵਕਤਸੀਿੀਓਿ ਹੀਕੁਵਜਿਮਤਹਾਡਨਾਲਕੀਤਾਹ।

16ਮਤਹਾਨਸਚਆਖਬਾਹਾਵਕਨਕੁਆਪਣਮਾਲਕਨਾਲਿਡਾ ਨਹੀਹਬਾ।ਨਾਹੀਉਹਵਜਹਡਾਭਵਜਆਵਿਆਹਉਸਨਾਲਿਡਾਹ

17ਜਕੁਤਸੀਇਨਾਿਲਾਨਜਾਣਬਹ,ਤਾਤਸੀਧਨਹਜਤਸੀ

18ਮਤਹਾਡਸਾਵੁਆ਼ਾੁਨਹੀ਼ਲਬਾ:ਮਜਾਣਬਾਹਾਵਕਮਵਕਸ ਨਚਵਣਆਹ,ਪੁਇਹਪਥੀਆਪੁੀਆਹਣਲਈ,ਜਮੁਨਾਲ ੁਗੀਖਾਬਾਹਉਸਨਮੁਵਿੁਧਆਪਣੀਅਡੀਉਚੀਕੀਤੀਹ।

19ਹਣਮਤਹਾਨਇਸਬਆਉਣਤਪਵਹਲਾਬਸਬਾਹਾ,ਤਾਜਜਬ ਇਹਿਾਪੁ,ਤਸੀਵਿਸਿਾਸਕੁਵਕਮਉਹਹਾ। 20ਮਤਹਾਨਸਚ-ਸਚਆਖਬਾਹਾ।ਅਤਜਮਨਕ਼ਲਕੁਬਾਹ ਉਹਉਸਨਕ਼ਲਕੁਬਾਹਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਹ।

21ਜਬਵਯਸਨਇਹਵਕਹਾ,ਤਾਉਹਆਤਮਾਵਿਚਘ਼ੁਾਵਿਆਅਤ ਿਿਾਹੀਵਬਤੀਅਤਵਕਹਾ,ਮਤਹਾਨਸਚਆਖਬਾਹਾਵਕਤਹਾਡਵਿਚ ਇਕਮਨਫੜਿਾਏਿਾ।

22ਤਬਚਵਲਆਨਇਕਬਜਿਲਿਵਖਆਅਤਸਕਕੀਤਾਵਕਉਹ ਵਕਸ਼ਾੁ਼ਲਵੁਹਾਸੀ।

23ਹਣਉਸਬਚਵਲਆਵਿਚਇਕਵਜਸਨਵਯਸਵਪਆੁਕੁਬਾਸੀ, ਵਯਸਬੀਛਾਤੀਉਤਝਵਕਆਹਇਆਸੀ।

24ਇਸਲਈਸਮਮਨਪਤੁਸਨਉਸਨਇਸਾੁਾਕੀਤਾਵਕਉਹਪਛ ਲਿਵਕਇਹਕਣਹਵਜਸ਼ਾੁਉਸਨਿਲਕੀਤੀਸੀ।

25ਤਬਉਸਨਵਯਸਬੀਛਾਤੀਉਤਲਗਕਉਸਨਵਕਹਾ,ਪਭਜੀ ਇਹਕਣਹ?

26ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਇਹਉਹੀਹਵਜਸਨਜਬਮਡ਼ਕੁਗੀ ਬਿਾਿਾ।ਅਤਜਬਉਸਨੁਗੀਨਡ਼ਇਆਤਾਉਸਨਸਮਮਨਬ ਪਤੁਯਹਬਾਇਸਕਵੁਯਤੀਨਵਬਤਾ।

27ਅਤੁਗੀਖਾਣਤ਼ਾਅਬਸਤਾਨਉਸਵਿਚਿੜਵਿਆ।ਤਬ ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਜਤਕੁਬਾਹ,ਜਲਬੀਕੁ। 28ਹਣਮਜਉਤ਼ਠਕਈਿੀਆਬਮੀਨਹੀਜਾਣਬਾਸੀਵਕਉਸਨ

29ਉਨਾਵਿਚਕਈਆਨਸਵਚਆਵਕਉਵਕਯਹਬਾਕਲਥਲਾਸੀਅਤ

31ਇਸਲਈਜਬਉਹ਼ਾਹੁਵਿਆਤਾਵਯਸਨਆਵਖਆ,ਹਣ

32ਜਕੁਉਸਵਿਚਪੁਮਸੁਬੀਮਵਹਮਾਹਬੀਹ,ਤਾਪੁਮਸੁਿੀ

33਼ਵਚਓ,ਅਜਥੜਾਵਚੁਮਤਹਾਡਨਾਲਹਾ।ਤਸੀਮਨਲਭਿ

ਸਕਬ।ਇਸਲਈਹਣਮਤਹਾਨਆਖਬਾਹਾ।

34ਮਤਹਾਨਇਕਨਿਾਹਕਮਵਬਬਾਹਾਵਕਤਸੀਇਕਬਜਨ

35ਇਸਤਸਾੁਲਕਜਾਣਲਣਿਵਕਤਸੀਮੁਚਲਹ,ਜਕੁਤਸੀ ਇਕਬਜਨਾਲਵਪਆੁਕੁਬਹ।

36ਸਮਮਨਪਤੁਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਪਭਜੀ,ਤਸੀਵਕਥਜਾੁਹਹ?

37ਪਤੁਸਨਉਹਨਆਵਖਆ,ਪਭਜੀਮਹਣਤੁਵਪਛਵਕਉਨਹੀ

1ਤਹਾਡਾਵਬਲਬਖੀਨਾਹਿ:ਤਸੀਪੁਮਸੁਵਿਚਵਿਸਿਾਸਕੁ, ਮੁਵਿਚਿੀਵਿਸਿਾਸਕੁ।

2ਮੁਵਪਤਾਬਘੁਵਿਚ਼ਹਤਸਾੁਭਿਨਹਨ:ਜਕੁਅਵਜਹਾਨਾ

ਜਾਬਾਹਾ।

3ਅਤਜਕੁਮਜਾਿਾਿਾਅਤਤਹਾਡਲਈਜਿਾਵਤਆੁਕੁਾਿਾ,ਮ ਬ਼ਾੁਾਆਿਾਿਾਅਤਤਹਾਨਆਪਣਕਲਲਜਾਿਾਿਾ।ਤਾਜਵਜਥ ਮਹਾ,ਤਸੀਿੀਉਥਹਿ।

4ਅਤਵਜਥਮਜਾਬਾਹਾਤਸੀਜਾਣਬਹ,ਅਤਤਸੀਵਕਸੁਾਹਨ ਜਾਣਬਹ।

5ਥਮਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਪਭ,ਅਸੀਨਹੀਜਾਣਬਵਕਤਸੀਵਕਥਜਾ ੁਹਹ।ਅਤਅਸੀੁਸਤਾਵਕਿਜਾਣਸਕਬਹਾ?

6ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਮਹੀੁਸਤਾ,ਸਚਅਤਜੀਿਨਹਾ।

7ਜਕੁਤਸੀਮਨਜਾਣਬਹਬ,ਤਾਤਸੀਮੁਵਪਤਾਨਿੀਜਾਣਬਹਬ, ਅਤਹਣਤਤਸੀਉਸਨਜਾਣਬਹਅਤਉਸਨਬਵਖਆਹ।

8ਵਫਵਲਪਸਨਉਹਨਵਕਹਾ,ਪਭਜੀ,ਸਾਨਵਪਤਾਵਬਖਾਅਤਇਹ

13ਅਤਜਕਝਤਸੀਮੁਨਾਮਵਿਚਮਿਿ,ਮਉਹੀਕੁਾਿਾ,ਤਾਜ ਪਤੁਵਿਚਵਪਤਾਬੀਮਵਹਮਾਹਿ।

14ਜਕੁਤਸੀਮੁਨਾਮਵਿਚਕਝਮਿਿ,ਤਾਮਕੁਾਿਾ।

15ਜਕੁਤਸੀਮਨਵਪਆੁਕੁਬਹ,ਤਾਮੁਹਕਮਾਬੀਪਾਲਣਾ ਕੁ।

16ਅਤਮਵਪਤਾਨਪਾੁਥਨਾਕੁਾਿਾ,ਅਤਉਹਤਹਾਨਇਕਹੁ ਵਬਲਾਸਾਬਿਿਾ,ਤਾਜਉਹਤਹਾਡਨਾਲਸਬਾਲਈੁਹ।

17ਸਚਬਾਆਤਮਾਿੀ;ਵਜਸਨਬਨੀਆਕ਼ਲਨਹੀਕੁਸਕਬੀ, ਵਕਉਵਕਉਹਉਸਨਨਹੀਬਖਬੀਅਤਨਾਉਸਨਜਾਣਬੀਹ,ਪੁਤਸੀ ਉਸਨਜਾਣਬਹ।ਵਕਉਵਕਉਹਤਹਾਡਨਾਲੁਵਹਬਾਹ,ਅਤਤਹਾਡ ਵਿਚਹਿਿਾ।

18ਮਤਹਾਨਅੁਾਮਬਹਨਹੀਛਡਾਿਾ:ਮਤਹਾਡਕਲਆਿਾਿਾ।

19ਹਾਲਥੜਸਮ਼ਾਅਬ,ਬਨੀਆਮਨਹੁਨਹੀਬਖਸਕਿੀ।ਪੁ ਤਸੀਮਨਬਖਬਹ,ਵਕਉਵਕਮਵਜਉਬਾਹਾ,ਤਸੀਿੀਵਜਉਬੁਹਿ।

20ਉਸਵਬਨਤਸੀਜਾਣਜਾਿਿਵਕਮਆਪਣਵਪਤਾਵਿਚਹਾ,ਤਸੀ ਮੁਵਿਚਅਤਮਤਹਾਡਵਿਚਹਾ। 21ਵਜਸਕਲਮੁਹਕਮਹਨਅਤਉਹਉਨਾਬੀਪਾਲਨਾਕੁਬਾਹ, ਉਹੀਹਜਮਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹ:ਅਤਜਮਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹਉਹ ਮੁਵਪਤਾਬਆੁਾਵਪਆੁਕੀਤਾਜਾਿਿਾ,ਅਤਮਉਸਨਵਪਆੁ ਕੁਾਿਾ,ਅਤਆਪਣਆਪਨਉਸਬਅਿਪਿਗਕੁਾਿਾ। 22ਯਹਬਾਨਉਹਨਆਵਖਆ,ਇਸਕਵੁਯਤੀਨਹੀ,ਹਪਭ,ਇਹ ਵਕਿਹਵਕਤਆਪਣਆਪਨਸਾਡਉਤਪਿਗਕੁਿਾ,ਨਾਵਕ ਸਸਾੁਉਤ?

23ਵਯਸਨਉਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,“ਜਕੁਕਈਮਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹ, ਤਾਉਹਮੁੀਆਿਲਾਬੀਪਾਲਨਾਕੁਿਾਅਤਮੁਾਵਪਤਾਉਸਨ ਵਪਆੁਕੁਿਾਅਤਅਸੀਉਸਬਕਲਆਿਾਿਅਤਉਸਬਨਾਲ ਆਪਣਾਵਗਕਾਣਾ਼ਣਾਿਾਿ।

24ਵਜਹੜਾਵਿਅਕਤੀਮਨਵਪਆੁਨਹੀਕੁਬਾ,ਉਹਮੁੀਆਿਲਾ ਨਨਹੀਮਨਬਾ।

25ਇਹਿਲਾਮਤਹਾਨਬਸੀਆਹਨਵਕਉਵਕਮਤਹਾਡਕਲਮਜਬ ਹਾ।

26ਪੁਵਬਲਾਸਾਬਣਿਾਲਾ,ਜਵਕਪਵਿਤੁਆਤਮਾਹ,ਵਜਸਨ ਵਪਤਾਮੁਨਾਮਵਿਚਭਜਿਾ,ਉਹਤਹਾਨਸਭਕਝਵਸਖਾਿਿਾ,ਅਤਜ

ਕਝਮਤਹਾਨਵਕਹਾਹ,ਉਹਸਭਕਝਤਹਾਡੀਯਾਬਵਿਚਵਲਆਿਿਾ।

27ਮਤਹਾਡਨਾਲਸਾਤੀਛਡਬਾਹਾ,ਆਪਣੀਸਾਤੀਮਤਹਾਨਵਬਬਾ ਹਾ:ਵਜਿਸਸਾੁਵਬਬਾਹ,ਮਤਹਾਨਵਬਬਾਹਾ।ਤੁਾਵਬਲਬਖੀਨਾ ਹਿ,ਨਾਡੁ।

28ਤਸੀਸਵਣਆਹਵਕਮਤਹਾਨਵਕਿਵਕਹਾ,ਮਜਾਬਾਹਾਅਤ ਤਹਾਡਕਲਮੜਆਉਬਾਹਾ।ਜਕੁਤਸੀਮਨਵਪਆੁਕੁਬ,ਤਾ ਤਸੀਖਸਹਬਵਕਉਵਕਮਵਕਹਾਸੀ,ਮਵਪਤਾਕਲਜਾਬਾਹਾ,ਵਕਉਵਕ

ਮੁਾਵਪਤਾਮੁਨਾਲਮਹਾਨਹ।

29ਅਤਹਣਇਹਿਾਪੁਨਤਪਵਹਲਾਮਤਹਾਨਬਸਵਬਤਾਹ,ਤਾਜ ਜਬਇਹਿਾਪੁ,ਤਸੀਵਿਸਿਾਸਕੁਸਕ।

30ਇਸਤ਼ਾਅਬਮਤਹਾਡਨਾਲ਼ਹਤੀਿਲਨਹੀਕੁਾਿਾ,

31ਪੁਬਨੀਆਜਾਣਵਕਮਵਪਤਾਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹਾ।ਅਤਵਜਿ

ਜਹਨ

2ਮੁਵਿਚਹੁਇਕਗਵਹਣੀਜਫਲਨਹੀਵਬਬੀ,ਉਹਨਬੁਕੁ

3ਹਣਤਸੀਉਸ਼ਚਨਬਆੁਾਸਧਹਜਮਤਹਾਨ਼ਵਲਆਹ।

4ਮੁਵਿਚੁਹਅਤਮਤਹਾਡਵਿਚ।ਵਜਿਵਕਗਵਹਣੀਆਪਣਆਪ

ਮੁਵਿਚੁਵਹਣਤਵ਼ਨਾਹੁਕਝਨਹੀਕੁਸਕਬ।

5ਮਅਿੁੀਿਲਹਾ,ਤਸੀਗਵਹਣੀਆਹ:ਉਹਜਮੁਵਿਚੁਵਹਬਾਹ, ਅਤਮਉਸਵਿਚ,ਉਹੀ਼ਹਤਫਲਵਬਬਾਹ,ਵਕਉਵਕਮੁਵ਼ਨਾਤਸੀ ਕਝਨਹੀਕੁਸਕਬ।

6ਜਕੁਕਈਵਿਅਕਤੀਮੁਵਿਚਨਹੀੁਵਹਬਾ,ਤਾਉਹਇਕਗਵਹਣੀ

7ਜਕੁਤਸੀਮੁਵਿਚੁਹ,ਅਤਮੁੀਆਿਲਾਤਹਾਡਵਿਚੁਵਹਣ,

8ਇਥਮੁਵਪਤਾਬੀਮਵਹਮਾਹਬੀਹਵਕਤਸੀ਼ਹਤਸਾੁਫਲਵਬਬ

12ਇਹਮੁਾਹਕਮਹਵਕਤਸੀਇਕਬਜਨਵਪਆੁਕੁਵਜਿਮ ਤਹਾਨਵਪਆੁਕੀਤਾਹ।

13ਇਸਤਿਡਾਵਪਆੁਹੁਕਈਨਹੀਹ,ਵਕਇਕਆਬਮੀਆਪਣ ਬਸਤਾਲਈਆਪਣੀਜਾਨਬਬਿ।

14ਤਸੀਮੁਵਮਤੁਹ,ਜਕੁਤਸੀਉਹੀਕੁਬਹਜਮਤਹਾਨਹਕਮ ਵਬਬਾਹਾ।

15ਹਣਤਮਤਹਾਨਨਕੁਨਹੀਕਹਾਿਾ।ਵਕਉਵਕਨਕੁਨਹੀ ਜਾਣਬਾਵਕਉਸਬਾਮਾਲਕਕੀਕੁਬਾਹ।ਪੁਮਤਹਾਨਬਸਤਵਕਹਾ ਹ।ਉਹਸਾੁੀਆਿਲਾਜਮਆਪਣਵਪਤਾ਼ਾੁਸਣੀਆਹਨ,ਮ ਤਹਾਨਬਸਵਬਤੀਆਹਨ।

16ਤਸੀਮਨਨਹੀਚਵਣਆ,ਪੁਮਤਹਾਨਚਵਣਆਹਅਤਤਹਾਨ

17ਮਤਹਾਨਇਨਾਿਲਾਬਾਹਕਮਵਬਬਾਹਾਵਕਤਸੀਇਕਬਜਨ

18ਜਬਨੀਆਤਹਾਨਨਫੁਤਕੁਬੀਹ,ਤਾਤਸੀਜਾਣਬਹਵਕਇਸ

19ਜਕੁਤਸੀਬਨੀਆਬਹਬ,ਤਾਬਨੀਆਆਪਣਆਪਨਵਪਆੁ

ਜਹਨ

22ਜਕੁਮਨਾਆਇਆਹਬਾਅਤਉਨਾਨਾਲਿਲਨਾਕੀਤੀਹਬੀ, ਤਾਉਨਾਨਪਾਪਨਾਕੀਤਾਹਬਾ,ਪੁਹਣਉਨਾਬਪਾਪਲਈਉਨਾ ਕਲਕਈਛਗਕਾੁਾਨਹੀਹ।

23ਵਜਹੜਾਮਨਨਫੁਤਕੁਬਾਹਉਹਮੁਵਪਤਾਨਿੀਨਫੁਤ ਕੁਬਾਹ।

24ਜਕੁਮਉਨਾਵਿਚਉਹਕਮਨਾਕੀਤਹਬਜਵਕਸਹੁਨਨਹੀ ਕੀਤ,ਤਾਉਨਾਨਪਾਪਨਹੀਕੀਤਾਸੀ,ਪੁਹਣਉਨਾਬਹਾਨਮਨ ਅਤਮੁਵਪਤਾਨਬਵਖਆਹਅਤਉਨਾਨਾਲਨਫੁਤਕੀਤੀਹ।

25ਪੁਇਹਇਸਲਈਹਇਆਵਕਉਹ਼ਚਨਪੁਾਹਿਜਉਨਾਬੀ ਵ਼ਿਸਥਾਵਿਚਵਲਵਖਆਹਇਆਹ,“ਉਨਾਨਵ਼ਨਾਕਾੁਨਮੁਨਾਲ ਿੁਕੀਤਾ।

26ਪੁਜਬਵਬਲਾਸਾਬਣਿਾਲਾਆਿਿਾ,ਵਜਸਨਮਤਹਾਡਕਲ ਵਪਤਾਿਲਭਜਾਿਾ,ਸਵਚਆਈਬਾਆਤਮਾ,ਜਵਪਤਾਿਲਆਉਬਾਹ, ਉਹਮੁ਼ਾੁਿਿਾਹੀਬਿਿਾ:

27ਅਤਤਸੀਿੀਿਿਾਹੀਵਬਓਿਵਕਉਵਕਤਸੀਮਢਤਮੁਨਾਲਹ।

ਅਧਿਆਇ16

1ਇਹਿਲਾਮਤਹਾਨਇਸਲਈਆਖੀਆਹਨਤਾਜਤਸੀਨਾੁਾਜ ਨਾਹਿ।

2ਉਹਤਹਾਨਪਾੁਥਨਾਸਥਾਨਾਵਿਚ਼ਾਹੁਕਢਬਣਿ:ਹਾ,ਸਮਾ ਆਵੁਹਾਹਵਕਜਕਈਤਹਾਨਮਾੁਬਾਹਉਹਸਚਿਾਵਕਉਹ ਪੁਮਸੁਬੀਸਿਾਕੁਬਾਹ।

3ਅਤਉਹਇਹਿਲਾਤਹਾਡਨਾਲਕੁਨਿਵਕਉਵਕਉਹਨਾਤਾ ਵਪਤਾਨਜਾਣਬਹਨਅਤਨਾਹੀਮਨ।

4ਪੁਮਤਹਾਨਇਹਿਲਾਬਸੀਆਹਨਤਾਜਜਬਸਮਾਆਿਤਾ ਤਸੀਚਤਕੁਸਕਵਕਮਤਹਾਨਇਨਾ਼ਾੁਬਵਸਆਸੀ।ਅਤਇਹ

ਿਲਾਮਤਹਾਨਸੁਵਿਚਨਹੀਕਹੀਆਵਕਉਵਕਮਤਹਾਡਨਾਲਸੀ।

5ਪੁਹਣਮਉਸਕਲਜਾਵੁਹਾਹਾਵਜਸਨਮਨਭਵਜਆਹ।ਅਤ

ਤਹਾਡਵਿਚਕਈਮਨਇਹਨਹੀਪਛਬਾ,ਵਕਤਵਕਥਜਾਵੁਹਾਹ?

6ਪੁਵਕਉਵਕਮਤਹਾਨਇਹਿਲਾਆਖੀਆਹਨ,ਤਹਾਡਾਵਬਲ ਉਬਾਸਨਾਲਭੁਵਿਆਹ।

7ਵਫੁਿੀਮਤਹਾਨਸਚਬਸਬਾਹਾ;ਤਹਾਡਲਈਇਹਚਿਾਹਵਕਮ

ਚਲਜਾਿਾ।ਵਕਉਵਕਜਕੁਮਨਹੀਜਾਿਾਿਾ,ਤਾਵਬਲਾਸਾਬਣਿਾਲਾ ਤਹਾਡਕਲਨਹੀਆਿਿਾ।ਪੁਜਕੁਮਜਾਿਾਿਾ,ਮਉਸਨਤਹਾਡ ਕਲਭਜਾਿਾ।

8ਅਤਜਬਉਹਆਿਿਾ,ਉਹਬਨੀਆਨਪਾਪ,ਧਾੁਵਮਕਤਾਅਤ ਵਨਆਬੀਤਾੜਨਾਕੁਿਾ:

9ਪਾਪ਼ਾੁ,ਵਕਉਵਕਉਹਮੁਵਿਚਵਿਸਿਾਸਨਹੀਕੁਬ;

10ਧਾੁਵਮਕਤਾ਼ਾੁ,ਵਕਉਵਕਮਆਪਣਵਪਤਾਕਲਜਾਵੁਹਾਹਾਅਤ ਤਸੀਮਨਹੁਨਹੀਿਖਿ।

11ਵਨਆਬਾ,ਵਕਉਵਕਇਸਸਸਾੁਬੁਾਜਕਮਾੁਬਾਵਨਆਕੀਤਾ ਜਾਬਾਹ।

12ਮੁਕਲਤਹਾਨਅਜਿੀ਼ਹਤਸਾੁੀਆਿਲਾਕਵਹਣੀਆਹਨ,

13ਪੁਜਬਉਹ,ਸਚਾਈਬਾਆਤਮਾ,ਆਿਿਾ,ਉਹਤਹਾਨਪੁੀ

ਜਾਬਾਹਾ।ਵਪਤਾਜੀ?

18ਤਾਉਨਾਆਵਖਆ,ਇਹਕੀਹਜਉਹਆਖਬਾਹ,ਥੜਵਚੁਲਈ? ਅਸੀਇਹਨਹੀਬਸਸਕਬਵਕਉਹਕੀਕਵਹਬਾਹ।

19ਹਣਵਯਸਜਾਣਵਿਆਜਉਹਉਸਤਪਛਣਾਚਾਹਬਸਨ,ਅਤ ਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਕੀਤਸੀਆਪਸਵਿਚਇਸ਼ਾੁਪਛਬਹਜਮਵਕਹਾ ਸੀ,ਥੜੀਬੁ਼ਾਅਬ,ਤਸੀਮਨਨਹੀਿਖਿ:ਅਤਫੁ,ਥੜੀਬੁ ਼ਾਅਬ,ਤਸੀਮਨਿਖਿ??

20ਮਤਹਾਨਸਚ-ਸਚਆਖਬਾਹਾਵਕਤਸੀੁਿਿਅਤਵਿੁਲਾਪ ਕੁਿ,ਪੁਬਨੀਆਖਸਹਿਿੀ,ਅਤਤਸੀਉਬਾਸਹਿਿ,ਪੁ ਤਹਾਡਾਉਬਾਸੀਖਸੀਵਿਚ਼ਬਲਜਾਿਿਾ।

21ਇਕਔੁਤਜਬਜਣਨਵਿਚਹਬੀਹਤਾਉਹਉਬਾਸਹਬੀਹ,

22ਅਤਇਸਲਈਹਣਤਹਾਨਉਬਾਸੀਹ,ਪੁਮਤਹਾਨਬ਼ਾੁਾ

23ਅਤਉਸਵਬਨਤਸੀਮਨਕਝਨਹੀਪਛਿ।ਮਤਹਾਨਸਚ-ਸਚ

24ਹਣਤਕਤਸੀਮੁਨਾਮਵਿਚਕਝਨਹੀਮਵਿਆ:ਮਿ,ਅਤ ਤਹਾਨਵਮਲਿਾ,ਤਾਜਤਹਾਡੀਖਸੀਪੁੀਹਿ।

25ਇਹਿਲਾਮਤਹਾਨਕਹਾਉਤਾਵਿਚਕਹੀਆਹਨ,ਪੁਸਮਾਆ ਵੁਹਾਹ,ਜਬਮਤਹਾਡਨਾਲਕਹਾਿਤਾਵਿਚਹੁਨਹੀ਼ਲਾਿਾ,ਪੁ ਮਤਹਾਨਵਪਤਾ਼ਾੁਸਪਸਗੁਪਵਿਚਬਸਾਿਾ।

26ਉਸਵਬਨਤਸੀਮੁਨਾਮਵਿਚਮਿਿ:ਅਤਮਤਹਾਨਇਹਨਹੀ ਕਵਹਬਾਵਕਮਤਹਾਡਲਈਵਪਤਾਨਪਾੁਥਨਾਕੁਾਿਾ।

27ਵਕਉਵਕਵਪਤਾਖਬਤਹਾਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹ,ਵਕਉਵਕਤਸੀਮਨ ਵਪਆੁਕੀਤਾਹਅਤਵਿਸਿਾਸਕੀਤਾਹਵਕਮਪੁਮਸੁਤਆਇਆ ਹਾ।

28ਮਵਪਤਾਤਆਇਆਹਾ,ਅਤਬਨੀਆਵਿਚਆਇਆਹਾ:ਮ ਬਨੀਆਨਛਡਕਵਪਤਾਕਲਜਾਵੁਹਾਹਾ।

29ਉਹਬਚਵਲਆਨਉਹਨਆਵਖਆ,ਿਖ,ਹਣਤਸਾਫ-ਸਾਫ ਼ਲਬਾਹਅਤਕਈਕਹਾਿਤਨਹੀ਼ਲਬਾ।

30ਹਣਸਾਨਯਕੀਨਹਵਕਤਸਭਕਝਜਾਣਬਾਹ,ਅਤਇਹਜੁੁੀ ਨਹੀਵਕਕਈਤਨਪਛ:ਇਸਤਅਸੀਵਿਸਿਾਸਕੁਬਹਾਵਕਤ

31ਵਯਸਨਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਕੀਤਸੀਹਣਵਿਸਿਾਸਕੁਬਹ?

32ਿਖ,ਉਹਸਮਾਆਵੁਹਾਹ,ਹਾ,ਹਣਆਵਿਆਹ,ਜਬਤਸੀ

33ਇਹਿਲਾਮਤਹਾਨਇਸਲਈਆਖੀਆਹਨਤਾਜਮੁਵਿਚ

1ਵਯਸਨਇਹਸ਼ਬਕਹਅਤਆਪਣੀਆਅਖਾਅਕਾਸਿਲ ਉਚੀਆਕੀਤੀਆਅਤਆਵਖਆ,ਵਪਤਾ,ਸਮਾਆਵਿਆਹ।ਆਪਣ ਪਤੁਬੀਿਵਡਆਈਕੁ,ਤਾਜਤਹਾਡਾਪਤੁਿੀਤਹਾਡੀਿਵਡਆਈ ਕੁ:

2ਵਜਿਤਉਸਨਸਾੁਸੁੀੁਾਉਤਸਕਤੀਵਬਤੀਹ,ਤਾਜਉਹਵਜਨਾ ਨਤਉਸਨਵਬਤਾਹਸਬੀਪਕਜੀਿਨਬਿ।

3ਅਤਇਹਸਬੀਪਕਜੀਿਨਹ,ਤਾਜਉਹਤਨਇਕਇਕਸਚ ਪੁਮਸੁਅਤਵਯਸਮਸੀਹਨ,ਵਜਸਨਤਭਵਜਆਹ,ਜਾਣਨ।

4ਮਧੁਤੀਉਤਤੁੀਿਵਡਆਈਕੀਤੀਹ:ਮਉਹਕਮਪੁਾਕੁ ਵਲਆਹਜਤਮਨਕੁਨਲਈਵਬਤਾਸੀ।

5ਅਤਹਣ,ਹਵਪਤਾ,ਤਮਨਆਪਣਆਪਨਾਲਉਸਮਵਹਮਾਨਾਲ ਮਵਹਮਾਮਈਕੁਜਸਸਾੁਬ਼ਣਨਤਪਵਹਲਾਮੁਕਲਤੁਕਲ ਸੀ।

6ਮਤੁਾਨਾਮਉਹਨਾਮਨਖਾਉਤਪਿਗਕੀਤਾਹਵਜਹੜਤਮਨ

ਸਸਾੁਵਿਚਵਬਤਹਨ:ਉਹਤੁਸਨ,ਅਤਤਮਨਵਬਤਾਹ।ਅਤ ਉਨਾਨਤੁ਼ਚਨਬੀਪਾਲਣਾਕੀਤੀਹ।

7ਹਣਉਹਜਾਣਿਏਹਨਵਕਜਕਝਤਮਨਵਬਤਾਹ,ਉਹਸਭਤੁ ਿਲਹ।

8ਵਕਉਵਕਮਉਨਾਨਉਹਸ਼ਬਵਬਤਹਨਜਤਸੀਮਨਵਬਤਹਨ। ਅਤਉਨਾਨਉਨਾਨਕ਼ਲਕੁਵਲਆਹ,ਅਤਉਹਜਾਣਿਏਹਨ ਵਕਮਤੁਕਲਆਇਆਹਾ,ਅਤਉਨਾਨਵਿਸਿਾਸਕੀਤਾਹਵਕਤ ਹੀਮਨਭਵਜਆਹ।

9ਮਉਨਾਲਈਪਾੁਥਨਾਕੁਬਾਹਾ:ਮਸਸਾੁਲਈਨਹੀ,ਸਿਉਨਾ ਲਈਪਾੁਥਨਾਕੁਬਾਹਾਜਤਸੀਮਨਵਬਤਹਨ।ਵਕਉਵਕਉਹ ਤਹਾਡਹਨ।

10ਅਤਮੁਸਾੁਤੁਹਨ,ਅਤਤੁਮੁਹਨ;ਅਤਉਨਾਵਿਚਮੁੀ ਮਵਹਮਾਹ।

11ਅਤਹਣਮਇਸਬਨੀਆਵਿਚਨਹੀਵੁਹਾ,ਪੁਇਹਬਨੀਆ ਵਿਚਹਨਅਤਮਤੁਕਲਆਇਆਹਾ।ਪਵਿਤੁਵਪਤਾ,ਆਪਣ ਨਾਮਬਆੁਾਉਨਾਬੀੁਵਖਆਕੁਵਜਨਾਨਤਸੀਮਨਵਬਤਾਹ,ਤਾ ਜਉਹਇਕਹਣ,ਵਜਿਅਸੀਹਾ

12ਜਬਮਬਨੀਆਵਿਚਉਨਾਬਨਾਲਸੀ,ਮਉਨਾਨਤਹਾਡਨਾਮ ਵਿਚੁਵਖਆ:ਜਤਸੀਮਨਵਬਤਹਨਮਉਨਾਨੁਵਖਆਹ,ਅਤ ਉਨਾਵਿਚਕਈਿੀਨਹੀਿਆਇਆਵਿਆ,ਪੁਵਿਨਾਸਬਾਪਤੁ; ਵਕਪਥੀਨਪੁਾਕੀਤਾਜਾਸਕਬਾਹ.

13ਅਤਹਣਮਤੁਕਲਆਇਆਹਾ।ਅਤਇਹਿਲਾਮਬਨੀਆ

ਵਿਚਇਸਲਈਆਖਵੁਹਾਹਾ,ਤਾਜਉਹਆਪਣਆਪਵਿਚਮੁੀ ਖਸੀਪੁੀਕੁਸਕਣ।

14ਮਉਨਾਨਤੁਾ਼ਚਨਵਬਤਾਹ।ਅਤਬਨੀਆਨਉਨਾਨਨਫੁਤ ਕੀਤੀਹਵਕਉਵਕਉਹਬਨੀਆਬਨਹੀਹਨ,ਵਜਿਮਬਨੀਆਬਾਨਹੀ ਹਾ।

15ਮਇਹਪਾੁਥਨਾਨਹੀਕੁਬਾਵਕਤਉਨਾਨਬਨੀਆਤ਼ਾਹੁ

17ਆਪਣੀਸਵਚਆਈੁਾਹੀਉਨਾਨਪਵਿਤੁਕੁ,ਤੁਾ਼ਚਨਸਚ

22ਅਤਜਮਵਹਮਾਤਮਨਵਬਤੀਹ,ਮਉਨਾਨਵਬਤੀਹ।ਵਕਉਹ ਇਕਹਸਕਬਹਨ,ਵਜਿਵਕਅਸੀਇਕਹਾ:

23ਮਉਨਾਵਿਚਅਤਤਸੀਮੁਵਿਚ,ਤਾਜਉਹਇਕਵਿਚਸਪੁਨ ਹਸਕਣ।ਅਤਬਨੀਆਜਾਣਵਕਤਮਨਭਵਜਆਹ,ਅਤਉਹਨਾਨ ਵਪਆੁਕੀਤਾਹਵਜਿਤਮਨਵਪਆੁਕੀਤਾਹ।

24ਵਪਤਾ,ਮਚਾਹਬਾਹਾਵਕਉਹਿੀ,ਵਜਨਾਨਤਮਨਵਬਤਾਹ,ਮੁ ਨਾਲਹਣਵਜਥਮਹਾ।ਤਾਜਉਹਮੁੀਮਵਹਮਾਨਿਖਸਕਣ,ਜ ਤਸੀਮਨਵਬਤੀਹ,ਵਕਉਵਕਤਸੀਮਨਸਸਾੁਬੀਨੀਹਤਪਵਹਲਾ

25ਹਧੁਮੀਵਪਤਾ,ਬਨੀਆਨਤਨਨਹੀਜਾਵਣਆ,ਪੁਮਤਨ

26ਅਤਮਉਹਨਾਨਤੁਨਾਮਬੀਘਸਣਾਕੀਤੀਹ,ਅਤਇਹ

ਅਧਿਆਇ18

2ਅਤਯਹਬਾਿੀ,ਵਜਸਨਉਸਨਫੜਿਾਇਆਸੀ,ਉਸਜਿਾਨ

3ਤਬਯਹਬਾਨਮਖਜਾਜਕਾਅਤਫੁੀਸੀਆਤਆਬਮੀਆਅਤ ਅਫਸੁਾਬਾਇਕਜਥਾਲਕ,ਲਾਲਗੀਆ,ਮਸਾਲਾਅਤਹਵਥਆੁਾ

4ਇਸਲਈਵਯਸਸਭਕਝਜਾਣਬਾਹਇਆਜਉਸਉਤਆਉਣ ਿਾਲਾਹ,਼ਾਹੁਵਿਆਅਤਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਤਸੀਵਕਸਨਭਾਲਬਹ?

5ਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਵਯਸਨਾਸੁੀ।ਵਯਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਮਉਹ ਹਾ।ਅਤਯਹਬਾਿੀ,ਵਜਸਨਉਸਨਫੜਿਾਇਆਸੀ,ਉਹਨਾਬਨਾਲ ਖੜਾਸੀ।

6ਵਜਿਹੀਉਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਮਉਹਹਾ,ਉਹਵਪਛਹਗਿਏਅਤ ਜਮੀਨ'ਤਵਡਿਪਏ।

7ਤਬਉਸਨਉਨਾਨਫੁਪਵਛਆ,ਤਸੀਵਕਸਨਭਾਲਬਹ?ਅਤ ਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਨਾਸੁਤਬਾਵਯਸ।

8ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮਤਹਾਨਬਵਸਆਹਵਕਮਉਹਹਾ,ਇਸ

9ਤਾਜਉਹਕਹਾਿਤਪੁੀਹਿਜਉਸਨਕਹੀਸੀ,ਜਤਮਨਵਬਤ

13ਅਤਉਸਨਪਵਹਲਾਅਨਾਸਕਲਲਵਿਆ।ਵਕਉਵਕਉਹਕਯਾਫਾ

32ਤਾਜਵਯਸਬੀਉਹਿਲਪੁੀਹਿਜਉਸਨਆਖੀਸੀ,ਇਹ

33ਤਬਵਪਲਾਤਸਵਫੁਵਨਆਭਿਨਵਿਚਵਿਆਅਤਵਯਸਨ

15ਅਤਸਮਮਨਪਤੁਸਅਤਇਕਹੁਚਲਾਵਯਸਬਮਿੁਹ ਤਵੁਆ।ਉਹਚਲਾਪਧਾਨਜਾਜਕਨਜਾਵਣਆਜਾਬਾਸੀਅਤਵਯਸਬ ਨਾਲਪਧਾਨਜਾਜਕਬਮਵਹਲਵਿਚਵਿਆ।

16ਪੁਪਤੁਸ਼ਾਹੁਬੁਿਾਜਉਤਖੜਾਸੀ।ਤਬਉਹਬਜਾਚਲਾ ਼ਾਹੁਵਿਆ,ਜਵਕਸੁਬਾੁਜਾਜਕਨਜਾਵਣਆਜਾਬਾਸੀ,ਅਤ ਬੁਿਾਜਬੀੁਾਖੀਕੁਨਿਾਲੀਔੁਤਨਾਲਿਲਕੀਤੀਅਤਪਤੁਸ ਨਅਬੁਲਆਇਆ।

17ਫੁਬੁਿਾਜਬੀੁਾਖੀਕੁਨਿਾਲੀਕੜੀਨਪਤੁਸਨਵਕਹਾ,ਕੀ ਤਿੀਇਸਮਨਖਬਚਵਲਆਵਿਚਇਕਨਹੀਹ?ਉਹਕਵਹਬਾ,ਮ ਨਹੀਹਾ।

18ਅਤਨਕੁਅਤਅਵਧਕਾੁੀਉਥਖੜਸਨ,ਵਜਨਾਨਕਵਲਆਬੀ ਅਿ਼ਾਲੀਹਈਸੀ।ਵਕਉਵਕਇਹਠਡਾਸੀ,ਅਤਉਨਾਨਆਪਣ ਆਪਨਸਵਕਆਅਤਪਤੁਸਨਉਨਾਬਨਾਲਖੜਾਹਕਆਪਣ ਆਪਨਸਵਕਆ।

19ਤਬਪਧਾਨਜਾਜਕਨਵਯਸਨਉਸਬਚਵਲਆਅਤਉਸਬਵਸਧਾਤ ਼ਾੁਪਵਛਆ।

20ਵਯਸਨਉਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,“ਮਬਨੀਆਨਾਲਖਲਕਿਲ ਕੀਤੀਹ।ਮਕਬਪਾੁਥਨਾਸਥਾਨਅਤਮਬੁਵਿਚਉਪਬਸਵਬਤਾ, ਵਜਥਯਹਬੀਹਮਸਾਸਹਾੁਾਲਬਹਨ;ਅਤਿਪਤਵਿਚਮਕਝਨਹੀ ਵਕਹਾ।

21ਤਮਨਵਕਉਪਛਬਾਹ?ਉਨਾਨਪਛਵਜਨਾਨਮਨਸਵਣਆਹ,ਮ ਉਨਾਨਕੀਵਕਹਾਹ:ਿਖ,ਉਹਜਾਣਬਹਨਵਕਮਕੀਵਕਹਾਹ। 22ਜਬਉਹਇਹਕਵਹਚਕਾਸੀ,ਤਾਇਕਵਸਪਾਹੀਜਕਲਖਲਤਾਸੀ, ਨਵਯਸਨਆਪਣੀਹਥਲੀਨਾਲਮਾਵੁਆਅਤਵਕਹਾ,ਕੀਤਪਧਾਨ ਜਾਜਕਨਅਵਜਹਾਉਤੁਵਬਬਾਹ?

23ਵਯਸਨਉਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਜਕੁਮਮਬਾ਼ਵਲਆਹਤਾ ਼ਵੁਆਈਬੀਿਿਾਹੀਬ,ਪੁਜਕੁਚਿਾਹਤਾਤਮਨਵਕਉਮਾੁਬਾ ਹ?

24ਹਣਅਨਾਸਨਉਸਨ਼ਨਕਸੁਬਾੁਜਾਜਕਕਯਾਫਾਕਲ ਭਵਜਆਸੀ।

25ਅਤਸਮਮਨਪਤੁਸਨਖੜਾਹਕਆਪਣਆਪਨਸਵਕਆ। ਉਨਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਕੀਤਿੀਉਸਬਚਵਲਆਵਿਚਇਕਨਹੀਹ? ਉਸਨਇਨਕਾੁਕੀਤਾ,ਅਤਵਕਹਾ,ਮਨਹੀਹਾ.

26ਪੁਧਾਨਜਾਜਕਬਸਿਕਾਵਿਚਇਕਉਹਬਾਵੁਸਤਬਾੁਸੀ ਵਜਸਬਾਕਨਪਤੁਸਨਿਢਵਬਤਾਸੀ,ਆਵਖਆ,ਕੀਮਤਨਉਹਬ ਨਾਲ਼ਾਗਵਿਚਨਹੀਿਵਖਆ?

27ਪਤੁਸਨਫੁਇਨਕਾੁਕੀਤਾ:ਅਤਉਸਿਲਕਕੜਨ ਛਾਵਿਆ।

28ਫੁਉਹਵਯਸਨਕਯਾਫਾਤਵਨਆਬਭਿਨਿਲਲਿਏ।ਅਤ ਉਹਆਪਵਨੁਣਬਹਾਲਵਿਚਨਹੀਿਏ,ਅਵਜਹਾਨਾਹਿਵਕਉਹ ਅਸਧਹਜਾਣ।ਪੁਉਹਪਸਾਹਖਾਸਕਣ। 29ਤਬਵਪਲਾਤਸਉਨਾਕਲ਼ਾਹੁਵਿਆਅਤਆਵਖਆ,ਤਸੀਇਸ

30ਉਨਾਨਉਤੁਵਬਤਾਅਤਉਹਨਆਵਖਆ,ਜਕੁਉਹਅਪੁਾਧੀ

34ਵਯਸਨਉਹਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਕੀਤਇਹਿਲਆਪਣ਼ਾੁ

35ਵਪਲਾਤਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਕੀਮਯਹਬੀਹਾ?ਤੁੀਆਪਣੀਕਮ ਅਤਮਖਜਾਜਕਾਨਤਨਮੁਹਿਾਲਕੁਵਬਤਾਹ,ਤਕੀਕੀਤਾਹ?

36ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਮੁਾੁਾਜਇਸਸਸਾੁਬਾਨਹੀਹ,ਜਕੁ ਮੁਾੁਾਜਇਸਸਸਾੁਬਾਹਬਾਤਾਮੁਸਿਕਲੜਬਭਈਮ ਯਹਬੀਆਬਹਿਾਲਨਾਕੀਤਾਜਾਿਾਪੁਹਣਮੁਾੁਾਜਇਥਬਾ

37ਇਸਲਈਵਪਲਾਤਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਕੀਤੁਾਜਾਹ?ਵਯਸਨ ਉਤੁਵਬਤਾ,ਤਆਖਬਾਹਵਕਮੁਾਜਾਹਾ।ਇਸਲਈਮਪਬਾ

38ਵਪਲਾਤਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਸਚਕੀਹ?ਇਹਕਵਹਕਉਹਫੁ

39ਪੁਤਹਾਡੀਇਕੁੀਤਹਵਕਮਤਹਾਡਲਈਪਸਾਹਬਵਤਉਹਾੁ

40ਤਬਉਨਾਸਭਨਾਨਫੁਪਕਾੁਕਆਵਖਆ,ਇਹਮਨਖਨਹੀ ਸਿ਼ੁ਼ਾਸ।ਹਣ਼ੁ਼ਾਸਇਕਡਾਕਸੀ।

1ਇਸਲਈਵਪਲਾਤਸਨਵਯਸਨਫੜਵਲਆਅਤਉਸਨਕੁੜ ਮਾੁ।

2ਅਤਵਸਪਾਹੀਆਨਕਵਡਆਬਾਤਾਜ਼ਣਾਕਉਹਬਵਸੁਉਤ ੁਵਖਆਅਤਉਹਨ਼ਿਣੀਚਿਾਪਾਇਆ।

3ਅਤਆਵਖਆ,ਹਯਹਬੀਆਬਪਾਤਸਾਹ,ਨਮਸਕਾੁ!ਅਤਉਨਾਨ ਉਸਨਆਪਣਹਥਾਨਾਲਮਾਵੁਆ।

4ਇਸਲਈਵਪਲਾਤਸਫੁ਼ਾਹੁਵਿਆਅਤਉਨਾਨਵਕਹਾ,“ਿਖ, ਮਉਸਨਤਹਾਡਕਲਵਲਆਉਬਾਹਾਤਾਜਤਸੀਜਾਣਸਕਵਕਮਨ ਉਸਬਵਿਚਕਈਬਸਨਹੀਹ।

5ਤਬਵਯਸਕਵਡਆਬਾਤਾਜਅਤ਼ਿਣੀਚਲਾਪਵਹਨਕ਼ਾਹੁ ਆਇਆ।ਤਬਵਪਲਾਤਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਿਖਉਹਮਨਖ!

6ਇਸਲਈਜਬਪਧਾਨਜਾਜਕਾਅਤਵਸਪਾਹੀਆਨਉਸਨਿਵਖਆ

11ਵਯਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਤੁਾਮੁਵਿੁਧਕਈਸਕਤੀਨਹੀਸੀ,ਜਬ ਤਕਇਹਤਨਉਪੁਨਾਵਬਤਾਵਿਆਹਿ,ਇਸਲਈਵਜਸਨਮਨ ਤੁਹਿਾਲਕੀਤਾਹ,ਉਸਤਿਡਾਪਾਪਹ।

12ਤਬਤਵਪਲਾਤਸਨਉਸਨਛਡਣਬੀਕਵਸਸਕੀਤੀਪੁ ਯਹਬੀਆਨਉਚੀਅਿਾਜਨਾਲਆਵਖਆ,ਜਤਇਸਆਬਮੀਨਛਡ ਬਿਤਾਤਕਸੁਬਾਵਮਤੁਨਹੀਹ,ਜਕਈਆਪਣਆਪਨੁਾਜਾ ਼ਣਾਉਬਾਹਉਹਕਸੁਬਵਿੁਧ਼ਲਬਾਹ।

13ਜਬਵਪਲਾਤਸਨਇਹਿਲਸਣੀ,ਤਾਉਹਵਯਸਨ਼ਾਹੁਲ ਆਇਆਅਤਉਸਥਾਉਤਵਨਆਬੀਿਬੀਉਤ਼ਠਵਿਆਵਜਸਨ ਫਗਪਾਥਵਕਹਾਜਾਬਾਹ,ਪੁਇ਼ੁਾਨੀਵਿਚਿ਼ਥਾਵਕਹਾਜਾਬਾਹ। 14ਅਤਇਹਪਸਾਹਬੀਵਤਆੁੀਬਾਸਮਾਸੀ,ਅਤਛਿਘਗਬ ਕੁੀ਼ਸੀ,ਅਤਉਸਨਯਹਬੀਆਨਵਕਹਾ,ਿਖ,ਤਹਾਡਾੁਾਜਾ!

15ਪੁਉਨਾਨਉਚੀ-ਉਚੀਪਕਾੁਕਵਕਹਾ,ਇਸਨਬੁਕੁ,ਇਸ ਨਸਲੀ਼ਵਬਓ।ਵਪਲਾਤਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਕੀਮਤਹਾਡੁਾਜ ਨਸਲੀ਼ਉਤਚੜਾਿਾ?ਪੁਧਾਨਜਾਜਕਾਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਸਾਡਾਕਈ ੁਾਜਾਨਹੀਪੁਕਸੁਹ।

16ਤਬਉਸਨਉਸਨਸਲੀ਼ਉਤਚੜਾਉਣਲਈਉਨਾਬਹਿਾਲ ਕੁਵਬਤਾ।ਅਤਉਹਵਯਸਨਫੜਕਲਿਏ। 17ਅਤਉਹਆਪਣੀਸਲੀ਼ਚਕਕਇਕਖਪੜੀਬੀਥਾਕਹਾਉਣ ਿਾਲੀਥਾਵਿਚਵਿਆ,ਵਜਸਨਇ਼ੁਾਨੀਵਿਚਿਲਿਥਾਵਕਹਾਜਾਬਾ ਹ।

18ਵਜਥਉਨਾਨਉਸਨਸਲੀ਼ਉਤਚੜਾਇਆ,ਅਤਉਸਬਨਾਲ ਬਹੁ,ਇਕਬਬਹੀਪਾਸ,ਅਤਵਯਸਵਿਚਕਾੁ।

19ਅਤਵਪਲਾਤਸਨਇਕਵਸੁਲਖਵਲਵਖਆਅਤਸਲੀ਼ਉਤ ੁਵਖਆ।ਅਤਵਲਖਤਇਹਸੀ,ਨਾਸੁਤਬਾਵਯਸਯਹਬੀਆਬਾ

ੁਾਜਾ।

20ਇਹਵਸੁਲਖਤਾ਼ਹਤਸਾੁਯਹਬੀਆਨਪਵੜਆ:ਵਕਉਵਕਉਹ ਥਾਵਜਥਵਯਸਨਸਲੀ਼ਵਬਤੀਿਈਸੀਉਹਸਵਹੁਬਨੜਸੀ:ਅਤ ਇਹਇ਼ੁਾਨੀ,ਯਨਾਨੀਅਤਲਾਤੀਨੀਵਿਚਵਲਵਖਆਵਿਆਸੀ।

21ਤਬਯਹਬੀਆਬਪਧਾਨਜਾਜਕਾਨਵਪਲਾਤਸਨਵਕਹਾ, “ਯਹਬੀਆਬਾੁਾਜਾਨਾਵਲਖ।ਪੁਉਸਨਵਕਹਾ,ਮਯਹਬੀਆਬਾ

ੁਾਜਾਹਾ।

22ਵਪਲਾਤਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਜਮਵਲਵਖਆਹਮਵਲਵਖਆਹ।

23ਫੁਵਸਪਾਹੀਆਨ,ਜਬਵਯਸਨਸਲੀ਼ਉਤਚੜਾਵਬਤਾ,ਉਸਬ ਕਪੜਲਲਏਅਤਹੁਵਸਪਾਹੀਲਈਚਾੁਵਹਸਕੀਤ।ਅਤਉਸਬਾ ਕਗਿੀ:ਹਣਕਗਵ਼ਨਾਸੀਮਿਾਲਾਸੀ,ਉਪੁਪੁੀਤੁਾ਼ਵਣਆ ਹਇਆਸੀ।

24ਇਸਲਈਉਨਾਨਆਪਸਵਿਚਆਵਖਆ,ਆਓਆਪਾਇਸਨ ਨਾਪਾੜੀਏਸਿਇਸਬਲਈਿਣਾਪਾਈਏਵਕਇਹਵਕਸਬਾਹਿਿਾ: ਤਾਜਪਥੀਆਬਾਇਹ਼ਚਨਪੁਾਹਿਜਆਖਬਾਹ,ਉਨਾਨਮੁ ਕਪੜਆਪਸਵਿਚਿਡਅਤਮੁਕਪੜਲਈਿਣਪਾਏ।ਇਸਲਈ

ਜਹਨ

29ਉਥਵਸੁਕਨਾਲਭਵੁਆਹਇਆਇਕਭਾਡਾੁਵਖਆਹਇਆਸੀ

26ਇਸਲਈਜਬਵਯਸਨਆਪਣੀਮਾਤਾਨਅਤਉਸਚਲਨਵਜਸ

27ਤਬਉਸਨਚਲਨਆਵਖਆ,ਿਖਤੁੀਮਾਤਾ!ਅਤਉਸਸਮਤ

31ਇਸਲਈਯਹਬੀਆਨਇਹਵਤਆੁੀਕੀਤੀਸੀਵਕਸ਼ਤਬਵਬਨ ਸਲੀ਼ਉਤਲਾਸਾਨਾੁਵਹਣ,(ਵਕਉਵਕਸ਼ਤਬਾਵਬਨਇਕਉਚਾ ਵਬਨਸੀ,)ਵਪਲਾਤਸਨ਼ਨਤੀਕੀਤੀਵਕਉਨਾਬੀਆਲਤਾਤੜੀਆ ਜਾਣਅਤਉਹਮੁਜਾਣ।ਖਹਵਲਆ।

32ਤਬਵਸਪਾਹੀਆਨਆਕਪਵਹਲਬੀਆਲਤਾਤੜਵਬਤੀਆਅਤ ਬਜਬੀਆਲਤਾਜਉਸਬਨਾਲਸਲੀ਼ਉਤਚੜਾਇਆਵਿਆਸੀ।

33ਪੁਜਬਉਹਵਯਸਕਲਆਏਅਤਿਵਖਆਵਕਉਹਪਵਹਲਾਹੀ ਮੁਚਕਾਸੀ,ਤਾਉਨਾਨਉਸਬੀਆਲਤਾਨਾਤੜੀਆ।

34ਪੁਵਸਪਾਹੀਆਵਿਚਇਕਨ਼ੁਛਨਾਲਉਸਬੀਲਤਵਿਨਵਬਤੀ

35ਅਤਵਜਸਨਇਸਨਬਵਖਆਉਹਸਚਾਹਅਤਉਹਜਾਣਬਾਹਵਕ

36ਵਕਉਜਇਹਿਲਾਇਸਲਈਕੀਤੀਆਿਈਆਸਨਵਕਪਥੀਆ

37ਅਤਫੁਇਕਹੁਪਥੀਆਖਬੀਹ,ਉਹਉਸਨਿਖਣਿਵਜਸਨ

38ਇਸਤ਼ਾਅਬਅਵੁਮਥੀਆਬਯਸਫਨਜਵਯਸਬਾਚਲਾਸੀ,

40ਤਬਉਨਾਨਵਯਸਬੀਲਥਨਲਕਉਸਨਮਸਾਵਲਆਨਾਲ ਵਲਨਨਬਕਪਵੜਆਵਿਚਪਾਵਬਤਾਵਜਿਯਹਬੀਆਵਿਚਬਫਨਾਉਣ ਬਾਤੁੀਕਾਹ।

41ਵਜਥਉਸਨਸਲੀ਼ਵਬਤੀਿਈਸੀਉਥਇਕ਼ਾਗਸੀ।ਅਤ਼ਾਗ ਵਿਚਇਕਨਿੀਕ਼ੁ,ਵਜਸਵਿਚਅਜਤਕਮਨਖਨਹੀੁਵਖਆ ਵਿਆਸੀ।

42ਇਸਲਈਯਹਬੀਆਬੀਵਤਆੁੀਬਵਬਨਕੁਕਉਨਾਨਵਯਸਨ ਉਥੁਵਖਆ।ਵਕਉਵਕਕ਼ੁਨੜਸੀ।

1ਹਫਤਬਪਵਹਲਵਬਨਤੜਕਮਵੁਯਮਮਿਬਲੀਨੀਕ਼ੁਕਲ

2ਤਬਉਹਬੜਕਸਮਮਨਪਤੁਸਅਤਬਜਚਲਕਲਆਈਵਜਸ

ਜਹਨ

6ਤਬਸਮਮਨਪਤੁਸਉਹਬਮਿੁਆਇਆਅਤਕ਼ੁਵਿਚ

ਵਿਆਅਤਵਲਨਨਬਕਪੜਪਏਿਖ।

7ਅਤੁਮਾਲਵਜਹੜਾਉਸਬਵਸੁਬਆਲ-ਬਆਲਸੀ,ਵਲਨਨਬ ਕਪਵੜਆਨਾਲਨਹੀ,ਸਿਇਕਥਾਲਪਵਗਆਹਇਆਸੀ।

8ਤਬਉਹਬਜਾਚਲਾਿੀਅਬੁਵਿਆ,ਵਜਹੜਾਪਵਹਲਾਕ਼ੁਕਲ ਆਇਆਸੀਅਤਉਸਨਿਵਖਆਅਤਵਿਸਿਾਸਕੀਤਾ। 9ਵਕਉਵਕਅਜਤਕਉਹਪਥੀਆਨਨਹੀਜਾਣਬਸਨਵਕਉਸਨ ਮੁਵਬਆਵਿਚਬ਼ਾੁਾਜੀਉਬਾਹਣਾਚਾਹੀਬਾਹ। 10ਤਬਚਲਆਪਆਪਣਘੁਨਚਲਿਏ।

11ਪੁਮਵੁਯਮ਼ਾਹੁਕ਼ੁਬਕਲਖੜੀੁਬੀੁਹੀਅਤੁਬੀਹਈ ਉਹਝਕਿਈਅਤਕ਼ੁਿਲਝਾਤੀਮਾੁੀ।

12ਅਤਬਬਤਾਨਵਚਗਕਪੜਵਿਚ਼ਠਹਏਬਵਖਆ,ਇਕਵਸੁ ਉਤਅਤਬਜਨਪੁਾਕਲਵਜਥਵਯਸਬਾਸੁੀੁਵਪਆਸੀ। 13ਅਤਉਨਾਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਹਔੁਤ,ਤਵਕਉੁੁਹੀਹ?ਉਸਨ ਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਵਕਉਵਕਉਨਾਨਮੁਪਭਨਚਕਵਲਆਹ,ਅਤਮ ਨਹੀਜਾਣਬੀਵਕਉਨਾਨਉਸਨਵਕਥੁਵਖਆਹ।

14ਅਤਇਹਕਵਹਕਉਸਨਵਪਛਮੜਕਵਯਸਨਖਲਤਾਿਵਖਆ, ਪੁਉਹਨਹੀਜਾਣਬੀਸੀਵਕਇਹਵਯਸਸੀ। 15ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਹਔੁਤ,ਤਵਕਉੁੁਹੀਹ?ਤਸੀਵਕਸਨ ਭਾਲਬਹ?ਉਸਨਉਸਨ਼ਾਿੀਸਮਝਕਉਸਨਵਕਹਾ,“ਸੀਮਾਨ, ਜਕੁਤਸੀਉਸਨਇਥਜਨਮਵਬਤਾਹ,ਤਾਮਨਬਸਵਕਤਸੀਉਸਨ ਵਕਥੁਵਖਆਹ,ਅਤਮਉਸਨਲਜਾਿਾਿੀ।

16ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਮਵੁਯਮ।ਉਸਨਆਪਣਆਪਨਮੜ ਵਲਆਅਤਉਸਨਵਕਹਾ,ੁ਼ਨੀ;ਵਜਸਬਾਕਵਹਣਾਹ,ਮਾਸਗੁ। 17ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਮਨਨਾਛਹ।ਵਕਉਵਕਮਅਜਆਪਣ ਵਪਤਾਕਲਨਹੀਵਿਆਹਾ,ਪੁਮੁਭੁਾਿਾਕਲਜਾਓਅਤਉਨਾਨ ਆਖ,ਮਆਪਣਵਪਤਾਅਤਤਹਾਡਵਪਤਾਕਲਜਾਵੁਹਾਹਾ।ਅਤਮੁ ਪੁਮਸੁਅਤਤਹਾਡਪੁਮਸੁਨ।

18ਮਵੁਯਮਮਿਬਲੀਨੀਨਆਕਚਵਲਆਨਬਵਸਆਵਕਉਸਨ

ਪਭਨਿਵਖਆਹਅਤਉਸਨਉਸਨਇਹਿਲਾਆਖੀਆਹਨ।

19ਫੁਉਸਵਬਨਸਾਮਨ,ਹਫਤਬਾਪਵਹਲਾਵਬਨ,ਜਬਬੁਿਾਜ

ਵਜਥਚਲਯਹਬੀਆਬਡੁਇਕਠਹਏਸਨ,਼ਬਸਨ,ਵਯਸਕਲਆ ਕਵਿਚਕਾੁਖੜਾਹਵਿਆਅਤਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਤਹਾਨਸਾਤੀ

ਵਮਲ।

20ਅਤਇਹਕਵਹਕ,ਉਸਨਉਨਾਨਆਪਣਹਥਅਤਆਪਣਾ ਪਾਸਾਵਬਖਾਇਆ।ਤਬਚਲ਼ਹਤਖਸਹਏ,ਜਬਉਨਾਨਪਭਨ ਬਵਖਆ।

21ਵਯਸਨਫੁਉਨਾਨਵਕਹਾ,“ਤਹਾਨਸਾਤੀਵਮਲ।ਵਜਿਮੁਵਪਤਾ ਨਮਨਭਵਜਆਹ,ਮਿੀਤਹਾਨਭਜਵੁਹਾਹਾ। 22ਅਤਇਹਕਵਹਕਉਸਨਉਨਾਉਤਸਾਹਫਵਕਆਅਤਉਨਾਨ ਵਕਹਾ,ਤਸੀਪਵਿਤੁਆਤਮਾਨਪਾਪਤਕੁ। 23ਵਜਨਾਬਪਾਪਤਸੀਮਾਫਕੁਬਹ,ਉਹਉਨਾਨਮਾਫਕੀਤਜਾਬ

ਹਨ;ਅਤਵਜਨਾਬਪਾਪਤਸੀ਼ੁਕੁਾੁੁਖਬਹ,ਉਹ਼ੁਕੁਾੁ ਹਨ।

24ਪੁਥਮਾ,਼ਾੁਾਵਿਚਇਕ,ਵਜਸਨਵਬਵਬਮਸਵਕਹਾਜਾਬਾਹ,ਜਬ ਵਯਸਆਇਆਤਾਉਨਾਬਨਾਲਨਹੀਸੀ।

25ਇਸਲਈਬਜਚਵਲਆਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਅਸੀਪਭਨਬਵਖਆਹ।

29ਵਯਸਨਉਸਨਆਵਖਆ,ਥਮਾ,ਵਕਉਵਕਤਮਨਿਵਖਆਹ,ਤ

30ਅਤਹੁਿੀ਼ਹਤਸਾੁਵਨਸਾਨਵਯਸਨਆਪਣਚਵਲਆਬ ਸਾਮਣਕੀਤਜਇਸਪਸਤਕਵਿਚਨਹੀਵਲਖਿਏਹਨ:

31ਪੁਇਹਇਸਲਈਵਲਖੀਆਿਈਆਹਨਤਾਜਤਸੀਵਿਸਿਾਸ

ਵਿਸਿਾਸਕੁਕਤਸੀਉਸਬਨਾਮਬਆੁਾਜੀਿਨਪਾਪਤਕੁਸਕਬ

ਅਧਿਆਇ21

1ਇਨਾਿਲਾਤ਼ਾਅਬਵਯਸਨਗਾਈਵ਼ਵੁਯਾਸਝੀਲਬਕਲ

2ਉਥਸਮਮਨਪਤੁਸ,ਥਮਾਵਜਸਨਵਬਬਮਸਵਕਹਾਜਾਬਾਹ,

3ਸਮਮਨਪਤੁਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਮਮਛੀਆਫੜਨਜਾਬਾਹਾ।

4ਪੁਜਬਸਿੁਹਈਤਾਵਯਸਕਢਉਤਖੜਾਸੀ,ਪੁਚਵਲਆਨ ਪਤਾਨਹੀਸੀਵਕਇਹਵਯਸਸੀ।

5ਤਬਵਯਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,਼ਵਚਓ,ਕੀਤਹਾਡਕਲਕਈਮਾਸ ਹ?ਉਨਾਨਉਸਨਉਤੁਵਬਤਾ,ਨਹੀ।

6ਅਤਉਸਨਉਨਾਨਵਕਹਾ,ਜਹਾਜਬਸਜਪਾਸਜਾਲਪਾਓਤਾ ਤਹਾਨਲਭਜਾਿਿਾ।ਉਨਾਨਇਸਲਈਸਗਵਬਤਾ,ਅਤਹਣਉਹ ਮਛੀਆਬੀਭੀੜਬਕਾੁਨਇਸਨਵਖਚਣਬਯਿਨਹੀਸਨ।

7ਇਸਲਈਉਹਚਲਾਵਜਸਨਵਯਸਵਪਆੁਕੁਬਾਸੀਪਤੁਸਨ ਆਵਖਆ,ਇਹਪਭਹ।ਜਬਸਮਮਨਪਤੁਸਨਸਵਣਆਵਕਇਹਪਭ ਹ,ਤਾਉਸਨਆਪਣਾਮਛੁਬਾਕਗਉਸਬਅਿਪਾਵਬਤਾ,(ਵਕਉਵਕ ਉਹਨਿਾਸੀ)ਅਤਆਪਣਆਪਨਸਮਬੁਵਿਚਸਗਵਬਤਾ।

8ਅਤਬਜਚਲਇਕਛਗਜਹਾਜਵਿਚਆਏ।(ਵਕਉਵਕਉਹਜਮੀਨ

10ਵਯਸਨਉਨਾਨਆਵਖਆ,ਵਜਹੜੀਮਛੀਤਸੀਹਣਫੜੀਹ,

ਜਹਨ

14ਇਹਤੀਜੀਿਾੁਹਜਬਵਯਸਨਮੁਵਬਆਵਿਚਜੀਉਠਣਤ ਼ਾਅਬਆਪਣਚਵਲਆਨਆਪਣਆਪਨਪਿਗਕੀਤਾ। 15ਜਬਉਹਭਜਨਕੁਚਕਤਾਵਯਸਨਸਮਮਨਪਤੁਸਨਵਕਹਾ, ਹਸਮਮਨ,ਯਨਾਹਬਪਤੁ,ਕੀਤਮਨਇਨਾਨਾਲਿਧਵਪਆੁ ਕੁਬਾਹ?ਉਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਹਾ,ਪਭ!ਤਸੀਜਾਣਬਹਵਕਮ ਤਹਾਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹਾ।ਉਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਮੁਲਵਲਆਨ ਚਾੁ।

16ਉਸਨਬਜੀਿਾੁਉਸਨਵਕਹਾ,ਹਸਮਮਨ,ਯਨਾਹਬਪਤੁ,ਕੀ ਤਮਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹ?ਉਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,“ਹਾ,ਪਭ!ਤਸੀ ਜਾਣਬਹਵਕਮਤਹਾਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹਾ।ਉਸਨਉਸਨਵਕਹਾ, ਮੁੀਆਭਡਾਨਚਾੁ।

17ਉਸਨਤੀਜੀਿਾੁਉਸਨਵਕਹਾ,ਸਮਮਨ,ਯਨਾਹਬਪਤੁ,ਕੀਤ ਮਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹ?ਪਤੁਸਉਬਾਸਹਇਆਵਕਉਵਕਉਸਨਤੀਜੀ ਿਾੁਉਸਨਵਕਹਾ,ਕੀਤਮਨਵਪਆੁਕੁਬਾਹ?ਉਸਨਉਸਨਵਕਹਾ, “ਪਭ,ਤਸਭਕਝਜਾਣਬਾਹ।ਤਸੀਜਾਣਬਹਵਕਮਤਹਾਨਵਪਆੁ ਕੁਬਾਹਾ।ਵਯਸਨਉਸਨਵਕਹਾ,ਮੁੀਆਭਡਾਨਚਾੁ। 18ਮਤਨਸਚਆਖਬਾਹਾ,ਜਬਤਜਿਾਨਸੀ,ਤਕਮੁ਼ਨਕਵਜਥ ਤਚਾਹਬਾਸੀਤੁਬਾਸੀ,ਪੁਜਬਤ਼ਢਾਹਿਿਾ,ਤਆਪਣਹਥ ਿਧਾਿਿਾ,ਅਤਬਜਾਤਨਕਮੁ਼ਨਕਵਜਥਤਲਜਾਿਿਾ।ਨਹੀ ਚਾਹਿਾ।

19ਉਸਨਇਹਿਲਬਸੀਵਕਉਹਵਕਸਮਤਨਾਲਪੁਮਸੁਬੀ ਿਵਡਆਈਕੁ।ਜਬਉਸਨਇਹਿਲਆਖੀ,ਉਸਨਉਸਨਵਕਹਾ, ਮੁਮਿੁਚਲ।

20ਤਬਪਤੁਸਨਵਪਛਮੜਕਉਸਚਲਨਬਵਖਆਵਜਸਨਵਯਸ ਵਪਆੁਕੁਬਾਸੀ।ਵਜਸਨੁਾਤਬਖਾਣਿਲਆਪਣੀਛਾਤੀਉਤਝਕ ਕਵਕਹਾ,ਪਭ,ਉਹਵਕਹੜਾਹਜਤਨਧਖਾਵਬਬਾਹ?

21ਪਤੁਸਨਉਹਨਿਖਕਵਯਸਨਵਕਹਾ,ਪਭਜੀ,ਇਹਮਨਖਕੀ ਕੁ?

22ਵਯਸਨਉਹਨਆਵਖਆ,ਜਕੁਮਚਾਹਾਵਕਉਹਮੁਆਉਣ ਤਕੁਕਤਾਤਨਕੀ?ਤਮੁਾਅਨਸੁਣਕੁ।

23ਫੁਭੁਾਿਾਵਿਚਇਹਿਲਫਲਿਈਵਕਉਸਚਲਨਨਹੀ ਮੁਨਾਚਾਹੀਬਾ,ਪੁਵਯਸਨਉਸਨਨਹੀਵਕਹਾ,ਉਹਨਹੀਮੁਿਾ। ਪੁ,ਜਕੁਮਚਾਹਬਾਹਾਵਕਉਹਮੁਆਉਣਤਕੁਕ,ਤਾਤਹਾਨ ਕੀਹ?

24ਇਹਉਹਚਲਾਹਜਇਨਾਿਲਾਬੀਿਿਾਹੀਵਬਬਾਹਅਤਉਸਨ ਇਹਿਲਾਵਲਖੀਆਅਤਅਸੀਜਾਣਬਹਾਵਕਉਸਬੀਿਿਾਹੀਸਚੀ ਹ।

25ਅਤਹੁਿੀ਼ਹਤਸਾੁੀਆਿਲਾਹਨਜਵਯਸਨਕੀਤੀਆਹਨ, ਜਉਹਹੁਇਕਨਵਲਖੀਆਜਾਣ,ਤਾਮਸਮਝਬਾਹਾਵਕਸਸਾੁ ਵਿਚਿੀਉਹਵਕਤਾ਼ਾਨਹੀਸਨਵਜਹੜੀਆਵਲਖੀਆਜਾਣੀਆ ਚਾਹੀਬੀਆਹਨ।ਆਮੀਨ।