4eBukuya Bamakabe
MALOBAYAEBANDELI
Bukuoyoezalilokolankakeyansɔmɔoyoezalikoyokana namakamboyansɔmɔyamoliliyabokonziyamabeya kala.Ezalimokapooyoetongamilikolónaminyokoya Antiochus,mokonziyamabeyaSiri,oyobamosusu babengakiyeEpiphane,MotoyaligbomaLisolóyaLoma yabikekeyalibosoelobelibatomibaleyamabeyandenge wanamosusu,Caligula,MotoyaMibaleoyoazalakina mayelemingi
LolengeyabokomioyoezalioyoyaorationBoye,na bokebintangoezalikomatampekokweyayadiskur; ntembenayangoezalimpenzakobebisa;logiquenayango ezalibongokotɛngatɛngate;bongomozindobapoussées nayango;boyemalilimakanisinayangoeteezwiesika nayangolokolaéchantillonyaeloquenceyapolelekoleka.
LikamboyantinaezaliMpokoMokomiabandina malobayamolendeyaPhilosophieyaRaisoninspirée. TolingakakokanisaEkekeoyoyantukumibalelokola ElekoyaBokanisimpekokesenisayangonaElekoya Masaponzokandebokomilokolaoyoezalimokakatano mponalikanisiyaboyeTozalikokutamokomimokooyo mbalamosusuazalakiyaekekeyalibosolibosoyaEleko yaboklistooyoazalikolobafilozofimokoyapoleleya Raisonoyoezalikakananguyalelooyondengeezalaki elekisikoyombulankótomibale.
Cadreyabaobservationsnabachambresyatortureezali sansrelâcheNamatoyinabisoyamikolooyooyoeyokani namakamboyamalembekolekaebetakanandengeya nsɔmɔBadétailsyabatorturesoyoelandana(oyoezali kopesalikanisiyabainstrumentsyaInquisitionespagnole basièclessima)ezalielaboratednandengeyasomona goûtnabisoAtakobimayabapersonnagesstoïquesya Vieux,baNdekoSambo,mpeMama,esalakaelokotempo nakodoucirferocitéoyoorateuroyoazalikoconjure Courage
BatatayakalayaLingombayaboklistobabatelaki malamumalamubukuoyo(tozwiyangoutanalibongoli mokoyaSiri)lokolamokandayamotuyamoneneya bizalelimalamumpeyamateya,mpenantembete,bato mingiyabaklistoyalibosooyobakufakibamartiru bamesanakinayango,oyobalamusamakitiinaesikaya kobomamartirunakotángayango
MOKAPOYA1
BolakisiyafilozofiutakalaoyoetaliRaisonInspiré Sivilizasioekokinainotemakanisiyalikolókoleka.Lisolo mokoya"Barépressions"Vɛrsɛ48elobelinamokuse Philosophiemobimbayabato
1Philosophiquenadegréyalikoloezalimotunaoyona proposerkolobela,elingikolobasokiRaisoninspiréeezali
mokonziyalikololikoloyabapassion;mpenafilozofina yangonakobondelampenzalikebinabino
2Mpoetekakatelikambooyoezalikolobelamaezalina ntinamingilokolaetapeyaboyebi,kasiesangisimasanzoli yabizalelimalamuoyoelekimonene,oyonayangonalingi kolobakomipekisa.
3Elingikolobaete,sokiRaisonemonisamieteezali kotambwisabamposaoyoezalimabemponakomipekisa, kolyamingimpemposayanzoto,emonisamimpepolele eteezalinkololikolóyabamposa,lokolaezalelimabe,oyo ezalikotɛmɛlabosembo,mpelikolónabaoyobazali kotɛmɛlabobali,elingikolobankandampempasimpe kobanga
4Kasi,bamosusubakokikomituna,sokiNtinaezalinkolo yabamposa,mponaninietambwisakakobosanampe kozangaboyebite?objectifnabangoezaliyakobwaka maseki
5EyanoezalieteRaisonezalinkolotelikolónambeba oyoekɔtinamakanisiyangomoko,kasilikolónabamposa tombebayabizalelimalamuoyoezalimabempona bosembompenamobalimpenakomipekisampena kosambisa;mpemosalanayangonalikambonabango ezalitemponakosilisabamposa,kasimponakopesabiso likokiyakotɛmɛlayangonaelonga.
6Nakokakikomemalibosonabinobandakisamingi,oyo eutinamazibandengenandenge,epaiwapiBokanisi emonisakieteezalimokonzilikoloyabamposa,kasi ndakisaelekimalamumosikaoyonakokikopesaezali etamboliyalokumuyabayebakufakimponabolamuya bolamu,Eleazar,mpeBandekoSambompeMama 7Mpobangobansonabotiyolibwabangobwabampasi, iyo,kutukinonaliwa,bamonisakieteMakanisi etombolakakolekabamposa
8Nakokikoyeisamoneneawanamasanzoliyabizaleli malamunabango,bango,mibalielongonaMama, kokufakanamokolooyotozalikosepelamponabolingo yakitokoyabizalelimalamumpebolamu,kasinakopesa bangolongonyamponalokumuoyobazwi.
9Mpoetebosepelioyobayokakimponampikompe koyikampikonabango,bobelenamokilimobimbatekasi nababominabangompenza,esalakibangobakomiya kokweyayabokonziyamobuluoyoekolonabisoezalaki nansenayango,balongakimobulunaboyikimpikona bango,boyenanzelanabangombokanabango epɛtolamaki
10Kasinakozwasikawalibakuyakolobelalikambooyo, nsimayakobandanaliteyayamonene,lokolanazalina momesanoyakosala,mpenakokendensimanalisolona bango,kopesakankembonaNzambeyamayelenyonso 11Nayango,motunanabisoezalisokiNtinaezalinkolo oyoalekibamposa
12KasitosengelikolimbolakakaniniNtinaezalimpenini mposaezali,mpelolengeboniyamposaezali,mpesoki Ntinaelekibangonyonso
13Ntinanazalikozwalokolamakanisioyoezalikolinga minginamakanisiyapolelebomoiyamayele.
14Mayelenazwilokolaboyebiyamakambo,yabonzambe mpeyabato,mpeyabantinanayango
15Nazalikozwayangolokolamimesenooyotozwinanse yaMibeko,oyonanzelanayangotoyekolakanalimemya oyoesengelimakamboyaNzambempemponalitombana bisoyamokilimakamboyabato.
16Sikawabwaniaemonisaminanseyalolengeya bosambisimpebosembo,mpempiko,mpebopekisami.
17Kasikosambisatokomipekisandeezalikoyangela bangonyonso,mpambatenanzelanayango,nabosolo, Makanisiemonisakabokonzinayangolikolónabamposa.
18Kasiyabamposaezalinamazibamibaleyamobimba, elingikoloba,esengompempasi,mpemokotomosusu ezalimpenzayamolimolokolampeyanzoto.
19Mpenaoyoetalibisengompempasiezalinamakambo mingioyobamposaezalinamolɔngɔmosusu
20Boye,atakomposaezalilibosoyabisengo,bosepeli elandakansima,mpeatakobobangiezalilibosoyampasi, nsimayampasieyakamawa.
21Nkanda,lisusu,sokimotoakozongelanzelayamayoki naye,ezalimposaoyokatinayangoesanganiesengompe mpasi.
22Nanseyaesengo,mpe,eyakakokitawanayabizaleli malamuoyoelakisakandengenandengeyabamposa
23Ezalikomonananamolimolokolakomikumisa,mpe lokoso,mpenkemboyampamba,mpekowelana,mpe kolobaloba,mpenanzotolokolakoliamisuniyabapaya, mpekoleisamakasi,mpekolyanakobombana.
24Sikawaesengompempasilokolaezalakilokolabanzete mibale,kokolautananzotompemolimo,bitapemingiya bamposaoyoebimi;mpeRaisonyamotomokonamoko lokolamosali-elanga,kokatamatitimabempekokatampe kokangisa,mpekofungolamaimpekotambwisayango awampekuna,ememakazambayabizalelimpeya bamposananseyabobateliyandako
25MpoatakoBokanisiezalimotambwisiyabizaleli malamuezalinkoloyabamposa.
26Tala,sikawa,naesikayayambo,eteBokanisiekomi likololikoloyabamposananguyayamosalayakopekisa yabopekisami.
27Bopekisami,nazwiyango,ezalikopekisabamposa;kasi yabamposamosusuezaliyamakanisimpemosusuya nzoto,mpemitindonyonsomibaleetambwisamipolelena Makanisi;ntangotozalikomekamaepaiyamisunioyo epekisami,ndengeninitokómakakotikabisengooyo esengelikozwamanayango?
28EzaliteeteMakanisiezalinanguyayakopekisamposa yakolya?Namakanisinangaiezalibongo
29Naboyokaninayangontangotozalikoyokamposaya kolyabanyamayamaimpebandɛkɛmpebanyamampe misuniyandimbolanyonsooyoepekisamimponabisona nzelayaMibeko,toboyakananzelayabokonziya Makanisi
30Mpoetebamposanabisoyakolyaekangamakampe epekisaminamakanisiyabokatikati,mpekoningana nyonsoyanzotoetosakabokangamiyaMakanisi
31Mpeniniezalimponakokamwasokimposayabomoto yamolimomponakosepelanambumayakitokoesili?
32Yango,nantembete,ezalintinaoyotozalikokumisa Yozefeoyoazalakinabizalelimalamu,mpambatena nzelayaMakanisinaye,namilendeyamakanisi,atalelaki mposayamosuniMponaye,elengemobalinambulaoyo mposayanzotoezalimakasi,nanzelayaRaisonnaye asilisakimposayabamposanaye
33MpeBokanisiemonisamieteekitisakamposaya kosangisanzotokakate,kasiyalolengenyonsoyakolula.
+34MpoMibekoelobiete:‘Osengelitekolulamwasiya mozalaninayo,toelokomokoteoyoezaliyamozalanina yo’
35Yasolo,ntangoMibekoepesibisomitindoyakolulate, esengeli,nakanisi,kondimisamakasintembeoyoelobiete Ntinaezalinamakokiyakopekisabamposayalokoso,ata lokolaesalakabamposaoyoezalikobundanabosembo 36Ndengeninilisusu,moto,oyonandengeyabomoto azaligormandizingmpelokosompekolangwamasanga, akokikoteyamakobongolabomotonaye,sokiNtinaezali poleletenkoloyabamposa?
+37Yasolo,ntangokakamotoabongisibomoinayena kolandaMibeko,sokiazalinamobulu,asalakamakambo oyoeyokanitenaezalelinaye,mpeadefisakabatooyo bazalinabosɛngambongokozangaintérêt,mpenabileko yambulayansamboalongolinyongo.
38Mpesokiazalinabokatikati,azalikobwakamana MibekonanzelayamosalayaMakanisi,mpeazalikoboya kobukamatitinayeyamatititokobukambumayavinyo yansukanabilanganayeyavinyo
39Mpenaoyoetalinyonsooyoetikalitokokikoyebaete Bokanisiezalinaesikayankololikoloyabamposato bolingo
+40MpoMibekoezalinaesikaoyoelekibolingompona baboti,naboyeetemobaliatikabizalelinayeyamalamu mponabangote,+mpeelekibolingonayemponamwasi, +naboyeetesokiabukimobekomobaliapamelakaye,+ mpeyangoetambwisakabolingomponabana,+naboye etesokibazalinansɔni,mobaliapesabangoetumbu,+ mpeyangoetambwisakamakambooyobalobietebazalina boninga,+mpomobaliapamelabaninganayesokibasali mabe
41Mpebokanisateeteezalilikamboyabokesenintango BokanisinanzelayaMibekoezalinamakokiyakolonga atakoyina,naboyeetemotoaboyakokatabilangaya mbumayamonguna,mpeabatelakabilokoyamongunana bapunzi,mpeasangisibilokonabangooyoepalangani.
42MpebokonziyaMakanisiemonisamimpeeteezali kotandamananzelayabamposatomakambomabeoyo ezalinankandamingi,mposayalokumu,mpambampamba, komilakisa,lolendo,mpekolobalobansima
+43Mpomakanisiyabokatikatiebenganakabamposa wananyonsoyambindo,ndengemokondeesalakankanda, mpoelongiataoyo
44Iyo,MosentangoasilikelakiDatanampeAbirame apesakinzelayaofeletenankandayaye,kasiayangelaki nkandayayenaNtinayaye
45Mpomakanisiyabokatikatiezalinamakoki,lokola nalobaki,kolongaelongalikoloyabamposa,kobongola basusu,nzokandekonyatabasusumobimba
+46MponaninilisusutatanabisoyamayeleYakobo apesakifotinabandakoyaSimeonanáLevimpona kobomalibotayaBasekemekozangamayele,mpealobaki ete:‘Nkandanabangoelakelamamabe!’
47MposokiMakanisiezalakitenanguyayakopekisa nkandayabangoalingakikolobaboyete
48MponamokolooyoNzambeakelakimoto,akotisaki katinayebamposampemposanaye,mpelisusu,na ntangomokompenza,atyakimakanisinakitiyabokonzi nakatikatiyamayokimponakozalamotambwisinaye mosantunamakambomanso;mpenamakanisiapesaki Mibeko,oyonanzelanayangosokomotoamibongisa,
akoyangelabokonzioyoezalinabokatikati,mpeya bosembo,mpeyabizalelimalamu,mpeyampiko.
MOKAPOYA2
BokonziyaMposampeNkandaLisoloyamposayamaiya DavidiMikapoyakoninganayalisoloyakalaSavage amekikosalaeteBayudabályanguluMalobaya kosepelisaoyoelobelibankimokoyakala(Vɛrsɛ21)
1Bonalors,mutuakokikotuna,sokiRaisonezalimaître yabapassionpourquoiezalimaîtreyakobosanapeya ignorancete?
2Kasintembeyangoezalimpenzakosɛkisa.Mpoete Raisonelakisamitelokolankololikoloyabamposato mbebanayangomoko,kasilikoloyaoyoyanzoto
3Nandakisa,mokotekatinabinoazalinalikokiya kosilisamposanabisoyabomoto,kasiNtinaekokikopesa yelikokiyakokimakokómisamamoombonamposa
4Mokotekatinabinoazalinamakokiyakosilisankanda namolimo,kasiekokikosalemamponaNtinakoya kosalisayemponakobundisankanda
5Mokotekatinabinoakokikosilisaezaleliyamabe,kasi Raisonakokikozalamoninganayeyanguyampona koboyakoningananamakanisimabe
6Raisonezaliteextirpationyabapassions,kasi antagonistenayango
7LikamboyamposayamaiyaMokonziDavidiekoki kosalisaatamoketemponakomonisayangopolele.
+8MpontangoDavidiabundisakiBafilistiamokolo mobimbayabomoimobimba,mpenalisalisiyababundi yambokanabisoabomakimingikatinabango,ayakina mpokwa,batonyonsobatikakibangonamotokimpena mosalamakasi,nahemayabokonzi,oyomampinga mobimbayabankɔkɔnabisoetyakikaazingazingana yango
+9Bongobasodanyonsobakweakimponakolyana mpokwa;kasimokonzi,lokolaasilisakinamposamakasi yamai,atakoazalakinamaimingi,akokakitekosilisa yango
10Naesikanayango,mposayakozangamayelempona maioyoezalakinamabokoyamongunanamakasioyo ezalakisekobakisama,ezikisakiyempeelongolamakina motompeesilisakiye.
+11Bongontangomokɛngɛlinayeyanzotoamilelaki mponamposayamokonzi,bilengemibale,babundiya nguya,bayokakinsɔnietemokonzinabangoazangimposa naye,balatakibibundelinabangonyonso,mpebazwaki mbɛkiyamai,mpebamatakinabifeloyabanguna;mpe koyibakozangaetebáyebayangokolekabakɛngɛlioyo bazalakinaporte,balukakinakaanyonsoyabanguna
12Mpenampikonyonsobakutakiliziba,mpebabendaki utanayangomopɛpɛmponamokonzi.
13KasiDavidi,atakoazalakinainokozikanamposaya mai,amonakietekosopanayandengewana,oyo etángamakieteekokaninamakila,ezalakilikamamonene mponamolimonaye
14Yangowana,kotɛmɛlaRaisonnayenamposanaye, asopakimaiyangolokolalikaboepaiyaNzambe
15Mpoetemakanisiyabokatikatiezalinamakokiya kolongamalakoyabamposa,mpeyakobomamɔtɔya mposa,mpekobundanaelonganampasiyanzotonabiso atakoezalimakasikoleka,mpenakitokoyabizaleli
malamumpebolamuyaMakanisimponakoboyana kotyolabokonzinyonsoyabamposa.
16MpesikawalibakuebengibisokotialisoloyaNtinaya komipekisa.
17Nantangooyobatatanabisobasepelakinakimya monenenanzelayakotosaMibekonandengeesengeli, mpebazalakinalikamboyaesengo,naboyeeteSéleucus Nicanore,mokonziyaAzia,andimakimpakompona mosalayatempelo,mpeandimakipolitikinabiso,na ntangowanampenza,mibalimosusu,oyobasalakina ndengeyalingombanaboyokaniyabatonyonso, bakɔtisakibisonamakamamingimpendengenandenge
18Onias,motoyabizaleliyalikolo,lokolanganga-nzambe monenenantangowanampeazalakinaebongampona bomoinaye,Simonamokoatombolakietulukumokompo nakotɛmɛlaye,kasilokolaatakomalobamabeyandenge nyonsoalongakitekozokisayemponabato,akimakina mbokamopayanamokanoyakotɛkambokanaye
+19BongoakómakiepaiyaApollone,guvɛrnɛrɛyaSiri mpeyaFenisiampeyaSilisia,mpealobakiete:‘Lokola nazalisemboepaiyamokonzi,nazaliawamponakoyebisa binoetenababombeloyamosoloyaYelusalemebankóto mingiyabilokooyobatonyonsobabombaka,oyoezalina kɔntiyatempelote,mpenalotomonyonsoezalibilokoya MokonziSeleucus.”
+20Apoloneatunakimakambomikemikeyalikambo yango,akumisakiSimonamponamosalanayeyasembo epaiyamokonzi,mpeakendakimbangunalopangoya Seleucus,ayebisakiyeelokoyamotuyayamotuya;na nsima,nsimayakozwabokonziyakotalelalikamboyango, atambolakinokinokinambokanabiso,elongonaSimona oyoalakelamamabempelimpingamokoyanguyamingi, mpeasakolakieteazalakiwananaetindayamokonzimpo nakozwabilokooyobatobangomokobatyakinaesikaya kobombambongo
21Batobabisobasilikakiminginaliyebisiliye,mpe batelemelimakasi,kotalakayango,likamboyankanda mponabayebapesakibotiamibwabangonabozwibwa tempelomponakoyibabango,mpebabwakakibipekiseli binsobikokinanzelanaye.
22Nzokande,Apollone,nakobangisa,akɔtakinatempelo +23Bongobanganga-nzambenatempelompebasimpe banababondelakiNzambeeteayakobikisaEsikaMosantu nayeoyobazalakikobukana;mpentangoApollonius elongonamampinganayeyabibundelibatambolakimpo nakokangambongo,kunababimakiutanalolabaanzelu, komatanabampunda,nankakekongengautanamaboko mabango,mpebabwakakibobangimonenempe koninganalikololyabango
+24MpeApolloneakweyakinansenaLopangoya Bapakano,mpeasembolakimabɔkɔnayenalikoló,mpe namaiyamisoabondelakiBaebeleetebábondelampona yempebápekisankandayamampingayalikoló 25Mpoalobakieteasalakilisumumpeabongikutunaliwa, mpeetesokoapesamelibomoibwayeakokumisaepaiya batobansolipambolilyaEsikaMosantu
26LokolaOnias,nganga-nzambemoneneepusamakina malobawana,atakoazalakinabokɛngiminginamakambo mosusu,abondelakimponayenokitemokonziSéleucus akanisaeteApolloneakweisamakinamayeleyamotokasi nabosemboyaNzambete
+27Nayango,Apollone,nsimayakobikisamanayena ndengeyakokamwa,alongwakimponakoyebisamokonzi makambooyoekómelakiye
+28KasiSéleucusakufaki,mokitaninayenakitiya bokonziezalakimwananayeAntiochusEpiphane,moto mokoyansɔmɔoyoalekindelo;oyoabenganakiOniasna ebonganayeyabule,mpeakómisakindekonayeYason nganga-nzambemonenenaesikanayango,ezalelaezalaki etenaesikayakoponamaJasoneafutayetalantankóto misatonankamamotobanantukumotobambulanambula
+29Nayango,atyakiYasonanganga-nzambemonene mpeatyakiyemokonzi-mokonziyabato
30Mpeye(Yason)akotisakibatobabisololengeyasika yabomoimpemobeko-mokonziyasikanakobukaka mpenzaMibeko;naboyeeteatyakikakatendakoya masanonaNgombayabatatanabiso,kasialongolaki mpenzamosalayatempelo
31Yangowanabosemboyabonzambeepelisamakina nkandampeememakiAntiochusyemeilokolamongunana biso
32Mponantangoninibeazalakikosalaetumbana PtoléméenaEzipitompeayokakietebatoyaYelusaleme basepelakimingimponalapoloyaliwanaye,mbalamoko azongakinsimamponakobundisabango
33Mpeesilisakikopunzakaengumbaasalakimobeko mokokofundaetumbuyaliwalikololyamotonyonsooyo akomonanakozalanabomoinsimayamobekomwabatata babiso.
+34Kasiamonakietemibekonayenyonsoezalakina ntinatemponakobukaboyokaniyabatonabisona Mibeko,mpeamonakietebatyolakampenzamakambona yenyonsoyakobangisampeetumbu,naboyeeteatabasi mpobakatakibananabangoyamibalingenga,atako bayebakilibosoniniekozalansukanabango,babwakama, elongonabananabango,namotónamabanga +35Nayango,ntangoebeleyabatobazalakikotyola mibekonaye,yemokoamekakikotindikamotonamoto namakasinakonyokolamotonamotonakokabwanampo nakolyamisuniyambindompenabongoaboyalingomba yaBayuda.
+36Nayango,Antiochusmokonziyamobulu,elongona bakonsilinaye,afandakimponakosambisamanaesika mokooyoetombwanánabasodanayeoyobabendamaki zingazinganayenabibundelinyonso,mpeapesaki mitindonabakɛngɛlinayeetebábendakunamobali mokomokoyaBaebelempebátindabangonamakasibálya mosuniyangulumpebilokooyobapesakinabikeko;kasi sokomokoaboyikomipekisanabilokoyambindo, asengelakikonyokolabangompekobomabango
37Mpentangobatomingibakangamakinamakasi,moto mokoyalibosoutanakatiyalisangáamemamakilibosoya Antiochus,Moebelemokooyonkombonayeezalaki Eleazar,nganga-nzambenambotama,oyoazwaki formasyonaboyebiyamibeko,motooyoakolinamibu mpeayebanimalamunabatomingiyalopangoyamobulu mponafilozofinaye
38MpeAntiochus,kotalakaye,alobakiete:‘Libosonatika eteminyokoebandamponayo,Eemotoyalokumu, nakopesayotolioyo,eteolyamosuniyangulumpe obikisabomoinayo;mponazalikomemyambulanayo mpensukinayoyampɛmbɛ,atakokolatayangontango
molaimpenza,mpenainokokangamanalingombaya Bayuda,esalakaetenakanisaeteozalifilozofete.
39Mpoeteelekimalamuezalimosuniyanyamaoyooyo Bozalisiepesibisonangolu,mpemponaninibokoyina yango?Soloezalibozobakosepelatenabisengoya innocent,mpeezalimabekoboyabolamuyaNature
40Kasiekozalalisusubozobamonenekoleka,nakanisi,na ngambonayosokonakopumbwayampambampambana ntinayabosolookobakotelemelaatangaimponaetumbu nayomoko
41Okolamukatenafilozofinayoyabozoba?Okobwaka pembenitebozobayabacalculsnayompe,kozwakacadre mosusuyamakanisioyoebonginamibunayoyakokola, koyekolafilozofiyasoloyabolamu,mpelolengeninitoli nangaiyabolingomalamu,mpeokozalanamawanamibu nayomokoyalokumu?
+42Mpobókanisampelikambooyoeteatasokiezalina Nguyamokoboyeoyolisonayeezalilikolónalingomba oyoyabino,akolimbisabinontangonyonsompona kobukamobekooyobosalinakotindikama’
43busalendisamakinamokonziyabokonzinakolia misuniyambindonandengeoyoepekisami,Eleazar asengakindingisayakoloba;mpeazwiyango,abandaki diskurnayelibosoyaesambiseloboye:
44‘Biso,OAntiochus,lokolatondimiMibekoya BonzambelokolaMibekoyambokanabiso,tondimiteete ntinamokoyamakasietiamakilikolonabisokolekaoyo yabotosinabisonaMibeko.
45Yangowana,tomonieteezalimalamutenandenge nyonsomponakobukaMibeko
46Mpeatakobongo,sokiMibekoyabiso,lokolabozali kopesalikanisi,yasoloyabonzambete,nzokande tondimakiyangompambaeteezaliyabonzambe,kutu boyeekozalamalamutemponabisokobebisalokumuna bisomponabonzambe
+47Bongo,bokanisateeteezalilisumumokemponabiso kolyaelokoyambindo,mpoetekobukaMibeko,ezalana makambomiketonamakambominene,ezalimpensɔni ndengemoko;mponalikambonyonsomibale,Mibeko etyolamindengemoko.
48Mpebozalikotyolafilozofinabiso,lokolandenanse nayangotozalikobikanalolengeoyoekeseninamakanisi +49Ezalibongote,mpambateMibekoezalikoteyabiso komipekisa,+naboyeetetozalibankolonabisengompe bamposanabisonyonsompetoteyamimalamunabobali mpotóyikampikonampasinyonsonamotemamoko;mpe eteyibosembo,naboyeetenabizalelinabisonyonso ndengenandengetosalakanabosembo,mpeeteyaka boyengebene,naboyeetenalimemyaoyoesengeli tosambelakakaNzambeoyoazali
50Yangowanatozalikolyabileiyambindote;mpona kondimaeteMibekonabisoepesamelinaNzambe,toyebi mpeeteMozalisiyamokili,lokolaMopesiMibeko, ayokakamponabisoengebenenabomotonabiso
+51Apesibisomitindoetetólyabilokooyoekozala malamumponamilimonabiso,+mpeapekisibisokolya bileioyoekokesana.
+52Kasiezalimosalayamotoyamobulueteotindabiso kakatetóbukaMibeko,kasiosengelimpekotindabiso tólyanandengeoyoekokakotyola’mbindooyoezali mpenzansɔnimponabiso
53Kasibokosekangaiboyete,mpenakobukandaiyabule yabankɔkɔnangaitemponakotosaMibeko,atasoki bozalikopasolamisonangaimpekobukamisuninangai
54Nazalimpenzatekozangamotonabobangekasiete ntangobosemboezalinalikamamakasiyabolenge ezongakanaNtinanangai
+55Nayango,bóbalusamakasibatɛlɛnabinompe bópumbwamɔtɔnabino.Nayokelakabobangenangai mawamingitenaboyeetenabukaMibekoyabatatana ngainamotonangaimoko
56Nakondisayote,OMobekooyoozalakimolakisina ngai;Nakotikayote,Okomipekisamolingami; Nakoyokisayosonite,ORaisonoyoelingakamayele, mpenakowanganayote,Obonganganzambeoyo ekumisamimpeboyebiyaMibeko
57Okobebisampetemonokoyapetoyabobangenangai mpebozangibomoyinangaimobimbanaMibekoBatata nangaibakoyambangainabopeto,bakobangateminyoko nayokinonaliwa.
+58Mpoeteokokimpenzakozalanabokonzilikolóya batooyobazalisembote,kasiokokangayangotelikolóya ekatelinangainalikamboyaboyengebeneezalana malobanayotonanzelayamisalanayo’
MOKAPOYA3
Eleazar,mobangeyaelimoyaboboto,amonisibokasi minginaboyeeteatantangotozalikotangamalobaoyo mibu2000nansima,emonanilokolamɔtɔoyoekoki kozimisamate
1KasintangoEleazareayanolakiboyenaelendiseliya batoyabokonzi,bakɛngɛlioyobazalakizingazinganaye babendakiyenandengeyamabetiinaesikaoyobazalaki konyokolaye.
2Mpeyambobalongolakimobange,oyoakembisamakina kitokoyabosantu
+3Bongobakangisakimabɔkɔnayenangámbonyonso mibale,babɛtakiye,mosakolimokoatɛlɛmakimpe agangakilibosonayeete:‘Tosamitindoyamokonzi!’
4Kasimotoyamolimomonenempeyalokumu,Eleazare nabosolompenza,asimbamakitenamakanisinayekoleka sokiazalakikonyokwamanandoto;iyo,mobangeoyo abatelakimisonayenabokasikotombolamanalola atikakimosunimwayekozalatomnafimbokino asukolamakinamakilampemipanzinayeekomakiebele yabampota;mpeatantangoakweyakinamabelempoete nzotonayeekokakilisusukosungampasiteazalakikaka kobatelaRaisonnayesembampeinflexible.
5Nalokolonayenansimamokoyabakɛngɛliyamotema mabentangoakweyakiabɛtakiyemakolonamopanzina ndengeyamabemponakosalaeteatelema
6Kasiayikakimpikonampasi,mpeatyolakibotindiki, mpeatombolakinanseyaminyoko,mpelokolamosaniya mpikooyoazalakikozwaetumbu,mobangealekisaki banyokolinaye
7Motokietelemakinaelonginaye,mpeabendakimpema nayenakopemamakasi,kinolokumunayeyamolimo esɛngakibatooyobazalakikonyokolayebangomoko básepelanaye
8Nansima,ndambonamawamponabobangenaye, ndambomponamawamponamoninganabango,ndambo
mponakosepelanampikonaye,basusukatinabakonziya ndakoyamokonzibakendakiepainayempebalobaki: 9‘EeEleazar,mponaniniozalikomibebisanaligbomana mpasioyo?Tokomemelayobileioyoebimi,kasisalá lokolaozalikolyamosuniyangulu,mpebongoomibikisa.’ 10MpeEleazare,lokolandetolinabangoebakisaki minyokonaye,agangakinamongongomakasiete:‘Te TikaetebisobanayaAbrahamatozalaatamoketena likanisiyamabeboyelokolanamotemayakolɛmbampo nakosalayalokutaetenioyoebongitemponabiso
11NabokeseninaMakanisi,yasolo,ezalakimponabiso, nsimayakozalanabomoinabosolokinobobange,mpe kobatelanaelambayamibekolokumuyabomoiboye, sikawamponakobongwanampekokomanabatona bisomeindakisamponabilengeyabozangibonzambe, kinonansukaetetolendisabangomponakoliamisuniya mbindo
12Nsɔniezalakisokitosengelakikozalanabomoinamwa ntangomolai,nantangowanayakosekamokenabato bansomponabobangi,mpentangobatyolaminamobulu lokolamotooyoazalimototeasengelikozangakobatela MibekoyaBonzambekinonaliwa.
13Yangowana,ObanabaAbrahama,bozalikokufana lokumumpoyabosembo;kasimponabino,Obasaliya mobulu,mponaninibopeminamosalanabino?’
+14Bongobango,ntangobamonakiyendengealongibato oyobazalakikonyokolayempeatamawayabatooyo babomakiye,babendakiyenamɔtɔ.
+15Kuna,babwakakiyelikolónayango,batumbakiyena mayelemabe,mpebasopakibouillonyansolomabena zolonaye.
16Kasintangomotoesilakikokómanamikuwanayempe alingakikotikamolimo,atombolakimisoepaiyaNzambe mpealobakiete:
17‘EeNzambe,oyebieteatakonakokikomibikisa,nazali kokufanaminyokoyamɔtɔmponaMibekonayoZala mawaepaiyabatobayo,mpetikaeteetumbunabiso ezalabosepelinantinayabangoBosalamakilanangai bopetolinabango,pebozuamolimonangaiponakosikola milimonabango,,
18Mpenamalobamayemotomosantuapesakinalokumu molimomwayeonseyaminyokoImpempoyabolamu bwaMibekooyoesimbamakinaNtinanayekutumpona minyokokinoliwa
19Nayango,ntembete,Ntinaoyoepemamakiezalinkolo likolóyabamposa;mposokibamposatobampasinaye elongakiNtinanayetosengelakikopesabangolokumu mponaelembetelioyoyanguyanabangooyoeleki.
20KasisikawaLokolaNtinanayeelongibamposanaye, tozalikopesayangonandengeesengelinguyayakotinda yango
21Mpeezalimalamuetetondimaetebokonziezalina Raison,namakamboatamoketeesikaoyoelongibampasi oyoeutilibandanabisomei;mpoezalakilikamboya kosɛkisakoboyayango
22Mpeelembetelinangaiezipakabobeletekolekaya Makanisinabampasi,kasikolekanayangonabisengo mpe;mpeemipesinabangote
MOKAPOYA4
Oyobabengi"Agederaison"ekokinachapitreoyo kotangaquePhilosophieyaRaisonezalina2000ans Lisoloyabanamibalinsambompemamanabango
1MpoeteNtinayatatanabisoEleazare,lokola motambwisimalamuoyoazalikotambwisamasuwaya bosantunambuyabamposa,atakoabetamakinamakama yamobulumpealongolamakinambongeyakovimbaya minyoko,abalusakiatamwantangomokotetimonya bosantukinoakendekinamasuwanaesikayalibateliya elongalikoloyaliwa
2Engumbamokoteoyoezingamakinamitukamingimpe yamayelemabeemibatelakimalamulokolamotomosantu wanantangomolimonayeyabuleebundisamakinafimbo mpenarackmpenamoto,mpeatindakibangobaye bazalakikozingamolimonayenanzelayaNtinanayeoyo ezalakingubayabosantu
3MpoetetatanabisoEleazar,kotiakafilmeyamakanisi nayelokolalibangayambuoyoezalikosalabainsectes, abukakiebandeliyabozobayabasurgesyabapassion
4Ongangangaoyoabonginabonganganzambebwayo, obebisakiminoyayoesantute,mpeobebisakitenabilei yambindolibumulyayooyoezalakinaesikabobelempo yabonzambempebopeto.
5OmoyamboliyaMibekompefilozofeyabomoiya Bonzambe!Batoyandengewanabasengelikozalaoyo mosalanabangoezaliyakosalelaMibekompekobatela yangonamakilanabangomokompenamotokinabango mokoyalokumulibosoyabampasitiinaliwa
6Yo,Otata,olendisakibosembobwabisonaMibekona nzelayabokasibwayompoyankembo;mpekolobakana lokumuyabosantuondimakitemalobamayo,mpe ondimisakimalobamafilozofiyabonzambenamisalamya yo,Omotoyamobangeoyoazalakinamakasikoleka minyoko
7Onkulutuyalokumuoyoazalakinansingayamakasi kolekamɔtɔ,yomokonzimonenelikoloyabamposa, Eleazar
+8MpolokolatatanabisoAlona,oyoazalakina bibundeliyakotumbampakayamalasi,akimakimbangu nakatiyalisangáyabatoebelemponakobundisaanzelu oyoezalakikopelamɔtɔmpealongakiye,ndengemoko mpemwanayaArona,Eleazare,lokolamɔtɔyamɔtɔoyo ezalakikonyangwa,atikalakikoninganatenaMakanisina ye.
9Mpeatakoyakokamwakolekanyonso,ye,lokolaazalaki mobange,namisisayanzotonayeekangamakimpemisisa nayeepemamakimpemisisanayeelɛmbisamaki,akolaki elengemobalimokolisusunamolimoyaNtinanayempe naMakanisilokolaYisakaabongolakiminyokoyamotóya hydranakozanganguya.
10Ombulaepambolami,Omotóyampɛmbɛyalokumu, ObomoiyasembonaMibekompeyakokokanaelembo yaliwa!
11Nantembete,bongo,sokimobangemokoatyolaki minyokokinonaliwamponabosemboesengeli kondimamaeteNtinaefulamaezalinamakokiya kotambwisabamposa
12Kasibasusumbalamosusubakokikoyanolaetebato bansotebazalibankoloyabamposampoetebatobansote bazalinaMakanisinabangooyoengengami
13Kasilokolamingilokolanamotemamyabango mobimbabakomisibosembomakanisimabangoyayambo, bangosemokobazalinamakokiyakolongabotaubwa mosuni,kondimakaeteepaiyaNzambebakufakate,lokola batatababiso,AbalayamampeYisakampeYakobo, bakufakite,kasietebazalinabomoimpoyaNzambe 14Yangowanaezali-elokomokoteoyoezalinabokeseni nabatomosusuoyobamonanilokolabaomboyamposa makasinantinayabolɛmbuyaMakanisinabango 15Mponaniazalimotooyoazalimotoyafilozofioyo alandakanabosembomobekomobimbayafilozofi,mpe atieelikianayenaNzambe,mpeayebieteezalilikambo yakopambolakoyikampikonabokasinyonsompona bolamu,akolongabamposanayetemponaboyengebene? 16Mpomotoyabwanyampeyakomipekisayemokoazali mokonziyampikoyabamposa.
17Iyo,nanzelaeyekutubilengebanamibali,kozalaka bafilozofenanzelayaNtinaeyeezaliengebenena boyengebene,balongiminyokoyamawamingikoleka.
+18Mpontangomotoyamobuluamimonakietealongi mpenzanakomekanayeyaliboso,mpeazalakinalikoki teyakotindamobangemokonamakasialyamisuniya mbindo,bongosolonankandamakasiapesakimitindona bakɛngɛlietebámemabasusukatinabilengemibaliya Baebele,mpesokibalingikolyamisuniyambindompona kobimisabangonsimayakolyayango,kasisokibaboyi, bányokolabangonandengeyamabekoleka
19Mpeonseyamitindomayemamotindolibandeko mibalinsamboelongonamamawabangoyamobange bamememakibakangamilibosolyaye,bangobansokitoko, mpeyabopɔlɔ,mpebabotamakimalamu,mpena motindoyamonenebazalakikobenda
20Mpeemonokibangomokonzikuna,batelemilokolande bazalakichoraleyafetielongonamamawabangoo katikati,atalakibango,mpeabetamakinabokumbibwa bangobwalokumumpebwalokumuasekakibango,mpe kobengakabangopenepenealobaki:
+21‘Eebilengemibali,nazalikosɛngamokonamokona binobolamu,mpenasepelakanakitokonabino,mpe nakumisakamingietulukumoneneboyeyabandeko; yangowananazalikakatekopesabinotolietebókangama tenabozobayamobangewanaoyoasilákonyokwama, kasinabondelibinokutuetebómitikaepainangaimpe bókómabasanganinaboninganangai
22Mpo,lokolanazalinamakokiyakopesaetumbuna baoyobazalikotosamitindonangai,ndengemokonazali namakokiyakotombolabaoyobazalikotosangai
23Bozalanakondimaetebokopesamabisikayantinampe yabokonzinamosalanangaisokibokoboyamobekoya bankɔkɔyapolitikinabino
24BokabolabomoibwaBagreke,mpebotambolananzela yasika,mpebosepelamwamokenabolengebwabino; mposokibozalikotindangainankandanakozangabotosi nabinobokotindikangainasalaetumbuyansomompe bobomamokonamokonabinonaliwanaminyoko
+25Bongobóyokelabinomawa,+oyoatangai,motɛmɛli nabino,nayokelakabinomawamponabolengenabino mpekitokonabino
+26Bokokanisanabinomokolikambooyote,etesoki bozangibotosinangai,elokomosusuezalilibosonabino longolabobeleliwanaminyoko?’
27Namalobawanaatindakietebámemabisaleliya minyokomponakondimisabangonabobangietebálya misuniyambindo
+28Kasintangobakɛngɛlibabimisakibapinɛ,mpebiloko oyoepanzaninamatonga,mpeba-rake,mpebilokooyo ebukakamikuwa,mpeba-catapulte,mpebambɛki,mpebabrazire,mpeba-viss-mosapimonene,mpemanzakaya ebende,mpemakonzí,mpebibendeyakotyabilembo,+ Mokonziyamobulualobakilisusumpealobakiete:
29‘Ekozalamalamuboyokabobangi,banamibalinangai, mpebosembooyobozalikosambelaekolimbisabobukami nabinooyobolingite’
30Kasibango,koyokakamakanisinayeyakondimisa, mpekomonakamitukanayeyansomo,balakisakikakate bobangitekasibabongisakimpenzafilozofinabangompo nakotɛmɛlamotoyamobulu,mpenantinanaNtinana bangoyamalamubakitisakibokonzinayeyamabe
31Mpenzokandebotala;sokitokanisietebamosusukati nabangobazalakinamitemayakolɛmbampeya kobangabanga,lolengeniniyaelobelibalingakikosalela? elingakikozalanalikambooyote?
32‘Mawa!bikelamuyamawaoyotozalimpezobakoleka ndelo!Tangomokonziabengisibisopeazosengabisona baconditionsyatraitementyabobototokotosayete?
33Mponaninitomilendisakanabamposayampambampe tozalakanampikoyakozangabotosioyoekokikobungisa bomoinabiso?Tokobangate,Omibalibandekonangai, bisaleliyansɔmɔmpetokopesakilomalamumakananaye yaminyoko,mpetokotikakomikumisaoyoyampamba mpekomikumisaoyoyakoboma?
+34Tóyokelabolengenabisomokomawampetóyokela mbulayamamanabisomawa;mpetikatotianamotema etesokotozangibotositokokufa
35Mpekutubosembobwabonzambebokoyokelabiso mawa,sokoetindaminabosengatomipesiepaiyamokonzi nabobangiMponaninitosengelikobwakamosikanabiso bomoioyoyabolingompekomiyibamokilioyoyaelengi?
36Tóbundatenabosengatonaelikiayampambate kobengisaminyokonabiso
37AtaMibekoyangomokoepesibisoetumbuyaliwana bolingite,tozalinansɔmɔmponabisaleliyaminyoko
+38Mponaninikowelanamotindowanaezalikotungisa bisompemotómakasioyoebomakaezwingɔluepaina biso,nzokandetokokikozalanabomoiyakimyasoki tozalikotosamokonzi?’
39Kasimalobamokoteyaboyeebimakibilengemibali wananaelikyayaminyoko,mpemakanisiyaboyeekotate namakanisinabango.
40Mpobazalakibatooyobatyolakabamposampebakonzi yampasi
MOKAPOYA5
Mokapoyansɔmɔmpeyaminyokooyoezalikomonisa bokonziyamabeyakalanandengeyamabempenzaVɛrsɛ 26ezalisoloyamozindo
1Mpeboyenokitemo-mokonzi-mokonziasukisaki bolendisibwayeepaiyabangompoyakoliamisuniya mbindokolekabansonamongongoyokoelongo,mpe lokolanamolimomoko,alobakiepaiyaye:
2‘Mponaniniozalikozela,Eemobulu?Tozalipeneya kokufanaesikayakobukamibekoyabatatanabiso
+3Mpotosengelikoyokisabankɔkɔnabisonsɔni,soki totambolakinabotosiyaMibekotempetozwiMoize lokolamopesi-tolinabisote
+4Eemokonzi-mokonzioyoazalikopesabisotoliete tóbukaMibeko,+koyinabiso,koyokelabisomawate.
5Mpotozalikopesamotuyanamotemamawanayobiso bomoinabisonaesikayakobukaMibeko,likambooyo ezalimpasimponakokangamotemakolekaliwayango moko
6Olingakikobangisabisonamakangisanayoyaliwana nseyaminyoko,lokolasokimwantangoelekioyekolaki elokomokoteepaiyaEleazare
7KasisokomibalibamibangebaBaebelebayikakimpiko naminyokompoyaboyengebene,iyo,kinabakufaki, ebongimingikolekabisobilengemibalitokokufakotiola minyokoyabotindikibwayo,likololyayangoyemolakisi wabisoyamobangempealongaki
8Nayango,Eemotoyamobulu,salákomekamaMpe sokoobomibomoibwabisompoyabosembo,kanisateete ozalikosalabisompasinaminyokonayo
9Mpobisonanzelayalibondelinabisoyamabempe koyikampikonabisonayangotokolongambanoya bolamu;kasiyomponakobomamanabisoyamotema mabeokonyokwamanamabɔkɔyabosemboyabonzambe minyokooyoekokinamɔtɔmponalibela.’
10Malobawanayabilengeebakisakinkandayamokonzi yamabembalamibale,kakatemponakozangabotosina bango,kasimponalikambooyoatalelakilokolakozanga botondinabango
+11Bongonamitindonaye,bafimbobamemakinkulutu nabangolibosompebalongolakiyeelambanayempe bakangakiyemabɔkɔmpemabɔkɔnayenangámbo nyonsomibalenabansinga
12Kasintangobabɛtakiyefimbotiibalɛmbaki,mpe bazwakielokotenayango,babwakakiyenaroue
13Mpelikolonayangoelengeyalokumuatombolakikino mikuwanayeesilakinamatonga.Mpelokolalisanga nsimanalisangaepesakinzela,apamelakimobuluna malobaoyo:
14‘Eeyomokonziyansɔnimingi,yomongunaya bosemboyalikolómpeyamakanisiyamakila,ozali konyokolangainandengeoyomponakobomamotona mototetomponakozangaNzambekasimponakobatela MibekoyaNzambe’
+15Mpentangobakɛngɛlibalobakinayeete:‘Ndimá kolya,mpoolongwanaminyokonayo,’alobakinabango ete:‘Eebasungiyamawa,mayelenabino,ezalimakasite mponakokambaMakanisinangai.Katabinamanangai, mpetumbamosuninangai,mpekobalusamatonganangai; naminyokonyonsonakomonisabinoetemponabizaleli malamukakabanayaBaebelendebakokikolongate’ 16Ntangoazalakikolobaboyebatiakimakalayamoto likolonayelongolase,mpekoyeisaminyokomakasi etungisakiyelisusumakasinaroue
17Mperouemobimbaepakolamakinamakilanaye,mpe makalaoyoetondisamakiekufakinamasekiyanzotonaye oyoezalakikokita,mpemosunioyoepasukaekendeki mbanguzingazingayabaessieuyamasini
18Mpenanzotoyayeesilakikopanzanaelengeoyoya molimomonene,lokolamwanamobaliwasolowa Abalayama,amilelakiatamokete;kasilokolandeazalaki konyokwamanambongwananamɔtɔmponakopɔlate,
Bukuya4yaBamakabe
ayikakimpikonalokumunyonsominyokoyango,alobaki ete:
19‘Bólandandakisanangai,EebandekoKotikangai libelate,mpekolapandaitebondekonabisonalokumuya molimo.
20Etumbaetumbayabulempeyalokumunankomboya boyengebene,oyonanzelanayangoTikaeteMobateliya bosembooyoazalakikokɛngɛlabatatanabisoakómana mawaepaiyabatonayempeazongisamabenamokonzi yamabeoyoalakelamimabe’
21Mpenamalobamayeelengemosantuapesakimolimo
22Kasintangobatonyonsobazalakikokamwanamolimo naye,bakɛngɛlibamemakilibosoyamibalenambulaya. banamibali,mpekosimbakayenamabokoyaebendeya manzakayamakasibakangakiyenamitukampena catapulte.
23Kasintangobayokakiekatelinayeyalokumumpona koyanolanamotunanabango:‘Akolyanaesikaya konyokola?’banyamaoyolokolapantherbapasolimisisa nayenamanzakayaebende,mpebapasolimosuninyonso namatamanaye,mpebapasolakiloposonamotónaye
+24Nzokandeyempikonampasioyo,alobakiete: ‘Elɛngimpenzayalolengenyonsoyaliwampona boyengebeneyabatatanabiso!’
25Mpeepaiyamokonzi-mokonzialobakiete,‘Eebatoya bokonzioyobazangimawamingikoleka,emonaninayote etenangongaoyoyomokoozalikonyokwamana minyokoyamabekolekaoyoyangainakomonaka mokanoyalolendoyabokonzinayoyamobuluelongami naboyikimpikonangaimponaboyengebene?
+26Mponazalikosungamananseyampasinabisengo oyoeyakananzelayabizalelimalamu,nzokandeyoozali nampasintangoozalikomikumisamponakozanga Nzambenayo;okobimampete,Omokonziyabokonzi oyoalekinsɔni,bitumbuyankandayabonzambe’
27Mpeekutanakinampikoliwalyayelyankembo, mwanamobaliwamisatoamememakilibosompe abondelakinamolendenabatomingimponakomekampe bongomponakomibikisa
+28Kasiayanolakinamongongomakasiete:‘Boyebite etetatamokondeabotakingainábandekonangaiya mibalioyobakufá,mpemamamokondeabotakibiso,mpe namateyayangondenakolaki?
29Nalapindaitemponabokangamiyalokumuya bondeko
30Yangowanasokobozalinamoteurmokoyaminyoko, bosalelayangonanzotooyoyangai;mpomolimonangai bokokikokómate,sokibolingite.’
31Kasibasilikakiminginamalobayampikoyamoto, mpebalongolakimabokonayempemakolonayena masiniyabangoyakopanzana,mpebalongolakibinamana yeutanamakonzínayango,mpebafungolakiyango;mpe ebalukakizingazingayamisapinaye,mpemabokonaye, mpemakolonaye,mpematonganayeyamakolo
+32Mpelokolabakokakiatamoketekokangamolimona ye,balongolakiloposonaye,bazwakinsɔngɛyamisapi elongonayango,mpebapasolakinalolengeyaScite loposoyamotónamotónaye,mpembalamoko bamemakiyenaroue
33Mpenalikamboliyebabalusakimokuwanayeya mokɔngɔtiiamonakimosuninayemokoekangamakina
bitenimpebagoutsmineneyamakilaoyoezalaki kosopanautanamisuninaye.
+34Mpenansukayaliwaalobakiete,‘Biso,Omokonzimokonziyansɔnimingi,tozalikonyokwamaboyempona kobɔkɔlabisompebizalelimalamunabisooyoezaliya Nzambe;kasiyomponakozangaNzambempemotema mabenayookoyikampikonaminyokooyoezanginsuka’
+35Mpentango’motooyoakufakinandengeoyoebongi nabandekonaye,bamemakioyoyaminei,mpebalobaki nayeete:‘Yompezalátenabozobalokolabandekonayo, kasitosamokonzimpemibikisa’
+36Kasiyealobakinabangoete:‘Mponangaibozalina mɔtɔyamɔtɔmakasitemponakokómisangaimotoya kobangabanga
37Naliwalipambolamilyabandekobangai,nalibebilya sekolyamokonzi,mpenabomoibwankembobwa moyengebene,nakowanganatebondekobwangaibwa lokumu
38Saláminyoko,Eemobulu,mpooyebananzelana yangoetenazalindekoyabaoyobasilákonyokolama’ 39NtangoayokakiyangoAntiochus,motooyoazalakina mposayamakila,mobomi,mpemotoyansɔnimpenza, atindakibangobákatamonokonaye
+40Kasiyealobakiete:‘Atasokiolongolienamanangai yakoloba,Nzambeazalimpemoyokiyabatooyo balobakate
41Tala,nabimisimonokonangaielengela:katayango, mpoeteokokangamonokonayangoteMakanisinangai.
+42Naesengonyonsotozalikopesabinamanabisoya nzotomponakokatakatanzotomponantinayaNzambe
43KasiNzambeakolandayonoki;mpoozalikokata lolemooyoezalakikoyembabanzemboyamasanzoliepai naye’
+44Kasintangomotoyangompeakufakinampasielongo naminyoko,motoyamitanoapumbwakilibosompe alobakiete:‘Nazalikolɛmbate,Eemotoyamobulu,mpo nakosɛngaminyokoyangomponabizalelimalamu.
45Iyo,nangaimeinakomiliboso,mpoete,kobomakangai lokola,okokanamisalamabemingilisusukobakisa etumbuoyoozalinanyongonabosembobwaLola.
46Omongunawabolamumpemongunawamoto,mpona mbebaniniobebisibisonalolengeeye?
47EmonanimabeepainayoetetosambelaMozalisiwa batobansompetozalakanabomoiengebenenaMibekona yeyamalamu?
48Kasimakambomayemabonginalokumunaminyoko te,sokoososolakibamposayabatompeozalakinaelikia yalobikolibosolyaNzambe.
+49Talá,sikoyoozalimongunayaNzambempeozali kobundanabaoyobazalikosambelaNzambe’
50Ntangoazalakikolobaboye,bakɛngɛlibakangakiye mpebamemakiyelibosoyakatopu;mpebakangisakiyena mabɔlɔngɔnaye,mpe,bakangisakiyangokunanabiloko oyoekangamakanaebende,bakangakiloketonayelikoló ya‘nsinga’oyoezalakikobalubalukanaboyeeteabalukaki mpenzansimalokolascorpionmpematonganyonso ekabwanaki.
51Mpeboyenampasimakasimponampemampempasi yanzotoagangaki,‘Nkembo,Omokonzi,nkembona bolinginayoezalimapambolioyoopesingai,oyoezali kopesangailikokiyakolakisabosembonangainaMibeko nanzelayaminyokoyalokumumingikoleka’
52Mpentangomotooyompeakufaki,motoba amemamaki,mwanamobalimokompamba,oyonaeyano namotunayamobulusokiandimikoliampekobimisama, alobaki:
+53‘Nakómimobangelokolabandekonangaite,kasi nazalimobangenamakanisiMpotobotamakimpe tobɔkwamakimponantinamokompetokangamindenge mokompemponakokufamponantinamoko;bongosoki oponikonyokolabisompotozalikolyamisuniyambindo te,minyoko’
54Ntangoazalakikolobamalobaoyo,bamemakiyena roue,mpenabokebibasembolakiyempebalongolaki mikuwayamokɔngɔnayempebapelisakimɔtɔnansena ye
+55Mpebasalakibafololoyamakasinamotanempe bakimisakiyangonamokɔngɔnaye,mpebatɔbɔlaki mipanzinayebatumbakimpemisɔpɔnaye
56Kasiyeokatikatiyaminyokonayeagangaki,‘O momekanooyoebonginabasantu,wapimingimpenzakati nabisobandeko,nanzelayaboyengebene,tokotamaki mponamomekanonaminyoko,mpebalongite!
57Mpobososoliyasembo,Eemokonzi,ekokikolongate.
58Nabibundelibyabolamunakeikosangananabandeko bangaioliwa,mpempoyakobakisanangaimei mozongisimokoyamakasimingimponakopesayo etumbu,Omobongisiyaminyokompemongunaya bayengebeneyasolo
59Bisobilengemotobatokweisibokonzinayoyamabe. ‘MpoetekozangamakokinayoyakobongolaMakanisina bisotokotindabisonamakasitólyamisuniyambindo ezalitekokweisamponayo?
60Mɔtɔnayoezalimalilimponabiso,mitukanayoya minyokoezalikonyokolate,mpemobulunayoezalina nguyate.
61Mpoetebakɛngɛlibazalakibakonzimponabiso,ya motoyamobulute,kasiyaMibekoyaBonzambe;mpena yangotozalinaMakanisinabisonainokolongate.’
MOKAPOYA6
Bokangamiyabondekompebolingoyamama
1Mpentangooyompeakufakiliwalipambolami, kobwakamaokatiyambɛki,mwanamobaliwansambo, mwanayansukanabangobanso,ayakiliboso
2Kasimokonzi,atakoasilikakimakasinabandekonaye, ayokakimawamponamwanamobaliyango,mpeamonaki yekunaasilakikokangamaatindakiamemayepenepene, mpealukakikondimisaye,kolobaka:‘Omoninsukaya bozobayabandekonayo;mponakozangabotosinabango basilikoninganatiinaliwaYompe,sokootosite,yo mokompeokonyokwamanamawampeokobomaliboso yantangonayo;kasisokiotosiokozalamoninganangai, mpeokotombolanamosalamonenenamosalayabokonzi’
4Mpentangoazalakikosambelayeboyeatindakikobenga mamawamwanamobali,nantinaeteomawamayempo yabobungisibanababalimingiboyeakokakolendisa mobikiatosampeabikisama.
+5Kasimamayango,azalakikolobanamonɔkɔya Liebele,ndengenakoyebisayangonansima,alendisaki mwanayango,mpealobakinabakɛngɛliete:‘Bófungola ngai,mponakolobanamokonzimpebaninganayenyonso elongonaye’
6Mpebasepelakinabosengayamwanamobali,bakendaki mbangumponakofungolaye.
+7Mpeakimakimbanguepaiyamokumbimotanemotane,‘Omokonzi-mokonzioyoazangiNzambe,’ agangaki,‘mpenabozangiNzambekolekabasumuki banso,ozalikoyokansɔnitemponakozwamapambolina yompebokonzinayonamabɔkɔyaNzambe,mpe kobomabasalelinayempekonyokolabalandiya boyengebene?
8Mpoyamakambomayebosembobwabonzambebozali kopesayoepaiyamotomokoyambangukolekampeya sekompeminyokooyoekotikatekosimbayokinoseko nyonso.
9Ozalikoyokansonite,kozalakamoto,Omotoyamawa namotemamwanyamayazamba,mponakokamatabato yamayokilokolaelongonayomei,oyoesaleminabiloko semoko,mpekopasolaminokoyabango,mpekofinga mpekonyokolabangonalolengeoyo?
10Kasintangobakokisiboyengebenenabangoepaiya Nzambenaliwanabangoyalokumu,okoganganamawa nyonsoete:“Mawaekutani”mponakobomanayona ndengeyamabebabundiyabizalelimalamu.’
+11Mpenansimaatɛlɛmakinansukayaliwaalobakiete: ‘Nazalimopɛngwiteepaiyalitatolioyobandekonangai bamemaki.
12MpenabiangiNzambewabatatabangaiazalanangolu epaiyaekoloyangai
13Mpeakopesayoetumbuezalanabomoioyoyalelo mpensimanayangoekufi’
14Mpenalosamboeyeamibwakiokatiyamotaneya motane,mpebongoatikakimolimo.
15Nayango,sokibandekonsambobatyolakiminyoko kinonaliwa,emonisaminamokilimobimbaeteNtina efulamaezalinkolomonenelikoloyabamposa.
16Mposokibamipesakinabamposanabangotobampasi nabangompebalyakibileiyambindotolingakikolobaete balongakibangonayango.
17Kasiocameyeezalakibongote;aucontrairenaRaison nabango,oyoekumisamakinamisoyaNzambe, batombolakikolekabamposanabango.
18Mpeekokikosalematekowanganabokonzibwa makanisi;mpobalongakielongalikoloyabamposana bangompempasinabango.
19Ndengeninitokokikosalamosusulongolasekondima maîtriseyaRaisonyamalamulikoloyapassionelongona mibalioyobakitisakitelibosoyabampasiyakozika?
20Mpokutulokolabandakomilaioyoezalilikolóya bamokeyalibongoezongisakamabenambongempe epesakanzelayakokɔtanakimyamponabaoyobazali kokɔtanaesikayakobombana,ndengemokompeNtinaya lobɔkɔyamobalioyoezalinabandakonsamboebatelaki esikayalibateliyaboyengebenempeebenganakimopɛpɛ makasiyabamposa
+21Basalakichoralemosantuyaboyengebenentango bazalakikosepelanampekolobaete:
22‘Bókufalokolabandeko,Eebandeko,mponaMibeko 23TómekolaBanaMisatooyobazalakinalopangoya Asuliaoyobatyolakikakampasiwanayalitumbu 24Tóbalusakabamposatelibosoyaelembeteliya boyengebene.’
+25Mpemokoalobakiete:‘Ndeko,zalánaesengo,’mpe mosusu:‘Bóyikampikonalokumu’;mpemosusuoyo
amikundolimakamboyakala,‘Bómikundolaelokonini bozali,mpeoyoYisakanalobɔkɔnayeyatatampona boyengebene’amipesakimponakozalambeka’
26Mpemokonamokonabangoelongo,kotalanakana kongengampenampikomingi,balobaki:‘Namotema mobimbatokomibulisaepaiyaNzambeoyoapesakibiso milimonabiso,mpetikakodefisanzotonabisompona kotosaMibeko.
27Tobangateyeoyoakanisieteabomaka;mpoetumba monenempelikamayamolimoezalikozelanaminyokoya sekobaoyobabukakamakuliyaNzambe
28Nansima,tomibundisanamakokiyaBonzambeya Raisonnabamposa.
29Nsimanampasinabiso,Abrahama,Yisakampe Yakobobakoyambabiso,mpebankɔkɔnabisonyonso bakosanzolabiso.’
+30Mpeepainamokonamokoyabandekooyo bakabwani,wanabazalakikobendama,baoyongalana bangoesengelakinainokoyabalobakiete:‘Koyokisabiso nsɔnite,ndeko,+mpekokoselabandekonabisooyo basilákokufa’
31Bozalitekozangakoyebabolingoyabandeko,oyo Bobateliyabonzambempeyamayelenyonsoepesilibula nabaoyobabotamiatakobatatanabango,kotiakayango katinabangokutunanzelayalibumuyamama;wapi bandekobafandielekoeye,mpebazwilolengenabangoo ntangomoko,mpebaleisamiutanamakilamoko,mpe bapesamelibomoielongonamolimomoko,mpe bamememiomokilinsimayaesikamoko,mpebabendaka milikiutanamazibamoko,nayangomilimonabangoya bondekoemelisamielongonamabokonalibele;mpe bakangisamilisusupenepenenanzelayabolekoliya bomokompeboningayamokolonamokolompemateya mosusu,mpenanzelayadisipilininabisonanseya MibekoyaNzambe
32Mayokiyabolingoyabondekokozalakaboyena bozalisimakasi,bandekonsambobasalakiboyokanina bangomokonamosusuesalamakilisusumakasikoleka MpoetebateyamakinaMibekomoko,mpebapesamaki disipilininabizalelimalamumoko,mpebabokolamaki elongonabomoiyasembo,balingakinamingikoleka Molendenabangomokomponakitokoyabizalelimalamu mpebolamuebakisakiboyokaninabangomoko,mpamba teelongonaezalelinabangoyakobangaNzambe,yango esalakietebolingonabangoyabondekoezalamakasi koleka.
33Kasiatakobozalisi,boninga,mpeezalelinabangoya bizalelimalamuebakisakimolendeyabolingobwabango bwabondeko,nzokandebanamibalioyobabikakinanzela yalingombalyabangobasungakibomoniyabandekoba bango,bayebazalakinaetanda,konyokolamakinoliwa;te koleka,balendisakibangokutumponakokutananampasi, mpoetebobeletekotyolaminyokonabangomei,kasi lisusumponakolongamposanabangoyabolingoya bondekomponabandekonabango
34Omakanisiyakokanisa,yabokonzikolekabakonzi, kolekabatoyabonsomiyabonsomimingi,yaboyokaniya bandekonsambo,basantumpebayokanimalamunalisolo yantinayabotosi!
+35Mokotekatinabilengensamboyangoabalukaki kobangabanga,mokoteakitanakilibosoyaliwa,kasi
bangonyonsobakendakimbangutiinaliwanaminyoko lokolandebazalikokimananzelayabomoioyoekufakate.
36Mpolokolamabokompemakoloezalikotambolana boyokaninabotindikiyamolimo,boyebilengebasantu wana,lokolandebatindamakinamolimooyoekufakateya lingomba,bakendakinaboyokanikinonaliwampona bolamunayango
37Obosanganiyabosantuyambalansamboyabandeko naboyokani!
38Mpolokolamikolonsamboyabozalisiyamokili ekotisakalingomba,bongobilengebapesakiboningana bangombalansambolokolachorale,mpebasalakinsɔmɔ yaminyokoyampamba.
39Tozalisikawakoninganantangotozalikoyokampasiya bilengewana;kasibango,kakatekomonayangonamiso nabango,tompekoyokakakatelikamaoyoelobamaki, oyoezalakipene,kasikoyokakampenzampasi,bayikaki mpikonayango;mpeetenaminyokonamoto,kolekaoyo mpasininimoneneekokikozwama?
+40Mponguyayamɔtɔezalimakasimpemakasi,+mpe epanzaninokinokinzotonabango
41Mpebokanisaeteezalilikamboyakokamwatesoki elongonamibaliwanaMakanisielongakiminyoko,ntango kutumolimomwamwasimokoetyolakindengenandenge yampasimingikoleka;mpoetemamayabilengensambo ayikakimpikonaminyokooyoepesamakinamokona mokonabananayemingi
42Kasibotalandengeninibamposayamotemayamama ezalindengenandenge,naboyeetemayokinayempona bananayeekomikatikatiyamokilinayemobimba;mpe yasolo,.
awa,atabanyamaoyoezangimayelebazalinabolingo mpebolingooyoekokaninaoyoyamibalimponabanana bango.
43Nandakisa,nakatiyabandɛkɛ,oyoebombamioyo ebombaminanseyansambanabisoebatelakabanana bango;mpebayebasalazumbulikololyansɔngɛya ngomba,mpeokatiyamabanga,mpenamabuluya banzete,mpenabitape,mpebabimisakabananabango kuna,babenganakampemotooyoakɔtinamboka.
44Mpensima,sokobakokokatekobenganayemosika, bapumbwakanzinganzingayabanayazumbunamposaya bolingo,kobengabangonaelobeliyabangomei,mpe bapesakalisunginabananabangonalolengenyonso bakoki
45Mpetozalinamposaniniyabandakisayabolingoya banaonteiyabanyamaoyoezangimayele,ntangokutu nzoi,penepenenaelekoyakosalapeigne,bazalikobundisa bayebakɔtelakibango,mpebazalikotɔbɔlanansɔmɔna bango,lokolanamopanga,baoyobazalikopusana penepenenabananabango,mpebazalikobundanabango atakinonaliwa?
46Kasiye,mamayabilengemibaliwana,namolimo lokolaAbalayama,alongolamakinamokanonayetena bolingonayemponabananaye
MOKAPOYA7
Kokokanisabolingoyamamampeyatata,namokapooyo ezalinamwabansɔngɛyabangombayaeloquence.
1Raisonyabanamibali,nkololikoloyabapassions!Ee lingomba,oyoezalakinabolingomingimponamama kolekabananaye!
2Mama,kozalakanamaponimibalelibosonaye, lingombampekobikisayalelonabomoiyabanabaye nsamboengebenenaelakayamobulu,alingakimingi lingomba,oyoebikisakamponabomoiyasekoengebene naNzambe.
3Ondengenininakokikomonisabolingoyamakasiya babotimponabana?Totieelemboyakokamwayamolimo nabisompeyalolengenabisonabomotoyabobotoya mwana,mpemingikolekananzelayamawayamamana bananayekozalamozindokolekayatata.
+4Mpobasibazalinamolimoyapɛtɛɛkolekamibali, mpesokibazalikobotabanamingi,bolingonabango ekómakamingi.
5Kasi,nabamamabanso,yeyabanamibalinsambo atondakinabolingokolekabasusu,komonakaete, kozalakanabanansamboayokakibobotoyamamampona mbumayalibumunaye,mpelokolaakangamakinantina yampasimingioyoabotakimokonamokonabolingoya penepene,atakobongonanzelayabobangiyaNzambe aboyakilibateliyaleloyabananaye
6Ay,mpekolekayango,nanzelayakitokoyabizaleli malamumpebolamuyabananayeyamibalimpebotosi nabangonaMibeko,bolingonayeyamamampona bangoekomakimakasikoleka
7Mpobazalakisembo,mpenabokatikati,mpempikompe molimomonene,mpebalingamimokonamosusumpeya mamanabangonalolengeboyeetebatosakiyenakotosa Mibekokutukinoliwa.
8Kasiatakobongo,atakoazalakinamimekanomingi mpenzamponakomitikanamayelenayeyamama,na likambomokotendengenandengeyansomoyaminyoko ezalakinanguyayakobongolaNtinanaye;kasimama yangoalendisakimwanamokomokoyamobalina bokeseni,mpebangonyonsoelongo,bákufampona lingombanabango
9Obomotomosantu,mpebolingoyababoti,mpemposa yababotimponabana,mpelifutiyakomelisabanamabɛlɛ, mpebolingoyabamamaoyoekokikolongate!
10Mamayango,ntangoamonakibangomokonamoko bazalikolɛmbampekotumbama,atikalakikoninganatena molimomponalosambo
+11Amonakimosuniyabananayeyamibaliezalikozika namɔtɔ,mpebansukayamabɔkɔmpeyamakolonabango epalanganinamabele,mpeezipeliyamosuni,oyo epasolamakiutanamitónabangotiinamatamanabango, epalanganilokolamaskɛ
12Omama,oyoayebakisikawampasiyamakasikoleka mpasiyakobota!Eemwasi,yomokokatinabasi,oyo mbumayalibumunayeezalakilingombayakokoka!
13Mwananayoyaliboso,kotikamolimo,abongolaki mokanonayote,toyamibalenayo,kotalakanamisoya mawanayonanseyaminyokonaye,tomwananayoya misato,kopemakamolimonaye
14Olelakimpetentangoomonokimisomyamokona mokoonteiyaminyokokotalakanampikonampasimoko, mpeomonakinazolonabangooyoezalakikoningana bilemboyaliwaoyoezalakikopusana.
15Ntangoomonimosuniyamwanamobalimoko kokatamansimayamosuniyamosusu,mpelobokonsima
yalobokokokatakata,mpekokatakatamotónsimayamotó, mpekobwakaebembelikolóyaebembe,mpeesikaetondi nabatalimponaminyokoyabananayo,osopakiata mpisolimokote.
16Banzemboyabasirènestobanzemboyabaswansoyo ezalinamakɛlɛlɛyaelengindeebendakamatoiyamoyoki te,ndengemingongoyabanamibaliebɛtaki,oyobazali kolobanamamautanakatiyaminyoko.
17Bonibonimpebonibonimoneneminyokooyomama anyokwamakinayangontangobananayeyamibali bazalakikonyokolamanaminyokoyarackmpeyamoto!
18KasiBokanisiefulamaedefisakimotemanayemakasi yamobalinanseyampasinayeyampasi,mpeetombolaki yemponakosalatentinayabamposayaleloyabolingoya mama
19Mpeataamonokibobebisamibwabanabayesambo mpelolengemingimpendengenandengeyaminyokoya bango,mamayalokumuapesakibangonabolinginanzela yabondiminaNzambe.
20Mpoatalakiomakanisimayemei,kutulokolaezalaki babundiyamayelemabeondakoyalikita,bozalisi,mpe boboti,mpebolingo-mama,mpebanabayenaetanda,mpe ezalakilokolasokoye,mama,kozalakanaboponikatiya maponamimibalenalikamboyabanabaye,mokompona liwanabangompemokomponakobikisabangonabomoi, nansimaatalelakitekobikisabananayensambompona mwantangomoke,kasi,lokolamwanamwasiyasoloya Abalayama,akanisakimpikonayeyakobangaNzambe.
21Omamayaloposo,molongiyaMibekonabiso, mobateliyalingombanabiso,mpemolongiyambanona etumbanakatinayomei!
+22Omwasi,motoyalokumumponakotɛmɛlakoleka bato,mpempikokolekababundimponakoyikampiko!
+23MpolokolaSandukuyaNoa,elongonamokili mobimbayabomoimponamokumbanayangonaMpela oyoezalakikozindisamokili,etelemakinamaiyamakasi, ndengemokoyo,mobateliyaMibeko,obɛtamakina ngámbonyonsonambongeoyoezalaki kopumbwapumbwayamposamakasi,mpeolɛmbisamaki lokolanamopɛpɛmakasinaminyokoyabananayoya mibali,olongakinalokumumipɛpɛmakasioyoezalaki kobundisayomponamangombabolamu
24Boyebongo,sokimotomokoezalamwasimpeakolina mibu,mpemamayabanamibalinsambo,ayikakimpiko nakomonabananayebazalikonyokolamakinoliwa, Ntinaepemamiesengelinakoyambolakozalamokonziya likololikoloyabamposa
25Namonisi,engebenenayango,etekakatemibali balongibampasinabango,kasietemwasimpeatyolaki minyokoyansomokoleka
26Mpenkosiezalakimakasiboyetenzinganzingaya Danyele,molungeboyeteezalakilitumbuyamɔtɔya Mishaele,lokolaezikisamakikatinayeinstinctya bomamanakomonabananayensamboyamibalibazalaki konyokwama
27KasinaNtinanayeoyoetambwisaminalingomba mamaasilisakibamposanaye,mingimpemakasiatako ezalaki
28Pambaté,tosengelimpekokanisaetesokimwasiyango azalakinabolɛmbunaelimo,atakoazalakimama,akokaki kolelabango,mpembalamosusukolobaboye
29‘Ah,mbalamisatoesalingaimawa,mpekolekambala misatonamawa!Nabotibanansambompenatikalinabana te!
+30Nazalakinazemimbalansambompamba,mpe mokumbanangaiyasanzazomiememamakimbala nsambompamba,mpebananangaioyobamɛlakamabɛlɛ bazalakikobotambumate
31Nampambamponabino,Obanamibalibangai, nayikakimpikonampasimingiyamosala,mpemitungisi yamakasikolekayabokolinabino
32Mawa,mpoyabanabangaibabali,etebamosusu babalanakinainote,mpebaoyobabalanakibabotakibana te;Nakomonabananayoatamokolomokote,mpe nakobengamatenankomboyankɔkɔ
33Ahngai,oyoazalakinabanamingiyakitoko,mpe nazalimwasiakufelámobalimpempambanamawana ngai!Mwanamobaliakozalampetemponakokundangai ntangonakokufa!’
34KasimamamosantumpeyakobangaNzambealelakite nakolelaoyomponamokonabango,mpeabondelakiye mokotemponakokimaliwa,mpealelakitemponabango lokolabatooyobazalikokufa;kasi,lokolasokiazalakina molimoyakokangamampeazalakikobotamotangoya banabayemibali,mponambalayamibale,nabomoioyo ekufakate,abondelakindempeabondelakibangoete bakufamponalingomba
35Omama,mobundiwaNzambeonzelayalingomba, mobangempemwasi,olongakimokonzinaboyikimpiko bwayo,mpeozwamakimakasikolekamoto,namisala lokolampemaloba
+36Mposolontangookangakiyoelongonabananayo yamibali,otɛlɛmakiwanantangoomoniEleazarebazali konyokwama,+mpeolobakinabananayoyamibalina monɔkɔyaLiebele.
37‘Bananangai,etumbaezaliyalokumu;mpebosalaka bino,bobengamiepaiyayangompoyakopesalitatolimpo yaekoloyabiso,kobundakatinayangonamolendena nkomboyaMibekoyabatatababiso
+38Mpoekozalalikamboyansɔnisoki,ntangomobange oyoayikakimpikonampasimponalosambo,binobaoyo bozalibilengemibalibomikitisilibosoyampasi
39BomikundolaetempoyabolamubwaNzambeboyeio mokili,mpebosepelakinabomoi,mpeeteyangowana bozalinanyongonaNzambempoyakoyikampikona mpasiinsompoyaye;mponayempetatanabiso Abrahamaasalakimbangumponakopesambekaya mwananayeYisaka,nkɔkɔyaekólonabiso;mpeYisaka, ntangoamonakilobɔkɔyatatanayekotombolambelina ye,alɛmbisakiyete
+40MpeDanyele,motoyasembo,abwakamiepaiya bankɔsi,mpebabwakakiAnania,AzariampeMishaelena litumbuyamɔtɔ,mpebayikakimpikomponaNzambe. 41Mpebinolisusu,kozalakabondimibobeleepaiya Nzambe,botungisamate;mpoezalakikotelemelaMakanisi etebino,boyebiboyengebene,bokotelemelabampasite’ 42Namalobamayemamawabasamboalendisakimoko namokowabanabayebabaliakufanaesikayakobuka makuliyaNzambe;bangomeimpebayebimalamuetebato bazalikokufampoyaNzambebazalinabomoimpoya Nzambe,lokolaAbraham,mpeYisaka,mpeYakobo,mpe batatabansobazalinabomoi
MOKAPOYA8
Ba"AthletesyaBosembo"oyobayebanimingiAwande lisoloyampikooyobabengiBukuyaMineiyaBamakabe esukisi
1Bakɛngɛlimosusubalobakietentangoalingakikokanga yempekobomama,amibwakakilikolóyamɔtɔmpomoto mokoteasimbanzotonaye.
2Omama,eteelongoelongonabanabayosambo babukakinguyayamobulu,mpeomemakimpambamayele mayemabe,mpeapesakindakisayalokumuyabondimi 3Otiamakinalokumulokolansambalikoloyabananayo yamibalilokolamakonzí,mpekoninganayamabeleya minyokoeningisakiyoatamokete
4Nayango,sepelá,mamayamolimoyapɛto,mpoozali naelikyayakoyikampikonayonalobɔkɔyaNzambe.
5Sanzaeteleminankemboteonteiyaminzotonalola lokolayo,opelisinzelayabananayonsamboyamibali lokolaminzotomponaboyengebene,oteleminalokumu libosoyaNzambe;mpeotiamiololaelongonabango +6MpokobotanayoeutakinamwanayaAbrahama
7Mpesokoezalakinanzelamponabisokopakolalangi, lokolaekokikozalamoyemimoko,lisapoyabopeminayo, batalibalingakitekoningananamamayabanamibali nsambooyobazalakikonyokwamampoyaboyengebene minyokoebelekutukinoliwa?
8Mpesoloebongakikokomamalobamayelikololyaesika yabopemibwabango,kolobakampoyabokundolimpoya bankolaekoyayabatobabiso: AWAALOLINGANGA-NZAMBEMOKOYA MUKOLO
NAMWASIATONDABAANNES NABANANAYESAMBUYAMIBALI
NANZELAYAMOTUKAYATYRANTE POSAYAKOBEBAEBELEYABAHEBRE BAVINDICAKIBADROITSYAPEUPLENABISO KOTALELANZAMBEMPEKOYIKAmpiko BATORMENTSATATINALIWA
9Mposoloezalakietumbaesantueyeebundamakina bango.Mponamokolowana,bizalelimalamu,emonisaki bangonanzelayakoyikampiko,etyakilibosonabango mbanoyaelonganakozangakobebanabomoiyaseko 10KasimotoyalibosonaetumbayangoezalakiEleazare, mpemamayabanamibalinsamboasalakieteninaye,mpe bandekobabundaki
11Mokonziyamobuluazalakimongunanabangompe mokilimpebomoiyamotoezalakibatali
12Mpeboyengebeneelongakimolongimpeepesaki motolenabasaninayeNanikasiamitunakinabasaniya Mibekoyasolo?
13Bananibakamwakinabangote?Mokonziyabokonzi yemokompelikitanayemobimbabasepelakina bompikilikinabango,nanzelanayangobazalisikawa bangomibaleKotelemapembeniyakitiyabokonziya Nzambempekozalanabomoiyaelekoyamapamboli +14MpoMoizealobiete:‘Batonyonsooyo bamisantisamibazalinanseyamabɔkɔnayo.”
15Mpebatobaye,yangowana,bamibulisamimpoya Nzambe,kakatebazwakilokumueye,kasilisusulokumu etenanzelayabangomongunaazalakilisusunanguyate likoloyabatobabiso,mpemobuluayokakimpasina etumbu,mpembokayabisoepetolamaki,bazalakilokola
ekomakilisikompoyalisumuyaekoloyabiso;mpena nzelayamakilamabatobayesembompebomikabilya liwalyabango,BobatelibwabonzambeebikisakiYisalaele oyolibosoebondelakimabe.
16MpontangoAntiochusmokonziyamobuluamonaki elombeyabizalelimalamunabango,mpekoyikampikona bangonanseyaminyoko,atombolakinamisoyabato nyonsompikonabangoepaiyabasodanayelokola ndakisa;mpeboyeafulamakibatobayenaliyokiya lokumumpeelombenaelangayaetumbampenamisalaya kozinga,boyeeteapunzakimpeabwakakibangunabaye banso
17OBayisalaele,banababotaminamombotoya Abalayama,botosaMibekooyo,mpebózalasembona makambonyonso,koyebakaeteBokanisiefulamaezali nkololikoloyabamposa,mpelikoloyampasi,kakautana katite,kasiutalibandanabisomei;nanzelanayango mibaliwana,kopesakanzotonabangonaminyokompona bosembo,balongakikakatebosepeliyabato,kasi batalelamalokolababonginalibulayabonzambe
18Mpenanzelayabangoekoloezwakikimiampe kozongisakabotosiyaMibekoombokayabisoekangaki engumbautanamonguna
19MpebozongisimabebolandiAntiochusmotindoli likololyamabele,mpeoliwaazalikonyokwamaetumbu.
+20Mpontangoalongakimpenzatekotindabatoya YelusalemebázalanabomoilokolaBapakanompebátika mimesenoyabankɔkɔnabiso,alongwakinaYelusaleme mpeatambolakimosikamponakobundisaBaperse 21Nzokande,oyoezalimalobaoyomamayabanamibali nsambo,mwasimoyengebene,alobakinabananaye.
+22‘Nazalakimwanamwasiyapɛto,mpenapengwina ndakoyatatanangaite,mpenabatelakimokuwaya mokɔngɔoyoetongamakinaEva.
+23Mobebisimokoteyaesobe,+Mokosimokotena elanga,abebisakingai;mpeNyokayalokuta,yakokosa abebisakibopetoyabolengenangaite;Nafandakielongo namobalinangaimikolonyonsoyabolengenangai;kasi ntangobananangaiyamibalioyobakómakimikóló,tata nabangoakufaki.
24Azalakinaesengo;mpoazalakinabomoiya kopambolamanabana,mpeayebakiatamoketempasiya bobungisibwabango.
+25Ntangoazalakinainoelongonabiso,ateyakibino MibekompebasakoliAtangelakibisoAbeleoyoKaina abomaki,mpeYisakaoyoapesakilokolambekaya kotumba,mpeyaYozefenaboloko
26MpealobelakibisonantinayaFinease,nganga-nzambe yamolende,mpeateyakibinoloyemboyaAnania,Azaria mpeMishaelenamɔtɔ
27MpeakumisakilisusuDanyeleolibuluyankosi,mpe apambolakiye;mpeabengakinamakanisinabinoliloba yaYisaya:
28"Eeataokolekanamoto,lolemoekosalayomabete"
+29AyembelakibisomalobayaDavidimokomiya nzemboete:“Malɔziyabatoyaboyengebeneezalimingi”
+30AzongelakibisoliseseyaSalomoete:“Azalinzeteya bomoimponabatonyonsooyobasalakamokanonaye”
+31AndimisakimalobayaEzekieleete:“Mikuwaoyo ekaukiekozalanabomoi?”Mpoabosanakiteloyembooyo Moizeateyaki,oyoeteyakaete:"Nakobomampenakopesa
nabomoiOyoezalibomoinayompelipamboliyamikolo nayo."'
32Ah,motemamabeezalakimokolo,mpenzokande motemamabete,ntangomokonziyamotemamabeya Bagrekeapelisakimotooyoezalakikopelamponababraziersnayeyamobulu,mpenabamposanayeoyo ezalakikotɔkaamemakinakatapultempeazongakilisusu naminyokonayebanamibalinsamboyamwanamwasiya Abalayama,mpeakangakimisoyamisonabango,mpe akatakibangominokonabangonamitindomingiya minyoko
33Mponayango,bosambisiyaNzambeelandaki,mpe ekolanda,motoyamawaoyoalakelamimabe.
34KasibanabanabaAbalayama,elongonamamawa bangomolongi,basangisamiesikamokooesikaya bankokobabango,bazwakimilimoyapetompeyakokufa teutanaNzambe,oyonkemboezalamponalibelana libela