Kurdish Northern Kurmanji - The Book of the Secrets of Enoch

Page 1


PirtûkaNehêniyên

Enoch

PÊŞKÊŞ

Evperçeyanûyawêjeyadestpêkêbirêyahin destnivîsênkuvêdawiyêliRûsyaûSerbyayê hatinedîtinderketholêûhetanihatenêbizimanê Slavîhatiyeparastin.Kêmtiştlisereslêwêtêne zanînjibilîkudiformawêyanihadelideverekli destpêkaserdemaXiristiyaniyêhatiyenivîsandin. EdîtorêwêyêdawîYewnanîbûûcihênivîsandina wêMisirbûNirxawêdibandorabêgumandeye kulisernivîskarênPeymanaNûkiriye.Hinbeşên tarîyênvêyapaşînbêyîalîkariyawêhemahema nayênravekirin.

Herçendzanînahebûnapirtûkekwisabiqasî1200 salanwindabûbejî,ewdîsajîdisedsalênpêşînde jihêlaXiristiyanûkafiranvepirhatebikaranînû diherlêkolînekliserformênXiristiyaniyadestpêkê debelgeyekpirhêjapêktîne.

Nivîsjiboxwendevanekîkudixwazebaskbide ramanênxweûberbicîhanênmîstîkvebifire, balkêşe.Livirdramatîzasyonekeecêbabêdawîtiyê heye-binêrînênliserAfirandin,Antropolojîû ExlaqêÇawakucîhandişeşrojandehatiye afirandin,dîrokawêjîdêdi6,000salande(an 6,000,000salan)biqede,ûpiştîvêyekêdê1,000 salênbêhnvedanêwerin(dibekudemaku hevsengiyahêzênexlaqîyênnakokweredanînû jiyanamirovanbigihîjerewşaîdeal)Didawiyawê dedêRoja8-anaBêdawîdestpêbike,demaku demdivênemabe.

BEŞA1

1Mirovekîzanahebû,hunermendekîmezin,û Xudanevînawîdîtûewqebûlkir,dakuewli cihênjorînbinêreûşahidêalemazanaûmezinû neguhêrbaraXwedayêHemûkar,yameqamêpir ecêbûbiheybetûgeşûpirçavêxulamênXudan,û yatextênegihîştîyêXudan,ûyadereceû xuyabûnênleşkerênbêbeden,ûyaxizmetabêwate yapirjimariyahêmanan,ûyaxuyabûnêncûrbecûrû stranbêjiyabêwateyaartêşaKerûbiyan,ûya ronahiyabêdawîbe.

2Wîgot,wêdemê,demaku165saliyamintemam bû,kurêminMathusalçêbû.

3Piştîvêyekêezdusedsaljiyamûhemûsalên jiyanaxwesêsedûşêstûpêncsaltemamkirin.

4Dirojayekemamehayekemde,ezbitenêli malaxwebûmûlisernivînaxwebêhnaxwe vedidamûdixewdebûm

5Ûgavaezdixewdebûm,xemgîniyekmezinket dilêmin,ûezdixewdebiçavênxwedigiriyam,û minnikarîbûfêmbikimkaevxemgînîçibû,andê çibiserêmindebihata.

6Ûduzilamjiminrexuyabûn,ewqasmezin,ku minqetliserrûyêerdênedîtibûn;rûyênwanwek rojêdibiriqîn,çavênwanjîwekçirayekdişewitin,û jilêvênwanagirbicilûbergûstranêncûrbecûrên bişêweyabinefşîderdiket,baskênwanjizêrgeştir bûn,destênwanjiberfêspîtirbûn

7Ewliserêtextêminrawestiyabûnûdestpêkirin binavêmingazîminbikin.

8Ûezjixewaxwerabûmûminewherduzilamên liberminrawestayîdîtin.

9Minsilavliwankirûtirsekmezinketdilêminû rûyêminjitirsanguherî,wanmirovanjiminre gotin:

10‘EyHenox,cesaretbike,netirse;Xwedayê herheyîmeşandbate,ûvaye,tuîrobimere hildikişîezmanan,ûtudêjikurênxweûhemû malbataxwerehertiştêkuewêbêyîtelisererdê dimalatedebikin,bibêjî,ûbilakeslitenegere hetakuXudantevegerînebawan

11Ûminlezkirkuguhbidimwanûjimalaxwe derketimûwekkujiminrehatibûgotin,çûmber derî,ûkurênxweMethusalûRegimûGaidadgazî kirinûhemûtiştênecêbênkuwanzilamanjimin regotibûnjiwanregotin

BEŞA2

1Guhbidinmin,zarokênmin,eznizanimezdiçim kuderêûçiwêbiminwere;jibervêyekê,zarokên min,ezjiweredibêjim:Liberrûyêbêbextan,yên kuerdûezmanneafirandine,jiXwedêdûrnekevin, çimkîewêhelakbibinûyênkuwandiperizin,û bilaXudandilêwebitirsawîewlebike.Ûniha, zarokênmin,bilakesnefikirekuliminbigere,heya kuXudanminvegerînebawe.

BEŞA3

1GavaHenoxjikurênxweregot,milyaketanew hildanserbaskênxweûewhildanberbiezmanê pêşîûdanînserewran.Ûliwirminnihêrî,ûdîsa minlijornihêrî,ûeterdît,ûwanezdanîser ezmanêpêşîûDeryayekpirmezinnîşanîmindan, jideryayaerdêmezintir

BEŞA4

1Wanmezinûhukumdarênrêzênstêrkananînber çavênminûdusedmilyaketnîşanîmindan,yênku liserstêrkanûxizmetênxweyênliezmanan hukumdikin,ûbibaskênxwedifirinûlidorahemû yênkudiçintên

BEŞA5

1Ûlivirminnihêrîxwarêûxezîneyênberfê,û milyaketênkuembarênxweyêntirsnakdiparêzin, ûewrênkuewjiwirderdikevinûdiçinnavwan dîtin

BEŞA6

1Wanxezîneyaşilbûnê,mînarûnêzeytûnê,ûşiklê wê,mînahemûkulîlkênerdê,nîşanîmindan;her wihagelekmilyaketxezîneyênvantiştandiparêzin, ûçawaewtênegirtinûvekirin.

BEŞA7

1Ûwanmirovanezbirimûbirinezmanêduyem,û tariyeknîşanîmindan,jitariyadinyayîmezintir,û liwirmingirtiyêndaliqandîdîtin,temaşedikirin,li bendadarizandinamezinûbêdawîbûn,ûev milyakettarîxuyadikirin,jitariyadinyayîmezintir, ûbênavberdihemûsaetandedigiriyan

2Minjiwanzilamênkubiminrebûnregot:'Çima evbênavbertênîşkencekirin?'wanbersivdamin: 'EvmurtedênXwedêne,yênkuguhnedan fermanênXwedê,lêbiîradeyaxweşêwirînûbi mîrêxwere,kuewjîliezmanêpêncemînasêmaye, vegeriyan.'

3Ûezgelekjiwanredilovanbûm,ûwansilavli minkirinûjiminregotin:«EymirovêXwedê,ji bomejiXudanreduabike.»Minjîjiwanregot: «Ezkîme,mirovekîmirî,kuezjibomilyaketan duabikim?Kîdizaneezdiçimkuderê,ançiwêbi serêminwere?Ankîdêjibominduabike?»

BEŞA8

1Ûwanmirovanezjiwirbirinûbirinezmanê sêyemûliwirdanîn;ûminlijêrnihêrîûberhemên vandeverandît,yênkuqetbiqencînehatine naskirin.

2Ûminhemûdarêngulxweşdîtinûfêkiyênwan ênbêhnxweşûhemûxwarinênkujiwandihatin hilgirtin,bibêhnaxweşdiqelişiyan.

3Ûdinavdarandeewênjiyanê,liwîcihêku Xudanlêradizê,demakuewdiçebihuştê;ûevdar

xwedîqencîûbîhnekbêwateye,ûjihertiştêheyî bêtirxemilandîye;ûjiheralîveewbişiklêzêrû sorûagirîneûhertiştîvedişêre,ûjihemîfêkiyan berhemdide

4Kokawêlibaxçeyêliserêerdêye.

5Ûbihuştdinavberagendeliyêûnegendeliyêde ye

6Ûdukaniyênkuhingivûşîrderdixinderdikevin, ûkaniyênwanrûnûşerabderdixin,ûewdibinçar parçe,ûbirêyekearamdizivirin,ûdadikevinnav BIHIŞTAEDENÊ,dinavberagendeliyêû gendeliyêde

7Ûjiwirewlisererdêderdikevinûmînahêmanên dinlidoraxwedizivirin

8Ûlivirdarekebêbertuneye,ûhercihpîroze.

9Ûsêsedmilyaketênpirgeşhenekubaxçeyê diparêzinûbistranênşîrînênbêdawîûbidengên qetbêdengdihemûrojûdemjimêrandexizmeta Xudandikin

10Mingot:«Evderçiqasxweşe!»Wanmirovanji minregotin:

BEŞA9

1Evcih,eyHenox,jiborastanhatiyeamadekirin, yênkuhercûresûcjiwankesênkucanêwanaciz dikintehemûldikin,yênkuçavênxwejineheqiyê dûrdixin,ûdadbariyarastdikin,ûnandidin birçîyan,ûcilêntazîlixwedikin,ûyênketîradikin, ûalîkariyasêwiyênbirîndardikin,ûyênkubêqusûr liberrûyêXudandimeşin,ûtenêjiwîrexizmetê dikin,ûjibowanevcihjibomîrateyaherheyî hatiyeamadekirin.

BEŞA10

1ÛewherduzilamminbirinaliyêBakur,ûliwir cihekîpirtirsnaknîşanîmindan,ûliwîcihîher cûreîşkencehebûn:tariyahovaneûtariyabêronahî, ûliwirronahîtune,lêagirêtarîhertimbilinddibe, ûçemekîagirînderdikeve,ûewcihliherderêagir e,ûliherderêqeşaûqeşa,tîûlerzheye,diheman demêdegirêdanpirhovanene,ûmilyakettirsnakû bêrehmin,çekênhêrshildigirin,îşkenceyabêrehm, ûmingot:

2'Wey,wey,evderçiqastirsnake.'

3Ûwanmirovanjiminregotin:Evcih,eyHenox, jibowankesênkuXwedêbêrûmetdikin,yênkuli serrûyêerdêgunehêlidijîxwezayêdikin,kuevjî fesadazarokaneligorîşêwazasodomî,sêrbazî, efsûnûsêrbaziyênşeytanî,ûyênkubikirinênxwe yênxerab,dizî,derew,tohmet,çavnebarî,kîn,zîna, kuştin,pesnêxwedidin,ûyênku,lanetkirî,giyanên mirovandidizin,yênkudibîninkuxizantiştênwan

PirtûkaNehêniyênHenox

distîninûxwedewlemenddikin,jibotiştên mirovêndinzirarêdidinwan;yênkudikarin valatiyêtêrbikin,birçîyandimirin;yênkudikarin cilbikin,tazîyantazîdikin;ûyênkuafirînerêxwe nasnakin,ûliberXwedayênbêcan(angobêcan) ditewînin,yênkunikarinbibîninûnejîbibihîzin, xwedayênbêrûmet,yênkupeykerênqelandî çêkirineûliberkarênnepakêndestanditewînin,ji berkuevhemûcihdinavvande,jibomîrateya herheyîhatiyeamadekirin.

BEŞA11

1Wanmirovanezbirimûbirinezmanêçaran,û hemûrêyênpaşînûhemûtîrêjênronahiyarojû heyvênîşanîmindan.

2Minrêyênwanpîvaûronahiyawanberawirdkir, ûmindîtkuronahiyarojêjiyaheyvêmezintire.

3Çerxawêûtekerênkuhertimliserwandigere, mînabayekîkubilezekepirecêbderbasdibe,ûroj ûşevbêhnaxwenade.

4Çendstêrkênmezinrêliberçûnûhatinawê digirin,ûherstêrkeklibinwêhezarstêrkhene,li rastêçerxarojê,ûçarliçepê,heryeklibinwê hezarstêrkhene,bitevahîheşthezar,kubi berdewamîbirojêrederdikevin.

5Ûbirojpanzdehhezarmilyaketlêtemaşedikin,û bişevjîhezar.

6Ûewênşeşbaskdarbimilyaketanreliberçerxa rojêderdikevinnavagirêagirîn,ûsedmilyaketrojê vêdixinûwêdişewitînin.

BEŞA12

1Ûminnihêrîûelementêndinênfirînerênrojê dîtin,kunavênwanFenîkûXalkîdrîne,ecêbû ecêb,bilingûdûvikêndişiklêşêrdeûserê tîmoqatekî,xuyabûnawanmore,mînakeskesorê; mezinahiyawannehsedpîvane,baskênwanmîna yênmilyaketanin,heryekdiwanzdehhene,ûewli rojêdigerinûpêrediçin,germîûşilbûnêhildigirin, wekîkujiXwedêhatiyefermankirin 2Bivîawayîrojdizivireûdiçe,ûdibinezmande hiltê,ûrêçawêbironahiyatîrêjênxwebênavberdi binerdêdediçe

BEŞA13

1Wanmirovanezbirinrojhilatûliberderiyênrojê danîn,licihêkurojligorîrêziknameyademsalanû geramehêntevahiyasalêûhejmarasaetênrojû şevêderdikeve.

2Ûminşeşderîvekirin,herderîşêstûyek stadyûmûçaryekastadyûmekêhebû,ûminewbi

rastîpîvand,ûminfêmkirkumezinahiyawan ewqasekurojjiwirderdikeveûberbirojavave diçe,ûhevsengdibe,ûdihemîmehandehiltê,ûli gorîrêzademsalanjişeşderiyanvedigere;bivî awayîserdematevahiyasalêpiştîvegeraçar demsalandiqede,

BEŞA14

1Ûdîsawanmirovanezbirinaliyêrojavaûşeş deriyênmezinênvekirînîşanîmindankubi deriyênrojhilatrehevahengin,lihembercihêku rojdiçeava,ligorîhejmararojansêsedûşêstû pêncûçaryek

2Bivîawayîdîsaberbideriyênrojavavediçeû ronahiyaxwe,mezinbûnageşiyaxwe,dibinerdê dedikişîne;jiberkutacawêyaşewqêliezmanan biXudanreyeûjihêlaçarsedmilyaketanvetê parastin,demakurojlisertekerdibinerdêde digereûheftdemjimêrênmezindişevêde radiwesteûnîvêrêçaxwedibinerdêdederbas dike,demakudisaetaheştemînaşevêdedigihîje rojhilat,ewroniyênxweûtacaşewqêtîneûrojji agirbêtirdişewite

BEŞA15

1Hingêhêmanênrojê,kujêreFenîksûXalkîdrîtê gotin,destbistranbêjiyêdikin,jibervêyekêher teyrbibaskênxwedifire,jibodabînkerêronahiyê kêfxweşdibe,ûewbifermanaXudandestbi stranbêjiyêdikin

2Ronahîdartêdakuronahîbidetevahiyacîhanê,û nobedarêsibehêşekildigire,kuewtîrêjênrojêne,û rojaerdêdiçe,ûronahiyaxwedistînedaku tevahiyarûyêerdêronîbike,ûwanevhesabkirina çûnarojênîşanîmindan 3Ûderiyênkuewtêdedikeve,evderiyênmezin ênhesabkirinademjimêrênsalêne;jibervêsedemê rojafirandinekmezine,kugerawêbîstûheştsalan domdike,ûjidestpêkêvedestpêdike.

BEŞA16

1Wanmirovanrêyadinnîşanîmindan,yaheyvê, diwanzdehderiyênmezin,jirojavahetarojhilat tacgirtî,kuheyvdidemênadetîdetêûdiçe

2Ewdideriyêyekemdedikevehundirbocihên rojavayênrojê,bideriyêyekemtamsîûyekrojan, bideriyêduyemtamsîûyekrojan,bideriyêsêyem tamsîroj,bideriyêçaremtamsîroj,bideriyê pêncemtamsîûyekrojan,bideriyêşeşemtamsîû yekrojan,bideriyêheftemtamsîroj,bideriyê heştemtamsîûyekrojan,bideriyênehemtamsîû

yekrojan,bideriyêdehemtamsîroj,bideriyê yanzdehemtamsîûyekrojan,bideriyê diwanzdehemtambîstûheştrojan.

3Ûewbirêzûhejmaraderiyênrojhilatîdideriyên rojavarederbasdibe,ûsêsedûşêstûpêncû çaryekrojênsalarojêpêktîne,lêsalaheyvîsêsed ûpêncîûçarrojhene,ûjêrediwanzdehrojên çerxarojêkêmin,kuewjîepaktênheyvîyên tevahiyasalêne

4[Bivîawayî,çemberamezinpêncsedûsîûdu salandihewîne.]

5Çaryekarojêsêsalantêderxistin,çaryekarojê tamwêtemamdike.

6Jibervêyekêewjibosêsalanjibihuştêtêne girtinûlihejmararojannayênzêdekirin,jiberku ewdemasalandiguherînindumehênnûberbi temambûnêve,dumehêndinberbikêmbûnêve 7Ûdemakuderiyênrojavaqediyan,ewvedigereû berbirojhilatvediçeberbiçirayanve,ûbivî awayîrojûşevlidoraçemberênezmanîdigere,ji hemûçemberannizmtire,jibayênezmanî,ûgiyan ûhêmananûmilyaketêndifirinbileztire;her milyaketşeşbaskênwêhene.

8Dinozdehsalandeqursekheftqatheye

BEŞA17

1Linîvêezmananminleşkerênçekdardîtin,kubi tempanûorg,bidengekîbênavber,bidengekîşîrîn, bidengekîşîrînûbênavberûstranêncûrbecûr,ku nemimkunekuwerinvegotinûherhişekê matmayîdikin,stranênwanmilyaketanewqasecêb ûecêbin,ûezbiguhdarîkirinawêkêfxweşbûm.

BEŞA18

1Zilamezbirinezmanêpêncemînûmindanîn,ûli wirmingelekûbêhejmarleşkerênbinavêGrigori dîtin,bixuyangêmirovan,ûmezinahiyawanjiya gewrênmezinmezintirbûûrûyênwanhişkbûbûn, ûbêdengiyadevêwanherûherbû,ûliezmanê pêncemînxizmettunebû,ûminjizilamênkubi minrebûnregot:

2Çimaevpirhişkûrûyênwanxemgînin,ûdevê wanbêdenge,ûçimaliservêezmananxizmettune?

3Ûwanjiminregot:EvGrigorîne,yênkubimîrê xweŞeytanayîlreXudanêronahiyêredkirin,ûpiştî wanewkesênkuditariyekemezindeliezmanê duyemînhatinegirtinhene,ûsêjiwanjitextê Xudandaketinerdê,berbicihêErmonêve,ûliser milêgirêErmonêsondênxweşikandin1ûkeçên mirovandîtinkaewçiqasbaşin,ûjixwerejin girtin,ûerdbikirinênxweqirêjkirin,yênkudi hemûdemêntemenêxwedebêqanûnîûtevlihevî

çêkirin,ûgewreçêdibinûmirovênmezinênecêbû dijminatiyamezin

4JibervêyekêXwedêbidarizandinekemezinwan darizand,ûewjibobirayênxwedigirînûewêdi rojamezinaXudandewerincezakirin.

5ÛminjiGrigoriyanregot:'Minbirayênweû kirinênwanûêşênwanênmezindîtin,ûminjibo wanduakir,lêXudanwanmehkûmîbinerdêheta kuerdûezmanherûherbiqede'

6Mingot:«Birayênmin,çimahûnlibendêneûli berXudanxizmetênakinûxizmetênxweliber Xudannaynin,dakuhûnXudanêxwebitevahî hêrsnekin?»

7Ûwanguhdaşîretaminûbiçarrêzênliezmanan repeyivîn,ûvaye,demakuezbiwanherdu zilamanrerawestiyabûm,çarboriyanbidengekî bilindbihevrelêxistin,ûGrigoriyanbiyekdengî destbistranbêjiyêkirin,ûdengêwanbidilovanîû bibandorliberXudanbilindbû

BEŞA19

1Ûjiwirwanmirovanezbirinûberbiezmanê şeşanvebirim,ûliwirminheftkomênmilyaketan dîtin,pirgeşûpirbiheybet,ûrûyênwanji ronîkirinarojêbêtirdibiriqîn,dibiriqîn,ûdirûyên wan,antevgerênwan,anşêwazacilûbergandeti cûdahîtune;ûevrêzançêdikin,ûçûnastêrkan, guherînaheyvê,anzivirînarojê,ûhikûmetabaşa cîhanêfêrdibin

2Ûgavaewxerabiyêdibînin,ewfermanû talîmatan,ûstranênxweşûbilind,ûhemîstranên pesnêdidin.

3Evewmilyaketênserekenekulijormilyaketan in,hemûjiyanêliezmanûlisererdêdipîvin,û milyaketênkuliserdemsalûsalanhatine destnîşankirin,milyaketênkuliserçemûderyayê ne,ûyênkuliserfêkiyênerdêne,ûmilyaketênku liserhergiyane,xwarinêdidinherkesî,jiher zindiyekre,ûmilyaketênkuhemûgiyanênmirovan, ûhemûkirinênwan,ûjiyanawanliberrûyêXudan dinivîsin;dinavwandeşeşFenîkûşeşKerûbîû şeşşeş-baskbiberdewamîbiyekdengîbiyek dengîdistirên,ûnemimkûnekustranbêjiyawan werevegotin,ûewliberXudanliserpêpeloka lingênwîşadibin.

BEŞA20

1ÛwanherduzilamanezjiwirberbiEzmanê Heftemînvehilkişiyam,ûminliwirronahiyekpir mezinûleşkerênagirînênmilyaketênmezin,hêzên bêbeden,ûserdestî,fermanûhikûmet,kerûbû serafîm,textûyênpirçav,nehala,îstasyona

ronahiyêyaÎoanîtîdît,ûeztirsiyam,ûbitirsek mezindestbilerizînêkirim,ûwanzilamanez girtim,ûezlipeyxwebirin,ûjiminregotin:

2'EyHenox,cesaretbike,netirse,'ûXudanjidûr venîşanîminda,kulisertextêxweyêpirbilind rûniştiye.Çimkîliezmanêdehemçiheye,jiberku Xudanlivirrûdine?

3LiezmanêdehemXwedêye,bizimanêÎbranîjê reAravattêgotin

4Ûhemûleşkerênezmanîdêbihatanaûligorîrêza xweliserdehgavanrawestiyana,ûdêliberXudan bitewiyana,ûdêdîsabişahîûbextewarîbiçûna cihênxwe,dironahiyabêdawîdebidengênpiçûkû nermstranandigotin,birûmetxizmetawîdikirin

BEŞA21

1Kerûbûserafîmlidoratextradiwestin,yênşeşbaskûpir-çav,jihevvenaqetin,liberrûyêXudan radiwestinûdaxwazawîdikinûtevahiyatextêwî vedişêrin,bidengekînermliberrûyêXudan distirên:'Pîroz,pîroz,pîroz,XudanêSerwerê Sabaoth,erdûezmantijîrûmetatene.'

2Gavaminevhemûtiştdîtin,wanmirovanjimin regotin:«Henox,hetanihafermanhatiyedayînku embitererêwîtiyêbikin.»Ûewzilamjimindûr ketinûjiwêdemêveminewnedîtin

3Ûezlidawiyaezmanêheftemînbitenêmamû tirsiyam,ûrûyêxweavêtimerdêûjixweregot: 'Weylimin,çibiminhat?'

4ÛXudanyekjişahênxweyênbirûmet, milyaketêserekeCibrayîl,şandûjiminregot:'Ey Henox,cesaretbike,netirse,hetahetayêliber Xudanrabe,rabe,biminrewere.'

5Minbersivawîdaûdihundirêxwedegot: «Xudanêmin,canêminjitirsûlerzêdûrket.»Û mingazîwanzilamankirkuminbirinvêderê,min xwedispêrewanûezbiwanreliberrûyêXudan diçim.

6ÛCibrayîlminhilda,wekpelêkubayêdikişîne, ûmindanîberrûyêXudan.

7Ûminezmanêheştemîndît,kubizimanêÎbranî jêreMuzalothtêgotin,guherînerêdemsalan, hişkesaliyê,ûbaranê,ûjidiwanzdehnîşanên zodiakê,kulijorezmanêheftemînin

8Ûminezmanênehandît,kubiÎbranîjêre Kuchavimtêgotin,kuliwircihênezmanîyên diwanzdehnîşanênzodiakêhene

BEŞA22

1LiEzmanêDehem,Aravoth,minrûyêXudandît, mînahesinêkudiagirdedibiriqe,ûderxist,birûsk derdixe,ûdişewite.

2BivîawayîminrûyêXudandît,lêrûyêXudan nayêvegotin,ecêbûpirtirsnake,ûpir,pirtirsnake 3Ûezkîmekuezbehsahebûnabêhempaya Xudanûrûyêwîyêecêbbikim?Ûeznikarim hejmaratalîmatênwîyênpirjimarûdengênwîyên cûrbecûr,textêXudanpirmezinûnebidestan hatiyeçêkirin,nejîhejmarakesênkulidorawî radiwestin,leşkerênkerûbûserafim,nestranbêjiya wanabêdawî,nejîbedewiyawîyaneguhêrbar,û kîdêbehsamezinbûnabêhempayarûmetawîbike? 4ÛezçûmserçokanûliberXudantewraxwe danîm,ûXudanbilêvênxwejiminregot:

5'EyHenox,cesaretbike,netirse,rabeûheta hetayêliberminraweste'

6ÛserekpisporMîxaîlezrakirimjorûbirberrûyê Xudan.

7ÛXudanjixulamênxweregotkuwandiceribîne: «BilaHenoxhetahetayêliberrûyêminbisekine.» ÛyênbirûmetliberXudantewandinûgotin:«Li gorîgotinaTe,Henoxbiçe.»

8ÛXudanjiMîxaîlregot:«HereûHenoxjicilên wîyêndinyayîderxeûbirûnêminêxweşrûnbike ûcilênrûmetaminlixwebike.»

9ÛMîxaîlwisakir,wekîkuXudanjêregotibû Wîezrûnkirimûcilliminkir,ûxuyabûnawê melhemêjironahiyamezinbêtire,ûmelhemawî mînaşilbûnaşîrîne,ûbêhnawênerme,mîna tîrêjênrojêdibiriqe,ûminlixwenihêrî,ûezmîna yekjiyênwîyênbirûmetbûm.

10ÛXudanyekjimilyaketênxweyênserekebi navêPravuilgazîkir,kuzanînawîjiyamilyaketên dinzûtirbû,yênkuhemûkirinênXudannivîsandin; ûXudanjiPravuilregot:

11'Pirtûkênjiembarênminûqamîşeknivîsandina bilezderxeûbideHenox,ûpirtûkênbijarteû teselîdarjidestêxwebidewî.'

BEŞA23

1Ûewhemûkarênezman,erdûderyayê,ûhemû hêmanan,çûnûhatinawan,ûdengêgurrîna gurrînan,rojûheyv,çûnûguherînastêrkan,demsal, sal,rojûdemjimêr,hilkişînabayê,hejmara milyaketan,ûçêkirinastranênwan,ûhemûtiştên mirovan,zimanêherstranûjiyanamirovan,ferman, talîmatûstranênbidengekîxweş,ûhemûtiştênku guncawekumerivfêrbibe,jiminredigot 2ÛPravuiljiminregot:'Hemûtiştênkuminjite regotine,menivîsandine.Rûneûhemûgiyanên mirovahiyêbinivîse,çiqasjiwançêbibinjî,ûcihên kujibowanjiboherheyîhatineamadekirin;jiber kuhemûgiyanjiboherheyî,berîavakirinadinyayê, hatineamadekirin'

3Ûhemûduqatsîrojûsîşev,ûminhemûtiştbi rastînivîsand,ûsêsedûşêstûşeşpirtûknivîsandin

BEŞA24

1Xudangazîminkirûjiminregot:«Henox,li milêminêçepêbiCibrayîlrerûne»

2ÛminliberXudanserêxwexwarkir,ûXudanbi minregot:Henox,delal,hertiştêkutudibînî,her tiştêkuradiwestetemambûye,ezjiteredibêjim, hertiştêkuminjitunebûnêûtiştêndîtbarjinedîtî afirandin

3Guhdarîbike,Henox,ûvangotinênminqebûl bike,çimkîminnejimilyaketênxweresirraxwe gotiye,ûminnejiwanrerabûnawan,nejîalema xweyabêdawîgotiye,ûnejîwanafirandinamin, kuezîrojiteredibêjim,fêmkirine

4Çimkîberîkuhertiştxuyabibe,ezbitenêdi tiştênnedîtîdedigeriyam,mînarojêjirojhilatber birojavaûjirojavaberbirojhilat.

5Lêbelêrojjîdixwedearamîheye,lêminaramî nedît,jiberkuezhertiştîdiafirînim,ûminramana danînabingehûafirandinaafirandinênxuyadihişê xwedegirt

BEŞA25

1Minlideverênherînizmfermandakutiştên dîtbarjiyênnedîtbardakevinxwarê,ûAdoilpir mezindaketxwarê,ûminewdît,ûvaye!zikêwî ronahiyekmezinhebû.

2Ûminjêregot:'Xwejidestbide,Adoil,ûbilaya xuyajitederkeve.'

3Ûewhathilweşandin,ûronahiyekmezinderket. Ûezdinavronahiyamezindebûm,ûçawaku ronahîjironahiyêçêdibe,serdemekmezinderket holê,ûhemûafirandinênkuminfikirîbûbiafirînim nîşanda.

4Ûmindîtkuewbaşbû.

5Ûminjixweretextekdanîûliserrûniştimûji ronahiyêregot:'Biçejortirûxwelisertextbilind bikeûjibotiştênherîbilindbibebingehek'

6Ûlijorronahîyêtiştekdintune,ûpaşêminxwe tewandûjitextêxwenihêrîjor.

BEŞA26

1Ûmincaraduyemînyêherînizmgazîkirûgot: 'BilaArchasbihişkîderkeve,'ûewjinedîtîvebi hişkîderket

2ÛArxasderket,hişk,giranûpirsor.

3Ûmingot:'Vebe,Archas,ûbilajiteçêbibe,'û ewhilweşiya,serdemekderketholê,pirmezinûpir

tarî,kuafirandinahemûtiştênnizmhildigire,ûmin dîtkuewbaşeûminjêregot: 4'Herêjêr,xwexurtbikeûjibotiştênjêrînbibe bingehek,'ûevyekqewimîûewdaketxwarêû xwesabîtkirûbûbingehatiştênjêrîn,ûdibin tariyêdetiştekdintune.

BEŞA27

1Ûminfermandakujironahîûtariyêweregirtin, ûmingot:'Qelewbe,'ûewwisabûûminewbi ronahîbelavkir,ûewbûav,ûminewlisertariyê, libinêronahîbelavkir,ûdûreminav,angobêbinî, hişkkirin,ûminbingeharonahiyêlidoraavêçêkir, ûjihundirveheftçemberçêkirin,ûewwekîkrîstal şilûhişk,angowekîcam,ûdorpêçaavûhêmanên dinxuyakir,ûminrêyaheryekjiwanûheft stêrkênheryekjiwandiezmanêxwedenîşanîwan dakuewbivîrengîdiçin,ûmindîtkuewbaşe 2Ûmindinavberaronahîûtariyêde,angodinav avêdelivirûwir,cudahîkirûminjironahiyêre gotkubilarojbeûjitariyêregotkubilaşevbe,û êvarûsibehbûrojayekem.

BEŞA28

1Ûpaşêminçemberaezmanîxurtkir,ûkirkuava jêrînadibinezmandexwelihevbicivîne,diyek tevahîde,ûkaoszuwabibe,ûewçêbû.

2Minjipêlankevirêhişkûmezinafirand,ûji kevirêhişkminkomkir,ûjihişkmingoterd,ûji nîvêerdêmingotbêbinî,angobêbinî,minderyali cîhekîkomkirûbinîrekîewgirêda.

3Ûminjideryayêregot:«Vaye,ezsînorênteyên herheyîdidimte,ûtujipêkhateyênxweqet naqetî.»

4BivîawayîminqubeyaezmananzexmkirÎro minxwewekîyêpêşî-afirandîbinavkir.

BEŞA29

1Ûjibohemûleşkerênezmanîminwêneû cewheraagirxeyalkir,ûçavêminlikevirêpirhişk ûzexmnihêrî,ûjişewqaçavêminbirûskêxwezaya xweyaecêbwergirt,kuhemagirdiavêdeyeû hemjîavdiagirdeye,ûyekyêdinvenamirîne,ne jîyekyêdinhişkdike,jibervêyekêbirûskjirojê geştir,jiavênermtirûjikevirêzexmhişktire

2Ûjikevirminagirêmezinbirî,ûjiagirminrêzên dehleşkerênmilyaketênbêcanafirandin,ûçekên wanagirîninûcilênwanagirêdişewitin,ûmin fermandakuheryekligorîrêzaxweraweste.

3Ûyekjirêzamilyaketan,piştîkubirêzakudibin wîdebûrezivirî,ramaneknegengazhatbîrawî,

kutextêxwejiewranlisererdêbilindtirbike,da kuewdipileyaxwedebihêzaminrewekhevbe 4Ûminewbimilyaketênwîrejibilindahiyêavêt derve,ûewlijorêbinîbênavberdiezmande difiriya.

BEŞA30

1Dirojasêyemîndeminfermandaerdêkudarên mezinûberhemdar,giranûtovjiboçandinêşîn bike,ûminbihuştçand,ûewdorpêçkir,û milyaketênagirînwekparêzvanênçekdardanîn,û bivîawayîminnûbûnafirand.

2Paşêêvarhatûsibehhat,rojaçaran 3[Çarşem].Dirojaçaremîndeminfermandakuli serçemberênezmanîroniyênmezinhebin.

4Liserçemberayekemaherîjorînminstêrkên Krunodanîn,ûliseryaduyemAphrodit,liserya sêyemAris,liseryapêncemZeus,liseryaşeşem Ermis,liseryaheftemheyvabiçûk,ûewbistêrkên biçûkxemilandin.

5Ûlisererdêjêrînminrojjiboronîkirinarojêû heyvûstêrkjiboronîkirinaşevêdanî.

6Rojdivêligorîherheywanekî(angonîşanên zodiakê)biçe,diwanzdeh,ûminrêzamehanûnav ûjiyanawan,birûskênwanûnîşanêndemjimêrên wan,kaewçawabiserkevin,destnîşankir 7Paşêêvarhatûsibehhat,rojapêncemîn. 8[Pêncşem].Dirojapêncemîndeminfermanda deryayêkumasîûçûkênperrdarêncûrbecûrû hemûheywanênkulisererdêdiherikin,liserçar linganlisererdêdifirinûdihewayêdedifirin,nêr ûmê,ûhergiyanekkuruhêjiyanêdikişîne,derxe holê.

9Ûêvarhat,sibehhat,rojaşeşemîn 10[În].Dirojaşeşandeminfermandaaqilêxwe kumirovjiheftpêkhateyanbiafirîne:yek,goştêwî jiaxê;du,xwînawîjişilbûnê;sê,çavênwîjirojê; çar,hestiyênwîjikevir;pênc,aqilêwîjileza milyaketanûjiewran;şeş,damarûporêwîji giyayêerdê;heft,canêwîjibêhnaminûjibayê.

11Ûminheftcewherdanwî:jibobedenbihîstin, çavjibodîtinê,jibogiyanbêhnkirin,damarjibo destdanê,xwînjibotamê,hestîjibosebirê,jibo aqilşîrînî(angokêf)

12Mingotinekejîrafirandkubibêjim,minmirovji xwezayanedîtîûjixwezayaxuyaafirand,ji herduyanmirinûjiyanûwêneyawîheye,ew axaftinêmînatiştekîafirandîdizane,dimezinahîyê depiçûkûdîsadibiçûkatiyêdemezin,ûminewli sererdê,milyaketekîduyemîn,birûmet,mezinûbi rûmetdanî,ûminewwekserwertayînkirkuliser erdêhukumbikeûşehrezayiyaminhebe,ûjihemû

afirîdênminênheyîkesekmînawîlisererdêtune bû

13Ûminnavekjiçarbeşênpêkhatîdanîwî,ji rojhilat,jirojava,jibaşûr,jibakur,ûminçar stêrkêntaybetîjibowîdanî,ûminnavêwîAdem lêkir,ûherdurênîşanîwîdan,ronahîûtarîtî,û minjêregot:

14'Evbaşeûevxirabe,'dakuezbizanimkaewji minhezdike,annefretdike,dakudiyarbibekadi navgelêwîdekîjiminhezdike.

15Çimkîmincewherêwîdît,lêwîcewherêxwe nedîtiye,jibervêyekêbinedîtinêewêgunehê xerabtirbike,ûmingot:'Piştîgunehêjibilîmirinê çiheye?'

16Ûminxewxisthundirêwîûewketxewê.Û minjiwîparsûyekgirtûjiwîrejinekçêkir,daku mirinjijinawîbêserwî,ûmingotinawîyadawî qebûlkirûnavêwêkirdê,angoHewa.

BEŞA31

1Ademlisererdêjiyanheye,ûminlirojhilatê Edenêbaxçeyekçêkir,dakuewwesîyetêbiparêze ûfermananbicîhbîne

2Minezmanjiwîrevekir,dakuewmilyaketan bibînekustranaserfiraziyêdibêjinûronahiyatarî.

3Ûewbiberdewamîdibihuştêdebû,ûşeytanfêm kirkuezdixwazimcîhanekdinbiafirînim,jiberku Ademlisererdêxudanbû,dakuwêhukumbikeû kontrolbike

4Şeytanruhêxerabêcihênjêrîne,wekreviyayekî wîSotonajiezmanançêkirjiberkunavêwî Şeytanayîlbû,bivîawayîewjimilyaketancudabû, lêxwezayawîaqilêwîneguherandhetaku têgihîştinawîyatiştênrastûgunehkarbe

5Ûwîşermezarkirinaxweûgunehêkuberêkiribû fêmkir,jibervêyekêwîfikreklidijîAdemanî bîraxwe,bivîrengîewkethundirûEvayêxapand, lêdestêxwenedaAdem.

6Lêminnezanînênifirkir,lêyênkuminberê pîrozkiribûn,yênkuminnifirnekiribûn,minne mirov,neerdûnejîmexlûqêndinnifirkir,lê fêkiyênxerabênmirovûkirinênwî.

BEŞA32

1Minjêregot:‘Tujierdî,ûtuyêherîwêerdêku mintujêbirî,ûeztewêrannakim,lêezêtejiwir bişînimkumintujêbirî.

2Hingêezdikarimdîsatedihatinaxweya duyemîndebigirim!

3Ûminhemûafirîdênxweyênxuyaûnedîtîpîroz kirinÛAdempêncsaetûnîvdibihuştêdema

4Ûminrojaheftemîn,kuŞemiyêye,pîrozkir,ku wîdiwêrojêdejihemûkarênxwebêhnaxweveda

BEŞA33

1Ûminrojaheştemînjîdestnîşankir,dakuroja heştemînpiştîxebataminayekemwereafirandin,û heftênpêşînbişiklêhezarheftemînbizivirin,ûdi destpêkahezarheştemîndedemekbêhejmarhebe, bêdawî,nebisalannebimehannebihefteyanne birojannejîbisaetan.

2Ûniha,Enoch,hemûtiştênkuminjiteregotine, hemûtiştênkutefêmkirine,hemûtiştênkuteji tiştênezmanîdîtine,hemûtiştênkutelisererdê dîtine,ûhemûtiştênkuminbiaqilmendiyaxweya mezindipirtûkandenivîsandine,minevhemûtişt jibingehaherîjorînhetayajêrînûhetadawiyê fikirîneûafirandine,ûjiboafirandinênminne şêwirmendûnejîmîratgirheye

3Ezherheyîme,nebidestanhatiyeçêkirinû bêguherînim.

4Ramanûgotinaminşêwirmendêmine,aqilû peyvaminhatineçêkirin,ûçavênminhemûtiştan temaşedikinkaewçawalivirradiwestinûjitirsan dilerizin

5Egerezrûyêxwebizivirînim,wêhertiştwêran bibe

6Ûhişêxwebidexebatê,Henox,ûyêkubitere diaxivenasbike,ûpirtûkênkutebixwe nivîsandinebigire

7ÛezSamûîlûRagûîldidimte,yênkutebirinjor, ûpirtûkan,ûdadikeveerdê,ûhertiştêkuminjite regotiye,ûhertiştêkutedîtiye,jiezmanênjêrîn bigireheyatextêmin,ûhemîleşkeran,jikurêntere bêje

8Çimkîminhemûhêzafirandine,ûkesektuneku lihemberminbisekineanjîxwenespêremin Çimkîhemûxwedispêrinmonarşiyaminûjibo hukumdariyaminayekanedixebitin.

9Pirtûkêndestnivîsêbidewanûewêwanbixwînin ûminwekîafirînerêhertiştînasbikinûfêmbikin kuçawajibilîminXwedayekîdintune

10Ûbilaewpirtûkêndestnivîsatebelavbikin-ji zarokanre,jinifşekîre,jimiletekîre.

11ÛezêHenox,navbeynkarêxwe,serekistrateg Mîxaîl,bidimte,jibonivîsênbavûkalênteAdem, Sêt,Enoş,Qayînan,MahalelêlûYared,bavête

BEŞA34

1Wanfermanûnîrêminredkirine,tovekbêqîmet derketiye,jiXwedênatirsin,ûewnexwestinliber minbitewînin,lêdestbitewandinaxwedayênpûç kirine,ûyekîtiyaminînkarkirine,ûtevahiyaerdê

biderewan,sûcan,bêexlaqiyênkirêt,angoyekbi yek,ûhercûrexerabiyênnepakêndin,kubehsa wanqirêje,barkirine.

2Jibervêyekêezêtofanekêlisererdêbînimû hemûmirovanjiholêrakim,ûhemûerdwêbihev rebikevetariyamezin.

BEŞA35

1Vaye,jidûndanawannifşekîdinwêderkeve, demekdirêjpiştîwê,lêgelekjiwanwêpirbêtêr bibin

2Ewêkuwînifşîmezinbike,dêpirtûkên destnivîsate,yênbavûkalênte,jiwanreeşkere bikekudivêewparastinacîhanênîşanîwanbide,ji mirovêndilsozûxebatkarênkêfaminre,yênku navêminbêwatenasnakin

3Ûewêjinifşekîdinrebêjin,ûewêndinênku xwendinewêpiştîwêjiyênpêşînbêtirbên rûmetdarkirin.

BEŞA36

1Niha,Henox,ezsîrojwextdidimtekutulimala xwebimînîûjikurênxweûhemûmalbataxwere bêjî,dakuhemûjirûyêminbibihîzinkatuçiji wanredibêjî,dakuewbixwîninûfêmbikinku çawajibilîminXwedayekîdintune.

2Ûdakuewhergavfermanênminbigirinûdest bixwendinûfêrbûnapirtûkêndestnivîsatebikin 3Ûpiştîsîrojanezêmilyaketêxwejibotebişînim, ûewêtejierdêûjikurêntejiminrebibe

BEŞA37

1ÛXudanyekjimilyaketênkevintir,tirsnakû tirsnak,gazîkirûewlikêlekamindanî,xuyangê wîspîwekberfêbû,ûdestênwîwekqeşa,xuyangê qeşayekmezinbûn,ûwîrûyêmincemidî,jiberku minnekarîtirsaXudantehemûlbikim,mînakune mimkunekumerivagirêsobeyêûgermahiyarojêû qeşayahewayêtehemûlbike

2ÛXudanjiminregot:«Henox,egerrûyêtelivir cemidînebe,tukesnikarerûyêtebibîne.»

BEŞA38

1ÛXudanjiwanmirovanregotkupêşîminbirin jor:'BilaHenoxbiweredakevesererdêûhetaroja diyarkirîlibendawîbimînin' 2Ûwanezbişevlisernivînamindanî.

3ÛMathusallibendahatinaminbû,bişevûrojli sernivînaminçavdêrîdikir,gavakuhatinamin bihîst,bitirsûxofêtijîbû,ûminjêregot:'Bila

hemûmalbataminbicive,dakuezhertiştîjiwan rebêjim'

BEŞA39

1Eyzarokênmin,evîndarênmin,guhbidinşîretên bavêxwe,biqasîkuligorîdaxwazaXudanbe

2Îrodestûrhatdayînkuezwerimbaweûnebi lêvênxwe,lêbilêvênXudanhertiştêkuheyeûbû ûhertiştêkunihaheyeûhertiştêkuwêhetaroja dadêhebe,jiwereragihînim.

3ÇimkîXudanhiştkuezwerimbawe,hûngotinên lêvênmindibihîzin,yênmirovekîkujibowe mezinbûye,lêezewkesimkurûyêXudandîtiye, mînahesinêkujiagirdibiriqe,ewşewqûşewatan derdixe,

4Tunihaliçavênmindinêrî,çavênmirovekîbi wateyekmezinjibote,lêminçavênXudandîtine, mînatîrêjênrojêdibiriqinûçavênmirovbi heyraniyêtijîdikin.

5Niha,zarokênmin,hûndibîninkudestêrastêyê mirovalîkariyawedike,lêmindestêrastêyê Xudandîtkuezmantijîdikedakualîkariyamin bike

6Tuferqakarêminwekîyêxwedibînî,lêmin ferqabêdawîûbêkêmahîyaXudandîtiye,ku bêdawîye

7Tugotinênlêvênmindibihîzî,çawakumin gotinênXudanbihîstin,mînagurrînabênavberabi ewranre

8Ûniha,zarokênmin,guhbidingotinênbavêerdê, çiqastirsnakûtirsnakekumerivliberrûyê hukumdarêerdêderkeve,çiqastirsnakûtirsnaktire kumerivliberrûyêhukumdarêezmanan,serwerê zindîûmiriyan,ûleşkerênezmanîderkeveKî dikarewêêşabêdawîtehemûlbike?

BEŞA40

1Ûniha,zarokênmin,ezhertiştîdizanim,çimkî evjidevêXudane,ûçavênminevjidestpêkêheta dawiyêdîtine

2Ezhertiştîdizanim,ûhertiştdipirtûkande nivîsandiye,ezmanûdawiyawan,ûtijîbûnawan,û hemûartêşûmeşênwan

3Minstêrkpîvanûwesifandin,ewpirjimarû bêhejmarstêrk

4Kîjanmirovzivirînênwanûketinênwandîtiye? Çimkîmilyaketjîhejmarawannabînin,lêmin navênhemûwannivîsandine

5Ûminçemberarojêpîva,ûtîrêjênwêpîvan, demjimêrjimartin,minhertiştêkulisererdêdiçe nivîsand,mintiştênkutênxwedîkirin,ûhemû tovênçandîûneçandî,yênkuerdhildiberîneû

hemûnebat,ûhergiyaûherkulîlk,ûbêhnênwan ênxweş,ûnavênwan,ûcihênrûniştinêyênewran, ûpêkhateyawan,ûbaskênwan,ûçawaewbaranû dilopênbaranêhildigirinnivîsand

6Ûminhemûtiştlêkolînkir,ûrêyagurrînû birûskênivîsand,ûwanmifteûparêzvanênwan, rabûnawan,rêyakuewdiçinnîşanîmindan;ewbi zincîrekêbipîvan(angobinermî)têberdan,daku bizincîrekegiranûtundûtûjiyêewranhêrsnekeû hertiştêlisererdêtunebike.

7Minxezîneyênberfêûembarênsermaûhewaya qeşagirtînivîsandin,ûminmifteyêdemsalêwandît, ewewranbiwantijîdike,ûxezîneyanvalanake.

8Ûmincihênbêhnvedanêyênbayannivîsandû minçavdêrîkirûdîtkuçawamifteyênwanterazûû pîvananhildigirin;pêşî,ewwandixinnav terazûyekê,dûregiraniyandiyadindeûligorî pîvanêbijêhatîlisertevahiyaerdêdihêlin,dakubi nefesagiranerdênehejînin

9Ûmintevahiyaerdê,çiyayênwê,ûhemûgir,zevî, dar,kevir,çem,hemûtiştênheyînkumin nivîsandin,bilindahîjierdêhetaezmanêheftemîn, ûberbijêrhetadojehaherînizm,cihêdarizandinê, ûdojehapirmezin,vekirîûdigirînpîvan 10Ûmindîtkugirtîçawadiêşêdene,libenda dîwanabêdawîne.

11Ûminhemûkesênkujialiyêdadwervedihatin darizandin,hemûbiryarênwan(angohukmênwan) ûhemûkirinênwannivîsandin.

BEŞA41

1ÛminhemûbavûkalênhemûdemanbiAdemû Hewayêredîtin,ûminaxînekkişandûgirîyamûli serwêrankirinabêrûmetiyawangot:

2'Weyliminjiberbêhêziyaxweûjiberbêhêziya bavûkalênmin,'ûdidilêxwedefikirkirûgot:

3«Xwezîbiwîmirovêkunehatiyedinyayêanjî hatiyedinyayêûliberXudangunehnake,daku neyêvêderêûnîrêvêderêneyneserxwe!»

BEŞA42

1Minmiftegirûparêzvanênderiyêndojehêdîtin kumînamarênmezinrawestiyabûn,ûrûyênwan mînaçirayênvemirî,ûçavênwanênjiagir,diranên wanêntûj,ûminhemûkarênXudandîtin,kaew çawarastin,dihemandemêdekarênmirovanhin başin,ûyêndinxirabin,ûdikarênxwedeyênku bixerabîderewandikintênezanîn

BEŞA43

1Min,zarokênmin,herkarûherpîvanûher biryararastpîvanûnivîsand

2Çawakusalekjisalekdinbirûmettire,mirovek jîjisalekdinbirûmettire,hinjibomilkênmezin, hinjiboşehrezayiyadil,hinjiboaqilêtaybetî,hin jibojîrbûnê,yekjibobêdengiyalêvan,yekjibo paqijiyê,yekjibohêzê,yekjibobedewiyê,yekji bociwaniyê,yekjiboaqilêtûj,yekjiboşiklêlaş, yekjibohesasiyetê,bilaliherderêwerebihîstin,lê jiyêkujiXwedêditirseçêtirtune,ewêdidemên pêşdebirûmettirbe.

BEŞA44

1Xudanbidestênxwemirov,dişibandinarûyêwî deafirand,Xudanewpiçûkûmezinkir.

2Herkesêkurûyêserwerrezîlbikeûjirûyê Xudannefretbike,ewrûyêXudanbiçûkdibîne;û yêkubêzirarlisermirovekîhêrsdibe,hêrsamezin aXudanwîdişkîne;yêkubişermîlirûyêmirovekî tifbike,didîwanamezinaXudandewêbêrijandin.

3Xwezîbiwîmirovêkudilêxwebixerabiyêlidijî tukesîvenagerîne,ûalîkariyabirîndarûmehkûm dike,ûşikestîyanradike,ûxêrxwazîyêlifeqîran dike,jiberkudirojadarizandinamezindeher giranî,herpîvanûhergiranîyekdêwekîlisûkêbe, angoewliserterazûyêtênedaliqandinûlisûkê radiwestin,ûherkesdêpîvanaxwefêrbibe,ûli gorîpîvanaxwexelataxwebistîne.

BEŞA45

1HerkesêkulezbikekuliberXudanpêşkêşbike, Xudanjîwêbidayînakarêwî,pêşkêşêlezbike.

2LêkîçiraxweliberXudanzêdebikeûdadbariya rastneke,Xudanxezîneyawîlipadîşahiyaherî bilindzêdenake.

3DemakuXudannan,anmûm,angoşt(angopez), anjîqurbanekedindixwaze,evnetişteke;lê Xwedêdilênpaqijdixwaze,ûbivanhemûyantenê dilêmirovandiceribîne.

BEŞA46

1Eygelêmin,guhdarîbikeûgotinênlêvênmin fêmbike

2Hegerkesekdiyariyekêjibohukumdarekî dinyayîbîneûdidilêxwederamanênnebaşhebin ûhukumdarvêyekêbizanibe,maewêliwîhêrs nebeûdiyariyênwîrednekeûwînedeberhukimê?

3Yanjîegermirovekbixapandinazimanêxwe xwejiyekîdinrebaşnîşanbide,lêdidilêxwede

xerabîhebe,mayêdinxapandinadilêxwefêm nakeûewjînayêmehkûmkirin,jiberkuderewawî jiherkesîreeşkerebû?

4ÛgavaXudanronahiyekmezinbişîne,wêdemê jibodadperwerûneheqandêdarizandinhebe,ûli wirkesdêjinedîtîveneyê.

BEŞA47

1Ûniha,zarokênmin,liserdilêxwebifikirin, gotinênbavêxwe,yênkuhemîjidevêXudanjiwe rehatine,başbalaxwebidinê

2Vanpirtûkênkujidestêbavêxwehatine nivîsandinbigireûbixwîne

3Çimkîpirtûkpirin,ûhûnêdiwandehemûkarên Xudan,hertiştêkujidestpêkaafirandinêvehebûye ûhetadawiyademêwêhebe,fêrbibin

4Ûegertulinivîsaraminbinêrî,tulihember Xudangunehnakî;jiberkujibilîXudankesekîdin tune,neliezmanan,nelierdê,nelicihênherînizm ûnejîliserbingehekê.

5Xudanbingehlinenasdanîne,ûezmanênxuyaû nedîtîfirehkirine;wîerdliseravêsabîtkiriye,û bêhejmarmexlûqafirandine,ûkêavûbingeha nesabît,antozaerdê,anqûmaderyayê,andilopên baranê,anşilbûnasibehê,annefesênbayêjimartiye? Kêerdûderya,ûzivistananeşikestîtijekiriye?

6Minstêrkjiagirqetandin,ûezmanxemiland,û ewxistnavwan.

BEŞA48

1Kurojliserheftçemberênezmanîbiçe,kuew danînasedûheştêûdutextanin,kuewdirojek kurtdediçeava,ûdîsasedûheştêûdu,kuewdi rojekmezindediçeava,ûdutextênwîhenekuew liserwanradizê,lisertextênmehanlivirûwir dizivirin,jirojahevdehêmehaTsivanewdadikeve mehaThevan,jirojahevdehêThevanewderdikeve jor

2Ûbivîawayîewnêzîkîerdêdibe,paşêerdheyeû fêkiyênxwedide,ûgavaewdiçe,hingêerdxemgîn dibe,ûdarûhemûfêkîbêkulîlkin.

3Wîevhemûbipîvanabaşasaetanpîvandûbi aqilêxwepîvanekjibotiştênxuyaûnedîtî destnîşankir.

4Wîhertiştjinedîtîveeşkerekir,lêewbixwe nedîtîbû

5Bivîawayîezjiwere,zarokênmin,pirtûkan didimnasînûwanlizarokênwebelavdikim,li hemûnifşênwe,ûdinavmiletênkudêaqilmend binkujiXwedêbitirsinde,bilaewwanbistînin,û bilaewjiherxwarinanşîrîniyêndinyayîbêtirji

wanhezbikin,ûwanbixwîninûxwebiwanve girêbidin

6ÛewênkuXudanfamnakin,jiXwedênatirsin, qebûlnakin,lêreddikin,wan(angopirtûkan)qebûl nakin,darizandinektirsnaklibendawane.

7Xwezîbiwîmirovêkunîrêwanhildigireûwan dikişîne,çimkîewêdirojadîwanamezindewere berdan.

BEŞA49

1Ezjiweresonddixwim,zarokênmin,lêezbitu sondîsondnaxwim,nebiezmananûnejîbierdêû nejîbituafirîdekîdinêkuXwedêafirandîye

2Xudangot:«Sondûneheqîlibamintune,lêrastî heye.»

3Hegerdimirovanderastîtunebe,bilabigotinên 'erê,erê'anjî'na,na'sondbixwin.

4Ûezsonddixwim,erê,erê,kutumirovdizikê diyaxwedenebûye,lêjiberêve,hettajiboher kesîcihekîjiborihetiyagiyanêwîhatiye amadekirinûpîvanekdiyarkirîheyekumirovçiqas divêdinyayêdewereceribandin.

5Belê,zarokno,xwenexapînin,çimkîjiberêveji bohergiyanekîmirovîcihekhatiyeamadekirin

BEŞA50

1Minkarêherkesînivîsandiyeûtukesêkuliser rûyêerdêhatiyedinênikareveşartîbimîneûkarên wîjîveşartînamînin.

٢Ezhertiştîdibînim

3Jibervêyekê,zarokênmin,bisebirûnermiyê hejmararojênxwederbasbikin,dakuhûnjiyana bêdawîmîrasbistînin

4JiboXudanherbirîn,herlêdan,hergotineke xerabûêrîşekêtehemûlbikin

5Hegerxerabîbiserêtedewere,wannelicîranû nejîlidijminêxwevegerîne,çimkîXudanwêwan jibotevegerîneûdirojadarizandinamezindebibe tolhildêrête,dakudinavmirovandetolhildan çênebe

6Kîjiwezêranzîvjibobirayêxwexercbike,ew êdidinyayabêdexezîneyekmezinbidestbixe.

7Ziyanêlijinebiyan,sêwiyanûxerîbannekin,da kuxezebaXwedêliwenekeve.

BEŞA51

1Ligorhêzaxwedestênxwedirêjîfeqîranbike 2Zîvêxwedierdêdeveneşêre.

3Ditengasiyêdealîkariyamirovêdilsozbike,ûdi dematengasiyêdetengasîtenagire

4Ûhernîrêgiranûhovanekuliserwetê,hemîji boXudanhilgirin,ûbivîawayîhûnêdiroja darizandinêdexelataxwebibînin.

5Başekumerivsibê,nîvroûêvarêjiborûmeta afirînerêxweheremalaXudan.

6Çimkîhertiştênefesgirwîrûmetdikeûherafirîdê dîtbarûnedîtîpesnêwîdide

BEŞA52

1Xwezîbiwîmirovêkulêvênxwejibopesnê XwedayêSabaothvedikeûbidilêxwepesnê Xudandide.

2Lanetliherkesêkudevêxwevedikejibo rezîlkirinûkoletiyacîranêxwe,jiberkuewXwedê rezîldike.

3XwezîbiwîkulêvênxwevedikeûpesnêXwedê dideûpesnêwîdide.

4DihemûrojênjiyanaxwedeliberXudannifirlê be,yêkulêvênxwejibonifirûçêrêvedike.

5XwezîbiwîyêkuhemûkarênXudanpîrozdike.

6Nifirliwîbe,yêkuafirandinênXudanbiçûk dibîne.

7Xwezîbiwîyêkulijêrdinêreûyênketîradike 8Nifirliwî/wêbekuliwêrankirinatiştêkuneya wîyedinêreûdilxwaze.

9Xwezîbiwîyêkubingehênbavûkalênxweji destpêkêvesaxlemdihêle.

10Nifirliwîbe,yêkuqanûnênbavûkalênxwe dişkîne

11Xwezîbiwîyêkuaştîûevînêçandiye.

12Nifirliwîbe,yêkuyênkujicîranênxwehez dikinacizdike.

13Xwezîbiwîyêkubizimanekînefsbiçûkûbi dilnizmîjiherkesîredipeyive

14Nifirliwîbekubizimanêxweaştiyêdiaxive,lê didilêwîdejibilîşûraştîtune

15Çimkîevhemûtiştwêdirojadaraziyêyamezin de,diterazûûdipirtûkandeeşkerebibin.

BEŞA53

1Ûniha,zarokênmin,nebêjin:'Bavêmeliber Xwedêradiwesteûjibogunehênmeduadike,' çimkîjibotukesêkugunehkiriyealîkartune

2Hûndibîninkuminhemûberhemênhermirovekî, berîafirandinawî,hemûtiştênkudinavhemû mirovandedihemûdemandehatinekirin, nivîsandine,ûkesnikaredestnivîsaminvebêjean vebêje,jiberkuXudanhemûxeyalênmirovdibîne, ewçawapûçin,likuderêdixezîneyêndildene.

3Niha,zarokênmin,hemûgotinênbavêxweyên kuezjiweredibêjimbaşbalaxwebidinê,daku

PirtûkaNehêniyênHenox hûnpoşmannebinûnebêjin:'Çimabavêmejime renegot?'

BEŞA54

1Wêdemê,egerhûnvêyekêfêmnekin,bilaev pirtûkênkumindanewejibomîrateyaaştiyawe bin.

2Wanbidehemûyênkudixwazinûhînîwanbike, dakuewkarênXudanênpirmezinûecêbbibînin.

BEŞA55

1Zarokênmin,vayerojaxelataminûdemawê nêzîkbûye.

2Çimkîmilyaketênkuwêbiminrewerinliber minradiwestinûminjitedirevînin;ewlivirliser erdêradiwestinûlibendatiştênkujiwanrehatine gotinin

3Çimkîsibêezêhilkişimezmanan,berbiOrşelîma jorînve,berbimîrateyaxweyaherheyîve.

4Jibervêyekêezjiwereemirdikimkuhûnliber Xudanhemûdaxwazawîbikin.

BEŞA56

1MetoşalambersivabavêxweHenoxdaûgot: «Bav,çiliberçavêntexweşekuezliberçavête bikim,dakutuxanîyênmeûkurênxwepîrozbikî

ûgelêtebiterûmetdarbibeûpaşêtubivîawayî biçî,wekkuXudangotiye?

2HenoxbersivakurêxweMetosalamdaûgot: «Bibihîze,zarok,jidemakuXudanbirûnêrûmeta xweminrûnkir,dimindexwarintuneye,ûcanê minkêfadinyayîbibîrnayne,ûeztiştekîdinyayî naxwazim!»

BEŞA57

1KurêminMetosalam,gazîhemûbirayênxweû malbatameûmezinêngelbike,dakuezbiwanre biaxivimûligorîplanaminbiçim

2Metoşalamlezkirûbirayênxwe,Rêjîm,Rîman, Ûxan,Xermîyon,Gaydadûhemûmezinêngelli berbavêxweHenoxgazîkirûwanpîrozkirûji wanregot:

BEŞA58

1Zarokênmin,îroguhbidinmin

2Diwanrojande,demakuXudanjiboAdem daketsererdêûserdanahemûafirîdênxwekir,yên kuwîbixweafirandin,piştîvanhemûyanwîAdem afirandûXudangazîhemûheywanênerdê,hemû

xijendeûhemûçûkênkudiezmandedifirinkirû hemûanînberrûyêbavêmeAdem

3ÛAdemnavênhemûtiştênkuliserrûyêerdê dijîndanî

4ÛXudanewliserhertiştîhukumdarkir,ûher tiştêdibindestênwîdexistbindestêwî,ûewlal kirinûewbêhişkirindakuewjihêlamirovanve werinfermankirin,ûdibinfermanûguhdariyawî debin

5BivîawayîXudanhermirovliserhemûmilkên xweafirand.

6Xudanjibomirovanyekgiyanêheywanan dadbarnake,lêgiyanêmirovanligorîheywanên wandivêdinyayêdedadbardike;çimkîmirov xwedîcihekîtaybetin.

7Ûçawakuhergiyanekmirovligorîhejmarêye, bihemanawayîheywanjî,ûhemûgiyanên heywanênkuXudanafirandine,hetaroja darizandinamezinwindanabin,ûewêmirov sûcdarbikin,gerewwanbiawayekîxirabxwedî bike.

BEŞA59

1Herkesêkucanêheywananqirêjdike,canêxwe qirêjdike.

2Çimkîmirovheywanênpaqijtînequrbanêjibo gunehan,dakucanêxwedermanbike.

3Ûegerewheywanûteyrênpaqijjiboqurbanê bînin,mirovşîfayêdibîne,ewcanêxweşîfadike 4Hertiştjiboxwarinêtêdayîn,biçarlingan girêde,yanîjibobaşkirinaşîfayê,ewcanêxweşîfa dike.

5Lêherkesêkuheywanbêbirînbikuje,ewcanê xwedikujeûgoştêxweqirêjdike

6Ûewkesêkubidizîzirarêdideheywanekî,ev karekîxerabeûcanêxweqirêjdike

BEŞA60

1Yêkucanêmirovekîdikuje,canêxwedikujeû laşêxwedikuje,ûjibowîdermanektuneyeheta hetayê.

2Yêkumirovekîdixenavdafikekê,ewbixwejîtê dedimîne,ûhetahetayêjibowîdermantune

3Yêkumirovekîdixenavtifiraxekê,cezayêwîdi rojamezindehetahetayêkêmnabe

4Yêkubixeletîdixebiteanlidijîkesekîxerab diaxive,hetahetayêjixwereedaletênake.

BEŞA61

1Ûniha,zarokênmin,dilênxwejiherneheqiyê biparêzin,kuXudanjênefretdike.Çawakumirov

jiXwedêjibocanêxwetiştekîdixwaze,bilaewji herzindiyekîrejîwisabike,jiberkuezhertiştî dizanim,çawadidemamezinde(kutê)gelekxanî jibomirovantêneamadekirin,jiboqencanbaşûji boxerabanxirab,bêhejmar.

2Xwezîbiwanênkudikevinmalênbaş,jiberku dimalênxerabdenearamîheyeûnejîveger(ji wan).

3Guhdarîbikin,zarokênminênbiçûkûmezin! Demakumirovramanekbaşdixedilêxwe, diyariyênjikedaxwetîneberrûyêXudanûdestên wîewçênekirine,wêhingêXudanrûyêwîjikeda destêxwevedigerîne,ûew(angomirov)nikare kedadestênxwebibîne

4Ûegerdestênwîewçêkirine,lêdilêwîmistbide ûdilêwîbênavbermistbide,wîtisûdektune.

BEŞA62

1Xwezîbiwîmirovêkubisebirdiyariyênxwebi baweriyêliberXudanpêşkêşdike,çimkîewê bexşandinagunehanbibîne

2Lêegerewberîwextêxwegotinênxwepaşve bikşîne,tobejibowîtuneye;ûegerdemderbas bibeûewbidilxwazîyakusozdayeneke,piştî mirinêtobetuneye.

3Çimkîherkarekîkumirovberîwextêxwedike, hemûlibermirovanxapandinûliberXwedêguneh e.

BEŞA63

1Demakumirovcilûberglikesêntazîdikeûbirçî têrdike,ewêxelataXwedêbibîne.

2Lêegerdilêwîbimire,ewducaranxerabiyêdike: xweûtiştêkudidewêrandike;ûjibovêyekêjibo wîtuxelattune

3Ûegerdilêwîbixwarinawîtijîbeûgoştêwîbi cilênwîcilûberglixwebike,ewbiçûkdibîneû hemûsebraxweyaxizaniyêwindadikeûxelata kirinênxweyênbaşnabîne.

4HermirovekîserbilindûbinavûdengjiXudan nefretdike,ûheraxaftinaderewînbiderewan hatiyexemilandin;ewêbişûrêmirinêwerebirînû wereavêtinnavagirûherûherbişewite'

BEŞA64

1GavaHenoxevgotinjikurênxweregotin,hemû gelêndûrûnêzîkbihîstinkuXudançawagazî Henoxdikeûbihevreşêwirîn:

2«WerinemherinûHenoxmaçbikin»ûduhezar mêrlihevciviyanûgihîştincihêAxûzanêku Henoxûkurênwîlêbûn.

3Ûrûspiyêngel,hemûcivat,hatinûserêxwe danînerdêûdestbimaçkirinaHenoxkirinûjêre gotin:

4BavêmeHenox,Xudanêhukumdarêherheyîte pîrozbike,ûnihakurênxweûhemûgelpîrozbike, dakuemîroliberrûyêtebirûmetbibin. 5ÇimkîtudêliberrûyêXudanhetahetayêbi rûmetbibî,jiberkuXudantejihemûmirovênli serrûyêerdêhilbijartûtenivîskarêhemû afirandinênxweyênxuyaûnexuya,ûxilaskarê gunehênmirovanûalîkarêmalbatatetayînkir.

BEŞA65

1ÛHenoxbersivahemûgelêxwedaûgot: «Guhdarîbikin,zarokênmin,berîkuhemûafirîd bênafirandin,Xudantiştênxuyaûnedîtîafirandin 2Ûherçiqasdemhebûûderbasbû,fêmbikeku piştîwêwîmirovdişiklekîwîdeafirand,ûçav danînavwîdakubibîne,ûguhdanînavwîdaku bibihîze,ûdildanînavwîdakubifikire,ûaqildanî navwîdakubifikire

3ÛXudanhemûkarênmirovandîtûhemûafirîdên wîafirandinûdemdabeşkir,jidemêsaldestnîşan kirûjisalanmehdestnîşankir,ûjimehanroj destnîşankirûjirojanheftrojdestnîşankir.

4Ûdiwandewîdemjimêrdestnîşankirin,ewbi rastîpîvan,dakumirovbikaribeliserdemêbifikire ûsal,mehûdemjimêran,guheztinawan,destpêkû dawiyawanbihejmêre,ûdakuewbikaribejiyana xwe,jidestpêkêhetamirinê,bihejmêre,ûliser gunehêxwebifikireûkarêxweyêxirabûbaş binivîse;jiberkutukarliberXudanveşartînîne, dakuhermirovkarênxwebizanibeûqethemû fermanênwîneşkîne,ûdestnivîsaminjinifşekîbo nifşekîbiparêze.

5Demakuhemûafirandinênxuyaûnedîtî,wekîku Xudanafirandî,bidawîbibin,wêhingêhermirov diçeberbidarizandinamezinve,ûwêhingêhemû demwêwindabibin,ûsal,ûjiwêşûndanemehne rojnejîsaethene,ewêbihevvegirêdayîbimînin ûneyênjimartin

6Dêyekserdemhebe,ûhemûrastênkuji darizandinamezinaXudanbirevin,dêdi serdemekemezindewerinkomkirin,jiborastan serdemekemezindêdestpêbike,ûewêheta hetayêbijîn,ûwêdemêjîdinavwandeneked,ne nexweşî,neşerm,nefikar,nehewcedarî,ne tundûtûjî,neşev,netarîtî,lêronahiyamezindê hebe

7Ûewêbibinxwediyêdîwarekîmezinêneşikestî ûbihuştekîgeşûneşikestî,çimkîhemûtiştên şikestîwêderbasbibinûjiyanaherheyîwêhebe

1Ûniha,zarokênmin,canêxwejiherneheqiyê biparêzin,yakuXudanjênefretdike

2Bitirsûlerzliberwîbimeşinûbitenêxizmetawî bikin.

3Nejipûtênbêaqilre,jiXwedayêrastreserêxwe bitewînin,lêjiwêneyêwîreserêxwebitewînin,û hemûqurbanêndadperwerliberXudanbînin Xudanjineheqiyênefretdike.

4ÇimkîXudanhertiştîdibîne;gavamirovdidilê xwededifikire,wêdemêewhişêxweşîretdike,û herramanhergavliberXudane,yêkuerdzexm kirûhemûmexlûqliserwêdanî

5Gertuliezmananbinêrî,Xudanliwire;Gertuli kûrahiyaderyayêûhemûbinerdêbifikirî,Xudanli wire

6ÇimkîXudanhertiştafirand.Libertiştênkuji hêlamirovanvehatineçêkirinserînetewîninû Xudanêhemûafirandinêbihêlin,çimkîtukarek nikareliberrûyêXudanveşartîbimîne.

7Zarokênmin,bisebir,binermî,bidurustî,di hêrsbûnêde,dixemgîniyêde,dibawerîûrastiyêde, dibaweriyabisozande,dinexweşiyêde,dizilmê de,dibirînande,diceribandinêde,ditazîbûnêde, ditunebûnêderêvebiçin,hetakuhûnjivêserdema nexweşiyanderkevinûbibinmîratgirênjiyana bêdawî,jihevhezbikin.

8Xwezîbiwanrastdaranrekuwêjidîwanamezin birevin,çimkîewêheftqatjirojêbêtirbibiriqin, çimkîdivêdinyayêdeheftparajihertiştîtêrakirin, ronahî,tarîtî,xwarin,kêf,xemgînî,bihuşt,îşkence, agir,qeşaûtiştêndin;wîhertiştnivîsandiye,daku hûnbixwîninûfêmbikin.

BEŞA67

1GavaHenoxbigelrepeyivî,Xudantariyêşand sererdêûtariyekçêbûûewzilamênkubiHenoxre sekinîbûnnixumandHenoxbirinezmanêherî bilind,licihêkuXudanlêye.Wîewqebûlkirû danîberrûyêxweTarîjisererdêçûûronahîdîsa hat.

2GeldîtûfêmnekirkuçawaHenoxhatiyegirtin, ûXwedêrûmetkirûtomarekdîtkutêde'Xwedayê nedîtî'hatibûnivîsandin;ûhemûçûnmalênxwe.

BEŞA68

1HenoxdirojaşeşemînamehaTsîvandejidayik bûûsêsedûşêstûpêncsaljiya.

2EwdirojayekemamehaTsivandeberbi ezmananvehatehilkişandinûşêstrojanliezman ma.

3Wîhemûnîşanênhemûafirandinê,yênkuXudan afirandine,nivîsandinûsêsedûşêstûşeşpirtûk nivîsandinûewdankurênxweûsîrojlisererdê ma,ûdîsadirojaşeşemînamehaTsivande,di hemanrojûsaetakuewlêjidayikbû,hate hilkişandinezmanan.

4Çawakuxwezayahermirovîdivêjiyanêdetarî ye,ducanîbûn,jidayikbûnûçûyînawîjivêjiyanêjî tarîne

5Ewdikîjansaetêdeçêbû,diwêsaetêdejidayik bûûdiwêsaetêdejîmir.

6Metoşalamûbirayênwî,hemûkurênHenox,bi lezûbezlicihêkujêreAxûzandigotin,gorîgehek avakirin,jiwirûjiwirHenoxberbiezmananve hatibûrakirin.

7Wangayênqurbanêhildanûhemûgelgazîkirin ûliberXudanqurbanserjêkirin

8Hemûgel,rîspiyêngelûhemûcivînhatindawetê ûdiyariyananînkurênHenox

9Ûwanşahiyekmezinçêkir,sêrojanşahîûkêf kirin,pesnêXwedêdan,kubinavgîniyaHenox nîşanekwusadabûwan,kuliberwîdilovanîdîtibû ûewêwêjinifşbinifş,jinifşbinifşbidinkurên xwe ١٠Amîn

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.