3маккаби
1-тарау
[1]Филопаторқайтыпкелгендерденөзібасқарған аймақтардыАнтиохбасыпалғанынбілгенде,олөзінің барлықкүштеріне,жаяужәнеаттыәскерінебұйрық беріп,өзіменбіргеқарындасыАрсиноедыалып, АнтиохтыңжақтастарылагерьтігілгенРафияғажақын аймаққааттанды.
[2]БірақбірФеодотөзіойлаптапқанқастандықты жүзегеасыруғабелбуып,өзінебұрынберілген птолемейлікқарулардыңеңжақсысынөзіменбірге алып,түндеПтолемейдіңшатырынаөтіп,оныжалғыз өлтірудіжәнеосылайшасоғыстыаяқтаудыкөздеді
[3]Бірақкейіндінінөзгертіп,ата-бабадәстүріненбас тартқанДримилдіңтуғаневрейұлыретіндебелгілі Досифейпатшаныайдапәкетіп,шатырдаелеусізбір адамныңұйықтауынұйымдастырды;Сөйтіп,бұлкісі патшағаарналғанкекалғанболыпшықты [4]Қиыншайқасболып,ісАнтиохтыңпайдасына шешілгенкезде,Арсиноежылап,көзжасымен әскерлергебарды,оныңқұлпытарылып,оларды өздерін,балаларыменәйелдерінбатылдықпенқорғауға шақырды,егероларшайқастажеңсе,оларғаәрекі минаалтынберугеуәдеберді
[5]Сөйтіп,жаудыңәрекетіжеңіліп,көптеген тұтқындардаалынды.
[6]Ендіолсюжеттібұзғансоң,Птолемейкөрші қалалардыаралап,олардыынталандырудыұйғарды
[7]Осыарқылыжәнеолардыңкиеліқоршауларынсыйсияпатпенқамтамасызетуарқылыолқол астындағылардыңрухыннығайтты
[8]Яһудилеронықарсыалуға,оғансыйлықтарәкелуге жәнеболғаноқиғаменқұттықтауғаөздерініңкеңесі менақсақалдарыныңкейбірінжібергендіктен,ол мүмкіндігіншетезіреколарғабарғысыкелді.
[9]ОлИерусалимгекелгенсоң,еңжоғарғыҚұдайға құрбандықшалып,алғысұсынып,киеліорынғалайық нәрсеніістедіСоданкейін,бұлжергекіріп,оның кереметіменсұлулығынатәнтіболғанкезде, [10]олғибадатхананыңжақсытәртібінетаңқалды жәнекиелілердіңкиеліжерінекірудіқалайды.
[11]Оларбұғанрұқсатетілмейді,өйткенітіптіөз ұлтыныңөкілдеріде,тіптібарлықдіниқызметкерлер декіругерұқсатетілмейтінін,бірақтекбарлығынан жоғарытұратынбасдіниқызметкерғанажәнеол жылынабірретқанакіреалмайтынынайтқанкезде, патшаныешбіржағдайдакөндіргенжоқ [12]Тіптіоғанзаңоқылыпболғаннанкейінде,ол:«Ол адамдарбұлқұрметтенайырылсада,менболмауым керек»,-деп,кірукерекекенінайтудытоқтатпады
[13]Неліктенолбасқағибадатханаларғакіргенде,оны ешкімтоқтатпағанынсұрады.
[14]Албіреунемқұрайлылықпенмұныөзалдынабелгі ретіндеқабылдаудұрысемесдеді
[15]«Бірақбұлболғансоң,дедіпатша,оларқаласа да,қаламасада,меннегекірмеймін?»
[16]Соданкейіндіниқызметкерлербарлық киімдеріментағзыметіп,жоғарғыҚұдайданқазіргі
ыңырсып,жоқтауларғатолтырды [19]Жақындаүйленугедайындалғанәйелдерүйлену тойынадайындалғанқалыңдықбөлмелерінтастап, қарапайымдылықтыелемей,қаладаәбігергетүсті [20]Аналарменмедбикелертіптіжаңатуған нәрестелердідеосыжерде,кейбіреулеріүйлерге, кейбіреулерікөшелергетастапкетті,оларартына қарамайеңбиікғибадатханағажиналды
[21]Патшаныңарампиғылдыәрекетінебайланысты жиналғандардыңдұғаларыәртүрліболды
[22]Соныменқатар,азаматтардыңбатылдығыоның жоспарларыныңаяқталуынанемесеоныңкөздеген мақсатыныңорындалуынашыдамайды
[23]Оларөзәріптестерінеқаруалып,атазаңыүшін ерлікпенөліңдердепайғайлап,киеліжерде айтарлықтайдүрбелеңтудырды;Қарттармен ақсақалдарәреңдегендетежеп,басқаларсияқты жалбарынукүйінекөшті.
[24]Бұлкездежамағатбұрынғыдайдұғаетіп, [25]Алпатшаныңқасындағыақсақалдароныңойлаған жоспарынаноныңтәкаппарпікірінөзгертуүшінтүрлі жолдарменәрекеттенді
[26]Бірақолтәкаппарлығыменешнәрсегемәнбермей, ендіжақындайбастады,жоғарыдаайтылғанжоспарды аяғынадейінжеткізугебелбуды
[27]Осыныбайқағаноныңайналасындағыларбіздің халқымызбенбіргеқазіргіқиыншылықтаоларды қорғауғажәнебұлзаңсызжәнетәкаппарәрекетті назардантысқалдырмауғабаркүшібарҚұдайды шақыруғашақырды.
[28]Көпшіліктіңүздіксіз,қызужәнекелісілгенайқайы орасанзоршуғаәкелді;
[29]Өйткенітекадамдарғанаемес,соныменқатар қабырғаларменайналадағыбүкілжер жаңғырыққандайкөрінді,өйткеніолкездебәріөлген жердіқорлаудангөріөлімдіартықкөрді
2-тарау
[1]СоданбасдіниқызметкерШимонкиеліорынға қарап,тізесінбүгіп,сабырлытүрдеқолдарынсозып, былайдепдұғаетті:
[2]«Раббым,көктіңПатшасыжәнебүкіл жаратылыстыңӘміршісі,қасиеттілердіңішіндегі қасиетті,жалғызбилеуші,құдіреттіИем,батылдықпен құдіреттіліккебойалдырғанзұлымжәнеарамадамнан ауыразапшегетінбізгеназараудар.
[3]Өйткенісен,барлықнәрсеніңжаратушысыжәне баршаныңәміршісі,әділӘміршісіңжәнекезкелген
3маккаби
[5]Содомныңменмендікжасаған,жаманістеріменаты шыққанадамдарынотпенкүкіртпенжалмадың.Сен олардыкейінгілергеүлгіеттің
[6]ҚасиеттіхалқыңИсраилдіқұлдыққаайналдырған батылперғауынғасантүрліжазаларберіп,құдіретті күшіңдітаныттың
[7]Ололардыарбаларыменжәнекөпәскеріменқуып жеткенде,сенонытеңіздіңтүбіндебасыпалдың,бірақ бүкілжаратылыстыңӘміршісісағансенім артқандардыаман-есеналыпөттің
[8]Оларсеніңқолыңнанжасалғаністердікөргенде, ҚұдіретішексізСенімадақтады [9]Уа,Патша,сізшексізжәнеөлшеусізжерді жаратқанда,ештеңегемұқтажболмасаңызда,осы қаланытаңдап,осыжердіөзатыңызүшінқасиетті еттіңіз;жәнесеноныкереметкөріністеріңмен дәріптегенкезде,сеноныұлыдақұрметтіесіміңнің ұлылығыүшінберікнегізгеайналдырдың [10]СізИсраилүйінжақсыкөретіндіктен,егербізде керіөзгерістерболсажәнебіздіқайғы-қасіреткүтіп тұрса,осыжергекелгендебіздіңөтінішіміздітыңдап, дұғаетесіздепуәдебердіңіз.
[11]Расындасениманды,шыншылсың [12]Ата-бабаларымызжиізұлымдыққаұшыраған кездеолардыңқорлықтарынакөмектесіп,олардыүлкен зұлымдықтанқұтқарғаныңүшін
[13]Уа,қасиеттіПатша,біздіңкөпжәнеүлкен күнәларымыздыңкесіріненқасіретшегіп, жауларымызғамойынсұнып,дәрменсіздікке ұшырағанымыздықараңыз
[14]Біздіңкүйреуіміздебұлбатылжәнеарсызадам жербетіндегісеніңдаңқтыесіміңеарналғанқасиетті орындыбұзуғаміндеттенеді
[15]Өйткенісеніңтұрағың,аспанаспанынаадамқол жеткізеалмайды
[16]БірақхалқыңИсраилгерақымдылықтанытқаның үшінбұлжердікиеліеттің.
[17]Біздіосыкісілердіңарамдығыүшінжазаламаңдар немесеосыарамдықүшінжауапқатартпаңдар,әйтпесе шектеншыққандарашуланыпмақтансыннемесе тілдерініңтәкаппарлығынақуанып:
[18]«Бізкиеліжердіңүйінтаптаптастадық,сондай-ақ қорлықүйлертапталады».
[19]Күнәларымыздыөшіріп,қателіктеріміздітарат жәнеосысағаттарақымыңдыкөрсет [20]Мейіріміңбізгетезжетсін,еңсесітүсіп,рухы бұзылғандардыңаузынамақтауайтып,бізгетыныштық берегөр».
[21]СоданкейінбарлықнәрсенібақылайтынҚұдай, киелілердіңарасындағықасиетті,еңбіріншіӘкесі, заңдыжалбарынудыестіп,намыссыздықпен батылдықпенөзінасқақтатқандысабады.
[22]Олонымынажақтансілкіптастады,желдің сілкінісісияқты,олжердедәрменсізжаттыжәнеоның аяқ-қолдарысалболыпқалды,өйткеніоләділүкімге ұшырағандықтан,тіптісөйлейалмады
[23]Соданкейіндостарыда,оққағарларыдаоны басынанөткергенауыржазаныкөріп,оныңөмірін жоғалтыпалуынанқорқып,қаттықорқып,үрейленіп, онытезсүйрепшығарды.
[24]Біразуақыттанкейінолқалпынакелдіжәнеол жазаланғанболсада,олешөкінбеді,бірақащы қорқытуларайтыпкетті [25]ОлМысырғакелгенде,олбұрынайтылғанішімдік ішетінсеріктеріменжолдастарының,барлық әділеттіліккебейтанысжолдастарыныңитермелеуімен өзініңзұлымдықістерінкүшейтті [26]Олөзініңсансызарамістерінеқанағаттанбады, бірақолсондайбатылдықпенжалғастырды,оләртүрлі елдімекендердезұлымдықхабарларжасады;және оныңкөптегендостарыпатшаныңмақсатынмұқият бақылап,өздерідеоныңөсиетінорындады
[27]Олеврейқауымынкөпшілікалдында масқаралаудыұсындыжәнеолауладағымұнараға мынажазуыбартасорнатты:
[28]«Құрбаншалмайтындардыңешқайсысыөздерінің ғибадатханаларынакірмеуікерек,албарлықяһудилер салықтөлеуменжәнеқұлмәртебесіментіркеуге алынуыкерек.Бұғанқарсыболғандаркүшпеналынып, өлімжазасынакесіледі;
[29]ТіркелгендердіңденелерінеДионистіңшырмауық
[30]Олбәрінежауболыпкөрінбеуіүшін,олтөменде былайдепжазды:«Бірақолардыңбіреуіқұпияларға
[31]Алендікейбіреулерөзқалаларыныңдінінсақтау үшіналынатынбағаныанықжеккөріп,өздеріноңай тастапкетті,өйткеніоларболашақтапатшаменараласу арқылыөздерініңбеделінарттырамыздепойлады.
[32]Бірақкөпшілікбатылрухпенберікәрекететіп, дінінентаймады;өмірініңорнынаақшатөлеп,өздерін тіркеуденаманалыпқалуғаәрекеттенген.
[33]Оларкөмеккеүміттенебердіжәнеоларданбөлініп шыққандардыжеккөрді,олардыеврейұлтының жауларыдепсанадыжәнеолардыортақдостықпен өзаракөмектенайырды
3-ТАРАУ
[1]Зұлымпатшабұлжағдайдытүсінгенде,оның ашуланғанысонша,олАлександриядатұратын яһудилергеашуланыпқанақоймай,ауылдағыларға одандақаттыдұшпандықтанытты;жәнеолбәрінтез арадабіржергежинап,еңқатыгездікпенөлтіруді бұйырды
[2]Осыістерреттеліпжатқанда,еврейұлтынақарсы қастандыққауесеттарады,олароларғажамандық жасауүшінсөзбайласып,басқаларғаөздерініңәдетғұрыптарынсақтауғакедергікелтірдідепсылтау
3маккаби
[6]Соғанқарамастан,басқанәсілдердіңөкілдері өздерініңұлтынажақсықызмететуінемәнбермеді, бұлбәріарасындаортақәңгімеболды; [7]орнынаоларбұладамдарпатшағада,оныңбилігіне деадалемес,керісіншедұшпандықтанытып,оның үкіметінеқаттықарсылықтаныттыдеп,ғибадатпен тағамныңайырмашылығытуралыөсекайтты Сондықтанолароларғақарапайымқорлауды қолданбады
[8]Қаладағыгректерешбірәділетсіздіккеұшырамаса да,бұладамдардыңайналасындакүтпегендүрбелең менкенеттенпайдаболғантобырдыкөргенде,оларға көмектесугекүшіжетпейді,өйткеніолартиранияда өмірсүрдіОларжағдайғақынжылаотырып,оларды жұбатуғатырыстыжәнежағдайөзгередідепкүтті; [9]Өйткенімұндайүлкенқауымешбіркүнәжасамаған соңтағдырдыңтәлкегінеқалдырылмауыкерек [10]Алқазірдіңөзіндеолардыңкейбіркөршілері, достарыжәнеіскерсеріктестеріолардыңкейбірін жеке-жекебөліпалып,олардықорғауғажәнеоларға көмектесуүшінкөбіреккүшсалуғауәдеберді [11]Сондапатшаөзініңқазіргібақытынмақтантұтып, жоғарыҚұдайдыңқұдіретінескермей,солмақсатына үнемітабандылықтанытамындепесептеп,оларға қарсымынахаттыжазды:
[12]«ПтоломейпатшаФилопаторМысырдағыжәне оныңбарлықаудандарындағыгенералдарымен сарбаздарынасәлемжәнеденсаулықтілеймін.
[13]Меніңжәнебіздіңүкіметтіңжағдайыжақсы
[14]БіздіңжорықАзиядаболғанкезде,өздеріңіз білесіздер,олжоспарбойыншақұдайлардыңбізбен шайқастаәдейіодақтасуыменаяқталды
[15]жәнебізКоэль-СирияменФиникиядатұратын халықтардынайзаныңкүшіменбилемей,оларды мейірімділікпенжәнеүлкенмейірімділікпенбағалап, оларғақуанажақсықарауымызкерекдепойладық
[16]Қалалардағығибадатханаларғаүлкентабыс бөлгенненкейін,біздеИерусалимгекелдікжәне ақымақтықтарынантайынбайтынзұлымадамдардың ғибадатханасынақұрметкөрсетуүшінбардық.
[17]Оларбіздіңқатысуымыздысөзбен,бірақіспен шынжүректенқабылдады,өйткенібізолардыңішкі ғибадатханасынакіріп,оныкереметжәнееңәдемі құрбандықтарменқұрметтеудіұсынғанкезде, [18]оларөздерініңдәстүрлітәкаппарлығыменалданып, біздікіргізбейқойды;Бірақоларбіздіңкүшқуатымыздыжүзегеасыруданаманқалды,өйткені бәрімізгемейірімділіктаныттық.
[19]Бізгедегенашықжаманниеттерінсақтайотырып, оларбарлықхалықтарарасындапатшалармен өздерініңжанашырларынақарсыбастарынтік ұстайтынжәнекезкелгенәрекеттішынайыдеп санағысыкелмейтінжалғызхалыққаайналады [20]«БірақбізМысырғажеңіспенжеткенде,олардың ақымақтығынабойалдырдықжәнебарлықхалықтарға мейірімділіктанытқандықтан,дұрысыністедік [21]Басқанәрселерменқатар,бізолардыңосыжердегі
[22]Бірақолартуабіткензұлымдықпенмұны керісіншеқабылдап,жақсылықтанбастартты.Олар үнеміжамандыққабейімболғандықтан, [23]оларбағажетпесазаматтығынжоққашығарып қанақоймай,сөзіменде,үнсіздігімендеараларында бізгешынықыласпенқарайтыназғанаадамдарды жиіркенішті;кезкелгенжағдайда,өздерініңатақты өмірсалтынасәйкес,оларбіздіңсаясатымыздыжақын арадаөзгертуімізмүмкіндепжасырынтүрде күдіктенеді
[24]Сондықтан,бұлбелгілердіңбізгебарлықжағынан нашарқарайтынынатолықтайсенімдіболаотырып,біз сақтықшараларынқабылдадық,егеркейінбізгеқарсы кенеттентәртіпсіздіктуындаса,бұлзұлымадамдар біздіңартымыздасатқынжәнеайуанжауретінде болуыкерек [25]Сондықтанбізосыхаткелгенбойдаараларыңызда тұратындардыәйелдеріменбалаларыменбіргеқорлап, қатыгездікпенжәнетемірбұғауларменбайланған адамдардыжауларғалайықтыәріұятсызөлімге ұшыратуүшінбізгежіберудібұйырдық [26]Өйткенібұлардыңбәріжазаланғанда,бізқалған уақытішіндеөзімізүшінжақсытәртіппенеңжақсы жағдайдаүкіметтіңорнайтынынасенімдіміз [27]Кімде-кімяһудилерденбіреуді,қарттардынемесе балаларды,тіптісәбилердіпаналаса,отбасыменбірге еңжеккөрініштіазаппенөлтіріледі
[28]Мәліметбергісікелгенадамжазағатартылған адамныңмүлкін,соныменқатарпатшақазынасынан екімыңдрахманыаладыжәнеоныңбостандығынаие болады
[29]Яһудилердіпаналағанжердіңбарлығықолжетімсіз етіліп,отқажағыладыжәнекезкелгенөлгентіршілік иесіүшінмәңгіліккежарамсызболады»
[30]Хатжоғарыдағытүрдежазылған.
4-ТАРАУ
[1]Олайболса,осыжарлықшыққанжердіңбәрінде басқаұлттарүшінайқайменқуанышпенмерекеліктой ұйымдастырылды,өйткеніолардыңбаяғыда саналарындаболғанөшпенділікендіанықжәнеашық түрдекөрсетілді
[2]Бірақяһудилерарасындатоқтаусызазатұту, жоқтаужәнежылауларболды;Әржердеолардың жүректеріөртеніп,оларкүтпегенжерденөздеріне күтпегенапатқаұшырағандықтаныңылдады
[3]Қайауданнемесеқала,неөмірсүругеболатынжер
3маккаби
[6]Алнекелікөмірдібөлісуүшінқалыңдықбөлмесіне ендіғанакіргенжасәйелдер,миррахошиісті шаштарынакүлшашып,жалаңаштауменқуанышпен алмасты,бәрібірігіптойжырыныңорнынажоқтауды көтерді,өйткеніоларпұттардыңқаталқарымқатынасынанжыртылды
[7]Байланыстардажәнекөпшіліктіңкөзалдында олардымінетінжергедейінзорлықпенсүйрепапарды.
[8]Олардыңкүйеулеріжастықшағында,мойындарын гирляндаорнынаарқанменқоршап,некемерекесінің қалғанкүндерінжақсыкөңіл-күйменжастықкөңілкүйдіңорнынажоқтауменөткізіп,өлімдібірденкөрді [9]Оларжабайыжануарларсияқтыкемегеәкелінді, темірбайламдардыңшектеуіменайдалды; Кейбіреулерімойынынанқайықтардың орындықтарынаілінді,басқаларыаяқтарынүзілмейтін бұғауларменбекітті,
[10]жәнесоныменқатароларқаттыпалубаныңастына қамалды,сондықтанолартолыққараңғылықта көздеріменбүкілсапарбойысатқындарғалайық емдеуденөтуікерек
[11]БұладамдарШедиядепаталатынжергеәкелініп, патшаныңжарлығыбойыншасапараяқталғаннанкейін, ололардықаланыңалдындағықұбыжыққабырғасы барипподромғақоршаудыбұйырдыжәнебұлоларды қаладанқайтыпкележатқандардыңбарлығынаайқын көрініскеайналдыруғаөтеыңғайлыболдыПатша әскерлеріменде,ешбіржағдайдақаланыңішінде боламыздепмәлімдемейді
[12]Бұлболғансоң,патшаяһудилердіңқаладағы отандастарыныңбауырластарыныңқайғысынаөкініш білдіруүшінжиісыртқажасырыншығатынынестіп, [13]ашуланып,бұладамдармендебасқаларсияқты әрекететудібұйырды,олардыңжазасыныңбірде-бір егжей-тегжейінқалдырмайды
[14]Бүкілнәсілжеке-жекетіркеліп,бұрынқысқаша айтылғанауыржұмысүшінемес,олбұйырғаназаппен азапталып,соңындабіркүнніңішіндежойылуыкерек еді
[15]Сондықтанбұладамдардытіркеукүншыққаннан батқанғадейінащыасығысжәнеқұлшыныспен жүргізіліп,аяқталмасадақырықкүнненкейін тоқтатылды.
[16]Патшаөзініңбарлықпұттарыныңқұрметінетойтомалақтарұйымдастырып,ақыл-ойышындықтан алшақтағанжәнеарамауызбен,тіптісөйлесугеде, көмектесугедеқабілетсізсөздердімадақтап,жоғарғы Құдайғақарсыорынсызсөздерайтып,қаттыжәне үнеміқуанышқабөленді
[17]Бірақжоғарыдаайтылғануақытаралығынанкейін дінмұғалімдеріпатшағаолардыңсансызкөптігінен яһудилердіңсанағынжүргізеалмайтындарынайтты.
[18]Олардыңкөпшілігіәліелдеболсада,кейбіріәліде өзүйінде,алкейбірісолжердетұрады;тапсырма Египеттегібарлықгенералдарүшінмүмкінемеседі [19]Ололардықашыпқұтылуүшінпараалдыдеп айыптап,қаттықорқытқаннанкейін,олбұлмәселеге анықсенімдіболды [20]жазуғапайдаланғанқағазыда,қаламдарыда таусылғанынайтып,дәлелдегенде.
[1]Соданкейінмүлдеикемсізпатшаашуменашуға
күйдеайдапжіберудібұйырды
[3]Осыбұйрықтардыбергенненкейінолөзінің достарыменжәнеәсіресеяһудилергедұшпандық танытқанәскерменбіргетойынаоралды.
[4]АлпілдердісақтаушыХермонбұйрықтарды адалдықпенорындауғакірісті
[5]Яһудилердібасқаратынқызметшілеркешкешығып, бейшарахалықтыңқолдарынбайлап,бүкілхалықоның түпкіліктіжойылатынынасенімдіболып,түнібойы олардықамаудаұстаудыұйымдастырды.
[6]Өйткенібасқаұлттарғаяһудилеркөмексіз қалғандайкөрінді
[7]өйткеніолардыңбайланыстарындаоларәржағынан күштепқамалдыБірақоларкөзжасыменжәне үндемеуқиындауыспенҚұдіреттіИемізгежәне барлықкүштердіңБилеушісіне,мейірімдіҚұдаймен Әкегедұғаетіп,дұғаетті
[8]оларғақарсыжасалғанзұлымдықтыкекпен қайтарып,кереметкөріністеолардықазіроларүшін дайындалғантағдырданқұтқарады
[9]Осылайшаолардыңжалбарынуыкөккекөтерілді
[10]АлайдаХермонаяусызпілдердікөпшарапқа тойып,ладанғатойғаншаесірткіденөткізгенсоң, патшағаосыдайындықтартуралыбаяндауүшін таңертеңертеаулағакелді.
[11]БірақЖаратқанИепатшағаұйқыныңбірбөлігін жіберді,бұлигіліктібасынанбастап,түніменкүні,кім қаласа,кімбереді.
[12]АлЖаратқанИеніңәрекетіненолсоншалықты жағымдыжәнетереңұйқығабатыпкетті,олөзінің заңсызмақсатынмүлдежүзегеасырмадыжәнеөзінің икемсізжоспарынантолығыментүңілді
[13]Соданкейіняһудилербелгіленгенуақыттанаман қалғандықтан,өздерініңкиеліҚұдайынмадақтап, тәкаппарбасқаұлттарғақұдіреттіқолыныңқұдіретін көрсетудіоңайтатуласатынҚұдайғатағыдажалбарды [14]Біраққазір,оныншысағаттыңортасынатаяп қалғандықтан,шақыруларғажауаптыадам қонақтардыңжиналғанынкөріп,патшағажақындап, онытүртеді
[15]Алонықиналыпоятқанда,олбанкетсағатының өтіпбаражатқанынкөрсетіп,оғанжағдайдыбаяндады
3маккаби
[19]Бірақолдостарыныңрастауыменәлітүнболған кездеөзінеберілгенбұйрықтытолығымен орындағанынатапкөрсеткенде,
[20]Фаларидандажаманжабайылыққаұшыраған патшаеврейлергебүгінгіұйқыныңпайдасытигенін айтты,«бірақ,-депқостыол,-ертеңзаңсызеврейлерді жоюғапілдердідедәлсолайдайындаңдар!
[21]Патшасөйлепболғансоң,жиналғандардың барлығыбірауызданқуанамақұлдап,әрқайсысыөз үйлерінетарады
[22]Бірақолартүнніңұзақтығынұйқыдағыдай пайдаланбады,өйткеніоларөлімгеұшырайдыдеп ойлағанадамдарүшінәртүрліқорлаудыойлаптапты.
[23]Таңертеңәтешайқайлағанбойда,Хермонаңдарды жабдықтап,олардыүлкенколоннадажылжытабастады
[24]Қалахалқыосыеңаяныштыкөрініскежиналып, таңныңатуынтағатсызданакүтті
[25]Бірақуақыттаусылғаннанберіеврейлерсоңғы демікезіндеқолдарынаспанғасозып,еңкөпжылап жалбарынуменжәнемұңдымұңдарменжоғары Құдайданбірденоларғақайтаданкөмектесуінөтінді
[26]Күнніңсәулелеріәлісыртқатарағанжоқ,патша достарынқабылдапжатқанда,Гермонкеліп,оны шығуғашақырды,бұлпатшаныңқалағаннәрсесінің әрекеткедайынекенінкөрсетті.
[27]Бірақолхабардыалғанкездежәнешығуғаәдеттен тысшақырументаңқалды,өйткеніолтүсінбеушілікке толыболғандықтан,бұлоныңүшінсоншалықты құлшыныспенорындалғанмәселеніңнеекенінсұрады
[28]БұлбарлықнәрсенібасқаратынҚұдайдыңәрекеті болды,өйткеніолпатшаныңсанасынабұрынойлап тапқаннәрселерінұмытыпкеткенболатын
[29]СондаХермонменпатшаныңбарлықдостары аңдарменқарулыкүштердіңдайынекеніненазар аударып:«Уа,патша,сіздіңмақсатыңызбойынша»
[30]Бірақбұлсөздердіестігенде,олқаттыашуланды, өйткеніҚұдайдыңалдыналахабарлауыменоныңбүкіл санасыосымәселелергеқатыстыбұзылғанеді;жәнеол қорқытқанкөзқараспен:
[31]«Егерсеніңата-анаңнемесебалаларыңболса,мен олардымағаншағымдануғанегізжоқжәнеатабабаларыматолықжәнеберікадалдықтанытқан яһудилердіңорнынажабайыхайуанаттарүшінбайтой етіпдайындағанболаредім
[32]Расында,біздіңортақтәрбиемізденжәнесенің пайдалылығыңнантуындайтынсүйіспеншілікболмаса, сенбұлардыңорнынаөмірденқұрқаларедің»
[33]ОсылайшаХермонкүтпегенжәнеқауіптіқауіпқатергетапболды,оныңкөздеріселтеткізіп,беті құлапқалды
[34]Патшаныңдостарыбіріненсоңбірімұңайыпкетіп, жиналғандардыәркімөзістерінеқуыпжіберді.
[35]Сондаяһудилерпатшаныңбұлсөзінестіп, патшалардыңПатшасыҚұдайИеміздімадақтады, өйткенібұлдаолардыңкөмегінеиеболды
[36]Алайдапатшакештідәлосылайжинап, қонақтардытойлауғақайтаоралуғашақырды.
[37]Хермондышақырыпалғаннанкейінолқорқытқан үнменбылайдеді:«Ей,бейшара,менсағанбұлтуралы қаншаретбұйрықберуімкерек? [38]Пілдердіертеңяһудилердіңжойылуыүшінтағы
[40]«Уа,патша,қашанғадейінбіздіақымақтарсияқты сынайсың,ендіүшіншіретолардықұртуғабұйрық беріп,бұлмәселедегіжарлығыңныңкүшінжоймақсың? [41]Нәтижесіндеқалакүткендіктендүрбелеңде;ол қалыңхалыққатолы,соныменқатарүнемітонауқаупі бар»
[42]Осығанбайланыстыбарлықнәрседежәнеесінен таныпқалғанФалариспатшаяһудилердіқорғауүшін оныңішіндеболғанақыл-ойөзгерістерінескермеді жәнеололардыаңдардыңтізелеріменаяқтарынан қиратып,дереуөлтіругежібереміндепантберді
[43]сондай-ақЯһудеяғақарсыжорықжасап,оны отпенжәненайзаментезжергетүсіретінжәнеоғанқол жетпейтінғибадатхананыжерменөртепжіберіп,оны тезарадақұрбандықшалғандарданмәңгіліккебос ететінеді.
[44]Соданкейіндостарыменофицерлеріүлкен қуанышпенкетіп,қарулыкүштердіқаланыңкүзетуге еңқолайлыжерлерінесенімдітүрдеорналастырды.
[45]Енділаданараласқанөтехошиістішараптың әсеріненаңдаресінентаныпқалғанжәнеқорқынышты құрылғыларменжабдықталғанкезде,пілұстаушы
[46]таңғажуықаулағакірді--қалақазірипподромға жиналыпжатқансансызхалыққатолыпжатыр--және патшаныбұлмәселегешақырды.
[47]Сонымен,олөзініңзұлымсанасынқаттыашуға толтырғанкезде,жоғарыдааталғанадамдардың қайғылыжәнеаяныштыжойылуын,қолсұғылмайтын жүрегіменжәнеөзкөзіменкуәландырғысыкеліп, хайуанаттарменбіргетолықтайжүгірді
[48]Яһудилерпілдердіңқақпаалдынаншығыпжатқан шаңынжәнекелесіқарулыкүштердің,сондай-аққалың топтыңтапталуынкөріп,қаттыжәнешулышудыестіді [49]бұлолардыңөмірініңсоңғысәті,еңаянышты күдіктерініңсоңыдепойладыжәнежоқтаумен ыңылауғаорынберіп,бір-бірінсүйді,туыстарын құшақтап,бір-бірініңқұшағынатүсті--ата-аналармен балалар,аналарменқыздаржәнесоңғысүтінтартып жатқанемшектерібарбасқалар
[50]Бұлғанаемес,оларбұрынкөктенкелгенкөмекті ойлағанкезде,бірауызданжергесәждежасап, нәрестелердікеуделеріненалыптастады [51]жәнеөтеқаттыдауыспенайқайлап,әміршіденөзін танытудыжәнеоларғамейірімдіболудыөтінді,өйткені оларқазірөлімніңқақпасындатұрды.
6-ТАРАУ
[1]Сондаелдегідіниқызметкерлердіңарасында атақты,жасыұлғайып,өмірбойыбарлыққасиетке
3маккаби
күндердіішімдікпенашкөздікүшінемес,Құдай арқылыкелгенқұтқаруүшінмерекеретіндетойлауды енгізді
[37]Соданкейіноларпатшағаөтінішжасап,үйлеріне жіберудіөтінді.
[38]ОсылайшаоларПахонайыныңжиырмабесінен эпейфайыныңтөртіншісінедейінқырықкүнбойы тіркелді.ОлардыңжойылуыЭпейфайыныңбесінен жетіншісіне,яғниүшкүнгебелгіленді
[39]ОғанбәрініңРаббысыөзініңмейірімділігін көрсетіп,барлығынбіргежәнеешзиянсызқұтқарды
[40]Соданкейіноларонтөртіншікүнгедейін патшаныңқолынанкелгенніңбәріменқамтамасыз етіліп,тойжасады,солкүніоларжұмыстанбосату туралыөтінішжасады
[41]Патшаолардыңөтінішінбірденқанағаттандырып, қалалардағыгенералдарғаөздерініңалаңдаушылығын білдіріп,оларғамынадайхатжазды:
7-тарау
[1]«КорольПтолемейФилопаторЕгипеттегі генералдарғажәнеоныңүкіметіндегібарлық беделділергесәлемжәнеденсаулық
[2]Бізөзімізде,балаларымыздажақсыөмірсүріп жатырмыз,ҰлыҚұдайбіздіңістеріміздіқалауымыз бойыншабасқарады
[3]Біздіңкейбірдостарымызбіздіарамниетпенжиі үгіттеп,патшалықтағыяһудилердібірденегежинауға жәнеолардысатқындарретіндеайуандықпен жазалауғакөндірді;
[4]Өйткеніоларбұладамдардыңбарлықхалықтарға дегенызақорлығыныңкесіріненбұлорындалмайынша, біздіңүкіметешқашанберікорнамайдыдепмәлімдеді.
[5]Оларсондай-ақолардықұлдар,дәлірекайтсақ, сатқындарсияқтықатыгездікпеналыпшықтыжәне скифтердіңәдетіненгөріқатыгездікпенкиініп,оларды ешқандайтергеусізнемесетексерусізөлтіруге тырысты
[6]Бірақбізолардыосыәрекеттеріүшінқатты қорқыттықжәнебарлықадамдарғажасағанрақымына сәйкесбізолардыңөмірінәреңаманқалдырдықБіз көктегіҚұдайдыңяһудилердіміндеттітүрде қорғайтынынтүсінгендіктен,әкелербалаларыүшін әрқашанолардыңүлесінқосады
[7]жәнеолардыңбізгежәнебіздіңата-бабаларымызға дегендостықжәнеберікізгіниеттерінескергендіктен, бізолардыкезкелгенайыптауданақтадық.
[8]Сондай-ақбізәркімгеөзүйлерінеқайтуды бұйырдық,ешбіржердеешкімоларғазиянтигізбеді немесеорыналғанқисынсызнәрселерүшіноларды сөкпейді.
[9]Өйткені,егербізоларғақарсықандайдабір зұлымдықойлаптапсақнемесемүлдеқайғы-қасіретке ұшыратсақ,біздеәрқашанадамемес,барлық күштердіңбилеушісі,еңжоғарыҚұдай,барлық нәрседежәнемұндайәрекеттерүшінкекалатын
[12]Соданкейінпатшаолардыңайтқандарының растығынмойындапжәнемақұлдап,оларғапатшалық биліктінемесебақылаусызөзпатшалығыныңбарлық жеріндеҚұдайдыңзаңынбұзғанадамдардыжоюүшін жалпырұқсатберді
[13]Оларонылайықтытүрдеқолпаштапболғаннан кейін,олардыңдіниқызметкерлеріменбүкілхалық Халлелуядепайғайлап,қуанышпенкетіпқалды.
[14]Осылайшаоларөздерініңарамдалған жерлестеріненкезіккендердіжазалап,елалдындажәне масқараетіпөлтірді.
[15]Солкүніоларүшжүзденастамадамдыөлтірді; Оларбұлкүндіқуаныштымерекеретіндеөткізді, өйткеніоларарамдықжасаушылардыжойды.
[16]БірақҚұдайдыөле-өлгеншеберікұстанғанжәне құтқарылудантолықләззаталғанадамдарәртүрліөте
[18]Солжердеоларазатетілгендерінтойлады,өйткені патшажолжүрулеріүшінәрқайсысынаөзүйінедейін жомарттықпенбарынберді.
[19]Тиістітүрдеризашылықбілдіріп,тыныштыққа қонғансоң,оларсолжердеболғануақытындабұл күндердіқуаныштымерекеретіндеатапөтугешешім қабылдады
[20]Соданкейінолардыбағанғақасиеттіетіпжазып, мерекеөтетінжердедұғаететінорынтағайындағаннан кейін,оларешзиянсыз,еркінжәнеқуанышпенкетті, өйткеніпатшаныңбұйрығыменоларқұрлық,теңіз жәнеөзенарқылыәрқайсысыөзорындарынааман-есен жеткізілді
[21]Оларсондай-ақөзжауларыарасындаүлкен беделгеиеболды,оларқұрметпенқасіреткеиеболды; жәнеоларешкімніңмүлкінтәркілеугемүлде бағынбады
[22]Соныменқатар,олардыңбарлығытіркеугесәйкес өздерініңбарлықмүлкінқайтарыпалды,сондықтан кімде-кімбарболса,олардықаттықорқыпқайтарып бердіСондықтанжоғарыҚұдайолардықұтқаруүшін кереметістержасады
[23]ИсраилдіҚұтқарушымәңгіжарылқасын!Аумин