Irish - The Proverbs of King Solomon

Page 1


Seanfhocal

CAIBIDIL1

1SeanfhocailSholaimhmacDháivíríIosrael;

2Chuneagnaagusteagascafháil;focailnatuisceanaa bhrath;

3Chunteagascnaeagna,anchirt,agusanbhreithiúnais, agusnacothromaisafháil;

4Chunsubtiltyathabhairtdonsimplí,donógánacheolas agusrogha

5Éistfidhduineciallmhar,agusméadóidhséanfhoghlaim; agusgabhfaidhfeartuisceanachcomhairlechríonna:

6Seanfhocalathuiscint,agusanléiriú;focailnan-eagna, agusambriathardorcha.

7IséeaglaanTiarnatúsaneolais:achdéanannamaidían eagnaagusanteagascileithaneagna

8Amhic,éistleteagasct’athar,agusnátréigdlído mháthar:

9Oirbeidhsiadmarornáidghrástadodocheann,agus slabhraífaoidomhuineál.

10Amhic,mámheallannpeacaighthú,nathoiligh

11Mádeirsiad,Taraigílinn,déanaimisfeachaintarfhuil, déanaimisgohuafásachdonneamhchiontachganchúis:

12Ligdúinniadashlugadhsuasbeomaranuaigh;agus iomlán,mariadsiúdathéannsíosgodtíanpoll:

13Gheobhaidhmuidgachuileshubstaintlómhar, líonfaimidárdtithelecreach:

14Caithidochrannchurinármeasc;bíodhsparánamháin againngoléir:

15Amhic,násiúilaranmbealachleo;staondochosóna gcosán:

16Óirritheannagcosachunanuilc,agusdéanannsiad deifirchunfolaadhoirteadh

17Godeimhinisgoneamhghlanascaiptearanlíoni radharcaonéin.

18Aguschuireadarfeallaragcuidfolaféin;lurksiadgo príobháideacharfeadhasaoilféin

19Ismarsinatábealaígachduineatásanntachan ghnóthachain;athógannsaolaúinéiríarshiúl

20Adeiraneagnagan;cuireannsíagutharnasráideanna: 21Adeirsísaphríomhionadcomhthionóil,inoscailtína ngeataí:sachathaircuireannsíafocailiniúl,agrá, 22Céchomhfada,ashimplí,aghráóidhsibhan tsimplíocht?agusadtaitníonnnascornóirílenascanradh, agusfuathagamaidíeolas?

23Casarmomhaslaoraibh:féach,doirtfidhmémo spioradoraibh,cuirfidhmémobhriathrainiúldaoibh

24Toiscgurghlaoighmé,agusgurdhiúltaighsibh;Shín mémolámhamach,agusníorthugaonduineairdair;

25Achníraibhmochomhairlegoléircurthaarleataobh agaibhse,agusnídhéanfáaoncheanndemochuid achrainn:

26Déanfaidhmégáirefreisinfaoidothubaiste;Déanfaidh mémagadhnuairathiocfaidhd'eagla;

27Nuairathiocfasd’eaglamarfhásach,agusdoscriosmar guairneán;nuairathagannanacairagusanróort

28Glaofaidhsiadormansin,achníthabharfaidhmé freagra;lorgóidhsiadmégoluath,achníbhfaighidhsiad mé:

29Aranábharsinisfuathleoeolas,agusníorroghnaigh siadeaglaanTiarna:

30Nídhéanfadhsiadaoncheanndemochomhairle:rinne siaddíspeagadhmochuidachrainngoléir

31Dábhrísiníosfaidhsiaddethoradhaslíféin,agus líonfariadlenan-uirlisíféin.

32Chunnadaoinesimplíaiompúmaróidhsiadiad,agus scriosfaidhrathúnasnan-amadániad

33Achantéaéisteannliomsa,fanfaidhséslán,agusbeidh séciúinóeaglaanuilc

CAIBIDIL2

1Amhic,mágheibheanntúmobhriathra,agus m’aitheantadocheiltleat;

2Ionasgon-aoranntúdochluaschuneagna,agusgo gcuirfeádochroíibhfeidhmarthuiscint;

3Seadh,mághlaonntúareolas,agusgon-ardaíonntúdo ghuthchuntuisceana;

4Máiarranntúímarairgead,agusmáchuardaíonntúí marseodaibhfolach;

5TuigfidhtúansineaglaanTiarna,agusgheobhaidhtú eolasDé.

6OirtugannanTiarnaeagna:asabhéalathaganneolas agustuiscint

7Leagannsésuaseagnafóntadonacearta:isbuckleré dóibhsiúdashiúilgodíreach.

8Coimeádannsécosáinanbhreithiúnais,agus caomhnaíonnsébealachanaomh

9Tuigfidhtúansinfíréantacht,agusbreithiúnas,agus cothromas;sea,gachcosánmaith

10Nuairathaganneagnaisteachidochroí,aguseolas taitneamhachdod'anam;

11Caomhnóidhdiscréidthú,coimeádfaidhtuiscintthú:

12Chuntúashaoradhóshlíandrochdhuine,óntéa labhraíonnrudaífiar;

13Afháganncosáinnauprightness,chunsiúlarbhealaían dorchadais;

14Adhéanannlúcháiraranolcadhéanamh,agusabhíonn agbaintsuiltasfíochmharnan-aingidh;

15Abhfuilaslitecam,agusathéannsiadaraghaidhina gcosáin:

16Chunthúashaoradhónmbeanchoimhthíoch,fiúón gcoigreachadhéanannmagadhlenafocail;

17Athréigeantreoraíahóige,agusadhéananndearmadar chonradhaDé

18Marathéannateachchunbáis,agusacosáinchunna marbh

19Níthéannaonduinechuiciaraisarís,agusní shealbhaíonnsiadcosáinnabeatha.

20Gon-imeoidhtúarshlínandaoinemaithe,agusgo gcoimeádfácosáinnabhfíréan

21Oirfanfaidhnahionraicsatalamh,agusfanfaidhna foirfeachainti

22Achgearrfarandroch-dhuineasantalamh,agus fréamhófarnaheasaontaitheas.

CAIBIDIL3

1Amhic,nádéandearmadarmodhlí;achcoinnighdo chroímoorduithe:

2Arfeadhlaethanta,agussaolfada,agussíocháin,cuirfidh siadleat

3Nátréigtrócaireagusfíréinthú:ceangailiadmudo mhuineal;scríobharbhorddochroíiad:

4Marsingheobhaidhtúdea-gheanagustuiscintmhaithi bhfianaiseDéagusanduine.

5MuinínasanTiarnaledochroígoléir;agusnáleanris dothuiscintféin

6Admhaighéardoshlitegoléir,agusordóidhsédo chosáin.

7Nábíodhciallmharidoshúileféin:bíodheaglaanTiarna ort,agusimighónolc

8Beidhséinashláintedodonavel,agusmarsméardodo chnámha

9TabhaironóirdonTiarnaledoshubstaintagusle céadtorthaídomhéadaithegoléir:

10Marsinlíonfardosciobóilleneart,aguspléascfaidhdo phreaslefíonnua.

11Amhic,nádéantrócairearchathúanTiarna;nábí tuirseachdácheartú:

12ArabhfuilgráaganTiarnaceartaíonnsé;fiúmarathair anmacabhfuilaaoibhnisaige

13Isbeannaitheanduineafhaigheanneagna,agusan duineafhaigheanntuiscint.

14Oirisfearramarsantasnámarsantachtairgid,agusa ghnóthachannáant-órmín

15Isluachmhaireínárubies:agusgachníisféidirleata mhianachurigcomparáidléi

16Táfadnalaethantainalámhdheas;agusinaláimhchlé saibhreasagusonóir.

17Isbealaítaitneamhachtaiadabealaí,agusissíocháin iadacosáingoléir

18Iscrannnabeathaídóibhsiúdashealbhaíonní:agusis sonagachduineachoinníonní

19IstríeagnaabhunaighanTiarnaantalamh;tríthuiscint, bhunaighsénaflaithis.

20Areolasaigebristearnadoimhneachtaí,agustiteannna scamaillanuasandrúcht

21Amhic,náimighsiadódoshúile:coinnigheagnaagus discréidslán:

22Marsinbeidhsiadinasaoldod'anam,agusinaghrásta dodomhuineál.

23Ansinsiúilfidhtúardobhealachslán,agusní thuisleoidhdochos

24Nuairaluíonntúsíos,níbheidheaglaort:ye,luíonntú síos,agusbeidhdochodladhmilis

25Nábíodheaglaoraibhroimheaglaobann,nároimh léirscriosnan-aingidh,nuairathiocfaidhsé.

26OirbeidhanTiarnainamhuinínagat,agus coimeádfaidhsédochosóbheithgafa.

27Nácoinnighmaithuathusiúddábhfuilsédlite,nuaira bheidhséigcumhachtdoláimheéadhéanamh

28Náhabairledochomharsa,Imigh,agustararís,agus amárachtabharfaidhmé;nuairabheidhséagat.

29Náceapadholcin-aghaidhdochomharsan,gobhfuilsé 'nachomhnuidhegosámhleat

30Nádéaniarrachtlefearganchúis,murandearnasé dochararbithduit

31Nábíodhéadortleisangcosmhuintir,agusná roghnaighaoncheanndáshlite

32OirisgràinleisanTiarnaant-uafásach:achisleisan bhfíréanarún.

33TámallachtanTiarnaidteachnan-aingidh:ach beannaíonnségnáthamhnabhfíréan

34Godeimhindéanannséscannradharluchtanghátair: achtugannségrástadóibhsiúdatáíseal.

35Gheobhaidhnaciallmharanghlóirmaroidhreacht:ach iséannáireardúcéimenan-amadán.

CAIBIDIL4

1Éistigí,achlann,teagascanathar,agustugaigíaire d’aithnenatuisceana

2Oirtugaimdea-theagasgdaoibh,nátréigibhmodhlí

3Oirb'émacm'atharmise,mairgganionúinibhfianaise momháthar

4Mhúinsédomfreisin,agusadúirtliom,Coinnighdo chroímobhriathra:coinnighmoaitheanta,agusmair

5Faigheagna,faightuiscint:nádéandearmadair;ná meathóbhriathramobhéil.

6Nátréigí,aguscaomhnóidhsíthú:grádhí,agus coimeádaidhsíthú

7Isíaneagnaanpríomhrud;dábhrísinafháileagna: agusledofáilgoléirafháiltuiscint

8Ardaighí,aguscuirfidhsíchuncinnthú:tabharfaidhsí chunonórathú,nuairaghlacfaidhtúí.

9Tabharfaidhsíornáidghrástadodocheann:coróinna glóireseachadfaidhsíduit

10Éist,amhic,agusglacmobhriathra;agusbeidhblianta dobheathagoleor

11Mhúinméthúarshlínaheagna;Threoraighmétúarna cosáinchearta.

12Nuairaimeoidhtú,níbheidhdochéimeannasrianta; agusnuairaritheanntú,níbheidhortathuislithe

13Gabhgogastaaranteagasc;náligdidul:keepher;óir isídobheathaí

14Nátéighisteachigcosánnan-aingidh,agusnátéighar shlínan-olc.

15Seachainé,nágabhthairis,casuaidh,agusimighleat 16Oirníchodlannsiad,achamháingondearnasiadolc; agustógtaragcodladhuatha,munadtuitfidcuiddíobh.

17Oiritheannsiadaránnahaingidheachta,agusólannsiad fíonanfhoréigin

18Achtácosánanchirtmaransolasgealánach,a lonraíonnníosmóagusníosmógodtíanláfoirfe

19Mardhorchadasatábealachnan-aingidh:nífioscada thuislíonnsiad.

20Amhic,tabhairairedomobhriathra;aomdochluas chunmochuidcainte

21Náimighsiadódoshúilibh;coinnighilárdochroíiad.

22Oirisbeathaiaddóibhsiúdafhaigheanniad,agus sláintedáfeoiluile.

23Coinnighdochroílegachdúthracht;óirassintá ceisteannaantsaoil

24Cuiruaitbéalfroward,agusbeolaclaonibhfaduait

25Ligdoshúilebreathnúardheis,agusligdoeyelids breathnúdíreachroimhtú

26Smuainighcosándochos,agussocrófardoshlitegoléir

27Nácasarláimhdheisnáarchlé:baindochosónolc

CAIBIDIL5

1Amhic,tabhairairedom’eagna,aguscromdochluasdo mothuiscint:

2Gombreathnódhtúardhiscréid,agusgogcoimeádfadh dobheolaeolas

3Oirtiteannliopaímnáchoimhthíochamarchíormheala, agusismíneabéalnáola:

4Achtáadeireadhsearbhmaranmormónta,géarmar chlaíomhdháchiumhais.

5Téannacosasíoschunbáis;glacannacéimeannagreim arifreann

6Areaglagosmaoineofáarchonairnabeatha,táabealaí inaistrithe,ionasnacheolduitiad.

7Éistliomanois,dábhrísin,aleanaí,agusnáimighó bhriathramobhéil

8Baindobhealachibhfaduaithi,agusnátargardodhoras atí:

9Areaglagodtabharfaidhtúd'onóirdodhaoineeile,agus dobhliantadonahéadrócaireach:

10Areaglagolíonfarstrainséiríledoshaibhreas;agusdo shaothairidtighchoimhthigh;

11Agusdochaointúarball,antandoitheadard'fheoil agusdochorp;

12Agusará,Cénchaoiabhfuilfuathagamteagasc,agus mochroíimochroímhaslach;

13Agusnárghéilldoghuthmomhúinteoirí,agusnár chrommochluasdóibhsiúdathugteagascdom!

14Bhímébeagnachingacholcimeascanphobailagusan chomhthionóil

15Óluiscíasdoshoitheachféin,agusuiscíreathaasdo thobarféin

16Scaipeadhdothobairtharlear,agusaibhneachauiscíar nasráideanna.

17Bíodhsiadleatféinamháin,agusnístrainséiríleat

18Beannuightheardothobar:agusdéanagairdeachasle mnaoit'óige.

19Bíodhímaraneilidghrámharagusiargúil thaitneamhach;sásódhacíochathúigcónaí;agusbíodh grástaortigcónaílenagrá.

20Aguscénfáthambeidhtú,amhic,áchrálebean choimhthíoch,agusaggabháildobhroinnanchoigríche?

21OirtábealaíanduineoscomhairsúileanTiarna,agus déanannsémachnamharachuidoibregoléir

22Gabhfaidhachuidpeacaíféinantaingidh,agus coinneofarélecordaíapheacaí.

23Gheobhaidhsébásganteagasc;agusimór-mhóra amaideachtarachaidhséarseachrán

CAIBIDIL6

1Amhic,másurratúdochara,mábhuailtúdolámhle coimhthíoch,

2Tátúribelefocaildobhéil,glacadhlefocaildobhéiltú.

3Déanseoanois,amhic,agussaortúféin,nuairabheidh túagteachtiláimhdochara;Imigh,íslightúféin,agus cinntighdochara

4Nátabhaircodladhdodoshúilibh,násuandod'eyelids.

5Saormarearbaóláimhantseilg,agusmaréanóláimh anéanlaith

6TéighgodtíanseangÚn,asluggard;breathnaighara bealaí,agusbíciallmhar:

7Nachbhfuiltreoraí,feitheoir,nórialóiracu, 8Soláthróidhséafeoilsasamhradh,agusbailíonnabia sanfhómhar

9Cáfhadachodlóidhtú,aleisce?cathainaéireoidhtúas dochodladh?

10Achbeagáncodlata,codladhbeag,filltebeagnalámha chuncodlata:

11Marsintiocfaidhdobhochtanasmardhuineagtaisteal, agusdodhíthmarfheararmtha.

12Siúlannduinedána,drochdhuine,lebéalfiar.

13Casannsélenashúile,labhraíonnsélenachosa, múineannsélenamhéara;

14Táfearginachroí,ceapannséolcigcónaí;sowethsé discord

15Dábhrísintiocfaidhathubaistegotobann;gotobann brisfearganleigheasé

16NasérudaíseoisfuathleisanTiarna:isgráinleis seachtgcinn:

17Cumabródúil,teangabhréagach,aguslámhaa dhoirteannfuilneamhchiontach,

18Croíacheapsamhlaíochtuilc,cosagastaagrithchun aimhleasa,

19Finnébréigealabhraíonnbréaga,agusantéachuireann easaontasimeascnambráithre.

20Amhic,coimeádordút’athar,agusnátréigdlído mháthar:

21Ceangaildeshíorardochroíiad,agusceangailfaoido mhuineáliad

22Nuairaimeoidhtú,treoróidhséthú;nuairachodailtú, coimeádfaidhséthú;agusnuairadhúisíonntú,labhróidh séleat

23Oirislampaéanordú;agusiséadromandlí;agusis iadreproofsanteagaiscantslíbheatha:

24Chuntúachoinneáilóndrochbhean,ómhaiseteanga mnáchoimhthí

25Nábíodhuaigneasaraáilleachtidochroí;náligdido ghlacadhlenah-eyelids

26Oiristrémhnaoifheallmharfachaathabharfarfearchun píosaaráin:agusdéanfaidhanban-adhaltranachfiacharan mbeathalómhar

27Anféidirleduinetineaghlacadhinabhroinn,agusgan achuidéadaighadhó?

28Anféidirleduinedularghualte,agusganachosaa dhó?

29Marsinantéathéannisteachchuigbeanachomharsan; cibéduineabhainfidhléi,níbheidhséneamhchiontach 30Nídhéanfaidhdaoineaonghrainargadaí,má ghoideannséchunaanamashásamhnuairabhíonnocras air;

31Achmáfhaightearé,athshlánóidhséasheachtnuaire; tabharfaidhséuileshubstaintathí.

32Achantéadhéanannadhaltranaslemnaoi,táeaspa tuisceanaaige:antéadhéananné,scriosannséaanamféin.

33Dogheibhsécréachtaguseasonóir;agusníscriosfara mhasladh

34Oiriséadéfearganduine:uimesinníbheidhsé spárthailábhfeice.

35Níbheidhairdaigearaonairgeadfuascailte;níbheidh séascíthaligean,cégodtuganntúbronntanaisgoleor

CAIBIDIL7

1Amhic,coinnighmobhriathra,aguscuirmoorduithein éineachtleat

2Coimeádm’aitheanta,agusmair;agusmodhlímarúlldo shúl

3Ceangailiadardomhéara,scríobharbhorddochroíiad

4Abairrisaneagna,Istúmodheirfiúr;agusglaoighardo ghaoltaletuiscint:

5Gogcoimeádfaidsiadthúónmnaoichoimhthíoch,ón gcoimhthíochadhéanannmaidhmlenafocail.

6Oird'fhéachméarfhuinneogmothítrímochásment, 7Agusféachimeascnandaoinesimplí,chonaicméi meascnan-óg,ógánacharneamhnítuiscint,

8Agdultrídantsráidinaicelenacúinne;aguschuaighsé anbealachchunatí,

9Satráthnóna,satráthnóna,sanoíchedubhagusdorcha:

10Agus,féuch,dobhuailbeanairaraibhfeisteasstriapach uirthi,agusíceanamhailaracroidhe

11(Tásíglórachagusdoiléir;nífhanannacosainateach: 12Anoistásíamuigh,anoisarnasráideanna,agusinaluí argachcúinne)

13Marsindorugsíair,agusdophógsíé,agusarnaghaidhganchialladubhairtris:

14Táofrálachasíochánaagamliom;anláseod'íocmémo chuidgeallúintí.

15Dábhrísintháinigméamachchunbualadhleat,go dúthrachtachalorgdoaghaidh,agusfuairméthú

16Mhaisighmémoleabaleclúdaighdethapéad,le hoibreachasnoite,lelínéadachmínnahÉigipte

17Támirr,alóaguscainéalcumhraitheagammoleaba

18Tar,gabhaimisársáithdeghrágomaidin:déanaimis sólásdeghránna

19Oirnílanfearmaithsabhaile,táséimitheibhfad: 20Thugséleismálaairgid,agustiocfaidhséabhailearan láabheidhceaptha

21Lemóráncaintecóirathugsíairgéilleadh,agusle magadhabeolachuirsíiachallair.

22Imíonnsédíreachinadiaidh,marathéanndamhchun maraithe,nómaramadánchunnastocacheartú;

23Gombuailsaigheadtrínaae;maradhéanannéandeifir chunnaribe,agusganafhiosaigegobhfuilséarfeadha shaoil

24Éistliomanoisdábhrísin,apháistí,agustabhairaire dobhriathramobhéil

25Náligigídochroídáslite,náracharseachráninacosáin

26Oirisiomaícréachtachaithsísíos:seadh,domarbhadh móránd'fhearaibhláidireí

27Iséateachanbealachchunifreann,agdulsíosgo seomraíanbháis.

CAIBIDIL8

1Nachgcloistearaneagna?aguschuirtuiscintamacha guth?

2Seasannsíimbarrnan-áiteannaarda,dálaanscéilin áiteannanagcosán

3Glaonnsíagnageataí,agdulisteachnacathrach,ag teachtisteachagnadoirse.

4Glaoimoraibh,adhaoine;agusisémoghuthdochlann mhacanduine

5Ashimplí,tuigigíaneagna:agus,adhaoineamaideacha, bíodhcroítuisceanachagaibh

6Éist;óirbeidhméaglabhairtarnitheiontacha;agus beidhoscailtmobheolainanithecearta

7Oirlabhróidhmobhéalanfhírinne;agusisgráinmo bheolaanaingidheachd.

8Tánafocailgoléirdemobhéalibhfíréantacld;nílaon rudfrowardnóclaoniontu

9Tásiadgoléirsoiléirdontéathuigeann,agusceart dóibhsiúdafhaigheanneolas.

10Glacmotheagasc,agusníairgead;aguseolasseachas roghaór.

11Oirisfearraneagnanánarubies;agusnanithegoléir isféidirabheithinmhianaitheganachurigcomparáidleis

12Cónaímaneagnalecríonnacht,agusfaighimeolasar aireagáinéirimiúla.

13IséeaglaanTiarnafuathathabhairtdonolc:isfuath liombród,agusarrogancy,agusandrochshlí,agusanbéal cas

14Isliomsacomhairle,aguseagnafhónta:tuigim;Táneart agam.

15Triomnarítheríthe,agusforaithneprionsaíancheartais

16Isionamsaféinarialaíonnprionsaí,agusuaisle, breithiúnauileandomhain.

17Isbreáliomiadsiúdathuganngrádom;agus gheobhaidhnadaoinealorgaíonnmégoluathmé

18Tásaibhreasagusonóirliom;yea,saibhreasmarthanach agusfíréantachta

19Isfearrmothoradhnáór,sea,náórmín;agusmo theachtisteach'nároghaairgid.

20Treoraímarshlínafíréantachta,ilárslitean bhreithiúnais:

21Gogcuirfinnfaoidearanadaoinesinabhfuilgráagam dom,gobhfaighidhsiadmaroidhreacht;aguslíonfaidhmé aseoda

22ShealbhaighanTiarnaméidtúsashlí,roimha sheanoibreacha

23Cuireadhsuasméóshíoraí,óthús,nóriamhbhían talamh.

24Nuairnachraibhdoimhneachtann,tugadhamachmé; nuairnachraibhaontobairlíonmharlehuisce

25Sularlonnaíodhnasléibhte,sulartugadhamachna cnoic:

26Níraibhantalamhnánamachairídéantaaigegofóill, náanchuidisairdededheannachandomhain.

27Nuairad’ullmhaighsénaflaithis,bhímiseann:nuaira leagsécompásaraghaidhnadoimhne:

28Nuairadhaingnighsénascamaillthuas:nuaira neartaighsétobairnadoimhne:

29Nuairathugséchunnafarraigeaord,nachrachadhna huiscíaordú:nuairacheapsébunsraitheannaandomhain:

30Ansinbhíméinaiceleis,maraonduineatógadhleis: agusbhímélaethúilaáthas,igcónaílúcháireachosa chomhair;

31Agdéanamhlúcháirarangcuidináitrithedáthalamh; agusbhímosháithlecloinnnabhfear.

32Éistliomanois,dábhrísin,liom,aleanaí:óiris beannaitheiadsiúdachoimeádannmoshlite

33Éistleteagasc,agusbíciallmhar,agusnádiúltaighdó

34Isbeannaitheanduineaéisteannliom,agfairego laethúilarmogheataí,agfanachtagcuaillímodhoirse

35Oirantéafhaigheannmégheobhaidhsébeatha,agus gheobhaidhsédea-gheanónTiarna

36Achantéapheacaíonnim'aghaidh,déanannséaanam féinadhearmad:gachduinearfuathliomsagráannsébás.

CAIBIDIL9

1Thóganeagnaateach,ghearrsíaseachtbpiléiramach:

2Mharbhsíabeithígh;mheasgsíafíon;thugsíabord freisin.

3Chuirsíahóglaighuaithi:adeirsíarnaháiteannaisairde sachathair,

4Antéatásimplí,ligdódulisteachanseo:antéatáag iarraidhtuiscint,adeirsíris

5Tar,ithdom’arán,agusóldenfhíonamheascmé

6Tréigant-amaideach,agusmair;agusdularbhealachna tuisceana

7Antéadhéanannachmhasanarfhearg,glacannsénáire dóféin:agusantéachronaíonnandrochdhuine,faigheann sédóféinblaiseadh

8Nádéanachmhasanarfhearg,areaglagobhfuathaidhsé thú:cronuighanduineciallmhar,agusgrádhaidhséthú

9Tabhairteagascdonduineciallmhar,agusbeidhséníos críonnafós:teagascanduinecóir,agusméadóidhsésan fhoghlaim

10IséeaglaanTiarnatúsnaeagna:agusiséeolasna naofatuiscint.

11Oiruaimseméadófardolaethanta,agusméadófar bliantadoshaoil

12Mábhíonntúciallmhar,beidhtúciallmharduitféin: achmábhíonnscanradhort,istusaamháinaiompróidhé

13Tábeanamaideachclamorous:tásísimplí,agusníla fhiosaicirudarbith.

14Oirtásíinasuíagdorasatí,arshuíochánináiteanna ardanacathrach,

15Paisinéiríathéanndíreacharambealachaghlaoch:

16Antéatásimplí,ligdódulisteachanseo:agusantéatá agiarraidhtuiscint,adeirsíris

17Ismilisnahuiscígoidte,agusistaitneamhachant-arán aitearfaoirún

18Achnílafhiosaigegobhfuilnamairbhann;agusgo bhfuilahaíonnaindoimhneachtifreann.

CAIBIDIL10

1SeanfhocalSholaimhDéanannmacciallmharathair aoibhinn:achistroimeamháthairanmacamaideach

2Nídhéanannairgeadnahaingidheaonní;achsaorann fíréantachtónmbás

3NífhulaingíonnanTiarnaanamnabhfíréangorta:ach caitheannsémaoinnan-aingidh.

4Éiríonnanduinebochtabhainfidhlelámhbhog:ach déanannlámhandúthrachtachsaibhir

5Antéachruinníonnsasamhradh,ismacciallmharé:ach antéachodlaíonnsabhuaint,ismacéadhéanannnáire

6Beannachtatáarcheannanchirt:achfolaíonnforéigean béalnan-aingidh

7Isbeannaithecuimhneanchirt:achlobhfaidhainman uilc

8Gheobhaidhancríonnacroínahaitheanta:achtitfidhan t-amadáncráifeach

9Antéashiúlanngohionraic,siúilfidhségocinnte:ach antéashaobhannashlite,aithneodhséé

10Antéadhruideannleisantsúiliscúisbhróiné:ach tuitfidhant-amadáncráifeach.

11Istobarbeathabéalanchirt;achfolaíonnforéigeanbéal nan-aingidh

12Cothaíonnfuathachrann,achfolaíonngrágachpeaca.

13Imbeolaantéathuigeanntáeagnalefáil:achslatdo chúlantéatáarneamhnítuiscint

14Cuireanndaoinecríonnasuaseolas:achtábéalnanamaideachgardonscrios.

15Isésaibhreasanduineshaibhirachathairláidir:isé scriosnambochtánambochtaineacht.

16Treoraíonnsaothairnabhfíréanchunnabeatha:toradh nan-aingidhchunanpheaca

17Isarshlínabeathaachoinníonnteagasc:achantéa dhiúltaíonnachmhas,déantaré.

18Antéacheilíonnfuathleliopaíbréaga,agusantéa labhrannclúmhilleadh,isamadáné

19Araniliomadfocalnítheastaíonnpeaca;achantéa choinníonnabheola,bíonnséciallmhar

20Marairgeadtoghaatáteangaanchirt:isbeagluachcroí nan-aingidh

21Cothaíonnbeolanabhfíréangoleor:achfaigheann amaidíbásdebharreaspaeagna.

22BeannachtanTiarna,déanannsésaibhir,agusní chuireannsébrónleis

23Tásémarspórtdonamadánolcadhéanamh:achbíonn eagnaagfearnatuisceana

24Eaglanan-aingidhtiocfaidhséair:achdeonófardúilan chirt.

25Maraimíonnanghuairneán,nímarsinatáantolcníos mó:achisbunússíoraíanfhíréan

26Marfhínéagardonafiacla,agusdeatachdonasúile,is amhlaidhatáanleiscedóibhsiúdasheolanné

27SíneanneaglaanTiarnalaethanta:achgearrfarblianta nan-aingidh.

28Déanfaidhdóchasnabhfíréangairdeachas:achcaillfear súilnanaingidh

29IsneartdonahionraicbealachanTiarna;achdéanfaidh scriosarluchtnahéagóra

30Níbhainfearanfíréantachoíche:achníáitreoidhna haingidhantalamh.

31Tugannbéalanchirtamacheagna,achgearrfaramach anteangafhrídeach

32Táafhiosagbeolanabhfíréancadisionraic:ach labhraíonnbéalnan-aingidhfiannaíocht

CAIBIDIL11

1IsgráinleisanTiarnacothromaíochtbhréagach:achis aoibhinnleismeáchancóir.

2Nuairathagannmórtas,ansintagannnáire:achleisna hísealtáeagna

3Treoróidhionracasnan-ionraiciad:achscriosfaidh géarchúisnandaoineiad

4Níbhainfidhsaibhreaslelánafeirge:achsaorann fíréantachtónmbás

5Treoróidhfíréantachtantsíoraíabhealach:achtitfidhan taingidhtrínaaingleféin

6Déanfaidhfíréantachtnan-ionraiciadasheachadadh: achglacfarnaheasaontaitheinanáireféin

7Nuairagheobhaidhandrochdhuinebás,caillfearadhúil; agusbásaíteardóchasnanéagóra

8Seachadtaranfíréantaastrioblóid,agustagannan taingidhinaionad.

9Scriosannhypocritelenabhéalachomharsa:achtríeolas abheidhnacóirasheachadadh

10Nuairaéiríonngomaithleisnafíréan,bíonnáthasaran gcathair;

11Lebeannachtnan-ionraicardaítearanchathair:ach scriostaríagbéalnan-aingidh.

12Antéatáarneamhníóneagna,déanannsédímheasara chomharsa:achcoinníonnfearnatuisceanaashuaimhneas.

13Foillsigheannfealltóirrúin:achantéatáfíréanta ceiltionnanní

14Igcásnachbhfuilaonchomhairle,nadaoinetitim:achi aniliomadcomhairleoirításábháilteacht.

15Antéabhíonnurraithedonchoigreach,déanfaidhsé clisteair;agusantéadhruideannurraíocht,beidhsécinnte 16Coinníonnbeanghrástaonóir:aguscoinníonndaoine láidresaibhreas

17Déanannanduinetrócaireachmaithdáanamféin:ach déanannantéatácruálachafheoilféin

18Oibríonnantaingidhobairchealgach:achdontéa chuireannfíréantachtbeidhséinaluachsaothaircinnte.

19Maraghníonnfíréantachtchunnabeatha:marsinanté ashaothraíonnant-olc,saothraíonnséchunbáiséféin

20IsfuathleisanTiarnaiadsiúdatácríonnacroíúil;achis aoibhinnleisandreamatáionraicinambealach

21Cégonascannlámharláimh,níbheidhnahaingidhgan phíonós:achbeidhsíolnabhfíréanasheachadadh.

22Marsheodóirismuitmuice,marsinatábeanchóiratá ganrogha

23Nímaithachfonnnabhfíréan:achisfeirgeéionchasna n-aingidh

24Tágoscaipeann,agusfósméadú;agustáruda choinníonnsiarníosmónámarisceart,achgobhfuil claonadhchunbochtaineachta

25Déanfarant-anamliobrálachramhar:agusantéa uiscíonn,uiscefaréféinfreisin.

26Antéachoinníonnarbharsiar,mallóidhanpobalé:ach beidhbeannachtarcheannantéadhíolfaidhé

27Antéaiarrannmaithgodúthrachtach,gheobhaidhsé deá-ghean:achantéaiarrannaimhleas,tiocfaidhséchuige 28Antéachuireannamhuinínasashaibhreas,titfidhsé: achbeidhblátharanbhfíréanmarchraobh.

29Antéathriallasatheachféin,sealbhóidhséanghaoth: agusbeidhant-amadáninasheirbhíseachdonciallmhar croí.

30Iscrannnabeathatoradhnabhfíréan;agusantéa gheilleannanamacha,isglicé

31Féuch,tabharfarcúiteamharanbhfíréanarantalamh:is mógomórantaingidhagusanpeacach

CAIBIDIL12

1Antéathuganngrádotheagasc,isbreáleiseolas:achan téabhfuilfuathaigenóaici,isbrúidiúilé

2Faigheannduinemaithdea-gheanónTiarna:achcáinfidh séfearnan-olc

3Nídhéanfarfearabhunútríwickedness:achníbheidhan fhréamhanrighteousaaistriú

4Coróinagafearcéilebeancháiliúil:achantéadhéanann náire,tásímarlobhadhinachnámha

5Tásmaointenabhfíréanceart:achisceilgcomhairlena n-aingidh.

6Fanfaidhbriatharnan-aingidhlefuil:achsaorfaidhbéal nan-ionraiciad

7Scriostarnahaingidh,agusníbhíonnsiad:achseasfaidh teachnabhfíréan

8Molfaranduinederéiraeagna:achantéatácríonna, déanfardíspeagadh.

9Antéandéantardíspeagadhair,agusabhfuil seirbhíseachaige,isfearrénáantéathugannonóirdóféin, agusabhfuileaspaaráinaige.

10Féachannanduineionraicarbheathaabheathach:ach iscruálachiadtrócairenan-aingidh

11Antéashaothraíonnathalamh,sásófaréleh-arán:ach antéaleananndaoinedíomhaoine,isarneamhníé

12Ismianleisanaingidhglannan-olc:achtugannfréamh anchirttoradh

13Ribtearandroch-dhuineleheasaontasabheola:ach tiocfaidhancóirastrioblóid.

14Tríthoradhabhéilashásófaranmhaith:agustabharfar luachsaothairlámhanduinedó

15Táslíanamadáinceartinashúilibhféin:achtáantéa éisteannlecomhairleciallmhar

16Aithnítearfearganamadáiniláthairnahuaire:ach clúdaíonnanduinecríonnanáire.

17Antéalabhrasanfhírinne,nochtfaidhséfíréantacht: achfinnébréagach

18Táalabhrannmarthollaíclaíomh:achissláinteí teanganan-eagna

19Socrófarliopaínafírinnegobrách:achníbheidhsa teangabréagachseal.

20Tácealgigcroínandaoineashamhlaíonnant-olc:ach dochomhairleoirínasíochánatááthas

21Nítharlóidholcarbithdonacóir:achlíontarna haingidhleaimhleas

22IsgráinleisanTiarnaliopaíbréaga:achisiada bhaineanngofírinneachalúcháir.

23Ceilfidhanduinecríonnaeolas:achfógraíonncroínanamadánamaideacht

24Béidhsmachtagláimhandúthrachtaigh:achbeidhan leiscfécháin

25Istroimeigcroíanduineaghéilleannsé:achdéanann briatharmaitháthasair.

26Isfearranfíréannáachomharsa:achmeallannbealach nanaingidhiad

27Níróstaíonnanduineleiscanméidaghlacséleseilg: achisluachmharantsubstaintatáaganduinedícheallach 28Arshlínafíréantachtatáanbheatha;agusinachosánníl aonbhás.

CAIBIDIL13

1Éisteannmaccríonnaleteagascaathar:achníéisteann anscannalleachmhas.

2Ithidhduinemaithdethoradhabhéil:achithidhanamna n-eascrachforéigean

3Antéachoinníonnabhéal,coimeádannséashaol:ach antéaosclaíonngofairsing,beidhscriosaige.

4Ismianlehanamanleisc,agusníbhíonnaonníaige:ach déanfarsaillaranamandúthrachtaigh

5Isfuathleisanbhfíréanbréag:achbíonnandrochdhuine loathsome,agustagannséchunnáire

6Coinníonnanfhíréantachtantéatáionraicaran mbealach:achscriosannanaingeananpeacach

7Táannadhéanaséféinsaibhir,agusnachbhfuilaonní aige:táantéadhéanannéféinbocht,achabhfuil saibhreasmóraige

8Iséairgeadfuascailtebeathaduineashaibhreas:achní éisteannnaboichtleachmhas.

9Déanannsolasnabhfíréangairdeachas:achcuirfear lampanan-aingidhamach.

10Istrímhórtasamháinathagannachrann:achleisna dea-chomhairleatáeagna

11Laghdófarsaibhreasagheofartrídhíomhaoin:ach méadóidhantéabhailíonnlehobair.

12Déananndóchasiarchurthaancroítinn:achnuaira thagannanfonn,iscrannnabeathaé

13Antéadheineannanbriathar,scriosfaré:achantéara mbeidheaglanahaitheanta,gheobhaidhséluachsaothair

14Istobairnabeathadlínan-eagna,chunimeachtóribe anbháis

15Tuganntuiscintmhaithdea-ghean:achiscruabealach nagciontóirí.

16Déileálanngachduinecríonnaleheolas:achosclóidh ant-amadánabaois

17Titeanndroch-theachtairein-olc:achissláinteantambasadóirdílis

18Beidhbochtanasagusnáiredontéadhiúltóidhteagasc: achbeidhonóiragantéamheasfaidhachrainn.

19Ismilisdonanamandúiladhéantarabhaintamach: achisgráinagamaidíimeachtónolc

20Antéashiúlannledaoineciallmhar,beidhséciallmhar: achscriosfarcompánachnan-amadán

21Téannant-olcsatóirarnapeacaigh,achtabharfararais donfhíréanmaith.

22Fágannanduinemaithoidhreachtagclannachlann: agustaiscfearsaibhreasanpheacachdonfhíréan

23Tágoleorbiaigcuradóireachtnambochtán:achtásé sinscriostad'uireasabreithiúnais

24Antéasháraíonnashlat,isfuathleisamhac;achanté athuganngrádó,castarégotráthrialta.

25Itheannanfíréanchunsásaimhaanama:achbeidhgále bolgnan-aingidh

CAIBIDIL14

1Tóganngachbeanchríonnaateach:achtarraingíonnan t-amaideachsíoslenalámhaé

2Antéashiúlanninaionracas,bíonneaglaanTiarnaair; achantéatáclaoninashlite,déanannsédíspeagadhair.

3Imbéalnan-amaideachtáslatuaill:achcaomhnóidh liopaínan-eagnaiad

4Anáitnachmbíonndaimh,isglananprásóg:achistré neartandaimhaméadaíteargomór

5Nídhéanfaidhfinnédílisbréag:achnídhéanfaidhfinné bréagachbréag

6Iarranntruamhéalacheagna,agusnífhaigheannséí:ach isfurastaeolasdontéathuigeann

7Imighóláthairanduineamaidigh,nuairnachdtuigeann túbeolaaneolaisann

8Tuigfidheagnaanduinechríonnaaslighe:achisceilgí baoisnan-amadán

9Déanannamadáinmagadharanbpeaca:achimeascna bhfíréantádeifir.

10Táafhiosagangcroíarashearbhasféin;agusní mheascanncoimhthíochlenalúcháir

11Déanfarteachnan-aingidhathreascairt:achtiocfaidh pluaisínnan-ionraicfaoibhláth

12Táslíanniscosúilgobhfuilceartaganduine,achis iadachríochbealaíanbháis.

13Fiúlegáirebíonnancroícráite;agusistruimecríochan ghrádhsin.

14Líonfarancúlsleamhnóircroílenashliteféin:agus sásófarduinemaithuaidhféin

15Creideannanduinesimplígachfocal:achféachannan duinecríonnagomaithlenaimeacht.

16Bíonneaglaaranduineciallmhar,agusimíonnséón olc:achbíonnfeargaranamadán,agusbíonnmuinínaige

17Antéambíonnfeargairgoluath,buaileannségo hamaideach:agusisfuathlefearnan-uirlisíolc

18Bíonnbaoislehoidhreachtagnadaoinesimplí:ach coróintearnadaoinecríonnaleheolas

19Anboghaolcroimhanmhaith;agusnahaingidhag geataínabhfíréan.

20Táfuathaganmbochtándáchomharsaféin:achtá móráncairdeagansaibhir

21Antéadhéananntrócairearachomharsa,peacaíonnsé: achantéadhéananntrócairearnaboicht,issonaé

22Nachbhfuilsiadagdéanamhearráideacheapannantolc?achbeidhtrócaireagusfírinnedóibhsiúdacheapfaidh anmhaith

23Tábrabúsingachsaothair:achníbhíonnachainíochas agcaintnambeola.

24Isécoróinnan-eagnaasaibhreas:achisamaideacht amaideachtnan-amadán

25Slánaíonnfinnéfíoranamacha:achlabhraíonnfinné mealltabréaga

26IneaglaanTiarnatámuinínláidir:agusbeidháit dhídeanagachlann.

27IstobairbeathaeaglaanTiarna,chunimeachtóribean bháis

28Isilíonnandaoineonóiranrí:achieasnamhna ndaoinescriosanprionsa

29Antéatámallchunfeirge,táan-tuiscintaige:achanté atáardeifirsaspioraid,ardaíonnsébaois.

30Isécroíslánbeathanafeola:achéadrottennessna gcnámh

31Antéasháraíonnnaboicht,déanannsétrócaireara Dhéantóir:achantéathugannonóirdó,déanannsé trócairearnaboicht

32Tiomáintearandroch-dhuineuaidhinaaingidheachd: achbíonndóchasaganbhfíréaninabhás

33Seasannaneagnaigcroílárantéabhfuilantuiscint aige:achcuirtearanméidatáilárnan-amadániniúl.

34Ardaíonnanfhíréantachtnáisiún:achismairgdo dhaoinearbithanpeaca.

35Isileithseirbhíseachcríonnaatáanrígh,achtáafhearg inaaghaidhantéadhéanannnáire

CAIBIDIL15

1Tiontaíonnfreagrabogfearg:achcorraíonnfocail thromchúiseachafearg

2Úsáideannteanganan-eagnaeolasgoceart:ach doirteannbéalnan-amadánamaideacht.

3TásúileanTiarnaingacháit,agféachaintaranolcagus aranmhaith

4Iscrannnabeathateangashláintiúil:achisbriseadhan spioraidíanfhairsingeinti

5Déanannant-amadándíspeagadhartheagascaathar:ach táantéambreathnaíonnarmhaslústuama.

6Idteachnabhfíréantámórántaisce:achinioncamnanaingidhtátrioblóid.

7Scaipeannbeolanan-eagnaeolas:achnímarsina dhéananncroínandaoineamaideach

8IsgráinleisanTiarnaíobairtnan-aingidh:achis aoibhinnpaidirnan-ionraic.

9IsgráinleisanTiarnabealachnan-aingidh:achisbreá leisantéaleanannderéirnabhfíréantachta

10Ismóranceartúantéathréigeannantslighe:agusanté d'fhuath-uigheasé,gheobhaidhsébás

11TáifreannagusscriososcomhairanTiarna:nachmóná sincroíthechlannnabhfear?

12Níghrádontéadhéananntruamhéileaché,agusní rachaidhséchunnan-eagna.

13Déananncroidhesuaimhneachgnássuairc:achlebrón anchroidhebristearanspioraid

14Iarranncroíantéathuigeanneolas:achbeathaíonnbéal nan-amadánant-amaideacht

15Isolciaduilelaethantanandaoinebochta:achantéatá lecroísuiltbíonnféastadeshíoraige.

16IsfearrbeagáneaglaanTiarnanástórmóragus trioblóidleis

17Isfearrdinnéarluibheinabhfuilangrá,nádamh marbhántaagusfuathleis

18Togaidhfearfeirgesuasachrann:achantéatámall chunfeirge,glacannséachrann.

19Marsceachdealgaatáslíanduineleisc;achtáslían fhíréinsoiléir

20Déanannmacciallmharathairaoibhinn:achdéanannan tamaideachdíspeagadharamháthair

21Tálúcháiraranbaoisdontéatáingeallaraneagna: achsiúlannfearnatuisceanagohionraic.

22Gancomhairletádíomaarchríocha:acharaniliomad comhairleoirísocraíteariad

23Bíonnlúcháiraranduineasfreagraabhéil:agusan focalalabhraítearinaimsirchuí,ismaithé!

24Táslínabeathathuasdonaciallmhar,chunimeachtó ifreannthíos.

25ScriosfaidhanTiarnateachnan-uaibhreach:ach socróidhséteorainnnabaintreach

26IsfuathleisanTiarnasmaointenan-aingidh;achis briathrataitneamhachabriathranandaoineglana

27Antéatásanntachantsochair,cuireannsétrioblóidara theachféin;achantéathugannfuathdothabhartaisbeidh sébeo

28Déananncroíanfhíréinstaidéarchunfreagraathabhairt: achdoirteannbéalnan-aingidhrudaíolcamach

29IsfadaanTiarnaónahaingidh:achéisteannsépaidir nabhfíréan

30Déanannsolasnasúláthasanchroí:agusdéanann tuairiscmhaithnacnámharamhar

31Anchluasaéisteannlehaitheantasnabeathafanannsíi meascnan-eagna

32Antéadhiúltaíonnteagasc,déanannséaanamféina dhíspeagadh;achantéachloiseannachmhas,gheobhaidh sétuiscint

33IséeaglaanTiarnateagascnaheagna;agusroimhonóir táumhlaíocht.

CAIBIDIL16

1IsónTiarnaullmhóidícroíanduine,agusfreagrana teanga.

2Tábealaíuileanduineglaninashúileféin;achmeáigh anTiarnanaspioraid

3TiomnaighdooibreachadonTiarna,agussocrófardo smaointe.

4DodheinanTighearnagachnídóféin:seadh,ant-olcdo láanuilc

5IsgràinleisanTiarnagachéinneatábródúilinachroí:cé gogceanglaíonnlámharláimh,níbheidhséganphíonós 6Tríthrócaireagustrífhírinneglantarantéiciúlacht:agus leheaglaanTiarnaimeoidhdaoineónolc

7NuairathaitníonnbealaíduineleisanTiarna,déanannsé fiúanaimhdeabheitharasuaimhneasleis.

8Isfearrbeagánlehionracasnálehioncaimmhóragan cheart

9Ceapanncroíanduineashlí;achiséanTiarnaa threoraíonnachéimeanna

10Tápianbhreithdhiagaimbeolaanrí:nísháraíonna bhéalsabhreithiúnas.

11IsleisanTiarnameáchancóiraguscothromaíocht:is iadmeáchainuileanmhálaachuidoibre

12Isgráinagrítheaingidheachdadhéanamh:óirisle fíréantachtasocraítearanríchathaoir

13Isaoibhinndoríthenaliopaícearta;agusgráacudóa labhraíonnceart.

14Táfeargrímartheachtairíanbháis:achdéanfaidhan duineciallmharíasuaimhneas

15Ibhfianaiseghnúisanrítáansaol;agustáafhabhar marscamalldenbháisteachdeiridh

16Cémhéadisfearreagnanáór!agustuiscintafháilníos fearrabheithroghnaithenáairgead!

17Imeoidhmórshlínan-ionraicónolc:antéachoinníonn ashlí,caomhnaíonnséaanam

18Téannbródroimhanscrios,agusspioradardroimh thitim

19Isfearrspioradumhailabheithagatarantéatáíseal,ná anchreacharoinntleisnahuaibhrigh.

20Antéaláimhseálannábhargocríonnagheobhaidhsé maith;agusantéachuireannmuinínsaTiarna,issonaé 21Glaofarstuamaaranduinecríonna;agusméadaíonn binneasnambeolaanfhoghlaim

22Istobarbeathaantuiscintdontéabhfuilséaige:achis amaideachtteagascnan-amadán.

23Múineanncroínan-eagnaabhéal,aguscuireannsé foghraíochtlenabhéal.

24Tábriathrataitneamhachamarchíormheala,milisdon anam,agussláintedonacnámha

25Táslíanniscosúilgobhfuilceartaganduine,achis iadachríochbealaíanbháis.

26Antéashaothraíonn,saothairdóféiné;óiristoillena bhéalé

27Tochaileannanduineneamhdhaant-olc:agusina bheoilmarthinearlasadh

28Cuireannfearfiarachrannachrann:agusscarannan cogarnachpríomhchairde

29Meallannduineforéigneachachomharsa,agus treoraíonnsééarantslínachbhfuilgomaith.

30Dúnannséashúilechunrudaífiaraacheapadh:ag gluaiseachtabheolatugannséant-olcchuncríche

31Iscoróinnaglóireéanceannliath,máfhaighteararshlí nafíréantachtaé.

32Isfearrantéatámallchunfeirgenáanchumhachtach; agusantéarialaíonnaspioradnáantéathóganncathair.

33Cuirtearancrannchuristeachsamhuin;achisónTiarna adhiúscairtgoléir

CAIBIDIL17

1Isfearrgruaimtirim,agusciúnasleis,náteachlán d’íobairtílehachrann

2Beidhsmachtagseirbhíseachciallmhararmhaca dhéanannnáire,agusbeidhcuiddenoidhreachtaigei meascnambráithre

3Táanpotamínghlantadonairgead,agusanfoirnéisdon ór;achdéanannanTiarnanacroítheathriail.

4Tuganndroch-dhéantóirairdarbhéalbréagach;agus tugannanliarcluasdonteangadána

5Antéadhéanfasmagadharnaboicht,níbheidhségan phíonósaraDhéantóir;

6Coróinnaseanfhirisclannclainne;agusisiadglóirna bpáistíanaithreacha.

7Níamadánanchaintshármhaith:islúibhfadadhéanann liopaíbréagainaphrionsa

8Tábronntanasmarchlochlómharisúileantéatáuaidh: cibéáitan-iompaíonnsé,soirbhíonnleis

9Antéachumhdaíonneasaontasiarrannségrá;achantéa dhéanannathrá,scarannsécairde.

10Ismóathéannsracfhéachaintisteachsaduinecríonna nácéadstríocsanamadán

11Níiarrannantolcachéiríamach:dábhrísincuirfear teachtairecruálachinachoinne

12Bualadhlebéararobáladhacuidcuileannalefear, seachasleh-amadáninaamaideacht.

13Antéaluannantolcarmhaithe,níimeoidhantolc ónatheach

14Isionanntúsnahaimhréidhenuairascaoileannduine amachuisce:uimesinfágaigíasangconspóid,sulanimrítearleis

15Antéathugannúdarmaithdonahaingidh,agusantéa cháineannnacóir,isgráinleisanTiarnaiadaraon 16Aranadhbharsinabhfuilluachiláimhanamadáinar eagnad'fhagháil,dobhríghnachbhfuilcroidhearbithaige inathaobh?

17Isbreálecaragachtráth,agusbeirteardeartháirle haghaidhaimhréidh.

18Anfeararneamhnínatuisceanabuaileannsélámh, agusdéanannséurrailáthairachara.

19Isbreáleisanéagóirathuganngrádoachrann:agusan téaardaíonnagheatalorgaíonnséscrios

20Antéabhfuilcroidhefiaraigenífhaigheannséaon mhaith:agusantéabhfuilteangachoireaige,tuitfidhséi n-aimhleas

21Antéaghinant-amadán,déanannsédábhróné:agus níbhíonnáthasarathairanamadáin

22Déananncroísuiltanmhaithmarleigheas:ach triomaíonnspioradbristenacnámha.

23Tógannandrochdhuinebronntanasasabroinnchun sliteanbhreithiúnaisachlaonadh

24Táeagnaoscomhairantéabhfuiltuiscintaige;achtá súileanamadáinigcríochaandomhain

25Isbrónmacamaideachdáathair,agussearbhasdontéa rugé.

26Nímaithfreisinpionósaghearradharnacóir,ná prionsaíabhualadharmhaithelecothromas.

27Antéabhfuileolasaige,caomhnaíonnséabhriathra: agusfearnatuisceanaatásár-spiorad

28Fiúant-amadán,nuairabhíonnséinashuaimhneas, meastargociallmharé:agusantéadhruideannabheola,is duinetuisceanaché

CAIBIDIL18

1Trídandúilascarannduineéféin,féachannséagus déanannséidiranuileeagna

2Níbhíonnaonsultaganamadánsatuiscint,achgonaimseoidhachroíéféin.

3Nuairathagannantuafásach,ansintaganndíspeagadh freisin,aguslemagadhaineolais

4Maruiscídoimhneatábriathrabéilduine,agustobarna heagnamarshruthánagsileadh

5Nímaithglacadhleduinenan-aingidh,anfíréana threascairtimbreithiúnas.

6Téannliopaíamadáinigcontúirt,agusglaonnabhéalle strócanna

7Isébéalanamadainascrios,agusaliopaíribeaanama.

8Marchréachtaatábriatharfeallsa,agustéannsiadsíosgo dtínacodannaisfaideistighdenbhroinn

9Antéatáleiscinachuidoibre,isdeartháirédontéatá inadhreammór

10IstúrláidirainmanTiarna:ritheannanfíréanisteach ann,agustáséslán.

11Isésaibhreasanduineshaibhirachathairláidir,agus ballaardinashamhailféin

12Roimhscriostácroíanduineuaigneach,agusroimh onóirtáumhlaíocht

13Antéathugannfreagraarábharsulan-éisteannséleis, isbaoisagusnáiredóé.

14Cothóidhspioradanduineaeasláinte;achspioradlucht créachtaitheisféidiraiompróidh?

15Faigheanncroíanduinestuamaeolas;agusiarrann cluasnan-eagnaeolas

16Déanannbronntanasduinespásdó,agustugannséos comhairdaoinemóraé.

17Antéatáardtúsinachúisféin,iscóiré;achtaganna chomharsaaguscuardachair

18Cuireannancrannchurdeireadhlehachrann,agus scarannséidirnacumhachtaí

19Isdeacraanbuaafháilardheartháirciontaithená cathairláidir:agustáan-aimhleascosúillebarraícaisleáin

20Sásófarbolgduineletoradhabhéil;agusleméadúa bheolalíontaré

21Isigcumhachtnateanganatáanbásagusanbheatha: agusithidhsiadsanathuganngrádiatoradh

22Antéafhaigheannbeanfaigheannsérudmaith,agus faigheannsédea-gheanónTiarna

23Úsáideannnaboichtéiric;achfreagraíonnansaibhirgo garbh.

24Nífoláirdonfhearabhfuilcairdeaigeéféinachurin iúlgocairdiúil:agustácaraannisgairenádeartháir

CAIBIDIL19

1Isfearranbochtánashiúilinaionracas,náantéatáclaon inabhéal,agusatáinaamadán.

2Chomhmaithleissin,gobhfuilant-anamganeolas, nachbhfuilségomaith;agusantéadhéananndeifirlena chosa,peacaíonnsé

3Déanannamaideachtanduineashlíashaobhadh,agus cuireannachroíigcoinneanTiarna

4Déanannsaibhreasmóráncairde;achtáanbochtscartha ónachomharsa

5Níbheidhfinnébréagachganphíonós,agusantéa labhraíonnbréaga,níéalóidhsé.

6Isiomaíduineaghuígheasaranbprionnsa:agusiscara égachduinedontéathugannbronntanais

7Isfuathlebráithrenambochtángoléiré:nachmónásin athéannachairdeibhfaduaidh?leanannséiadlebriathra, achtásiadagiarraidhair

8Antéagheobhasaneagna,grádhannséaanamféin:an téagheobhasantuigse,gheobhaidhsémaith

9Níbheidhfinnébréagachganphíonós,agusantéa labhraíonnbréaga,scriosfaré.

10Nícosúilgobhfuiláthasaranamadán;islúgomóré dosheirbhíseachsmachtabheithaigearphrionsaí

11Cuireanndiscréidduineafheargsiar;agusisíaghlóir dultharchionta

12Táfearganrímarroarleon;achmardhrúchtaran bhféaratáafhabhar.

13Isolcanmacamaideachaathar:agussíor-thitimlehaimhleasmná

14Isoidhreachtnanaithreachateachagussaibhreas,agus isónTiarnabeanchríonna

15Titeannanleisceisteachigcodladhdomhain;agus beidhocrasaranamdíomhaoin.

16Antéachoinníonnantordú,coimeádannséaanam féin;achantéadhéanfaidhdíspeagadharashlite, gheobhaidhsébás.

17Antéadhéananntruadonaboicht,tugannséiasacht donTiarna;agusanméidathugsé,íocfaidhséarísé

18Déandomhacachaonagusdóchasann,agusnáspáráil t’anamasaghlaoch

19Fulaingeoidhfearmórnafeirgepionós:óirmáthugann túthairisé,nífoláirduitéadhéanamharís.

20Éistlecomhairle,agusfaighteagasc,ionasgombeidh túciallmharidochríochdeiridh

21Isiomaígléasatáigcroíanduine;marsinféin comhairleanTiarnaasheasfaidh

22Isfearrdúilanduineashamhuileacht:agusisfearran duinebochtnáanbréagadóir

23GabhanneaglaanTiarnachunnabeatha:agusantéa bhfuilséaige,beidhsésásta;níthabharfarcuairtairleisan olc.

24Folaighduineleiscalámhinabhroinn,agusní thabharfaidhségodtíabhéalarísí

25Buailfearmalluighthe,aguscoinnidhansimplidhaire: aguscronaighantéabhfuiltuigseaige,agustuigfidhsé eolas.

26Antéadhruideannaathair,agusaruaigeannara mháthair,ismacéadhéanannnáire,agusathugann masladh.

27Scoir,amhic,d’éisteachtleisanteagascachuireannar seachránóbhriathraaneolais

28Níonnfinnéneamhdhiadharthabreitharbhreitheamhnas: aguscaitheannbéalnan-aingidhaingidheachd.

29Ullmhaítearbreithiúnaisdoluchtscanta,agusstríocado chúlnan-amadán.

CAIBIDIL20

1Ismagaidhéfíon,bíonnandeochlaidiragragús:agusan téamhealltarleisníbhíonnséciallmhar

2Marroarleóatáeaglarí;antéabhrosnuigheannfeargair, peacaichidhséin-aghaidhaanamaféin

3Isonóirdonduinescordenachrann:achbeidhgach amadánagmagadh.

4Níthreabhfaidhanleiscmargheallaranbhfuacht;uime siniarrfaidhsésabhuaint,agusganaonníaige

5Tácomhairleoirigcroíláranduinecosúillehuisce domhain;achtarraingeoidhfearnatuisceanaamaché

6Fógróidhanchuidismód’fhiramhaitheasféindochách: achcéhéanfeardílisagheobhaidh?

7Siúlannancóirinaionracas:beannaítearachlannina dhiaidh

8Anríashuíonnarríchathaoiranbhreithiúnais,scaipeann ségacholclenashúile

9Céad’fhéadfadhará,Rinnemémochroíglan,táimglan ómopheacaí?

10Déananntumadóirímeáchainagusilghnéitheacha tomhais,agusisgráinleisanTiarnaiadaraon

11Aithnítearfiúleanbhtrínaghníomhartha,cibéacuan bhfuilashaotharglan,aguscibéacuanbhfuilséceart

12Anchluaséisteachta,agusantsúilfheiceálach,rinnean Tiarnaiadaraon.

13Nágrácodladh,areaglagodtiocfaidhtúchun bochtaineachta;oscaildoshúile,agusbeidhtúsástalearán 14Nímisdeé,isdánaé,adeiranceannaitheoir:achnuair abheidhséimithe,ansindéanannséuaill

15Óiratáann,agusaniliomadrubies:achisseod luachmharliopaíaneolais.

16Glacachulaithéadaighatáurraidhdochoimhthionól: agusgabhgeallairmargheallarmhnaoichoimhich

17Ismilsearánnamealltad’fhear;achinadhiaidhsin líontarabhéallegairbhéal

18Socraíteargachcríchelecomhairle:aguslecomhairle mhaithdéancogadh.

19Antéaimíonnthartmarshealbhóir,nochtfaidhsérúin: marsinnábíagpléleisantéadhéanannmagadhlena bhéal.

20Antéamhallaighfidharaathairnóaramháthair, cuirfearamachalampaindorchadasdoiléir.

21Isféidiroidhreachtafháilgopráinneachardtús;achní bheidhachríochbeannaithe

22Náhabairthusa,cúiteoidhméant-olc;achfanaran Tiarna,agussaorfaidhséthú.

23IsgráinleisanTiarnaiadtumadóirímeáchain;agus nachbhfuilcothromaíochtbhréagachmaith

24IsónTiarnaaimíonndaoine;conasisféidirlefear ansinabhealachféinathuiscint?

25Isribeédontéaitheannanrudatánaofa,agusa gheallannfiosrúadhéanamh

26Scaipeannríciallmharnahaingidh,agustugannséan rothosagcionn.

27IséspioradanduinecoinnealanTiarna,agcuardachna codaistighgoléirdenbhroinn

28Coimhlíonntrócaireagusfírinneanrí:aguscoinníteara ríchathaoirletrócaire.

29Isíglóirnan-ógánachaneart:agusisíáilleachtna seanóiríanceannliath.

30Glananngormachtcréachtaant-olc:marsindéanaigí stríocanacodannaisteachdenbhroinn

CAIBIDIL21

1TácroíanríiláimhanTiarna,marnahaibhneachauisce: casannsécibéáitabheidhsé

2Tágachslíaganduineceartinashúileféin:achdéanann anTiarnamachnamharnacroíthe.

3IsfearrleisanTiarnaceartasagusbreithiúnasa dhéanamhnáaníobairt

4Ispeacaéradharcard,aguscroíbródúil,agustreabhadh nan-aingidh

5Smaointeandícheallachamháinclaonadhchunflúirse; achdegachabhfuilhastyachaiarraidh.

6Isdíomhanaséseodaafháilótheangabhréagacha chaitearchucuaguschucusiúdalorgaíonnbás

7Scriosfaidhrobáilnan-aingidhiad;toiscgondiúltaíonn siadbreithiúnasadhéanamh

8Tábealachanduinefrowardagusaisteach:achmaidir leisaníon,táachuidoibreceart.

9Isfearrcomhnuidheadhéanamhigcúinnedemhullach antighe,nábheithlemnaoighaisceidtighleathan

10Ismianlehanamnan-aingidholc:nífhaigheanna chomharsaaonfhabharinashúile

11Nuairaghearrtarpionósarandrochíde,déantaran duinesimplíciallmhar:agusnuairatheagasctaranduine ciallmhar,gheobhaidhséeolas

12Measannanfíréanteachnan-aingidhgocríonna:ach scriosannDianahaingidhasan-aingidheacht.

13Antéachromachluasalegolnambochtán,golfaidhsé éféinfreisin,achníéistfear

14Socraíonnbronntanasfaoirúnfearg:agusluachsaothair sabhroinn,feargláidir

15Isáthasaranbhfíréanbreithiúnasadhéanamh:ach déanfaidhanscriosaroibrithenahéagóra.

16Antéathéannarseachránarshlínatuisceanafanfaidh séigcomhthionólnamarbh

17Antéabheirgrásta,beidhsé'nadhuinebocht:antéa ghrádhfíonagusolaníbheidhsésaidhbhir

18Beidhantaingidhinaairgeadfuascailtearsonanchirt, agusinachiontóirdonionraic.

19Isfearrcónaísanfhásach,nálebeanachrannachagus feargach.

20Tástórlen-iarraidhagusolain-áitchónaithenaneagna;achcaitheannfearamaideachsuasé

21Antéaleanannfíréantachtagustrócaire,faigheannsé beatha,fíréantacht,agusonóir.

22Scálaidhduinecríonnacathairnagcumhachtach,agus leagfaidhsésíosneartamuiníne

23Antéachoinníonnabhéalagusatheanga,coimeádann séaanamóthrioblóidí

24Fearbródagusuaigneachisainmdó,adhéanannfeirge uaibhreach

25Maraíonnmiannaleiscé;óirdiúltaíonnalámha saothair.

26Issanntachashanntaíonnséanláarfad:achtugannan fíréanagusnícaomhnaíonnsé

27Isgráinlehíobairtnan-aingidh:nachmógomóré, nuairathugannsélehintinnolcé?

28Rachaidhfinnébréigeasariocht:achantéaéisteann labhraíteardeshíor.

29Dochruadhannandrochdhuineaghnúis:ach treoruigheannséashligheféindonahionraic

30NíleagnanátuiscintnácomhairleinaghaidhanTiarna

31Ullmhaítearancapallinaghaidhláanchatha,achisé anTiarnaatáslán

CAIBIDIL22

1Isfearrdea-ainmaroghnúnásaibhreasmór,agusdeaghráseachasairgeadagusór

2Buaileannansaibhiragusnaboichtlechéile:iséan Tiarnaarinneiadgoléir.

3Féachannanduinecríonnaant-olc,agusfolaíonnséé féin:achtéannnadaoinesimplíaraghaidh,agusgearrtar pionósorthu.

4TríuirísleaguseaglaanTiarnaissaibhreas,agusonóir, agusbeatha

5Tádealgaagusribearshlínabhfiadhach:antéa choinníonnaanam,beidhséibhfaduathu

6Traenáilleanbharantslighebachóirdódul:agusnuaira bheidhsésean,níbheidhséagimeachtuaidh.

7Rialaíonnansaibhirarnaboicht,agusisseirbhíseach doniasachtóirant-iasachtaí

8Antéachuireaséagcóir,bainfidhséíontas:agusteipfidh arshlatafheirge

9Beannófarantéabhfuilsúilshíoraíaige;óirtugannsédá arándonaboicht.

10Tilgamachanscannradh,agusimeoidhant-achrann; sea,scoirfidhachrannagusmagadh

11Antéaghrádhíonachtacroidhe,margheallarghrástaa bhéilbeidhanríinacharaidaige

12CoimhdíonnsúileanTiarnaeolas,agusscriosannsé focailanchiontóra.

13Deiranfearleisciúil,Táleonamuigh,marófarméarna sráideanna

14Isclaisdomhainbéalnambancoimhthíoch:antéis fuathleisanTiarna,titfidhséann

15Táamadánceangailteigcroílinbh;achtógfaidhslatan cheartúcháinibhfaduaidhé.

16Antéasháraíonnnaboichtchunashaibhreasamhéadú, agusantéathuganndontsaibhir,iscinntegodtiocfaidhsé in-uireasa.

17Cromanuasdochluas,aguséistfocailanduine ciallmhar,aguscuirdochroíibhfeidhmarm'eolas.

18Oirisaoibhinnannímáchoinníonntúionatiad;beidh siadfeistitheidobheola

19ChungombeadhdomhuinínasanTiarna,chuirméin iúlduitinniu,fiúduit.

20Nachscríobhméchugatrudaíiontachaigcomhairle agusieolas,

21Gogcuirfinniniúlduitdeimhneachtbhriathranafírinne; gobhfreagródhtúbriathranafírinnedóibhsiúdasheolann chugat?

22NáRobnaboicht,óirtásébocht:agusnácuiristeachar antéatágortsagheata;

23OirpléifidhanTiarnaagcúis,aguscreachfaidhséanam nandaoineachreachiad

24Nádéancairdeaslefearfeargach;aguslefearbuilení rachaidhtú:

25Areaglagobhfoghlaimeoidhtúashlite,agusgo bhfaighfeáribeard’anam.

26Nábíardhuineacusiúdabhuaileannlámh,náorthu siúdatáinaurraíarfhiacha

27Murabhfuilaonrudlehíocagat,cénfátharcheartdó doleabaathógáiluait?

28Nábainamachansainchomharthaársaashocraigh d’aithreacha

29Anbhfeiceanntúduinedúthrachtachinaghnó? seasfaidhséoscomhairríthe;nísheasfaidhséoscomhair meán-fhir.

CAIBIDIL23

1Nuairashuífidhtúlehithelerialóir,smaoinighgo dúthrachtacharabhfuilromhat:

2Aguscuirscianchundoscornach,másduinetúathugtar chungoile

3Nábíodhfonnoraibhachuidmínte:óirisfeoil mhealltachiad.

4Saothairganbheithsaibhir:scoirdedoeagnaféin

5Anleagfaidhtúdoshúilearanrudnachbhfuil?le haghaidhsaibhreasadhéanamhcinnteiadféinsciatháin; eitlíonnsiadmariolaridtreonabhflaitheas

6Náhitharánantéabhfuildroch-shúilaige,agusnámian leatachuidmianta;

7Maracheapannséinachroí,marsintásé:Ithagusól,a deirséleat;achnílachroíleat

8Anghreimad'ithtú,lógaidhtúsuas,aguscaillfidhtúdo bhriathramilis

9Nálabhairigcluasaanamadáin:óirdéanfaidhsé díspeagadhareagnadobhriathra.

10Nábainanseanchomharthatíre;agusnátéighisteachi machairínandílleacht;

11Oiristréanabhfuascailtí;pléifidhséagcúisleat.

12Cuirdochroíibhfeidhmartheagasc,agusdochluasaar bhriathraaneolais

13Nácoinnighceartúónleanbh:óirmábhuaileanntúleis antslaté,níbhfaighidhsébás

14Buailfidhtúleisantslaté,agussaorfaidhtúaanamó ifreann.

15Amhic,mábhíonndochroícríonna,déanfaidhmo chroílúcháir,eadhonmochroí 16Sea,beidháthasarmochroí,nuairalabhraíonndo bheolarudaícearta

17Nábíodhéadardochroíarnapeacaigh;achbíodh eaglaanTiarnaortarfeadhanlae

18Oirgodeimhintádeireadh;agusníghearrfarasdosúil 19Éistleat,amhic,agusbícríonna,agustreoraighdo chroíaranmbealach.

20Nábíimeascluchtfíonta;imeascluchtitheacháin círéibeachafeola:

21Oirtiocfaidhanmeisceachagusangliocaschun bochtaineachta:aguséadaighfidhcodlatachtduinele ceirteacha.

22Éistled’athairaghinthú,agusnádéandeifirardo mháthairnuairabheidhsísean

23Ceannaighanfhírinne,agusnádíolé;freisineagna, agusteagasc,agustuiscint

24Beidháthasmórarathairnabhfíréan:agusantéaghin leanbhciallmhar,beidháthasair.

25Beidháthasard’athairagusardomháthair,agusbeidh áthasarantéarugtú.

26Amhic,tabhairdomdochroí,agusligdoshúile breathnúarmobhealaí

27ÓirisdíogdomhainéfraochÚn;agusbeanaisteachina pitcaol.

28Luíonnsífreisinlefeallmarchreach,agusméadaíonn sínaheasaontaitheimeascnabhfear

29Céleisismairg?céleisabhfuilbrón?céatáagmaíomh? céaigeabhíagcaoineadh?céatácréachtaganchúis?cé aigeabhfuildeargadhnasúl?

30Iadsiúdafanannfadaaganbhfíon;iadsanathéanna lorgfíonameasctha

31Náféacharanbhfíonnuairabheidhsédearg,nuaira thugannséadhathsachupán,nuairaghluaiseannsééféin igceart

32Faoidheireadhbiteannsémarnathair,agusgiolcannsé marnathair

33Féachfaidhdoshúilemnáaisteacha,aguslabhróidhdo chroírudaíclaon.

34Seadh,beidhtúmarantéaluíonnsíosilárnafarraige, nómarantéaluíonnarbharrcrann

35Bhuaileadarmé,deirtusa,agusníraibhmétinn; bhuaileadarmé,agusníorbhraithméé:cathaina dhúiseoidhmé?Lorgóidhméarísé

CAIBIDIL24

1Nábíodhéadortinaghaidhnan-olc,agusnábíodhfonn ortbheithinéineachtleo

2Óirdéanannagcroístaidéararanscrios,aguslabhraíonn ambeolaaraimhleas.

3Trídaneagnatógtarteach;agustríthuiscintbunaítearé: 4Agustríeolaslíonfarnaseomraíleisanuileshaibhreas luachmharagustaitneamhach.

5Táanduineciallmharláidir;seadh,méadaíonnfearan eolaisneart

6Oirtríchomhairlechríonnaadhéanfaidhtúdochogadh: agustásábháltachtaganiliomadcomhairleoirí

7Isró-ardaneagnadonamadán:níosclaíonnséabhéalsa gheata.

8Antéacheapfasant-olcadhéanamh,gairfearduine aimhleasair

9Ispeacaansmaoineadharanamaideacht:agusisgráin agdaoinibhandroch-dhuine

10Málagaíonntúiláanghátair,isbeagdoneart.

11Máchoisceanntúiadsinatharrtháilchunbáisa sheachadadh,agusiadsiúdatáréidhchunamarbhadh; 12Mádeirtu,Féuch,níraibhafhiosagainné;nach measannantéasmaoiníonnarangcroíé?agusantéa choinníonnt'anam,nacheoldóé?agusnachndéarfaidhsé dogachduinederéiraoibreacha?

13Amhic,ithmil,óirismaithé;agusancíormeala,atá milisdodobhlas:

14Marsinbeidheolasnaheagnadod'anam:nuaira bheidhséfaighteagat,beidhluachsaothairann,agusní ghearrfarasdoionchas

15Náfan,adhuineuilc,inaghaidhteaghaiseanchirt;ná millaáitshuaimhnis:

16Óirseachtn-uaireathiteannancóir,aguséiríonnséarís: achtuitfidhnahaingidhiaimhleas.

17Nábíodhlúcháirortnuairathiteanndonamhaid,agus nábíodháthasardochroínuairathuirlingíonnsé:

18EaglagobhfeicfeadhanTiarnaé,agusgogcuirfeadhsé míshásamhair,agusgogcaitheannséafhearguaidh

19Nábíodhimníortféinmargheallardhrochdhaoine, agusnábíodhéadortleisnahaingidh;

20Oirníbheidhluachsaothairarbithagandrochdhuine; cuirfearcoinnealnan-aingidhamach

21Amhic,bíodheaglaanTiarnaagusanríort;

22Lehaghaidhan-uafásardúgotobann;aguscéa thuigeannanscriosatáacuaraon?

23BaineannnanitheseofreisinleisnaciallmharNílségo maithmeasabheithagatardhaoineimbreithiúnas

24Antéadeirrisnah-aingidh,Tátúrighteous; mallachtóidhnadaoineé,isfuathlenáisiúiné:

25Achbeidháthasorthusiúdadhéanfaidhachmhainníair, agusbeannachtmaithorthu.

26Pógfaidhgachduineabheolaathabharfaidhfreagra ceart

27Ullmhaighd’obairganuaim,agusdéaníoiriúnachduit féinsapháirc;agustógdotheachinadhiaidhsin

28Náfinnéigcoinnedochomharsaganchúis;agusná mealladhledobheola.

29Náhabair,Déanfaidhmémarsindómararinnesédom: tabharfaidhmédonduinederéiraoibre

30Chuaighmégopáircnaleisc,agusarfhíonghortanfhir arneamhnítuisceana;

31Agus,féach,d'fhásséanonngoléirledealga,agusbhí neantógaclúdaitheaaghaidh,agusbhíabhallacloiche bristesíos

32Ansinchonaicmé,agusmheasgomaithé:d'fhéachmé air,agusfuairteagasc.

33Achbeagáncodlata,codladhbeag,filltebeagnalámha chuncodlata:

34Marsintiocfaidhdobhochtanasmardhuineagtaisteal; agusdodhíthmarfheararmtha

CAIBIDIL25

1SeofreisinseanfhocailSholaimh,achóipeáilfir HezekiahríIúdáamach.

2IsíglóirDéníacheilt:achiséonóirnarítheábhara chuardach

3Anneamharairde,agusantalamhdondoimhneacht,agus croínaríthedochuardaithe

4Tógamachansalónairgead,agustiocfaidhsoitheach donduineismíneamach

5Tógamachanwickedóoscomhairanrí,agusbeidha ríchathaoirabheithbunaitheibhfíréantacld

6Nácuiramachthúféiniláthairanrí,agusnáseasináit daoinemóra:

7Marisfearréarádhríu,Taraníosso;nágogcuirfísíos thúiláthairanphrionsaachonaicdoshúile

8Náimighgoprasledíchealladhéanamh,areaglanach mbeadhafhiosagatcadadhéanfaidhtúsadeireadh,nuair adhéanfaidhdochomharsanáirethú

9Déandochúisaphléledochomharsaféin;agusnáfaigh amachrúndodhuineeile:

10Areaglaantéachloiseannségogcuirfidísfaoináire thú,agusnachn-iompódhdochlaonadharshiúl

11Táfocalalabhraíteargocuímarúllaóiribpictiúir airgid.

12Marfháinneóir,agusornáidd’órmín,marsintáan taithriseoircríonnaarangcluasgéilliúil.

13Marfhuachtantsneachtainaimsiranbhuainte,ismar sinatáteachtairedílisdóibhsiúdasheolanné:óirdéanann séanamamháistiraathnuachan

14Antéadhéanannuaillasbronntanasbréagach,tásé cosúillescamaillagusgaothganbháisteach

15Isfadabuananprionsainaluí,agusbriseannteanga bhogancnámh

16Anbhfuairtúmil?ithanméidisleorduit,areaglago líontarthú,agusgon-urlacané.

17Tarraingdochosasteachdochomharsan;areaglago mbeadhsétuirseachdíot,agusgurfuathleisthú

18Anfearathugannfianaisebhréigeigcoinnea chomharsan,isclaíomh,agussaigheadghéaré

19Támuinínanduineneamhchreidmhighinaimsiran ghátaircosúillefiacailbriste,aguscosasalt.

20Marantéathógannéadaighuaidhlelinnaimsirfhuar, agusmarfhínéagararnítr,ismarsinantéachanann amhráingotromcroí.

21Mábhíonnocrasardonamhaid,tabhairdóaránlenithe;agusmábhíonntartair,tabhairuisgedólen-ól:

22Oircarnfaidhtúeibhéiltinearacheann,agus tabharfaidhanTiarnaluachsaothairduit

23Tiomáineannanghaothaduaidhbáisteach:ismarsina dhéananngnúisfheargteangadroimláimhe.

24Isfearrcomhnuidheadhéanamhigcúinnebharran tighe,nálebeanghaisgidheachagusidtighleathan

25Maruiscífuaradonanamtartmhar,isamhlaidhatádeascéalastíribhfad

26Titeannanionraicanuasoscomhairnan-aingidhmar thobartrioblóideach,agusmarthobartruailligh.

27Nímaithmilmóránaithe:marsindodhaoinechuna ghlóirféinachuardachníglóir

28Anténachbhfuilsmachtaigearaspioradféin,is cosmhailélecathairatábristesíos,agusganballaí

CAIBIDIL26

1Marshneachtasasamhradh,agusmarbháisteachsa bhuaint,marsinníléironóirdonamadán.

2Marant-éanagfánaíocht,maranfháinleogageitilt,mar sinníthiocfaidhanmallachtganchúis

3Fuipdonchapall,sreingedonasal,agusslatdodhruim anamadáin

4Nátabhairfreagraaramadánderéiraamaideachta,ar eaglagombeidhtusacosúilleis

5Freagairant-amadánderéiraamaideachta,areaglago mbeadhséciallmharinachoincheapféin

6Antéasheolannteachtaireachtóláimhanamadáin, gearrannsénacosade,agusólannsédamáiste

7Níionanncosanabacach:marsinatáparabalimbéalna n-amadán

8Marantéacheanglaíonnclochidtábhall,isamhlaidhan téathugannonóirdonamadán.

9Marathéanndealgsuasiláimhanmeisceora,marsintá parabalimbéalnan-amadán

10TugannanDiamórachruthaighgachnídáluach saothairdonamadán,agustugannséluachsaothairdona heasaontóirí

11Marafhilleannmadraaraurlacan,marsinfilleannantamadánarabaois.

12Anbhfeiceanntúduineciallmharinadhearcadhféin?tá níosmódóchasagamadánnámaratáaige.

13Dubhairtanfearleisc,Atáleóarantslighe;táleonarna sráideanna

14Marachasannandorasarainsí,marsinadhéanannan leiscaraleaba.

15Folaighanleiscalámhinachliabh;istruadóéa thabhairtarísgodtíabhéal

16Iscríonnaanleiscinathuairimféinnáseachtarfeara fhéadanncúisathabhairt

17Antéathéannthart,agusadhéananngnólehachrann nachleis,iscosmhailélemadraathógannnacluasa

18Marfhearbuileachaitheannbrandaítine,saigheada, agusbás,

19Marsinéanduineamheallannachomharsa,agusadeir, Nachbhfuilmésaspórt?

20Anáitnachbhfuilaonadhmad,imíonnantineamach ann:marsinsanáitnachbhfuilseanchleachtóirann, scoirfidhanachrann

21Marghualdodhó,agusadhmadchuntine;isamhlaidh atáfearachrannachchunachrannachothú

22Marchréachtaatábriatharfeallsa,agustéannsiadsíos godtínacodannaisfaideistighdenbhroinn.

23Táliopaídóiteaguscroíolcmarshoitheachpotaireachta clúdaithelesalairgid

24Antéabhfuilanghráinaige,scaoileannsélenabheola, aguscuireannsécealgann;

25Nuairalabhrannsécóir,nácreidé;

26Abhfuilafhuathfolaitheagcealg,léireofaraaingilos comhairanphobailuile

27Antéathochailpoll,tuitfidhséann:agusantéa rollaíonncloch,fillfidhséair.

28Isfuathleteangabréagdóibhsiúdatábuailteléi;agus oibrionnbéalmaolfothrach

CAIBIDIL27

1Nábíodhbródortféinamárach;óirnífiosduitcada bheirláamach

2Moladhduineeilethú,agusníhédobhéalféin; coigreach,agusnídobheolaféin.

3Istromcloch,agusistromangaineamh;achistroime fearganamadáinnáiadaraon

4Táfeargéadrócaireach,agusfeargoutrageous;achcéatá inannseasamhroimhéad?

5Isfearrachrainnoscailtenágrárúnda.

6Isdíliscréachtacara;achtápóganamhaidmeallta

7Isfuathleisananamiomláncíormheala;achdonanam ocrachismilisgachnísearbh

8Maréanathéannarseachránónanead,ismarsinatáan duineathéannarseachránónaáit

9Déanannointiúaguscumhránancroíalúcháir:marsin déanannmilseachtcaraanduinetríchomhairlechroí

10Docharaféin,aguscarad'athar,nátréig;nátéigh isteachidteachdodheartháriládothubaiste:óirisfearr comharsaatáigcóngarnádeartháiribhfaduait

11Amhic,bícríonna,agusdéanmochroíaoibhnis,chun freagraathabhairtarantéadhéanannmaslaíorm.

12Féachannanduinecríonnaant-olc,agusfolaíonnséé féin;achtáansimplípasar,agusaphionósú

13Tógabhalléadaighatáinaurradochoimhthíoch,agus gabhgeallleismargheallarbheanchoimhthíoch.

14Antéabheannóidhacharaleglórard,éirígomochar maidin,áireofarinamhallachtdóé.

15Titimleanúnachlánacoisetinneagusbeanachrannach marachéile

16Antéacheiltíonní,folaíonnséanghaoth,agusoinniún aláimhedeise,adhruideannéféin.

17Iaranngéireaniar;marsingéaraíonnduinegnúisa chara

18Antéachoinníonnancrannfige,íosfaidhséathoradh; marsintabharfaronóirdontéafhanannaramháistir

19Marafhreagraíonnaghaidhuiscearaghaidh,marsin croíanduinedonduine

20Níbhíonnifreannagusscriosiomlán;marsinní shásaítearsúileanduineriamh.

21Maranphotamínghlantaarairgead,agusanfoirnéis donór;isamhlaidhatáfeardámholadh

22Cégobréanfadhtúamadánarmoirtéalimeasc cruithneachtanagusgort,níimeoidhaamaideachtuaidh

23Bídíograiseachfiosabheithagatarstaiddothréada, agusféachgomaithardothréada.

24Oirnísaibhrisgobrách:agusanmairfidhanchoróindo gachglúin?

25Taispeántaranféar,agusíslíonnanféarmaoléféin, agusbailítearluibheannanasléibhte

26Isiadnahuaindod’éadaí,agusisiadnagabhair praghasnapáirce.

27Agusbeidhgoleorbainnegabharagatmarbhiaduit, marbhiadodotheaghlach,agusmarchothabháildodo bhanchéile.

CAIBIDIL28

1Teitheannnahaingidhnuairnachmbíonnaonduinesa tóirorthu:achbíonnnafíréantachadánamarleon

2Margheallareasaontastíreisiomaíprionsaíuirthi:ach lefearnatuisceanaagusaneolaisdéanfarastaida shíneadh

3Anduinebochtadhéanannbrúarnaboicht,iscosúille báisteachscuabthanachbhfágannaonbhia

4Molannnadaoineathréigeanandlínahaingidh:ach coinníonnandlícontrárthaleo.

5Níthuigeanndrochdhaoinebreithiúnas:achtuigeannna daoinealorgaíonnanTiarnagachní

6Isfearranbochtánashiubhlasinaionracas,náanduine atáclaoninashlite,cégobhfuilsésaibhir

7Antéachoinníonnandlí,ismacciallmharé:achantéa bhíonninachompánachagdaoinecíréibeacha,déanannsé náirearaathair

8Antéamhéadaíonnashubstaintleriaragusle gnóthachanéagórach,baileoidhséchuigeantéa ghabhfaidhtrualeisnaboicht

9Antéachasfaidhachluasóéisteachtleisandlí,beidha urnaíinaghráin

10Antéabheiraranbhfíréandularseachránarshlían uilc,tuitfidhséinachlaisféin:achbeidhrudaímaitheina sheilbhaganionraic

11Táanduinesaibhirciallmharinasmaoineamhféin;ach déanannnaboichtabhfuilantuiscintaigeéachuardach.

12Nuairadhéananndaoineionraiclúcháir,bíonnglóir mhórann:achnuairaardaítearant-uafásach,bíonnan duineibhfolach

13Antéachumhdaíonnabpeacaí,níshlánóidhsé:achan téaadmhaíonnagusathréigeann,déanfaidhsétrócaire.

14Isbeannaitheantéarambíonneagladeshíor:achanté achruannachroí,titfidhséiaimhleas

15Marleonroaring,agusbéarsaraon;marsinatárialóir olcarnadaoinebochta

16Anprionnsaabhíonnagiarraidhtuisceana,ismórantuafásachéfreisin:achantéadhruideannsannt,sínfidhsé alaethanta

17Anfearadhéanannforéigeanarfhuilaonduine teitheadhgodtíanpoll;náfanadhfearair

18Antéashiúlanngohionraicslánófaré:achantéa bhíonnclaoninashlite,titfidhséarball.

19Antéashaothraíonnathalamh,beidhneartaráinaige: achantéaleananndaoinedíomhaoinebeidhadhóthain aige.

20Beidhanfeardílisgoleorlebeannachtaí:achantéa dhéananndeifirchunbheithsaibhir,níbheidhsé neamhchiontach.

21Nímaithurraimabheithagatardhaoine:óirisaráina chiontóidhanduinesin

22Antéadhéananndeifirchunbheithsaibhirbíonn drochshúilaige,agusnímheasanngodtiocfaidhbochtanas air

23Antéaghéilleanndodhuineinadhiaidhsin, gheobhaidhséníosmófabharnáantéadhéanannmiodal leisanteanga

24Antéarugaathairnóamháthair,agusadeir,Ní chiontaé;marangcéadnacomhluadarscriostóra

25Antéabhfuiluaibhreachair,cothaíonnséachrann;ach antéachuireannamhuinínasanTiarna,beidhséramhar.

26Antéachuireannmuiníninachroíféin,isamadáné: achantéasheolanngociallmhar,saorfaré

27Antéathuganndonaboicht,níbheidhséineasnamh: achantéacheiltíonnashúilebeidhmallachtgoleoraige

28Nuairabheidhant-ardúwicked,firibhfolachiadféin: achnuairacailleadh,anméadúrighteous.

CAIBIDIL29

1Antéaran-aithrítheargominicdochruadhanna mhuineal,sgriosfargotobanné,agussinganleigheas

2Nuairabhíonnúdarásagnafíréan,bíonnlúcháirarna daoine:achnuairabhíonnantuafásárialú,bíonnan pobalagcaoineadh.

3Antéathuganngrádoneagna,déanannséáthasara athair:achantéachoinníonnstriapach,caitheannséa shubstaint

4Tríbhreithiúnasabhunaíonnanríantalamh:achantéa fhaigheannbronntanais,caitheannséé

5Anfearadhéanannmiodallenachomharsa,leathnaíonn sélíondáchosa

6Ineasaontasanuilcbíonnribe:achcanannnafíréanagus déanannsiadgairdeachas.

7Measannant-ionraiccúisnambochtán:achníbhíonn airdaganaingidhair

8Tuganndaoinescanrúlacathairinaribe;achcasann daoinecríonnafearg

9Mádhéanannduinecríonnaconspóidlefearamaideach, bíodhfeargnógáireair,níbheidhsuaimhneasann.

10Isfuathlefuiltartdonahionraic:achiarrannnacóira anam.

11Cuireannant-amadánaintinnuileiniúl:achcoinníonn anduineciallmharisteachgodtíinadhiaidhsin

12Máéisteannrialóirlebréaga,isolcasheirbhísighgo léir.

13Buaileannanduinebochtagusanduinemealltale chéile:solasannanTiarnaandáshúil

14Anríathugannbreithiúnasdílisarnaboicht,socrófara ríchathaoirgobrách

15Tugannantslatagusant-aithríeagnaeagna:achleanbh afhágtardóféincuireannséchunnáireamháthair

16Nuairamhéadaítearnahaingidh,méadóidhanéagóir: achfeicfidhnahionraicadtitim.

17Ceartaighdomhac,agustabharfaidhsésuaimhneasduit; seadh,tabharfaidhséaoibhneasdod'anam

18Nuairnachbhfuilfísann,caillfearanpobal:achantéa choinníonnandlí,issonaé

19Nídhéanfaidhseirbhíseachacheartútríbhriathra:óircé godtuigeannséníbheidhséfreagra.

20Anbhfeiceanntúduineatádeifirinabhriathra?táníos módóchasagamadánnámaratáaige

21Antéathabharfaidhsuasgomínasheirbhíseachó leanbh,beidhséinamhacaigeibhfad

22Cothaíonnfearfeargachachrann,agusbíonnfear feargachgoflúirseachsanchionta.

23Béarfaidhbródduineísealé:achseasfaidhonóirdona daoineatáumhalinaspiorad

24Antéatáinachomhpháirtílegadaí,isfuathleisaanam féin:éisteannsélemallacht,agusnídhéanfaidhsééa bhrath

25Bíonneaglaanduineribe:achantéachuireanna mhuinínasanTiarna,beidhséslán

26Isiomaíduinealorgaíonnbhfabharanrialtóra;achis ónTiarnaathagannbreithiúnasgachfir.

27Isgràinleisanbhfíréananduineéagórach:agusanté atáionraicarantslí,isgráinleisnahaingidhé

CAIBIDIL30

1BriathraAgurmacIaceh,eadhonantairngreacht:labhair anfearlehIitiel,eadhonlehItíelaguslehUcal,

2Godeimhinisbrúidiúlamisenáaonduine,agusníl tuiscintanduineagam.

3Níorfhoghlaimméeagna,náeolasarannaofa

4Céachuaighsuasarneamh,nóashliocht?céa chruinnighanghaothinadhorn?céacheangailnahuiscíi mballéadaigh?céabhunaighcríochauileandomhain?cad éaainm,aguscadéainmamhic,másféidirleatainsint?

5IsíonghlangachbriatharDé:issciathédondreama chuiramuinínann

6Nácuirlenabhriathra,areaglagondéanfaidhséthúa chromadh,agusgobhfaighfearbréagathú

7Dhárudad’iarrméort;náséandomiadsulabhfaighidh mébás:

8Bainigíuaimibhfaduaimagusbréaga:nátabhairdom bochtanasnásaibhreas;beathaighmélebiaatááisiúildom: 9Areaglagombeinnlán,agusgondiúltóidhméthú,agus gondéarfainn,CéhéanTiarna?nóareaglagombeinn

bocht,agusgogoidfinn,agusgodtugaimainmmoDhégo neamhghlan.

10Nácúisighseirbhíseachdámháistir,areaglagomallódh séthú,agusgobhfaighfearciontachthú.

11Táglúinannachuireannmallachtaran-athair,agus nachbeannaíonnamáthair

12Táglúinannatáglaninasúileféin,agusfósnachbhfuil niteónafiltheacht.

13Táglúinann,Océchomhhardisatáasúile!agus ardaítearan-eyelidssuas

14Táglúinann,abhfuilabhfiaclamarchlaíomh,agusa bhfiaclamarsceana,chunnaboichtachaitheamhamach óntalamh,agusanghátairasmeascnabhfear.

15Tábeirtiníonagangcapall,agcaoineadh,Tabhair, tabhairAtátríníshásta,seadh,ceithreníadeir,Isleor:

16Anuaigh;agusanbhroinnneamhghlan;antalamhnach bhfuillíontalehuisce;agusantinenachadeir,Isleor

17Antsúiladhéanannmagadharaathair,agusa dhíspeagadhgéilleadhdámháthair,tógfaidhfithichan ghleannaamachí,agusíosfaidhnahiolairógaé

18Tátríníró-iontachliom,seadh,ceithrecinnnacheol dom:

19Bealachiolairsanaer;bealachnathairarcharraig; bealachloingeilárnafarraige;agusbealachfearlemaid 20Ismarsinatáslínamnáadhaltranach;itheannsí,agus wipethabéal,agusadeir,Nídhearnaméaonaoire

21Arthríníatáantalamhsuarach,agusarcheathairnach féidiréaiompar:

22Chunseirbhíseachnuairareigneth;agusamadánnuaira bhíonnsélíontalefeoil;

23Maidirlebeanachrannachnuairaphóstarí;agus banóglachisoighrearamáistreás

24Táceithrerudbeagarantalamh,achtásiadthara bheithciallmhar:

25Isdaoinenachbhfuilláidirnaseangáin,achullmhaíonn siadagcuidfeolasasamhradh;

26Nídaoinelagiadnaconaí,achdéanannsiadadtithesna carraigeacha;

27Nílaonríagnalocust,achimíonnsiadgoléirina ngrúpaí;

28Gabhannandamhánallalenalámha,agusbíonnséi bpáláisnaríthe

29Tátríníathéanngomaith,ye,táceithrerudaíálainnag dul:

30Anleonisláidreimeascnan-ainmhithe,agusnachniompaíonnaonduine;

31Achon;angabharfreisin;agusrí,nachbhfuilaonardú inachoinne.

32Márinnetúgohamaideachchuntúféinaardú,nómá rinnetúant-olc,leagdolámhardobhéal

33Godeimhinbeirionnmaistreadhanbhainneim,agusdo chuingnasróndobheiramachfuil:marsindeineann comhraicnafeirgeachrann

CAIBIDIL31

1BriathraanríLemuel,antuaramhúinamháthairdó.

2Cad,amhic?aguscad,amhicmobhroinne?aguscad,a mhicmochuidgeallúintí?

3Nátabhairdoneartdomhná,nádoshlitechunnaríthea scriosann

4Níarríthe,aLemuel,níarríthefíonaól;nádeochláidir dophrionsaí:

5Areaglagon-ólfaidhsiad,agusgondéanfaidhsiad dearmadarandlí,agusgogcloífidhsiadbreithiúnasaon duinedenadaoineatábuailte.

6Tabhairdeochláidirdontéatáréidhlebásafháil,agus fíondóibhsiúdatálándechroí

7Bíodhséagól,agusdearmadadhéanamhara bhochtaineacht,agusgancuimhneamharaainnise

8Oscaildobhéaldonduinebalbhigcúisnandaoinego léiratáceapthachunscriosta

9Oscaildobhéal,tabhairbreithiúnasgocóir,aguspléig cúisnambochtánagusanghátair.

10Céatáinannteachtarbheancháiliúil?asapraghasatái bhfadoscionnrubies

11Cuirfidhcroíafirchéilemuinínintigoslán,ionasnach mbeidhgáaigelecreach

12Déanfaidhsíanmhaithagusníant-olcdóarfeadh laethantaasaoil.

13Féachannsíolannaguslíon,agusoibríonnsígo toilteanachlenalámha

14Tásícosúillelonganagceannaithe;tugannsíabiaó chian

15Éiríonnsífreisinfadisatáanoícheann,agustugannsí feoildáteaghlachaguscuiddáhóglaigh.

16Measannsípáirc,agusceannaíonnsíé:letoradha lámhacuireannsífíonghort

17Crioslaíonnsíaleasrachaleneart,agusneartaíonnsía lámha

18Tuigeannsígobhfuilaearraígomaith:níthéanna coinnealamachsanoíche.

19Leagannsíalámhaaranfhearsaid,aguscoinníonna lámhaant-abhar

20Síneannsíalámhchunnambochtán;seadh,síneannsía lámhachunanghátair

21Níbhíonneaglauirthiroimhansneachtadáteaghlach: óirtáateaghlachgoléiréadaighlescarlaid.

22Déanannsíclúdaighdethaipéisdiféin;síodaagus corcraatáaracuidéadaigh

23Táaithnearafearcéilesnageataí,nuairashuíonnséi meascsheanóirínatíre

24Déanannsílínéadachmín,agusdíolannsíé;agus seachadanncriosannadoncheannaí.

25Isiadneartagusonóiraéadaí;agusbeidhsíáthasaran amatáleteacht

26Osclóidhsíabéalleeagna;agusinateangaféinatádlí nacineáltas

27Féachannsígomaitharshliteateaghlaigh,agusní itheannsíaránnadíomhaointis

28Éiríonnaclann,agusglaoidhsiadbeannaitheuirthi;a fearfreisin,agusmolannséí

29Isiomaíiníonarinnegohéirimiúil,achistúafheabhas iadgoléir

30Ismealltachangnás,agusisdíomhainanáilleacht:ach beanarambíonneaglaanTiarnamolfarí

31Tabhairdidethoradhalámha;agusmoladhdia hoibreachaféinsnageataí.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.