Ilocano - The Proverbs of King Solomon

Page 1


DagitiProverbio

KAPITULO1

1DagitiproverbioniSolomonngaanakniDavid,ngaariti Israel;

2Tapnomaammuantisiribkenpannursuro;tapnomadlaw dagitibalikastipannakaawat;

3Tapnoumawatitipannursurotisirib,kinahustisia,ken panangukom,kenkinapatas;

4Tapnomangteditikinasikapkadagitisimple,itiagtutubo alalakitipannakaammokenkinamanakem.

5Timasiribataodumngegto,ketpaaduennantoti panagsursuro;kettitaoamannakaawatmaragpatnanto dagitinainsiribanapammagbaga.

6Tapnomaawatantimaysaaproverbio,kenti panangipatarus;dagitisasaodagitimasirib,kendagiti nasipngetasasaoda.

7TipanagbutengkenJehovaisutipangrugianti pannakaammo:ngemdagitimaagumsiendatisiribken pannursuro.

8Anakko,denggemtipannursuroniamam,ketsaanmoa baybay-antilintegniinam

9Taagbalindantongaarkostiparaburitiulom,kenkawar ititengngedmo

10Anakko,noallukoyennakadagitimanagbasol,dika umanamong.

11Nokunada,Kumuyogkayokadakami,aguraytayoiti dara,aglemlemmengtayoasililimedparakadagitiawan basolnangaawantirason.

12Alun-onentayoidaasibibiagakasititanem;ken sibubukel,kaskadagidiaybumabaitiabut

13Masarakantayoaminanapategasanikua,punnuentayo dagitibalbalaytayoitisamsam

14Ibellengmotibingaymokadakami;addaantayoaminiti maymaysaapitaka:

15Anakko,dicamagnaitidalanakaduada;liklikamti sakamitidalanda:

16Tadagitisakadaagtaraydaitidakes,ketagdardarasdaa mangibukbokitidara

17Pudnongaawanmamaaynaanaiwarastiiketiti imatangtianiamanatumatayab.

18Ketagur-uraydaitidarada;aglemlemmengdaasililimed paraitibukoddaabiag

19Kastametdagitidalantitunggalmaysaanaagumiti gunggona;amangikkatitibiagdagitimakinkukuaitidayta 20Agpukpukkawtisiribitiruar;iyebkasnatitimekna kadagitikalsada:

21Agpukpukkawitikangrunaanadissoti panagtataripnong,kadagitipaglukatandagitiruangan:iti siudadiyebkasnadagitisasaona,akunkunana, 22Kasanokabayag,dakayoanasimbeng,ayatenyoti kinasimple?ketdagitimananglaismaragsakandaiti pananglaisda,kendagitimaagkaguradatipannakaammo?

23Agsublikayoitipannubngarko:adtoy,ibukbokkontoti espiritukkadakayo,ipakaammoktokadakayodagitisasaok. 24Agsipudtaimmawagak,ketnagkedkedkayo; Inyunnatkotiimak,ketawantitaoanangibilang; 25Ngemawanserserbiyotiaminapammagbagak,ket awantikayatyoapannubngarko

26Katawaaktomettididigrayo;Uyawekintondumtengti butengmo;

27Intonumaytibutengyoakaslalangalang,kenti pannakadadaelyoumayakasitialipugpog;intondumteng kadakayotirigatkenrigat

28Kalpasanna,umawagdantokaniak,ngemdiakto sumungbat;birokendaktoanasapa,ngemsaandaktoa masarakan

29Gaputaginuradatipannakaammo,ketsaandaapiniliti panagbutengitiAPO

30Saandaakayattipammagbagak:inumsidaamina pannubngarko.

31Ngarudmangandantoitibungatibukoddaawagas,ket mapnodantokadagitibukoddaapanggep

32Tatipanangtallikuddagitinakempapatayennaida,ket tikinarang-aydagitimaagdadaelennaida

33Ngemsiasinomanadumngegkaniakagtaengtoa sitatalged,ketagulimektogapuitipanagbutengitidakes.

KAPITULO2

1Anakko,noawatemdagitibalikasko,ketilemmengmo dagitibilinkokenka;

2Itikasta,iturongmotilapayagmoitikinasirib,ken iyaplikarmotipusomitipannakaawat;

3Wen,noagpukkawkakalpasantipannakaammo,ken itag-aymotitimekmoparaitipannakaawat;

4Nobirokemakasitipirak,ketbirokemakaskadagiti nailemmengagameng;

5KalpasannamaawatanmontotipanagbutengitiAPO,ket masarakamtotipannakaammoitiDios

6TaniJehovamangteditisirib:manipudngiwatnaagtaud tipannakaammokenpannakaawat

7Mangurnongitinaimbagasiribmaipaaykadagiti nalinteg:isuketmaysaamangbalkotkadagitimagmagnaa nalinteg.

8Salsalimetmetannadagitidalantipanangukom,ken salimetmetannatidalandagitisasantona.

9Kalpasannamaawatanmontotikinalinteg,ken panangukom,kenkinapatas;wen,tunggalnasayaatadana 10Nosumrektisiribitipusom,kettipannakaammo makaay-ayoitikararuam;

11Tikinamanakemtimangsalaknibkenka,tipannakaawat timangsalimetmetkenka.

12Tapnoispalencamanipuditidalantidakesatao, manipudititaongaagsasaoitinaulpitabanbanag;

13Pumanawdakadagitidalantikinalinteg,tapnomagnada kadagitidalantisipnget;

14Agrag-odangaagaramiditidakes,kenmaragsakandaiti kinalaisdagitinadangkes;

15Nakillodagitidalanda,kenagkullayawdakadagiti dalanda

16Tapnoispalencamanipuditiganggannaetababai,uray payitiganggannaetamangparagsakkadagitisasaona;

17Isuamangbaybay-aitimangiwanwaniti kinaagtutubona,ketmalipatannatitulagtiDiosna.

18Tatibalaynaagannayaskenpatay,kendagitidalanna itinatay

19Awantiagsubliamapankenkuana,wennosaandaa tenglendagitidalantibiag

20Tapnomagnakaitidalandagitinaimbagatattao,ken salimetmetamdagitidanadagitinalinteg.

21Taagtaengtotinalintegitidaga,ketagtalinaedtoiti daytadagitinaan-anay.

22Ngemdagitinadangkesmapukawdantoitidaga,ket dagitimanagsalungasingmapukawdantomanipuditidayta.

KAPITULO3

1Anakko,dimoliplipatantilintegko;ngemtungpalen komatipusomdagitibilinko

2Taatiddogtial-aldaw,kennapautapanagbiag,kentalna, mainayondantokenka

3Dinakabaybay-antiasikenkinapudno:igalutmoidaiti tengngedmo;isuratmodagitoyitirabawtilamisaanti pusom:

4Kastametamakasarakkaitiparaburkennaimbaga pannakaawatitiimatangtiDioskentitao.

5AgtalekkakenJehovaitiaminapusom;ketdika agsandigitibukodmoapannakaawat

6Itiaminadalanmobigbigemisuna,ketiturongnanto dagitidalanmo

7Dikaagbalinamasiribkadagitibukodmoamatam: agbutengkaitiAPO,ketumadayokaitidakes.

8Salun-attodaytaitipusegmo,kenpataaginggakadagiti tultulangmo

9PadayawamniJehovababaentisanikuam,kenitiumuna abungatiaminngabungam

10Kastametamapnontodagitikamaligmoitinawadwad, ketdagitipagipempenambumtakdantoitibarongaarak.

11Anakko,dimoumsientipanangdusaniJehova;dikay metmabannogitipanangkorehirna:

12Tasiasinomanngaay-ayatenniYahwehilintegna;kas metlaengitiamatianakapagragsakanna

13Naragsaktitaoamakasarakitisirib,kentitaoa makagun-oditipannakaawat.

14Tanasaysayaattitagilakonangemtitagilakoapirak, kentigunggonangemitinapinoabalitok

15Napatpategisunangemdagitirubi:ketaminabanaga mabalinmoatarigagayansaanamaipadakenkuana

16Tikaatiddogtial-aldawaddaitimakannawannga imana;ketitimakannigidngaimanakinabaknangken dayaw

17Dagitidalannaketdalantimakaay-ayo,kenamina dalannakettalna.

18Isuketmaysaakayotibiagcadagitimangpetpet kencuana:ketnaragsaktitunggalmaysaamangtaginayon kencuana.

19TiAPObabaenitisiribimbangonnatidaga;babaenti pannakaawatimpasdeknadagitilangit.

20Gapuitipannakaammonanaburakdagitikaadalem,ket dagitiulepagtinnagtilinnaaw

21Anacko,saancakomaasuminacadagitimatam: salimetmetanyotinasalun-atasiribkenkinamanakem.

22Kastatibiagdaitikararuam,kenparaburititengngedmo

23Kalpasannamagnakaasitatalgeditidalanmo,ketsaanto amaitibkoltisakam

24Noagiddaka,saankantongaagbuteng:wen, agiddakanto,ketnasam-ittotiturogmo.

25Dikayagbutengitikellaatapanagbuteng,wennoiti pannakalangalangtinadangkes,intondumtengdayta

26TaniJehovatipagtalkamto,ketsaluadantotisakam tapnosaanamatiliw

27Dimolapdantinaimbagcadagidiaymaiparbeng,no addapannakabalintiimamamangaramiditidayta.

28Dimoibagaitikaarrubam,Inka,ketumaykamanen,ket intonbigatmangtedak;intonaddaankaitisibaymo.

29Dikaagpanggepitidakesamaibusoritikaarrubam,ta agnanaedasitatalgeditisibaymo

30Dikamakirangetitimaysaataongaawantirason,no awantidakesngainaramidnakenka.

31Dikaapaltimanangirurumen,ketdimopilientiuray aniakadagitidalanna

32TatinatangsitmakarimonkenJehova:ngemtilimedna addaitinalinteg

33TilunodniJehovaaddaitibalaydagitinadangkes: ngembendisionannatipagnaedandagitinalinteg

34Pudnongaumsiennadagitimanglais:ngemmangtediti paraburkadagitinanumo.

35Timasiribtawidennantotidayag:ngemti pannakaibabainisuntotipanangitandudodagitimaag

KAPITULO4

1Denggenyo,dakayongaannak,tipannursurotimaysa ngaama,ketasikasuenyotapnomaammuanyoti pannakaawat

2Taitedkokadakayotinaimbagasursuro,dikaybaybayantilintegko

3Taanakniamak,nadungngokendungdungngueklaeng itiimatangniinak.

4Insuronakmet,ketkinunanakaniak,Taginayonenti pusomdagitisasaok:tungpalemdagitibilinko,ket agbiagka.

5Mangalaitisirib,mangalakaitipannakaawat:dimo liplipatan;dikaymetagkedkedkadagitisasaotingiwatko

6Dimobaybay-an,ketitalimengnakanto:ayatem,ket salimetmetannakanto

7Tisiribtikangrunaanabanag;ngarudmakagun-odkaiti sirib:ketitiaminapannakagun-odmomakagun-odkaiti pannakaawat

8Itan-okmo,ketitan-oknacanto:Iyegnacantoitidayaw, intonarakupemisuna.

9Itednantoitiulomtiarkostiparabur:maysaakoronati dayagitednantokenka

10Denggem,Oanakko,ketawatemdagitisasaok;ket aduntodagititawentipanagbiagmo

11Insurokaitiwagastisirib;Inturongkakadagitinalinteg adana.

12Nomapanka,saantoanailetdagitiaddangmo;ketinton agtarayka,saankantoamaitibkol.

13Iggamamasipipingettipannursuro;saanapalubosan isuna:pagtalinaedenisuna;taisutibiagmo

14Dikaysumrekitidanadagitinadangkes,ketdikay mapanitidalandagitidakesatattao.

15Liklikanyo,diyolumabas,tallikudanyo,ket lumabaskayo

16Tasaandaamaturog,malaksidnonakaaramiddaiti kinadakes;ketmaikkattiturogda,malaksidnopagtinnagda tidadduma.

17Tamangandaititinapaytikinadakes,kenuminumdaiti araktikinaranggas

18Ngemtidanatinalintegketkasitiagsilsilnagalawag, ngaad-addangaagsilnagaginggaitinaan-anayngaaldaw

19Tidalandagitinadangkesketkasitisipnget:saandanga ammonoaniatipakaitibkolanda.

20Anakko,asikasuemdagitisasaok;iturongmoti lapayagmokadagitisasaok.

21Saandakomangaumadayokadagitimatam; pagtalinaedemidaititengngatipusom

22Tabiagdadagitimakasarakkadakuada,kensalun-atti aminalasagda.

23Saluadmotipusombuyogentiaminakinagaget;ta rummuaritidaytadagitiisyutibiag

24Iyadayomkenkatinatangkenangiwat,kendagiti nakilloabibigiyadayodakenka

25Kumitakomaamismodagitimatam,ketkumitakomaa diretsoitisanguanam

26Utobemtidanadagitisakam,ketmapatibkertiamina dalanmo.

27Dikaagsubliitimakannawanwennoitimakannigid: ikkatemtisakamitidakes

KAPITULO5

1Anakko,asikasuemtikinasiribko,ketiruknoymoti lapayagmoitipannakaawatko

2Tapnomaibilangmotikinamanakem,kentapno mataginayondagitibibigmotipannakaammo.

3Tadagitibibigtiganggannaetababaiagtinnagakasiti ukistidiro,ketnalannastingiwatnangemitilana

4Ngemnapaittimurdongnaakasitikayo,natademakas itiduatitademnaakampilan

5Bumabadagitisakanaaginggakenpatay;dagiti addangnatimangtengngelitiimpierno.

6Dilakettautobemtidanatibiag,dagitidalanna maguyugoyda,tapnosaanmoamaammuanida

7Denggennakngarudita,dakayongaannak,ketdikay umadayokadagitibalikastingiwatko

8Ikkatemtidalanmongaadayokenkuana,ketdika umasidegitiruangantibalayna.

9Dilakettaitedmotidayawmokadagitisabsabali,ken dagititawtawenmokadagitinaulpit

10Amangannomapnodagitiganggannaetiti kinabaknangmo;ketdagitipanagbannogmoaddadaiti balaytiganggannaet;

11Ketagladladingitcaitimaudi,intonmaibustilasagmo kentibagim,

12Ketkunaem,Kasanoaginuraktipannursuro,kenti pusokinumsinatipannubngar;

13Ketdiaknagtulnogititimekdagitimannursurok,wenno inturongtilapayagkokadagidiaynangisurokaniak!

14Dandaniaddaakitiaminakinadakesititengngati kongregasionkengimong

15Uminumkaitidanummanipuditibukodmoabubon, kenagay-ayusadanummanipuditibukodmoabubon.

16Dagitiubbogmomaiwaraskomaitiballasiw-taaw,ken dagitikarayantidandanumkadagitikalsada

17Bastakukuamlaengida,ketsaanaganggannaetkenka

18Mabendisionankomatiubbogmo:ketagrag-okaiti asawatikinaagtutubom.

19Agbalinkomaakasitinaayataurbonkenmakaay-ayo aurbon;dagitisusonatimangpennekkenkaitiamina tiempo;ketkanayonkaama-rawiditiayatna.

20Ketapayasica,anakko,ma-rawiditiganggannaeta babai,ketarakupemtibarukongtiganggannaet?

21TadagitidalantitaoaddadaitiimatangniJehova,ket utobennaaminngaaramidna.

22Dagitibukodnaakinadakesalaendantoamismoti nadangkes,ketmaiggamantokadagititalidagitibasbasolna.

23Mataytongaawantipannursuro;ketitikinadakkelti kinamaagnamayaw-awanto

KAPITULO6

1Anakko,nosikatisiguradoitigayyemmo,nosinaplitmo tiimamitiganggannaet,

2Nasiluankakadagitisasaotingiwatmo,natiliwkakadagiti sasaotingiwatmo.

3Aramidemdaytoyita,anakko,ketisalakanmotibagim, intondumtengkaitiimatigayyemmo;inka, agpakumbabaka,ketsiguraduemagayyemmo.

4Dimoitedtiturogkadagitimatam,wennopannaturog kadagitikalubtimatam

5Isalakanmotibagimakasmaysaaurbonmanipuditiima timangnganup,kenkasmaysaatumatayabmanipuditi imatiagtartarakenititumatayab

6Mapankaitianay,sikaanatangken;usigemdagiti dalanna,ketagbalinkaamasirib:

7Awantimangiwanwan,manangaywan,wennoagturay, 8Mangtedititaraonnaitikalgaw,kenurnongennati taraonnaitipanagani

9Kasanokabayagtipannaturogmo,Onatangken? kaanontoabumangonkaititurogmo?

10Kaskasdiabassitaturog,bassitapannaturog,bassita panagtimbukeldagitiimatapnomaturog

11Kastametngaumaytotikinapanglawmoakasitimaysa ngaagdaldaliasat,kentikinakirangmoakasitimaysanga armadoatao

12Tinadangkesatao,nadangkesatao,magnaanatangken tingiwatna

13Agkidembabaenkadagitimatana,agsaobabaen kadagitisakana,isuronababaenkadagitiramayna;

14Tikinaulbodaddaitipusona,agar-aramiditikinadakes akankanayon;agmulaisunaitidipanagtutunos

15Ngarudkellaatngaumaytididigrana;kellaatamaburak ngaawantiremedio

16DagitoyinnemabanbanagguraentiAPO:wen,pitoti makarimonkencuana.

17Natangsitapanagkita,ulbodadila,kenim-imaa mangibukbokitidarangaawanbasolna,

18Maysaapusoamangparnuaykadagitidakesnga imahinasion,dagitisakaanasiglatngaagtaraynga agturongitikinadakes,.

19Maysangaulbodasaksingaagsasaoitikinaulbod,ken tiagmulaitidipanagtutunoskadagitikakabsat

20Anakko,tungpalemtibilinniamam,ketdimobaybayantilintegniinam.

21Kanayonngaigalutmoidaitipusom,ketigalutmoida ititengngedmo

22Intonmapanka,iturongnaka;intonmaturogka, salimetmetannakanto;ketintonmakariingka,makisaritanto kenka.

23Tatibilinketmaysaapagsilawan;kettilintegket nalag-an;ketdagitipannubngartipannursuroisudati wagastipanagbiag:

24Tapnosalaknibannakamanipuditidakesababai, manipuditikinadakestidilatiganggannaetababai

25Dimotarigagayantikinapintasnaitipusom;saannaka metngaalaenbabaenkadagitikalubtimatana.

26Tababaenitimaysaabalangkantisababaimaiyegti lalakiitimaysaapedasotitinapay:kettimannakikamalala aganuptoitinapategabiag.

27Mabalinkadingaalaentitaotiapuyitibarukongna,ket saanamapuorandagitikawesna?

28Mabalinkadiamapantimaysakadagitinapudota beggang,ketsaanamapuorandagitisakana?

29Isuatisumrekitiasawatikaarrubana;siasinomana mangsagidkenkuanasaantongaawanbasolna

30Saanngaumsiendagititattaotimannanakaw,no agtakawtapnomapneknatikararuananomabisin; 31Ngemnomasarakan,mamimpitongaisublina; itednantoaminasanikuatibalayna

32Ngemsiasinomanamakikamalalaitibabai,awananiti pannakaawat:tiagar-aramiditidaytadadaelennati bukodnaakararua

33Makaalatoitisugatkenpannakaibabain;ketsaantoa mapunastipannakaumsina

34Tatiapalisutipungtottimaysaatao:gapunasaanna ngaasiwanitialdawtipanagibales.

35Saannangaibilangtianiamanasubbot;saantometnga aginanaamapnek,nupaymangtedkaitiaduasagut

KAPITULO7

1Anakko,salimetmetamdagitisasaok,ketidatagmokenka dagitibilinko

2Salimetmetamdagitibilinko,ketagbiagka;kenti lintegkoakasitimansanastimatam.

3Igalutmoidakadagitiramaymo,isuratmoidaitilamisaan tipusom

4Ibagamitisirib,Sikatikabsatkoababai;ketawagamti pannakaawatitikabagiamababai:

5Tapnomailisidakaitiganggannaetababai,manipuditi ganggannaetamangparagsakkadagitisasaona.

6Taititawatibalaykokimmitaakitikabalko,

7Ketnakitakititengngadagitisimple,nailasinkoiti tengngadagitiagtutubo,maysangaagtutubongaawanan pannakaawat

8Lumasatitikalsadaitiasidegtisulina;ketnapanitidalan ngaagturongitibalayna,.

9Itisumipnget,itirabii,itinangisitkennasipngetarabii

10Ket,adtoy,sinabattimaysaababaianakakawesiti balangkantis,kennasikaptipusona.

11(Napigsakennatangkentiulona,saanngaagtalinaed dagitisakanaitibalayna.

12Itaisuketaddaitiruar,itakadagitikalsada,ken aglemlemmengititunggalsuli)

13Itikasta,tiniliwna,ketinagkanna,ketbuyogenti natangsitarupakinunanakencuana.

14Addakaniakdagitidatonapakikappia;itangaaldaw natungpalkodagitikarik

15Gapunaimmayakasumabatkenka,asipapasneka mangsapulitirupam,ketnasarakka

16Inarkosaktipagiddaakkadagitikalubtitapi,kadagiti kinitikitanngaaramid,itinapinoaliensotiEgipto

17Inbangloktipagiddaakitimirra,aloes,kencinnamon

18Umaykayo,alaentayotinapnoitiayataginggaitibigat: liwliwaentayotibagbagitayobabaenkadagitiayat

19Taawanitipagtaengantinaimbagatao,nabayagena nagdaliasat.

20Nangitugotitimaysaasupottikuarta,ketagawidtoiti aldawanaituding.

21Babaentiaduanapintasapanagsasaonapinagtulnogna, babaentipanangpadayawdagitibibignapinilitnaisuna

22Dagusasumurotkenkuana,akasitibakaamapaniti pagpartian,wennokasitimaagitipanangkorehirkadagiti urbon;

23Aginggaadumtengtimaysaapanaitidalemna;kasiti tumatayabngaagdardarasngaagturongitisilo,ketdina ammoamaipaaydaytaitibiagna

24Dumngegkayongaruditakaniak,Odakayongaannak, ketasikasuenyodagitibalikastingiwatko

25Saankomangaumadayotipusomkadagitidalanna, saankomaamayaw-awankadagitidalanna.

26Taaduanasugatantiintapuakna:wen,aduanabilega lallakitinapapataykenkuana

27Tibalaynaisutidalanngaagturongitiimpierno,a bumabaaginggakadagitisilednipatay

KAPITULO8

1Saankadingaagsangsangittisirib?kettipannakaawat intednatitimekna?

2Agtaktakderisunaitituktokdagitinangatoadisso,iti dalankadagitidissodagitidalan

3Agpukpukkawkadagitiruangan,itipagserkantisiudad, itiiseserrekkadagitiruangan

4Kadakayo,Otattao,awagak;kettitimekkoketkadagiti annaktitao.

5Odacayoanakem,maawatanyotisirib:ket,dacayoa maag,agbalinkayoamannakaawatapuso

6Denggenyo;taagsaoaktomaipapankadagitinagsayaata banag;kettipanaglukatdagitibibigkoagbalintoanalinteg abanbanag

7Tatingiwatkoagsaotoitikinapudno;kettikinadakes makarimonkadagitibibigko

8Amindagitibalikastingiwatkoaddadaitikinalinteg; awantianiamananatangsitwennokinakillokadakuada.

9Nalawagamindagitoyitimakaawat,kennalinteg kadagitimakasarakitipannakaammo

10Awatemtipannursurok,ketsaanapirak;ken pannakaammoimbesanapiliabalitok

11Tanasaysayaattisiribngemdagitirubi;ketamindagiti banagamabalinamatarigagayanketsaanamaipadaiti dayta

12Siaktisiribagtaengakabuyogentikinaannad,ket agbirokakitipannakaammokadagitinainsiribannga imbension

13TipanagbutengitiAPOisutipanangguraitidakes:ti kinatangsit,kenkinatangsit,kentidakesadalan,kenti natangsitangiwat,guraek

14Tibalakadkukuak,kennasayaatasirib:Siakti pannakaawat;Addapigsak

15Babaenkaniakagturaydagitiar-ari,kendagitiprinsipe ikeddengdatikinahustisia.

16Babaenkaniakagturaydagitiprinsipe,kendagitinatanok,uraydagitiaminngaukomitidaga

17Ay-ayatekdagitimangay-ayatkaniak;ketdagitinasapa amangsapsapulkaniakmasarakandakto

18Addakaniakdagitikinabaknangkendayaw;wen, manayonakinabaknangkenkinalinteg.

19Nasaysayaattibungakngembalitok,wen,ngemti napinoabalitok;kentikitakngemtinapiliapirak.

20Iturturongkoitidalantikinalinteg,ititengngadagiti dalantipanangukom

21Tapnomatawidkotisanikuadagitimangay-ayatkaniak; ketpunnuektodagitigamengda.

22TiAPOtinagikuanakidirugrugitidalanna,sakbay dagitiar-aramidnaidiun-unana

23Naipatakderakmanipuditiagnanayon,manipudidi punganay,wennoiditidaga

24Idiawantikaadalem,naipasngayak;idiawandagiti ubbogngaaglaplapusananitidanum

25Sakbayanagnaeddagitibantay,sakbayanaiyanak dagititurod.

26Idisaannapayngainaramidtidaga,wennodagititalon, wennotikangatuanapasettitapoktilubong

27Idiinsagananadagitilangit,addaaksadiay:idiinkabilna tikompasitirabawtikaadalem

28Idipinatakdernadagitiulepitingato:idipinatibkerna dagitiubbogtinauneg.

29Idiintednaitibaybaytibilinna,adagitidandanum saandaatungpalentibilinna:idiintudingnadagitipamuon tidaga.

30Idinaddaakkencuana,castimaysaanapadakkel kencuana:ketinaldawamaragsakanak,akanayonnga agrag-oitisanguananna;

31Agrag-oitilugarapagnaedantidagana;ketdagiti ragsakkoaddadakadagitiannaktitao

32Ita,dumngegcayocaniac,Odacayongaannak:ta nagasatdagitimangsalimetmetitidalanco

33Denggemtipannursuro,ketagbalinkaamasirib,ket saanmongaagkedked.

34Nagasattitaoadumngegkaniak,ngainaldawngaagururaykadagitiruanganko,ngaagur-uraykadagitiposte dagitiruanganko.

35Tasiasinomanamakasarakkaniakmasarakannatibiag, ketmagun-odnantotiparaburitiAPO

36Ngemtiagbasbasolcaniac,basolnatikararuanamet laeng:amindagitimanggurguracaniacay-ayatendati ipapatay

KAPITULO9

1Tisiribbinangonnatibalayna,inkabilnadagitipitonga adigina

2Pinataynadagitianimalna;inlaoknatiarakna;insaganana mettentilamisaanna

3Imbaonnadagitibabbalasangna:agpukpukkawkadagiti kangatuanadissotisiudad,

4Siasinomananasimbeng,sumrekkomaditoy:no maipapanitidaydiayagkurangitipannakaawat,kunana kenkuana

5Umaykayo,mangankayoititinapayko,kenuminumkayo itiarakngainlaokko

6Baybay-amdagitimaag,ketagbiagka;ketmapaniti dalantipannakaawat

7Timangtubngaritimananglaismaibabainnatibagina:ket timangtubngaritinadangkesataomapunasnatibagina.

8Dimotubngarentimanaglais,dilakettaguraennaka: tubngaremtimasiribatao,ketayatennaka

9Mangtedkaitipannursuroitimasiribatao,ket nasirsiribtopay:isurotinalintegatao,ketumadutiadalna.

10TipanagbutengitiAPOisutipangrugiantisirib:ketti pannakaammoitinasantoanisutipannakaawat.

11Tababaenkaniakumaduntodagitial-aldawmo,ket mapaaduntodagititawentipanagbiagmo

12Nomasiribca,agbalincantoamasiribmaipaayitibagim: ngemnoumsiem,sikalaengtimangibaklayitidayta.

13Timaagababaiagsasao:nasimsimple,ketawanti ammona

14Taagtugawitiruangantibalayna,ititugawkadagiti nangatoadissotisiudad

15Tapnoawagandagitipasaheroamapanamismoiti dalanda:

16Siasinomananasimbeng,sumrekkomaditoy:ketno maipapanitiagkurangitipannakaawat,kunanakenkuana.

17Nasam-ittinatakawadanum,kenmakaay-ayoti tinapayamakanitinalimed

18Ngemdinaammongaaddasadiaydagitinatay;kennga addadagitisangailinaitikaunggantiimpierno

KAPITULO10

1DagitiproverbioniSolomonTimasiribngaanak pagbalinennaanaragsaktiama:ngemtimaagngaanakisu tipakadagsenanniinana

2Awantipagimbagandagitigamengtikinadakes:ngemti kinalintegisalakannamanipudkenpatay.

3SaantongaipalubosniJehovaamabisintikararuati nalinteg:ngemibellengnatisanikuatinadangkes

4Agbalinanapanglawamakilanglangenitinaluknengnga ima:ngemtiimatinagagetpabaknangenna

5Tiagum-ummongitikalgawketmasiribngaanak:ngem timatmaturogitipanaganiketmaysangaanaka mangibabain

6Addadagitibendisionitiulotinalinteg:ngemti kinaranggasabbongannatingiwattinadangkes.

7Nabendisionantilagiptinalinteg:ngemmarunottoti nagantinadangkes

8Dagitimasiribtipusonaumawatdantokadagitibilin: ngemtinatangsitamaagmatnagto

9Daydiaymagnaanalintegmagmagnaasipupudno:ngem timangballikugkadagitidalannamaammoanto.

10Daydiayagkidemitimataketmangpatauditiladingit: ngemtinatangsitamaagmatnagto

11Tingiwattinalintegataoketbubontibiag:ngemti kinaranggasabbongannatingiwattinadangkes

12Tiguratignayennadagitiriri:ngemtiayatabbonganna tiaminabasol

13Itibibigdaydiayaddaanitipannakaawatmasarakanti sirib:ngemtisarukodaddaitibukotdaydiayawanan pannakaawat.

14Mangiduldulindagitimasiribatattaoitipannakaammo: ngemtingiwatdagitimaagasidegenitipannakadadael

15Tikinabaknangtinabaknangisutinapigsaasiudadna: tipannakadadaeldagitinapanglawisutikinapanglawda

16Tipanagbannogtinalintegagannayasitibiag:tibunga tinadangkesngaagturongitibasol

17Isuaddaitidalantibiagamangsalimetmetiti pannursuro:ngemtiagkedkeditipannubngaragkamali.

18Timangilemmengitigurababaenkadagitiulbodabibig, kentiagsasaoitipammadakes,maag

19Itiaduasasao,saanngaagkurangtibasol:ngemti manglappedkadagitibibignamasirib.

20Tidilatinalintegketkasitinapiliapirak:tipusoti nadangkesketbassittipategna.

21Adutitaraondagitibibigdagitinalinteg:ngemmatay dagitimaaggapuitikinakurangtisirib

22TibendisionniJehova,pabaknangenna,ketawanti inayonnaaladingit.

23Kaslaay-ayamitimaagtiagaramiditikinadakes:ngem titaoamannakaawataddaanitisirib

24Tipanagbutengitinadangkes,dumtengtokencuana: ngemtitarigagaytinalintegmaipaayto

25Kasitipanaglabastialipugpog,awanentinadangkes: ngemtinalintegketagnanayonapundasion

26Kasitisukakadagitingipen,kenkasitiasukkadagiti mata,kastamettinatangkentiulokadagitimangibaon kenkuana

27TipanagbutengitiAPOpaatiddogennadagitial-aldaw: ngemdagititawentinadangkesmapaababadanto.

28Tinamnamadagitinalintegagbalintoarag-o:ngemti namnamadagitinadangkesmapukawto

29TidalanniJehovapigsacadagitinalinteg:ngemti pannakadadaeladdantocadagitiagar-aramiditikinadakes

30Saantoamaikkatdagitinalinteg:ngemsaantonga agtaengtinadangkesitidaga.

31Tingiwattinalintegmangiruaritisirib:ngemti natangsitadilamaputedto

32Ammodagitibibigdagitinalintegnoaniatimakaayayo:ngemtingiwattinadangkesagsasaoitikinaulpit

KAPITULO11

1TiulbodatimbanganmakarimonkenJehova:ngemti nalintegatimbangisutipakaragsakanna.

2Nodumtengtikinatangsit,umaymettibain:ngemiti nanumoaddatisirib

3Tikinatarnawdagitinalintegiturongnantoida:ngemti kinakillodagitimanagsalungasingdadaelennaida

4Tikinabaknangsaanamakagunggonaitialdawti pungtot:ngemtikinalintegisalakannamanipudkenpatay.

5Tikinalintegtinaan-anayiturongnantotidalanna:ngem tinadangkesmatnagtogapuitikinadakesna

6Tikinalintegdagitinalintegisalakannantoida:ngem dagitimanagsalungasingmatiliwdantoitikinadakesda

7Nomataytinadangkesatao,mapukawtotinamnamana: ketmapukawtinamnamadagitinakilloatattao.

8Maispaltinalintegmanipuditirigat,ketumayti nadangkesakasukatna.

9Timanaginsisingpetbabaentingiwatnadadaelennati kaarrubana:ngembabaenitipannakaammomaisalakantoti nalinteg

10Nonasayaattimapasamakkadagitinalinteg,agrag-oti siudad:ketnomadadaeldagitinadangkes,adda panagpukkaw

11Babaentibendisiondagitinalintegmaitan-oktisiudad: ngemmarebbababaentingiwattinadangkes

12Tiawanansiribumsiennatikaarrubana:ngemtitaonga addaanpannakaawatagulimek

13Tiagsarsaritaipalgaknadagitipalimed:ngemti napudnongaespirituilemmengnatibanag.

14Nosadinongaawantibalakad,matnagdagititattao: ngemitikinaadudagitimamalbalakadaddakinatalged

15Daydiayagtaltalinaeditiganggannaet,masiribtogapu itidayta:kettimanggurguraitisiguradoasigurado. 16Tinaparaburababaimataginayonnatidayaw:ken dagitinabilegalallakipagtalinaedendatikinabaknang. 17Timanangngaasiataoaramidennatinaimbagiti kararuana:ngemtinaulpitriribukennatibukodnaalasag

18Tinadangkesagar-aramiditimakaallilawngaaramid: ngemitiagmulaitikinalinteg,siguradoagunggona.

19Kasitikinalintegaggargarawitibiag:kastametti mangsurotitidakes,surotennadaytaaginggaitiipapatayna

20DagidiaynatangkentipusodamakarimonkenJehova: ngemdagitinalintegitidalandapakaragsakanna

21Nupayagtitinnulongtiima,saantoadimadusati nadangkes:ngemmaisalakantotibin-idagitinalinteg

22Kasitialahasabalitokitiipustibaboy,kastametti napintasababaingaawananpanaginsiriban.

23Naimbaglaengtitarigagaydagitinalinteg:ngemti namnamatinadangkesisutipungtot

24Addadaydiayagwaras,ketkaskasdingaumad-adu;ket addadaydiaymanglappeditiad-adungemitikabaelan, ngemaggargarawitikinapanglaw

25Tinaparaburakararuamalukmegto:kettimangsibug masibugantometamismo

26Timanglappeditimais,ilunodtodagititattao:ngem bendisionaddantoitiulodaydiayaglaklakoitidayta.

27Tisipapasnekamangsapsapulitinaimbag,makagun-od itipabor:ngemtiagsapsapulitikinadakes,umayto kenkuana.

28Tiagtalekitikinabaknangnamatnagto:ngemtinalinteg rumang-aytoakassanga

29Timangriribukitibukodnaabalaytawidennantoti angin:kettimaagagbalintongaadipentimasiribtipusona

30Tibungatinalintegketkayotibiag;kettimangabak kadagitikararuamasirib.

31Adtoy,masupapakantodagitinalintegitidaga:ad-adda ngaamangdagitinadangkeskenmanagbasol

KAPITULO12

1Siasinomanngaagayatitipannursuroayatennati pannakaammo:ngemtimanggurguraitipannubngarket narungsot

2Tinaimbagataomagun-odnatiparaburitiAPO:ngemti taoanadangkestipanggepnakondenarennanto

3Titaosaantoamapabilegbabaentikinadakes:ngemti ramuttinalintegsaantoamaguyugoy.

4Tinaimbagababaiketmaysaakoronaitiasawana: ngemdaydiaymangpabainketkasitipanagrunotkadagiti tulangna

5Umisotipampanunotdagitinalinteg:ngemdagiti pammagbagadagitinadangkesketpanangallilaw

6Dagitisasaodagitinadangkesmasapulngaagur-urayiti dara:ngemtingiwatdagitinalintegisalakannantoida

7Naparmekdagitinadangkes,ketsaanda:ngemtibalay dagitinalintegagtakderto

8Makomendarantotitaomaibatayitikinasiribna:ngemti nakillotipusonamaumsito.

9Daydiaymaumsi,kenaddaanitiadipen,nasaysayaat ngemdaydiaymangpadayawitibagina,kenawananiti tinapay.

10Tinalintegataoibilangnatibiagtianimalna:ngem naulpitdagitinadungngongaasidagitinadangkes

11Tiagtaltalonitidaganamapnektoititinapay:ngemti sumurotkadagitiawanmamaaynaawanserserbina.

12Tinadangkestarigagayannatiiketdagitidakesatattao: ngemtiramuttinalintegagbunga.

13Tinadangkesmasiluanitisalungasingdagitibibigna: ngemtinalintegrummuartoitirigat

14Titaomapnektoitinaimbagbabaentibungatingiwatna: kettisubaddagitiimatitaomaitedtokencuana.

15Tidalantimaagnalintegitiimatangna:ngemti dumngegitipammagbagamasirib

16Tipungtottimaagketmadamaamaammoan:ngemti masiribataoabbongannatibain

17Tiagsasaoitikinapudnoipakitanatikinalinteg:ngemti ulbodasaksitipanangallilaw

18Addadaydiayagsasaoakasitipanangtubtubngarti kampilan:ngemtidilatimasiribisutisalun-at.

19Tibibigtikinapudnomaipasdektoitiagnanayon:ngem tiulbodadilaketapagbiitlaeng

20Tipanangallilawaddaitipusodagitiagpampanunotiti dakes:ngemkadagitimammagbagaititalnaaddarag-o

21Awantidakesamapasamakitinalinteg:ngem mapnontoitikinadakestinadangkes.

22DagitiulbodabibigketmakarimonkenJehova:ngem dagidiaymakilanglangenitipudnoisudatipakaragsakanna

23Timasiribataoilemmengnatipannakaammo:ngemti pusodagitimaagiwaragawagnatikinamaag

24Tiimatinagagettimangawititituray:ngemtinasadut mabayadantoitibuis.

25Tikinadagsenitipusotitaopagkurbaenna:ngemti naimbagasaopagrag-oenna

26Natantan-oktinalintegngemtikaarrubana:ngemti dalantinadangkesallukoyennaida

27Tinasadutataosaannangaintunotiinnalanaiti panaganup:ngemtisanikuatinagagetataoketnapateg.

28Itidalantikinalintegaddatibiag;ketitidalannaawanti ipapatay

KAPITULO13

1Timasiribngaanakdenggennatipannursuroniamana: ngemtimananglaisdinadenggentipanangtubngar

2Titaomangantoitinaimbagbabaenitibungatingiwatna: ngemtikararuadagitimanagsalungasingmangantoiti kinaranggas

3Timangsalsalimetmetitingiwatnasalimetmetannati biagna:ngemtimanglukatkadagitibibignamadadaelto.

4Tikararuatinatangkentiuloagtarigagay,ketawanti addakenkuana:ngemtikararuatinagagetmalukmegto.

5Tinalintegataoguraennatipanagulbod:ngemti nadangkesataomakarimon,ketumayamaibabain

6Tikinalintegsalimetmetannatinalintegitidalan:ngemti kinadakesparmekennatimanagbasol.

7Addadaydiaymangpabaknangitibagina,ngemawanti aniamanna:addadaydiaymangpapanglawitibagina,ngem dakkeltikinabaknangna

8Tisubbottibiagtitaoisutikinabaknangna:ngemti napanglawdinadenggentipanangtubngar.

9Agrag-otisilawdagitinalinteg:ngemmaiddeptoti pagsilawandagitinadangkes

10Babaenlaengitikinatangsitumaytipanagsusupiat: ngemitinasayaattipannakabalakadnaaddatisirib

11Tikinabaknanganagun-odbabaentikinaubbaw bumassitto:ngemtiagum-ummongbabaentipanagbannog umaduto

12Tinamnamaanaitantanagsakittipuso:ngeminton dumtengtitarigagay,maysadaytaakayotibiag.

13Siasinomanamangumsiitisaomadadaelto:ngemti agbutengitibilinmasupapakanto

14Tilintegtimasiribketmaysangaubbogtibiag,tapno umadayokadagitisilonipatay

15Tinaimbagapannakaawatmangteditiparabur:ngemti dalandagitimanagsalungasingnarigat

16Tunggalmasiribataomakilanglangenitipannakaammo: ngemtimaagibukboknatikinamaagna.

17Tinadangkesamensaheromatnagitikinadakes:ngem tinapudnongaembahadorisutisalun-at

18Tikinapanglawkenpannakaibabainaddantoitidaydiay agkedkeditipannursuro:ngemtimangipategiti pannubngarmapadayawanto

19Titarigagayamatungpalnasam-ititikararua:ngem makarimonkadagitimaagtiumadayoitidakes

20Timakipagnakadagitimasiribatattaomasiribto:ngem tikaduadagitimaagmadadaelto.

21Tikinadakessurotennadagitimanagbasol:ngemiti nalintegmasupapakantotinaimbag

22Tinaimbagataomangibatiititawidcadagitiannac dagitiannacna:kettikinabaknangtimanagbasolmaidulin maipaayitinalinteg

23Adutitaraonitipanagtalondagitinapanglaw:ngem addatimadadaelgapuitikinakurangtipanangukom

24Timangisalakanitisarukodnaguraennatianakna:ngem tiagayatkencuanadusaennaisunaitisagpaminsan.

25Tinalintegmanganamangpennekitikararuana:ngem titiantinadangkesagkurangto

KAPITULO14

1Tunggalmasiribababaiketmangbangonitibalayna: ngemtimaagrebbekennadaytoybabaenkadagitiimimana

2TimagnaitikinalintegnaagbutengitiAPO:ngemti nakillokadagitidalannaumsiennaisuna

3Itingiwattimaagaddasarukodtikinatangsit:ngem dagitibibigdagitimasiribsaluadantoida.

4Nosadinongaawantibaka,nadalustiurbon:ngemti adungairarang-ayketgapuitipigsatibaka

5Tinapudnoasaksisaantongaagulbod:ngemtiulboda saksiagsaoitikinaulbod

6Timanaglaissapulennatisirib,ketsaannaamasarakan: ngemtipannakaammonalakaitidaydiaymakaawat

7Mapankamanipuditisanguanantimaagatao,no saanmoamadlawdagitibibigtipannakaammokenkuana

8Tisiribtimasiribisutipanangtarusitidalanna:ngemti kinamaagdagitimaagketpanangallilaw

9Uyaw-uyawendagitimaagtibasol:ngemkadagiti nalintegaddaparabur

10Tipusoammonatibukodnaakinapait;ketti ganggannaetsaannaamakibiangitiragsakna.

11Tibalaydagitinadangkesmarebbanto:ngemti tabernakulodagitinalintegrumang-ayto

12Addadalanakaslanalintegititao,ngemti panungpalannaketdagitidalannipatay

13Urayitipanagkatawaagladingittipuso;ketti panungpalandaytaaragsakketkinadagsen.

14Tinasukiritipusomapnontokadagitibukodnaa dalanna:kettinaimbagataomapnektoitibagina.

15Mamatitinasimbengititunggalsao:ngemtimasiriba taokitkitaennaanaimbagtiipapanawna

16Timasiribataoagbuteng,ketumadayoitidakes:ngem timaagagpungtotkenagtalek.

17Timabiitamakapungtotagaramiditikinamaag:ketti taoanadangkestipanggepnamagurgura

18Dagitinasimbengtawidendatikinamaag:ngemdagiti masiribnakoronaandaitipannakaammo

19Agruknoytidakesitisangoanantinaimbag;kendagiti nadangkeskadagitiruangandagitinalinteg

20Tinapanglawkaguranauraytikaarrubana:ngemti nabaknangadutigagayyemna.

21Timanglaisitikaarrubanaagbasol:ngemtimangasiiti napanglaw,naragsakisuna

22Saandakadingaagbiddutngaagpanggepitidakes? ngemtiasikenkinapudnoaddantokadagitiagar-aramiditi naimbag

23Itiaminapanagbannogaddapagimbagan:ngemti panagsasaodagitibibigagannayaslaengitikinapanglaw

24Tikoronadagitimasiribisutikinabaknangda:ngemti kinamaagdagitimaagkinamaag.

25Tipudnoasaksiisalakannadagitikararua:ngemti manangallilawasaksiagsaoitikinaulbod

26ItipanagbutengkenJehovaaddanabilegapanagtalek: ketdagitiannaknamaaddaandantoitilugarapagkamangan

27TipanagbutengitiAPOmaysangaubbogtibiag,tapno umadayokadagitisilonipatay.

28Itikinaadudagititattaoaddatidayawtiari:ngemiti kinakurangdagititattaoaddatipannakadadaeltiprinsipe

29Daydiaynabannayatngaagpungtotketdakkelti pannakaawatna:ngemtinadarasudosngaespirituitan-okna tikinamaag

30Tinasalun-atapusoisutibiagtilasag:ngemapalti panagrunotdagititultulang

31Timangirurumenitinapanglaw,umsiennati Nangaramidkenkuana:ngemtimangpadayawkenkuana kaasiannatinapanglaw

32Tinadangkesmaitalawitikinadakesna:ngemtinalinteg addaannamnamaitiipapatayna.

33Tisiribaddaitipusodaydiayaddaanitipannakaawat: ngemtiaddaititengngadagitimaagmaipakaammo

34Tikinalintegitan-oknatimaysaanasion:ngemtibasol maysaapakaumsiantisiasinomanngaili

35Tipabortiarimaipaayitimasiribngaadipen:ngemti pungtotnamaibusoritidaydiaymangibabain

KAPITULO15

1Tinalamuyotasungbatibaw-ingnatipungtot:ngem dagitinaladingitasasaotignayennatipungtot

2Tidiladagitimasiribusarennaasiuumisoti pannakaammo:ngemtingiwatdagitimaagibukboknati kinamaag.

3DagitimataniJehovaaddadaititunggallugar,a makitkitadatidakeskentinaimbag

4Tinasalun-atadilaketmaysaakayotibiag:ngemti kinakilloitidaytaketmangburakitiespiritu

5Timaagumsiennatipannursuroniamana:ngemti mangipangagitipannubngarmasirib.

6Itibalaydagitinalintegaddaaduagameng:ngemiti matgedandagitinadangkesaddariribuk.

7Dagitibibigdagitimasiribiwarasdatipannakaammo: ngemtipusotimaagsaannangaaramidendayta

8TidatontinadangkesketmakarimonkenJehova:ngem tikararagtinalintegisutipakaragsakanna.

9TidalantinadangkesmakarimonkenJehova:ngem ayatennadaydiaymangsurotitikinalinteg

10Nakarotipanangkorehiritidaydiaymangbaybay-aiti dalan:kettimanggurguraitipannubngarmatayto

11Tiimpiernokenpannakadadaeladdadaitisangoananni Yahweh:anianngaad-addaatipuspusodagitiannactitao?

12Timanaglaissaannangaayatentimangtubngar kencuana:kensaantoamapanitimasirib.

13Tinaragsakapusomangaramiditinaragsakarupa: ngemgapuitiladingittipusomadadaeltiespiritu

14Tipusotiaddaanpannakaawatsapulennati pannakaammo:ngemtingiwatdagitimaagagtaraoniti kinamaag

15Dakestiaminngaal-aldawdagitimarigatan:ngemti naragsaktipusonaaddaanitikankanayonapiesta

16NasaysayaattibassititipanagbutengitiAPOngemti dakkelagamengkenriribukgapuitidayta.

17Nasaysayaattipangrabiiaruotitiayantiayat,ngemti nataktakabakakenguragapuitidayta

18Tinarungsotataotignayennatiriri:ngemdaydiay nabannayatngaagpungtotpakalmaennatiriri

19Tidalantinasadutataocaslaaladdagitisiit:ngemti dalantinalintegnalawag.

20Timasiribngaanakparagsakennatiama:ngemtimaag umsiennatiinana

21Tikinamaagketrag-oitidaydiayawananitisirib:ngem titaongaaddaanpannakaawatmagnaanalinteg

22Noawantibalakad,maupaydagitipanggep:ngemiti kinaadudagitimamalbalakadnatibkerda.

23Titaoaddaanrag-ogapuitisungbattingiwatna:kenti saoanaisaoitiumnoatiempo,aniananaimbagdayta!

24Tiwagastipanagbiagaddaitingatotimasirib,tapno pumanawitiimpiernoitibaba

25DadaelentoniJehovatibalaydagitinatangsit:ngem ipasdeknantotibeddengtibalo.

26Dagitipampanunotdagitinadangkesmakarimonken Jehova:ngemdagitisasaodagitinasin-awketmakaay-ayo asasao.

27Tinaagumitigunggonariribukennatibukodnaabalay; ngemtimanggurgurakadagitisagutagbiagto.

28Tipusotinalintegagadaltapnosumungbat:ngemti ngiwattinadangkesibukboknadagitidakesabanbanag

29AdayoniJehovaitinadangkes:ngemdenggennati kararagdagitinalinteg.

30Tilawagdagitimatapagrag-oennatipuso:ketti naimbagadamagpalukmegennadagititulang

31Tilapayagadumngegitipannubngartibiagagtalinaed kadagitimasirib

32Tiagkedkeditipannursuroumsiennatibukodnaa kararua:ngemtidumngegitipannubngarmakagun-oditi pannakaawat

33TipanagbutengkenJehovaisutipannursurotisirib;ket sakbaytidayawkettikinapakumbaba

KAPITULO16

1Dagitipanagsaganatipusoititao,kentisungbattidila, naggapukenJehova.

2Nadalusdagitiaminawagastitaoitibukodnaamata; ngemtiAPOtimbangennadagitiespiritu

3ItalekmoitiAPOdagitiaramidmo,ketmabilbilegto dagitipampanunotmo.

4NiJehovainaramidnaaminabanbanagmaipaayiti bagina:wen,uraytinadangkesmaipaayitialdawti kinadakes

5Tunggalmaysaanatangsittipusonamakarimonken Jehova:nupayagtitinnulongtiima,saantoadimadusa.

6Babaenitiasikenkinapudnomadalusantikinadakes:ket babaenitipanagbutengkenJehovaumadayodagititattao itidakes.

7Nomakaay-ayotimaysaataoitiAPO,pagkappianaanna uraydagitikabusorna

8Nasaysayaattibassitngaaddaanitikinalintegngemti dakkelakitangaawanankalintegan

9Tipusotitaopanunotennatidalanna:ngemtiAPO iturongnadagitiaddangna.

10Tinadiosanasentensiaaddakadagitibibigtiari:ti ngiwatnasaannaasalungasingitipanangukom

11TinalintegatimbangkentimbangketkukuaniJehova: aminatimbangtibagketaramidna

12Makarimonkadagitiaritiagaramiditikinadakes:tati trononaipasdekbabaentikinalinteg.

13Dagitinalintegabibigtipakaragsakandagitiari;ketayayatendatiagsasaongaumiso

14Tipungtottiarikaslamensaheronipatay:ngemti masiribpakalmaennantodayta

15Itilawagtilangatiariaddabiag;kettipabornakasla uleptinaud-udiatudo.

16Aniananasaysayaattipananggun-oditisiribngemiti balitok!kentapnomakagun-oditipannakaawatimbesa mapilingemtipirak!

17Tidalantinalintegketumadayoitidakes:ti mangsalsalimetmetitidalannasaluadannatikararuana

18Tikinatangsitumun-unangemtipannakadadael,kenti natangsitngaespiritusakbaytipannakatnag

19Nasaysayaattiagbalinanapakumbabangaespiritu kadagitinanumongemtipanangbingayitisamsamkadagiti natangsit

20Timangasikasoitimaysaabanaganainsiriban makasaraktoitinaimbag:ketsiasinomanngaagtalekken Jehova,naragsakisuna

21Timasiribtipusonamaawagantoanainsiriban:ketti kinasam-itdagitibibigpaaduennatipanagsursuro

22Tipannakaawatketubbogtibiagitiaddaanitidayta: ngemtipannursurodagitimaagketkinamaag

23Tipusotimasiribisuronatingiwatna,ketinayonnati panagsursurokadagitibibigna

24Dagitimakaay-ayoasasaoketkasitiukistidiro, nasam-ititikararua,kensalun-atkadagititulang

25Addadalanakaslanalintegititao,ngemti panungpalannaketdagitidalannipatay.

26Tiagtartrabahoagtrabahoparaitibagina;tatingiwatna tarigagayannadaytakenkuana

27Tisaananadiosanataoagkaliitidakes:ketitibibigna addakasitisumsumgedngaapuy

28Tinatangsitataoagmulaitiriri:kettiagsasaibbek pagsisinaennadagitikangrunaanagagayyem.

29Tinaranggasataoallukoyennatikaarrubana,ket iturongnaitidalanasaananasayaat.

30Ikidemnadagitimatanatapnoagpanunotkadagiti naulpitabambanag:Iyakarnadagitibibignaitungpalnati kinadakes

31Tinalabagangauloketmaysaakoronatidayag,no masarakanitidalantikinalinteg

32Daydiaynabannayatngaagpungtotnasaysayaatngemti mannakabalin;kentimangiturturayitiespiritunangemti mangagawitimaysaasiudad

33Tipanagbibinnunotmaipuruakitiluppo;ngemti isuaminapannacaisagananaketnagtaudkenJehova

KAPITULO17

1Nasaysayaattinamagaasangkap,kenkinaulimekiti dayta,ngemtibalayanapnokadagitidatonabuyogenti riri

2Timasiribngaadipenagturaytoitimaysangaanaka mangibabain,ketmaaddaantoitipasettitawidkadagiti kakabsat

3Tibangaapagpintaketmaipaayitipirak,kentiurno maipaayitibalitok:ngemtiAPOsubokennadagitipuso.

4Tinadangkesamanagaramidipangagnadagitiulboda bibig;kettiulbodipangagnatilapayagitinatangsitadila

5Siasinomanamanglaisitinapanglaw,umsiennati Nangaramidkenkuana:kettiagrag-okadagitididigra saantoadimadusa

6Dagitiannakdagitiubbingisudatikoronadagitilallakay; kettidayagdagitiannakisudadagitiammada

7Tinatan-okapanagsaosaanngaagbalinamaag:uray paydagitiulbodabibigagbalinaprinsipe.

8Tisagutketkasitinapategabatoitiimatangtiaddaaniti dayta:sadinomantipagturonganna,rumang-aydayta

9Timangabbongitisalungasingsapulennatiayat;ngemti mangulit-ulititimaysaabanagpagsisinaennadagitimismo agagayyem

10Tipannubngarad-addaasumrekitimasiribataongem tisangagasutapannakasaplititimaag

11Tinadangkesataosapulennalaengtipanagrebelde: gapunatinaulpitamensaheromaibaontoamaibusor kenkuana

12Tiosoanatakawankadagitiurbonnaketmakasabat komaitilalaki,imbesatimaagitikinamaagna.

13Siasinomanamangsupapakitidakesitinaimbag,saanto apumanawtidakesitibalayna.

14Tipangrugiantipanagsusupiatketcasnotimaysa mangiparuaritidanum:ngarudbaybay-anyoti panagsusupiat,sakbayamakibiang

15Daydiaymangipalintegitinadangkes,kendaydiay mangkondenaritinalinteg,agpadadaamakarimonken Jehova

16Apayngaaddagataditiimatimaagtapnomagun-odna tisirib,taawantipusonaitidayta?

17Agayattigayyemitiaminatiempo,ketmayanakti kabsatgapuitirigat

18Titaongaawananpannakaawat,agkabilkadagitiima, ketagbalinasiguradoitiimatangtigayyemna.

19Ay-ayatennatisalungasingngaagayatitiriri:ketti mangitan-okitiruangannasapsapulennatipannakadadael

20Tiaddaanitinatangkenapusoawantimasarakannaa naimbag:kettiaddaanitinakilloadilamatnagiti kinadakes

21Timangipasngayitimaagaramidennadaytaiti ladingitna:kettiamatimaagawanragsakna.

22Tinaragsakapusoagaramiditinaimbagakasitiagas: ngemtinaburakngaespiritumamagakadagititulang

23Tinadangkesataomangalaitisagutmanipuditi barukongtapnobaliwannadagitidalantipanangukom

24Tisiribaddaitisanguanantiaddaanitipannakaawat; ngemdagitimatatimaagaddadakadagitiungtotidaga

25Timaagngaanakketmaysaaladingitkenamana,ken paititinangipasngaykenkuana.

26Saanmetanasayaattipanangdusaitinalinteg,wenno panangkabilkadagitiprinsipegapuitikinapatas

27Tiaddaanpannakaammoispalennadagitisasaona:ketti taoamannakaawatketaddaanitinatan-okngaespiritu

28Uraytimaag,noagulimek,maibilangamasirib:ketti mangirikepkadagitibibignamaibilangataoa mannakaawat

KAPITULO18

1Babaentitarigagaytitao,anaisinaitibagina,sapulenna kenmakibiangitiaminasirib.

2Timaagsaanamaragsakanitipannakaawat,nodiket tapnomatakuatantipusonatibagina

3Noumaytinadangkes,umaymettipanangumsi,ken buyogentipannakaibabaintipannakaumsi

4Dagitisasaotingiwattitaoketkaslanaunegadandanum, kentiubbogtisiribakasitiagay-ayusawaig.

5Saananasayaatngaawatentikinataotinadangkes,no ibabatinalintegitipanangukom

6Dagitibibigtimaagsumrekdaitipanagsusupiat,ketti ngiwatnaumaw-awagitipannakasaplit

7Tingiwattimaagisutipannakadadaelna,kendagiti bibignaisudatisilotikararuana.

8Dagitisasaotiagsarsaritaketkaslasugat,ketbumabada aginggaitimakin-unegapasettitian

9Daydiaynabannogititrabahonaketkabsatitidakkela manangdadael

10TinaganniJehovamaysaanatibkeratorre:tinalinteg agtarayitidayta,ketnatalged.

11Tikinabaknangtinabaknangisutinabilegasiudadna, kenkaslanangatoapaderitibukodnaakinatangsit

12Sakbaytipannakadadaelnatangsittipusotitao,ket sakbaytidayawtikinapakumbaba

13Tisumungbatitimaysaabanagsakbayamangngegna, kinamaagkennakababainkenkuana

14Tiespiritutitaotaginayonennantotikinakapuyna; ngemtinasugatanngaespiritusiasinotimakaibtur?

15Tipusotinainsiribanmakagun-oditipannakaammo; kettilapayagtimasiribsapsapulennatipannakaammo

16Tisaguttimaysaataomangteditilugarparakencuana, ketiyegnaitisanguanandagitinaindaklanatattao

17Daydiayimmunaitibukodnaapanggepketkasla nalinteg;ngemumaytikaarrubanaketsukimatenna.

18Tipanagbibinnunotpasardengennatipanagsusupiat,ket agsisinaitinagbaetandagitimannakabalin

19Narigrigatamaabaktikabsatanasalungasingngemiti nabilegasiudad:kettipanagsusupiatdaketkaskadagiti balunettikastilio

20Titiantitaomapnektoitibungatingiwatna;ketiti panagadudagitibibignamapnonto.

21Tiipapataykenbiagaddadaitipannakabalintidila:ket dagitiagayatitidaytakanendantotibungana.

22Siasinomanamakasarakitiasawaababaimakasarakiti naimbagabanag,ketmagun-odnatiparaburitiAPO

23Tinapanglawagus-usaritipanagtulag;ngemdagiti nabaknangsumungbatdaitinaulpit.

24Titaongaaddaangagayyemmasapulngaipakitanati baginaamannakigayyem:ketaddagayyemanasingsinged ngemitikabsat

KAPITULO19

1Nasaysayaattinapanglawamagnaitikinatarnawna, ngemtinakillokadagitibibigna,kenmaag.

2Kastamet,ngaawantipannakaammotikararua,saana nasayaat;kettiagdardarasbabaenkadagitisakanaagbasol 3Tikinamaagtitaoballikugennatidalanna:kettipusona agpungtotitiAPO

4Tikinabaknangmakaaramiditiaduagagayyem;ngemti napanglawmaisinaitikaarrubana.

5Tiulbodasaksisaantoadimadusa,kettiagsasaoiti kinaulbodsaantoamakalibas

6Aduntotidumawatitipaboritiprinsipe:kettunggaltao gayyemnatimangteditisagut

7Kaguradaisunaamindagitikakabsattinapanglaw:anian ngaad-addangaumadayokenkuanadagitigagayyemna? surotennaidababaenkadagitisasao,kaskasdiakurangda kenkuana

8Timakagun-oditisiribayatennatibukodnaakararua:ti mangsalimetmetitipannakaawatmakasaraktoitinaimbag

9Tiulbodasaksisaantoadimadusa,kettiagsasaoiti kinaulbodmapukawto.

10Tirag-osaanamakaay-ayoitimaysaamaag;basbassit ngaamangtimaysangaadipenngaaddaanitituray kadagitiprinsipe.

11Tikinamanakemtitaoitantannatipungtotna;ket dayagnatilumasatitimaysaasalungasing

12Tipungtottiariketkasitipanagngaretngettileon; ngemtipabornakaslalinnaawitiruot

13Timaagngaanakalalakiisutididigraniamana:ketti panagsusupiattiasawaababaiketagtultuloyapanagtinnag. 14Tibalaykenkinabaknangisudatitawiddagitiamma: kettimasiribngaasawaababaiagtaudkenJehova

15Tikinasadutipuruaknaitinaunegaturog;kettiawan serserbinaakararuaagsagabaitibisin

16Timangtungpalitibilinsalimetmetannatibukodnaa kararua;ngemtimangumsikadagitidalannamatayto 17Daydiaymaasianitinapanglaw,agpautangkenJehova; kettiintednabayadannantomanen

18Dusaemtianakmobayatngaaddanamnama,ket saanmokomangaispalentikararuamitipanagsangitna 19Titaoanakarotipungtotnaagsagabaitidusa:tano isalakanmoisuna,masapulngaaramidemmanendayta 20Denggemtibalakad,ketumawatkaitipannursuro, tapnoagbalinkaamasiribitimaudiapanungpalanmo.

21Adudagitigandatitipusotitao;nupaykastati pammagbaganiYahweh,ngaagtakderto

22Titarigagaytitaoisutikinamanangngaasina:ketti napanglawataonasaysayaatngemtiulbod

23TipanagbutengkenJehovaagannayasitibiag:ketti addaanitidaytaagtalinaedtoamapnek;saantoa sarungkaranitikinadakes

24Tinasadutataoilemmengnatiimanaitibarukongna, ketsaannangaiyegmanenitingiwatna.

25Kabilemtimananglais,ketagannadtotinakem:ket tubngaremtiaddaanpannakaawat,ketmaawatannantoti pannakaammo.

26Timangsayangkenamana,kenmangpapanawitiinana, ketmaysangaanakamangibabain,kenmangyegiti pannakaumsi

27Isardengmo,anakko,adumngegitipannursuroa mamaglibaskadagitibalikastipannakaammo.

28Tisaananadiosanasaksiumsiennatipanangukom:ket tingiwattinadangkesalun-onennatikinadakes

29Naisaganadagitipanangukommaipaaykadagiti mananglais,kendagitigaritmaipaayitibukotdagitimaag

KAPITULO20

1Tiarakketmanang-uyaw,tinaingelngainumen agpungtot:kettisiasinomanamaallilawgapuitidayta saanamasirib

2Tipanagbutengitiariketkasitipanagngaretngettileon: siasinomanamangrurodkenkuanaagbasolitibukodnaa kararua

3Nadayawtimaysaataongaagsardengitiriri:ngem tunggalmaagmakibiangto.

4Saanngaagaradotinatangkengapuitilamiis;ngarud agpalimostoitipanagani,ketawantianiaman

5Tipammagbagaitipusotitaoketkasitinaunegadanum; ngemtitaoamannakaawattimangguyoditidayta

6Kaaduanatattaoiwaragawagdantotitunggalmaysati bukodnaakinaimbag:ngemtinapudnoataosiasinoti makasarak?

7Tinalintegataomagnaitikinatarnawna:dagitiannakna nabendisionandaitisumarunokenkuana.

8Tiaringaagtugtugawititronotipanangukom,iwarasna aminakinadakesbabaenkadagitimatana

9Siasinotimakaibaga,Nadalustipusok,Nadalusak manipuditibasolko?

10Nadumadumaatimbang,kennadumadumaarukod, agpadadagitoyamakarimonkenJehova.

11Uraytiubingketmaammoanbabaenkadagitiararamidna,nonadalustiaramidna,kennoumisodayta

12Timakangngegalapayag,kentimakakitaamata, inaramidniYahwehadua

13Dikaayattimaturog,amangannodumtengkaiti kinapanglaw;luktamdagitimatam,ketmapnekkaiti tinapay

14Awan,awanserserbina,kunatigumatang:ngeminton awanenitidalanna,agpasindayag.

15Addabalitok,kenaduarubi:ngemdagitibibigti pannakaammoketnapategngaalahas

16Alaenyotipagan-anaynaaganggannaet:ketalaenyoti kawesnaamaipaayitiganggannaetababai

17Titinapaytipanangallilawnasam-itititao;ngem kalpasannamapnontotingiwatnaitigraba

18Tunggalpanggepmaipasdekbabaentibalakad:ket buyogentinaimbagabalakadmakigubatkayo.

19Tiagdaldaliasatakasmaysangaagsarsaritaipalgakna dagitipalimed:gapunadikaymakibiangitidaydiay mangay-ayokadagitibibigna

20Siasinomanamangilunodkenamanawennoinana, maiddeptotipagsilawannaitinalidemasipnget.

21Titawidmabalinasidadarasudosamagun-oditirugi; ngemsaantoamabendisionantipanungpalanna

22Dikaibaga,Supapaktidakes;ngemurayemkenJehova, ketisalakannakanto

23NadumadumaadagsenmakarimonkenJehova;ketsaan anasayaattiulbodabalanse

24TipanagturongtitaonagtaudkenJehova;kasano ngarudamaawatantitaotibukodnaawagas?

25Silodaytaititaoamangalun-onitinasantoan,ken kalpasantipanagkarinangaagsaludsod

26Timasiribngaariiwarasnadagitinadangkes,ketiyegna tipiliditirabawda

27TiespiritutitaoisutikandelaniJehova,a mangsuksukimatitiaminamakin-unegapasettitian.

28Tiasikenkinapudnosalimetmetandatiari:ketti trononamaitandudobabaentiasi

29Tidayagdagitiagtutuboalallakiisutipigsada:kenti kinapintasdagitilallakayisutiubananngaulo

30Tikinaasultisugatdalusannatidakes:kastametdagiti garitdagitimakin-unegapasettitian.

KAPITULO21

1TipusotiariaddaitiimaniYahweh,akaskadagiti karayantidanum:iturongnaitisadinomanakayatna

2Tunggaldalantitaonalintegcadagitimatana:ngemti APOutobennadagitipuspuso

3Tipanangaramiditikinahustisiakenpanangukomketadaddaamakaay-ayoitiAPOngemtidaton.

4Tinangatoapanagkita,kentinatangsitapuso,kenti panagaradodagitinadangkes,isutibasol

5Tipampanunotdagitinagagetketagannayaslaengiti kinaruay;ngemtitunggalmaysangaagdardaraslaenga mangtarigagay

6Tipananggun-odkadagitigamengbabaentiulbodadila ketmaysaakinaubbawamaiwarwaraskadagitiagsapsapul itiipapatay

7Tipanagtakawdagitinadangkesdadaelennantoida;gapu taagkedkeddangaagaramiditipanangukom

8Tiwagastitaonatangsitkenganggannaet:ngemno maipapanitinadalus,nalintegtiaramidna.

9Nasaysayaattiagnaeditimaysaasulitituktoktibalay, ngemtimakilanglangenitimaysaababaingaagsusupiat itinalawaabalay

10Tikararuatinadangkestarigagayannatidakes:ti kaarrubanasaanamakasarakitipaborkadagitimatana

11Nomadusatimananglais,masiribtinakem:ketnoti masiribketmasursuruan,umawatitipannakaammo

12Nainsiribanngausigentinalintegataotibalaydagiti nadangkes:ngemtiDiosparmekennadagitinadangkes gapuitikinadakesda

13Siasinomanamanglappedkadagitilapayagnaitiikkisti napanglaw,isumettiagpukkawamismo,ngemsaantoa mangngeg

14Tisagutitinalimedpakalmaennatipungtot:kenti gunggonaitibarukongtinapigsaapungtot

15Naragsakdagitinalintegngaagaramiditipanangukom: ngemtipannakadadaeladdantokadagitiagar-aramiditi kinadakes

16Titaongaumadayoitidalantipannakaawat agtalinaedtoitigimongdagitinatay.

17Tiagayatitiragragsakagbalintoanapanglaw:tiagayat itiarakkenlanasaantoabumaknang

18Tinadangkesagbalintoasubbotparakadagitinalinteg, kentimanagsalungasingmaipaaykadagitinalinteg

19Nasaysayaattiagnaeditilet-ang,ngemitimakisuppiat kenmakapungtotababai

20Addakinabaknangamatarigagayankenlanaiti pagnaedandagitimasirib;ngemtimaagataobusbosenna dayta

21Tisumurotitikinalintegkenasi,masarakannatibiag, kinalinteg,kendayaw.

22Timasiribataorukodennatisiudaddagiti mannakabalin,ketibabanatipigsatipanagtalekna

23Siasinomanamangsaluaditingiwatnakentidilana salaknibannatikararuanamanipudkadagitiriribuk

24Natangsitkennatangsitamananglaistinaganna,a makilanglangenitinatangsitapungtot.

25Titarigagaytinabannogpapatayennaisuna;ta agkedkedngaagtrabahodagitiimana

26Umaw-agumasiuulpititiinterongaaldaw:ngemti nalintegmangtedketsaannangaispalen

27Tidatontinadangkesketmakarimon:anianngaadaddapay,noiyegnadaytabuyogentinadangkesapanunot?

28Mapukawtotimaysangaulbodasaksi:ngemtitaoa dumngegagsaoakankanayon

29Tinadangkesataotumangkennatirupana:ngemno maipapanitinalinteg,iturongnatidalanna

30Awantisiribwennopannakaawatwennopammagbaga amaibusorkenJehova.

31Tikabalionaisaganaamaibusoritialdawtigubat: ngemtikinatalgedagtaudkenJehova

KAPITULO22

1Tinaimbaganaganketnasaysayaatamapilingemti dakkelakinabaknang,kennaayatapaborimbesapirak kenbalitok

2Agtataripnongdagitinabaknangkennapanglaw:ni Jehovatinangaramidkadakuadaamin

3Timasiribataomakitanatidakes,ketaglemmengiti bagina:ngemdagitinasimbenglumabasda,ketmadusada.

4GapuitikinapakumbabakenpanagbutengitiAPOadda dagitikinabaknang,dayaw,kenbiag.

5Dagitisiitkensiloaddadaitidalantinatangsit:ti mangsalsalimetmetitikararuanaadayontokadakuada

6Sanayemtiubingitidalanarebbengapapananna:ket intonlakayen,saannantoapumanawitidayta.

7Tinabaknangtimangituraykadagitinapanglaw,ketti umutangketadipentiagpapautang

8Tiagmulaitikinadakesagapittoitikinaubbaw:ketti sarukodtipungtotnaagpukawto

9Siasinomanngaaddaanitinaparaburamata mabendisionanto;taitednatitinapaynakadagitinapanglaw

10Ibellengtimananglais,ketrummuartotipanagsusupiat; wen,agsardengtotiririkenpannakaumsi.

11Tiagayatitikinadalustipusona,gapuitiparaburdagiti bibigna,tiariagbalintoagayyemna

12DagitimataniJehovasalimetmetandatipannakaammo, ketibabaennadagitisasaotimanagsalungasing.

13Kunatinatangkenatao,Addaleonitiruar, mapapatayaktokadagitikalsada.

14Tingiwatdagitiganggannaetababbaiketnaunegnga abut:timakarimonkenJehovamatnagtoitidayta

15Naisinggaluttikinamaagitipusotiubing;ngemti sarukodtipanangkorehiriyadayonantokenkuana.

16Timangirurumenitinapanglawtapnomapaaduti kinabaknangna,kentimangtedkadagitinabaknang, siguradongaagkurangto

17Agruknoykaitilapayagmo,ketdenggemdagitibalikas dagitimasirib,ketiyaplikarmotipusomitipannakaammok.

18Tamakaay-ayoabanagnopagtalinaedemidaiti unegmo;maibagaydantoitibibigmo

19TapnotipanagtalecmoaddakenJehova,impakaammoc kencaitangaaldaw,kenca

20Saankadingainsuratkokenkadagitinaindaklana banbanagitipammagbagakenpannakaammo.

21Tapnomaipakaammokkenkatikinapudnodagiti balikastikinapudno;tapnomasungbatamdagitibalikasti kinapudnokadagitimangibaonkenka?

22Diyotakkawantinapanglaw,agsipudtanapanglaw:ken dikayirurumentinaparigatitiruangan

23TaniJehovaidarumnantotikasoda,ketsamsamennati kararuadagidiaynangsamsamkadakuada

24Dikaymakigayyemitimakapungtotatao;ketitimaysa anarungsotataosaankantoamapan:

25Dilakettamasursuromdagitidalanna,ketmakaalaiti siloitikararuam

26Saankangaagbalinamaysakadagidiaymangsapsaplit itiima,wennokadagidiaymangikabilitiutang

27Noawantibayadmo,apayngaikkatennatipagiddaam itisirokmo?

28Dimoikkatentinagkaunaapagilasinan,ngaimpasdek dagidiammam

29Makitamkaditimaysaataoanagagetititrabahona? agtakdertoitisangoanandagitiari;saantongaagtakderiti sangoanandagitinaulpitatattao

KAPITULO23

1Noagtugawkaamakipanganitimaysangaagturay, usigemanaimbagnoaniatiaddaitisanguanam

2Ketikabilmotikutsilioitikarabukobmo,nomaysakaa taoanaiteditiganasamangan.

3Dikaytarigagayandagitinasam-itataraonna:ta makaallilawdaataraon.

4Saanngaagtrabahotapnobumaknang:agsardengkaiti bukodmoasirib

5Iparabawmokadidagitimatamitiawan?tadagiti kinabaknangsiguradongaaramidendatibagbagidaa payak;agtayabdaakaslaagilangaagturongitilangit

6Saanmoakanentitinapaytiaddaanitidakesamata,ken dimotarigagayandagitinasam-itataraonna

7Takasitipanagpanunotnaitipusona,kastametisuna: Mangankenuminum,kunanakenka;ngemtipusonaawan kenca

8Tisangkabassitakinnanmoisbomonto,ketmapukawmo dagitinasam-itasasaom.

9Dikaagsaoitilapayagtimaag:taumsiennantoti kinasiribdagitisasaom

10Diyoikkatentidaanapagilasinan;ketsaankayoa sumrekkadagititalondagitiulila.

11Tamannakabalintimangsubbotkadakuada; idarumnantokenkatikasoda.

12Iyaplikarmotipusomitipannursuro,kendagiti lapayagmokadagitibalikastipannakaammo

13Dimoisardengtipanangkorehiritiubing:tanokabilem itisarukod,saanamatay.

14Kabilemtoitisarukod,ketisalakanmotikararuana manipuditiimpierno

15Anakko,nomasiribtipusom,agrag-otipusok,urayti pusok

16Wen,agrag-otodagitirendak,noagsaodagitibibigmo kadagitiumisoabanag

17Dimokomaapaltipusomdagitimanagbasol:ngem agbutengkakenJehovaitiinterongaaldaw.

18Tasiguradongaaddapanungpalan;ketsaantoa maputedtinamnamam

19Denggem,anakko,ketagbalinkaamasirib,ket iturongmotipusomitidalan

20Dikamakiramankadagitiagim-inumitiarak;kadagiti nariribukamanganitilasag:

21Tatimammartekkentinabussogdumtengtoiti kinapanglaw:kettipanagturogkawesannatimaysaatao kadagitilupot.

22Denggemniamamanangipasngaykenka,ketsaanmo ngaumsienniinamintonlakayen

23Gatangemtikinapudno,ketsaanmongailako;kasta mettisirib,kenpannursuro,kenpannakaawat

24Tiamadagitinalintegagrag-ontounay:ketti mangipasngayitimasiribngaanakagrag-ontokenkuana.

25Agrag-ontoniamamkenniinam,ketagrag-ototi nangipasngaykenka

26Anakko,itedmokaniaktipusom,ketdagitimatam paliiwendakomadagitidalanko

27Tatibalangkantisketnaunegakanal;ketti ganggannaetababaiketakikidngaabut.

28Isut’agur-uraymetakasitimaysaabiktima,ket paaduennadagitimanagsalungasingkadagititattao

29Siasinotiaddaanitiasi?siasinotiaddaanitiladingit? siasinotiaddaanpanagsusupiat?siasinotiaddaaniti panagsasao?siasinotiaddaansugatngaawantigapuna? siasinotiaddaanitipanagpulawdagitimata?

30Dagidiaymabayagitipanaginumitiarak;dagidiay mapanagsapulitinaglaokngaarak

31Dimokitaentiaraknonalabaga,nomangteditimarisna itikopa,noaggunayanalinteg

32Itikamaudianan,agkagatakasitiuleg,kenagsagata kasitingipen

33Makitantodagitimatamdagitiganggannaetababbai, kettipusomagsasaodantokadagitinakilloabanbanag

34Wen,agbalinkaakasitidaydiayagiddaititengngati baybay,wennokasitinakaiddaitituktoktipalo

35Nakabildak,kunaemto,ketsaanakanagsakit; kinabkabildak,ketdiaknarikna:kaanongaagriingak? Sapulektomanendayta

KAPITULO24

1Saankangaapalkadagitidakesatattao,wenno tarigagayantimakikaduakadakuada

2Taadalentipusodatipannakadadael,ketdagitibibigda agsasaoitikinadakes.

3Babaenitisiribmabangontimaysaabalay;ketbabaenti pannakaawatnaipasdekdayta:

4Ketbabaenitipannakaammomapnontodagitisilediti aminanapategkenmakaay-ayoakinabaknang 5Napigsatimasiribatao;wen,titaongaaddaan pannakaammopaaduennatipigsa.

6Tababaenitinainsiribanapammagbagaaramidemtoti gubatmo:ketitikinaadudagitimamalbalakadaddatalged 7Nangatounaytisiribparaitimaag:saannaaluktanti ngiwatnaitiruangan

8Tiagpanunotngaagaramiditidakes,maawagantoiti nadangkesatao

9Tipanangpanunotitikinamaagketbasol:ketti managlaismakarimonkadagititattao.

10Nomabannogkaitialdawtirigat,bassittipigsam 11Nobaybay-amngaisalakandagitimaguyodkenpatay, kendagidiaysisasaganaamapapatay;

12Noibagam,Adtoy,saanmingaammo;saankadinga usigentimangut-utobitipuso?kettimangsalsalimetmetiti kararuam,dinaayaammodayta?ketsaannaayaasubaditi tunggalmaysaamayannurotkadagitiaramidna?

13Anakko,kanemtidiro,agsipudtanasayaatdayta;kenti ukistidiro,anasam-ititipanagramanmo.

14Kastamettipannacaammoitikinasiribitikararuam: intonmasarakam,addantogunggona,ketsaantoamaputed tinamnamam.

15Dikaaguray,Onadangkesatao,maibusoritipagnaedan dagitinalinteg;dikaysamsamtipaginanaanna:

16Tatinalintegataomatnagitimamimpito,ket bumangon:ngemtinadangkesmatnagtoitikinadakes

17Dikaagrag-onomatnagtikabusormo,kensaankoma ngaagragsaktipusomnomaitibkol.

18DilakettamakitaniJehova,ketsaanamakaay-ayo kenkuana,kettallikudannatipungtotna

19Dikaagdanaggapuitinadangkesatattao,kendikaapal kadagitinadangkes;

20Taawantotigunggonaitidakesatao;maiddeptoti kandeladagitinadangkes.

21Anacko,agbutengcaitiAPOkenitiari:ketdica makibiangcadagitinaitedngaagbalbaliw

22Takellaatatumaudtididigrada;ketsiasinoti makaammoitipannakadadaeldaadua?

23KukuametdagitimasiribdagitoyabanbanagSaana nasayaattimaaddaanitipanagraemkadagitipersonaiti panangukom

24Tiagkunaitinadangkes,Nalintegka;ilunodtodagiti tattao,kagurantodagitinasion;

25Ngemdagitimangtubngarkenkuanamaragsakandanto, ketdumtengtokadakuadatinaimbagabendision

26Tunggaltaoagepannadagitibibignaamangtediti umisoasungbat

27Isaganamtiaramidmoitiruar,ketaramidema maibagayitibagimititalon;ketkalpasanna,bangonemti balaymo

28Dikaagbalinasaksimaibusoritikaarrubamngaawanti rason;ketsaanmongaallilawenbabaenkadagitibibigmo

29Dimoibaga,Aramidektokenkuanaakasitiinaramidna kaniak.

30Napanakititalondagitinasdut,kenitikaubasantitao ngaawananpannakaawat;

31Ket,adtoy,nagtuboamindaytoykadagitisiit,ket naabbungotandagitinetitirupana,ketnaburaktibatoa paderna

32Kalpasanna,nakitak,ketimbilangkoanaimbag:Kinitak, ketinawatkotipannursuro.

33Kaskasdiabassitaturog,bassitapannaturog,bassita panagtimbukeldagitiimatapnomaturog

34Kastametngaumaytotikinapanglawmoakasitimaysa ngaagdaldaliasat;kentikinakirangmokasmaysanga armadoatao

KAPITULO25

1DagitoyketproverbiometniSolomon,atinuladdagiti lallakiniEzekiasngaaritiJuda

2DayagtiDiostipanangilemmengitimaysaabanag: ngemtidayawdagitiariisutipanangsukimatitimaysaa banag

3Tilangitparaitikangato,kentidagaparaitikaadalem, kentipusodagitiarisaanamausig

4Ikkatenyotirugititipirak,ketrummuartotibasehasa maipaayitinapimpino.

5Ikkatenyotinadangkesitisangoanantiari,kettitronona maipasdektoitikinalinteg

6Dikaitedtibagimitisangoanantiari,ketdikaagtakder itilugardagitinaindaklanatattao

7Tanasaysayaatnomaibagakenka,Sumang-atkaditoy; ngemtapnomaipababakaitisangoanantiprinsipeanakita dagitimatam

8Dikaagdardarasamakiranget,dilakettasaanmonga ammonoaniatiaramidemitipanungpalanna,inton ibabainnakatikaarrubam

9Pagdedebateamtikasomitikaarrubamamismo;ket matakuatantisaanasekretoitisabali:

10Dilakettatidumdumngegibabainnaka,ketsaannga umadayotikinadakesmo

11Tisaoamaitutoptipannakaisaonaketkaskadagiti mansanasabalitokkadagitiladawantipirak

12Kasitiaritosabalitok,kenarkosanapinoabalitok, kastamettimasiribamanangtubngaritinatulnoga lapayag

13Kasitilamiistiniebeititiempotipanagani,kastametti napudnoamensaherokadagitimangibaonkenkuana:ta bang-arannatikararuadagitiappona

14Timangipagpannakkelitiulbodasagutketkaslaulep kenanginngaawantudo.

15Babaenitinapautapanaganusmaguyugoytimaysaa prinsipe,kettinalamuyotadilaburakennatitulang.

16Nasarakamkaditidiro?mangankaitiadungaumdas parakenka,dilakettamapnekkaitidayta,ketisbom

17Ibaw-ingmotisakamitibalaytikaarrubam;dilaketta mabannogkenca,ketiticastaguraennaca.

18Titaoamangsaksiitiulbodmaibusoritikaarrubanaket maysaamaul,kenkampilan,kennatademapana

19Tipanagtalekitimaysaadimatalekataoititiempoti rigatketkasitinaburakangipen,kenmaysaasakaa rimmuaritikasukat.

20Kasitimangikkatitikawesitinalamiisapaniempo,ken kasitisukaitirabawtinitro,kastamettiagkantakadagiti kantaitinadagsenapuso.

21Nomabisintikabusormo,ikkamititinapayakanenna; ketnomawaw,ikkanisunaitidanumngainumen

22Tamangbuntonkantokadagitibeggangngaapuyiti ulona,ketgunggonaannakantoniJehova.

23Tiangintiamiananpapanawennatitudo:castametti makapungtotarupatinatangkenadila.

24Nasaysayaattiagnaeditisulitituktoktibalay,ngemti makilanglangenitibabaiamakiririkenitinalawaabalay

25Kasitinalamiisadanumitimawawakararua,kastamet tinaimbagadamagmanipuditiadayoapagilian.

26Tinalintegataoamatnagitisanguanantinadangkes ketkasitinariribukngaubbog,kennadadaelngaubbog

27Saananasayaattimanganitiaduadiro:isuati panangsukimatdagititattaoitibukoddaadayagketsaana dayag.

28Tiawanpanangituraynaitibukodnangaespirituket umaspingitisiudadanadadaelkenawananpader

KAPITULO26

1Kasitiniebenokalgaw,kenkasititudoitipanagani, kastametatidayawsaanamaitutopitimaysaamaag

2Kasititumatayabbabaentipanagallaalla,kasitialun-on babaentipanagtayab,kastametasaanngaumaytilunod ngaawanangapu

3Maysaasaplitmaipaayitikabalio,maysaapangtengngel itiasno,kenmaysaasarukodparaitilikudtimaag.

4Dimosungbatantimaagamaitunositikinamaag, amangannoagbalinkametakaskenkuana

5Sungbatanyotimaagamaitunositikinamaag,amangan nomasiribitikinatangsitna

6Timangipatuloditimensahebabaentiimatimaag, putdennadagitisaka,ketuminumitimakadadael.

7Saanngaagpapadadagitisakatipilay:kastametti pangngarigitingiwatdagitimaag

8Kasitidaydiaymangigalutitibatoitisarukod,kastamet timangteditidayawitimaag

9Kasitisiitasumang-atitiimatimammartek,kastametti pangngarigitingiwatdagitimaag.

10TinaindaklanaDiosanangbukelitiaminabanag, gunggonaannatimaag,kengunggonaannadagiti managsalungasing.

11Kasitipanagsublitiasoitiisbona,kastametnga agsublitimaagitikinamaagna

12Makitamkaditimaysaataoamasiribitibukodnaa kinatangsit?ad-adutinamnamatimaagngemkenkuana

13Kunatinasadut,Addaleonitidalan;addaleonkadagiti kalsada.

14Kasitipanagturongtiruangankadagitibisagrana,kasta mettinasadutitipagiddaanna.

15Tinasadutilemmengnatiimanaitibarukongna; ladingitnatipanangisublinaitingiwatna

16Nainsiribantinatangkentiulonangemitipitoalallakia makaipaayitirason.

17Tilumabas,kenmakibiangitiririasaanakukuana, umaspingitimaysaamangtengngelkadagitilapayagnati aso

18Kasitinauyongataoamangipugsoitiapuy,pana,ken patay.

19Isuayatitaoamangallilawitikaarrubanaketkunana, Saanakkadingaagay-ayam?

20Noawantikayo,maiddeptiapuy:itikastanosadino ngaawantiagsarsarita,agsardengtipanagsusupiat

21Kaskadagitibeggangitisumsumgedabeggang,kenti kayoitiapuy;kastamettimaysaamanagsusupiatataoa mangsindiitiriri

22Dagitisasaotimaysangaagsarsaritaketkaslasugat,ket bumabadaaginggaitimakin-unegapasettitian.

23Dagitisumsumgedabibigkentinadangkesapusoket kasitipirgistidamilianaabbungotanitipirakarugit

24Daydiaymanggurguraagpammarangkadagitibibigna, ketmangiduldulinitipanangallilawitiunegna;

25Nonasayaattipanagsaona,dikaymamatikenkuana,ta addapitoamakarimonabanagitipusona

26Notiguranaketnaabbungotanitipanangallilaw,ti kinadakesnamaipakitantoitisanguanantiinteroa kongregasion

27Siasinomanngaagkaliitiabutmatnagtoitidayta:ketti manglukotitibato,agsublintokencuana.

28Tiulbodadilaguraennadagidiaymaparparigatgapuiti dayta;kettimakaay-ayoangiwatmangdadael

KAPITULO27

1Dimoipagpannakkeltibagimitibigat;tadimoammono aniatimabalinngaiyegtimaysangaaldaw

2Idaydayawnakakomatisabali,ketsaanatibukodmoa ngiwat;maysaaganggannaet,ketsaanadagitibukodmoa bibig

3Nadagsentibato,ketnadagsentidarat;ngem nadagdagsentipungtottimaagngemkadakuadaadua.

4Naulpittipungtot,kennakarotipungtot;ngemsiasinoti makabaelngaagtakderitisangoanantiapal?

5Nasaysayaattisilulukatapanangtubngarngemtinalimed ngaayat

6Napudnodagitisugattimaysaagayyem;ngem makaallilawdagitiagektikabusor.

7Tinaan-anayakararuakarurodnatiubbogtidiro;ngem itimabisinakararuanasam-ittitunggalnapaitabanag

8Kasititumatayabngaaggargarawmanipuditiumokna, kastamettitaongaaggargarawmanipuditilugarna

9Tisapsapokenbangbanglopagrag-oendatipuso:kasta mettikinasam-ittigayyemtitaobabaentinaimpusuana balakad

10Tibukodmoagayyem,kentigayyemniamam,dimo baybay-an;wennosumrekitibalaytikabsatmoitialdawti didigra:tanasaysayaattikaarrubangaasidegngemti kabsatngaadayo

11Anakko,masiribka,ketparagsakemtipusok,tapno masungbataktimangumsikaniak

12Timasiribataomakitanaanasaksakbaytikinadakes, ketaglemmengitibagina;ngemdagitisimplelumabasda, ketmadusada

13Alaenyotikawesnaapammatalgeditiganggannaet,ket alaenyotikawesnaparaitiganggannaetababai.

14Timangbendisionitigayyemnaitinapigsaatimek,a bumangonitinasapaitibigat,maibilangtoalunod kenkuana

15Agpadatiagtultuloyapanagtinnagitimatutudounay ngaaldawkentimanaririababai.

16Siasinomanamangilemmengkenkuana,ilemmengnati angin,kentisapsapotimakannawanngaimana,a mangbukbokitibagina.

17Tilandokpatademnatilandok;kastametapatadementi taotirupatigayyemna

18Siasinomanamangaywanitikayoahigoskanennantoti bungana:itikastatiagur-urayitiaponamapadayawanto.

19Kasitidanumsumungbattirupaitirupa,kastametti pusotitaoititao.

20Saanapulosanapnotiimpiernokenpannakadadael; isuasaanapulosamapnekdagitimatatitao

21Kasitibangaapagpintaitipirak,kentiurnomaipaayiti balitok;kastamettitaoamaidaydayawkenkuana.

22Uraynorebbengmongaibukboktimaysaamaagiti maysaamaagititengngatitrigobabaentisarukod, kaskasdiasaantoapumanawkenkuanatikinamaagna

23Sigagemkaamangammoitikasasaaddagitiarbanmo, ketkitaemanaimbagdagitibaka.

24Tatikinabaknangsaanngaagnanayon:ketagtalinaed kaditikoronaititunggalkaputotan?

25Agparangtigarami,ketagparangtinalamuyotaruot, ketnaurnongdagitiruotitikabambantayan

26Dagitikorderoketmaipaayitipagan-anaymo,ken dagitikaldingisudatigatadtitalon.

27Ketmasapulngaaddaancaitigatastikaldingnga umdasamaipaayititaraonmo,maipaayititaraonti sangakabbalayanmo,kenititaraondagitibabbalasangmo.

KAPITULO28

1Agtalawdagitinadangkesnoawantimangkamkamat: ngemnatureddagitinalintegakasitileon

2Tatisalungasingtimaysaadagaadudagitiprinsipena: ngembabaenitimaysaataongaaddaanpannakaawatken pannakaammomapaatiddogtikasasaadna

3Tinapanglawataoamangirurumenitinapanglawket mayarigitiaglaplapusananatudongaawantiibatinaa taraon

4Dagitimangbaybay-aitiLintegidaydayawdadagiti nadangkes,ngemdagitimangtungpalitiLinteg makisuppiatkadakuada

5Dagitidakesatattaosaandaamaawatantipanangukom: ngemdagitiagsapsapulitiAPOmaawatandaamina banbanag

6Nasaysayaattinapanglawamagnaitikinalintegna,ngem tinakillokadagitidalanna,nupaynabaknang

7SiasinomanamangsalimetmetitiLintegketmasiribnga anak:ngemtikaduadagitinariribukatattaoibabainnani amana

8Siasinomanbabaenitipanagutangkendinainkalintegan agunggonapaaduennatisanikuana,urnongennantodayta maipaayitiasinomankadagitinapanglaw

9Timangtallikuditilapayagnamanipuditi panagdengngegitiLinteg,uraytikararagnaket makarimonto

10Siasinomanamangyaw-awanitinalintegitidakesa dalan,matnagtotibaginaitibukodnangaabut:ngemdagiti nalintegaddaantoitinaimbagabanbanag

11Masiribtinabaknangataoitibukodnaakinatangsit; ngemtinapanglawngaaddaanpannakaawatsukimatenna isuna

12Noagrag-odagitinalintegatattao,addadakkeladayag: ngemnobumangontinadangkes,nailemmengtitao

13Timangabbongkadagitibasbasolnasaantoarumang-ay: ngemsiasinomanamangipudnokenmangbaybay-a kadagitoymaasianto

14Naragsaktitaoakanayonngaagbuteng:ngemti mangpatangkenitipusonamatnagtoitikinadakes.

15Kasitiagngarngaretngetaleon,kenosonga aggargaraw;kastamettinadangkesngaagturaykadagiti napanglawatattao.

16Tiprinsipengaagkurangitipannakaawatketdakkel metamanangirurumen:ngemtimanggurguraitikinaagum atiddogtotipanagbiagna.

17Titaongaagaramiditikinaranggasitidarati siasinomanataoagtalawtoitiabut;awankomatitaoa manglappedkenkuana

18Siasinomanamagnaanalintegmaisalakanto:ngemti nakillokadagitidalannamatnagtoamamimpinsan.

19Tiagtaltalonitidaganaaddantoaduatinapay:ngemti mangsurotkadagitiawanmamaayna,umdasti kinapanglawna.

20Tinapudnoataoaglaplapusanantokadagitibendision: ngemtiagdardarasabumaknangsaantongaawanbasolna 21Tipanangraemkadagititattaosaananasayaat:taiti maysaapedasotitinapaydaytatitaoagsalungasingto 22Tiagdardarasabumaknangaddaanitidakesamata,ket saannangaikabilanganadumtengtokenkuanati kinapanglaw

23Timangtubngaritimaysaataokalpasannaad-addaa makasarakitiparaburngemdaydiaymanglaisitidila.

24Siasinomanamangtakawitiamanawennoniinana,ket kunaenna,Saanasalungasingdayta;isumetlaengtikadua timanangdadael.

25Daydiaynatangsittipusonatignayennatiriri:ngemti agtalekkenJehovamalukmegto

26Tiagtalekitibukodnaapusoketmaag:ngem siasinomanamagnaanainsiriban,maisalakanto

27Timangteditinapanglawsaantongaagkurang:ngemti mangilemmengkadagitimatanaaduntotilunodna.

28Nobumangondagitinadangkes,aglemmengdagiti tattao:ngemnomadadaelda,umadudagitinalinteg

KAPITULO29

1Isu,amasansanamatubngaramangpatangkeniti tengngedna,kellaatamadadaelto,ketdaytangaawanti remedio

2Noagturaydagitinalinteg,agrag-odagititattao:ngemno agturaytinadangkes,agladladingitdagititattao

3Siasinomanngaagayatitisiribagrag-oitiamana:ngemti makilanglangenkadagitibalangkantisbusbosennati sanikuana

4Tiaribabaentipanangukom,pabilgennatidaga:ngemti umawatkadagitisagut,rebbaennadaytoy

5Titaoamangparagsakitikaarrubana,mangiwarasitiiket amaipaaykadagitisakana

6Itisalungasingtidakesataoaddasilo:ngemtinalinteg agkantakenagrag-o

7Tinalintegusigennatigapuanandagitinapanglaw:ngem tinadangkessaannangaibilangdayta

8Dagitimanaglaisiyegdatimaysaasiudaditisilo:ngem dagitimasiribibaw-ingdatipungtot.

9Notimasiribataomakisuppiatitimaagatao,agpungtot manwennoagkatawa,awantipanaginana

10Dagitimawawitidaraguraendatinalinteg:ngemti nalintegsapulendatikararuana

11Timaagibaganatiaminapanunotna:ngemtimasirib salimetmetannadaytaaginggaitikalpasanna.

12Nodumngegtiagturayitikinaulbod,nadangkestiamin ngaadipenna.

13Agtataripnongtinapanglawkentimanangallilaw:ti APOpalag-anennatiduaamatada

14Tiariasimamatalekamangukomkadagitinapanglaw, maipasdektotitrononaitiagnanayon.

15Tisarukodkenpannubngarmangteditisirib:ngemti ubinganabaybay-anibabainnatiinana

16Intonumadudagitinadangkes,umadutisalungasing: ngemdagitinalintegmakitadantotipannakatnagda

17Ilintegmotianakmo,ketikkannakaitipanaginana;wen, mangtedtoitiragsakitikararuam

18Noawantisirmata,madadaeldagititattao:ngemti mangtungpalitiLinteg,naragsakisuna.

19Tiadipensaantoamailintegbabaenkadagitisasao:ta nupaymaawatannasaannantoasumungbat

20Makitamkadititaoanadarasudoskadagitisasaona?adadutinamnamatimaagngemkenkuana

21Tinadungngoamangpadakkelitiadipennamanipuditi ubing,masapulngaagbalinngaanaknaitikapaut.

22Timakapungtotataotignayennatiriri,kettinarungsot ataoaglaplapusananitisalungasing

23Tikinatangsittitaopababaennantoisuna:ngemti dayawsalimetmetannatinapakumbabaitiespiritu

24Siasinomanamakikaduaitimannanakawguraennati bukodnaakararua:mangngegnatipanangilunod,ket saannangaibabain

25Tipanagbutengititaomangyegitisilo:ngem siasinomanngaagtalekkenJehovanatalgedto.

26Adutiagsapsapulitipabortiagturay;ngemti panangukomtitunggalmaysaagtauditiAPO

27Tinakilloataomakarimonitinalinteg:ketdaydiay nalintegitidalanmakarimonitinadangkes

KAPITULO30

1DagitisasaoniAgurngaanakniJaque,tipadto:tilalaki nagsaokadaItiel,daItielkenUcal.

2Pudnongaad-addaanarungsotakngemitiasinomana tao,kenawantipannakaawatkoititao

3Saanakanasursurotisirib,kenawantipannakaammok itinasantuan

4Siasinotisimmang-atidiaylangit,wennobimmaba? siasinotinangummongitianginkadagitidakulapna? siasinotinangigalutkadagitidanumitikawes?siasinoti nangipasdekkadagitiaminapungtotidaga?aniati naganna,kenaniatinagantianakna,nomaibagam?

5NadalustitunggalsaotiDios:maysaakalasagcadagiti agtalekkencuana

6Dikainayonkadagitisasaona,dilakettatubngarennaka, ketmasarakannakangaulbod

7Duaabanagtikiniddawkokenka;saannakngailibakida sakbayamatayak:

8Ikkatenyongaadayokaniaktikinaubbawkenkinaulbod: dikayitedkaniaktikinapanglawwennokinabaknang; pakanennakititaraonakombenientekaniak:

9Dilakettamapnekak,ketilibakkenca,ketkunaek, SiasinoniJehova?wennoamangannonapanglawak,ket agtakawak,kenalaektinagantiDioskongaawan mamaayna

10Dimopabasoltimaysangaadipenitiapona,dilaketta ilunodnaka,ketmapaneknekankaanakabasol.

11Addakaputotanamangilunoditiamada,kensaana mangbendisionitiinada.

12Addakaputotananasin-awkadagitimatada,ngemsaan anabugguanitikinarugitda

13Addakaputotan,Oaniananatan-okdagitimatada!ket naipangatodagitikalubtimatada.

14Addakaputotan,adagitingipendakaslakampilan,ken dagitingipentipangadakaslakutsilio,tapnoalun-onenda dagitinapanglawmanipuditidaga,kendagitiagkasapulan manipudkadagititattao

15Addaduangaannakababbaitimaysaakabalio,nga agpukpukkaw,Mangtedka,itedmoAddatalloabanaga saanapulosamapnek,wen,uppatabanagti mangibagbagaasaan,Umdasen:

16Titanem;kentilupesatian;tidagaasaananapnoiti danum;kentiapuyasaanamangibagbaga,Umdasendayta

17Timataamanguyawkenamana,kenmangumsinga agtulnogkeninana,dagitiuwakitigingetpiliendantodayta, ketkanentodagitiurbonngaagila

18Addatalloabanaganakaskasdaawunaykaniak,wen, uppatadiakammo

19Tidalantiagilaititangatang;tidalantiulegitirabawti bato;tidalantibarkoititengngatibaybay;kentiwagasti maysaalalakingaaddaanitiadipenababai

20Kastatiwagastimannakikamalalaababai;mangan,ket punasennatingiwatna,ketkunana,Awantiinaramidkoa kinadakes

21Gapuititalloabanagamariribukantidaga,kengapuiti uppatabanagadinamaibturan.

22Paraitiadipenintonagturay;kenmaagnomapnoiti taraon;

23Paraitimakarimonababaiintonnaasawaan;kenmaysa ngaadipenababaingaagtawiditiamona

24Addauppatabanagabassitditoydaga,ngemnalabesti kinasiribda.

25Dagitikutonketiliasaananapigsa,kaskasdinga isaganadatikanendaitikalgaw;

26Dagitikoniketnakapuylaengatattao,ngem pagbalinendaidaabalbalaydakadagitibato;

27Awantiaridagitidudon,kaskasdiarummuardaamina saggaysa;

28Titumatayabiggamannababaenkadagitiimana,ket addakadagitipalasiodagitiari

29Addatalloabanaganasayaattipanaglabasna,wen, uppattinasayaatitipanaglabasna

30Maysaaleonakapigsaankadagitianimal,ketsaana tumallikudgapuitisiasinoman;

31Maysaagreyhound;anhekaldingmet;kenmaysanga ari,amaibusorkenkuanaawantitumakder

32Nokinamaagtiinaramidmoitipanangitag-aymoiti bagim,wennononapanunotmotidakes,iparabawmoti imamitingiwatmo

33Pudnoatipanagkigtottigataspataudennatimanteka, kettipanagpigkettiagongpataudennatidara:itikastati panangpilititipungtotpataudennatipanagsusupiat.

KAPITULO31

1DagitisasaoniariLemuel,tipadtongainsurokenkuana niinana

2Ania,anakko?ketania,tianaktitianko?ketania,tianak dagitikariko?

3Dimoitedtipigsamkadagitibabbai,wennodagiti dalanmoitimangdadaelkadagitiar-ari.

4Saanamaipaaykadagitiari,OLemuel,saanamaipaay kadagitiaritiuminumitiarak;wennoparakadagiti prinsipetinaingelngainumen:

5Dilakettauminumda,ketmalipatandatiLinteg,ken ballikugentipanangukomtiasinomankadagitimarigrigat

6Mangtedkayoitinapigsangainumenitisisasaganaa madadael,kenarakkadagidiaynadagsentipusoda

7Uminumkoma,ketlipatennatikinapanglawna,ket saanenalaglagipentikinapanglawna.

8Luktamtingiwatmomaipaaykadagitiumeliti pakaigapuantiaminanaitudingitipannakadadael

9Luktamtingiwatmo,mangukomkaanalinteg,ket idagadagmotikasodagitinapanglawkennapanglaw

10Siasinotimakasarakitinaimbagababai?tatigatadna ketadayoanangatngatongemkadagitirubi.

11Tipusonilakaynasitatalgedngaagtalekkenkuana,iti kastasaantonakasapulantisamsam

12Aramidennantotinaimbagkensaanadakesitiamin ngaal-aldawtipanagbiagna

13Agsapsapulitidelana,kenlino,ketsitutuloknga agtrabahokadagitiimana.

14Kaslabarkodagitikomersiante;iyegnatitaraonna manipuditiadayo

15Bumangonmetbayatarabiipay,ketmangtedititaraon itisangakabbalayanna,kenbingaykadagitibabbalasangna

16Usigennatimaysaatalon,ketgatangenna:babaenti bungadagitiimanaagmulaitikaubasan.

17Ibarikesnadagitilomonaitipigsa,kenpabilgennadagiti takiagna

18Makitanaanasayaatdagititagilakona:saanamaiddepti kandelanaitirabii

19Iparabawnadagitiimanaitispindle,ketdagitiimanati mangiggemitibaston.

20Iyunnatnatiimanakadagitinapanglaw;wen,iyunnatna dagitiimanakadagitiagkasapulan

21Saanamabutengitiniebemaipaayiti sangakabbalayanna:taaminasangakabbalayanna nakawesandaitieskarlata

22Agaramiditibaginakadagitikalubtitapi;tikawesna ketsedakenlila

23Maam-ammonilakaynakadagitiruangan,noagtugaw ititengngadagitipanglakayenitidaga.

24Mangaramiditinapinoalienso,ketilakona;ketitedna dagitibarikesitikomersiante.

25Tipigsakendayawisudatikawesna;ketagrag-ontoiti tiempongaumay

26Ilukatnatingiwatnabuyogentisirib;ketitidilanaadda tilintegtikinamanangngaasi.

27Isut’kitkitaennaanaimbagdagitidalanti sangakabbalayanna,ketsaannaakanentitinapayti kinaaleng-aleng

28Bumangondagitiannakna,ketawagandaisunaa nabendisionan;nilakaynamet,ketidaydayawnaisuna.

29Adungaannakababbaitinagaramiditinaimbag,ngem nalablabesngemisudaamin

30Makaallilawtipabor,kenawanmamaaynatikinapintas: ngemtibabaingaagbutengkenJehova,maidaydayawto

31Itedmokenkuanatibungadagitiimana;ketdagiti bukodnangaaramididaydayawdakomakadagitiruangan.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.