Igbo - The Proverbs of King Solomon

Page 1


Ilu

ISINKE1

1IlunilenkeSolomonnwaDevid,búezeIsrael; 2imaamaamam-ihenaidọ-aka-na-nti;kahaghọtaokwu nghọta;

3Inataidọ-aka-na-ntinkeamam-ihe,naikpéziriezi,na ikpé,naizi-ezi;

4Inyeonyenēnweghiuchenghọta,Nyenwa-okorọbiaiheọmumanaeziuche

5Onyemaraihegānu,webaubammụta;onye-nghọta gārukwandum-ọdunkeamam-ihe;

6Ighọtailunaakukọ-isi;okwunilenkendimaraihe,na okwu-ughanileha.

7Mmalitenkeihe-ọmumakaegwuYHWHbu:Mandinzuzunājuamam-ihenaidọ-aka-na-nti

8Nwam,nuruidọ-aka-na-ntinkenna-gi,arapu-kwa-laiwu nne-gi;

9N'ihinahagāburuisi-giihe-ichọ-nmankeamara,na iyaban'olu-gi.

10Nwam,ọburunandi-nmehienāratagi,ekwela 11Ọburunahaasi,Soroayibia,kaayichebiriọbara,Ka ayizobenanzuzonyeonyenēmeghiiheọjọn'efu.

12Kaayilodahanandudikaala-mọ;naihenile,dikandi nāridan'olùlù;

13Ayigāchọtaàkùnilediokéọnu-ahia,Ayigējuputauloayin'ihe-nkwata;

14Feenzà-gin'etitiayi;kaanyịniilenweeotuakpa:

15Nwam,ginahagējegharin'uzọ;bochieukwu-gin'uzọha:

16N'ihinaukwu-hanābaọsọimeiheọjọ,Hanēmekwa ngwaiwusiọbara.

17N'ezie,n'efukaabasaraubun'anyannunuọbula 18Hawechebiriọbara-ha;hana-ezonanzuzomakandụ ha.

19Otúakauzọnilenkeonyeọbulankenānyaurùurùdi; nkenēwepundundi-nwe-ya

20Amam-ihenākpọnkpun'èzí;Ọnēkwuolu-yan'èzínile: 21Ọnākpọnkpun'isinkpọkọta,n'ogherenkeọnu-uzọ-ama: n'obodokaọnēkwuokwu-ya,si, 22Rùeolembekaunugāhuidi-ughan'anya,unundi nēnweghiuche?Ọbukwanlelì-hakandinākwaemònātọ utọ,mandi-nzuzunākpọihe-ọmumaasì?

23chigharianun'iba-nbam:le,M'gāwukwasiunumọm, M'gēmekaunumaraokwumnile

24N'ihinaakpọwomòkù,maunuaju;esetiwomakam,ma ọdighionyenāhuya;

25Maunuonwe-unueledawondum-ọdumnileanya,Ma unuekweghikwaiba-nbamnile;

26Muonwemgāchìkwaọchìn'ihinhuju-anya-unu; M'gākwaemòmbeegwu-unugābia;

27Mbeegwu-ununābiadikatọbọrọn'efu,Manbibi-unu nābiadikaokéifufe;mbenkpabunankpabunābiakwasi unu

28Hagākpọkukwam,mam'gaghi-aza;hagāchọmn'isiututu,mahaagaghi-achọtam:

29N'ihinahakpọrọihe-ọmumaasì,Mahaarọputaghi egwuJehova;

30Haanabataghindum-ọdumnile:Haledaraiba-nbam nileanya

31N'ihinkakahagēriufọdunimenkpurunkeuzọ-ha,afọ gējukwahan'èchìchènileha

32N'ihinanchigharinkendinēnweghiuchegēbuha,Ọdinmankendi-nzuzugēbibikwaha

33Maonyeọbulankenāgemntigēbinantukwasi-obi,we dijūn'iruujọiheọjọ.

ISINKE2

1Nwamnwoke,ọburunaigānaraokwumnile,wezonagi iwu-nsọmnile;

2Iwetọnti-gin'alan'amam-ihe,Tukwasikwaobi-gina nghọta;

3E,ọburunaikpọòkùbayereihe-ọmuma,Wewelieolugieluinwenghọta;

4Ọburunaināchọyadikaọla-ọcha,Wechọyadikaàkù zoroezo;

5MbeahukaigāghọtaegwuJehova,wechọtaọmuma-ihe Chineke

6N'ihinaYHWHnēnyeamam-ihe:N'ọnu-Yakaọmumaihenanghọtasiaputa.

7Ọnēdobereonyeeziomumeeziamam-ihe:Ọburundi nējeijen'izi-eziihe-ọchichi.

8Ọnēdebeuzọnilenkeikpé,Ọnēdebekwauzọndiebere-Ya

9Mbeahuigāghọtaeziomume,naikpé,naizi-ezi;e,ezi ụzọnile.

10Mbeamam-ihenābàn'obi-gi,Ọmuma-ọmumawedi kwankpuru-obi-giutọ;

11Nghọtagēchebegi,Nghọtagēdebegi:

12Inaputagin'uzọonyeọjọ,N'akanwokenēkwuokwuugha;

13Ndinārapuuzọnilenkeizi-ezi,ijeijen'uzọnilenke ọchichiri;

14Ndināṅuriimeiheọjọ,Ọnātọkwaajọomumen'obiuhienkendinēmebiiwu;

15Ndiuzọ-habagọabagọ,Hawebagọn'uzọ-hanile;

16Inaputagin'akanwanyialaọzọ,Ọbunán'akaọbìanke nēkwuokwuire-utọ;

17Nkenārapundundu-yan'okorọbia,WechezọọbubanduChineke-ya.

18N'ihinaulo-yanādarualarueọnwu,Uzọ-yanilenārida kwandinwuruanwu

19Ọdighionyenābiakuteyaọzọnālaghachiọzọ,Ọdighi kwaonyenējiden'uzọnilenkendu

20Kaiwejeijen'uzọezimadu,Kaiwedebekwauzọndi eziomume.

21N'ihinandiziriezigēbin'alanka,Mandizuruokè gānọgidenimeya

22Maagēbipundinēmebiiwun'uwa,mandinēmebiiwu kaagēropunimeya

ISINKE3

1Nwam,echezọlaiwum;Makaobi-gidebeihenile M'nyeren'iwu;

2N'ihinaogologoubọchi,naogologondu,naudo,kaha gātukwasigi

3Ekwelakaeberenaezi-okwurapugi:Kehan'olu-gi;dee han'elutablenkeobi-gi;

4Igāchọtakwaamaranaezinghọtan'iruChinekena madu.

5TukwasiJehovaobi-ginile;adabere-kwa-lan'amam-ihegi.

6N'uzọ-GinilemaraYa,Ọgēdokwauzọ-ginile

7Abulaonyemaraihen'anya-gi:tuaegwuYHWH,sin'ihe ọjọwezugaonwe-gi.

8Ọgābu-kwa-raotubo-gi,Umigābu-kwa-raọkpukpu-gi nile

9SọpuruJehovasiten'àkù-gi,werekwankpurumbunke ihe-ọmume-ginile;

10Otúakaọba-ginilegējuputan'ubanke-uku,ebenzọcha-nkpuru-vine-gigābawakwamanya-vineọhu 11Nwam,eledalaidọ-aka-na-ntiJehovaanya;ada-kwa-la ikeiba-nba-Ya;

12N'ihinaonyeYHWHhurun'anyakaỌnādọakananti; ọbunádikanna,búnwa-nwokeihe-yanātọyautọ

13Onyeihenāgaranke-ọmakanwokeahubunkenāchọta amam-ihe,naonyenēnwetanghọta

14N'ihinaihe-ahia-yadinmakariireọla-ọcha,urù-yadi kwanmakariọla-edoọma.

15Ọdiokéọnu-ahiakariruby:Maihenilenkenātọgiutọ, agaghi-atuyan'ọnwu

16Ogologoubọchidin'aka-nri-ya;ọbukwan'aka-ekpe-ya àkùnansọpuru

17Uzọ-yanilebuuzọobi-utọ,Uzọ-yanilebukwaudo

18Osisinkendukaọbunyendinējideya:Ọzọ,ihenāgara nke-ọmakaọbuonyeọbulankenējideya

19YHWHejiriwoamam-ihetọntọ-alauwa;N'uchekaO meworokaelu-igweguzosieike.

20N'ihe-ọmuma-Yakaejiworotijieobu-mirinile,Igwe-oji nēwedaigirigi

21Nwam,ekwelakahasin'anya-Giwezugaonwe-ha: Debeeziamam-ihenaeziuche;

22Otúakahagāburunkpuru-obi-gindu,naamaradi-kwaraolu-gi.

23Mbeahuigējeijen'uzọ-ginantukwasi-obi,maukwugiagaghi-sungọngọ

24Mbeinēdinaala,igaghi-atuegwu:e,igēdinaala,uragigātọkwautọ

25Atulaegwuegwumberede,Ma-ọbunkpọnkpọebenke ndinēmebiiwu,mbeọnābia.

26N'ihinaYHWHgābuntukwasi-obi-gi,Ọgēdebekwa ukwu-gikaagharaijideya

27Ebochi-kwa-laeziihen'akandioruru,Mbeọdin'ike aka-Giimeya

28Asi-kwa-laibe-gi,Je,laghachi,maechikam'gēnye; mgbeịnwereyan'akagị.

29Echelaiheọjọmegideibe-gi,N'ihinaonēbina ntukwasi-obin'akukugi.

30Ginanwokealusalaọgùn'efu,Maọburunaomejọrọ giiheọjọ

31Ekwolaonye-nkpabuekworo,arọputa-kwa-laotùnime uzọ-yanile.

32N'ihinaihe-árún'anyaJehovakaonyenēwezugaonweyabu:Man'akandieziomumekanzuzo-yadi

33Ọbubu-ọnuYHWHdin'ulondinēmebiiwu:MaebeobibinkendieziomumekaỌnāgọzi

34N'ezieọnākwandinākwaemò:MaỌnēnyendidi ume-alan'obiamara

35Ndimaraihegēketansọpuru:Manbuli-elunkendinzuzukaiherebu.

ISINKE4

1Unuumu-ntakiri,nuruidọ-aka-na-ntinkenna,nēlekwa anyaimaranghọta.

2N’ihinaanamenyeunueziozizi,unuahapụlaiwum.

3N'ihinaabụmnwa-nwokenkennam,Onyedinronanke náníyahururin'anyan'anyannemkam'bu

4Ọzíkwaramihe,sim,Kaobi-gijideokwumnile:Debe ihenileM'nyeren'iwu,wedindu

5Nwetaamam-ihe,nwetanghọta:echefulaya;Ewepukwa-lan'okwunilenkeọnum

6Ahapụlaya,ọga-echebekwagị:hụyan'anya,ọgaechebekwagị.

7Amamihebuisiihe;n'ihinkanwetaamam-ihe:Were kwaihe-nnweta-ginilenwetanghọta

8Welieyaelu,ọgēbulikwagi:Ọgāsọpurugi,mbei nābakuya

9Ọgēnyeisi-giihe-ichọ-nmankeamara:Okpu-ezenke ebubekaọgēnyen'aka-gi.

10Nụrụ,nwamnwoke,narakwaokwumnile;arọnilenke ndu-gigābakwauba

11N'uzọamam-ihekam'zíworogi;Eduwomgin'uzọziri ezi

12Mbeinēje,agaghi-akpachinzọ-ukwu-gi;mambeināba ọsọ,igaghi-asungọngọ.

13Jisieidọ-aka-na-ntiike;ekwelaya:debeya;n'ihinaya onwe-yabundu-gi

14Abàlan'uzọndinēmebiiwu,Abà-kwa-lan'uzọndi nēmebiiwu

15Zereya,agabigalaya,sin'ebeọnọchigharia,gabiga

16N'ihinahaadighi-araruura,maọburunahaemeghiihe ọjọ;ewewezugaura-ha,maọburunahaemeghikaufọdu da

17N'ihinahanērinrinkeajọomume,nāṅukwamanyavinenkeihe-ike

18Maokporo-uzọndieziomumedikaìhènēnwuenwu, Nkenēnwukarikarirueubọchizuruokè.

19Uzọndinēmebiiwudikaọchichiri:Haamaghiiheha nāsungọngọ

20Nwam,ṅantin'okwumnile;Tọnti-gin'alan'okwum nile

21Ekwelakahasin'anya-giabuawezugaonwe-ha;Debe han'etitiobi-gi.

22N'ihinandudirindināchọtaha,Naaru-arunkeanuaru-hanilekahabu

23Debeobi-gin'obi-yanile;n'ihinasitenayakaokwu nilenkendusiputa

24Wepun'arugiọnunēweghariuche,Mekwakaebubereọnubagọabagọdianyan'arugi

25Kaanya-giabualekwaanya,Kaanya-giabualekwa n'iruginke-ọma

26Tughariauchen'uzọukwu-giabua,Kauzọ-ginile guzosiekwaike

27Ewezugalaonwe-gin'aka-nrima-ọbun'aka-ekpe:Wepu ukwu-gin'iheọjọ

ISINKE5

1Nwam,ṅantiamam-ihem,tọkwanti-gintinanghọtam; 2Kaiwetukwasiuchen'obi,Kaebubere-ọnu-giwedebe ọmuma-ihe

3N'ihinaebubere-ọnunwayinābughinwunye-yanāsusa dikaububọ-manu-aṅu,Ọnu-yadikwairekarimanu.

4Maọgwugwu-yadiiludikawormwood,Ọdikwankọ dikamma-aghairuabua.

5ukwu-yaabuanāridarueọnwu;Nzọ-ukwu-yanējidesi ala-mọ

6Kaiwegharaitughariuchen'uzọndu,Uzọ-yanile nāgaghari,Iwegharaimaha.

7Maubuanurum,unuumu-ntakiri,unuewezuga-kwa-la n'okwunilenkeọnum

8Meekauzọ-gisin'ebeọnọdianya,Aru-kwa-lansoọnuuzọulo-ya;

9KaIwegharainyendiọzọnsọpuru-Gi,Nyekwandi nēmebiiwuarọ-gi

10Kaewegharaijundialaọzọafọn'àkù-gi;nandọbu-gi niledin'uloonyealaọzọ;

11Iwenēruújún'ikpe-azu,mbeanu-aru-ginaaru-gi gērichapu;

12Si,Òleotúm'siworoasìidọ-aka-na-nti,naobim lelìworoiba-nba;

13Maegeghmntin'olundi-ozizím,M'wetọghikwantim n'alanyendinēzímihe.

14Ọfọdurum'nānọn'iheọjọnilen'etitinkpọkọtana nkpọkọta

15Ṅuamirisiteren'olùlù-gi,Namirinērùrùnkesitere n'olùlù-mirinkeakagi

16Kaisi-iyi-Ginileabasawon'èzí,Kaosimirimiridikwa n'èzínile.

17KahaburunáníGi,Makahaburundi-ọbìan'etitigi

18Kaiheagọziriagọzikaisi-iyi-gibu:Werekwanwunye idinanwataṅuriaọṅu.

19Kaọdikanneelenkenāhun'anyananne-mbadanātọ utọ;kaara-yanējugiafọmbenile;kaewewereihun'anya-yadigiutọmbenile.

20Maginimeregi,nwam,n'ihinanwayialaọzọgāragi utọ,naọbukwan'obinkeonyealaọzọkaọgābu?

21N'ihinauzọnilenkemadudin'iruanyaJehova,Ọ nātugharikwanzọ-ukwu-yanile

22Ajọomume-yagējideonyenēmebiiwun'onwe-ya,Ọ bukwaudọnilenkenmehie-yakaagājideya.

23Ọgānwunēnweghiidọ-aka-na-nti;Ọbukwan'ubanke uche-yabagọrọabagọkaọgāgahie

ISINKE6

1Nwam,ọburunaibaonye-iyì-giaka,Ọburunaiwere onyealaọzọtieaka-gi;

2Ejiwookwunilenkeọnu-gijidegi,wereokwunilenke ọnu-gijidegi

3Menkaubua,nwam,naputakwaonwe-gi,mbeibatara n'akaeyì-gi;je,wedaonwe-gin'ala,mahueyì-gi

4enyelaanya-giabuaura,enye-kwa-laanya-uran'anya-gi.

5Naputaonwe-gidikanne-nnan'akaonye-nchu-àjà,Na dikaanu-ufen'akaonye-nzuzu

6Jekurundanda,onye-ume-ngwu;tukwasinuuchen'uzọyanile,wemaraihe:

7Nkenēnweghionye-ndú,ma-ọbuonye-ndú,ma-ọbu onye-isi;

8Ọnēdoziihe-oriri-yanambeokpom-ọku,Ọnāchikọta kwanri-yanaowuwe-ihe-ubi.

9Rùeolembekaigāraruura,gionye-ume-ngwu?òlembe igēsin'ura-gibilie?

10Ọzọkwa,uranwantī,urantàntà,nbakirintànkeaka abuadinaala:

11Otúakaobeye-gigābiadikaonyenējeije,nankpà-gi dikaonye-njikere.

12Onye-nzuzu,búonyenēmebiiwu,nējiọnubagọrọ abagọnējeije

13Ojianya-yaabuatuaaku,nējiukwu-yakwueokwu, nējinkpisi-aka-yanēzíihe;

14Ihe-nbagọdin'obi-ya,Ọnēchèajọomumembenile;Ọ nāghaesemokwu

15N'ihinkakanhuju-anya-yagābianamberede;na mberedekaagābajiya,nēnweghingwọta

16IheisiindiakaJehovanākpọasì:e,ihe-árún'anyaasa kahabu

17Ileanya-npako,ireokwu-ugha,naakanāwusiọbara nēmeghiiheọjọ;

18Obinkenēchèèchìchèọjọ,búukwu-ukwunkenābaọsọ imeiheọjọ;

19Onye-àmàokwu-ughankenēkwuokwu-ugha,Naonye nāghaesemokwun'etitiumu-nna-ayi

20Nwam,debeiwunna-gi,arapu-kwa-laiwunne-gi;

21Kegidehan'obi-gimbenile,Keehan'olu-gi.

22Mbeinēje,ọgēdurugi;mbeināraruura,ọgēdebegi; mambeinēteta,ọgāgwagiokwu

23N'ihinaiheenyeren'iwubuoriọna;maiwubuìhè;ma iba-nbankeidọ-aka-na-ntibuuzọndu:

24Ichebegikaipuan'akanwayinēmebiiwu,N'ihiire-utọ nkeirenkenwanyinābughinwunye-gi.

25Achọlaima-nma-yan'obi-gi;ekwe-kwa-lakaoweregi werenkuanya-yachirigi

26N'ihinaọbun'akanwanyinākwaikokaejiworomeka nwokeban'ibéachicha:Ọzọ,nwayinākwaikogāchuta ndudiokéọnu-ahia

27Madu,ọgābuọkun'obi-ya,mauwe-yaagaghi-esure ọku?

28Madu,ọgābun'eluichekunēreọkuijeije,Maọbu ukwu-yaabuanēreọku?

29Yamere,onyenābakurunwunyeibe-ya;onyeọbula nēmetuyaakaagaghi-aguyan'onyenēmeghiiheọjọ

30Maduadighi-eledaonye-orianya,Ọburunaozuruori imekaafọjunkpuru-obi-yambeagunāguya;

31Maọburunaachọtaya,ọgākwughachiokpukpuasa; ihenilenkeulo-yakaọgēnye.

32Maonyeọbulankeyananwayinākwaiko,uchekọrọ ya:onyenēmeyanēbibinkpuru-obi-ya

33Ọnyànaihe-iherekaọgēnwe;agaghi-ehichapụkwaitauta-ya

34N'ihinaekworobuọnumamadu:N'ihinkaọgaghienweọmikon'ubọchiibọ-ọbọ

35Ọgaghi-ahuihe-nbaputa;ọgaghi-enwekwaizu-ike,ọ buezienainēnyeọtutuonyinye

ISINKE7

1Nwamnwoke,debeokwumnile,debekwaihenile M'nyeren'iwun'aka-gi

2DebeihenileM'nyeren'iwu,wedindu;Iwumdikwaka appleanya-gi

3Keehan'elunkpisi-aka-gi,dehan'elutablenkeobi-gi

4Siamam-ihe,nwa-nnemnwayikaibu;Kpọkwanghọta nwanyiikwu-gi:

5Kahawechebegikaipuan'arunwanyialaọzọ,N'aka ọbìankenēkwuokwuire-utọ.

6N'ihinan'eluwindownkeulomkam'sinauwe-nwudam legideanya;

7M'wehun'etitindinēnweghiuche,Achọputamn'etiti umu-okorọbia,otùnwa-okorọbiankeamaghi-ihe; 8Ọnāgabigan'amádin'akukunkuku-ya;owejen'uzọ ulo-ya;

9N'ochichiri,n'anyasi,n'abaliojinan'ọchichiri:

10Ma,le,otùnwayizutereya,búuwe-oyiyinkenwanyi nākwaiko,nkedikwaaghughọ; 11(Ọbuokéolu,nēwekwaisiike;

12Ubuaọnọn'èzí,ubuan'amá,nēcheanwun'akukunile.)

13Owejideya,sutuyaọnu,wereiru-ujọsiya, 14Enweremàjà-udon'akam;takam'kwughachiworo nkwamnile.

15N'ihinkakam'putaraizutegi,ichọiru-ginke-uku,m'we chọtagi

16chiriwomihe-nkpuchinkeihe-ọkpukpa,naiheawara awara,wereeziákwàọchankeIjiptchọihe-ndinam

17Mwerewomyrrhnaaloenacinnamonsureihe-ndinam ísìutọ.

18Bianu,kaafọjuayirueututu:Kaayiwereihu-n'anya meonwe-ayiobi

19N'ihinanwokeahuanọghin'ulo,ojewoijedianya;

20Owerewoakpaegon'aka-ya,ọgālakwan'ubọchiakara àkà

21Ojikwaọtutuokwumaranmamekaọdada,Owere kwaire-utọnkeebubere-ọnu-yaabuamegideya

22Ọnēsoyan'azungwangwa,dikaehinējeibu,Ma-ọbu dikaonye-nzuzun'idọakanantinkeosisi;

23Ruembeọbànētipuimeju-ya;dikannunusiagbaọsọ ban'ọnyà,maọmaghinaọbun'ihindu-ya

24Maubuagemnti,unuumu-ntakiri,ge-kwa-nunti n'okwunilenkeọnum

25Ekwelakaobi-gilaghachin'uzọ-yanile,akpafu-kwa-la n'uzọ-yanile.

26N'ihinaọkwatuwoọtutundiemeruworoaru:E,ọtutu ndi-dikeebuworositenaya

27Ulo-yabuuzọala-mọ,N'iridarueime-ulonilenke ọnwu

ISINKE8

1Amam-ihe,ọbughinkpu?Nghọtanētiyekwaolu-ya?

2Ọnēguzon'eluebedielu,N'akukuuzọn'ebenilenke okporo-uzọ

3Ọnētinkpun'ọnu-uzọ-ama,N'oghereobodo,nanbata n'ọnu-uzọ

4Unu,unu,kam'nākpọku;maolumdikwaumunkemadu

5Unundinēnweghiuche,ghọtaamam-ihe:Ọzọ,unundinzuzu,burunundinwereobiamam-ihe.

6Nụrụ;n'ihinam'gākwuokwubayereihedinma;Ọghe ebubere-ọnumabuagābukwaiheziriezi

7N'ihinaọnumgēkwuezi-okwu;Ihe-árúkaihe-árúnke ebubere-ọnumabuabu

8Okwunilenkeọnumdin'eziomume;ọdighiihe gbagwojuruanyama-ọbunkebagọrọabagọdinimeha

9Hanilediọchan'anyaonyenāghọtaihe,Habukwandi ziriezin'ebendināchọtaihe-ọmumanọ.

10Naraidọ-aka-na-ntim,ọbughiọla-ọcha;naihe-ọmuma kariọla-edoarọputaraarọputa

11N'ihinaamam-ihedinmakariruby;naiheniileanaachọsiikeagaghịatụnyereya.

12Muonwemamam-ihenēbin'amam-ihe,Ọbukwa ọmuma-ihediicheichediicheichekam'huworo.

13EgwuYHWHbuikpọiheọjọasì:Npako,nanpako,na uzọọjọ,naọnunēkwuokwu,kam'kpọworoasì

14Munwendum-ọdu,naamam-ihedikwanma:Mu onwembunghọta;Enweremike.

15N'akamkandi-ezebueze,Ndi-isinēkwukwaikpéziri ezi

16ỌbuMukandi-isināchiachi,ndiamaraaha-ha,bú ndi-ikpenilenkeuwa

17Ahurumndināhumn'anya;Mandināchọmn'isi-ututu gāchọtam

18Àkùnansọpurudin'akam;e,àkùna-adịgideadịgidena eziomume.

19Nkpurumdinmakariọla-edo,e,kariọla-edoanuchara anucha;naihemnwetarakariaọla-ọchaarọputaraarọputa 20M'nējeijen'uzọeziomume,N'etitiuzọnilenkeikpé;

21KaM'wemekandināhumn'anyaketaihe;M'gēmeju kwaàkù-ha

22YHWHnwetaramnanmaliteuzọ-Ya,Tutuọlu-Yanile sitenambeebighi-ebigaraaga

23Ewelirimsitenambeebighi-ebi,sitenanmalite,maọbumbeọbulauwadi.

24Mambeobu-mirinādighi,ewemekam'puta;mbeọ dighiisi-iyijuputaranamiri

25Tutuugwuebie,Tutuugwukam'meworo;

26MambeỌkēmeghiuwa,ma-ọbuubinile,Ma-ọbu akụkụkachasielunkeájánkeuwa

27MbeỌdozirielu-igwe,Muonwemnọn'ebeahu:Mbe Odoroihe-nbabàn'eluobu-miri;

28MbeOmerekaigwe-ojiguzosieiken'elu:MbeOmere kaisi-iyinilenkeobu-miridiike;

29MbeOnyereokéosimiriiwu-Ya,Kamiriweghara igabigaiheOnyeren'iwu:MbeOdorontọ-alanilenke uwa;

30M'wenọye-kwa-rayan'akuku-ya,dikaonyeyanaya tolitere:M'weburuihenātọYautọkwa-ubọchi,nāṅuri kwaọṅun'iruYambenile;

31Ọnāṅurin'ebe-obibinkeuwa-Ya;ihenātọmutọdikwa n'ebeumumadunọ

32Maubuagemnti,umu-ntakiri:N'ihinaihenāgarankeọmakandinēdebeuzọmnilebu

33Nurunuidọ-aka-na-nti,nwekwaamam-ihe,aju-kwa-la ya.

34NgọzinādirinwokeahuNkenānuokwum,Nkenēche nchekwa-ubọchin'ọnu-uzọmnile,nēchekwaawara-uzọ nkeọnu-uzọmnile

35N'ihinaonyenāchọtamnāchọtandu,Ọgēnwetakwa amaran'iruJehova

36Maonyenēmehiemegidemnēmehienkpuru-obi-ya: Ndinilenākpọmasìnāhuọnwun'anya

ISINKE9

1Amam-iheewuwoulo-ya,owewaputaogidi-yaasa; 2Obuwoanu-ulo-ya;ọgwakọtawomanya-vine-ya;o dozi-kwa-ratable-ya

3Ozigawoumu-abọghọ-yandinyom:Ọnētinkpun'ebedi elunkeobodo;

4Onyenēnweghiuche,yachigharian'ebea:Maonye nwerenghọtakaọnāsi, 5Bia,rieufọdunimenrim,ṅukwaufọdunimemanya-vine nkem'gwakọtara.

6Rapundi-nzuzu,dindu;jekwan'uzọnghọta.

7Onyenābaonyenākwaemònbanābàraonwe-yaihere: Ọzọ,onyenābaonyenēmebiiwunbanēnwetantipia

8Abaralaonyenākwaemòmba,kaọwegharaikpọgiasì: Basionyemaraihenba,ọgāhukwagin'anya

9Nyeonyemaraiheakananti,maọgāmakari:zíonye eziomume,ọgābakwan'ọmuma-ihe

10Nmaliteamam-ihekaegwuYHWHbu:Ọmumanke onyensọbukwanghọta.

11N'ihinasitenaMukaubọchi-gibauba,arọnkendu-gi gābakwauba

12Ọburunaimaraihe,igāmaraonwe-gi:Maọburunai nākwaemò,nánígionwe-gigēbuya

13Nwayibagọrọabagọn'obinābauja:ọbuonye nēnweghiuche,ọmaghikwaiheọbula.

14N'ihinaọnānọdun'ọnu-uzọulo-ya,N'oche-ezen'ebedi elunkeobodo;

15Ịkpọndịnjemna-agakpọmkwemn’ụzọha:

16Onyenēnweghiuche,yachigharian'ebea:Maonye nwerenghọta,ọsiya,

17Mmiriezuruezuna-atọụtọ,Maachịchaana-erina nzuzona-atọụtọ

18Maọmaghinandinwuruanwunọn'ebeahu;nanandị ọbịayanọn’imeimealammụọ.

ISINKE10

1IluSolomonNwankemaraihenēmekanna-yaṅuria: Manwa-nzuzunwa-nwokebuiru-újúnne-ya

2Àkùnkenmebi-iwunābaraiheọbula:Maeziomume nānaputan'ọnwu

3YHWHagaghi-ekwekankpuru-obindieziomumenwua: MaỌnātufuàkùnkendinēmebiiwu.

4Ọbuobeyekaọbu,búonyenēmekaakadiume-ala n'obimeihe:Maakandidiuchunēmeọgaranya

5Nwankemaraihekaonyenāchikọtan'ogeokpomọkụbu: Maonyenāraruuranaowuwe-ihe-ubibunwanēwetaihere 6Ngọzidin'isionyeeziomume:Maihe-ikenēkpuchiọnu ndinēmebiiwu.

7Iheagọziriagọzikanchetankeonyeeziomumebu:Ma ahandinēmebiiwugāreure

8Onyeobi-yamaraihegānaraiheenyeren'iwu:Maonyenzuzunkenēkwuokwuọbulagāda

9Onyenējeijen'izi-ezinējegharin'ezie:Maonye nēwezugauzọ-yanilekaagāmara

10Onyenējianyankpukpunēwetaihe-nwuta:Maonyenzuzunkenēkwuọnugāda

11Isi-iyinkendukaọnuonyeeziomumebu:Maihe-ike nēkpuchiọnuonyenēmebiiwu

12Ikpọ-ironēbuliise-okwu:Maihu-n'anyanēkpuchi nmehienile

13N'ebubere-ọnuonye-nghọtakaanāchọtaamam-ihe:Ma nkpa-n'akadiriazuonyeamaghi-ihe-ya.

14Ndi-amam-ihenākpakọbaihe-ọmuma:Maọnundinzuzudinsontipia

15Àkùọgaranyabuobodo-yasiriike:Nbibinkeobeyebu obeye-ya

16Ndọbunkeonyeeziomumenādọbuonwe-yan'ọlu nēwedandu:Nkpurunkeonyenēmebiiwunēwetanmehie.

17Onyenēdebeidọ-aka-na-ntikaỌnọn'uzọndu:Ma onyenājuiba-nbanēhieuzọ.

18Onyenējiebubere-ọnuokwu-ughazobeikpọ-asì,Onye nēkwukwaokwu-ughabuonye-nzuzu

19N'ọtutuokwuọdighinmehienākọ:Maonyenēbochi ebubere-ọnu-yaabuabuonyemaraihe.

20Ọla-ọchaarọputaraarọputakaireonyeeziomumedi: Obindinēmebiiwubuihentà

21Ebubere-ọnuonyeeziomumenāzùọtutumadu:Ma ndi-nzuzunānwun'ihienweghiamam-ihe

22NgọziJehova,ọnēmeọgaranya,Ọdighi-atukwasikwa yaihe-nwuta

23Ọdikaihe-ọchìn'anyaonye-nzuzuimeiheọjọ:Ma onye-nghọtanwereamam-ihe.

24Okéegwuonyenēmebiiwugābiakwasiya:Maihe nāguonyeeziomumekaagēnye

25Dikaokéifufesiaga,otúakaonyenēmebiiwuadighiadikwa:Maonyeeziomumebuntọ-alaebighi-ebi

26Dikamanya-vinebaraukasidi,nadikaanwuru-ọkusi din'anya,Otúakaonye-ume-ngwudin'ebendinēzigaya nọ

27EgwuYHWHnēmekaubọchidiogologo:Maarọndi nēmebiiwukaagēmekahadinkpunkpu.

28Olile-anyaonyeeziomumegābuọṅù:Maolile-anya ndinēmebiiwugālan'iyì

29UzọJehovabuikedirindiziriezi:Mantipiagādirindi nāluajọihe

30Agaghi-ewezugaonyeeziomumeruembeebighi-ebi: Mandinēmebiiwuagaghi-ebin'uwa.

31Ọnuonyeeziomumenēbuamam-iheputa:Maagēbipu irebagọrọabagọ

32Ebubere-ọnuonyeeziomumemaraihenātọutọ:Ma ọnuonyenēmebiiwunēkwuokwubagọrọabagọ

ISINKE11

1Ihe-ọsìsìokwu-ughabuihe-árún'anyaJehova:MaiheosìsìziriezibuihenātọYautọ.

2Mbenpakonābia,mbeahukaiherenābia:Man'akandi diume-alan'obikaamam-ihedi

3Isọ-ezinkendiziriezigēduziha:Mabagọndinēmebi iwugēkpochapuha

4Àkùadighi-abaurùn'ubọchiiwe:Maeziomume nānaputan'ọnwu.

5Eziomumenkeonyezuruokègēdoziuzọ-ya:Maonye nēmebiiwugādan'ajọomume-ya.

6Eziomumenkendiziriezigānaputaha:Mandinēmebi iwukaagējiden'ihe-efunkeakaha

7Mbeonyenēmebiiwugānwu,olile-anya-yagālakwa n'iyì:Ọzọ,olile-anyandinēmebiiwualawon'iyì.

8Anānaputaonyeeziomumen'ahuhu,Maonyenēmebi iwunābian'ọnọdu-ya

9Onye-iru-abuan'ọnu-yanēbibiabata-obi-ya:Ma n'ọmumakaagējinaputaonyeeziomume

10Mbeọnāganke-ọman'ebeonyeeziomumenọ,obodo nāṅuri:Ọzọ,mbendinēmebiiwunālan'iyì,iti-nkpudi

11N'ihingọzinkendiziriezikaobodoahunēbuli:Maọ buọnundinēmebiiwukaanākwatuya.

12Onyeamam-ihetọbọrọn'efunājuabata-obi-yaanya: Maonye-nghọtanābankiti

13Onyenābaukanēkpugheihe-nzuzo:Maonyemọ-ya nkekwesirintukwasi-obinēkpuchiokwu.

14N'ebeọdighindum-ọdunādighi,ndinilediicheiche nāda:Man'iba-ubankendi-ndukanzọputadi.

15Onyenābaonyealaọzọàmàgāmaya:Ọzọ,onyenākpọ iba-aka-haasìkwesirintukwasi-obi

16Nwayinkenēmeamaranējidensọpuru:Ọzọ,ndidiike nējideàkù.

17Onye-eberenēmenkpuru-obi-yaeziihe:Maonye nēnweghiobi-eberenākpabuanu-aru-ya

18Onyenēmebiiwunāluọluaghughọ:Maonyenāghaezi omumekaọgābuugwọ-ọlukwesirintukwasi-obi

19Dikaeziomumenābandu:Otúakaonyenāchuiheọjọ nāchuyarueọnwu-ya

20Ihe-árún'anyaJehovakandiobi-habagọrọabagọbu: Mandiziriezin'uzọ-habuihenātọYautọ.

21Ọburunaejikọtaakan'aka,agaghi-aguonyenēmebi iwun'onyenēmeghiiheọjọ:Mankpurundieziomumeka agānaputa.

22Dikaiheọla-edonkedin'imiezì,Otúakanwayimara nmankenēnweghiuchedi

23Ọchichọonyeeziomumebunáníeziihe:Mancheritairundinēmebiiwubuọnuma

24Onwereonyenēfesa,nābakwauba;ọbukwaonye nēbochikaririihekwesirintukwasi-obi,maọnādawo ogbenye

25Agēmekankpuru-obinkenēmeonwe-yakaọmaabuba: Ọzọ,onyenāṅumirikaagēme-kwa-raonwe-yamiri.

26Onyenēbochiọka,ndimgākọchaya:Mangọzigādi n'isionyenēreya

27Onyenāchọeziihenāchọtaamara:Maonyenāchọihe ọjọ,ọgābiakuteya

28Onyenātukwasiobin'àkù-yagāda:Maonyeeziomume gāwaifurudikaalaka.

29Onyenākpabuulo-yagēketaifufe:Ọzọ,onye-nzuzu gāburuonyeobi-yamaraiheorù

30Nkpurunkeonyeeziomumebuosisinkendu;Ọzọ, onyenāritankpuru-obidinma

31Le,agēnyeghachionyeeziomumen'uwa:karikwandi nēmebiiwunaonye-nmehiekari.

ISINKE12

1Onyenāhuidọ-aka-na-ntin'anyanāhuihe-ọmuman'anya: Maonyenākpọiba-nbaasìbuonye-nzuzu

2Ezimadunānatairu-ọman'akaYHWH:Maonyenēchè èchìchèọjọkaỌgāmaikpe

3Ọbughinmebi-iwuagaghi-emekamaduguzosieike:Ma nkpọrọgwuonyeeziomumeagaghi-ewezugayan'ọnọduya

4Nwayinkenēmeeziomumebuokpu-ezedi-ya:Ma nwanyinkenēmeiheredikaire-uren'ọkpukpu-ya.

5Echichendieziomumeziriezi:Mandum-ọdunilenke ndinēmebiiwubuaghughọ

6Okwunilenkendinēmebiiwunēcheanwukahaburu ọbara:Maọnundiziriezigānaputaha

7Ewekwatuwondinēmebiiwu,mahaadighi-adi:Maulo ndieziomumegēguzosiike

8Kaagājamadudikaamam-ihe-yasidi:Maonyeobi-ya bagọabagọ,agāledaya.

9Onyeanāsọpuru,nkenwereorù,dinmakarionye nāsọpuruonwe-ya,nanrikọrọya

10Onyeeziomumenēlekwasinduanu-ulo-yaanya:Ma obi-eberenilenkendinēmebiiwubuihe-ebere.

11Onyenāluubi-ya,afọgējuyaafọ:Maonyenējesondiefubuuche-ihe-nzuzu.

12Onyenēmebiiwunāchọubunkendinēmebiiwu:Ma nkpọrọgwundieziomumenāminkpuru

13N'ihinjehienkeebubere-ọnu-yakaejiworon'ọnyà:Ma onyeeziomumegēsinankpabuputa.

14Afọgējumaduafọn'eziihesiten'ihe-omumenkeọnuya:Ọbukwankwughachiakamadukaagēnyeghachiya

15Uzọonye-nzuzuziriezin'anya-ya:Maonyenēge ndum-ọdubuonyemaraihe

16Ewemaraiweonye-nzuzuubua:Maonye-nghọta nēkpuchiihere

17Onyenēkwuezi-okwunēgosieziomume:Maonye-àmà ughanēgosiaghughọ.

18Onwereonyenēkwuokwudikandupunkemma-agha: Mairendimaraihebuihenādighi-aka-naputa

19Ebubere-ọnuezi-okwugāguzosiikeruembeebighi-ebi: Maọbunáníntàkaireokwu-ughadi

20Aghụghọdin'obindinēchèiheọjọ:Mandināduudoka ọṅùdiri.

21Iheọjọagaghi-adakwasionyeeziomume:Mandi nēmebiiwugējuputan'iheọjọ

22Ihe-árún'anyaJehovakaebubere-ọnuokwu-ughabu: MandinēmeeziomumebuihenātọYautọ

23Onyenwereeziuchenēkpuchiihe-ọmuma:Maobindinzuzunēkwusaihe-nzuzu.

24Akandidiuchugāchi:Maonye-ume-ngwugānọ n'okpuruusu-ndi-agha

25N'obimadunēmekanba-aka-yadada:Maeziokwu nēmekaọṅuria

26Onyeeziomumediukukariibe-ya:Mauzọndinēmebi iwunārafuha.

27Onye-ume-ngwuadighi-asaiheọweren'ichu-ntá:Ma àkùnkeonyediuchudiokéọnu-ahia

28N'uzọeziomumekandudi;Ọnwuadighikwan'uzọ-ya.

ISINKE13

1Nwankemaraihenānuidọ-aka-na-ntinna-ya:Maonye nākwaemòadighi-anuiba-nba

2Madugērieziihesitenankpuruọnu-ya:Mankpuru-obi ndinēmebiiwugēriihe-ike

3Onyenēdebeọnu-yanēdebendu-ya:Maonyenēmeghe ebubere-ọnu-yaabuagālan'iyì.

4Nkpuru-obinkeonye-ume-ngwunāchọ,maonweghiihe ọbula:Maagēmekankpuru-obindidiuchumaraabuba.

5Onyeeziomumenākpọokwu-ughaasì:Maonyenēmebi iwubuihe-árú,wenweihere

6Eziomumenēdebeonyeziriezin'uzọ:Maajọomume nākwatuonye-nmehie.

7Ọdionyenēmeonwe-yaọgaranya,maonweghiiheọ bula:Onwereonyenēmeonwe-yaobeye,maonwereàkù uku

8Ihe-nbaputankendumadubuàkù-ya:Maobeyeadighianuiba-nba.

9Ìhènkeonyeeziomumenāṅuri:Maoriọnandinēmebi iwukaagēmenyu

10Nánínpakokaise-okwunēsiputa:Man'akandiezi omumekaamam-ihedi

11Àkù-àkùnkeanējighi-efuputagālalata:Maonyenēji ndọbunāchikọtaihegābauba.

12Olile-anyankeanēreogologoogenēmekaobināria ọria:Mambeọchichọahunābia,ọbuosisinkendu.

13Onyenēledaokwu-Yaanya,agēmekaọlan'iyì:Ma onyenātuegwuiheenyeren'iwukaagākwughachiya

14Isi-iyinkendukaiwuonyemaraihebu,isin'ọnyànile nkeọnwuwezugaonwe-ya.

15Ezinghọtanēnyeamara:Mauzọndi-njehiesiriike

16Onyeọbulankenwereeziuchejiihe-ọmumameihe: Maonye-nzuzunēkpugheuchebagọrọabagọ-ya

17Onye-ozinēmebiiwunādabàn'iheọjọ:Maonye-ozi nkekwesirintukwasi-obibunzọputa.

18Ubi-n'alanaiheregādirionyenājuidọ-aka-na-nti:Ma onyenānuiba-nbakaanāsọpuru

19Ọchichọnkeemezurunātọnkpuru-obiutọ:Maọbuiheárún'anyandi-nzuzuisin'iheọjọwezugaonwe-ha

20Onyenējesondimaraihegāmaihe:Maeyìndi-nzuzu kaagēmekahalan'iyì.

21Iheọjọnāchundi-nmehie:Mandieziomumeka agēkwughachieziihe

22Ezimadunārapuruumuumu-yaihe-nketa:Ọbukwa àkùnkeonye-nmehiekaanēdobereonyeeziomume

23Ọtutuihe-oriridin'ubindi-obeye:Maọdinkenēbibi n'ihiikpe-ikpé.

24Onyenēbochinkpa-n'aka-yanākpọnwa-yanwokeasì: Maonyenāhuyan'anyanādọyaakanantimbenile

25Onyeeziomumenēriiherueafọafọnkenkpuru-obi-ya: Maafọndinēmebiiwugākọrọya

ISINKE14

1Nwayiọbulankemaraihenēwuulo-ya:Maonye-nzuzu jiaka-yanilekwatueya.

2Onyenējeijen'izi-ezi-yanātuegwuYHWH:Maonye nēwezugaonwe-yan'uzọ-yanilenājuYaanya

3N'ọnuonye-nzuzukankpa-n'akankenpakodi:Ma ebubere-ọnundimaraihegēdebeha

4N'ebeehinādighi,ebe-ndina-ndinadiọcha:Maọtutuiheọmumenēsiten'ikeehi.

5Onye-àmànkekwesirintukwasi-obiagaghi-ekwuokwuugha:Maonye-àmàokwu-ughanēkwuokwu-ugha

6Onyenākwaemònāchọamam-ihe,maọdighi-achọtaya: Maọmuma-ihedinfen'ebeonyenāghọtaihenọ

7Sin'iruonye-nzuzupua,MbeInāmataghiebubere-ọnu nkeihe-ọmumanimeya.

8Amamihenkeonye-nghọtabuighọtauzọ-ya:Mabagọrọ abagọnkendi-nzuzubuaghughọ.

9Ndi-nzuzunākwanmehieihe-ọchì:Man'etitindiezi omumekaamaradi

10Obiamawoilu-ya;Ọzọ,onyealaọzọadighi-ekereòkè n'ọṅù-ya.

11Ulondinēmebiiwukaagākwatu:Maebe-obibinkendi ziriezigāmaifuru

12Uzọdinkeziriezin'anyamadu,Mansọtu-yabuuzọ nilenkeọnwu

13Ọbunán'ọchìkaobinēwuta;Maọgwụgwụnkeobiụtọ ahụbụịdịarọ

14Onyenādaghachiazun'obigējuputan'uzọ-ya:Ọzọ,afọ gējuezimadusitenaya.

15Onyenēnweghiuchenēkwereokwunileọbula:Ma onye-nghọtanēlegideije-yaanyanke-ọma

16Onyemaraihenātuegwu,sin'iheọjọwezugaonwe-ya: Maonye-nzuzunēweọku,wetukwasiobi.

17Onyenēweiwengwangwanēmeihe-nzuzu:Ọzọ,onyenzubeọjọkaanākpọasì.

18Ndinēnweghiuchenēketauchebagọrọabagọ:Mandi nwereeziucheewerewoihe-ọmumakpuchieokpu-eze

19Ndiọjọnādan'irundi-ọma;Ndinēmebiiwunọkwa n'ọnu-uzọ-amandieziomume.

20Ọbunáabata-obi-yakaanākpọobeyekaọbu:Ma ọgaranyanwereọtutueyì

21Onyenājumadu-ibe-yanēmehie:Maonyenēmere obeyeebere,onyeihenāgaranke-ọmakaọbu

22Ọbughindinēchèiheọjọadighi-akpafu?Maeberena ezi-okwugādirindinēchèeziihe

23N'imendọbunileọbulaurùdi:Maokwuebubere-ọnu nēwetanánín'iyì.

24Okpu-ezenkendimaraihebuàkù-ha:Maihe-nzuzu nkendi-nzuzubuihe-nzuzu

25Onye-àmàezi-okwunānaputankpuru-obidiicheiche: Maonye-àmàaghughọnēkwuokwu-ugha

26N'egwuYHWHkantukwasi-obisiriikedi:Umu-Ya gēnwekwaebe-nbabà.

27Isi-iyinkendukaegwuYHWHbu,Isin'ọnyànilenke ọnwuwezugaonwe-ha

28N'iba-ubankendidiicheichekansọpuruezedi:Ma n'ọkọ-ihenkendimadukanbibinkeonye-isidi

29Onyenādighi-eweiweọsọsọnwerenghọtabarauba: Maonyemọ-yadingwanēbuliuche-nzuzu.

30Obizuruokèbundunkeanu-aru:Maire-urenke ọkpukpukaekworobu

31Onyenēmebuonyeewedaran'alanātaOnyenēmeya uta:Maonyenāsọpuruyanwereobi-eberen'aruobeye

32N'iheọjọyakaachupuruonyenēmebiiwu:Maonyeezi omumenwereolile-anyan'ọnwu-ya.

33Amam-ihenādinan'obionye-nghọta:Maihedin'etiti ndi-nzuzukaanēmekaamara

34Eziomumenēbulimba:Maihe-ita-utakanmehieburu ndiọbula

35Kaamaraezedin'ebeorùmaraihenọ:Maọnuma-yadi n'aruonyenēmeihere.

ISINKE15

1Ọzizadinronēmekaiwelaghachiazu:Maokwudiiche ichenēbuliiwe

2Irendimaraihenējiihe-ọmumawereziriezi:Maọnu ndi-nzuzunāwusiihe-nzuzu

3AnyaabuankeJehovadin'ebenile,nēlendiọjọnandieziihe

4Irenkeziriezibuosisinkendu:Manbapunimeyaka ire-yadinimemọ

5Onye-nzuzunājuidọ-aka-na-ntinkenna-ya:Maonye nānuiba-nbabuonyenwereuche

6N'uloonyeeziomumekaọtutuàkùdi:Man'ihe-omume nkeonyenēmebiiwukankpabudi

7Ebubere-ọnundimaraihenābasaihe-ọmuma:Maobi ndi-nzuzuadighi-emeotúa.

8Àjàonyenēmebiiwubuihe-árún'anyaJehova:Ma ekperendiziriezibuihenātọYautọ

9Ihe-árún'anyaJehovakauzọonyenēmebiiwubu:MaỌ nāhuonyenēsoeziomumen'anyan'anya

10Idọ-aka-na-ntidiarọn'aruonyenārapuuzọ:Maonye nākpọiba-nbaasìgānwu.

11Ala-mọnanbibidin'iruJehova:Ùnugēsikwaaṅakari obiumumadukari?

12Onyenākwaemòadighi-ahuonyenābayanban'anya: Ọgaghi-agakurukwandimaraihe

13Obinkenāṅuriọṅunēmeiru-utọ:Man'ihe-nbunkeobi nējijemọ.

14Obionye-nghọtanāchọihe-ọmuma:Maọnundi-nzuzu nāzùonwe-yan'ihe-nzuzu

15Ubọchinilenkeonyeewedaran'alajọrọnjọ:Maonye obi-yadiutọnērioririmbenile

16Ihentàn'egwuJehovadinmakariàkùukunankpabu nimeya

17Nri-erinkeahihiandun'ebeihu-n'anyadinma,Kariehi nkeakpọkọtaraakpọbanaikpọ-asìdinimeya.

18Onye-ọnumanākpaliise-okwu:Maonyenādighi-ewe iweọsọsọnēmekaise-okwudiire

19Uzọonye-ume-ngwudikaogigeogwu:Mauzọonye eziomumekaemeworokaọgheoghe

20Nwankemaraihenēmekanna-yaṅuria:Maonyenzuzunājunne-yaanya.

21b

22Maọdighindum-ọdunādighikaèchìchèèchìchè agwuwo:Man'ọtutundi-ndukaemeworokahaguzosie ike

23Ọṅùnātọmaduutọsiten'ọzizankeọnu-ya:Ọzọ,okwu ekwurunambe-ya,lekaosidinma!

24Uzọndudin'elun'ebeonyemaraihenọ,Kaowesina ala-mọdin'okpuruwezugaonwe-ya

25Jehovagēbibiulondi-npako:MaỌnēmekaókè-ala nkenwanyidi-yanwuruguzosieike

26Ihe-árún'anyaJehovakaèchìchèndinēmebiiwubu: Maokwunilenkendidiọchabuokwudiutọ.

27Onyenēnwenuanya-ukuurùnākpabuulo-ya;maonye nākpọonyinye-inata-iru-ọmaasìgādindu

28Obionyeeziomumenāhuiziza:Maọnundinēmebi iwunāwusiiheọjọ

29YHWHdianyan'ebendinēmebiiwunọ:Maekperendi eziomumekaỌnānu.

30Ìhènkeanyanātọobiutọ:Ọzọ,eziakukọnēmeka ọkpukpumaraabuba

31Ntịnkenānuiba-nbankendunānọgiden'etitindimara ihe

32Onyenājuidọ-aka-na-ntinājunkpuru-obi-yaanya:Ma onyenānuiba-nbanēnwetanghọta.

33EgwuYHWHbuidọ-aka-na-ntinkeamam-ihe;ọbu kwan'irunsọpurukaidi-umedi.

ISINKE16

1Nkwadebenkeobinimemadu,Naọzizaire,siterena Jehova

2Uzọnilenkemadudiọchan'anya-ya;maJehovanātùru mọ

3TukwasiJehovaọlu-Ginile,Echìchè-ginileeweguzosie ike.

4YHWHemewoOnwe-yaihenile:E,ọbunáonyenēmebi iwunyeubọchiiheọjọ

5Onyeọbulankeobi-yadielu,ihe-árún'anyaJehovakaọ bu:Ọburunaejikọtaakan'aka,ọgaghi-atayan'ajọ omume

6N'eberenaezi-okwukaejiworosachapuajọomume:Ọ bukwaegwuYHWHkamadugēsin'iheọjọwezuga onwe-ya

7MbeuzọnilenkemadunātọJehovautọ,Ọnēmekwa ndi-iro-YakahanaYadin'udo.

8Ihe-ntàn'eziomumedinmaKariihebaraubanke nēnweghieziomume

9Obimadunēchèuzọ-ya:MaYHWHnēdozinzọ-ukwuyanile

10OkwuChinekedin'ọnu-ọnueze:Ọnu-yaadighi-ejehie n'ikpé

11Ihe-osìsìziriezinaihe-osìsìziriezidiriJehova:Ọlu-Ya kaọtùtùnilenkeakpabu.

12Ọbuihe-árún'anyandi-ezeimeiheọjọ:N'ihinaezi omumekaemeworokaoche-ezeguzosieike

13Ebubere-ọnueziomumebuihenātọezeutọ;Hanāhu kwaonyenēkwueziomumen'anya

14Dikandi-oziọnwukaọnumaezedi:Maonyemaraihe nēdoziya.

15N'ìhènkeiruezekandudi;amara-Yadikwakaigweojinkemiri-ozuzoikpe-azu

16Ùnudinmanke-ukukaọdinmakariọla-edo!na inwetanghọtakariaarọputakariọla-ọcha!

17Uzọatuliriatulinkendiziriezibuisin'iheọjọwezuga onwe-ha:Onyenēdebeuzọ-yanēdebenkpuru-obi-ya.

18Npakonāgan'iruntipia,Mọnpakonāgakwan'iru ọnwuda

19Ọdinmakamọdiume-alan'obisorondidiume-ala n'obi,Kariisondi-npakonēkesaihe-nkwata

20Onyenējiokwumaraihegāchọtaeziihe:Ọzọ,onye nātukwasiJehovaobi,onyeihenāgaranke-ọmakaọbu.

21Onyeobi-yamaraihekaagākpọonye-nghọta:Ọzọ,utọ ebubere-ọnunātukwasimmụta

22Isi-iyinkendukanghọtaburuonyenwereya:Maidọaka-na-ntinkendi-nzuzubuuche-nzuzu

23Obionyemaraihenēzíọnu-ya,Ọnātukwasikwa mmụtan'ebubere-ọnu-yaabua.

24Okwuọmadikaọbubọ-manu-aṅu,Ọnātọnkpuru-obi utọ,Ọbukwaihenādiriọkpukpuike

25Uzọdinkeziriezin'anyamadu,Mansọtu-yabuuzọ ọnwu

26Onyenādọbuonwe-yan'ọlunādọbuonwe-yan'ọlu; N'ihinaọnu-yanāgusiyaike.

27OnyenāsọpuruChinekenēgwuputaiheọjọ:Ọzọ, n'ebubere-ọnu-yaabuakaọkunēreeredi

28Onye-nzuzonāghaise-okwu:Ọzọ,onye-nkwutu nēkewandi-isieyì

29Onyenēmeihe-ikenārataabata-obi-ya,Ọnēdubàkwa yan'uzọnkenādighinma

30Ọnēkpuchianya-yaabuaichèèchìchèbagọrọabagọ:Ọ nēmekaiheọjọmebieebubere-ọnu-yaabua

31Isi-awọbuokpu-ezenkeebube,Maọburunaahutaya n'uzọeziomume

32Onyenādighi-eweiweọsọsọdinmakaridike;Ọbu kwaonyenāchimọ-yakarionyenēwereobodo

33Afeworonzàn'apata-ukwu;maikpé-yanilesiterena Jehova.

ISINKE17

1Nriachichakpọrọnkunaidi-ji-yadinma,Kariulo juputaran'àjà,yanaise-okwu

2Orùnkemaraihegāchinwa-nwokenkenēmeihere,Ọ gēnwetakwaòkèn'ihe-nketan'etitiumu-nna-ayi.

3Itengwuchadiriọla-ọcha,okéọkudi-kwa-raọla-edo: MaJehovanānwaobi.

4Onyenēmebiiwunāṅantiebubere-ọnuokwu-ughanti; Ọzọ,onye-ughanāṅantiire-utọ

5Onyenākwaonyeewedaran'alaemònātaOnyemeworo yauta:Ọzọ,onyenāṅuriọṅun'iheọjọ,agaghi-aguya n'onyenēmeghiiheọjọ

6Umu-ntakiribuokpu-ezenkendi-okenye;mansọpuru umubunna-ha

7Okwuọmanke-ukuadighi-abaraonye-nzuzu:Ọzọ, ebubere-ọnuokwu-ughagādionye-isi.

8Nkumediokéọnu-ahiakaonyinye-inata-iru-ọmadi n'anyaonyenwereya:Ebeọbulaọnēcheiru,ọnāgaraya nke-ọma.

9Onyenēkpuchinjehienāchọihu-n'anya;Maonyenaekwughachiokwuna-ekewandịenyi

10Ibasi-nba-ikenābàbigaraonyemaraihekarikaọguutari bayereonye-nzuzu

11Nánínnupu-isikaonyenēmebiiwunāchọ:N'ihinka agēziteonye-ozinēmebiiwuimegideya.

12Kaanu-ọhiabearnkenapuworoumu-yazutemadu, Karionye-nzuzun'uche-yabagọrọabagọ

13Onyenākwughachiiheọjọn'ọnọdueziihe,Iheọjọ agaghi-esin'ulo-yawezugaonwe-ya

14Nmaliteise-okwudikambemadunēwepumiri:n'ihi nkarapuise-okwu,tutuarukọtaya.

15Onyenāguonyenēmebiiwun'onyeeziomume,na onyenāmaonyeeziomumeikpe,ihe-árún'anyaJehovaka haabuabu.

16N'ìhiginikwakaọnu-ahiadin'akaonye-nzuzuinweta amam-ihe,n'ihinaonweghiobi-ya?

17Enyināhun'anyambenile,Manwa-nnekaamuworo n'ihinkpabu

18Madunkeamaghi-ihenētiyeaka,weban'irueyì-ya

19Ọnāhunjehien'anyankenāhuilu-ọgùn'anya:Ọzọ, onyenēbuliọnu-uzọ-ama-yanāchọntipia

20Onyenwereobi-uhienāhughieziihe:Ọzọ,onyenēre okwubagọabagọgādabàn'iheọjọ.

21Onyenāmuonye-nzuzunēmeyakaowuteya:Manna onye-nzuzuenweghiọṅù

22Obinātọutọnēmeeziihedikaogwu:Mamọtiwara etiwanēmeọkpukpu

23Onyenēmebiiwunēsin'obinānaraonyinye-inata-iruọma,Iwezugauzọikpé.

24Amam-ihedin'iruonyenwerenghọta;Maanyaonyenzuzudinansọtuuwa.

25Nwa-nzuzubuihe-nbunyenna-ya,Ọbukwanwanyi muruyaihe-ilukaọbu

26Ọdighikwanmaitaonyeeziomumeahuhu,Ọdighi kwanmaitibundi-isin'ihieziomume.

27Onyenwereihe-ọmumanēbochiokwu-yanile:Ọzọ, onye-nghọtabuonyemọ-yadinma

28Ọbunáonye-nzuzu,mbeọnābankiti,agāguyaonye maraihe:Ọzọ,onyenēkpuchiebubere-ọnu-yaabuaka agāguruonye-nghọta.

ISINKE18

1Siten’ọchịchọmmadụ,ebekewapụrụonweya,chọwa matinyeakan’amamihenile

2Nghọtaadighi-atọonye-nzuzuutọ,Makaobi-yawe kpugheonwe-ya.

3Mbeonyenēmebiiwunābia,ọbunánlelìkaọgābia,Ọ bukwaita-uta-nlelì.

4Okwunilenkeọnumadudikamirinkemiriemi,Maisiiyinkeamam-ihedikamirinērùrù

5Ọdighinmakaonyenēmebiiwunātọutọ,Ikwatuonye eziomumen'ikpé.

6Ebubere-ọnuonye-nzuzunābàn'ilu-ọgù,Ọnu-yanākpọ kwantipú

7Ọnuonye-nzuzubuntipia-ya,Ebubere-ọnu-yabukwa ọnyànkenkpuru-obi-ya

8Okwunilenkeonyenābautadikantibu,Ọbukwa n'ime-ime-ime-afọkahanārida

9Ọzọ,onyediume-ngwun'ọlu-yabunwa-nnenkeonye nāpunaramaduihe.

10ỤlọelusiriikekaahaJehovabu:onyeeziomume nābabànimeya,wenọnantukwasi-obi

11Àkùọgaranyabuobodo-yasiriike,Ọbukwadika mbididielun'anya-ya

12Tutunbibikaobimadudielu,Man'irunsọpurukaidiumedi.

13Onyenāzaokwututuọnuya,ihe-nzuzunaiherekaọ buruya

14Mmụọmmadụga-anagideadịghịikeya;mamọnke emeruworoaru,ònyegēbu?

15Obionyemaraihenānataihe-ọmuma;Ntindimaraihe nāchọkwaihe-ọmuma.

16Onyinye-inata-iru-ọmankemadunēnyeyaohere,Ọ nēwetakwayan'irundiuku

17Onyeburuuzọn'uzọ-yanēchereonyeeziomume;ma ibe-yanābia,chọya

18Ife-nzànēmekaise-okwukwusi,Ọnēkewakwan'etiti ndi-dike.

19Nwa-nnenkeemehieworon'ọnyàdiikeinwetayakari obodosiriike:Maokwu-hadikaihe-ntuchinkeulouku

20Afọgējuafọmadusitenankpurunkeọnu-ya;Ọbukwa ihe-ọmumenkeebubere-ọnu-yaabuakaafọgējuya

21Ọnwunandudin'ikeire:Ọzọ,ndināhuyan'anyagēri nkpuru-ya.

22Onyenāchọnwunyenāchọtaeziihe,Ọnānatakwa YHWHiru-ọma

23Onyeewedaran'alanāriọaririọ-amara;Maọgaranya nāzaokwuike

24Madunkenwereeyìaghaghiimeonwe-yaenyi:Ọzọ, eyìdinkenāraparan'arukarinwa-nne.

ISINKE19

1Ọdinmanke-uku,búobeyenkenējeijen'izu-okè-ya, Karionyebagọrọabagọn'ebubere-ọnu-yaabua,burukwa onye-nzuzu.

2Ọzọkwa,kankpuru-obiwegharaima-ọmuma,ọdighi nma;Onyenēmekwaukwu-yangwangwanēmehie

3Ihe-nzuzunkemadunēmekauzọ-yabagọ:Ọzọ,obi-ya nēweiwemegideYHWH

4Àkùemewokaọtutueyì;maonyeewedaran'ala ekewapuworonaibe-ya

5Onye-àmàokwu-ughaagaghi-adin'onyenāmaghiikpe, Ọzọ,onyenēkwuokwu-ughaagaghi-abapu.

6Ọtutumadugāriọtairu-ọmankeonye-isi:Ọzọ,eyìka nwokeọbulabuonyenēnyeonyinye

7Umu-nnenilenkeobeyenākpọyaasì:Òlendi-eyì-ya gēsikwaaṅagharaisin'ebeọnọwezugaonwe-yakari?Ọ nējiokwunāchuha,MahanāchọYa

8Onyenānataamam-ihenāhunkpuru-obi-yan'anya:Onye nēdebenghọtagāchọtaeziihe.

9Agaghi-aguonye-àmàokwu-ughan'onyenēmeghiihe ọjọ,Maonyenēkwuokwu-ughagālan'iyì

10Ọbughiihenātọutọn'ebeonye-nzuzunọ;ma-ọlikaorù gāchindi-isi

11Nghọtankemadunēbichiiwe-ya;Ọbukwansọpuru-ya igabiganjehie-ya

12Ọnumaezedikanbibọọdum;Maamara-yadikaigirigi n'eluahihia.

13Nwa-nzuzunwa-nwokebunhuju-anyankenna-ya:Ma ise-okwunilenkenwunyebumiri-iyimbenile

14Ulonaàkùbuihe-nketankendibunna:Manwunye nkenwereeziuchesin'akaJehovaputa

15Ume-umenātubàn'okéura;agugāgukwankpuru-obi nkenālughiego.

16Onyenēdebeiheenyeren'iwunēdebenkpuru-obi-ya; Maonyenēledauzọ-yanilegānwu

17Onyenēnweobi-eberen'aruobeyenēbinyeJehovaihe; maiheonyeworokaọgākwughachiya

18Dọnwa-giakanantimbeolile-anyadi,Ekwe-kwa-laka nkpuru-obi-ginweeọmikobayerentiku-ya.

19Onyeọnumagāhuahuhu:N'ihinaọburunainaputaya, igēmekwayaọzọ

20Nurundum-ọdu,narakwaidọ-aka-na-nti,Kaiwemara ihen'ikpe-azu-gi

21Ọtutuèchìchèdin'obimadu;mandum-ọduJehova,nke ahugēguzosiike.

22Ihenātọmaduutọbuebere-ya:Maobeyedinmakari onye-ugha

23EgwuYHWHnērùdandu:Maonyenwereyagānọgide n'ọnọdu-ya;agaghi-ewereiheọjọletaya

24Onye-ume-ngwunēzobeaka-yan'obi-ya,MaỌgaghieweghachiyan'ọnu-ya.

25Tibuonyenākwaemò,onyenēnweghiucheewe kpacharaanya:Tukwaonye-nghọtanbanba,ọgāghọkwa ihe-ọmuma.

26Onyenēmebinna-ya,nāchupukwanne-ya,búnwanke nēmeihere,nēwetakwaita-uta

27Nwam,kwusiinuidọ-aka-na-ntinkenēwepun'okwu nilenkeihe-ọmuma

28Onye-àmànkenāsọpuruChinekenākwaikpézirieziihe: Ọzọ,ọnuonyenēmebiiwunēripiaajọomume.

29Edoziwoikpéziriezinyendinākwaemò,Edowokwa ihe-otitidiriazundi-nzuzu.

ISINKE20

1Onyenākwaemòkamanya-vinebu,ihe-ọṅuṅunābà n'anyakaọbu:Maonyeọbulankeanēsitenayaghọbu onwe-yaadighi-amaihe

2Egwuezedikanbibọọdum:Onyenākpasuyaiwe nēmehiemegidenkpuru-obi-ya

3Ọbuihe-nsọpurukaọburumaduisin'ilu-ọgùkwusi:Ma onye-nzuzuọbulanētiyeakan'ihe

4Onye-ume-ngwuagaghi-akọubin'ihioyi;yamereọgaarịrịọnaowuweiheubi,maọnweghịiheọbụla.

5Dikamirinkemiriemikandum-ọdudin'obimadu;Ma onye-nghọtagādọputaya

6Ọtụtụmmadụekwupụtawo,onyeọbụlan’imehaịdị mmankeya:Maonyekwesịrịntụkwasịobi,ònyepụrụ inweta?

7Onyeeziomumenējegharin'izu-okè-ya:Ngọzikaumuyabun'isoyan'azu.

8Ezenkenānọkwasin'oche-ikpénēwereanya-yaabua basasiaiheọjọnile

9Ònyegāsi,Emewomkaobimdiọcha,adimọchan'ajọm?

10Ihe-osìsìdiicheichenaọtùtùdiicheiche,ihe-árú n'anyaYHWHkahaabuabuotù

11Ọbunánwatakaanāmarasiten'omume-ya,Maọlu-yadi ọcha,namaọbueziomume

12Ntịnkenānuihe,naanyankenāhuuzọ,YHWHemewo haabua

13Ahu-kwa-lauran'anya,kaiwegharaịdaogbenye; sagheanya-gi,afọgējukwaginanri.

14Ọdighiiheọbula,ọbughiihe,kaonye-nzutasiri:ma mbeọnāla,ọnānyaisi

15Ọla-edodi,naọtuturuby:Maebubere-ọnunkeiheọmumabuihediokéọnu-ahia

16Narauwe-yankenābaonyealaọzọn'ibe:Narayaiheiben'ihinwayialaọzọ.

17Nrinkeaghughọnātọmaduutọ;maemesiaọnu-ya gējuputanankumenkume

18Ọbundum-ọdukaejiworoguzobeèchìchèọbula: Werekwaezindum-ọdubuagha

19Onyenējegharidikaonyenābaukanēkpugheihe-nzuzo: N'ihinkaesolaonyenēwereebubere-ọnu-yautọnāgwagi okwu

20Onyenākọchanna-yama-ọbunne-ya,agēmenyu oriọna-yan'ọchichiri.

21Agēnwetaihe-nketangwangwananmalite;ma ọgwụgwụyaagaghịagọzi

22Asila,M'gākwughachiiheọjọ;machereJehova,Ọ gāzọputakwagi

23Ihe-árúnkeYHWHkaihe-isìsìdiicheichebu;naitule ughaadighinma.

24ỌpupunilenkemadusiterenaJehova;madụgēsiaṅa ghọtauzọ-ya?

25Ọnyàkaọburunwokeahunkenēripiaihedinsọ,Na mbeọkwerenkwaijuase

26Ezenkemaraihenāchusandinēmebiiwu,Ọnēmekwa kawheel-hadin'aruha.

27MọnkemadubuoriọnaYHWH,Nēnyochaime-imeafọ nile

28Eberenaezi-okwunēchezieze:Ọzọ,n'eberekaocheeze-yanēdoli

29Nsọpuruumu-okorọbiabuike-ha:Maima-nmandiokenyebuisi-awọ

30Ogho-onwunkeọnyanēwepuiheọjọ:Otúakaihe-otiti nkeimeafọdi

ISINKE21

1Obiezedin'akaYHWH,dikaosimirinilenkemiri:Ọ nēchighariyan'ebeọbulaỌnāchọ

2Uzọnileọbulankemaduziriezin'anya-ya:MaJehova nātughariuchen'obinile

3ImeeziomumenaikpéziriezibuihenātọJehovautọ kariàjà.

4Ileanyadielu,naobinpako,nailu-ọlunkendinēmebi iwu,bunmehie

5Ọbunáníihe-ujukaèchìchènilenkendidiọlunāchọ; mankeonyeọbụlana-adịngwangwanaanịịchọ.

6Ireokwu-ughakaiwetaàkùbuihe-efunkenāchupun'iru ndināchọọnwu.

7Ipunaramaduihenkendinēmebiiwugēkpochapuha; n'ihinahanājuimeikpé

8Uzọmadubagọrọabagọdikwaalaọzọ:Maonyediọcha, ọlu-yaziriezi.

9Ọdinmaibirinankukueluulo,Kariinọnanwayinēse okwun'ulosarambara

10Nkpuru-obinkeonyenēmebiiwunāchọiheọjọ:Ọ dighikwamadu-ibe-yanāhutaamaran'anya-ya

11Mbeataworoonyenākwaemò,anēmeonyenēnweghi uchemaraihe:Ọzọ,mbeanēzíonyemaraihe,ọnānara ihe-ọmuma

12Onyeeziomumenēnweuchen'amam-ihen'uloonye nēmebiiwu:MaChinekenākwatundinēmebiiwun'ihiajọ omume-ha

13Onyenēkpuchinti-yan'iti-nkpunkeobeye,yaonwe-ya gētikwankpu,maagaghi-anuya

14Onyinyenanzuzonēmekaiwedajụọ:Ọzọ,ugwọ-ọludi n'obidiọkudiọku.

15Ọnāṅurionyeeziomumeimeikpé:Manbibigādirindi nāluajọihe

16Madunkenēsin'uzọnghọtawezugaonwe-yagānọgide nimenkpọkọtandinwuruanwu

17Onyenāhuihe-utọn'anyagābuobeye:onyenāhu manya-vinenamanun'anyaagaghi-abuọgaranya.

18Onyenēmebiiwugāburuonyeeziomumeihe-nbaputa, naonyenēmebiiwugāburuonyeziriezi

19Ọdinmaibin'ọzara,Kariinọnanwayinēseokwuna nkenēweiwe

20Àkùnkeanāchọsiikenamanudin'ebe-obibinkendi maraihe;Maonye-nzuzunēmezuya.

21Onyenēsoeziomumenaeberenāchọtandu,naezi omume,nansọpuru

22Onyemaraihenārigon'obodondi-dike,wekwatueike nkentukwasi-obi-ya

23Onyenēdebeọnu-yanaire-yanēdebenkpuru-obi-yaka ọgharaidinkpabu.

24Onyenpakonaonyengangabuaha-Ya,Onyenēmeihe n'ọnumadielu

25Ọchichọonye-ume-ngwunēbuya;N'ihinaaka-yaabua nājuimeọlu

26Ọnāguanya-ukuogologoubọchinile:Maonyeezi omumenēnyeihe,ọdighi-enwekwaọmiko.

27Àjàonyenēmebiiwubuihe-árú:Ọbuihe-árúkari,mbe owereobiọjọwetaya?

28Onye-àmàokwu-ughagālan'iyì:Maonyenānunēkwu okwumbenile

29Onyenēmebiiwunēmekairu-yadiike:Maonyeziri ezi,ọnēdoziuzọ-ya.

30Ọdighiamam-ihema-ọbunghọtama-ọbundu-ọdudi megideJehova

31Akwadoroinyinyaimegideubọchiagha:Manzọputa siterenaJehova

ISINKE22

1Eziahakaarọputakariàkùuku,ọbunáihu-n'anyakari ọla-ọchanaọla-edo

2Ọgaranyanaobeyezukọrọ:YHWHbuonyenēmeha nile.

3Onyenwereeziuchenāhuiheọjọahu,wezobeonwe-ya: Mandinēnweghiucheagabigawo,ewetahan'aka.

4N'ume-alanaegwuJehovakaàkùnansọpurunandubu.

5Ogwunaọnyàdin'uzọonyebagọrọabagọ:Onyenēdebe nkpuru-obi-yagādianyan'ebehanọ

6Zulitenwatan'uzọọgēsi:Mambeomereagadi,ọgaghiesinayawezugaonwe-ya

7Ọgaranyanāchiobeye,Ọzọ,orùonye-nbinyekaonyenbinyebu

8Onyenāghaajọomumegāghọrọihe-efu:Nkpa-n'akanke iwe-yagādakwa.

9Onyenwereanya-ujukaagāgọzi;N'ihinaufọdunime nri-yakaỌnēnyendiewedaran'ala

10Chupuonyenākwaemò,ise-okwugāpukwa;e,iseokwunaita-utagākwusi

11Onyenāhuidi-ọchankeobin'anya,N'ihiamaranke ebubere-ọnu-yaabuakaezegābueyì-ya.

12AnyaabuankeYHWHnēcheziihe-ọmuma,Ọnākwatu okwunilenkeonyenēmebiiwu

13Onye-ume-ngwunāsi,Ọdumdin'èzí,n'amákaagēbum.

14olùlùmiriemikaọnundinyomalaọzọbu:OnyeJehova nāsọasọgādabànimeya

15Ekewoihe-nzuzun'obinwata;Mankpa-n'akankeidọaka-na-ntigāchupuyan'ebedianyan'ebeọnọ

16Onyenēmebuonyeewedaran'alaimekaàkù-yabauba, naonyenēnyeọgaranyaihe,aghaghiichọya.

17Rudanti-gin'ala,nurukwaokwunilenkendimaraihe, tukwasikwaobi-gin'ọmumam

18N'ihinaọbuihenātọutọmaọburunaIdebehanime gi;agējidehan'ebubere-ọnu-giabua

19Kantukwasi-obi-giwedinaYHWH,Emewomkai marata,ọbunági.

20ỌbughiihekachasinmakaM'degaragin'ìzùna n'ọmuma;

21Kam’wemekaimataezi-okwunkeokwunilenkeeziokwu;kaIwezaghachindinēzigaragiokwunilenkeeziokwu?

22Ananapulaonyeewedaran'ala,n'ihinaonyeewedara n'alakaọbu:Unuemebu-kwa-laonyeewedaran'alan'ọnuuzọ-ama;

23N'ihinaJehovagēkpeikpe-ha,Mekwankpuru-obindi nāpunarahaihe

24Ginaonyeiwenādighieyì;ginaonyeọnumaeje-kwala;

25Kaiwegharaimutauzọ-Yanile,Wewereọnyànye nkpuru-obi-gi.

26Abulaotùnimendinābaaka,Ma-ọbun'etitindinēbochi n'iyì

27Ọburunainweghiiheigēkwu,n'ìhiginikaọgānapu ihe-ndina-gin'okpurugi?

28Ewezugalaihe-iriba-amambeochie,nkenna-gi-hàdoro 29Ìhuwokanwokenādọbuonwe-yan'ọlun'ọlu-ya?ọ gēguzon'irundi-eze;ọgaghi-eguzon'irumadu

ISINKE23

1Mbeinānọdukaginaonye-isirienri,tukwasiuchenkeukun'ihedin'irugi:

2Matiyemman'akpịrị-gi,ọburunaibunwokenāguya

3Achọlaihe-oriri-yanile:N'ihinaihe-oririaghughọkaha bu.

4Adọlaọluakan'ọgaranya:Rapun'amam-ihe-gi

5Ìgēlekwaanya-giabualeihenādighi?n'ihinaakụnaemeonweyanku;dikaugokahanēfegan'elu-igwe.

6Erilanrionyeanya-yajọrọnjọ,eri-kwa-lanri-yautọ;

7N'ihinadikaọnēchèn'obi-ya,otúakaọdi:rieihe,ṅu kwa,kaọnāsigi;maobi-yaanọghịn'ebeinọ.

8Nrinkeiriworokaigābọputa,Iwetufueokwuutọ-gi nile

9Ekwulaokwunantionye-nzuzu:N'ihinaamam-ihenke okwu-ginilekaọgāju

10Ewezugalaihe-iriba-amaochieahu;unuabà-kwa-la n'ubinwa-nbei;

11N'ihinaonye-nbaputa-hadiike;Yanagigēkpehaikpe

12Tukwasiobi-ginaidọ-aka-na-nti,Tukwasikwanti-gi ntin'okwunilenkeihe-ọmuma

13Ebochilaidọ-aka-na-ntin'akanwata:n'ihinaọburunai werenkpa-n'akatieyaihe,ọgaghi-anwu.

14Igēwerenkpa-n'akatieya,Naputakwankpuru-obi-ya n'ala-mọ

15Nwam,ọburunaobi-giamam-ihe,obimgāṅuri,ọbuná nkem

16Ọzọ,akurumabuagāṅuri,Mbeebubere-ọnu-ginēkwu eziihe.

17Kaobi-gigharaekworondi-nmehie:Magionwe-gi nātuegwuJehovaogologoubọchinile

18N'ihinaọgwugwudi;Agaghi-ebipukwaolile-anya-gi.

19Nuru,nwam,wemaraihe,dukwaobi-gin'uzọ

20Anọlan'etitindināṅumanya-vine;n'etitindịna-erianụ; 21N'ihinaonyenāṅubigamanyaókènaonyenēribiganri ókègābuobeye:iro-uragēyikwamaduákwà-nkwuba

22Genna-gi,búonyemuruginti,eleda-kwa-lanne-gi anyambeomereagadi.

23Zuruezi-okwu,ere-kwa-laya;ọzọkwaamam-ihe,na idọ-aka-na-nti,nanghọta

24Nnaonyeeziomumegāṅurinke-uku:Ọzọ,onyenāmu nwatamaraihegāṅuriya

25Nna-ginanne-gigāṅuri,Manwanyimurugigāṅuri

26Nwam,nyemobi-gi,Kaanya-giabuachekwauzọm nile

27N'ihinaonyenākwaikobuolùlùmiriemi;manwanyi alaọzọbuolùlùdiwarara.

28Ọnēcheanwudikaihe-nkwata,Ọnēmekwakandi nēmebiiwubauban'etitimadu

29Ònyenwereahuhu?ònyenwereiruuju?ònyenēse okwu?ònyena-ekwuokwu?ònyenwereọnyán'efu?ònye nwereanyanāchaọbara-ọbara?

30Ndinānọgidenamanya-vine;ndinējeichọmanya-vine agwaraagwa

31Elegidelamanya-vineanyambeọnāchaọbara-ọbara, Mbeọnēnyeurù-yan'iko,mbeọnāganke-ọma.

32N'ikpe-azuọnātadikaagwọ,Ọnātakwadikaaju-ala

33Anya-giabuagāhundinyomalaọzọ,obi-ginēkwukwa okwubagọabagọ

34E,gionwe-gigādikaonyenēdinaalan'etitiokéosimiri, Ma-ọbudikaonyenēdinan'eluakpu.

35Haetibum,kaigāsi,mamuonwemariaghiaria;ha etiwomihe,mam'gaghi-ama:òlembem'gēteta?Mgaachọkwayaọzọ.

ISINKE24

1Ekwosolandinēmebiiwuekworo,Achọ-kwa-lakagina hanọyere.

2N'ihinaobi-hanāhunbibi,Ọzọ,ebubere-ọnu-hanēkwu okwubayereiheọjọ

3Siten'amam-ihekaejiewuulo;ọbukwanghọtaka emeworokaoguzosieike:

4Ọbukwaihe-ọmumakaime-ulonilegējuputan'àkùnile diokéọnu-ahiadikwautọ

5Onyemaraihediike;e,onyemaraihenābaubaume

6N'ihinaọbundum-ọdunkemaraihekaigējibuagha-gi: Man'iba-ubandi-ndukanzọputadi.

7Amam-ihedielukarionye-nzuzu:Ọdighi-asagheọnu-ya n'ọnu-uzọ-ama

8Onyenēchèputaimeiheọjọ,agākpọonyenēmebiiwu.

9Echichenzuzubunmehie:Ọzọ,ihe-árún'anyamaduka onyenākwaemòbu

10Ọburunaidaambàn'ubọchinkpabu,ike-gidintà.

11Ọburunaibaọsọinaputandianēmekahajekuruọnwu, nandidinjikereibu;

12Ọburunaisi,Le,ayiamaghiya;Ọbughionye nātughariobinātughariuche?maonyenēdebenkpuru-obigi,ọdighi-amaya?maọgaghi-enyeghachionyeọbula dikaọlu-yanilesidi?

13Nwam,riemanu-aṅu,n'ihinaọdinma;naububọmanu-aṅu,nkenātọgiutọ;

14Ọmuma-amam-ihegādi-kwa-rankpuru-obi-gi:mbei chọtaworoya,mbeahuugwọ-ọlugādi,agaghi-ebipukwa olile-anya-gi

15Echela,gionyenēmebiiwu,imegideebe-obibinke onyeeziomume;Emebilaebe-izu-ike-ya:

16N'ihinaubòasakaonyeeziomumenāda,webilieọzọ: Maonyenēmebiiwugādabàn'iheọjọ.

17Aṅurilaọṅumbeonye-iro-gigāda,Ekwe-kwa-lakaobigiṅuriambeọnāsungọngọ;

18KaJehovawegharaihuya,owejọnjọn'anya-Ya,O wesin'aruYachighariaiwe-Ya

19Ewelaonwe-giiwen'ihindiọjọ,Ekwo-kwa-landi nēmebiiwuekworo;

20N'ihinaọdighiugwọ-ọlugādirionyenēmebiiwu; agēwepuoriọnandinēmebiiwu

21Nwam,tuaegwuJehovanaeze:adi-kwa-lan'etitindi nābanwemgbanwe;

22N'ihinanhuju-anya-hagēbilinamberede;ònyemara kwanbibinkehaabua?

23IhendịabụkwankendịmaaraiheỌdighinmaka maduhumadun'ikpé.

24Onyenāsionyenēmebiiwu,Onyeeziomumekaibu; Ọbuyakandinilediicheichegākọcha,mbadiicheiche gākpọkwayaoyi;

25Mandinābayanbakaọgātọutọ,Maezingọzi gābiakwasiha

26Onyeọbulagēsutuebubere-ọnu-yaabuaọnu,búonye nāzaeziokwu

27Dozieọlu-gin'èzí,meyakaọdirigionwe-gin'ọhia; emesiawueulo-gi.

28Abulaonye-àmàmegideibe-gin'efu;Eji-kwa-la ebubere-ọnu-giabuaghọbughọ

29Asi,M'gēmeyaotúadikaomeworom:M'gēnyeghachi nwokeahudikaọlu-yasidi

30N'akukuubionye-ume-ngwukam'jere,Nan'akukuubivinenkeonyenwereuche;

31Ma,le,ihenileewerewoogwutozuo,maakwukpuchiri iru-ya,maakwaturumgbidinkume.

32M'wehu,hukwayanke-ọma:M'wehuya,wenaraidọaka-na-nti

33Maọfọdurunwantīura,urantàntà,nchikọ-akantàntà dinaala:

34Otúakaobeye-gigābiadikaonyenējeije;Ọkpara-gi kwadikaonye-agha

ISINKE25

1NdiabukwailuSolomon,nkendikomHezekaia,búeze Juda,deputara

2ỌbunsọpuruChinekeikpuchiokwu:Mansọpurundiezebuichọputaokwu

3Elu-igwedielu,nauwan'ọbuba-iyi,Apughikwa ichọputaobindi-eze.

4Wepuafuru-ufun'ọla-ọcha,ihegāputa-kwa-raonyenāsu azu

5Wepundinēmebiiwun'irueze,Agēmekwakaoche-ezeyaguzosieiken'eziomume

6Ewepulaonwe-gin'irueze,guzo-kwa-lan'ọnọdundiuku

7N'ihinaọdinmakaasigi,Rigotan'ebea;Kariaka ewedagialan'iruonye-isinkeanya-gihuworo

8Apulangwangwan'ilu-ọgù,Kaiwegharaimaraihe gēmen'ikpe-azu-ya,Mbemadu-ibe-giemewokaihereme gi

9Gịnaibe-gikwueokwu-gi;ekpughe-kwa-laihe-nzuzo nyeonyeọzọ:

10Kaonyenānuyawegharaimekaiheremegi,Kaajọ omume-giwegharailaghachiazu

11Okwuekwurunkeọmadịkaappleọla-edon’iheatụ ọlaọcha

12Dikanba-akaọla-edo,naihe-ichọ-nmankeọla-edoọma, Otúakaonyenābailunkemaraihedinantinkenānuihe.

13Dikaoyisnownambeowuwe-ihe-ubi,Otúakaonyeozinkekwesirintukwasi-obidin'ebendinēzigayanọ: N'ihinaọnēwetankpuru-obindi-nwe-yaume.

14Onyenānyaisin'onyinyeokwu-ughadikaigwe-ojina ifufenkemiri-ozuzonādighi

15N'ihinaogologontachi-obikaejiemekaonye-isikwee, Iredinronākwajikwaọkpukpu

16Ọbumanu-aṅukaichọtara?rienrinkeezuworogi,kai wegharaijuyaafọ,bọputaya.

17Selataukwu-gin'uloibe-gi;kaike-giwegharaituya, wekpọgiasì.

18Nwokenkenābaàmàughamegideibe-yabumaul,na mma-agha,naàkúdinkọ

19Ntukwasiobin'aruonyenēnweghiokwukwenambe nkpabudikaezetijirietiji,naukwunkearapuruarapu.

20Dikaonyenēyipuuwen'ogeoyi,Nadikamanya-vine baraukan'eluanu,Otúakaonyenābùabùdiarọn'obidi

21Ọburunaagunāguonye-iro-gi,nyeyanrikaorie;ọ burukwanaakpirinākpọyanku,nyeyamirikaọṅua;

22N'ihinaichekuọkukaigākwakwasin'isi-ya,YHWH gēnyeghachikwagi

23Ifufeugwunāchupumiri-ozuzo:Otúakairuiwediire nkenēkwuokwu-ugha.

24Ọdinmaibinankukueluulo,Kariinọnanwayinēse okwunan'ulosarambara

25Dịkammirioyisiadịmkpụrụobiakpịrịkpọrọnkụ,Otú ahụkaoziọmankesin’aladịanyadị.

26Onyeeziomumenkenādakpun'iruonyenēmebiiwudi kaisi-iyinēfesamirinaisi-iyirereure.

27Ọdighinmairiọtutumanu-aṅu:N'ihinamaduichọta nsọpuru-haabughinsọpuru

28Onyenādighi-achimọ-yadikaobodoetipiaworo,nke nēnweghikwambidi.

ISINKE26

1Dikasnownambeokpom-ọku,nadikamiri-ozuzona owuwe-ihe-ubi,Otúansọpuruadighi-atọonye-nzuzu.

2Dikannununēfeghari,dikailonēfeefe,Otúakaọbubaiyiagaghi-adin'efu

3Otitidiriinyinya,Utaridiriinyinya-ibu,nankpa-n'aka diriazuonye-nzuzu

4azalaonye-nzuzudikanzuzu-yasidi,Kaiwegharaidi kaya.

5Zaonye-nzuzudikauche-yabagọrọabagọsidi,Kaọwe gharaimaihen'iruonwe-ya

6Onyenēzigaozin'akaonye-nzuzunēbipuukwu-yaabua, ṅukwaiheọjọ

7Ụkwụonye-ngwurọekweghika:Otúakailudin'ọnu ndi-nzuzu.

8Dikaonyenēkenkumen'eluèbè,Otúakaonyenēnye onye-nzuzukaọdi

9Dịkaogwusiagbagon’akaonyeaṅụrụma,Otúahụka iludịn’ọnụndịnzuzu

10ChinekeukuNkekpuworoihenileỌnākwughachi onye-nzuzu,Ọnākwughachikwandinēmebiiwu.

11Dikankitanālaghachin'ọbuba-ya,Otúakaonye-nzuzu nālaghachin'ihe-nzuzu-ya

12Ìhuwoonyemaraihen'anya-ya?olile-anyaonye-nzuzu dikarinke-ya

13Onye-ume-ngwusiri,Ọdumdin'uzọ;ọdụmnọn'okporo ámá.

14Dikaibo-ọnu-uzọsiatụgharịn'eluihe-nkwuba-ya,Otúa kaonye-ume-ngwudin'eluihe-ndina-ya

15Onye-ume-ngwunēkpuchiaka-yan'obi-ya;Ọna-ewute yaiweghachiyan'ọnụya

16Onye-ume-ngwumaraihen'iruonwe-yaKarimaduasa nēkwuihe-ugha.

17Onyenāgabiganāgabigakwabayereise-okwunābughi nkeya,Ọdikaonyenējidenkitananti

18Dikaonye-arankenātupuọku,naàkú,naọnwu; 19Ọbukwanwokeahunkenāghọbuabata-obi-ya,si,Ọ bughim'nēchì?

20N'ebeosisinādighi,n'ebeahukaọkunāpu:Ọzọ,ebeọ dighionye-nbochidi,ise-okwunākwusi

21Dịkaichekuọkụsiadịichekuọkụ,nankụdịn’ọkụ; Otúakaonyenēseokwudiilu-ọmuma.

22Okwunilenkeonyenābautadikantibu,Ọbukwa n'ime-ime-ime-afọkahanārida

23Ebubere-ọnunkenēreọkunaobijọburuonwe-yadika iteitenkeafuruefukpuchie

24Onyenākpọasìnēwereebubere-ọnu-yaabuameihenzuzu,Ọnētiyekwaaghughọnimeya;

25Mbeọnēkwuokwudinma,ekwelaya:N'ihinaihe-árú asadin'obi-ya.

26Onyeewerewoaghughọkpuchieikpọ-asì-ya,Agēgosi kwaajọomume-yan'irunkpọkọtanile

27Onyenēgwuolùlùgādanimeya:Maonyenākpọre nkume,ọgālaghachin'aruya.

28Ireokwu-ughanākpọndiọnākpabuasì;Ọnuire-utọ nēmekwantipia.

ISINKE27

1Enyalaonwe-giisibayereechi;n'ihinaimaghiihe ubọchigāmu

2Kaonyeọzọtogi,maọbughiọnu-gi;onyealaọzọ,ọ bughikwaebubere-ọnu-giabua

3Nkumediarọ,ájádikwaarọ;Maiweonye-nzuzudiarọ karihaabua.

4Ọnumabuihenēnweghiobi-ebere,ọbukwaiwediọku; maònyepuruiguzon'iruekworo?

5Ibasi-nba-nba-nbaniledinmakariihu-n'anyanzuzo.

6Ihekwesirintukwasi-obikaọriankeeyì-yabu;Maisusuọnuonye-irobuaghughọ

7Ọlu-ubọ-manu-aṅunākpọnkpuru-obiafọjuru;Maiheọ buladiilunātọnkpuru-obiagunāguutọ

8Dikannununkenēsin'akwu-yawaghari,Otúakamadu dinkenēsin'ọnọdu-yawaghari.

9Manunaihe-nsure-ọkunēsiísìutọnātọobiutọ:Otúaka idi-utọnkeeyìmadusidisitenandum-ọdunkeobi

10Eyì-gi,naeyìnna-gi,arapula;abà-kwa-lan'ulonwanne-gin'ubọchinhuju-anya-gi:n'ihinamadu-ibenkenọ nsodinmakarinwa-nnenkedianya

11Nwam,maraihe,mekwakaobimṅuria,Kam'weza onyenātamuta

12Onyenwereeziuchenāhuiheọjọahu,wezobeonweya;mandinēnweghiuchenāgabiga,ewetahaahuhu.

13Narauwe-yankenābaonyealaọzọn'ibe,narayaiheiben'ihinwayialaọzọ

14Onyejiokéolugọzieeyì-ya,nēbilin'isi-ututu,ọgāgukwa-rayaihe-nkọcha

15Ọtutumirinkenādighi-adin'ubọchinkeokémiri-ozuzo nanwanyinēseokwuyiri.

16Onyenēkpuchiyanēkpuchiifufe,Namanu-otitenke aka-nri-Ya,nkenēkpugheonwe-ya

17Ígwènāmuchaígwè;otúakamadunāmuirueyì-ya.

18Onyenēdebeosisifiggērinkpuru-ya:Ọzọ,onye nēchereonye-nwe-yakaagāsọpuru

19Dikamirisiazairu,Otúakaobimadunāhumadu.

20Ala-mọnanbibiadighi-ejuafọ;Yamere,afọadighi-eju anyamadu

21Dịkaitencharamakaọlaọcha,naọkụdịịrịọla-edo;otú akamadudiriitoya

22Ọburunaiwereuzu-ọkutuonye-nzuzun'iteọkan'etiti ọka,Manzuzu-yaagaghi-esin'aruyawezugaonwe-ya

23Di-kwa-nuikeimaraọnọdunkeìgwèewunaaturu-gi, Malegideìgwèehi-ginileanyanke-ọma

24N'ihinaàkùadighi-adimbeebighi-ebi:Maokpu-eze,ọ gādiruọbọnile?

25Ahịhịaapụtaìhè,ahịhịandụdịnrona-egosikwaonwe ya,Achịkọtawokwaahịhịandụnkeugwu

26Umu-aturudiriuwe-gi,ewubukwaọnu-ahiankeubi

27Mamiri-araewukaigēnwe,búihe-oriri-gi,nairinri ulo-gi,naijizùumu-abọghọ-gi

ISINKE28

1Ndinēmebiiwunābalagambeọnādighionyeọbula nāchuha:Mandieziomumenwereobiikedikaọdum.

2N'ihinjehienkealaọtutundi-isi-yadi:Masiten'aka onye-nghọtanaihe-ọmumakaọnọdu-yagādiogologo

3Onyeewedaran'alankenēmebuobeyedikamiri-ozuzo nēzutenkenārapughinri.

4Ndinārapuiwunētondinēmebiiwu:Mandinēdebeiwu nēsohaọgù

5Ndiọjọadighi-aghọtaikpé:MandināchọYHWH nāghọtaihenile

6Ọdinmanke-uku,búobeyenkenējeijen'izi-ezi-ya, Karionyenēwezugaonwe-yan'uzọ-yanile,maọbu ọgaranya

7Onyenēdebeiwubunwa-nwokenkemaraihe:Maonye nēnwekọndināpunaramaduihenēmenna-yaihere

8Onyenēsiten'umunaurùnēzighiezinēmekaàkù-yaba uba,Ọgāchikọtayanyeonyenēmereobeyeebere.

9Onyenēwezuganti-yakaọgharainuiwu,ọbunáekpereyagābuihe-árú

10Onyenēmekaonyeeziomumekpafuen'uzọọjọ,ọ gādabàonwe-yan'olùlù-ya:Mandiziriezigēnweeziihe 11Ọgaranyamaraihen'iruonwe-ya;Maobeyenkenwere nghọtanāchọputaya.

12Mbendieziomumenāṅuriọṅu,okénsọpurudi:Ma mbendinēmebiiwunēbili,ọbumadunēzobe

13Onyenēkpuchinmehie-yanileagaghi-agarayankeọma:Maonyenēkwuputanārapukwahakaagēmereebere

14Onyeihenāgaranke-ọmakanwokeahubunkenātu egwumbenile:Maonyenēmekaobi-yadiikegādabà n'iheọjọ

15Dịkaọdụmna-ebigbọebigbọ,naanụọhịabeankenaamajijiji;otúahụkaonyeajọomumena-achịndịogbenye.

16Onye-isinkenwerenghọtabukwaonye-nkpabuuku: Maonyenākpọanya-ukuasìgēmekaubọchi-yadi ogologo.

17Madunkenēmeọbaramaduihe-ikegābalagan'olùlù; kaonyeọbulagharaidiya

18Onyenējeijen'izi-ezikaagāzọputa:Maonyenēwezuga onwe-yan'uzọ-yanilegādangwangwa

19Onyenāluala-ubi-yagērijunri:Maonyenābasondi-efu gābuobeyeafọ.

20Ngọzigābaonyekwesirintukwasi-obi:Maonyenēme ngwaịbaọgaranyaagaghi-aguyan'onyenēmeghiiheọjọ 21Icheiru-ọmaadighinma:N'ihinan'iberibeachichaka madugējehie

22Onyenēmengwaibuọgaranyanwereanyaọjọ,maọ dighi-amanaobeyegābiakwasiya

23Onyenābamadunban'ikpe-azugāchọtaamarakari onyenējiireireere

24Onyenāpunaranna-yama-ọbunne-yaihe,si,Ọbughi njehie;otuiheahubuenyionye-nbibi

25Onyeobi-yadinganganākpaliise-okwu:Maonye nātukwasiJehovaobi,agēmekaọmaabuba

26Onyenātukwasiobi-yaobibuonye-nzuzu:Maonye nējegharin'amam-ihe,agānaputaya.

27Onyenēnyeobeyeiheagaghi-akọya:Maonye nēkpuchianya-yaabuagābuọtutunkọcha

28Mbendinēmebiiwunēbili,madunēzobeonwe-ha:Ma mbehanālan'iyì,ndieziomumenābauba

1Onyenkeanābanbana-ekwesiolu-yaọtutumbenile,na mberedekaagālan'iyì,ọdighikwaihe-ọgwọ-ọgwọ-ya.

2Mbendieziomumenọn'isi,ndinilediicheichenāṅuri: Mambendinēmebiiwunāchiachi,ndinilediicheiche nēruújú

3Onyenāhuamam-ihen'anyanātọnna-yautọ:Maonyeya nandinākwaikonēnwekọemefuwoihe-ya

4N'ikpéziriezikaezenēmekaalaguzosieike:Maonye nānaraonyinye-inata-iru-ọmanākwadaya

5Madunkenāratamadu-ibe-yairenābasaraukwu-yaubu

6N'imenjehienkeonyenēmebiiwukaọnyàdi:Maonye eziomumenābùabùṅurikwaọṅu

7Onyeeziomumenāhutaikpéonyeewedaran'ala:Ma onyenēmebiiwuadighi-eleanyaimaraya.

8Ndinākwaemònēmekaobodoban'ọnyà:Mandiamam-ihenēchighariiwe

9Ọburunaonyemaraihenēsoonye-nzuzuọgù,Maọbu ọnumama-ọbuọchì,ọdighiizu-ikeadighi

10Ndi-ọbaranākpọonyezirieziasì:Maonyeeziomume nāchọnkpuru-obi-ya.

11Onye-nzuzunēkwuputauche-yanile:Maonyemaraihe nēdebeyaruembeemesiri

12Ọburunaonye-isiaṅantiokwu-ugha,ndi-orù-yanile bundinēmebiiwu

13Onyeewedaran'alanaonye-nghọbuzukọrọn'otù: YHWHnēmekaanya-haabuanwueenwu.

14Ezenkenēkpendi-obeyen'ikwesi-ntukwasi-obi,Agēme kaoche-eze-yaguzosieikeruembeebighi-ebi

15Nkpa-n'akanaiba-nbanēnyeamam-ihe:Manwanwokearapuruyaonwe-yanēmekaiheremenne-ya

16Mbendinēmebiiwunābauba,nmehienābauba:Ma ndieziomumegāhuọdida-ha.

17Dezienwa-ginwokeaka,Ọgēmekwakaizuruike;e, Ọgēnyenkpuru-obi-giutọ

18N'ebeọdighiọhùnādighi,ndinilediicheichegālan'iyì: Maonyenēdebeiwu,onyeihenāgaranke-ọmakaọbu

19Ọgaghi-ejiokwubaorùmba:N'ihinaọbuezienaọ nāghọtaọgaghi-aza.

20Ìhuwoonyenēmengwan'okwu-ya?olile-anyaonyenzuzudikarinke-ya

21Onyenēwetaorù-yasitenanwatagāghọ-yanwa-ya n'ogologo

22Onyeiwenākpaliise-okwu;

23Npakomadugēmekaọdiala:Mansọpurugākwagide ndidiume-alan'obinimemọ-ha

24Onyeyanaonye-orinēkekọnākpọnkpuru-obi-yaasì:Ọ nānuọnu,maọdighi-egosiya

25Egwumadunēwetaọnyà:MaonyenātukwasiJehova obi,agāzọputaya

26Ọtutumadunāchọiru-ọmankeonye-isi;maikpénke onyeọbulasiteren'akaJehova

27Ihe-árún'anyaonyeeziomumekaonyeajọomumebu: Ọzọ,ihe-árún'anyaonyenēmebiiwukaonyeziriezin'uzọ bu

ISINKE30

1OkwuAguanwaJeke,búamuma:nwokeahugwaraItiel, búItielnaUkal,okwu;

2N'ezieanu-ọhiakam'bukarimaduọbula,Maenweghim nghọtamadu.

3M'nweghikwaamam-ihe,Amaghmkwaihe-ọmumanke Onye-nsọ.

4Ònyerigoworon'elu-igwe,ma-ọburida?ònye chikọtaworoifufen'obi-ya?ònyekeworomirikeuwe? ònyemeworokansọtunilenkeuwaguzosieike?ginibu aha-ya,ginibukwaahanwa-yanwoke,maọburunai puruigosi?

5OkwunilenkeChinekediọcha:ỌtakaỌbuworondi nātukwasiYaobi

6Atukwasilaihen'okwu-Yanile,Kaọwegharaibaginba, ewehugionye-ugha.

7Iheabuakam'chọworon'aka-gi;Ajụlamhatutum anwụọ

8Meekaihe-efunaokwu-ughadianyan'ebem'nọ:enyekwa-lamobeyema-ọbuàkù;riemnriga-adabaram: 9Kaafọwegharaijum,m'wejugi,si,ÒnyebuJehova? ma-ọbukam'wegharaibuobeye,wezueori,wereaha Chinekemn'efu

10Ebo-kwa-laorùebubon'iruonye-nwe-ya,kaoweghara akọchagi,ewemaragin'ikpe.

11Ọbọdinkenākọchanna-ha,Maọdighi-agọzinne-ha 12Ọbọdinkediọchan'anya-ha,Mahaadighi-asachapu ọru-ha.

13Ọbọdi,Lekaanya-hasidielu!ewewelieanya-haelu 14Ọbọdi,nkeezé-yadikamma-agha,ezé-hadikwaka mma,iripiandi-obeyen'uwa,nairipia-kwa-raobeyen'etiti madu

15Leachinyinyanwereumu-ndinyomabua,nētinkpu, Nye,nye.Iheatọdinkeafọnādighi-eju,e,iheanọnāsighi, Ozuwo:

16Ili;naafọ-àgà;ụwankena-adịghịejupụtanammiri;na ọkunkenāsighi,Ozuwo.

17Anyankenākwanna-yaemò,Nkenājukwaigentinneyanti,Ugolo-ọmankendagwurugwugēweputaya,umu ugogērikwaya.

18Iheatọdinkediebubekarim,e,anọnkem'nāmagh: 19Uzọugodin'elu-igwe;ụzọagwọn'elunkume;ụzọụgbọ mmirin'etitiokéosimiri;nauzọnwokenanwayinējeozi.

20Otúakauzọnwanyinākwaikodi;ọnēriihe,hichakwa ọnu-ya,si,Ọdighiiheọjọkam'meworo

21N'ihinaiheatọkauwanāmajijiji,Ọbukwaanọnkeọ nāpughiibū:

22N'ihinaorùmbeọgābueze;naonye-nzuzumbeafọ juputaran'anu-aru;

23N'ihinanwayinēwetaihe-árúmbeọluruworo;naorùnwanyinkebuonye-nketankenne-ya.

24Iheanọdinkedintàn'eluuwa,mahamaraihenke-uku;

25Ndindandabundinādighi-ike,Mahanēdozinri-ha n'ogeokpomọkụ;

26Nkpuru-vinebunáníndināsughiume,Mahanēdoulohan'okénkumenile;

27Igurubeenweghieze,mahanilenāpun'usu;

28Udidenējideaka-yaabuajide,Ọbukwan'uloukunile nkendi-eze

29Iheatọdinkenāganke-ọma,e,anọmaranman'ije:

30Ọdumnkediiken'etitianu-ọhia,Maọdighionyeọ bulanēwezugaonwe-ya;

31Otuisiawọ;ọkwankpi;naeze,nkeọnādighi-ebili imegideya

32Ọburunaimewoihe-nzuzun'ebulionwe-gielu,Maọbuọburunaichewoiheọjọ,tukwasiaka-gin'ọnu-gi.

33N'ezienbamiri-ara-ehinēmekamiri-ara-haputa,nbaaka-akankeiminēweputakwaọbara:Otúaiwereiwe nēweputaise-okwu.

ISINKE31

1OkwunilenkeezeLemuel,búibu-amumankenne-ya kuziriya

2Gịnị,nwamnwoke?ginikwa,nwaafọm?ginikwa,nwa nkenkwamnile?

3enye-kwa-landinyomike-gi,enye-kwa-landinēbibindiezeuzọ-gi

4Ọbughindi-eze,Lemuel,ọbughindi-ezekahaṅua manya-vine;ma-ọbuihe-ọṅuṅunkenābàn'anyandi-isi:

5Kahawegharaiṅuihe-ọṅuṅu,wechezọiwu,Webagọ ikpéonyeọbulanimeewedaran'ala

6Nyenuonyedinjikereilan'iyìihe-ọṅuṅunābàn'anya, Nyekwandiobi-hadiarọmanya-vine

7Kaọṅua,chezọkwaobeye-ya,Kaọgharaichetakwa nkpà-yaọzọ.

8Meghereọnu-gin'ihionye-obin'ikpenkendinileagēme kahalan'iyì

9Megheeọnu-gi,kpeikpeziriezi,kpeikpenkeobeyena obeye

10Ònyegāchọtanwayinēnweeziomume?n'ihinaọnuahia-yadielunke-ukukariruby.

11Obidi-yanātukwasiyaobinantukwasi-obi,Ọdighi kwaihe-nkwatagāchọya

12Ọgēmeyaeziihe,ọbughikwaiheọjọubọchinilenke ndu-ya

13Ọnāchọaji-anunaflax,wereafọ-ofufowereaka-ya nileluaọlu.

14Ọdikaubọndi-ahia;Osin'ebedianyanēwetanri-ya

15Ọnēbilikwambechifọduru,Ọnēnyekwaulo-yaiheoriri,Nyekwaumu-abọghọ-yaòkè.

16Ọnāhualaubi,wezuta:Nkpuruaka-yaabuakaojiku ubi-vine

17Ọnējiikekeúkwù-ya,nēmekwakaogwe-aka-yaabua diike

18Ọnāmanaihe-ahia-yadinma:oriọna-yaadighi-anwu anwun'abali.

19Ọnētiyeaka-yaabuan'ogwe-ogwe-aka-yaabua,Ọbuaka-yaabuanējidekwankpa-n'aka

20Ọnēsetipuaka-yan'aruobeye;e,ọnāsetindi-obeye aka-yaabua

21Ọdighi-atuegwusnowbayereulo-ya:N'ihinaulo-ya nilenēyiuweuhie

22Omereonwe-yaihe-nkpuchinkeite;uwe-yabusilkna odoodo

23Amawodi-yan'ọnu-uzọ-ama,mbeọnānọdun'etitindiokenyeala

24Ọnēmeeziákwàọcha,reya;Ọnēwereihe-ọkikénye onye-ahia

25Ikenansọpurukauwe-yabu;ọgāṅurikwan'ọdi-n'iru

26Owereamam-ihesagheọnu-ya;Man'ire-yakaiwunke eberedi

27Ọnēlegideuzọnilenkeulo-yaanyanke-ọma,Maọ dighinrinkeọlu-n'efukaọnēri.

28Umu-yabilie,kpọyaonyeagọziriagọzi;di-yakwa,o wetoya

29Ọtutuumu-ndinyomemewoeziomume,MaGionwe-gi karirihanile.

30Amarabuaghughọ,maima-nmabuihe-efu:Manwayi nātuegwuJehova,agāgọziya.

31Nyeyasitenankpuruaka-ya;Kaọlu-yaniletokwaya n'ọnu-uzọ-ama

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.