3Makabearrak
1.KAPITULUA
[1]Filopatorrekitzulizirenengandikjakinzueneanberak kontrolatzenzitueneskualdeakAntiokokbereganatu zituela,bereindarguztieiaginduzien,baiinfanteriaribai zalditeriari,berearrebaArsinoeberarekineramanetaRafia ondokoeskualderaabiatuzen,Antiokorenaldekoak kanpatutazeudenlekura.
[2]BainaTeodotoizenekobatek,berakasmatuzuen konplotagauzatzekoerabakita,Ptolomeorenarmarik onenakhartuetagauezPtolomeorendendarajoanzen, berakbakarrikhiltzekoetagerraamaitzekoasmoz
[3]BainaDositeok,Drimiliorensemeabezalaezagutzen zenak,jaiotzezjuduazenak,geroagobereerlijioaaldatueta arbasoentradizioetatikaldenduzenak,erregeaeramaneta gizonhutsalbatdendanloegiteaantolatuzuen;etahorrela gertatuzengizonhonekerregearentzatpentsatutako mendekuajasanzuela
[4]Borrokalatzbathasizenean,etagauzakAntiokoren aldeegitenarizirenean,Arsinoetropenganajoanzen negarrezetanegarrez,ileanahasitazuela,etaanimatu zituenberenburua,seme-alabaketaemazteakausardiaz defendatzeko,guduairabaztenbazutenbiminaurre emangozielaaginduz
[5]Etahorrelagertatuzenetsaiagaraituaizanzela borrokan,etapresoaskoereeramanzituztela.
[6]Konplotazapuztuondoren,Ptolomeokingurukohiriak bisitatzeaetaanimatzeaerabakizuen
[7]Horrelaeginez,etahaienitxiturasakratuakopariekin hornituz,beremenpekoenmoralaindartuzuen
[8]Juduekberenkontseilukoetaarduradunbatzukbidali zizkiotenagurtzera,opariakekartzeraetagertatutakoagatik zorionakematera,etaaregogohandiagoazuenahaliketa azkarrenbisitatzeko
[9]Jerusalemerairitsiondoren,Jainkogorenarisakrifizioak eskainizizkion,eskerrakemanzizkionetasantutegirako egokiazenaeginzuenGero,tokiansartuetaharen bikaintasunaketaedertasunaktxunditutautzizuenean, [10]Tenpluarenordenaonazharritutageratuzen,eta santuensanturasartzekogogoasortuzitzaion.
[11]Horiezzelabaimendutaesanzutenean,berennazioko kideekereezzutelakosartzenuzten,eztaapaizguztiekere, baiziketaguztiengainetiknagusizenapaiznagusiari bakarrik,etaurteanbehinbakarrik,erregeaezzeninolaere konbentzitu
[12]Legeairakurriondorenere,etengabeesanzuensartu beharzuela,esanez:«Gizonhorieiohorehaukenduarren, niriezlitzaidakekendubehar»
[13]Etagaldetuzuenzergatik,bestetenpluguztietansartu zenean,inorkezzuengelditu
[14]Etanorbaitek,oharkabean,esanzuenokerrazelahau berezseinalegisahartzea.
[15]«Bainahaugertatudenezgero»,esanzuenerregeak, «zergatikeznaizsartukobehintzat,nahidutenalaez?»
[16]Orduan,apaizek,jantziguztiekin,ahuspeztueta Jainkogorenaerregutuzutenegoerahonetanlaguntzeko etaasmogaiztohonenindarkeriasaihesteko,etatenplua negarrezetamalkozbetezuten;
[17]etahiriangeratuzirenakurdurijarrietapresakairten ziren,zerbaitmisteriotsugertatzenarizelapentsatuz
[18]Berengeletangiltzapetutazeudenbirjinakamekin bateraaterazirenkorrika,ileahautsezbotaetakaleak intzirietadoluzbetezituzten
[19]Ezkontzarakoprestatuberrizirenemakumeek ezkontza-batasunerakoprestatutakoeztei-ganberakutzi zituzten,eta,apaltasunegokiaaldebaterautzita,nahaspila bateanbilduzirenhirian.
[20]Ameketaerizainekjaioberriakereabandonatzen zituztenhanetahan,batzuketxeetanetabestebatzuk kaleetan,etaatzerabegiratugabepilatuzirentenplu gorenean
[21]Erregeakmoduprofanoanasmatzenarizenarenharira, hanbildutakoenerreguugarieginzituzten.
[22]Gainera,herritarausartenekezzutenonartukoharen planakburutzeaedobereasmoabetetzea
[23]Arbasoenlegearenaldearmakhartuetaausardiaz hiltzekooihueginzietenkideei,etanahasmenduhandia sortuzutenlekusantuan;etaagureeketanagusiekoztaoztageldiaraziondoren,besteekbezalaerregu-jarrerabera hartuzuten
[24]Bitartean,jendetza,lehenbezala,otoitzeanmurgilduta zegoen,
[25]erregeareningurukozaharrekhainbatmodutansaiatu zirenerregearenharrokeriazpentsatutakoplanetik aldentzen.
[26]Bainahark,bereharrokerian,ezzuenezertazarduratu, etahurbiltzenhasizen,aipatutakoplanaburutzeko erabakita
[27]Inguruanzeudenekhoriikusizutenean,gure jendearekinbaterabueltaemanzuten,egungoarazoetan defendatzekobotereguztiaduenarideiegitekoetalegez kanpokoetaharrokeriazkoekintzahaualdebaterauzteko [28]Jendetzarenoihuetengabe,sutsuetabateratuak iskanbilaizugarriaeraginzuen;
[29]badirudiezzirelagizonakbakarrik,baitaharresiaketa ingurukolurosoakereoihartzunegitenzutela,izanere, unehartanguztieknahiagobaitzutenheriotzalekua profanatzeabaino
2.KAPITULUA
[1]Orduan,Simonapaiznagusiak,santutegirabegira, belaunaktolestuetaeskuaklasaietaduintasunezluzatuz, honelaotoitzeginzuen:
[2]«Jauna,Jauna,zeruetakoErregeaetasorkuntza guztiarenerregea,santuenarteansantua,agintaribakarra, ahalguztiduna,arretajarriguri,gizongaiztoetaprofano baten,bereausardiaetabotereazharrotuaren,ondorioz sufritzenarigarenoi
[3]Zu,gauzaguztiensortzaileaetaguztiengobernaria, agintarizuzenazara,etalotsagabekeriazetaharrokeriaz zerbaitegindutenakepaitzendituzu
[4]Iraganeanbidegabekeriaeginzutenaksuntsituzenituen, horienarteanberenindarreanetaausardiankonfiantza zutenerraldoiakerebazeuden,etauholdemugagabebat ekarrizeniengainera
[5]SuzetasufrezsuntsituzenituenSodomakogizon harroputzak,berengaiztakeriagatikezagunakzirenak;eta ondorenetorrikozirenentzateredubihurtuzenituen
[6]ZureherrisantuIsraelesklabobihurtuzuenfaraoi ausartarizigoraskoetadesberdinakezarriz,zurebotere handiaezagutarazizenuen
[7]Gurdiekinetatropa-multzobatekinatzetikjoan zitzaizkienean,itsasoarensakoneangaindituzenuen,baina sorkuntzaosoarenJabezarenzugankonfiantzazutenak onikeramanzenituen
[8]Etazureeskuenlanakikusizituztenean,goraipatu zaituzte,Ahalguztidunhori
[9]Zuk,Erregejauna,lurmugagabeetaneurgaitzasortu zenuenean,hirihauaukeratuetalekuhauzureizenarentzat santuatuzenuen,ezerenbeharrikezizanarren;etazure agerpenhandiarenbidezgoraipatuondoren,zureizen handietaohoratuarenaintzarakooinarrisendobihurtu zenuen
[10]EtaIsraelgoetxeamaiteduzulako,aginduzenuen, hondamendiakizangobagenituetaatsekabeakhartuko balituere,gureeskariaentzungozenuelalekuhonetara etorrietaotoitzegingodugunean.
[11]Eta,egiaz,leialaetaegiazkoazara
[12]Etagureaitakzapalduakizanzirenean,askotan lagunduzenienhaienapaltasunean,etagaitzhandietatik libratuzenituen,
[13]Ikusezazuorain,Erregesantua,gurebekatuaskoeta handiakdirelaeta,sufrimenduakzapaldugaituela,etsaien menpegaudelaetababesgabegaudela
[14]Guregainbeheran,ausartaetaprofanoadengizon honekzureizenloriatsuarieskainitakolurrekolekusantua bortxatzeaerabakidu
[15]Zurebizilekua,zeruenzerua,gizakiarentzat hurbilezinada.
[16]BainazureherriIsraelizureaintzaemandiozulako, tokihausantutuduzu
[17]Ezgaitzazuzigortugizonhauekegindako zikinkeriagatik,eztaeskatukontuakprofanaziohonengatik ere,ezdaitezengaiztakeriahoriekberenhaserreazharrotu edoberenmihiarenharrokeriazpoztu,esanez:
[18]«Santutegikoetxeazapaldudugu,etxeiraingarriak zapaltzendirenbezala»
[19]Ezabatugurebekatuaketauxatugureakatsak,eta erakutsizureerrukiaunehonetan
[20]Zureerrukiakazkargainezkagaitzala,etalaudorioak jarriatsekabetutaetabihotz-hautsitadaudenenahoan,eta emaniezaguzubakea»
[21]Orduan,gauzaguztiakgainbegiratzendituenJainkoak, guztienlehenAitak,santuenarteansantuak,zilegiden erreguaentzunondoren,lotsagabekeriazetaausardiaz goratuzenazigortuzuen.
[22]Kanaberahaizeakastintzenduenbezala,aldebatetik etabestetikastinduzuen,lurreanetzandageratuzeneta, gorputz-adarrakelbarritutaegoteazgain,hitzegitekoere gaiezzen,epaiketazuzenbatekjobaitzuen.
[23]Orduan,bailagunekbaibizkartzainek,jasanzuen zigorgogorraikusitaetabiziagaldukootezuenbeldurrez, azkaraterazutenkanpora,izugarrizkobeldurrakjota
[24]Denborabatenburuansendatuzen,etazigortuaizan bazenere,ezzeninolaeredamutu,baiziketamehatxu mingotsakeginezaldeeginzuen
[25]Egiptorairitsizenean,gaiztakeriagehiagoeginzuen, aurretikaipatutakoedaleetakideekbultzatuta,zeinakez baitzirenbidezkoguztiaezagutzen
[26]Ezzegoenkonformeberelizunkeriaugariekin,baizik etahainbesteausardiazjarraituzuen,ezentxostentxarrak zabaldubaitzituenhainbattokitan;etaberelagunaskok, erregearenasmoaarretazbetez,eurekerejarraituzuten harennahia.
[27]Juduenkomunitatearilotsapublikoaeragitea proposatuzuen,etaharribatjarrizuenpatiokodorrearen gaineaninskripziohonekin:
[28]«Sakrifiziorikegitenezdutenekezingodutehaien santutegietansartu,etajuduguztiakzergapekoerregistro bateraetaesklaboestatuseramugatukodiraHorrenaurka egitendutenakindarrezhartuetahilegingodira;
[29]ErregistratutadaudenakereDionisorenhuntz hostoarensinboloarekinsuzmarkatukodiragorputzean,eta lehenzutenegoeramugaturajaitsikodira
[30]Guztienetsaiaezzelaagertzeko,beheanidatzizuen: "Bainahorietakobatekmisterioetanhasitakoekinbategitea nahiagobadu,Alexandriakoekinberdinherritartasuna izangodu".
[31]Batzuek,ordea,berenhirikoerlijioamantentzeagatik ordaindubeharrekoprezioarekikogorrotonabarmenarekin, errazamoreemanzuten,erregearekinetorkizuneanizango zutenharremanarenbidezberenospeahobetzeaespero baitzuten
[32]Bainagehiengoakirmojokatuzuenausardiazetaez zenbereerlijiotikaldendu;etabizitzarentrukedirua ordainduz,konfiantzazsaiatuzirenerroldatzetiksalbatzen [33]Laguntzalortzekoitxaropenirmoazuten,eta haiengandikbananduzirenakgorrotatzenzituzten,judu nazioarenetsaitzathartutaetaelkarrekikoadiskidetasuna etalaguntzaukatuz.
3.KAPITULUA
[1]Erregegaiztoakegoerahauulertuzuenean,hain haserretuzen,ezenAlexandrianbizizirenjuduenaurkaez ezik,areetsaiagobihurtubaitzenlandaeremukoenaurka; etaaginduzuenguztiakberehalalekubakarreanbiltzeko etamodukrudelenetanhiltzeko
[2]Gaihauekantolatzenarizirenbitartean,judunazioari kalteegitekokonspiratuzutengizonekzurrumurruetsaibat zabalduzuten,bestebatzueiberenohiturakbetetzea eragoztenzietelaziotentxostenbatekaitzakiaemanez.
[3]Juduek,ordea,dinastiarekikoborondateonaeta leialtasunirmoamantentzenjarraituzuten;
[4]bainaJainkoagurtzenetaharenlegearenarabera jokatzenzutenez,janarieidagokienezbereizketamantendu zuten.Horregatikbatzuentzatgorrotagarriakiruditzen zitzaizkien;
[5]bainaberenbizimoduajendezuzenarenegintzaonekin apainduzutenez,ospeoneanfinkatuzirengizakiguztien artean.
[6]Halaere,bestearrazabatzuetakoekezziotenjaramonik eginberennazioariegindakozerbitzuonari,etahori guztienarteanohikoazen;
[7]Horrenordez,gurtzarenetajanariarenarteko desberdintasuneiburuztxutxu-mutxukaarituziren,jende hauekezzitzaielaerregearieztaharenagintarieileialakere, baiziketaetsaiakzirelaetaharengobernuarenaurka zeudela.Beraz,ezzietenohikoerrietaegin.
[8]Hirikogreziarrek,inolaerekalterikjasanezbazutenere, jendetzahorieninguruanustekabekoiskanbilaetabat-
3Makabearrak
bateansortzenarizenjendetzaikusizutenean,ezzuten nahikoaindarizanhaieilaguntzeko,tiraniarenmenpebizi baitzirenKontsolatzensaiatuziren,egoerazatsekabetuta etagauzakaldatukozirelakoan;
[9]izanere,hainkomunitatehandibatezzenberepatuari utzibeharinolakodeliturikeginezbadu
[10]Etajadahaienbizilagun,lagunetanegozio-kide batzuekbatzukapartehartuzituztenisilpean,etababestuko zituztelaetalaguntzekoahaleginsutsuagoakegingo zituztelahitzemanzuten
[11]Orduan,erregeak,bereunekozorteonazharroputz,eta Jainkogorenarenbotereakontuanhartugabe,baiziketa bereasmobereanetengabejarraitukozuelapentsatuz, gutunhauidatzizuenhaienaurka:
[12]PtolomeoFilopatorerregeakEgiptokoetabertako eskualdeguztietakoberejeneraletasoldaduei,agureta osasunon
[13]Nineuetaguregobernuaondogoaz
[14]GureespedizioaAsianeginzenean,zeuekdakizuen bezala,jainkoekgurekinborrokanegindakoaliantza nahitazamaituzen,planarenarabera
[15]etaustegenuenezgenituelaZeele-SirianetaFenizian bizidirennazioaklantzarenbotereazgobernatubehar, baiziketaerrukietaonginahihandizzaindubehargenituela, pozikondotratatuz.
[16]Etahirietakotenplueidiru-sarrerahandiakeman ondoren,Jerusalemeraerejoanginen,etaberen ergelkeriatikinoizamoreematenezdutenjendegaizto horientenpluaohoratzeraigoginen
[17]Hitzezonartuzutengurepresentzia,bainaekintzezez zintzotasunez,zerenetahaienbarnekotenplurasartueta eskaintzabikainetaederrenekinohoratzeaproposatu genionean,
[18]berenustetradizionalakeramanzituen,etasartzea eragotziziguten;bainagurebotereaerabiltzeariutzizioten, guztiekikodugunonginahiagatik
[19]Gurekikodutenagerikogaizki-nahiarieutsiz,nazio guztienarteanerregeeietaberenongileeiaurreeginez buruaaltxatzendutenetaedozeinekintzazintzotzatjonahi ezdutenherribakarrakbihurtzendira.
[20]«Bainaguk,Egiptoragaraileiritsiginenean,haien ergelkeriariegokituginenetaegokiazenaegingenuen, nazioguztiakonginahiztratatzenbaititugu.
[21]Besteakbeste,hemengoherrikideeiematendiegun amnistiajakinarazigenienguztiei,baigurekinduten aliantzagatik,baihasieratikeskuzabalkiemanzaizkiengai ugariengatik;etaaldaketabategiteraausartuginen, Alexandriakoherritartasunarenduintzatjotzeaetagure ohikoerlijio-errituetanpartehartzeaerabakiz
[22]Bainaberenberezkogaiztakeriankontrakoespirituan hartuzutenhau,etaongiagutxietsizutenGaizkira etengabejotzendutenez,
[23]Ezdutehiritartasunbaliotsuagutxiestenbakarrik, baiziketa,baihitzezbaiisiltasunez,gureganako zintzotasunezjokatzendutengutxibatzukgorrotatzen dituzte;egoeraguztietan,berenbizimodulotsagarriaren arabera,isilpeansusmatzendutelastergurepolitika aldatukodugula
[24]Beraz,seinalehauekguztizkonbentzitutagureaurka daudelaaldeguztietatik,neurriakhartuditugu,geroago gureaurkabat-batekonahasmendurenbatsortukobalitz,
jendegaiztohauektraidoreetaetsaibarbarogisaezkutatuta edukiezditzagun.
[25]Horregatikagindudugu,gutunhauiritsibezainlaster, zuenarteanbizidirenak,berenemazteetaseme-alabekin batera,irainetatratugogorrarekin,etaburdinazkokateekin sendolotutabidalditzazuela,etsaieidagokienheriotzaziur etalotsagarriajasandezaten
[26]Izanere,hauekguztiakzigortuakizanondoren,ziur gaudegainerakodenborangobernuaordenaoneaneta egoeraoneneanezarrikodugulaguretzat
[27]Bainajudurenbatbabestenduena,zaharrak,haurrak edobaitahaurtxoakere,berefamiliarekinbatera torturatukoduteheriotzaraino,zigorgorrotagarrienekin.
[28]Informazioaematekoprestdagoenedonorkzigorra jasanduenarenondasunakjasokoditu,baitaerregealtxorretikbimiladrakmaere,etaaskatasunaemangozaio.
[29]Judubatbabestendenlekuoroiristezinabihurtueta suarekinerrekoda,etabetikoerabilezinbihurtukoda edozeinizakihilkorrentzat.
[30]Gutunagoikoeranidatzizen
4.KAPITULUA
[1]Dekretuhauiritsizenlekuguztietan,oihuetaalaitasun artean,gastupublikokojaiaantolatuzenjentilentzat, aspaldihaiengogoetanzegoenetsaitasunsutsuaagerianeta ageriangeratubaitzenorain
[2]Bainajuduenarteanetengabekodolua,intziriaeta negar-oihuakzeuden;nonahisutanzeudenbihotzak,eta intziriegitenzutenbat-bateanhaientzaterabakitako ustekabekosuntsipenagatik.
[3]Zeinbarrutiedohiri,edozeinbizileku,edozeinkaleez zirenhaiendoluetanegarrezbete?
[4]Haingogoretagupidagabekoespirituarekinbidaltzen zituztenhirietakojeneralekdenakbatera,ezenzigor ezohikoakikustean,etsaibatzuekere,errukiarenobjektu komunabegiaurreanzutelaikusita,bizitzaren ziurgabetasunazhausnartuetanegarrezhasibaitzirenjende hauenkanporatzetamalgarrienarenaurrean
[5]Izanere,ile-zuridunaguremultzobat,geldoaeta adinagatikmakurtua,eramatenarizen,modulotsagarrian bultzatzenzituenindarkeriakabiadurabizianibiltzera behartuta.
[6]Etaezkontza-bizitzapartekatzekoeztei-ganberarasartu berriakzirenemakumegazteekpozanegarreztrukatuzuten, mirra-lurrindutakoileaerrautsezzipriztinduz,etaestali gabeeramanzituzten,guztiekbateraezkontza-kantubaten ordezdolubatabesten,jentilentratugogorrakurratuta baitzituen
[7]Katenetajendaurreanbortizkiarrastakaeraman zituztenontziratzelekuraarte
[8]Senarrak,gaztaroarenunerikonenean,lepoalore-loreen ordezsokazinguratuta,ezkontza-jaiarengainerakoegunak alaitasunetagaztetakoparrandaeginbeharreandoluetan igarotzenzituzten,heriotzaaurreanzutela
[9]Basapiztiakbezalaontziratuzituzten,burdinazko loturenmenpeeramanda;batzuklepotiklotuzituzten ontzietakobankuetara,bestebatzukoinakhautsiezinziren kateekinlotutazituzten,
[10]etagainera,kubiertasendobatenazpiangiltzapetu zituzten,begiakerabatilunpeanzituztela,bidaiaosoan traidoreentzakoegokiadentratuajasanzezaten
[11]GizonhauekSchediaizenekolekuraeraman zituztenean,etabidaiaerregeakagindubezalaamaitu zenean,hiriarenaurreaneraikitakohipodromoan giltzapetutaedukitzekoaginduzuen.Hipodromoahirira itzultzenzirenguztientzatetahiritiklandarazihoazenentzat ikuskizunagerikoaizatekoegokiazen,erregearen indarrekinkomunikatuezinzitezen,eztahiriaren zirkuituarenbarruanzeudenikerealdarrikatuere.
[12]Horigertatuzenean,erregeak,hirikojuduen herrikideaksarritanisilpeanateratzenzirelaberenanaien zorigaiztokozorigaiztoamingotsdeitoratzeraentzun zuenean,
[13]berehaserrebizianaginduzuengizonhauekbesteekin bezalatratatzeko,zigorrarenxehetasunikgabe
[14]Lasterketaosoabanan-bananerregistratubeharzen,ez aurretiklaburkiaipatutakolangogorragatik,baiziketa berakagindutakoirainekintorturatuaizateko,etaazkenean egunbakarreansuntsituaizateko
[15]Jendehauenerregistroa,beraz,presakaetasutsuki eginzeneguzkiairtenzenetiksartuarte,etaamaitugabe egonarren,berrogeiegunigaroondorengeldituzen
[16]Erregeaosoetaetengabepozikzegoen,bereidolo guztienomenezkojaiakantolatzenzituen,egiatik urrundutakogogoarekinetaahoprofanoarekin, komunikatzekoedolaguntzekogaiezdirengauzamutuak goraipatuz,etaJainkogorenarenaurkakohitzdesegokiak esanez
[17]Bainaaurretikaipatutakodenbora-tarteaigaroondoren, eskribauekerregeariadieraziziotenezinzutelagehiago juduenerroldaegin,haienjendetzaizugarriazelako
[18]gehienakoraindikherrialdeanzeudenarren,batzuk oraindiketxeanbiziziren,etabestebatzuklekuberean; zereginaezinezkoazenEgiptokojeneralguztientzat
[19]Gogormehatxatuondoren,ihesbidebatasmatzeko eroskeriazordainduzituztelasalatuz,argietagarbi konbentzitutazegoengaiaz
[20]idaztekoerabiltzenzituztenpaperaetaboligrafoak agortuzirelaesanetafrogatuzutenean
[21]Bainahaujuduakzerutiklaguntzenarizenaren probidentziagaraiezinarenekintzabatizanzen.
5.KAPITULUA
[1]Orduan,erregea,guztizirmoa,haserreetaamorru izugarribatezbetezen;etaHermon,elefanteenzaindaria, deituzuen.
[2]etahurrengoeguneanaginduzionelefanteguztiak bostehunguztiraintsentsueskukadahandiekinetaardo nahastugabeugarirekindrogatzeko,etaedariugariak erotutabarruraeramateko,juduakberenpatuajasozezaten
[3]Aginduhauekemanondoren,bereoturuntzaraitzuli zen,juduenaurkakoberezikietsaiakzirenlagunekineta armadakoekinbatera
[4]EtaHermonek,elefanteenzaindariak,aginduakleialki betetzenjarraituzuen
[5]Juduenardurapeanzeudenmorroiekarratsaldeanirten etajendegajoareneskuaklotuzituztenetagauosoanzehar zaintzapeanedukitzeaantolatuzuten,nazioosoakazken suntsipenajasangozuelasinetsita
[6]Izanere,jentilenustez,juduaklaguntzarikgabegeratu ziren,
[7]kateetanaldeguztietatikindarrezlotutabaitzeuden Bainanegarrezetaisilaraztekozailazenahotsbatez,denek JaunAhalguztidunarietabotereguztienJabeari,beren JainkoetaAitari,otoitzeginzioten.
[8]mendekuzuxatuditzalahaienaurkakokonspirazio gaiztoaeta,agerpenloriatsubatean,orainhaientzat prestatutadagoenpatutikerreskataditzala
[9]Haienerreguazerurainoigozensutsuki.
[10]Hermonek,ordea,elefantegupidagabeakardougariz beteetaintsentsuarekinaseartedrogatuondoren, goizaldeanpatioanagertuzenerregeariprestaketahorien berriemateko
[11]BainaJaunakloarenzatibatbidalizionerregeari, hasieratik,gauetiketaegunetik,nahiduenariematendion onurahori
[12]Jaunarenekintzaz,hainloaldiatseginetasakonbatek hartuzuen,ezenberelegezkanpokoasmoetanhutsegin baitzuenetabereplanzurruneanerabatzapuztubaitzen
[13]Orduan,juduak,orduzehatzagaindituzutenez,beren Jainkosantuagoraipatuzutenetaberriroeskatuzioten errazadiskidetzendenaribereeskuahalguztidunaren indarrajentilaharroputzeierakusziezaiela.
[14]Bainaorain,hamargarrenorduerdiaiazenez, gonbidapenenarduraduna,gonbidatuakbildutazeudela ikusita,erregearenganahurbilduetabultzadabatemanzion.
[15]Etanekezesnatuzuenean,oturuntzarenorduajadanik igarotzenarizelaadierazizion,etaegoerarenberrieman zion.
[16]Erregeak,hauhausnartuondoren,edateraitzulizen, etaoturuntzarabertaratutakoeibereaurreanesertzeko aginduzien.
[17]Horieginda,parrandanmurgiltzekoetaoturuntzaren zatihuraaregehiagoospatzekoanimatuzituen
[18]Festadenborabateziraunondoren,erregeakHermon deituetamehatxuzorrotzekingaldetuzuenzergatikutzi zitzaienjudueigaurartebizirikirauten
[19]Bainahark,lagunenbaieztapenarekin,adierazi zueneanoraindikgauazelaemanziotenaginduaguztiz betezuela,
[20]Erregeak,Falarisenbasakeriabainookerragobatek hartuta,esanzuenjuduakgaurkoloakonuraaterazuela, «baina»,gaineratuzuen,«bihar,atzerapenikgabe,prestatu elefanteakmodubereanjudulegezkanpokoak suntsitzeko!»
[21]Erregeakhitzeginzuenean,bertanzeudenguztiekaho batezetapozikemanzutenonespena,etabakoitzabere etxerajoanzen
[22]Bainaezzutengauareniraupenahainbesteloegiten erabiltzen,kondenatutazeudelaustezutenentzakoirain motaguztiakasmatzenbaizik
[23]Goizaldeanoilarrakjobezainlaster,Hermonek, abereakhornituetazutabehandiarenbarruaneramatenhasi zen
[24]Hirikojendetzaikuskizuntamalgarrihonetarakobildu zenetaegunsentiairrikazitxarotenzuten
[25]Bainajuduak,azkenhatsaemanez,denboraagortu baitzen,eskuakzerurantzluzatuetanegarrezbetetako erreguetadolu-kantuekinJainkogorenarieskatuzioten berrirolaguntzekoberehala
[26]Eguzkiizpiakoraindikezzirenzabaldu,etaerregeak berelagunakhartzenzituenbitartean,Hermonagertueta
[10]Erbesteangurebizitzakgaiztakeriatannahasibadira ere,erreskatatugaitzazuetsaiareneskuetatiketasuntsitu gaitzazu,Jauna,zukaukeratzenduzunpatuarekin
[11]Ezdezatelaharroputzekberenharroputzakgoraipatu zureherrimaitearensuntsipenarenaurrean,esanez:«Ez ditujainkoakeresalbatu»
[12]Bainazu,BetikoJainkoa,indaretabotereguztia duzuna,zaindugaitzazuorainetaerrukiizangurekin,legez kanpokoenlotsagabekeriazentzugabeagatik,traidoreen moduan,bizitzakentzenaribaitzaizkigu
[13]Etautzditzatejentilakgaurzureboteregaraiezinaren beldurrez,ohorezkoJainkoa,Jakobennazioasalbatzeko ahalmenaduzuna.
[14]Haurtxoosoaketahaiengurasoeknegarrezeskatzen dizute
[15]Erakutsbedinazioguztieigurekinzaudela,Jauna,eta ezduzulazureaurpegiaaldebaterautzi;baiziketaesan duzunbezala:«Eznituenbaztertuetsaienlurraldean zeudeneanere»,halaeginezazu,Jauna».
[16]Eleazarbereotoitzaamaitzenarizela,erregea hipodromorairitsizenpiztiekinetabereindarren harrokeriaguztiarekin.
[17]Etajuduakhoriikusizutenean,oihuhandiakegin zituztenzerura,ingurukoharanakereoihukahasizireneta izuaeraginziotenarmadari.
[18]Orduan,Jainkorikaintzatsuenak,ahalguztidunenaketa egiazkoenakbereaurpegisantuaagertuetazerukoateak irekizituen,etahandikjaitsizirenitxurabeldurgarrikobi aingeruaintzatsu,juduentzatizanezikguztientzatikusgai
[19]Etsaiarenindarreiaurreeginetanahasmenezetaizuez betezituzten,katemugiezinekinlotuz.
[20]Erregeaberaeregorputzezdardarkahasizen,etabere lotsagabekeriaahaztuzitzaion
[21]Piztiekatzetikzihoazenindararmatuenaurkaegin zutenetazapalduetasuntsitzenhasiziren
[22]Orduan,erregearenhaserreaerrukietanegarbihurtu zen,aurretikasmatuzituengauzengatik.
[23]Oihuakentzunetadenaklurreraerorizirelaikusi zuenean,negareginetahaserremehatxatuzituenlagunak, esanez:
[24]«Traizioaegitenarizaraetatiranoakgainditzenari zarakrudelkerian;etaniere,zureongilenaizena, nagusitasunaetabizitzakentzensaiatzenarizaraorain, erreinuarentzatonurarikezdutenekintzakisilpeanasmatuz
[25]Norkeramanditugizonbakoitzabereetxetiketa zentzugabekibildudituhemengureherrialdeko gotorlekuakleialkimantendudituztenak?
[26]Norkinguratudituhainlegezkanpotratulotsagarri batezhasieratikgurekikoborondateoneannazioguztiekin desberdinakizandirenaketaaskotangizaarriskurik txarrenakborondatezonartudituztenak?
[27]Askatuetaaskatuhaienloturabidegabeak!Itzuli itzazubakeanberenetxeetara,barkamenaeskatuzzure aurrekoekintzengatik!
[28]AskatuzerukoJainkoahalguztidunetabiziaren semeak,gurearbasoengaraitikorainarteguregobernuari egonkortasunoztoporikgabekoetanabarmenaeman diona»
[29]Hauekizanziren,bada,esanzituengauzak;etajuduak, berehalaaskatuta,berenJainkosantuaetaSalbatzailea goraipatuzuten,heriotzatikiheseginbaitzuten
[30]Orduan,erregeak,hiriraitzulizenean,diru-sarreren arduradunadeituetazazpiegunekojaialdirakobeharzen guztiaetaardoajudueiematekoaginduzion,suntsipena esperozutenlekubereanospatubeharzutelaberen erreskatea.
[31]Horrenbestez,lotsagarrikitratatuaketaheriotzatik gertuzeudenek,edohobetoesanda,ateetanzeudenek, heriotzamingotsetatamalgarribatenordezaskapen oturuntzabatantolatuzuten,etapozikbeterik,ospatzaileei banatuzietenhaiensuntsipenerakoetalurperatzeko prestatutazegoenlekua
[32]Intziri-kantakutzietaarbasoenkantuaabestuzuten, Jainkoa,berenSalbatzaileaetamirarienegilea,goraipatuz. Doluetanegarguztiakamaituz,koruakosatuzituzten bakezkopozarenseinalegisa
[33]Eraberean,erregeakere,gertakarihauekospatzeko oturuntzahandibatantolatuondoren,etengabeetaoparoki eskerrakemanzizkionzeruarijasanzuenustekabeko erreskateagatik.
[34]Etalehenagojuduaksuntsituetahegaztienjanari bihurtukozirelaustezutenek,etapozikerregistratu zituztenek,intzirieginzutenlotsagarrikeriakgainezka egitenziela,etahaienausardiasutanitzalizenlotsagarriki [35]Bainajuduak,aipatutakoabesbatza-taldeaantolatu zutenean,lehenesandugunbezala,denboraoturuntzaz igarozuten,eskeronekooparietasalmoenlaguntzarekin [36]Etagauzahauetarakoerritupublikobatezarri zuteneanberenkomunitateosoanetaondorengoentzat, aipatutakoegunakjaialdigisaospatzeaezarrizuten,ez edateagatiketajatekogogoagatik,baiziketaJainkoak emanzienaskapenagatik.
[37]Orduan,erregearietxeraitzultzekoeskatuzioten [38]Beraz,haienerroldaPakonenhogeitabostetikEpeifen laugarreneraeginzen,berrogeiegunez;etahaien suntsipenaEpeifenbosgarrenetikzazpigarreneraezarrizen, hiruegunetan
[39]etabertan,guztienJaunakbereerrukiamoduloriatsu bateanerakutsietadenakbateraetakalterikgabe erreskatatuzituen
[40]Gero,erregeakdenaemanzielarik,oturuntzaegin zutenhamalaugarreneguneraarte,etaegunhorretanere kaleratzekoeskaeraeginzuten
[41]Erregeakberehalaonartuzuenhaieneskaeraeta honakogutunhauidatzizienhirietakojeneralei,berekezka eskuzabaltasunezadieraziz:
7.KAPITULUA
[1]"PtolomeoFilopatorerregeakEgiptokojeneraleieta beregobernukoagintariguztiei,aguretaosasunon"
[2]Gugeuketagureseme-alabakondogoaz,Jainko handiakgurenahienaraberagidatzenbaitituguregauzak.
[3]Gurelagunbatzuek,asmogaiztozmaizbultzatuz, erreinukojuduaktaldebateanbiltzeraetatraidoregisa zigorbasatiekinzigortzerakonbentzitugintuzten; [4]izanere,adierazizutenguregobernuaezzelainoiz sendoezarrikohorilortuarte,herrihorieknazioguztiekiko zutengaizki-nahiagatik
[5]Esklaboedo,hobetoesanda,traidoregisatratatu zituzten,eta,eszitenohiturakbainokrudelkeriabasatiagoaz jantzita,inolakoikerketarikedoazterketarikgabehiltzen saiatuziren
[6]Bainaosomehatxugogorraegingenienekintza hauengatik,etagizakiguztiekikodugunbarkamenaren arabera,ozta-oztabarkatugenienbiziaKonturatugarenez, zerukoJainkoakjuduakdefendatzenditu,betihaienalde eginez,aitabatekbereseme-alabengatikegitenduenbezala.
[7]etagurekinetagurearbasoekinizanzutenborondate atseginetairmoakontuanhartudugunez,bidezkoeran absolbitudituguedozeinmotatakokargutatik.
[8]Eraberean,bakoitzaribereetxeraitzultzekoagindu diogu,inorkinonkalterikegingabeedogertatudiren gauzazentzugabeengatikerrietaegingabe
[9]Jakinbeharduzuehaienaurkagaitzikasmatzenbadugu edoedozeinatsekabeeragitenbadiegu,ezdugulabeti gizakirikizango,botereguztiengainekoAgintaria,GoigoikoJainkoa,guztianetasaihestezinaurkarigisaekintza horiekmendekatzeko.Agur».
[10]Gutunhaujasotzean,juduakezzirenberehala abiatzekopresarikizan,bainaerregearieskatuzioten JainkosantuarenetaJainkoarenlegearenaurkanahita hautsizutenjudunaziokoekmerezizutenzigorrajaso zezatelabereneskuetatik
[11]Izanere,adierazizutensabelekoagindujainkotiarrak hautsizituztenekezzutelainoizerregearengobernuaren aldekojarreraizango
[12]Orduan,erregeak,esandakoarenegiaonartueta onartuz,lizentziaorokorraemanzien,librekietaerregeagintaritzarikedogainbegiratzerikgabe,bereerreinuan Jainkoarenlegeahautsizutenaksuntsituzitzaten.
[13]Txaloeginziotenean,apaizeketajendetzaosoak Aleluiaoihueginetapozikaldeeginzuten
[14]Etabidean,zigortuetaheriotzapublikoetalotsagarri baterakondenatuzituztenkutsatuzirenherrikideguztiak
[15]Egunhartanhirurehungizonbainogehiagohil zituzten;etaegunajaialaigisaospatuzuten,profanoak suntsitubaitzituzten
[16]BainaJainkoariheriotzarainohelduetaaskapenaren gozamenosoajasozutenekhiritikirtetenhasiziren,lore usaintsumotaguztiekinkoroatuta,poziketaozenki eskerrakemanezberenarbasoenJainkobakarrari,Israelen betikoSalbatzaileari,laudoriozkohitzezetaabesti melodikomotaguztiez
[17]Ptolemaiserairitsizirenean,lekuarenezaugarri batengatik"arrosadun"deitzenziotenera,etaflotak,denok nahibezala,zazpiegunezitxaronzien
[18]Hanospatuzutenberenaskapena,erregeakeskuzabal emanbaitzienbidaiarakoguztia,bakoitzaribereetxeraino.
[19]Etabakeanlehorreratuzirenean,dagokienesker onarekin,hanereerabakizutenegunhoriekjaialdialaigisa ospatzeaegonaldiosoan
[20]Gero,zutabebateansantugisaidatzietajaialdiaren lekuanotoitzegitekolekubateskainiondoren,kalterik gabe,libreetapozikaldeeginzuten,erregearenaginduz lehorrez,itsasozetaibaizbakoitzaberelekuraonikeraman baitzituzten
[21]Etsaienarteanprestigiohandiagoazuten,ohorezeta begiruneazhartzenbaitziren;etainorkezzienondasunak konfiskatzekomodurik.
[22]Gainera,guztiekberreskuratuzituztenberenondasun guztiak,erregistroarenarabera,etabatenbatzutenekbeldur handizitzulizieten.Horrela,Jainkogorenakekintza handiakeginzituenhaienaskapenerako
[23]BedeinkatuaizanbediIsraelenAskatzaileabetiko! Amen.