Bambara - The Proverbs of King Solomon

Page 1


SABABU1

1IsraɛlmasakɛDawudadenkɛSolomanikantalenw 2Kahakilitigiyanikalandɔn.kafaamuyalikumaw faamuya;

3Kakalansɔrɔhakilitigiyanitilennenyanikirini tilennenyala.

4Kanamaradimɔgɔnɔgɔmanwma,kadɔnniyani hakilitigiyadikamalenninma

5Hakilitiginamɛnnikɛ,kadɔfarakalankan.Hakilitigina sekalaadilikanhakilitigiwsɔrɔ

6Kantalendɔfaamu,k'akɔrɔfaamuhakilitigiwka kumaw,aniukadibikumaw.

7Matigiɲɛsiranyedɔnniyadaminɛye,nkahakilintanwbɛ hakilitigiyanikalanmafiɲɛya

8Nedenkɛ,ifakakalanlamɛn,ikanaibakasariyabila.

9Unakɛnɛɛmafiniyeikunna,kacakɛdasiriikɔla

10Nedenkɛ,nijurumutwb'ilafili,ikanasɔn

11Niuko:«Nanianye,ankajolimakɔnɔ,ankadogola mɔgɔjalakibaliwkosɔnk'asɔrɔkuntɛ

12Ank'umunumunuɲɛnamaikokaburuUkakɛnɛ,iko minnubɛjigindingɛkɔnɔ.

13Annafɛnsɔngɔgɛlɛnwbɛɛsɔrɔ,annaankasowfa nafolola

14Ikajatekɛancɛma.anbɛɛkakɛniwaribɔlankelenye:

15Nedenkɛ,ikanataamasirakann'uyeIsenkɔrɔbɔuka sirakan

16Usenwbɛbolijuguyala,ubɛteliyakajolibɔn.

17Sigat'ala,jɔnbɛjɛnfukɔnɔninbɛɛɲɛna

18Uy'uyɛrɛjolimakɔnɔubɛuyɛrɛdogouyɛrɛka ɲɛnamayakama.

19Mɔgɔomɔgɔbɛtɔnɔɲini,okasirawbɛtenOminbɛa tigiwkaɲɛnamayabɔsiula

20Hakilitigiyabɛpɛrɛnkɛnɛma.Abɛakanfɔnbɛdawla.

21Abɛpɛrɛnɲɔgɔnyeyɔrɔla,daadala,abɛakakumafɔ dugukɔnɔ

22Awmɔgɔgansanw,yalaawbɛnɔgɔyakanufowaati jumɛn?Nalonmawbɛnisɔndiyaukamafiɲɛyalila, hakilintanwbɛdɔnniyakɔniyawa?

23A'yeawkɔseginnekakɔrɔfɔlila,nenanenibɔnawye, nenanekakumafɔawye

24Katugunineyewelelikɛ,awmasɔnNeyenebolo kɔrɔta,mɔgɔsimaojate

25Nkaawyenekalaadilikanwbɛɛtiɲɛ,nkaawmane kɔrɔfɔlisifɛ.

26NefanananisɔndiyaikatɔɔrɔkolaNiawkasiran nana,nenatulogeren

27Niawkasirannanaikotiɲɛni,awkahalakilinanaiko fɔɲɔba.nitɔɔrɔnitɔɔrɔnanaawkan.»

28Otumala,unanewele,nkanetɛnanejaabiunane ɲinijoona,nkautɛnanesɔrɔ.

29Utunbɛdɔnniyakoniya,umaMatigiɲɛsiranɲɛnatɔmɔ

30Umasɔnnekalaadilikansima,uyenekakɔrɔfɔlibɛɛ mafiɲɛya.

31Odey'atounauyɛrɛwkasiradenwdun,unafauyɛrɛ sagola

32Katugunimɔgɔgansanwkɔdonninaufaga,hakilintanw kaɲɛtaanauhalaki

33Nkamɔgɔomɔgɔbɛnelamɛn,onasigihɛrɛla,ana makunkojugusiranɲɛ

SABABU2NAN

1Nedenkɛ,niib'afɛkanekakumawminɛkanekaci fɔlenwdogoifɛ 2Ocogola,ikaitulokɔrɔtahakilitigiyala,kaidusudon hakilitigiyala.

3Ɔwɔ,niibɛpɛrɛndɔnniyanɔfɛ,kaikankɔrɔta faamuyalikama

4Niib'aɲiniikowarijɛ,kaaɲiniikonafolodogolenw. 5Otumanafɛ,inaMatigiɲɛsiranfaamu,kaElohimdɔnni sɔrɔ

6Matigibɛhakilitigiyadi,dɔnniyanifaamuyalibɛbɔada la

7Abɛhakilitigiyaɲumanbilamɔgɔtilennenwye

8Abɛkirisirawmara,kaakamɔgɔsenumawkasiramara. 9Otumala,inatilennenyanikirinitilennenyafaamu ɔwɔ,siraɲumanbɛɛ

10Nihakilitigiyadonnaidusukunna,nidɔnniyadiyarai niye

11Hakilitigiyanaitanga,hakilitigiyanaimara.

12Kaikisikabɔmɔgɔjugukasirala,kabɔmɔgɔ maloyatɔwla

13Ubɛsiratilennenwbilakataamadibisirawkan

14Ubɛɲagalikojugukɛlila,kadiyamɔgɔjuguwka maloyala

15Ukasirawkajugu

16Kaikisidunanmusoma,dunanminbɛakakumaw ladiya

17Abɛakakamalenninyaɲɛminɛbagabilakaɲinɛaka Elohimkalayidukɔ

18Akasobɛtaasayafɛ,akasirawbɛtaasuwfɛ

19Minnubɛtaaafɛ,olusitɛkɔsegin,wautɛɲɛnamaya sirawminɛ.

20Walisaikataamamɔgɔɲumanwkasirakankamɔgɔ tilennenwkasirawmara.

21Mɔgɔtilennenwnasigijamanakɔnɔ,mɔgɔdafalenwna toakɔnɔ

22Nkamɔgɔjuguwnahalakikabɔdugukolokan,sariya tiɲɛbagawnabɔala

SABABU3NAN

1Nedenkɛ,ikanaɲinɛnekasariyakɔNkaidusukunka nekacifɔlenwmara.

2Unatilejanniɲɛnamayajannihɛrɛdɔfaraikan

3makarinitiɲɛkanaibila,ik'usiriikɔlaIk'usɛbɛni dusukuntabalikan.

4Ocogola,inanɛɛmanifaamuyaliɲumansɔrɔElohimni mɔgɔwɲɛna

5IjigidaMatigikanniidusukunbɛɛye.Ikanaijigidai yɛrɛkafaamuyalikan»

6Ikaadɔnikasirawbɛɛla,anaikasirawɲɛminɛ

7Ikanakɛhakilitigiyeiyɛrɛɲɛna,ikasiranMatigiɲɛka imabɔkojugula

8Onakɛkɛnɛyayeikɔnɔbarala,kakɛsɔgɔsɔgɔninjɛyei kolola.

9IkaMatigibonyaniikanafoloye,aniikasɛnɛfɛnfɔlɔw bɛɛla

10Ocogola,awkabɔgɔdagawnafacamanna,awka minɛnwnafadiwɛnkurala

11Nedenkɛ,ikanaMatigikakololimafiɲɛyaAwkana sɛgɛnakalatilennilafana.

12Matigibɛmɔgɔminkanu,abɛolatilenIkofa,denkɛ minkadiaye.

13Mɔgɔminbɛhakilitigiyasɔrɔ,animɔgɔminbɛ faamuyalisɔrɔ,oyedubadenye

14Akajagofɛnkafisaniwarijɛfeerefɛnye,atɔnɔkafisa nisanuɲumanye.

15Anafakabonnirubiwye

16TilejanyabɛakininbololaNafolonibonyabɛa kininbolola

17Akasirawyenisɔndiyasirawye,akasirawbɛɛyehɛrɛ ye.

18Ayeɲɛnamayajiriyeaminɛbagawbolo

19MatigiyedugukolosigihakilitigiyabarikalaAye sankolowsabatifaamuyalidefɛ.

20Akadɔnniyadekosɔn,dugukolodunbawbɛkari, sankababɛjiginkajigin

21Nedenkɛ,ukanabɔiɲɛna.

22Ocogola,unakɛɲɛnamayayeinibolo,kanɛɛmakɛi kɔla

23Otumanafɛ,inataamaikasirakanhɛrɛla,isentɛna bin

24Niiy'ida,itɛnasiran,inaida,isunɔgɔnadiya

25Awkanasiransiranbarikamaɲɛ,walamɔgɔjuguka tiɲɛnina,nionana

26Matiginakɛijigiye,kaisentangaikanaminɛ

27Ikanakoɲumanbalimɔgɔminnubolo,k'asɔrɔabɛi bolok'okɛ

28Ikanaafɔimɔgɔɲɔgɔnyeko:«Taakasegin,sininena fɛndi.niiy'asɔrɔifɛ.

29Ikanakojugukɛimɔgɔɲɔgɔnkama,k'amasɔrɔa sigilenbɛikɛrɛfɛ

30Ikanakɛlɛkɛnicɛyekuntɛminna,niamakojugusi kɛila

31Ikanakeleyadegunbagala,ikanaakasirasisugandi

32K'amasɔrɔmɔgɔmaloyatɔyekoharamulenyeMatigi ɲɛkɔrɔ,nkaakagundobɛmɔgɔtilennenwdebolo

33Matigikadangabɛmɔgɔjuguwkasokɔnɔ,nkaabɛ dugawukɛmɔgɔtilennenwsigiyɔrɔla.

34Tiɲɛna,abɛmɔgɔwmafiɲɛya,nkaabɛnɛɛmadimɔgɔ dɔgɔmanninwma

35Hakilitiginanɔɔrɔciyɛnta,nkamaloyanakɛ hakilintanwkɔrɔtalenye

SABABU4NAN

1Awdenw,awkafakakalanlamɛn,kaawjantoaka faamuyalidɔnnina

2Nebɛkalanɲumandiawma,awkananekasariyabila

3Netunyenefadenkɛye,netunkadinekelenpeyene baɲɛna.

4Ayenekalanfanak'afɔneyeko:«Idusukunkaneka kumawmara

5Hakilitigiyasɔrɔ,kafaamuyalisɔrɔ,awkanaɲinɛokɔ Awkanabannedakumawfanana»

6Ikanaatoyen,anaitanga.

7Hakilitigiyadeyefɛnbayeodekosɔnikahakilitigiya sɔrɔ

8Akɔrɔta,anaikɔrɔta,anaibonya,niiy'aminɛ.

9Ananɛɛmafinidonikunna,ananɔɔrɔmasafugulandii ma

10Nedenkɛ,ikanekakumawlamɛnIkaɲɛnamayasanw nacaya.»

11NeyeikalanhakilitigiyasiralaNeyeibilasira ɲumanwkan.

12Niibɛtaatumaminna,isenwtɛnagɛlɛya.Niibɛboli, itɛnaisennatiɲɛ»

13Awkakalanminɛkosɛbɛakanataa:amara;sabuale deyeikaɲɛnamayaye.»

14Awkanadonmɔgɔjuguwkasirala,awkanataamɔgɔ juguwkasirala

15Awk'awyɛrɛtangaoma,awkanatɛmɛafɛ,awkaaw kɔdonalakatɛmɛ

16Utɛsunɔgɔfoniuyekojugukɛ.Sunɔgɔbɛbɔula,fo n'uyedɔwbila

17Ubɛjuguyanbuurudunkafariyadiwɛnmin

18Nkamɔgɔtilennenkasirabɛikoyeelenminbɛyeelen bɔkataaafɛfokasedondafalenma

19Mɔgɔjuguwkasirabɛikodibi

20Nedenkɛ,ijantonekakumawla.Itulokɔrɔtaneka kumawla»

21UkanabɔiɲɛnaUmaraidusukuncɛma»

22Uyeɲɛnamayayeusɔrɔbagawbolo,ufarisogobɛɛka kɛnɛya

23Idusukunmaranitiminandiyabɛɛyesabuɲɛnamaya koɲɛwbɛbɔola.

24Ikadakɔnɔnafililenbɔila,dawolojuguwbɛyɔrɔjani la 25Iɲɛwkafilɛlikɛkaɲɛ,kaiɲɛkisɛwfilɛkaɲɛ.

26Ihakilijakabɔisenwsirakan,ikasirawbɛɛkasabati

27Ikanaikɔseginikininbolofɛwalainumanfɛ

SABABU5NAN

1Nedenkɛ,ijantonekahakilitigiyala,kaitulodaneka faamuyaliɲɛ

2Ikahakilitigiyajate,walisaidawolokadɔnniyamara

3Dunanmusodawolobɛjiginin'afɔmisiwolo,adabɛ mɔkatɛmɛtulukan

4Nkaalabankanɔgɔin'afɔwuluwulu,anɔgɔlendoni n'afɔnpandafila.

5Asenwbɛjiginfokasesayamaasenwbɛjahanama minɛ

6Walisaikanamiiriɲɛnamayasirakan,akasirawbɛ lamaga,foikanasek'udɔn

7Denmisɛnw,awkanelamɛnsisan,awkanabɔneda kumawla.

8Ikasirayɔrɔjanala,ikanagɛrɛakasodala

9Ikanaikabonyadimɔgɔwɛrɛwma,kaikasanwdi mɔgɔjuguwma

10WalisadunanwkanafaikanafololaIkabaarakɛ dunandɔkasokɔnɔ

11Ibɛkasilabanna,niifarisogoniifarikolotiɲɛna.

12Awk'afɔko:«Neyekalankoniyacogodi,kakɔrɔfɔli mafiɲɛyanedusukunnacogodi

13Nemanekakaramɔgɔwkakumakanlamɛn,nemane tulodanekalanbagawkan!

14Netunbɛɲinikakojugubɛɛkɛjamanijamacɛma.

15Ikajiminkabɔiyɛrɛkakɔlɔnkɔnɔ,kajiminkabɔi yɛrɛkakɔlɔnkɔnɔ

16Ikajibolisirawkajɛnsɛnyɔrɔbɛɛ,kajibolisirawjɛnsɛn nbɛdawla

17Ukakɛiyɛrɛtadɔrɔnye,ukanakɛdunanwyeifɛ

NTAALAW

18Ikajiboli-yɔrɔkaduba,ikaɲagaliikakamalenninya musofɛ.

19Akakɛin'afɔwulukanulenaniwuludumanAsinw kaiwasatumabɛɛ.Akakanuyakaiminɛtumabɛɛ.»

20Munnaina,nedenkɛ,kadunanmusodɔminɛkai minɛdunandisila?

21HadamadenkasirawbɛMatigiɲɛkɔrɔ,abɛmiiriaka taamawbɛɛla.

22Ayɛrɛkatilenbaliyawnamɔgɔjuguminɛ,anaminɛni akajurumujuruwye

23Anasak'asɔrɔamakalanAnafiliakanalomanyaba la»

SABABU6NAN

1nedenkɛ,niiyeiterikɛye,niiyeibologosinidunan ye,

2Iminɛnaidakumawfɛ,iminɛnaidakumawfɛ

3Ikaninkɛsisan,nedenkɛ,kaiyɛrɛkisi,niidonnai terikɛbolotaa,imajigin,kaijijaiterikɛla

4Ikanasunɔgɔdiiɲɛwma,ikanasunɔgɔdiiɲɛkisɛwma

5Ik'iyɛrɛkisiikowulukabɔkɔnɔsogoninbolo,iko kɔnɔninkabɔkɔnɔsogoninbolo

6Tagawulufɛ,esɛgɛnbagatɔ;awkaakasirawjateminɛ, kahakilitigiyakɛ.

7Uɲɛminɛbaganikɔrɔsibaganikuntigitɛula

8Abɛdumunidiamasamiyɛfɛ,kadumunilajɛsuman tigɛwaatila.

9Inasunɔgɔfowaatijumɛn,esɛgɛnbagatɔ?inawulika bɔisunɔgɔlatumajumɛn?

10Obɛɛn'ata,sunɔgɔdɔɔnin,sunɔgɔdɔɔnin,bolowdali dɔɔninkasunɔgɔ

11Ikafaantanyananaikotaamakɛla,idɛsɛnakɛiko marifatigi.

12Mɔgɔnalonma,mɔgɔjugubɛtaamanidawulibaliye

13Abɛɲɛjibɔniaɲɛwye,abɛkumaniasenwye,abɛ mɔgɔwkalanniabolokɔnincininwye.

14Nalonmayabɛadusukunna,abɛkojuguwlabɛntuma bɛɛabɛbɛnbaliyadan

15Odekosɔnakatɔɔrɔnabarikasɔrɔ.abarilakakarik'a sɔrɔfuramasɔrɔ

16Matigibɛninkowɔɔrɔkoniya

17Kuncɛbayafilɛlinikannkalontigɛlenanibolominnubɛ mɔgɔjalakibalijolibɔn

18Dusukunminbɛmiirijuguwlabɛn,senminnubɛteliya kabolijuguyala.

19Seerenkalontigɛlaminbɛnkalontigɛ,animinbɛ bɛnbaliyadanbalimawcɛ.

20Nedenkɛ,ifakacifɔlenmara,ikanaibakasariyabila

21Ik'usiriidusukunnatumabɛɛkausiriikɔla

22Niitaaratumaminna,onaiɲɛminɛniisunɔgɔra,ona ikɔlɔsi.Niikununnatumaminna,anakumaifɛ.»

23KatugunicifɔlenyelanpanyeSariyayeyeelenye Kɔrɔfɔliwyeɲɛnamayakɛcogoye

24Kaitangamusojuguma,kabɔdunanmusonɛnkunkan

25IkanaacɛɲinegedonidusukunnaAkanaitan'a ɲɛkisɛwyefana.»

26Jatɔmusodesababufɛ,cɛbɛnaninbuuruye

27Mɔgɔbɛsekatasumataadisila,k'asɔrɔakafiniwtɛ jeniwa?

28Mɔgɔbɛtaabɔgɔmugufuntenimankan,k'asɔrɔasenw tɛjeniwa?

29MinbɛtaaamɔgɔɲɔgɔnmusofɛMɔgɔomɔgɔmagara ala,otɛnakɛjalakibaliye.»

30Mɔgɔwtɛsonmafiɲɛya,niayesonyalikɛwalisak'ani wasakɔngɔbɛala.

31Nkaniasɔrɔla,anaakɔseginsiɲɛwolonwula.akaso kɔnɔfɛnwbɛɛdiama»

32Nkamɔgɔminbɛjatɔyakɛnimusoye,otɛfaamuyali sɔrɔ.

33AnajogindanimaloyasɔrɔAkamafiɲɛyalitɛnaban»

34K'amasɔrɔkeleyayemɔgɔkadiminyaye

35AtɛnakunmabɔsarasijateAtɛnawasafana,halinii yenilifɛncamandi»

SABABU7nan

1Nedenkɛ,nekakumawmarakanekacifɔlenwlasei ma

2A'yenekacifɔlenwmarakaɲɛnamayaNekasariyabɛ ikoiɲɛkisɛ.

3Ik'usiriibolokɔninwna,k'usɛbɛnidusukuntabalikan

4Afɔhakilitigiyayeko:«IyenebalimamusoyeI somɔgɔwkafaamuyaliwele.

5Oy'atouk'itangadunanmusoma,dunanminbɛaka kumawladiya

6Katugunineyenekasofinɛtirifilɛnekasokɔnɔ.

7Ney'ayemɔgɔgansanwcɛma,neyekamalennindɔye, kamalenninhakilintandɔ

8Atɛmɛnanbɛdalaminbɛankɔnigɛrɛfɛ.Ataaraakaso sirafɛ

9Sufɛla,wulafɛ,sunɛrɛmanidibila

10Musodɔy'akunbɛn,jatɔmusokafinidonna.

11(Amankankabon,akuncɛlendon,asenwtɛtoakaso kɔnɔ

12Sisan,abɛkɛnɛma,sisanabɛnbɛdawla.

13Ay'aminɛk'asusu

14Hɛrɛsarakabɛnefɛbi,neyenekalayiduta

15Odey'atonenanaikunbɛnnitiminandiyayekaiɲɛda ɲini,ney'isɔrɔ

16Neyenekadilanmasirinifinimuguwye,nibaara kɛlenwye,niMisirafiniɲumanwye.

17Neyenkadilantulusumanimirinialowɛsianikanɛli ye

18Ankanaankakanuyafafosɔgɔma,ankaandusu saalonikanuyaye

19Mɔgɔɲumantɛsokɔnɔ,ataarataamajanna

20Ataaraniwaribɔrɛkelenye,abɛnasodonlatigɛlen don

21Ay'atoakakumaɲumanbafɛ,ay'awajibiyaadawolo la

22Abɛtuguanɔfɛoyɔrɔninbɛɛla,ikomisibɛtaafagali lacogominna,walimaikonalomanbɛtaasogolacogo minna.

23Fonɛgɛberedɔgosiasugunɛnaikokɔnɔbɛteliyaka taajaanna,k'asɔrɔat'adɔnkoobɛanidekama

24Awdenw,awkanelamɛnsisan,kaawjantoneda kumawla

25Idusukunkanatoakasirawla,ikanafiliakasirawla.

26Ayemɔgɔjoginlencamanfiliduguma

27Akasoyejahanamasiraye,abɛjiginkataasayaso kɔnɔ.

SABABU8NAN

1Hakilitigiyatɛkulewa?Faamuyaliy'akanbɔ?

2Ajɔlenbɛyɔrɔjanwkunna,siradalasirawyɔrɔwla.

3Abɛpɛrɛndondawla,dugudondawla,dondawladala.

4Mɔgɔw,nebɛawweleNekanbɛmɔgɔdenwdeye»

5Awmɔgɔnɔgɔlenw,awkahakilitigiyafaamu

6Awkalamɛnnikɛ.katuguninenakumafɛnɲumanwkan. Nedawolodawulilennakɛkotilennenwye»

7KatuguninedanatiɲɛfɔJuguyayekoharamulenyene dala

8Nedakumawbɛɛbɛtilennenyadelafoyitɛulaminbɛ mɔgɔkɔnɔnafiliwalimakafɛnjugukɛ.

9Ubɛɛjɛlendonhakilitigifɛ,utilennendondɔnniya sɔrɔbaawfɛ

10A'yenekakalanminɛ,awkanawarijɛminɛ.ani dɔnniyasannikakɛsanusugandilenye

11HakilitigiyakafisanirubiyeFɛnminnubɛsekanege don,olubɛɛmankankasumanioye.

12Hakilitigiyabɛsiginihakilitigiyaye,kahakilitigiya kowdɔn

13Matigiɲɛsiranyekajuguyakoniya,kuncɛbayani kuncɛbayanisirajugunidajuguwdebɛnekɔniya

14LadilikannihakilitigiyaɲumanyenetayeFangabɛne la.

15Masakɛwbɛmasayakɛnedebarikala,kuntigiwbɛ tilennenyalatigɛ

16Kuntigiwnimɔgɔbadɔwbɛmaranedebarikala,hali dugukolokankiritigɛlawbɛɛ

17Minnubɛnekanu,nebɛolukanuMinnubɛneɲini joona,olunanesɔrɔ.»

18NafolonibonyabɛnefɛƆwɔ,nafolobanbalini tilennenya

19Nedenkafisanisanuye,ɔwɔ,kafisanisanuɲumanye. aninekasɔrɔkatɛmɛwarijɛsugandilenkan

20Nebɛmɔgɔɲɛminɛtilennenyasirafɛ,kiritigɛsiraw cɛma.

21OcogolanekanubaawkanafolosɔrɔNenauka nafolofa»

22Matigiyenetaakataamadaminɛna,kakɔnaka kɛwalekɔrɔwɲɛ

23Nesigirakabinibadaa,kabinifɔlɔfɔlɔwaladugukolo sigilendontumabɛɛ.

24Dugukolodunbatuntɛyentumaminna,nelabɔra tumaminnajibolisirawtuntɛyenminnufalenbɛjila

25Sanikuluwkasigi,sanikuluwkabɔyen.

26K'asɔrɔamadugukoloniforownidiɲɛbugurisanfɛla dafɔlɔ.

27Ayesankololabɛntumaminna,netunbɛyen

28Ayesankabasabatitumaminna,ayejidunbawbarika bonyatumaminna

29Ayeakasariyadikɔgɔjimatumaminnakojikanaa kacifɔlentɛmɛ

30Netunbɛakɛrɛfɛikomɔgɔlamɔnaafɛcogominna, netunbɛnisɔndiyaaɲɛkɔrɔdonodon

31AkaɲagaliakadugukoloyɔrɔlaNekanisɔndiyatun bɛmɔgɔwdenwdefɛ.

32Awdenw,awkanelamɛnsisan,katuguninekasiraw marabagawyedubadenwye

33Awkakalanlamɛn,awkakɛhakilitigiye,awkanaban ola

34Mɔgɔminbɛnelamɛn,abɛkɔlɔsilikɛnekadaawla donodon,kamakɔnɔnikɛnekadaawla,oyedubadenye.

35Mɔgɔomɔgɔbɛnesɔrɔ,obɛɲɛnamayasɔrɔ,kanɛɛma sɔrɔMatigifɛ.

36Nkamɔgɔminbɛjurumukɛnekɔrɔ,obɛayɛrɛni juguya

SABABU9NAN

1Hakilitigiyay'akasojɔ,ay'ajɔlanwolonwulatigɛ

2Ay'akabaganwfagaay'akadiwɛnɲagamiɲɔgɔnnaa y'akatabalifanalabɛn

3Ay'akanpogotigininwci.

4Mɔgɔminkanɔgɔn,okakɔseginyan

5Awkananekadumunikɛkanekadiwɛnɲagaminen min.

6AwkahakilintanwbilakaɲɛnamayakɛAwkataa faamuyalisirala

7Minbɛmaloyakɛlakɔrɔfɔ,obɛmaloyaayɛrɛla.

8Ikanamaloyabagakɔrɔfɔ,walisaakanaikoniya,ika hakilitigikɔrɔfɔ,anaikanu

9A'yekalandihakilitigima,anakɛhakilitigiyekatɛmɛn fɔlɔkan

10Matigiɲɛsiranyehakilitigiyadaminɛye

11Nebarikala,ikadonwnacaya,ikaɲɛnamayasanwna caya

12Niiyehakilitigiye,inakɛhakilitigiyeiyɛrɛye

13Musohakilintanbɛpɛrɛn.

14Asigilenbɛakasodala,sigilandɔkandugukɔnɔyɔrɔ janwna

15Mɔgɔminnubɛtaasirakan,kaoluwele.

16Mɔgɔminkanɔgɔn,okakɔseginyan

17Jisonyalenwkadi,buruminbɛdungundola,okadi 18Nkaat'adɔnkosuwbɛyen.anikoakadunanwbɛ jahanamakɔnɔnana

SABABU10NAN

1SolomanikantalenwDenkɛhakilitigibɛfanisɔndiya, nkadenkɛhakilintanyeabagirinyaye.

2Nafolojuguwnafatɛfoyila,nkatilennenyabɛmɔgɔkisi sayama

3Matigitɛnaatokɔngɔkamɔgɔtilennenwnito,nkaabɛ mɔgɔjuguwkanafolofili

4Abɛkɛfaantanyeminbɛkɛnibolosɛgɛnnenye,nka mɔgɔtiminandiyalenbolobɛnafolotigiyakɛ.

5Minbɛfɛnwlajɛsamiyɛfɛ,oyedenkɛhakilitigiye,nka minbɛsunɔgɔsumantigɛwaatila,oyedenkɛyeminbɛ maloya

6Dubabɛmɔgɔtilennenwkunna,nkafariyabɛmɔgɔjugu dadatugu

7Dubabɛmɔgɔtilennenwhakilijigin,nkamɔgɔjuguw tɔgɔnatoli

8Hakilitiginacifɔlenwsɔrɔ,nkanalomanminbɛfɛnkɛ,o nabin

9Minbɛtaamakaɲɛ,obɛtaamatiɲɛna

10Minbɛɲɛjicɛ,obɛdusukasilasemɔgɔma.

11Mɔgɔtilennendayeɲɛnamayakɔlɔnye,nkafariyabɛ mɔgɔjugudadatugu

12Koniyabɛsɔsɔlilawuli,nkakanuyabɛjurumuwbɛɛ datugu

13Hakilitigiyabɛsɔrɔhakilitigidala

14Hakilitigiwbɛdɔnniyamara,nkahakilintanwda surunyarahalakilila.

15Nafolotigikanafoloyeakadugubarikamaye, faantanwhalakiliyeukafaantanyaye.

16Mɔgɔtilennenwkabaarabɛtaaɲɛnamayala.

17Minbɛkalansiramara,obɛɲɛnamayasirala,nkamin bɛbankɔrɔfɔlila,obɛfili

18Minbɛkoniyadogoninkalontigɛdawoloye,ka tɔgɔjugufɔ,oyenalomanye

19Jurumutɛdɛsɛkumacamanna,nkaminbɛadawolo bali,oyehakilitigiye

20Mɔgɔtilennenwnɛnkunbɛikowarijɛɲuman

21Mɔgɔtilennenwdabɛmɔgɔcamanbalo,nka hakilintanwbɛsahakilitigiyadɛsɛkosɔn

22Matigikadubadebɛnafolotigiyakɛ,atɛdusukasisi faraokan.

23Nalomankakojugukɛin'afɔtulonkɛ,nkahakilitigiya bɛnihakilitigiye

24Mɔgɔjugusirannanaakan,nkamɔgɔtilennennegena ban

25Fɔɲɔbabɛtɛmɛcogominna,mɔgɔjugutɛyentun,nka mɔgɔtilennenyejusigilanbanbaliye.

26In'afɔvinijibɛkɛɲinwnacogominna,ikosisibɛkɛ ɲɛwlacogominna,sɛgɛnlafiɲɛbɔlabɛkɛacibaawfɛcogo minna.

27Matigiɲɛsiranbɛtilejanya,nkamɔgɔjuguwkasanw nasurunya

28Mɔgɔtilennenwjiginakɛɲagaliye,nkamɔgɔjuguw jiginaban

29Matigikasirayebarikayemɔgɔtilennenwbolo,nka halakilinakɛtilenbaliyakɛbagawye.

30Mɔgɔtilennenwtɛnabɔyenabada,nkamɔgɔjuguw tɛnasigidugukolokan

31Mɔgɔtilennendabɛhakilitigiyabɔ.

32Mɔgɔtilennenwdabɛfɛnmindiyabɔ,ob'adɔn,nka mɔgɔjugudabɛkumajugufɔ

SABABU11NAN

1BalannkalonmayekoharamulenyeMatigifɛ,nka girinyatilennendekadiaye

2Nikuncɛbayanana,maloyabɛna,nkahakilitigiyabɛ mɔgɔdɔgɔmanninwfɛ.

3Mɔgɔtilennenwkatilennenyanaubilasira,nkasariya tiɲɛbagawkajuguyanauhalaki

4Nafolotɛnafasɔrɔdiminyadonna,nkatilennenyabɛ mɔgɔkisisayama

5Mɔgɔdafalenkatilennenyanaakasiraɲɛminɛ,nka mɔgɔjugunabinayɛrɛkajuguyabarikala

6Mɔgɔtilennenwkatilennenyanaukisi

7Nimɔgɔjugusara,ajigibɛban

8Mɔgɔtilennenbɛkisitɔɔrɔma,mɔgɔjugubɛnaanɔna.

9Filankafobɛamɔgɔɲɔgɔnhalakiniadaye,nkamɔgɔ tilennennakisidɔnniyabarikala

10Nikoɲɛnamɔgɔtilennenwfɛ,dugubɛɲagali

11Dugubɛkɔrɔtamɔgɔtilennenwkadugawudebarikala

12Hakilitigitɛminna,obɛamɔgɔɲɔgɔnmafiɲɛya.

13Lakalibagabɛgundojira,nkaminbɛnikantigiye,obɛ okodogo

14Ladilikantɛyɔrɔminna,jamabɛbin.

15Minyedankarilikɛdunanye,onahakilitigiyakɛoko la

16Musoɲumanbɛbonyatoala,cɛbarikamawbɛnafolo mara.

17Makaritigibɛkoɲumankɛayɛrɛnila,nkamɔgɔjugu bɛayɛrɛfarisogotɔɔrɔ.

18Mɔgɔjugubɛnanbarakɛ,nkaminbɛtilennenyadan,o nasaradafalenna

19Tilennenyab'afɛkaɲɛnamayakɛcogominna

20Mɔgɔminnudusukunkajugu,oluyekoharamulenwye Matigiɲɛkɔrɔ,nkaminnutilennendonukasirakan,olu dekadiaye

21Halinibolowsirilendonɲɔgɔnna,mɔgɔjugutɛna ɲangi,nkamɔgɔtilennenbɔnsɔnnakisi

22In'afɔsanukabakurunminbɛdonsokɛdala,ocogo kelenna,musocɛɲimintɛhakilitigiyakɛ

23Mɔgɔtilennennegekaɲidɔrɔn

24Minbɛjɛnsɛn,nkaabɛcaya,obɛyen.Mɔgɔbɛyen minbɛfɛncamanbalikatɛmɛasekokan,nkaabɛtaa faantanyala

25Mɔgɔbolomafaranafasa.

26Minbɛɲɔbali,jamanadanga

27Minbɛkoɲumanɲininitiminandiyaye,obɛnɛɛma sɔrɔ.

28Minb'ajigidaakanafolola,onabin,nkamɔgɔ tilennennafalenikojiribolo

29Mɔgɔminbɛayɛrɛkasotɔɔrɔ,onafiɲɛciyɛnta, hakilintannakɛdusukunhakilitigiwkajɔnye

30MɔgɔtilennendenyeɲɛnamayajiriyeMinbɛniwsɔrɔ, oyehakilitigiye.

31Afilɛ,mɔgɔtilennenwnasarasɔrɔdugukolokan

SABABU12NAN

1Mɔgɔminbɛkalankanu,obɛdɔnniyakanu

2MɔgɔɲumanbɛnɛɛmasɔrɔMatigifɛ.

3Mɔgɔtɛnasabatijuguyafɛ,nkamɔgɔtilennenwjutɛna lamaga

4Musoɲumanyemasafugulanyeacɛbolo.

5Mɔgɔtilennenwkamiiriliwtilennendon,nkamɔgɔ juguwkalaadilikanwyenanbaraye

6Mɔgɔjuguwkakumawkakankabilajolila,nkamɔgɔ tilennenwdanaukisi

7Mɔgɔjuguwbɛci,nkautɛyen,nkamɔgɔtilennenwka sonajɔ.

8Mɔgɔnatanukakɛɲɛniakahakilitigiyaye

9Mɔgɔminmafiɲɛya,nijɔnb'abolo,okafisanimɔgɔye minbɛayɛrɛbonya,kadumunidɛsɛ.

10Mɔgɔtilennenbɛakabaganwkaɲɛnamayajate,nka mɔgɔjuguwkamakarikajugu.

11Minbɛakajamanasɛnɛ,onafadumunina,nkaminbɛ tugumɔgɔfuwkɔ,otɛfaamuyalisɔrɔ

12Mɔgɔjuguwb'afɛkamɔgɔjuguwkajɔ,nkamɔgɔ tilennenjubɛden.

13Mɔgɔjugubɛjaanminɛadawolotiɲɛnifɛ,nkamɔgɔ tilennennabɔtɔɔrɔla

14Mɔgɔnawasaɲumanyalaadadenwfɛ

15Nalomankasiratilennendonayɛrɛɲɛna,nkaminbɛ laadilikanlamɛn,oyehakilitigiye.

16Nalomankadiminyabɛdɔnjoona,nkahakilitigibɛ maloyadatugu

17Minbɛtiɲɛfɔ,obɛtilennenyajira.

18Mɔgɔdɔbɛyenminbɛkumaikonpansɔgɔli,nka hakilitiginɛnkunyekɛnɛyaye

19Tiɲɛdawolonasabatifoabada,nkankalonnɛnkunbɛ kɛwaatidɔɔnindɔrɔndela.

20Namarabɛjuguyamiirilikɛlawdusukunna,nkahɛrɛ ladilikɛlawfɛ,ɲagalibɛula.

21Kojugusitɛnakɛmɔgɔtilennenna,nkamɔgɔjuguna fajuguyala

22DawolonkalontigɛlawyekoharamulenyeMatigiɲɛ kɔrɔ,nkamɔgɔminnubɛbaarakɛtiɲɛna,oludediyaraa ye

23Hakilitigibɛdɔnniyadogo,nkahakilintanwdusukunbɛ hakilintanyaweleweleda

24Mɔgɔtiminandiyalenwbolonakuntigiyamuɲu,nka sɛgɛnbagatɔwnakɛjuruye.

25Gɛlɛyaminbɛmɔgɔdusukunna,obɛabiri,nkakuma ɲumanbɛanisɔndiya

26Mɔgɔtilennenkafisaniamɔgɔɲɔgɔnye,nkamɔgɔ juguwkasirabɛulafili

27Sɛgɛntigitɛfɛnmintakungokɔnɔ,otɛtobi,nkamɔgɔ timinandiyalennafolonafakabon.

28ƝɛnamayabɛtilennenyasiradelaSayatɛasirala

SABABU13NAN

1Denkɛhakilitigibɛafakakalanlamɛn

2Mɔgɔnadumuniɲumandunadadenwfɛ,nka jurumukɛlawninafarinyadun

3Minbɛadakɔlɔsi,obɛanimara,nkaminbɛadawolo dawuli,onahalaki.

4Sɛgɛntɔninegebɛala,foyitɛabolo,nkamɔgɔ timinandiyalenninafasa

5Mɔgɔtilennenbɛnkalonkɔniya.

6Tilennenyabɛmɔgɔtilennenmarasirakan

7Mɔgɔbɛyenminbɛayɛrɛkɛnafolotigiye,foyitɛabolo, obɛyenminbɛayɛrɛkɛfaantanye,nkanafolocamanb'a bolo

8Mɔgɔkaɲɛnamayakunmabɔsarayeakanafoloye

9Mɔgɔtilennenwkayeelenbɛɲagali,nkamɔgɔjuguwka lanpannafaga

10Kɛlɛbɛnakuncɛbayadɔrɔndela

11Nafolominbɛsɔrɔfula,onadɔgɔya.

12Jigiyaminbilalakɔfɛ,obɛdusukunbana,nkaninege nana,oyeɲɛnamayajiriye

13Minbɛkumamafiɲɛya,onahalaki.

14Hakilitigikasariyayeɲɛnamayajibɔyɔrɔye,walisaka bɔsayajanwna

15Faamuyaliɲumanbɛnɛɛmadi,nkasariyatiɲɛbagawka sirakagɛlɛn

16Hakilitigibɛɛbɛbaarakɛnidɔnniyaye.

17Cidenjugubɛbinkojugula,nkacidenkantigiye kɛnɛyaye

18Fantanyanimaloyanakɛmɔgɔyeminbɛbankalanna, nkaminbɛkɔrɔfɔlijate,onabonya.

19Negeminbɛdafa,okadimɔgɔniye,nkahakilintanw kabɔkojugula,oyekoharamulenye

20Minbɛtaamanihakilitigiwye,onakɛhakilitigiye,nka hakilintanwjɛɲɔgɔnnahalaki

21Juguyabɛtugujurumutɔwnɔfɛ,nkaɲumannasara mɔgɔtilennenwdela

22Mɔgɔɲumanbɛciyɛntoadenwdenwbolo

23Dumunicamanbɛsɔrɔfaantanwkasɛnɛna,nkaminbɛ tiɲɛkiritigɛdɛsɛkosɔn,obɛyen

24Minb'akaberetanga,ob'adenkoniya,nkaminb'a kanu,ob'akolotumacaman.

25Mɔgɔtilennenbɛdumunikɛk'aniwasa,nkamɔgɔjugu kɔnɔbaranadɛsɛ.

SABABU14NAN

1Musohakilitigibɛɛb'akasojɔ,nkahakilintanwb'acini abolowye

2Minbɛtaamaakatilennenyala,obɛsiranMatigiɲɛ 3Kuncɛbayaberebɛhakilintanwdala,nkahakilitigiw dawolonautanga

4Misitɛyɔrɔminna,densosaniyalendon,nkadɔfarali camanbɛsɔrɔmisifangadela

5Seerekantigitɛnankalontigɛ,nkaseerenkalontigɛlana nkalonfɔ.

6Nalontigɛlabɛhakilitigiyaɲini,nkaat'asɔrɔ,nka dɔnniyakanɔgɔnmɔgɔfaamuyalifɛ

7Ikabɔhakilintanɲɛkɔrɔ,k'asɔrɔimadɔnniyadawolo dɔnala

8Hakilitigikahakilitigiyayekaakasirafaamu,nka hakilintanwkahakilintanyayenanbaraye.

9Nalomanwbɛjurumutulogeren,nkanɛɛmabɛmɔgɔ tilennenwcɛma

10Dusukunb'ayɛrɛkadusukasidɔn.Dunantɛdonaka nisɔndiyala

11Mɔgɔjuguwkasonaci,nkamɔgɔtilennenwka fanibugunayiriwa.

12Sirabɛyenminbɛikoabɛnnendonmɔgɔma,nkaa labanyesayasirawdeye

13Halinisɔndiyala,dusukunbɛdusukasi.Onisɔndiya labanyegirinyaye

14Mɔgɔminbɛkɔtigɛ,onafaayɛrɛkakɛwalewla,mɔgɔ ɲumannawasaayɛrɛla.

15Mɔgɔgansanbɛdakumabɛɛla

16Hakilitigibɛsiran,abɛbɔkojugula

17Minbɛdimisɔɔni,obɛnalomanyakɛ.

18Mɔgɔgansanwbɛnalomanyaciyɛnta,nkamɔgɔ hakilitigiwbɛmasafugulandonnidɔnniyaye

19Mɔgɔjuguwbɛubirimɔgɔɲumanwɲɛkɔrɔ.Mɔgɔ juguwbɛmɔgɔtilennenwkadala

20Faantanbɛkoniyahaliamɔgɔɲɔgɔnfɛ,nkatericaman bɛnafolotigila.

21Minbɛamɔgɔɲɔgɔnmafiɲɛya,obɛjurumukɛ

22Mɔgɔminnubɛkojuguwlabɛn,olutɛfiliwa?Nka makarinitiɲɛnakɛmɔgɔɲumanwbolo.

23Nafabɛbaarabɛɛla

24Hakilitigiwkamasafugulanyeukanafoloye,nka hakilintanwkahakilintanyayenalomanyaye

25Seeresɛbɛbɛmɔgɔniwkisi,nkaseerenanbaratɔbɛ nkalontigɛ

26DaŋaniyabarikamabɛMatigiɲɛsirandela,adenwna dogoyɔrɔsɔrɔ

27Matigiɲɛsiranyeɲɛnamayajibɔyɔrɔye,walisakabɔ sayajanwna

28Masakɛbonyabɛmɔgɔwcayadela,nkakuntigihalakili bɛmɔgɔwdɛsɛdela.

29Minbɛteliyakadiminya,ohakilikabon,nkaminbɛ kɔrɔtɔhakilila,obɛnalomanyakɔrɔta

30Dusukunɲumanyefarisogokaɲɛnamayaye,nkakolo tolibɛkeleya

31Minbɛfaantanwdegun,obɛaDabagamafiɲɛya,nka minbɛabonya,obɛmakarifaantanwna.

32Mɔgɔjugubɛgɛnkabɔakajuguyala,nkamɔgɔ tilennenjigibɛakasayala.

33Hakilitigiyabɛhakilitigidusukunna,nkaminbɛ hakilintanwcɛma,obɛfɔ

34Tilennenyabɛsiyakɔrɔta

35Masakɛkanɛɛmabɛjɔnhakilitigidela.

SABABU15NAN

1Jaabinɔgɔlenbɛdiminyakɔsegin,nkakumajuguwbɛ dimilawuli.

2Hakilitiginɛnkunbɛbaarakɛnidɔnniyayekaɲɛ,nka hakilintanwdabɛnalomanyabɔn

3Matigiɲɛwbɛyɔrɔbɛɛla,ubɛkojugunikoɲumanfilɛ.

4Kanɲumanyeɲɛnamayajiriye

5Nalomanbɛafakakalanmafiɲɛya,nkaminbɛkɔrɔfɔli jate,oyehakilitigiye.

6Nafolocamanbɛmɔgɔtilennenwkasokɔnɔ

7Hakilitigidawolobɛdɔnniyajɛnsɛn,nkahakilintanw dusukuntɛokɛ.

8MɔgɔjugukasarakayeMatigiharamulenye,nkamɔgɔ tilennenwkadeliliyeadiyanyekoye

9MɔgɔjugukasirayekoharamulenyeMatigiɲɛkɔrɔ, nkaminbɛtugutilennenyakɔ,abɛokanu

10Mɔgɔminbɛsirabila,okatilenkagɛlɛn

11JahanamanihalakilibɛMatigiɲɛkɔrɔ.

12Nalontigɛlatɛakɔrɔfɔmɔgɔkanu,atɛtaahakilitigifɛ fana

13Dusukunnisɔndiyalenbɛɲɛdaɲagalilenkɛ,nka dusukundusukasifɛ,hakilibɛtiɲɛ

14Hakilitigidusukunbɛdɔnniyaɲini,nkahakilintanwda bɛbalonalomanyadela.

15Tɔɔrɔtɔwkadonwbɛɛkajugu,nkamindusukadi,obɛ selikɛtumabɛɛ

16Matigiɲɛsirankafisaninafolobanitɔɔrɔyeminbɛ sɔrɔola

17Kanuyabɛyɔrɔminna,okafisanibinkɛnɛdunniye,o kafisanimisijɔlenye.

18Mɔgɔdiminnenbɛsɔsɔlilawuli,nkaminbɛdimijoona, obɛkɛlɛlajɔ

19Sɛgɛntɔkasirabɛikoŋaniyajuguw,nkamɔgɔtilennen kasirajɛlendon

20Denkɛhakilitigibɛfanisɔndiya,nkahakilintanbɛaba mafiɲɛya.

21Hakilitigiyayeɲagaliyehakilitigiyadɛsɛbagatɔfɛ

22Niumaladilikɛ,ujigibɛtigɛ.

23Mɔgɔbɛɲagaliadajaabifɛ

24Ɲɛnamayasirabɛsanfɛhakilitigibolo,walisaakabɔ jahanamaladuguma

25Matiginakuncɛbawkasohalaki,nkaanamusocɛ salendancɛsigi

26MɔgɔjuguwkamiiriliwyekoharamulenyeMatigiɲɛ kɔrɔ,nkamɔgɔsaniyalenwkakumawyekumadumanwye

27Minbɛtɔnɔɲini,obɛayɛrɛkasotɔɔrɔNkaminbɛ nilifɛnwkɔniya,onaɲɛnamaya.»

28Mɔgɔtilennendusukunbɛkalankɛwalisakajaabidi, nkamɔgɔjugudabɛkojuguwbɔn

29Matigiyɔrɔkajanmɔgɔjuguwla,nkaabɛmɔgɔ tilennenwkadelililamɛn

30Ɲɛwyeelenbɛdusukunnisɔndiya

31Tulominbɛɲɛnamayakɔrɔfɔlimɛn,obɛtohakilitigiw cɛma.

32Minbɛbankalanna,obɛayɛrɛnimafiɲɛya,nkamin bɛkɔrɔfɔlimɛn,obɛfaamuyalisɔrɔ.

33Matigiɲɛsiranyehakilitigiyakalanye.Bonyaɲɛfɛ, majigilenyadebɛyen

SABABU16NAN

1Dusukunlabɛncogominnubɛhadamadenkɔnɔ,anikan jaabibɛbɔMatigideyɔrɔ

2MɔgɔkasirawbɛɛsaniyalendonayɛrɛɲɛnaNka Matigibɛjinɛwpese.»

3IkaikakɛwalewbilaMatigima,ikamiiriliwnasabati

4Matigiyefɛnbɛɛdaayɛrɛye

5Mɔgɔomɔgɔbɛkuncɛbayadusukunna,oyeko haramulenyeMatigifɛ

6Tilenbaliyabɛsaniyamakarinitiɲɛdebarikala

7NimɔgɔkakɛwalewdiyaraMatigiye,abɛajuguwkɛ hɛrɛlaafɛ

8Dɔgɔkuntilennenyakafisanisɔrɔbayenitilennenyatɛ

9Mɔgɔdusukunbɛakasiralabɛn,nkaMatigib'asenw ɲɛminɛ

10Alakakumabɛmasakɛdala

11KisɛnibalansitilennenyeMatigitaye.

12Kojugukɛliyekoharamulenyemasakɛwbolo, katugunimasasigilansabatilenbɛtilennenyadefɛ

13Dawolotilennenwdekadimasakɛwye.Minbɛkuma tilennenfɔ,ubɛokanu»

14Masakɛkadiminyabɛikosayacidenw

15Ɲɛnamayabɛmasakɛɲɛdayeelendela.Akanɛɛmabɛ ikosanjilabansankaba

16Hakilitigiyasɔrɔlikafisanisanuyedɛ!anika faamuyalisɔrɔsannikasugandikatɛmɛwarijɛkan!

17Mɔgɔtilennenwkasirabakakankabɔkojugula

18Kuncɛbayabɛtaasanihalakiliɲɛ,kuncɛbayahakilibɛ taaɲɛfɛkakɔnbinkanniɲɛ.

19Akafisakakɛnimajigilenyayenimɔgɔdɔgɔmanninw ye,katɛmɛnkanafolotilanikuncɛbawye

20Minbɛkodɔɲɛnabɔnihakilitigiyaye,onaɲumansɔrɔ. 21Hakilitiginawelekohakilitigi

22Faamuyaliyeɲɛnamayajibɔyɔrɔyeminbɛabolo,nka hakilintanwkakalanyenalomanyaye.

23Hakilitigidusukunbɛadakalan,kakalandɔfaraada la

24Kumadumanwbɛikomisiwolo,ukadinima,kɛnɛya bɛkɛkolola

25Siradɔbɛyenminbɛikoabɛnnendonmɔgɔma,nkaa labanyesayasirawdeye

26Minbɛbaarakɛ,obɛbaarakɛayɛrɛyekatuguniada b'anegedonala»

27MɔgɔmintɛAlaɲɛsiran,obɛkojugusɔgɔ,adawolola, tasumabɛikotasuma

28Mɔgɔfariganbɛsɔsɔlidan

29Cɛfarimanbɛamɔgɔɲɔgɔnlafilik'abilasiraɲuman kan

30Abɛaɲɛwdatuguwalisakakojuguwlabɛn.

31Kunkolojɛmanyenɔɔrɔmasafugulanye,niasɔrɔla tilennenyasirakan

32Minbɛdimijoona,okafisanifangatigiye.Minbɛani marakatɛmɛduguminɛbaakan

33KalobɛdonakɔnɔNkaalabɛncogobɛɛbɔraMatigide la.»

SABABU17NAN

1Dumunijalennidususumaminbɛola,okafisanisoye minfalenbɛsarakawlanisɔsɔliye

2Jɔnhakilitiginakuntigiyakɛdenkɛmaloyala,kaciyɛn dɔsɔrɔbalimawcɛma

3Nɛgɛsoyewarijɛye,foroyesanuye,nkaMatigibɛ dusukunwkɔrɔbɔ

4MɔgɔjugubɛajantodawolonkalonmawlaNkalontigɛla bɛtulodakannalonmakan.»

5Minbɛfaantantulogeren,obɛaDabagamafiɲɛya

6Denmisɛnwdenwyecɛkɔrɔbawkamasafugulanye; Denmisɛnwkanɔɔrɔyeufawye.

7Kumaɲumantɛkɛnalomanye

8Nilifɛnbɛikokabakurunsɔngɔgɛlɛnminbɛabolo,abɛ taayɔrɔoyɔrɔ,abɛɲɛsɔrɔ.

9Minbɛkojugudɔdatugu,obɛkanuyaɲiniNkaminbɛ seginkodɔkan,obɛteriwfaraɲɔgɔnkan

10Kɔrɔfɔlibɛdonhakilitigilakatɛmɛbugɔlikɛmɛkan nalomanna

11Mɔgɔjugubɛmurutilidɔrɔndeɲini,odekosɔnciden jugunaciama.

12Ursiminb'adenwbolo,okabɛncɛma,sannikakɛ nalomanyeakanalomanyala

13Mɔgɔminbɛkojugusaraɲumanna,kojugutɛnabɔaka sokɔnɔ

14Kɛlɛdaminɛbɛin'afɔnimɔgɔbɛjibɔ

15Minbɛjodimɔgɔjuguwma,animinbɛmɔgɔ tilennenwjalaki,olufilabɛɛyekoharamulenwyeMatigi ɲɛkɔrɔ

16Munnasɔngɔbɛhakilintanbolokahakilitigiyasɔrɔ,k'a masɔrɔadusukuntɛokola?

17Teribɛkanuyakɛtumabɛɛ,balimabɛbangegɛlɛya kama.

18Hakilitɛmɔgɔminna,obɛbolowgosi,kakɛdankanye ateriɲɛkɔrɔ

19Minbɛkɛlɛkanu,obɛsariyatiɲɛnikanu.

20Dusukunjugubɛminna,otɛkoɲumansɔrɔ

21Minbɛhakilintanbange,ob'okɛakadusukasila

22Dusukunnisɔndiyalenbɛkoɲumankɛikofura,nkani karilenbɛkoloja

23Mɔgɔjugubɛnilifɛndɔbɔadisilawalisakakiritigɛ sirawlatilen.

24HakilitigiyabɛhakilitigiɲɛkɔrɔNkahakilintanɲɛbɛ dugukolodankanwna.

25Denkɛhakilintanyedusukasiyeafabolo,dusukasidon abangebagabolo

26Kamɔgɔtilennenwɲangifana,omanɲi,kakuntigiw bugɔtilennenyakosɔn.

27Dɔnniyabɛmɔgɔminna,obɛakakumawtanga

28Nalomanyɛrɛ,n'ay'amakun,obɛjatehakilitigiye

SABABU18NAN

1Mɔgɔminy'ayɛrɛfaranfasi,abɛhakilitigiyabɛɛɲini negefɛ

2Hakililatɛdiyahakilintanye,foadusukunkaayɛrɛdɔn.

3Nimɔgɔjugunana,otumana,mɔgɔmafiɲɛyalini maloyafanabɛna

4Mɔgɔdalakumawbɛikojidunba,hakilitigiyakɔlɔnbɛ ikokɔjiwoyolen.

5Amanɲikasɔnmɔgɔjuguwkamɔgɔyama,kamɔgɔ tilennenwgɛnkiritigɛla.

6Nalomandawolobɛdonsɔsɔlila,adabɛbugɔliwele.

7Nalomandayeahalakiliye,adawoloyeanijaanye

8Lakalibagakakumawbɛikojoginda,ubɛjiginkadon kɔnɔbarakɔnɔnana.

9Minyesɛgɛnbagatɔyeakabaarala,oyetiɲɛtigiba balimaye

10Matigitɔgɔyesankansobarikamanye

11Nafolotigikanafoloyeakadugubarikamaye

12Sanihalakilikakɛ,mɔgɔdusukunbɛkuncɛbayakɛ, majiginbɛkɛsanibonyakakɛ

13Minbɛkodɔjaabisaniakaomɛn,oyenalomanyani maloyayeabolo.

14Mɔgɔhakilinaakabarikantanyasabatinkahakili joginlenminbɛsekamuɲu?

15Hakilitigidusukunbɛdɔnniyasɔrɔ.Hakilitigitulobɛ dɔnniyaɲini»

16Mɔgɔkanilifɛnbɛyɔrɔdiama,kataan'ayemɔgɔba ɲɛkɔrɔ.

17Minyefɔlɔyeayɛrɛkakola,abɛikoatilennendon Nkaamɔgɔɲɔgɔnnanaasɛgɛsɛgɛ»

18Kalobɛsɔsɔliban,kafarafangatigiwniɲɔgɔncɛ.

19Balimamindusutiɲɛna,osɔrɔlikagɛlɛnkatɛmɛdugu barikamakan

20Mɔgɔkɔnɔbaranafaadadenwna.Niadawolocayara, anafa»

21Sayaniɲɛnamayabɛkansebaayala,akanubagawnaa denwdun.

22Minyemusosɔrɔ,obɛfɛnɲumansɔrɔ,kanɛɛmasɔrɔ Matigifɛ

23Faantanwbɛbaarakɛnideliliwye.Nkanafolotigiwb'a jaabinikɔnɔnafiliye

24Teribɛmɔgɔminna,okakankaayɛrɛjirateriyala

SABABU19NAN

1Faantanminbɛtaamaakakantigiyala,okafisania dawolojuguye

2Nikakɛnidɔnbaliyayefana,otɛkoɲumanyeMinbɛ teliyaniasenwye,obɛjurumukɛ.»

3Hadamadenkahakilintanyabɛakasiratiɲɛ,adusukun bɛjɔrɔMatigima

4Nafolobɛtericamansɔrɔ.nkafaantanbɛfarankabɔa mɔgɔɲɔgɔnna

5Seerenkalontigɛlatɛnaɲangi,nkalontigɛbaatɛnakisi.

6Mɔgɔcamannafaamadeli

7Faantanbalimawbɛɛb'akoniyaabɛtuguunɔfɛnikuma ye,obɛɛn'ata,ub'afɛ

8Minbɛhakilitigiyasɔrɔ,obɛayɛrɛnikanu.

9Seerenkalontigɛlatɛnaɲangi,nkalontigɛbaanahalaki

10Nisɔndiyamanɲihakilintanmaokadɔgɔkosɛbɛ baarakɛlakafangasɔrɔkuntigiwkan

11MɔgɔkahakilitigiyabɛakadiminyabilakɔfɛKa tɛmɛnsariyatiɲɛnidɔkan,oyeanɔɔrɔye.

12MasakɛkadiminyabɛikowarabamankanNkaaka nɛɛmabɛikonɛnɛbɛbinkan

13Denkɛhakilintanyeafakatɔɔrɔye.

14Soninafoloyefawkaciyɛnye

15SɛgɛnbɛmɔgɔbilasunɔgɔbalaNigansannakɔngɔ sɔrɔ.»

16Minbɛcifɔlenmara,obɛayɛrɛnimaraNkaminbɛa kasirawmafiɲɛya,onasa.»

17Faantanhinɛbɛmɔgɔminna,obɛjurudonMatigila.A yemindi,anaosaraaye»

18Idenkɛkolokaasɔrɔjigiyabɛila,ikanainikɔsiaka kulekanna.»

19Mɔgɔmindiminnendonkosɛbɛ,onaɲangi,katugunini iy'akisi,ikakankaokɛkokura

20Ikalaadilikanwlamɛnkakalansɔrɔ,walisaikakɛ hakilitigiyeilabanna

21Fɛɛrɛcamanbɛmɔgɔdusukunna.Obɛɛn'ata,Matigi kalaadilikannajɔ

22Mɔgɔnegeyeakaɲumanyaye,faantankafisani nkalontigɛlaye.

23MatigiɲɛsiranbɛɲɛnamayalasemɔgɔmaAtɛnakɛni juguyaye»

24Sɛgɛntigib'abolodogoadisila,at'afɛk'alaseginada la 25A'yemaloyakɛlabugɔ,mɔgɔnɔgɔlennaayɛrɛkɔlɔsi, kahakilitigikɔrɔfɔ,anadɔnniyafaamu.

26Minb'afatiɲɛ,kaabagɛn,oyedenkɛyeminbɛ maloyalasemɔgɔma,kamaloyalasemɔgɔma

27Nedenkɛ,kalanminbɛmɔgɔbilakafilidɔnniya kumawla,ikaolamɛnnidabila

28SeeremintɛAlaɲɛsiran,obɛkirimafiɲɛya,mɔgɔjugu dabɛtilenbaliyadun.

29Kiiritigɛlawlabɛnnendonmɔgɔwmafiɲɛyalikama, bugɔliwlabɛnnahakilintanwkɔla

SABABU20NAN

1Diwɛnyetulogerenye,minfɛndɔbɛwuli.

2Masakɛsiranbɛikowarabamankan

3Bonyadonmɔgɔbolokasɔsɔlidabila,nkanalomanbɛɛ nadonakola.

4SɔgɔsɔgɔninjɛtɛnasɛnɛkɛnɛnɛkosɔnOdekosɔnana delilikɛsumantigɛwaatila,foyitɛnakɛabolo»

5Ladilikanminbɛmɔgɔdusukunna,obɛikojijuguba. Nkahakilitiginaosamakabɔ

6Mɔgɔfanbanaukelen-kelenbɛɛkaɲumanya weleweleda,nkamɔgɔkantigiminbɛsekasɔrɔ?

7Mɔgɔtilennenbɛtaamaakakantigiyala

8Masakɛminsigilenbɛkiritigɛmasasigilankan,obɛ kojugubɛɛjɛnsɛnniaɲɛwye.

9Jɔnbɛsek'afɔko:«Neyenedusukunsaniya,ne saniyalendonnekajurumuma?»

10Kisɛnisumanikɛlansuguyacaman,olufilabɛɛyeko haramulenyeMatigifɛ

11Halidenmisɛnninbɛdɔnakakɛwalewfɛ,niakabaara saniyalendon,niabɛnnendon.

12Matigiyeufilabɛɛdilan

13Ikanasunɔgɔkanu,walisaikanakɛfaantanyalaIɲɛw yɛlɛ,inafanbuurula»

14Otɛfoyiye,otɛfoyiye,sannikɛlakoten

15Sanunirubicamanbɛyen,nkadɔnniyadawoloye kabakurunsɔngɔgɛlɛnye

16A'yeakafinitaminbɛkɛdunanye

17Dumuniminbɛkɛninanbaraye,okadimɔgɔye.Nka okɔfɛ,adanafakabakurunna»

18Laɲinibɛɛbɛsabatiladilidefɛ,kakɛlɛkɛnilaadilikan ɲumanwye.

19Minbɛyaala-yaalaikomaanabɔbaga,obɛgundojira 20Mɔgɔomɔgɔmanaafawalaabadanga,akalanpanna fagadibila.

21CiyɛnbɛsekasɔrɔteliyalaadaminɛnaNkaalaban tɛnadugawusɔrɔ»

22Ikanaafɔkonenakojugusara.NkaikaMatigi makɔnɔ,anaikisi»

23GɛlɛyasuguyacamanyekoharamulenyeMatigiɲɛ kɔrɔanibalansinkalonmamanɲi

24MɔgɔkataamawbɛbɔMatigidelaotumanafɛ,cɛbɛ sekaayɛrɛkasirafaamucogodi?

25Mɔgɔminbɛfɛnsenumawdun,kalayidutaka ɲininkalikɛ,oyejaanye

26Masakɛhakilitigibɛmɔgɔjuguwjɛnsɛnkawotorolase ukunna

27HadamadenniyeMatigikafitinɛye,abɛkɔnɔbara kɔnɔnabɛɛsɛgɛsɛgɛ.

28makarinitiɲɛbɛmasakɛtanga

29Kamalenninwnɔɔrɔyeubarikaye,cɛkɔrɔbawcɛɲiyeu kunkolojɛmanye.

30Jogindabulubɛjuguyasaniya

SABABU21NAN

1MasakɛdusukunbɛMatigiboloikojibajiw

2Mɔgɔkataamacogobɛɛtilennendonayɛrɛɲɛna,nka Matigibɛmiiriadusukunwna

3Katilennenyanikiritigɛkɛ,okadiMatigiyekatɛmɛ sarakakan.

4Ɲɛjiralikɔrɔtalennikuncɛbayanimɔgɔjuguwkasɛnɛ kɛliyejurumuye

5Mɔgɔtiminandiyalenwkamiiriliwbɛtaafɛncaman dɔrɔndelankamɔgɔomɔgɔbɛkɔrɔtɔkadɛsɛdɔrɔn

6Nafolosɔrɔlinɛnkunnkalontigɛlenfɛ,oyenafantanye minbɛwulisayaɲinibagawfɛ.

7Mɔgɔjuguwkabinkanninauhalakisabuubɛbanka kiritigɛ

8Hadamadenkataamacogoyefɛnyemintɛfoyiɲɛ,atɛ mɔgɔsaniyalenye,nkaakabaaratilennendon

9Akafisakasigisosanfɛlandɔla,katɛmɛmusokɛlɛtɔfɛ sobelebelebakɔnɔ.

10Mɔgɔjugunibɛkojugunegedonala,amɔgɔɲɔgɔntɛ nɛɛmasɔrɔaɲɛna

11Nimaloyakɛlaɲangira,mɔgɔnɔgɔlenbɛkɛhakilitigiye, nihakilitigikalanna,abɛdɔnniyasɔrɔ

12Mɔgɔtilennenbɛmɔgɔjuguwkasojateminɛni hakilitigiyaye

13Mɔgɔomɔgɔbɛatulodafaantanwkakulekanna,a yɛrɛnakule,nkaatɛnamɛn

14Nilifɛnminbɛkɛgundola,obɛdimilafiya,sarabɛ diminyabarikamadisila

15Nisɔndiyadonmɔgɔtilennenwbolokakiritigɛ,nka halakilinakɛtilenbaliyakɛbagawye

16Mɔgɔminbɛyaalakabɔfaamuyalisirakan,onato suwkajɛkulukɔnɔ.

17Nisɔndiyakanubaanakɛfaantanye,diwɛnnitulu kanubagatɛnakɛnafolotigiye

18Mɔgɔjugunakɛmɔgɔtilennenkunmabɔsaraye,kakɛ mɔgɔtilennenwkunmabɔsaraye

19Kasigikungokolonkɔnɔ,okafisanimusosɔsɔtɔni diminnenye.

20Nafolonegebɛmɔgɔlaanitulubɛhakilitigiwsigiyɔrɔ la.Nkahakilintanbɛotiɲɛ.

21Minbɛtugutilennenyanimakarikɔ,obɛɲɛnamayani tilennenyanibonyasɔrɔ

22Hakilitigibɛsebaawkadugusɛgɛsɛgɛ,kaadaŋaniya fangatiɲɛ.

23Mɔgɔminbɛadanianɛnkunkɔlɔsi,obɛanitanga tɔɔrɔwma

24Atɔgɔyekuncɛbanikuncɛbaye

25Sɛgɛntɔnegebɛafagasabuabolowbɛbankabaarakɛ

26Abɛnegedonalatilebɛɛ,nkamɔgɔtilennenbɛfɛndi, atɛyafa

27Mɔgɔjugukasarakaharamulendon

28Seerenkalontigɛlanahalaki.

29Mɔgɔjugubɛaɲɛdagɛlɛya

30HakilitigiyanihakilitigiyanilaadilikansitɛMatigi kama.

31Sowlabɛnnendonkɛlɛdonkama,nkalakanabɛbɔ Matigidela

SABABU22NAN

1Tɔgɔɲumankafisakasugandikatɛmɛnafolobakan,ani kanuyakafisaniwarijɛnisanuye

2Nafolotigiwnifaantanwbɛɲɔgɔnsɔrɔ,matigideyeu bɛɛda.

3Hakilitigibɛkojuguyekakɔnoɲɛ,kaayɛrɛdogo

4MajigilenyaniMatigiɲɛsirandebɛnafolonibonyani ɲɛnamayasɔrɔ.

5Gɔnwnijanwbɛmɔgɔfarigantɔwkasirakan,minbɛa nimara,onayɔrɔjanula

6A'yedenmisɛndegeakataamasirala,niakɔrɔla,atɛna bɔosirala

7Nafolotigibɛfaantanwmara,jurutigibɛjurudonnakajɔn ye.

8Minbɛtilenbaliyadan,onanafantantigɛ,akadimibere naban

9Ɲɛcamanbɛminfɛ,onadubasɔrɔ.katuguniabɛaka dumunidɔdifaantanwma»

10A'yemaloyakɛlagɛnkabɔyen,sɔsɔlinabanƆwɔ, sɔsɔlinimafiɲɛyalinaban.

11Minbɛdusukunsaniyakanu,masakɛnakɛateriyea dawolokanɛɛmakosɔn

12Matigiɲɛwbɛdɔnniyamara,abɛsariyatiɲɛbagaka kumawtiɲɛ

13Sɛgɛntɔb'afɔko:«Jarabɛkɛnɛma,nenafaganbɛdaw la»

14Dunanmusowdayedingɛdunbaye

15Nalomanyasirilenbɛdenmisɛndusukunnanka latilenniberenaagɛnkayɔrɔjanala.

16Minbɛfaantanwdegunwalisakadɔfaraakanafolo kan,animinbɛnilidinafolotigiwma,sigat'alakoona dɛsɛ

17Itulobirikahakilitigiwkakumawlamɛn,kaidusudon nekadɔnniyala.

18K'amasɔrɔniibɛumaraikɔnɔ,okadiunadoni dawolola

19WalisaikaijigidaMatigikan,ney'ajirailabi.

20Nemafɛnɲumanwsɛbɛniyelaadilikanwnidɔnniyala wa?

21Ocogolanekatiɲɛkumawlakikadɔnwalisaikaseka tiɲɛkumawjaabiminnubɛcibilaima?»

22Awkanafaantansonya,katuguniayefaantanye

23Matiginaukakoɲɛwɲɛnabɔ,kauminɛbagawniwtiɲɛ.

24Awkanateriyadonnimɔgɔdiminnenye.Ikanataani mɔgɔdiminnenye

25Walisaikanaakasirawdege,kajaansɔrɔinila»

26Ikanakɛbololabaarakɛlawdɔyewalajurutigiwdɔye.

27Nifoyit'ibolokasara,munnaabɛikadilanbɔikɔrɔ?

28Ibɛnbawyetaamasiyɛnkɔrɔminsigisenkan,ikanao bɔyen

29Ibɛcɛdɔyemintiminandiyalendonakabaaralawa?a najɔmasakɛwɲɛkɔrɔ.atɛnajɔmɔgɔjuguwɲɛkɔrɔ.

SABABU23NAN

1Niisigilenbɛkadumunikɛnikuntigidɔye,ikai ɲɛmajɔkosɛbɛ

2Ikamurudonidala,niiyedumuninegedonila.

3Awkanaakadumunidumanwnegedonawla,katuguni uyenanbaradumuniye

4Ikanabaarakɛwalisakakɛnafolotigiye,ikaiyɛrɛka hakilitigiyadabila

5Fɛnmintɛyen,yalaib'iɲɛdaokanwa?katuguninafolo bɛkɛkamanwyetiɲɛna.ubɛpankataaikowulukataa sankolofanfɛ

6Ɲɛjugubɛmɔgɔminna,ikanaokanbuurudun,ikanaa kadumunidumanwnegedonala.

7Ab'amiiricogominnaadusukunna,abɛocogokelen naNkaadusukuntɛifɛ»

8Iyedumunifɛnmindun,inafɔɔnɔ,kabɔnɛikakuma dumanwna

9Ikanakumahakilintantulola,katugunianaikakuma hakilitigiyamafiɲɛya.

10Awkanadugukolotaamasiyɛnkɔrɔbɔyen;Awkana donfaantanwkaforowla

11K'amasɔrɔukunmabɔbaabarikakabon.anaukakofɔ iye»

12Idusukundonkalanna,kaitulodondɔnniyakumawla

13Ikanakololibalidenna,katuguniniiy'abugɔnibere ye,atɛnasa

14Inaabugɔnibereye,kaanikisijahanamama

15Nedenkɛ,niidusukunyehakilitigiye,nedusukunna nisɔndiya,netayɛrɛ

16Ɔwɔ,nebolownanisɔndiya,niidawolobɛkuma tilennenwfɔ.

17Idusukunkanakeleyajurumutɔwla,nkaikasiran Matigiɲɛtilebɛɛ.

18Tiɲɛna,alabanbɛyenIjigitɛnaban»

19Ilamɛnnedenkɛ,ikakɛhakilitigiyekaidusukunbila sirakan

20Awkanakɛdiwɛnminbagawcɛma.sogodunbaga ɲagaminenwcɛma:

21Katugunidɔlɔminnanidɔlɔminnanakɛfaantanyala, sunɔgɔnanafinidonmɔgɔla

22Ifaminyeibange,ikaolamɛn,ikanaibamafiɲɛyani akɔrɔla.

23Awkatiɲɛsan,awkanaafeerehakilitigiyanikalanni faamuyalifana

24Mɔgɔtilennenfanaɲagalikosɛbɛ.

25Ifaniibananisɔndiya,ibangebagananisɔndiya

26Nedenkɛ,idusukundinema,iɲɛwkanekasiraw kɔlɔsi.

27Jatɔmusoyedingɛdunbayemusodunanyedingɛ fitininye.

28Abɛtokadaikofɛnminɛta,kasariyatiɲɛbagawcaya hadamadenwcɛma

29Bɔnɛbɛjɔnna?Dusukasibɛjɔnfɛ?sɔsɔlibɛjɔnna?jɔn bɛnikumakanye?jogindabɛjɔnnak'asɔrɔkuntɛ?ɲɛ bilennibɛjɔnna?

30Minnubɛmɛndiwɛnnaminnubɛtaadiwɛnɲagaminen ɲini

31Ikanadiwɛnfilɛniabilennendon,niaɲɛbɛkɛjifilen kɔnɔ,niabɛayɛrɛlamaga.

32Alabanna,abɛkinnikɛikosa,kasɔgɔsɔgɔikosa

33Iɲɛnadunanmusowfilɛ,idusukunnakumajuguwfɔ

34Ɔwɔ,inakɛin'afɔmɔgɔmindalenbɛkɔgɔjicɛma, walimain'afɔmɔgɔmindalenbɛkurunbasanfɛ

35Uyenebugɔ,inaafɔkonemabanauyenebugɔ,ne maaye:nenakununtumajumɛn?Nenaaɲinituguni.

SABABU24NAN

1Ikanakeleyamɔgɔjuguwla,ikananegekakɛufɛ 2Udusukunbɛhalakilikalan,udabɛkumajuguyakola

3Sobɛjɔhakilitigiyadebarikala.Faamuyalifɛ,abɛ sabati:

4Dɔnniyadefɛ,sownafanafolonafamaninafoloduman bɛɛla.

5Hakilitigibarikakabonɔwɔ,dɔnnikɛlabɛdɔfarafanga kan

6Inaikakɛlɛkɛhakilitigiyadefɛ.

7Hakilitigiyakabonkosɛbɛhakilintanma

8Minb'afɛkakojugukɛ,onawelekomɔgɔjugu

9Nalomanyamiiriliyejurumuye.

10Niisɛgɛnnendongɛlɛyadonna,ifangakadɔgɔ

11Niiy'adabilakamɔgɔminnusamakataasayala,ani minnulabɛnnendonkafaga.

12Niiy'afɔko:«Afilɛ,anmaodɔnMɔgɔminbɛmiiria dusukunna,otɛojateminɛwa?Minbɛinimara,ot'odɔn wa?Atɛnakɛmɔgɔkelen-kelenbɛɛkakɛwalewyewa?

13Nedenkɛ,ikamɔnidun,katuguniakaɲianimisiwolo minkadiidiyala

14Hakilitigiyadɔnniyanakɛiniyeten.

15Emɔgɔjugu,ikanaiɲɛmajɔmɔgɔtilennenwsigiyɔrɔla Awkanaalafiɲɛyɔrɔtiɲɛ

16Mɔgɔtilennenbɛbinsiɲɛwolonwulakakunun.

17Ijugubinnatumaminna,ikanaɲagali,idusukunkana ɲagaliniabinna.

18Matigikanaoye,akanadiyaaye,kaakadiminyabila ala

19Ikanaihamimɔgɔjuguwkosɔn,ikanakeleyamɔgɔ juguwla.

20Katugunisaratɛnakɛmɔgɔjugulamɔgɔjuguwka fitinɛnafaga»

21nedenkɛ,ikasiranMatiginimasaɲɛ,ikanaisendon fɛncamanna

22Ukatɔɔrɔnabarikasɔrɔ.Jɔnbɛufilabɛɛkatiɲɛnidɔn?

23OkowfanayehakilitigiwtayeAmanɲikamɔgɔw bonyakiritigɛla

24Minb'afɔmɔgɔjuguyeko:«Itilennendon.jamanaa danga,siyawnaakɔniya

25Nkamɔgɔminnub'akɔrɔfɔ,onadiyauye,kadugawu ɲumansɔrɔukan.

26Mɔgɔomɔgɔbɛjaabiɲumandiadawolola,obɛɛka kankaadawolosusu.

27Ikabaaralabɛnkɛnɛma,k'akɛiyɛrɛyeforola.Okɔfɛ, ikasojɔ

28IkanakɛimɔgɔɲɔgɔnseereyekuntɛIkanalafilinii dawoloye.»

29Awkanaafɔkoayenekɛcogominna,nenaokɛale la

30Netaarasɛgɛnbaawkaforolaanimɔgɔhakilintanka rezɛnnakɔfɛ

31Oyɔrɔbɛɛfalennaniŋaniwye,ŋɛɲɛwtuny'aɲɛda datugu,kabakurunkogofanakarilendon

32Okɔ,ney'ayek'ajateminɛkaɲɛ

33Obɛɛn'ata,sunɔgɔdɔɔnin,sunɔgɔdɔɔnin,bolowdali dɔɔninkasunɔgɔ

34Ikafaantanyananaikotaamakɛlaaniikadɛsɛin'afɔ marifatigi.

SABABU25NAN

1OlufanayeSolomanikantalenwye,Judamasakɛ Ezekiyasicɛwyeminnuladege

2Kafɛndɔdogo,oyeElohimnɔɔrɔye,nkamasakɛw bonyayekakodɔsɛgɛsɛgɛ

3Sankolokɔrɔtalendon,dugukolokadun,masakɛw dusukuntɛsekasɛgɛsɛgɛ.

4Awyenɔgɔbɔwarijɛla,minɛndɔnabɔkabɔwarijɛla 5Awkamɔgɔjuguwbɔmasakɛɲɛkɔrɔ,akamasasigilan nasabatitilennenyala.

6Ikanaiyɛrɛbilamasakɛɲɛkɔrɔ,ikanajɔmɔgɔbawnɔ na

7Akafisaniafɔiyeko:«Yɛlɛnyan.»katɛmɛokan,ika jiginkuntigiɲɛkɔrɔ,iɲɛwyeminye»

8Ikanateliyakataakɛlɛla,walisaikanaadɔnibɛnamin kɛolabanna,k'asɔrɔimɔgɔɲɔgɔnyeimaloya.

9Ikasɔsɔlikɛimɔgɔɲɔgɔnfɛanikagundodɔsɔrɔmɔgɔ wɛrɛfɛ:

10Mɔgɔminbɛomɛn,okanamaloyaila,itɔgɔjugukana kɔsegin

11Kumaminfɔrakaɲɛ,obɛikosanupɔmiminnubɛ warijɛjala.

12In'afɔsanutulolanɛgɛnisanuɲumanmasirilen, kɔrɔfɔbagahakilitigibɛkɛtulokanminbagakanten

13In'afɔnɛnɛbɛkɛsumantigɛwaatilacogominna, cidenkantigibɛkɛacibagawye,katuguniabɛamakɛwni lafiya.

14Mɔgɔminbɛwasonilifɛnnkalonmaye,obɛiko sankabanifiɲɛsanjitɛminna

15Muɲulijanfɛ,kuntigibɛlafili,kannɔgɔlenbɛkolokari

16Iyemɔnisɔrɔwa?Dumunicamankɛibolo,walisai kanafaolakafɔɔnɔ»

17IsenbɔimɔgɔɲɔgɔnkasoAkanasɛgɛnila,akanai koniyaten»

18Mɔgɔminbɛnkalonseereyakɛamɔgɔɲɔgɔnma,oye bɔgɔdaganinpannibɛlɛkisɛnɔgɔlenye.

19Kadamɔgɔkantigilagɛlɛyawaatila,obɛin'afɔɲin karilen,senkɔkolo

20Mɔgɔminbɛfinitanɛnɛwaatila,in'afɔvinigarinitiri kancogominna,otigibɛdɔnkilidadusukungɛlɛnna cogominna

21Nikɔngɔbɛijugula,ikadumunidiamaNiminnɔgɔ b'ala,awkajidiamaakamin.

22Inatasumamuguwdalajɛakunna,matiginaisara

23Worodugufiɲɛbɛsanjigɛn.

24Akafisakasigisosanfɛlanna,katɛmɛmusokɛlɛtɔ kananisobelebelebakɔnɔ

25In'afɔjinɛnɛbɛminnɔgɔminnɔgɔfɛcogominna, kibarudumanbɛbɔjamanayɔrɔjanna.

26Mɔgɔtilennenminbɛbinmɔgɔjuguwɲɛkɔrɔ,obɛiko jibolisirajɔlennijibolisiratolilen

27Amanɲikamɔnicamandun

28Mintɛkuntigiyasɔrɔayɛrɛnikan,obɛikodugu tiɲɛnen,kogowtɛminna.

SABABU26NAN

1In'afɔnɛnɛbɛnacogominnasamiyɛfɛ,nisanjibɛna cogominnasumantigɛwaatila,bonyamanɲihakilintan ma.

2In'afɔkɔnɔbɛyaalacogominna,in'afɔkɔnɔninbɛpan cogominna,dangamintɛsababuye,otɛnanaten

3bugɔlibɛkɛsowye,nɛgɛberebɛkɛfaliye,berebɛkɛ nalomankɔye

4Ikanahakilintanjaabikakɛɲɛniakahakilintanyaye, walisaifanakanakɛikoaye.

5Awkahakilintanjaabikakɛɲɛniakahakilintanyaye, walisaakanakɛhakilitigiyeayɛrɛkakuncɛbayala

6Minbɛcibilahakilintanbolofɛ,obɛsenwtigɛkatiɲɛni min

7Nalonmawsenwtɛkelenye

8Minbɛkabakurunsiricogominna,ocogokelenna, mɔgɔminbɛbonyadahakilintankan

9ŋanibɛwulidɔlɔminnabolocogominna,ntalenbɛkɛ hakilintanwdalaten.

10Alabelebeleminyefɛnbɛɛda,obɛnalomansara,ka sariyatiɲɛbagawsara

11Ikowulubɛseginafɔɔnɔlacogominna,hakilintanbɛ seginakanalomanyalaten

12Ib'ayekohakilitigidonayɛrɛkakuncɛbayalawa? jigiyabɛhakilintannakatɛmɛalekan.

13Sɛgɛntɔb'afɔko:«Warababɛsiralawarabadɔbɛ nbɛdawla

14Dabɛyɛlɛmaakafɛnɲɛnamafagalanwkancogominna, sɛgɛnlafiɲɛbɔlabɛakadilankanten

15Sɛgɛntigib'abolodogoadisilaob'adusukasik'a laseginadala.

16Sɛgɛntigihakilikabonayɛrɛbonyalakatɛmɛcɛ wolonwulakanminnubɛsekadaliludi.

17Mintɛmɛna,kaasendonsɔsɔlilamintɛataye,obɛi n'afɔminbɛwuluminɛatulola

18In'afɔhakilintanminbɛtasumamuguwnibɛlɛkisɛwni sayafili.

19Mɔgɔminbɛamɔgɔɲɔgɔnlafilik'afɔko:«Netɛ farikoloɲɛnajɛlawa?»

20Lɔgɔtɛyɔrɔminna,tasumabɛfagayen

21In'afɔkɔɔribɛkɛbɔgɔjenilenyecogominna,jiribɛ kɛtasumayecogominna.Ocogokelenna,sɔsɔlikɛlafana bɛsɔsɔlilawuli

22Lakalibagakakumawbɛikojoginda,ubɛjiginkadon kɔnɔbarakɔnɔnana.

23Dawolojenilennidusukunjugubɛikodagamin datugulendonniwarijɛbɔgɔye

24Minbɛfɛnkoniya,obɛadawololafili,kananbaradon akɔnɔ.

25Niabɛkumaɲumanfɔ,awkanadaala,katuguniko haramulenwolonwulabɛadusukunna.

26Namarabɛminkɔniya,akajuguyanajirajamabɛɛɲɛ na

27Minbɛdingɛsɔgɔ,onabinakɔnɔ

28Kannkalontigɛlabɛtɔɔrɔbaawkɔniya.Daminbɛ mɔgɔwlafili,obɛtiɲɛnikɛ

SABABU27NAN

1Ikanaiyɛrɛbonyasinikola.It'adɔndondɔbɛseka minkɛ»

2Mɔgɔwɛrɛkaitanu,iyɛrɛdakanakɛDunan,iyɛrɛda tɛ.»

3Kabakurunkagɛlɛn,cɛncɛnkagɛlɛnNkahakilintanka diminyakabonniufilabɛɛye

4Diminyayejuguyaye,dimibɛjuguya.nkajɔnbɛseka jɔkeleyaɲɛkɔrɔ?

5Kɔrɔfɔlikɛnɛkan,okafisanikanuyagundoye

6Kantigiyeterijoginwye.nkajugukasusuliwye nanbarakoye

7Nidafalenbɛmisiwolokɔniyankanikɔngɔlendon,fɛn dumanbɛɛkadi.

8Kɔnɔminbɛyaalakabɔakadensola,ocogokelenna, cɛminbɛyaalakabɔasigiyɔrɔla

9Tumatulunitulusumalenbɛdusukunnisɔndiya.

10Iyɛrɛterikɛniifaterikɛ,ikanabanIkanadoni balimakasoikatɔɔrɔdonna,katuguniisigiɲɔgɔnminka surun,okafisanibalimayeminyɔrɔkajan.

11Nedenkɛ,ikakɛhakilitigiye,kanedusukunnisɔndiya, walisanekanetɔgɔjugufɔbagajaabi

12Hakilitigibɛkojuguyekakɔnoɲɛ,kaayɛrɛdogo.nka mɔgɔnɔgɔmanwbɛtɛmɛ,ubɛɲangi

13A'yeakafinitaminyedunanye,kaakajurutadunan musoye.

14Minbɛdubaaterikɛyenikanbaye,kawulisɔgɔmada joonafɛ,onajatedangayeabolo

15Sanjibaminbɛtokanakosɛbɛ,animusosɔsɔlenbɛ ɲɔgɔnfɛ

16Mɔgɔomɔgɔb'adogo,obɛfiɲɛniakininbolotulu dogo.

17Nɛgɛbɛnɛgɛnɔgɔocogola,mɔgɔbɛateriɲɛda nɔgɔya

18Minbɛtorosunmara,odenwnadun.

19In'afɔmɔgɔɲɛdabɛjaabidijilacogominna,ocogo kelennahadamadendusukunbɛmɔgɔjaabi.

20Jahanamanihalakilitɛfaabadaolahadamadenɲɛtɛ wasaabada

21In'afɔfinimuguminbɛkɛwarijɛye,aniforominbɛkɛ sanuye.Cɛfanabɛatanuten.

22Haliniiyenalomandɔbirimalocɛmanibɔgɔdagaye, obɛɛn'ata,akanalomanyatɛnabɔala

23Itiminandiyakaikasagawcogoyadɔn,kaikasagaw lajɛkoɲuman

24Nafolotɛbadaabadaa,yalamasafugulanbɛtomɔgɔw bɛɛlawa?

25binkɛnɛbɛbɔkɛnɛkan,binkɛnɛbɛuyɛrɛjira,kuluw kanbinwbɛlajɛ.

26Sagadenwyeikafiniwye,bakɔrɔnwyeforosɔngɔye

27Bakɔrɔnnɔnɔkaseikadumunima,ikasokɔnɔ dumunima,aniikanpogotigininwbalokama.

SABABU28NAN

1Mɔgɔjuguwbɛbolinimɔgɔsitɛtuguokɔ,nkamɔgɔ tilennenwbɛjagɛlɛyaikowaraba

2Jamanakajurumuwkaca,akuntigiwkaca.

3Faantanminbɛfaantanwdegun,obɛikosanjibamintɛ dumunito

4Minnubɛsariyabila,olubɛmɔgɔjuguwtanu,nkaminnu bɛsariyalabato,olubɛsɔsɔlikɛufɛ

5Mɔgɔjuguwtɛkirifaamu,nkaminnubɛMatigiɲini,olu bɛfɛnbɛɛfaamu

6Faantanminbɛtaamaakatilennenyasirakan,okafisa niakataamacogojuguye,haliniayenafolotigiye.

7Minbɛsariyalabato,oyedenkɛhakilitigiye

8Minbɛdɔfaraakanafolokantɔnɔnitɔnɔtilenbalifɛ,o tiginaofɛnwlajɛfaantanwhinɛbagaye.

9Minbɛatulobɔsariyalamɛnnina,haliakadelilinakɛ koharamulenye

10Mɔgɔomɔgɔbɛmɔgɔtilennenbilasirajugula,ona binayɛrɛkadingɛkɔnɔ,nkafɛnɲumanwnakɛmɔgɔ tilennenwbolo

11Nafolotigiyehakilitigiyeayɛrɛbonyala.Faantanmin hakilibɛala,obɛasɛgɛsɛgɛ

12Nimɔgɔtilennenwɲagalila,nɔɔrɔbabɛola,nkani mɔgɔjugukununna,mɔgɔdogolenbɛ.

13Minb'akajurumuwdatugu,otɛnaɲɛsɔrɔ

14Mɔgɔminbɛsirantumabɛɛ,oyedubadenye,nkamin bɛadusukungɛlɛya,onabinjuguyala.

15In'afɔwarabamankanbaaniursiminbɛyɔrɔjano cogokelenna,kuntigijugufanabɛfaantanwkan

16Kuntigimintɛfaamuyalisɔrɔ,ofanayedegunbaye.

17Mɔgɔminbɛfariyadonmɔgɔomɔgɔjolila,okaboli kataadingɛkɔnɔMɔgɔsikanaatoala»

18Minbɛtaamakaɲɛ,onakisi,nkaminbɛakasiraw tiɲɛ,onabinoyɔrɔninbɛɛ

19Minbɛakajamanasɛnɛ,onadumunicamansɔrɔ

20Mɔgɔdannamɔgɔnadubacamansɔrɔ,nkaminbɛteliya kakɛnafolotigiye,otɛnakɛjalakibaliye

21Kamɔgɔbonya,omanɲi,katugunimɔgɔnasariyatiɲɛ nbuurudɔdekosɔn.

22Minkɔrɔtɔlendonkakɛnafolotigiye,ɲɛjugubɛola, nkaat'ajatekofaantanyananaakan

23Minbɛmɔgɔkɔrɔfɔkɔfɛ,onanɛɛmasɔrɔkatɛmɛmɔgɔ kanminbɛanɛnkunfɔ

24Mɔgɔomɔgɔbɛafawalaabasonyak'afɔko:«Tiɲɛni tɛokelendeyetiɲɛnikɛlataamaɲɔgɔnye

25Mindusukunbɛkuncɛbayakɛ,obɛsɔsɔlilawuli,nka minbɛajigidaMatigikan,onafasa

26Minb'ajigidaayɛrɛdusukunkan,oyenalomanye, nkaminbɛtaamanihakilitigiyaye,onakisi

27Minbɛfɛndifaantanwma,otɛnadɛsɛ,nkaminbɛa ɲɛwdogo,dangacamannasɔrɔola

28Nimɔgɔjuguwkununna,mɔgɔwbɛuyɛrɛdogo,nkani uhalakira,mɔgɔtilennenwbɛcaya.

SABABU29NAN

1Minkɔrɔfɔratumacamannak'akɔgɛlɛya,onabarika halaki,furatɛminna

2Nimɔgɔtilennenwbɛkuntigiyala,jamabɛɲagali,nkani mɔgɔjugubɛkuntigiyakɛ,jamabɛkasi.

3Mɔgɔminbɛhakilitigiyakanu,obɛafaɲagali,nkamin bɛtonijatɔmusowye,ob'akanafolotiɲɛ.

4Masakɛbɛjamanasabatikiritigɛfɛ,nkaminbɛnilifɛnw sɔrɔ,ob'atiɲɛ

5Mɔgɔminbɛamɔgɔɲɔgɔnmafiɲɛya,otigibɛnɛgɛso laseasenwma.

6Jaanbɛmɔgɔjugukajurumula,nkamɔgɔtilennenbɛ dɔnkilidakaɲagali

7Mɔgɔtilennenbɛfaantanwkakowjateminɛ

8Mɔgɔmafiɲɛyalibɛdugudonjanna,nkahakilitigiwbɛ diminyakɔsegin.

9Nihakilitigibɛsɔsɔnihakilintanye,adiminawo,abɛ nisɔndiyawo,lafiɲɛtɛyen

10Joliminnawbɛmɔgɔtilennenwkoniya,nkamɔgɔ tilennenwb'aniɲini

11Nalomanbɛahakilibɛɛfɔ,nkahakilitigibɛotoakɔnɔ fookɔfɛ.

12Nikuntigidɔyenkalonlamɛn,akabaarakɛlawbɛɛye mɔgɔjuguwye

13Faantanwninanbaratɔwbɛɲɔgɔnsɔrɔɲɔgɔnfɛ,Matigi bɛufilabɛɛɲɛjɛya

14Masakɛminbɛkiritigɛfaantanwkannikantigiyaye,a kamasasigilannasabatifoabada.

15Berenikɔrɔfɔlibɛhakilitigiyadi

16Nimɔgɔjuguwcayara,sariyatiɲɛnibɛcaya,nkamɔgɔ tilennenwnaubinniye.

17Idenkɛlatilen,analafiɲɛdiimaɔwɔ,ananisɔndiya diinima»

18Yelitɛyɔrɔminna,jamabɛhalaki.

19Baaradentɛnalatilennikumaye,katugunihalin'ay'a faamu,atɛnajaabidi

20Ibɛmɔgɔyeminbɛkɔrɔtɔakakumawlawa?jigiyabɛ hakilintannakatɛmɛalekan

21Minbɛakajɔnlamɔkabɔdenmisɛnninna,okakɛa denkɛye.

22Mɔgɔdiminnenbɛsɔsɔlilawuli,mɔgɔdiminnenbɛ kojugubacaya

23Mɔgɔkakuncɛbayanaamajigin,nkabonyanamɔgɔ majiginlenwsabatihakilila

24Minnisonjɛɲɔgɔnye,otigibɛayɛrɛnikɔniya,abɛ dangamɛn,atɛolakali.

25Mɔgɔsiranbɛnanijaanye

26MɔgɔcamanbɛkuntigikanɛɛmaɲiniNkamɔgɔkelenkelenbɛɛkakiribɛbɔMatigidela.»

27Tilenbaliyekoharamulenyemɔgɔtilennenwbolo

SABABU30NAN

1YakedenkɛAgurikakumawyekirayakumawye

2Tiɲɛna,nekajugukatɛmɛmɔgɔtɔwbɛɛkan.

3Nemahakilitigiyakalan,fɛnsenumadɔnniyafanatɛne la

4Jɔnyɛlɛnnasankololawalaajigira?jɔnyefiɲɛlajɛa bolowla?Jɔnyejisirifinina?Jɔndeyedugukolodanw bɛɛsabati?atɔgɔyemunye,aniadenkɛtɔgɔyemunye, niibɛsek'ofɔ?

5Elohimkakumabɛɛsaniyalendon

6Ikanadɔfaraakakumawkan,walisaakanaikɔrɔfɔ,i kasɔrɔnkalontigɛlaye

7NeyefɛnfiladeɲiniifɛAwkanabanulasaninekasa

8Awkanafantanninkalonbɔneladumuniminbɛnnen donnema,awkanebalo:

9Nekanafakabanilak'afɔko:Matigiyejɔnye? WalimanekanakɛfaantanyekasonyalikɛkanekaAla tɔgɔtafu.»

10Ikanajɔnjalakiamakɛla,walisaakanaidanga,kai jalaki

11Denmisɛndɔwbɛyenminnubɛufadanga,nkautɛ dubaubaye

12Mɔgɔdɔwbɛyenminnusaniyalendonuyɛrɛɲɛna,nka umakokabɔukanɔgɔla

13Bɔndɔbɛyen,uɲɛwkɔrɔtalendondɛ!aniuɲɛkisɛwbɛ kɔrɔtasanfɛ.

14Mɔgɔdɔwbɛyen,uɲinwbɛikonpanw,udawoloɲinw bɛikomuru,kafaantanwdunkabɔdugukolokan,ka dɛsɛbagatɔwdunhadamadenwcɛma.

15Denmusofilabɛsotigila,ubɛpɛrɛnko:«A'yedi,aw kaadi»Fɛnsababɛyenminnutɛwasaabada,ɔnhɔn,fɛn naanit'afɔko:Abɛbɔ.

16Kaburu;anikɔnɔbarabangenendugukolomintɛfajila; Tasumamint'afɔko:«Abɛbɔ»

17Ɲɛminbɛafatulogeren,kaabakanminɛbaliya mafiɲɛya,kɔdingɛkɔnɔwuluwnaolabɔ,kɔnɔninwnao dun

18Fɛnsababɛyenminnukadineyekojugu.

19Ntumusiraminbɛsanfɛsasiraminbɛfarakurunkan; kurunbasiraminbɛkɔgɔjicɛma;anicɛdɔkasiraminbɛ nijɔnmusoye.

20Jatɔmusokasirabɛtenabɛdumunikɛk'adakok'afɔ ko:«Nemakojugusikɛ»

21Dugukolojɔrɔlenbɛfɛnsabadekosɔn,atɛsekamuɲu fɛnnaanidekosɔn

22Baaradenyemasayakɛtumaminnaaninalomannia falendondumunina.

23Musoharamulendɔfurulatumaminnaanijɔnmusodɔ minyeamatigimusociyɛntabagaye

24Fɛnnaanikadɔgɔdugukolokan,nkauhakilikabon kosɛbɛ

25Ntumuwyejamayeminbarikamanbon,obɛɛn'ata,u b'ukadumunilabɛnsamiyɛfɛ.

26Kɔnɔwyemɔgɔbarikantanwdɔrɔndeye,nkaubɛuka sowkɛfarawla

27Masakɛtɛntumuwla,nkaubɛɛbɛtaaɲɔgɔnfɛ.

28Ntumubɛabolowminɛ,abɛmasakɛwkamasasow kɔnɔ

29Fɛnsababɛɲɛ,naanibɛtaaɲɛ.

30Warabaminbarikakabonbaganwcɛma,atɛkɔsegin mɔgɔsikosɔn.

31Nɛgɛsodɔ;anhebakɔrɔnfanaanimasakɛdɔ,wulitɛ minkama

32Niiyenalomanyakɛkaiyɛrɛkɔrɔta,walaniiye kojugumiiri,ibolodaidala.

33Tiɲɛna,nɔnɔwulilenbɛtulubɔ,nugusɔgɔlibɛjolibɔ

SABABU31NAN

1MasakɛLemuɛlkakumaw,abayekirayaminkalan.

2Mun,nedenkɛ?Nekɔnɔdenkɛ,mun?Mun,nekalayidu denkɛ?

3Ikanaikafangadimusowma,ikanaikasirawdi masakɛwhalakilima

4Masakɛwtatɛ,Lemuɛl,diwɛnmintɛmasakɛwtaye Minfɛndɔfanatɛkuntigiwye.

5Walisaukanaminnikɛkaɲinɛsariyakɔ,katɔɔrɔbagasi kakiritigɛ.

6A'yeminfɛndumandimɔgɔhalakilima,kadiwɛndi mɔgɔdusugɛlɛnwma

7Akaminnikɛ,akaɲinɛakafaantanyakɔ,akanatoaka tɔɔrɔlatun.

8Idayɛlɛbobowyehalakilikola

9Idayɛlɛ,kakiritigɛcogotilennenna,kafaantanwni dɛsɛbaatɔwkakoɲɛwfɔ

10Jɔnbɛsekamusoɲumansɔrɔ?sabuasɔngɔkabonni rubiwyekosɛbɛ.

11Acɛdusukunbɛajigidaakankosɛbɛ,walisaamago tɛnakɛnafolola

12Anakoɲumankɛaye,atɛnakojugukɛasibɛɛla.

13Abɛwuluwulunilenburubaɲini,abɛbaarakɛnia bolowyenidiyanyeye

14Abɛikojagokɛlawkakurunw.abɛnan'akadumuniye kabɔyɔrɔjan

15Abɛwulisufɛkadumunidiasomɔgɔwma,kaniyɔrɔ dɔdiakanpogotigininwma.

16Abɛforodɔjateminɛk'asan

17Abɛacɛsirilansirinifangaye,kaabolowbarika bonya.

18Ay'ayekoakajagofɛnwkaɲi,akafitinɛtɛfagasufɛ 19Ab'abolowdabɔgɔdagakan,abolowbɛbereminɛ 20Ab'abolokɔrɔtafaantanwma.ɔwɔ,ab'abolowda dɛsɛbagatɔwma

21Atɛsirannɛnɛɲɛakasokɔnɔ,katuguniasomɔgɔwbɛɛ yefinibilenmandon.

22Abɛfinimuguwdilaayɛrɛyeakafiniwyesilikini bulamaye

23Acɛbɛdɔndaawla,niasigilenbɛjamanacɛkɔrɔbaw cɛma

24AbɛfiniɲumandilakaofeereAbɛcɛsirilanwdi jagokɛlama.»

25FanganibonyayeakafiniyeAnanisɔndiyawaati natawla»

26Abɛadayɛlɛnihakilitigiyaye.ɲumanyasariyabɛa nɛnkunna

27Abɛasomɔgɔwfilɛkosɛbɛ,atɛbaarakɛbaliyadumuni dun.

28AdenwbɛwulikaawelekodubadenAcɛfanab'a tanu»

29Denmusocamanyekoɲumankɛ,nkaekafisaniubɛɛ ye

30Kanuyayenanbaraye,cɛɲayefuye,nkamusominbɛ siranMatigiɲɛ,onatanu

31A'yeabolodendɔdiamaAyɛrɛkakɛwalewk'atanu daawkɔnɔ»

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.