Spreuke
HOOFSTUK1
1DiespreukevanSalomo,dieseunvanDawid,diekoning vanIsrael; 2Omwysheidentugteken;omdiewoordevanbegrip waarteneem;
3Omdieonderrigvanwysheid,geregtigheidenoordeelen billikheidteontvang;
4Omslimheidaandieeenvoudigestegee,aandie jongmankennisenoorleg
5'nWysemansalhoor,enhysalmeergeleerdheid;en'n manvanverstandsaltotwyseraadslaekom
6Om'nspreekwoordendieuitleggingteverstaan;die woordevandiewysesenhulledonkerwoorde.
7DievreesvandieHEREisdiebeginvankennis,maar dwaseveragwysheidentug
8Myseun,luisternadietugvanjouvaderenversaakdie wetvanjoumoedernie
9Wanthullesal'nsierlikeversieringvirjouhoofweesen kettingsomjounek.
10Myseun,assondaarsjouverlei,stemjynieinnie
11Ashullesê:Komsaammetons,laatonswagopbloed, laatonssonderoorsaakindiegeheimvirdieonskuldige loer
12Laatonshullelewendigverslindsoosdiegraf;enheel, soosdiewatindiekuilneerdaal;
13Onssalallekosbaregoedvind,onssalonshuisemet buitvul
14Werpulotonderonsin;laatonsalmaleenbeursiehê: 15Myseun,wandeljyniesaammethulleopdiewegnie; weerhoujouvoetvanhullepad:
16Wanthullevoetehardloopnadieonheil,enmaakgou ombloedtevergiet
17Waarlik,tevergeefsworddienetuitgespreivoordieoë vanenigevoël.
18Enhullehetophuleiebloedgelêenwag;hulleloerin diegeheimvirhuleielewens
19Soisdieweëvanelkeenwatwinsgewendis;watdie lewevandieeienaarsdaarvanwegneem
20Diewysheidroepbuite;syuiterhaarstemopdiestrate: 21Syroepindiehoofplekvansamekoms,bydieopeninge vandiepoorte;indiestadspreeksyhaarwoordeensê: 22Hoelank,julleeenvoudiges,saljulledieeenvoudliefhê? endiespottersverlustighulleinhullespot,endiedwase haatkennis?
23Bekeerjulletotmyteregwysing:kyk,EksalmyGees oorjulleuitgiet,Eksalmywoordeaanjullebekendmaak
24OmdatEkgeroephet,enjullehetgeweier;Ekhetmy handuitgesteek,enniemandhetditgesiennie; 25Maarjullehetalmyraadverontagsaamenwouniksvan myteregwysinghênie
26Eksalooklagoorjouondergang;Eksalspotasjou vreeskom;
27Asjouvreeskomsoos'nverwoesting,enjouondergang komsoos'nstormwind;wanneerbenoudheiden benoudheidjouoorval
28DansalhulleMyaanroep,maarEksalnieantwoordnie; hullesalMyvroegsoek,maarMynievindnie;
29Wanthullehetkennisgehaatendievreesvandie HEREniegekiesnie;
30Hullehetniksvanmyraadgehoornie;hullehetalmy teregwysingverag
31Daaromsalhulleeetvandievrugvanhuleiemanieren versadigwordmethuleieplanne.
32Wantdieafkeervandieeenvoudigessalhulle doodmaak,endievoorspoedvandiedwasesalhulle vernietig.
33MaarelkeenwatnaMyluister,salveiligwoonenstil weesvanvreesvirdieonheil
HOOFSTUK2
1Myseun,asjymywoordeaanneemenmygebooieby jouverberg;
2Sodatjyjouoortotwysheidneigenjouhartopinsig wend;
3Ja,asjyroepnakennis,enjoustemverheftotbegrip;
4Asjyhaarsoeksoossilwerennahaarsoeksoosna verborgeskatte;
5DansaljydievreesvandieHEREverstaanendiekennis vanGodvind.
6WantdieHEREgeewysheid;uitsymondkomkennisen insig
7Hybêregesondewysheidvirdieregverdiges;Hyis'n skildvirdiewatopregwandel.
8Hybewaardiepaaievanregenbewaardiewegvansy heiliges
9Dansaljygeregtigheidenregenbillikheidverstaan;ja, elkegoeiepad
10Wanneerwysheidinjouhartinkomenkennisvirjou sielaangenaamis;
11Oorlegsaljoubewaar,verstandsaljoubewaar; 12omjouteverlosvandiewegvandieslegtemens,van diemenswatverkeerdedingespreek;
13watdiepaaievanopregtheidverlaat,omopdieweëvan duisternistewandel; 14watblyisomkwaadtedoen,enhulleverlustigindie valsheidvandiegoddelose;
15wieseweëkromis,enhulledwaalophulpaaie; 16omjouteverlosvandievreemdevrou,vandie vreemdelingwatvleimethaarwoorde;
17watdiegidsvanhaarjeugverlaatendieverbondvan haarGodvergeet
18Wanthaarhuisneignadiedoodenhaarpaaienadie dooies.
19Niemandwatnahaartoegaan,keerterugnie,enhulle grypniediepaaievandielewenie
20sodatjyindiewegvangoeiemensekanwandelendie paaievandieregverdigeskanbewaar
21Wantdieopregtessalindielandwoon,endie volmaaktessaldaarinbly.
22Maardiegoddelosesalvandieaardeuitgeroeiword,en dieoortrederssaldaaruituitgeroeiword
HOOFSTUK3
1Myseun,vergeetmywetnie;maarlaatjouhartmy gebooiebewaar
2Wantlengtevandaeenlangleweenvredesalhullevir joubyvoeg.
3LaatbarmhartigheidentrouUniebegewenie;bindhulle omunek;skryfditopdietafelvanjouhart: 4SosaljygunsengoeieverstandvindindieoëvanGod enmense.
5VertrouopdieHEREmetjouhelehart;ensteunnieop joueieinsignie
6Kenhominaljouweë,enhysaljoupaaiegelykmaak 7Weesniewysinjoueieoënie;vreesdieHEREenwyk afvandiekwaad
8Ditsalgesondweesvirjounaeltjieenmurgvirjou gebeente
9EerdieHEREmetjougoedenuitdieeerstelingevanal jouopbrings.
10Sosaljouskurevolwordmetoorvloed,enjoupersesal uitbarsmetmos
11Myseun,veragdietugtigingvandieHEREnie;wees ookniemoegvirsyteregwysingnie
12WantwiedieHEREliefhet,tugtigHy;soos'nvaderdie seuninwiehy'nwelbehaehet.
13Gelukkigisdiemenswatwysheidvind,endiemens watverstandverkry
14Wantdiehandelswaredaarvanisbeterasdie handelswarevansilwer,endiewinsdaarvanasfyngoud
15Syiskosbaarderasrobyne,enalleswatjykanbegeer, isniemethaarvergelykbaarnie.
16Lengtevandaeisinhaarregterhand;eninhaar linkerhandrykdomeneer
17Haarweëisweëvanlieflikheid,enalhaarpaaieis vrede
18Syis'nboomvandielewevirdiewathaaraangryp,en gelukkigiselkeenwathaarvashou.
19DieHEREhetdieaardedeurwysheidgegrond;deur verstandhetHydiehemelebevestig
20Deursykennisworddiedieptesopgebreekendiewolke drupdiedouaf
21Myseun,laathullenievanjouoëafwyknie;bewaar gesondewysheidenoorleg.
22Sosalhullelewevirjousielweesengenadevirjounek 23Dansaljyveiliginjouwegwandel,enjouvoetsalnie struikelnie.
24Asjygaanlê,moetjyniebangweesnie;ja,jysalgaan lê,enjouslaapsalsoetwees
25Moeniebangweesvirskielikevreesofvirdie verwoestingvandiegoddeloseasditkomnie
26WantdieHEREsaljouvertrouewees,enHysaljou voetbewaaromgevangteword.
27Houdiegoeienieterugvanhulleaanwiedittoekomas ditindiemagvanjouhandisomdittedoennie.
28Moenievirjounaastesênie:Gaanenkomterug,en môresalekgee;wanneerjyditbyjouhet
29Bedinkgeenkwaadteenjounaastenie,wanthywoon veiligbyjou.
30Moeniesonderoorsaakmet'nmantwisashyjougeen kwaadaangedoenhetnie
31Benydieverdrukkernieenkiesnieeenvansyweënie
32WantdieverkeerdeisvirdieHERE'ngruwel,maarsy geheimisbydieregverdiges.
33DievloekvandieHEREisindiehuisvandie goddelose,maarHyseëndiewoningvandieregverdiges
34Waarlik,Hyveragdiespotters,maaraandiegeringes geeHygenade
35Diewysesaleerbeërwe,maarskandesaldie bevorderingvandiedwasewees.
HOOFSTUK4
1Hoor,kinders,dietugvan'nvader,enletopominsigte leerken
2WantEkgeejullegoeieleer,versaakmywetnie.
3Wantekwasdieseunvanmyvader,teerenenigste geliefdeindieoëvanmymoeder
4Hyhetmyookgeleerenvirmygesê:Laatjouhartmy woordebehou;bewaarmygebooieenlewe
5Verwerfwysheid,verkryverstand;vergeetditnie;en moenievandiewoordevanmymondafwyknie
6Verlaathaarnie,ensysaljoubewaar;weesliefvirhaar, ensysaljoubewaar.
7Wysheidisdiebelangriksteding;verkrydaaromwysheid, enverwerfinsigmetaljouinsig
8Verhefhaar,ensysaljoubevorder;sysaljoutoteer bringasjyhaaromhels
9Sysalaanjouhoof'nsieraadvangenadegee;'nkroon vanheerlikheidsalsyaanjougee.
10Hoor,omyseun,enneemmywoordeaan;endiejare vanjoulewesalbaiewees
11Ekhetjougeleerindiewegvanwysheid;Ekhetjouop regtepaaiegelei
12Asjygaan,saljouvoetstappeniebenoudweesnie;en asjyhardloop,saljyniestruikelnie.
13Houdietugvasaan;laathaarniegaannie;bewaarhaar; wantsyisjoulewe
14Moeniediepadvandiegoddelosebetreenie,engaan nieopdiewegvandiebosemensenie
15Vermydit,gaanniedaarverbynie,draaidaarvanafen gaanverby.
16Wanthulleslaapnie,tensyhulleonheilgedoenhet;en hulleslaapwordweggeneem,tensyhullesommigelaatval 17Wanthulleeetdiebroodvangoddeloosheidendrink diewynvangeweld
18Maardiepadvandieregverdigesissoosdieskynende ligwatmeerenmeerskyntotdievolmaaktedag.
19Diewegvandiegoddeloseissoosduisternis;hulleweet niewaaroorhullestruikelnie
20Myseun,letopmywoorde;neiguoortotmywoorde.
21Laathullenievanuoëafwyknie;bewaarhulleinjou hart
22Wanthulleislewevirdiéwathullevind,engesondheid virhullehelevlees
23Bewaarjouhartmetalleywer;wantdaaruitisdie kwessiesvandielewe
24Verwyder'nverkeerdemondvanjouaf,enverdraaide lippevervanjouaf
25Laatjouoëreguitkyk,enlaatjouoogledereguitvoor jouuitkyk
26Bedinkdiepadvanjouvoete,enlaataljouweë vasstaan
27Draainieregsoflinksnie;verwyderjouvoetvandie kwaad.
HOOFSTUK5
1Myseun,letopmywysheidenbuigjouoorvoormy verstand
2sodatjyoordeelkanaanskouendatjoulippekenniskan bewaar.
3Wantdielippevan'nvreemdevroudrupsoos'n heuningkoek,enhaarmondisgladderasolie;
4Maarhaareindeisbittersoosals,skerpsoos'n tweesnydendeswaard
5Haarvoetesakafnadiedood;haartreëvatvatopdiehel
6Datjyniediepadvandielewesouoordinknie,syweëis beweeglik,datjyditniekankennie
7Luisterdannounamy,okinders,enwyknieafvandie woordevanmymondnie
8Verwyderjouwegvanhaarafenkomnienabydiedeur vanhaarhuisnie.
9datjyniejoueeraanandergeeenjoujareaandie wreedaardsnie
10sodatvreemdelingenieversadigwordmetjourykdom nie;enjouwerkisindiehuisvan'nvreemdeling; 11Enjytreuropdielaaste,asjouvleesenjouliggaam verteeris,
12Ensê:Hoehetektuggehaatenteregwysingveragmy hart;
13Enekhetnienadiestemvanmyleraarsgeluisterenmy oornietotdiewatmyonderriggegeehetnie!
14Ekwasbynainalleboosheidtemiddevandie gemeenteendievergadering.
15Drinkwateruitjoueieputenlopendewateruitjoueie put 16Laatufonteineverspreiwordenwaterstromeopdie strate
17Laathullenetjoueiendomweesennievreemdelingeby jounie.
18Laatjoufonteingeseënword,enweesblysaammetdie vrouvanjoujeug
19Laatsyweessoos'nliefdevollerooibokenlieflike gemsbok;laathaarborstejoualtydversadig;enweesaltyd bekoormethaarliefde
20Enwaaromsaljy,myseun,met'nvreemdevroubekoor wordendieboesemvan'nvreemdelingomhels?
21Wantdieweëvandiemensisvoordieoëvandie HERE,enhyoordinkalsyweë.
22Syeieongeregtighedesaldiegoddeloseselfaangryp,en hysalvasgehouwordmetdietouevansysondes
23Hysalsterwesondertug;enindiegrootheidvansy sotheidsalhydwaal
HOOFSTUK6
1Myseun,asjyborgstaanvirjouvriend,asjyjouhand met'nvreemdelinggeslaanhet, 2Jyisverstrikdeurdiewoordevanjoumond,jyisgevang deurdiewoordevanjoumond
3Doenditnou,myseun,enredjouselfasjyindiehand vanjouvriendkom;gaan,vernederjouenmaaksekerjou vriend
4Geegeenslaapaanjouoëengeensluimeringaanjou oogledenie
5Redjousoos'ngemsbokuitdiehandvandiejagteren soos'nvoëluitdiehandvandievoëlvanger
6Gaannadiemier,luiaard;letophaarweëenwordwys 7watgeengids,opsienerofheerserhetnie, 8Voorsienvirhaarvoedselindiesomer,enmaakvirhaar voedselindieoesin
9Hoelanksaljyslaap,oluiaard?wanneersaljyuitjou slaapopstaan?
10Nog'nbietjieslaap,'nbietjiesluimer,'nbietjie handevouomteslaap.
11Sosaljouarmoedekomsoos'nreisiger,enjougebrek soos'ngewapendeman
12'nStoutmens,'ngoddeloseman,loopmet'nverkeerde mond.
13Hyknipoogmetsyoë,hypraatmetsyvoete,hyleer metsyvingers;
14Bedrogisinsyhart,hybedinkonheilgedurigdeur;hy saaionenigheid
15Daaromsalsyonheilskielikkom;skieliksalhygebreek wordsondergenesing
16HierdiesesdingehaatdieHERE:ja,seweisvirHom'n gruwel:
17'nTrotseblik,'nleuenagtigetongenhandewat onskuldigebloedvergiet,
18'nHartwatgoddeloseverbeeldingsbedink,voetewat vinnigisomnaonheiltehardloop,
19'nValsegetuiewatleuenspraat,enhywattweedrag onderdiebroerssaai.
20Myseun,onderhoudiegebodvanjouvaderenversaak diewetvanjoumoedernie
21Bindhullegedurigdeuropjouhart,enbindhulleomjou nek
22Asjygaan,salditjoulei;asjyslaap,salditjoubewaar; enasjywakkerword,salditmetjouspreek.
23Wantdiegebodis'nlamp;endiewetislig;en teregwysingsvanonderrigisdielewenswyse: 24omjoutebewaarvirdieslegtevrou,vandiegevleivan dietongvan'nvreemdevrou
25Begeernienahaarskoonheidinjouhartnie;laatsyjou ookniemethaaroogledevatnie.
26Wantdeurmiddelvan'nhoervrouword'nmanna'n stukbroodgebring,endieegbreekstersaldiekosbarelewe jag.
27Kan'nmanvuurinsyboesemvatensyklerenie verbrandwordnie?
28Kaniemandopgloeiendekolegaanensyvoetenie verbrandnie?
29Enhywatbysynaastesevrouingaan;elkeenwataan haarraak,salnieonskuldigweesnie.
30Menseverag'ndiefnieashysteelomsysielte versadigashyhongerhetnie;
31Maarashygevindword,moethysewevoudigteruggee; hymoetaldiebesittingsvansyhuisgee
32Maarhywatowerspelpleegmet'nvrou,het'ngebrek aanverstand;hywatditdoen,vernietigsyeiesiel
33'nWondenoneersalhykry;ensysmaadsalnie uitgewiswordnie
34Wantjaloesieisdiewoedevan'nman;daaromsalhy niespaaropdiedagvanwraaknie
35Hysalgeenlosprysagnie;enhysalnietevredewees nie,algeejybaiegawes
HOOFSTUK7
1Myseun,bewaarmywoordeenlêmygebooiebyjouop
2Onderhoumygebooieenleef;enmywetsoosu oogappel
3Bindditaanjouvingers,skryfditopdietafelvanjou hart.
4Sêvirwysheid:Jyismysuster;enroepinsigjou bloedverwant:
5sodathullejoukanbewaarvirdievreemdevrou,virdie vreemdelingwatvleimethaarwoorde
6Wantbydievenstervanmyhuishetekdeurmyraam gekyk,
7Enekhetonderdieeenvoudigesgesien,onderdie jongmense,'njongmansonderverstand,
8Gaandeurdiestraatnabyhaarhoek;enhyhetoppadna haarhuisgegaan,
9Indieskemer,indieaand,indieswartendonkernag:
10Enkyk,daarontmoethom'nvrouindiekleedvan'n hoerenlistigvanhart
11(Syishardenhardkoppig;haarvoeteblynieinhaar huisnie;
12Nouissybuite,nouindiestrate,enlêenloeropelke hoek.)
13Syhethomtoegevangenhomgesoenenmet'n onbeskofgesigvirhomgesê:
14Ekhetdankoffersbymy;vandaghetekmygeloftes betaal
15DaaromhetEkuitgegaanjoutegemoet,ywerigomjou aangesigtesoek,enEkhetjougevind.
16Ekhetmybedversiermetbedekkingsvantapisserieë, metgesnedewerke,metfynlinnevanEgipte
17Ekhetmybedgeparfumeermetmirre,aalwynen kaneel
18Kom,laatonsversadigwordmetliefdetotdiemôretoe; laatonsonsselftroosmetliefdes.
19Wantdiegoedmanisniebydiehuisnie,hyhet'nlang reisonderweg;
20Hyhet'nsakgeldsaamgeneemenhysalopdie vasgesteldedaghuistoekom
21Methaarbaiemooispraakhetsyhomlaatswig,metdie vleiendevanhaarlippehetsyhomgedwing.
22Hyloopdadelikagterhaaraansoos'nbeesomteslag, ofsoos'ndwaasomdiestokketetug;
23Totdat'npyldeursylewerslaan;soos'nvoëlnadie vangnethaasennieweetdatditvirsyleweisnie
24Luisterdannounamy,okinders,enletopdiewoorde vanmymond.
25Laatjouhartnieafwyknahaarweënie,dwaalnieop haarpaaienie
26Wantsyhetbaiegewondesneergewerp,ja,baiesterk manneisdeurhaargedood
27Haarhuisisdiewegnadiehel,watafgaannadie kamersvandiedood
HOOFSTUK8
1Huildiewysheidnie?enverstandhethaarstemlaathoor?
2Systaanopdietopvanhoogtes,langsdiepadopdie plekkevandiepaaie
3Syroepbydiepoorte,bydieingangvandiestad,bydie ingangbydiedeure.
4Ekroeptotjulle,omanne;enmystemistotdie mensekinders
5Oeenvoudiges,verstaanwysheid,enjulledwase,wees verstandigvanhart
6Hoor;wanteksalvanvoortreflikedingespreek;endie openingvanmylippesalregtedingewees.
7Wantmymondsalwaarheidspreek;engoddeloosheidis 'ngruwelvirmylippe.
8Aldiewoordevanmymondisingeregtigheid;daaris niksverkeerdofperversinhullenie
9Hulleisalmalduidelikvirdieverstandige,enregvirdie watkennisvind.
10Ontvangmytugenniesilwernie;enkenniseerderas uitgesoektegoud
11Wantwysheidisbeterasrobyne;enaldiedingewat begeerkanword,isniedaarmeetevergelyknie
12Ekwysheidwooninverstandigheid,enekvindkennis vangeestigeversinsels
13DievreesvandieHEREisomtehaatwatslegis; trotsheidenhoogmoedendieverkeerdewegendie verkeerdemondhaatek
14Dieraadismyne,endiegesondewysheid;ekis verstand;Ekhetkrag.
15Deurmyheerskonings,envorstebepaalgeregtigheid
16Deurmyheersvorsteenedeles,aldieregtersvandie aarde.
17EkhetdiewatMyliefhet,lief;endiewatMyvroeg soek,salMyvind
18Rykdomeneerisbymy;ja,duursamerykdomen geregtigheid
19Myvrugteisbeterasgoud,ja,asfyngoud;enmy inkomsteasuitsoeksilwer.
20Ekleiopdiewegvangeregtigheid,temiddevandie paaievanreg
21datekdiewatMyliefhet,goedkanlaatbeërwe;enEk salhulleskattevul
22DieHEREhetmyinbesitgeneemindiebeginvansy weg,voorsywerkevanoudsaf.
23Ekisopgerigvanewigheidaf,vandiebeginaf,ofaltyd dieaardewas
24Toedaargeendiepteswasnie,isekgebore;toedaar geenfonteinewaswatoorvloedigwasvanwaternie
25Voordatdiebergegevestigwas,voordieheuwelsisEk voortgebring;
26TerwylHynogniedieaardeendieveldeofdiehoogste deelvandiestofvandiewêreldgemaakhetnie
27ToeHydiehemelgereedgemaakhet,wasekdaar;
28ToeHydiewolkedaarbobevestighet,toeHydie fonteinevandiewêreldvloedversterkhet;
29ToeHysybevelaandieseegegeehet,datdiewaterssy gebodniesouoortreenie,toeHydiefondamentevandie aardebepaalhet.
30Toewasekbyhom,soos'nmensbyhomgrootgemaak het;
31Juigindiebewoonbaredeelvansyaarde;enmybehae wasindiemensekinders.
32Luisterdannounamy,okinders,wantsaligisdiewat myweëbewaar
33Hoortugenweeswysenverwerpditnie
34Welgeluksaligisdiemanwatnamyluister,elkedag waakbymypoorteenwagbydiepostevanmydeure.
35WantwieMyvind,vinddieleweensalgunsvandie HEREverkry
36MaarhywatteenMysondig,doensyeiesielonreg; almalwatMyhaat,hetdiedoodlief
HOOFSTUK9
1Wysheidhethaarhuisgebou,syhethaarsewepilare uitgekap.
2Syhethaarveedoodgemaak;syhethaarwyngemeng; syhetookhaartafelgedek
3Syhethaardiensmeisiesuitgestuur;syroepopdie hoogsteplekkevandiestad, 4Wieeenvoudigis,laathomhierheendraai; 5Kom,eetvanmybroodendrinkvandiewynwatek gemenghet
6Verlaatdiedwase,enlewe;engaanindiewegvan begrip.
7Hywat'nspotterteregwys,kryvirhomselfskande;enhy wat'ngoddelosebestraf,kryvirhomself'nvlek
8Bestraf'nspotternie,dathyjouniehaatnie;bestraf'n wyseman,enhysaljouliefhê
9Leer'nwyseman,enhysalnogwyserword;leer'n regverdige,enhysalmeergeleerdheidhê.
10DievreesvandieHEREisdiebeginvanwysheid,en diekennisvandieheiligeisinsig
11WantdeurMysaljoudaevermeerderwordendiejare vanjoulewevermeerder
12Asjywysis,saljywysweesvirjouself;
13'nDwasevrouisgeskreeu;syiseenvoudigenweetniks.
14Wantsysitbydieingangvanhaarhuis,op'nstoelop diehoogtesvandiestad,
15Ompassasiersteroepwatregophulpaaiegaan:
16Wieeenvoudigis,laathomhierheenindraai;enhywat verstandwilhê,sêvirhom:
17Gesteeldewatersissoet,enbroodwatindiegeheim geëetword,isaangenaam
18Maarhyweetniedatdiedooiesdaarisnie;endathaar gasteindiedieptesvandiehelis.
HOOFSTUK10
1DiespreukevanSalomo'nWyseseunverbly'nvader, maar'ndwaseseunisdieswaarkryvansymoeder
2Skattevangoddeloosheidbaatniksnie,maar geregtigheidredvandiedood
3DieHEREsalnietoelaatdatdiesielvandieregverdige hongerlynie,maardiegoedvandiegoddeloseverdryfHy.
4Hywordarmwatmet'nslaphandhandel,maardiehand vandievlytigesmaakryk
5Hywatindiesomerinsamel,is'nwyseseun;maarhy watindieoesslaap,is'nseunwatskandemaak
6Seëningeisopdiehoofvandieregverdige,maargeweld bedekdiemondvandiegoddelose
7Diegedagtenisvandieregverdigeisgeseënd,maardie naamvandiegoddelosesalverrot
8Dieverstandigevanhartsalgebooieontvang,maar'n dwaaswatpraat,salval
9Hywatopregwandel,wandelsekerlik;maarhywatsy weëverdraai,salbekendword
10Hywatmetdieoogknip,veroorsaakdroefheid;
11Diemondvan'nregverdigeis'nputvandielewe,maar geweldbedekdiemondvandiegoddelose
12Haatverwektwis,maarliefdebedekallesondes
13Opdielippevandieverstandigewordwysheidgevind, maar'nroedeisvirdierugvandieverstandlose
14Wysemannebêrekennis,maardiemondvandiedwase isnabydieondergang.
15Dierykdomserykdomissysterkstad;dieondergang vandiearmesishullearmoede.
16Diearbeidvandieregverdigeleitotdielewe,dievrug vandiegoddeloseomtesondig
17Hyisopdiewegvandielewewattugbewaar,maarhy watteregwysingverwerp,dwaal.
18Hywathaatverbergmetleuenagtigelippe,enhywat lasteruitspreek,is'ndwaas
19Indieveelheidvanwoordeontbreekdiesondenie, maarhywatsylippeterughou,iswys
20Dietongvandieregverdigeissoosuitgesoektesilwer: diehartvandiegoddeloseisminwerd
21Dielippevandieregverdigesvoedbaie,maardwase sterfweensgebrekaanwysheid.
22DieseënvandieHERE,ditmaakryk,enHyvoeggeen droefheiddaarbynie
23Ditisvir'ndwaas'nplesieromkwaadtedoen,maar'n manvanverstandhetwysheid
24Dievreesvirdiegoddelose,ditkomoorhom,maardie begeertevandieregverdigewordgegee.
25Soos'nstormwindverbygaan,soisdiegoddelosenie meernie,maardieregverdigeis'newigefondament
26Soosasynvirdietandeensoosrookvirdieoë,soisdie luiaardvirdiewathomstuur
27DievreesvandieHEREverlengdiedae,maardiejare vandiegoddelosewordverkort.
28Diehoopvandieregverdigesisblydskap,maardie verwagtingvandiegoddelosevergaan
29DiewegvandieHEREis'nsterktevirdieopregtes, maarvirdiewerkersvanongeregtigheidisdieverderf
30Dieregverdigesalnooitwankelnie,maardiegoddelose saldieaardeniebewoonnie.
31Diemondvandieregverdigebringwysheidvoort,maar dieverkeerdetongsaluitgeroeiword
32Dielippevandieregverdigeweetwatwelgevalligis, maardiemondvandiegoddelosespreekvalsheid
HOOFSTUK11
1'nValseweegskaalisvirdieHERE'ngruwel,maar'n regverdigegewigissybehae.
2Ashoogmoedkom,dankomskande,maarbydie geringesiswysheid
3Dieopregtheidvandieopregtessalhullelei,maardie verkeerdheidvandieoortrederssalhullevernietig
4Rykdombaatnieopdiedagvantoornnie,maar geregtigheidredvandiedood
5Diegeregtigheidvandievolmaaktesalsyweg gelykmaak,maardiegoddelosevaldeursyeieboosheid
6Diegeregtigheidvandieopregtessalhullered,maar oortrederswordinhuleiestoutheidgevang
7As'ngoddelosesterf,vergaansyverwagting,endiehoop vanonregverdigesvergaan
8Dieregverdigeworduitbenoudheidgered,endie goddelosekominsyplek.
9'nGeveinsdemetsymondvernietigsynaaste,maardeur kennissaldieregverdigegeredword
10Asditmetdieregverdigesgoedgaan,isdiestadbly,en asdiegoddeloseomkom,isdaargejuig
11Deurdieseënvandieopregtesworddiestadverhef, maardeurdiemondvandiegoddelosewordditomgekeer. 12Wiewysheidloosis,veragsynaaste,maar'nmanvan verstandswyg.
13'nkwaadsprekermaakgeheimebekend,maarhywat'n getrouegeesis,verbergdiesaak
14Waargeenraadisnie,valdievolk;maarindiemenigte vanraadgewersisdaarveiligheid.
15Hywatborgisvir'nvreemdeling,saldaarvoorslim wees;enhywatborghaat,isseker
16'nGenadigevroubehoueer,ensterkmannebehou rykdom
17Diebarmhartigedoengoedaansyeiesiel,maarhywat wreedis,benadeelsyeievlees
18Diegoddelosedoen'nbedrieglikewerk,maarvirhom watgeregtigheidsaai,sal'nvasteloonwees.
19Soosgeregtigheidnadielewelei,sojaaghywatkwaad najaag,ditnatotsydoodtoe
20Diewatverkeerdvanhartis,isvirdieHERE'ngruwel;
21Alvathandinhand,diegoddeloseblynieongestrafnie, maardienageslagvandieregverdigeswordgered
22Soos'ngouejuweelin'nvarksesnoet,sois'nmooi vrouwatonoordeelkundigis
23Diebegeertevandieregverdigeisnetgoed,maardie verwagtingvandiegoddeloseistoorn.
24Daariswatverstrooientogvermeerder;endaariswat terughoumeeraswatnodigis,maarditneigtotarmoede
25Dievrygewigesielsalvetword,enhywatnatmaak,sal selfooknatgemaakword
26Wiekoringterughou,homvervloekdievolk;maarseën salweesopdiekopvanhomwatditverkoop.
27Hywatdiegoeiesoek,verkryguns;maarhywatonheil soek,ditsaloorhomkom
28Hywatopsyrykdomvertrou,salval,maardie regverdigessalbloeisoos'nloot
29Hywatsyhuisinberoeringbring,saldiewindbeërwe, endiedwaassaldiewysevanhartdien.
30Dievrugvandieregverdigeis'nboomvandielewe;en hywatsielewen,iswys
31Kyk,dieregverdigessalopdieaardevergeldword,veel meerdiegoddeloseendiesondaar
HOOFSTUK12
1Wietugliefhet,hetkennislief,maarhywatteregwysing haat,isbrutaal.
2'nGoeiemensverkrygunsvandieHERE,maar'nman vanslegteplannesalhyveroordeel.
3'nMenssalniedeurgoddeloosheidbevestigwordnie, maardiewortelvandieregverdigesalniewankelnie
4'nDeugsamevrouis'nkroonvirhaarman,maarsywat haarskaam,issoosverrottinginsygebeente.
5Diegedagtesvandieregverdigesisreg,maardieraad vandiegoddeloseisbedrog
6Diewoordevandiegoddeloseisombloedteloer,maar diemondvandieopregtessalhullered
7Diegoddelosewordomvergewerpenisnie,maardie huisvandieregverdigessalbestaan
8'nMansalgepryswordvolgenssywysheid,maarhywat 'nverkeerdeharthet,salveragword.
9Hywatveragisen'ndienskneghet,isbeterashywat homselfeerenbroodkortkom
10'nRegverdigeletopdielewevansydier,maardie barmhartighedevandiegoddeloseiswreed.
11Hywatsylandbewerk,salversadigwordvanbrood;
12Diegoddelosebegeerdienetvandiebosemense,maar diewortelvandieregverdigedravrugte.
13Diegoddelosewordverstrikdeurdieoortredingvansy lippe,maardieregverdigekomuitbenoudheid
14Vandiegoeiesal'nmensversadigworddeurdievrug vansymond,endievergeldingvan'nmenssehandesal aanhomvergeldword
15Diewegvan'ndwaasisreginsyeieoë,maarhywatna raadluister,iswys
16Dietoornvan'ndwaasisnoubekend,maar'n verstandigemanbedekskande
17Hywatdiewaarheidspreek,openbaargeregtigheid, maar'nvalsegetuiebedrieg.
18Daariswatspreeksoosdiedeursteekvan'nswaard, maardietongvandiewyseisgesond
19Dielipvandiewaarheidsalvirewigvasstaan,maar'n leuenagtigetongismaarvir'noomblik
20Bedrogisindiehartvandiewatkwaadbedink,maar virdieraadgewersvanvredeisvreugde.
21Dieregverdigesalgeenonheiloorkomnie,maardie goddelosewordmetonheilvervul
22ValselippeisvirdieHERE'ngruwel,maardiewat waaragtighandel,issywelbehae
23'nVerstandigemanverbergkennis,maardiehartvan diedwaseverkondigdwaasheid.
24Diehandvandievlytigessalheers,maardieluiaards salonderbelastingwees
25Bedroefdheidindiehartvandiemensmaakditbuk, maar'ngoeiewoordmaakditbly
26Dieregverdigeisvoortreflikerassynaaste,maardie wegvandiegoddeloseverleihulle.
27Dieluiaardbraainiewathyindiejaggevanghetnie, maardiegoedvan'nvlytigemaniskosbaar
28Opdiewegvangeregtigheidislewe;enindiepad daarvanisdaargeendoodnie
HOOFSTUK13
1'nWyseseunluisternadietugvansyvader,maar'n spotterhoornieteregwysingnie.
2Diemenssalgoedeetuitdievrugvansymond,maardie sielvandieoortrederssalgeweldeet
3Hywatsymondbewaar,bewaarsylewe;maarhywatsy lippewydoopmaak,salvernietiginghê
4Diesielvandieluiaardbegeerenhetniksnie,maardie sielvandievlytigessalvetword
5'nRegverdigemanhaatleuens,maar'ngoddeloseis'n afskuenkomindieskande
6Geregtigheidbewaarhomwatopdiepadopregis,maar goddeloosheidvernietigdiesondaar
7Daariswathomselfrykmaak,maarnikshetnie;daaris wathomselfarmmaak,maartoggrootrykdomhet
8Dielosprysvan'nmensseleweissyrykdom,maardie armeluisternienateregwysingnie.
9Dieligvandieregverdigesisbly,maardielampvandie goddelosegaandood
10Alleenlikdeurhoogmoedkomtwis,maarbydiegoed ingeligteiswysheid
11Rykdomwatdeurnietigheidverkryis,salverminder word,maarhywatdeurarbeidinsamel,salvermeerder.
12Uitgesteldehoopmaakdiehartsiek,maarasdie begeertekom,isdit'nboomvandielewe.
13Wiediewoordverag,salvernietigword;maarhywat diegebodvrees,salbeloonword
14Diewetvandiewyseis'nfonteinvandielewe,omvan diestrikkevandiedoodaftewyk.
15Goeieverstandgeeguns,maardiewegvanoortredersis hard
16Elkeskranderehandelmetkennis,maar'ndwaasmaak sydwaasheidoop
17'nGoddeloseboodskappervervalinonheil,maar'n getroueboodskapperisgesondheid
18Armoedeenskaamteisvirhomwatdietugverwerp, maarhywatteregwysingag,salgeëerword.
19Diebegeertewatvervulword,issoetvirdiesiel,maar ditis'ngruwelvirdiedwaseomvandiekwaadaftewyk
20Hywatmetwysemensewandel,salwyswees,maar'n metgeselvandiedwasesalvernietigword
21Diekwaadjaagsondaarsna,maaraandieregverdigesal goedvergeldword.
22'nGoeiemenslaat'nerfdeelaansykindskindersna,en dierykdomvandiesondaarwordweggelêvirdie regverdige.
23Baievoedselisindiebewerkingvandiearmes,maar daariswatvernietigwordweensgebrekaanoordeel
24Wiesyroedespaar,haatsyseun;maarhywathom liefhet,tugtighombetyds
25Dieregverdigeeettotversadigingvansysiel,maardie maagvandiegoddelosesalgebrekhê.
HOOFSTUK14
1Elkewysevroubouhaarhuis,maardiedwaasplukdit methaarhandeaf
2Hywatinsyopregtheidwandel,vreesdieHERE;maar hywatverkeerdisinsyweë,veragHom
3Indiemondvandiedwaseis'nroedevantrots,maardie lippevandiewysesalhullebewaar.
4Waargeenosseisnie,isdiekriprein;
5'nBetroubaregetuieliegnie,maar'nvalsegetuiespreek leuens.
6Diespottersoekwysheidenvindditnie,maarkennisis maklikvirdieverstandige
7Gaanwegvandieaangesigvan'ndwaseman,asjydie lippevankennisinhomniesiennie
8Diewysheidvandieverstandigeisomsywegteverstaan, maardiesotheidvandiedwaseisbedrog
9Dwasespotmetsonde,maaronderdieregverdigesis guns
10Diehartkensyeiebitterheid;en'nvreemdelingmeng homniemetsyblydskapnie
11Diehuisvandiegoddelosewordomgekeer,maardie tabernakelvandieopregtessalbloei
12Daaris'nwegwatvir'nmensreglyk,maardieeinde daarvanisdieweëvandiedood.
13Selfsindielagisdiehartbedroef;endieeindevan daardievreugdeisswaar
14Dieafvalligevanhartwordversadigmetsyeieweë,en 'ngoeiemanwordversadigvanhomself
15Dieeenvoudigegloelkewoord,maardieverstandige menskykgoednasywandel.
16'nWysemanvreesenwykafvandiekwaad,maardie dwaasiswoedendenselfversekerd.
17Hywatgoutoornigis,handeldwaas,en'nmanmet goddeloseplannewordgehaat
18Dieeenvoudigesbeërfdwaasheid,maardie verstandigeswordmetkennisgekroon.
19Dieslegtesbuigvoordiegoeies;endiegoddeloseby diepoortevandieregverdiges
20Diearmewordselfsdeursynaastegehaat,maardie rykehetbaievriende
21Hywatsynaasteverag,sondig;maarhywathom ontfermoordiearmes,gelukkigishy
22Dwaalhulleniewatkwaadbedinknie?maar goedertierenheidenwaarheidsalweesvirdiewatgoed bedink
23Inallearbeidisdaarwins,maardiepraatvandielippe neignettotgebrek.
24Diekroonvandiewyseishullerykdom,maardie dwaasheidvandiedwaseisdwaasheid
25'nWaregetuieredsiele,maar'nbedrieglikegetuie spreekleuens
26IndievreesvandieHEREis'nsterkvertroue,ensy kinderssal'ntoevlughê.
27DievreesvandieHEREis'nfonteinvandielewe,om vandiestrikkevandiedoodaftewyk
28Indiemenigtevanmenseisdieeervandiekoning, maaringebrekaanmenseisdievernietigingvandievors
29Hywatlankmoedigis,hetgrootverstand,maarhywat haastigisvangees,verhefdwaasheid.
30'nGesondehartisdielewevandievlees,maarbenydie verrottingvandiegebeente
31Hywatdiearmeverdruk,smaadsyMaker;maarhywat homeer,ontfermhomoordiearme
32Diegoddelosewordinsyboosheidverdryf,maardie regverdigehoopopsydood.
33Wysheidrusindiehartvanhomwatverstandhet,maar watindiemiddevandiedwaseis,wordbekendgemaak
34Geregtigheidverhef'nnasie,maarsondeis'nsmaadvir elkevolk
35Diegunsvandiekoningisvir'nwysedienskneg,maar sytoornisteenhomwatskandemaak.
HOOFSTUK15
1'nSagteantwoordkeerdietoornaf,maarkrenkende woordelaattoornwakkerword.
2Dietongvandiewysegebruikkennisreg,maardiemond vandiedwasegietdwaasheiduit
3DieoëvandieHEREisopelkeplekenaanskoudie slegteendiegoeie.
4'nGesondetongis'nboomvandielewe,maar verdraaidheiddaarinis'nbreukindiegees
5'nDwaasveragdietugvansyvader,maarhywat teregwysingag,isverstandig
6Indiehuisvandieregverdigeisbaieskatte,maarindie inkomstevandiegoddeloseisbenoudheid
7Dielippevandiewyseverspreikennis,maardiehartvan diedwasedoenditnie.
8DieoffervandiegoddeloseisvirdieHERE'ngruwel, maardiegebedvandieopregtesissybehae
9DiewegvandiegoddeloseisvirdieHERE'ngruwel, maarHyhethomliefwatdiegeregtigheidnajaag.
10Dieteregwysingisswaarvirhomwatdiewegverlaat, enhywatteregwysinghaat,salsterwe.
11Diehelendieverderfisvoordieaangesigvandie HERE;hoeveeltemeerdandiehartevandiemensekinders?
12Diespotterhetnieiemandliefwathomteregwysnie,en hysalnienadiewysetoegaannie.
13'nVrolikehartmaak'nvrolikeaangesig,maardeur droefheidvandiehartworddiegeesgebreek
14Diehartvanhomwatverstandhet,soekkennis,maar diemondvandiedwasevoedmetdwaasheid
15Aldiedaevandieellendigeisboos,maarhywatvrolik vanhartis,het'ngedurigefees
16BeterisminmetdievreesvandieHEREasgrootskat enmoeitedaarmee.
17Beteris'netevankruiewaarliefdeis,as'nstalligebees enhaatdaarby
18'nToornigemanverwektwis,maarhywatlankmoedig is,bedaartwis
19Diewegvandieluiaardissoos'nheiningvandorings, maardiewegvandieregverdigesisduidelik.
20'nWyseseunmaak'nvaderbly,maar'ndwaseman veragsymoeder
21Dwaasheidisvreugdevirhomwatwysheidontbreek, maar'nmanvanverstandwandelopreg
22Sonderraadworddoeleteleurgestel,maarindie menigtevanraadgewerswordhullevasgestel.
23'nManhetblydskapdeurdieantwoordvansymond,en 'nwoordwatopsytydgespreekword,hoegoedisdit!
24Diewegvandieleweisbovirdiewyse,dathykan weggaanuitdieheldaaronder
25DieHEREsaldiehuisvanhoogmoedigesvernietig, maardiegrensvandieweduweevasstel.
26DiegedagtesvandiegoddeloseisvirdieHERE'n gruwel,maardiewoordevandiereinesisaangename woorde.
27Hywatwinsgewendis,maaksyhuisindieknel;maar hywatgaweshaat,sallewe
28Diehartvandieregverdigebestudeeromteantwoord, maardiemondvandiegoddelosestortslegtedingeuit
29DieHEREisvervandiegoddelose,maarHyhoordie gebedvandieregverdiges.
30Dieligvandieoëverblydiehart,en'ngoeiegerug maakdiegebeentevet
31Dieoorwatdieteregwysingvandielewehoor,bly onderdiewyses
32Hywattugverwerp,veragsyeiesiel;maarhywat teregwysinghoor,verkryverstand
33DievreesvandieHEREisdietugvanwysheid;envoor eerisnederigheid
HOOFSTUK16
1Dievoorbereidingsvandiehartbydiemensendie antwoordvandietongisvandieHERE
2Aldieweëvan'nmensisreininsyeieoë;maardie HEREweegdiegeeste
3LaatjouwerkeaandieHEREoor,enjougedagtessal vasstaan.
4DieHEREhetallesvirHomselfgemaak,ja,ookdie goddelosevirdiedagvanonheil
5ElkehoogmoedigevanhartisvirdieHERE'ngruwel; 6Deurgoedertierenheidenwaarheidworddie ongeregtigheidgereinig,endeurdievreesvandieHERE wykmenseafvandiekwaad.
7AsdieHeredieweëvan'nmensbehaag,laatHyselfssy vyandemethomvredehê
8Beteris'nbietjiemetgeregtigheidasgrootinkomste sonderreg.
9Diehartvan'nmanbedinksyweg,maardieHERErig syvoetstappe
10'nGoddelikevonnisisopdielippevandiekoning:sy mondoortreenieindieoordeelnie
11'nRegverdigegewigenweegskaalbehoortaandie HERE:aldiegewigtevandiesakissywerk
12Ditis'ngruwelvirkoningsomgoddeloosheidtepleeg, wantdietroonisvasgesteldeurgeregtigheid.
13Regverdigelippeisdievreugdevankonings;enhulle hetHomliefwatregspreek
14Dietoornvan'nkoningissoosboodskappersvandie dood,maar'nwysemansalditkalmeer
15Indieligvandiekoningseaangesigislewe;ensy welbehaeissoos'nwolkvanlaatreëns.
16Hoeveelbeterisditomwysheidteverkryasgoud!en omeerderinsigtekryomuitverkiestewordassilwer!
17Diegrootpadvandieopregtesisomvandiekwaadafte wyk;hywatsywegbewaar,bewaarsysiel
18Hoogmoedgaanvoorvernietiging,en'nhoogmoedige geesvoor'nval.
19Ditisbeteromnederigteweesmetdienederiges,asom buittedeelmetdiehoogmoediges
20Hywat'nsaakverstandighanteer,saldiegoeievind;en hywatopdieHEREvertrou,gelukkigishy
21Diewysevanhartsalverstandiggenoemword,endie soetheidvandielippevermeerdergeleerdheid.
22Insigis'nfonteinvandielewevirhomwatdithet,maar dietugvandiedwaseisdwaasheid
23Diehartvandiewyseleersymondenvoeggeleerdheid bysylippe
24Aangenamewoordeissoos'nheuningkoek,soetvirdie sielengesondheidvirdiegebeente.
25Daaris'nwegwatvir'nmensreglyk,maardieeinde daarvanisdieweëvandiedood
26Hywatarbei,arbeivirhomself;wantsymondbegeer ditvanhom
27'nGoddelosemangraweonheil,enopsylippeissoos'n brandendevuur.
28'nOnverstandigemansaaitwis,en'nfluisteraarskei familievriendeuit.
29'nGewelddadigerverloksynaasteenleihomop'nweg watniegoedisnie
30Hysluitsyoëomverkeerdedingetebedink;deursy lippetebeweeg,bringhyonheiluit.
31Diegryskopis'nkroonvanheerlikheidasditgevind wordopdiewegvangeregtigheid
32Hywatlankmoedigis,isbeterasdieheld;enhywatsy geesheersashywat'nstadinneem
33Dielotwordindieskootgegooi;maardiehele beskikkingdaarvanisvandieHERE
HOOFSTUK17
1Beteris'ndroëstukkieenstiltedaarbyas'nhuisvol offersmettwis.
2'nWysediensknegsalheersoor'nseunwatskandemaak, enhysal'ndeelvandieerfdeelonderdiebroedershê
3Diepotisvirsilwerendieoondvirgoud,maardie HEREtoetsdieharte.
4'nGoddelosedadergeeagopvalselippe;en'nleuenaar luisterna'nstoutetong
5Wiemetdiearmespot,smaadsyMaker;enhywatblyis oorrampe,salnieongestrafblynie
6Kinderkindersisdiekroonvanoumense;endie heerlikheidvandiekindersishullevaders
7Goeiespraakwordnie'ndwaasnie,nogminder'nvors metleuenagtigelippe.
8'nGeskenkissoos'nedelsteenindieoëvanhomwatdit het;
9Hywat'noortredingbedek,soekliefde;maarhywat'n saakherhaal,skeibaievriende
10'nTeregwysingkommeerin'nwyseashonderdslaein 'ndwaas.
11'nBosesoeknetopstandigheid;daaromsal'nwrede boodskapperteenhomgestuurword
12Laat'nbeerwatvanhaarkleintjiesberoofis,'nman ontmoet,eerderas'ndwaasinsysotheid
13Wiekwaadvirgoedvergeld,diekwaadsalnieuitsy huiswyknie.
14Diebeginvan'ntwisissooswanneer'nmenswater uitlaat;laatdaaromdietwiswegvoordatditingemeng word.
15Hywatdiegoddeloseregverdig,enhywatdie regverdigeveroordeel,hulleisaltweevirdieHERE'n gruwel.
16Waaromisdaar'nprysindiehandvan'ndwaasom wysheidteverkry,aangesienhygeenhartdaarvoorhetnie?
17'nVriendhettealletyelief,en'nbroerwordgeborevir teëspoed
18'nMansonderverstandslaanhandeenwordborgvoor syvriend.
19Hyhetoortredingliefwattwisliefhet,enhywatsy poortverhef,soekverderf
20Hywat'nverkeerdeharthet,vindniksgoedsnie;enhy wat'nverkeerdetonghet,valinonheil
21Hywat'ndwaasverwek,doendittotsysmart,endie vadervan'ndwaashetgeenvreugdenie.
22'nVrolikehartdoengoedsoos'ngeneesmiddel,maar'n gebrokegeeslaatdiegebeentedroogword.
23'nBoseneem'ngaweuitdieboesemomdieweëvan oordeelteverdraai
24Wysheidisvoorhomwatverstandhet;maardieoëvan 'ndwaasisaandieeindesvandieaarde.
25'nDwaseseunis'ndroefheidvirsyvader,enbitterheid virhaarwathomgebaarhet
26Ookomdieregverdigetestraf,isniegoednie,enook nieomvorstevirbillikheidteverslaannie
27Wiekennishet,spaarsywoorde,en'nmanvan verstandisvan'nvoortreflikegees
28Selfs'ndwaas,ashyswyg,wordaswysbeskou;enhy watsylippetoesluit,wordgerekenas'nmanvanverstand.
HOOFSTUK18
1Deurbegeertesoek'nman,wathomselfafgeskeihet,en bemoeihommetallewysheid.
2'nDwaashetgeenbehaeinverstandnie,maardatsyhart homselfkanontdek
3Asdiegoddelosekom,dankomookveragtingenmet smaadsmaad.
4Diewoordevan'nmansemondissoosdiepwaters,en diefonteinvanwysheidsoos'nvloeiendestroom
5Ditisniegoedomdiepersoonvandiegoddelosete aanvaarnie,omdieregverdigeomvertewerpindie oordeel.
6'nDwaasselippekomintwis,ensymondroepomslae
7'nDwaassemondissyondergang,ensylippeisdiestrik vansysiel.
8Diewoordevan'nkwaadsprekerissooswonde,endit gaanafnadiebinnestevandiebuik
9Enhywattraagisinsywerk,is'nbroervirhomwat'n grootverwoesteris
10DieNaamvandieHEREis'nsterktoring:die regverdigehardloopdaarinenisveilig.
11Dierykdomserykdomissysterkstad,ensoos'nhoë muurinsyeieverwaandheid
12Voorvernietigingisdiehartvandiemenshoogmoedig, envooreerisnederigheid
13Hywat'nsaakbeantwoordvoordathydithoor,ditisvir homdwaasheidenskande.
14Diegeesvan'nmenssalsykrankheidonderhou;maar 'ngewondegeeswiekanditverdra?
15Diehartvandieverstandigeverwerfkennis;endieoor vandiewysesoekkennis
16'nMansegawemaakvirhomplekenbringhomvoor grootmanne.
17Hywateersteisinsyeiesaak,lykregverdig;maarsy naastekomendeursoekhom
18Dielotlaattwisophouenskeitussendiemagtiges.
19'nBroerwataanstootneem,ismoeilikeromtewenas'n sterkstad,enhulletwisissoosdiegrendelsvan'nkasteel
20Diemaagvan'nmansalversadigwordvandievrug vansymond;enmetdievermenigvuldigingvansylippe salhyversadigword
21Doodenleweisindiemagvandietong,endiewatdit liefhet,saldievrugdaarvaneet
22Wie'nvrouvind,vind'ngoeiedingenverkrygunsvan dieHERE.
23Diearmegebruiksmekinge;maardierykeantwoord hard.
24'nManwatvriendehet,moethomvriendeliktoon;en daaris'nvriendwatnaderaanhangas'nbroer
HOOFSTUK19
1Diearmewatinsyopregtheidwandel,isbeterashywat verkeerdisopsylippeen'ndwaasis
2Ookdatdiesielsonderkennisis,ditisniegoednie;en hywathaastigismetsyvoete,sondig.
3Diedwaasheidvandiemensverdraaisyweg,ensyhart iswoedendteendieHERE
4Rykdommaakbaievriende;maardiearmewordvansy naastegeskei
5'nValsegetuiesalnieongestrafblynie,enhywatleuens spreek,salnieontvlugnie.
6Baiesaldievorssegunssmeek,enelkeenis'nvriendvir homwatgeskenkegee.
7Aldiebroedersvandiearmeshaathom;hoeveeltemeer gaansyvriendevervanhomaf?hyagtervolghullemet woorde,maarhulleontbreekhom
8Hywatwysheidverkry,hetsyeiesiellief;hywat verstandbewaar,saldiegoeievind
9'nValsegetuiesalnieongestrafblynie,enhywatleuens spreek,salomkom
10Verlustigingpasnieby'ndwaasnie;veelmindervir'n diensknegomoorvorsteteheers.
11Dieverstandvan'nmanstelsytoornuit;enditissy heerlikheidom'noortredingoortegaan
12Dietoornvandiekoningissoosdiebrulvan'nleeu; maarsywelbehaeissoosdouopdiegras
13'nDwaseseunisdieellendevansyvader,endietwis van'nvrouis'nvoortdurendedruppel.
14Huisenrykdomisdieerfdeelvanvaders,en'n verstandigevrouisvandieHERE
15Luiheidwerpin'ndiepeslaap;en'nledigesielsal hongerly
16Hywatdiegebodbewaar,bewaarsyeiesiel;maarhy watsyweëverag,salsterwe.
17Hywathomoordiearmeontferm,leenaandieHERE; enwathygegeehet,salhyhomterugbetaal
18Tugtigjouseunterwyldaarhoopis,enlaatjousielnie spaarvirsygeroepnie
19'nManvangroottoornsalgestrafword,wantasjyhom verlos,moetjydittogweerdoen.
20Hoorraadenontvangtug,sodatjyinjoueindewyskan wees
21Daarisbaieplannein'nmansehart;nogtanssaldie raadvandieHEREbestaan
22Diebegeertevan'nmanissygoedertierenheid,en'n armeisbeteras'nleuenaar.
23DievreesvandieHEREsorgvirdielewe,enhywatdit het,salversadigbly;hysalniemetkwaadbesoekwordnie 24'nLuiaardsteeksyhandinsyboesemenbringditnie soseernasymondterugnie
25Slaan'nspotter,endieeenvoudigesaloppas;enbestraf eenwatverstandhet,enhysalkennisverstaan.
26Hywatsyvaderverkwisensymoederverdryf,is'n seunwatskandemaakensmaadbring
27Houop,myseun,omdietugtehoorwatlaatdwaalvan diewoordevankennis
28'nGoddelosegetuieminagdieoordeel,endiemondvan diegoddeloseeetongeregtigheidop
29Oordelewordvoorbereivirspottersenslaevirdierug vandwase
HOOFSTUK20
1Wynis'nspotter,sterkdrankiswoes,enelkeenwat daardeurmisleiword,isniewysnie
2Dievreesvan'nkoningissoosdiebrulvan'nleeu:wie homterg,sondigteensyeiesiel
3Ditis'neervir'nmanomoptehouvantwis,maarelke dwaassalinmeng.
4Dieluiaardsalnieploegvanweëdiekouenie;daaromsal hyindieoesbedelennikshênie
5Raadindiehartvandiemensissoosdiepwater;maar'n manvanverstandsaldituithaal.
6Diemeestemensesalelkeensyeiegoedheidverkondig, maarwiekan'ngetrouemanvind?
7Dieregverdigewandelinsyopregtheid;sykindersis geseëndnáhom
8'nKoningwatopdietroonvanoordeelsit,verstrooialle kwaadmetsyoë.
9Wiekansê:Ekhetmyhartgereinig,ekisreinvanmy sonde?
10Verskillendegewigteenverskillendemate,altweeisvir dieHERE'ngruwel
11Selfs'nkindwordaansyhandelingegeken,ofsywerk reinisenofditregis
12Dieoorwathoorendieoogwatsien,dieHEREhet hullealtweegemaak.
13Moeniedieslaapliefhênie,datjynieinarmoedekom nie;maakjouoëoop,enjysalversadigwordvanbrood
14Ditisniks,ditisniks,sêdiekoper;maarashywegis, danspoghy
15Daarisgouden'nmenigterobyne,maardielippevan kennisis'nkosbaresieraad.
16Neemsykleedwatvir'nvreemdelingborgis,enneem 'npandvanhomvir'nvreemdevrou
17Broodvanbedrogissoetvir'nmens;maardaarnasalsy mondvolgruiswees
18Elkevoornemeworddeurraadbepaal,envoeroorlog metgoeieraad.
19Hywatrondgaansoos'nkwaadspreker,maakgeheime bekend;bemoeijoudaaromniemethomwatvleimetsy lippenie.
20Wiesyvaderofsymoedervloek,sylampsalindonker duisternisuitgedoofword
21'nErfeniskanindiebeginhaastigverkryword;maar dieeindedaarvansalniegeseëndweesnie
22Moeniesê:Eksalkwaadvergeldenie;maarwagopdie HERE,enHysaljouverlos.
23VerskillendegewigteisvirdieHERE'ngruwel;en'n valsebalansisniegoednie
24DiemensseweëisvandieHERE;hoekan'nmandan syeiemanierverstaan?
25Ditis'nstrikvirdiemanwatheiligeetennageloftes navraagdoen.
26'nWysekoningverstrooidiegoddeloseenbringdie wieloorhulle
27DiegeesvandiemensisdielampvandieHEREwatal diebinnestevandiebuikdeursoek
28Barmhartigheidentroubewaardiekoning,ensytroon worddeurbarmhartigheidondersteun
29Dieheerlikheidvanjongmanneishullesterkte,endie skoonheidvanoumenseisdiegryskop
30Dieblouheidvan'nwondreinigonheil;somaakdie strepeindiebinnestevandiebuik
HOOFSTUK21
1DiehartvandiekoningisindiehandvandieHEREsoos waterstrome;HydraaiditwaarheenHywil
2Elkewegvan'nmensisreginsyeieoë,maardieHERE oordinkdieharte.
3OmregenoordeeltedoenisvirdieHEREmeer aanneemlikasofferande
4'nHoëbliken'ntrotsehartendieploegvandie goddeloseissonde.
5Diegedagtesvandievlytigesneignettotoorvloed;maar vanelkeenwathaastigisnetomtegebrek.
6Dieverkrygingvanskattedeur'nleuenagtigetongis'n nietigheidwatheenenweergeslingerwordvandiewatdie doodsoek
7Dieroofvandiegoddelosesalhullevernietig;omdat hulleweieromteoordeel
8Diewegvandiemensisverkeerdenvreemd,maarwat diereinesbetref,sywerkisreg
9Ditisbeteromin'nhoekvandiedaktewoonasby'n vrouwattwisin'nwyehuis.
10Diesielvandiegoddelosebegeerdiekwaad,synaaste vindgeengunsinsyoënie
11Asdiespottergestrafword,worddieeenvoudigewys; enasdiewyseonderrigword,ontvanghykennis
12Dieregverdigeletmetwysheidopdiehuisvandie goddelose,maarGodvernietigdiegoddeloseweenshulle boosheid
13Wiesyoretoestopvirdiegeroepvandiearme,hysal selfookroep,maarniegehoorwordnie.
14'nGeskenkindieverborgebedaardietoorn,en'n beloningindieboesemsterktoorn
15Ditisvreugdevirdieregverdigeomregtedoen,maar diewerkersvanongeregtigheidsalverderfkom
16Diemanwatvandiewegvanverstandafdwaal,salin dievergaderingvandiedooiesbly.
17Wievangenothou,sal'narmmanwees;wievanwyn enoliehou,salnierykwordnie
18Diegoddelosesal'nlosprysvirdieregverdigeweesen dieoortredervirdieopregtes
19Ditisbeteromindiewoestyntewoonasby'n twisgierigeenwoedendevrou.
20Daaris'nskatomtebegeerenolieindiewoningvan diewysemense;maar'ndwasemensspandeerditop
21Hywatgeregtigheidenbarmhartigheidnajaag,vind lewe,geregtigheideneer
22'nWysemanbestygdiestadvandiemagtigesenwerp diesterktevansyvertroueneer.
23Wiesymondensytongbewaar,bewaarsysielvan benoudhede
24Hoogmoedigeenhoogmoedigespotterissynaam,wat mettrotsetoornhandel
25Diebegeertevandieluiaardmaakhomdood;wantsy handeweieromtearbei.
26Hybegeerdieheledaglank,maardieregverdigegeeen spaarnie.
27Dieoffervandiegoddeloseis'ngruwel;hoeveelte meerashyditmet'ngoddeloseverstandbring?
28'nValsegetuiesalomkom,maardiemanwatdithoor, spreekgedurigdeur.
29'nBoseverhardsyaangesig,maardieopregtes,hyrig syweg
30DaarisgeenwysheidofverstandofraadteendieHERE nie
31Dieperdisgereedvirdiedagvanoorlog,maardie veiligheidisvandieHERE
HOOFSTUK22
1'nGoeienaamisliewerasgrootrykdom,enliefdevolle gunsliewerassilwerengoud.
2Rykenarmontmoetmekaar:dieHEREhethullealmal gemaak
3'nVerstandigemenssiendieonheilenverberghom; maardieeenvoudigesgaanvoortenwordgestraf.
4DeurnederigheidendievreesvandieHEREisrykdom eneerenlewe
5Doringsenstrikkeisindiepadvandieverkeerde;hywat sysielbewaar,salvervanhullewees
6Oefen'nkindindiepadwathymoetgaan,enashyoud is,salhyniedaarvanafwyknie
7Dierykeheersoordiearmes,endielenerisdienaarvan diemanwatuitleen.
8Hywatongeregtigheidsaai,salnietigheidmaai,endie roedevansytoornvergaan
9Hywat'noorvloedigeooghet,salgeseënword;wanthy geevansybroodaandiearmes
10Verdryfdiespotter,endietwissaluitgaan;ja,twisen smaadsalophou.
11Hywatreinheidvanhartliefhet,virdiegenadevansy lippesaldiekoningsyvriendwees
12DieoëvandieHEREbewaarkennis,enHyvernietig diewoordevandieoortreder
13Dieluiaardsê:Daaris'nleeubuitekant,eksalopdie strategedoodword.
14Diemondvanvreemdevroueis'ndiepkuil;wievandie HERE'nafskuhet,saldaarinval
15Dwaasheidisgebindindiehartvan'nkind;maardie roedevantugtigingsalditvervanhomafverdryf
16Hywatdiearmeverdrukomsyrykdomtevermeerder, enhywataandierykesgee,salsekerlikgebrekkry.
17Buigjouoorenhoordiewoordevandiewyses,enpas jouhartopmykennis
18Wantditisaangenaamasjyhullebinne-injoubewaar; hullesalookopjoulippepas
19DatjouvertroueopdieHEREmagwees,hetekjou vandagbekendgemaak,ja,aanjou.
20Heteknieaanjouuitstekendedingegeskryweinraad enkennisnie,
21sodatEkjoudiesekerheidvandiewoordevandie waarheidkanbekendmaak;datjydiewoordevandie waarheidkanantwoordaandiewatnajoustuur?
22Moeniediearmeberoofnie,wanthyisarm;enverdruk dieellendigenieindiepoortnie;
23WantdieHEREsalhullesaakverdedigendiesiel plundervandiewathullegeplunderhet
24Maakgeenvriendskapmet'nkwaadmannie;enmet'n woedendemanmagjyniegaannie;
25sodatjyniesyweëleeren'nstrikvirjousielkrynie.
26Weesnieeenvandiewathandeslaanofvandiewat borgeisvirskuldenie
27Asjynikshetomtebetaalnie,waaromsouhyjoubed onderjouwegvat?
28Verwyderniedieoulandmerkwatjouvadersopgestel hetnie
29Sienjy'nmanwatywerigisinsywerk?hysalvoor koningsstaan;hymagnievoorgemenemensestaannie.
HOOFSTUK23
1Asjymet'nheersersitomteeet,letnoukeurigopwat voorjouis.
2Ensteek'nmesteenjoukeelasjy'nmaniswataan eetlusgegeeis
3Moeniesylekkernyebegeernie,wantditisbedrieglike spys.
4Arbeidomnieryktewordnie;houopvanjoueie wysheid
5Saljyjouoërigopwatnieisnie?wantrykdommaak sekerlikvlerke;hullevliegwegsoos'narendnadiehemel
6Eetniediebroodvanhomwat'nboseooghetnie,en begeerniesylekkernyenie
7Wantsooshyinsyhartdink,soishy:Eetendrink,sê Hyvirjou;maarsyhartisniemetjounie.
8Diestukkiewatjygeëethet,saljyuitbraakenjoulieflike woordeverloor
9Praatnievoordieorevan'ndwaasnie,wanthysaldie wysheidvanuwoordeverag
10Verwyderniedieoulandmerknie;enmoenieindie veldvandieweesingaannie.
11Wanthulleverlosserismagtig;hysalhullesaakmet jouverdedig
12Pasjouhartoptugenjouoreopdiewoordevankennis.
13Moeniedieteregwysingvandiekindterughounie,want asjyhommetdieroedeslaan,salhyniesterwenie
14Jymoethommetdieroedeslaanensysieluitdiehel red
15Myseun,asjouhartwysis,salmyhartblywees,ja, myne.
16Ja,mynieresalblyweesasjoulipperegtedingespreek 17Laatjouhartdiesondaarsniebenynie,maarweesdie heledagindievreesvandieHERE.
18Wantdaarissekerlik'neinde;enjouverwagtingsalnie uitgeroeiwordnie
19Hoorjy,myseun,enwordwys,enleijouhartopdie weg
20Moenieonderwynsuipersweesnie;onderoproerige etersvanvleis:
21Wantdiedronkaardendievraatsalarmword,en lomerigheidsal'nmanmetlappebeklee
22Luisternajouvaderwatjouverwekhet,enveragjou moedernieassyoudisnie
23Koopdiewaarheidenverkoopditnie;ookwysheiden tugeninsig.
24Dievadervandieregverdigesalbaieblywees,enhy wat'nwysekindverwek,saloorhomblywees.
25Jouvaderenjoumoedersalblywees,ensywatjou gebaarhet,salblywees
26Myseun,geemyjouhart,enlaatjouoëmyweësien
27Want'nhoeris'ndiepsloot;en'nvreemdevrouis'n noukuil
28Ensylêenloersoos'nbuitenvermeerderdie oortredersonderdiemense
29Wiehetwee?wiehetdroefheid?wiehettwis?wiehet gebabbel?wiehetwondesonderoorsaak?wiehetrooivan oë?
30Diewatlankaandiewynvertoef;hullewatgaanom gemengdewyntesoek.
31Kyknienadiewynasditrooiis,asditsykleurindie bekergee,asditregopbeweegnie
32Opdielaastebytditsoos'nslangensteeksoos'nadder
33Jouoësalvreemdevroueaanskou,enjouhartsal verkeerdedingeuitspreek
34Ja,jysalweessooshywatindiemiddelvandieseelê, ofsooshywatopdietopvan'nmaslê.
35Hullehetmygeslaan,moetjysê,enekwasniesieknie; hullehetmygeslaan,enekhetditniegevoelnie;wanneer salekwakkerword?Eksalditweersoek.
HOOFSTUK24
1Weesnieafgunstigopdiebosemensenie,enbegeernie ombyhulleteweesnie.
2Wanthullehartbestudeerverderf,enhullelippepraat vanonheil
3Deurwysheidword'nhuisgebou;endeurbegripword ditvasgestel:
4Endeurkennissaldiekamersgevulwordmetalle kosbareenlieflikerykdom.
5'nWysemanissterk;ja,'nmanvankennisvermeerder krag
6Wantmetwyseraadsaljyjouoorlogvoer,enindie menigtevanraadgewersisdaarveiligheid
7Diewysheidistehoogvir'ndwaas:hymaaksymond nieoopindiepoortnie.
8Hywathomberaamomkwaadtedoen,sal'n kwaaddoenergenoemword
9Diegedagtevandwaasheidissonde,endiespotterisvir diemense'ngruwel
10Asjybeswykopdiedagvanbenoudheid,isjoukrag gering.
11Asjynalaatomdiewattotdiedoodgetrekword,endie watgereedisomgedoodteword,tered;
12Asjysê:Kyk,onshetditniegeweetnie;Beskouhywat diehartoordinkditnie?enhywatjousielbewaar,weethy ditnie?ensalhynieelkeenvergeldevolgenssywerkenie?
13Myseun,eetheuning,wantditisgoed;endie heuningkoekwatsoetisnajousmaak;
14Sosaldiekennisvanwysheidvirjousielwees:asjydit vind,dansaldaar'nbeloningwees,enjouverwagtingsal nieafgesnywordnie
15Wagnie,ogoddelose,opdiewoningvandie regverdiges;syrusplekniebederfnie:
16Want'nregverdigevalsewemaalenstaanweerop, maardiegoddelosevervalinonheil
17Weesnieblyasjouvyandvalnie,enlaatjouhartnie blyweesashystruikelnie
18datdieHEREditniesienenditnieinsywilisnie,en Hysygrimmigheidvanhomafwend
19Moeniebekommeroordiebosemensenie,enweesnie afgunstigopdiegoddelosenie;
20Wantdaarsalgeenbeloningweesvirdieslegtemens nie;dielampvandiegoddelosesaluitgedoofword
21Myseun,vreesjydieHEREendiekoning,enbemoei jouniemetdiewatveranderisnie
22Wanthullerampspoedsalskielikopstaan;enwieken dieondergangvanhullealtwee?
23HierdiedingebehoortookaandiewysesDitisnie goedomrespektehêvirpersoneinoordeelnie
24Hywatvirdiegoddelosesê:Uisregverdig;homsaldie volkevervloek,nasiessalhomverafsku;
25Maarvirdiewathombestraf,saldaarvreugdewees,en 'ngoeieseënsaloorhullekom.
26Elkeensalsylippesoenwat'nregteantwoordgee
27Bereijouwerkdaarbuiteenmaakditvirjougeskikin dieveld;enboudaarnajouhuis.
28Weesniesonderrede'ngetuieteenjounaastenie;en bedriegniemetjoulippenie
29Moeniesê:Eksalsoaanhomdoensooshyaanmy gedoenhetnie:Eksaldiemanvergeldevolgenssywerk
30Ekhetdeurdielandvandieluiaardsgegaanenbydie wingerdvandieverstandigeman;
31Enkyk,ditwasallesvoldorings,enbrandnekelshetdie voorkantdaarvanbedek,ensyklipmuurisafgebreek.
32Toehetekditgesienenditgoedoorweeg;ekhetdit gesienenonderrigontvang
33Nog'nbietjieslaap,'nbietjiesluimering,'nbietjie handevouomteslaap
34Sosaljouarmoedekomsoos'nreisiger;enjougebrek soos'ngewapendeman.
HOOFSTUK25
1DitisookspreukevanSalomowatdiemannevanHiskia, diekoningvanJuda,oorgeskryfhet
2DitisdieeervanGodomietsteverberg,maardieeer vankoningsisom'nsaakteondersoek
3Diehemelvirhoogteendieaardevirdiepte,endiehart vankoningsisondeurgrondelik.
4Neemdieskuimvandiesilwerweg,endaarsal'n voorwerpuitkomvirdiefyner
5Neemdiegoddelosewegvoordiekoning,ensytroonsal bevestigwordingeregtigheid
6Steljounieuitvoordiekoningnie,enstaannieindie plekvangrootmannenie.
7Wantditisbeterdatvirjougesêword:Komophierheen; asdatjyvernedermoetwordvoordievorswatjouoë gesienhet.
8Gaanniehaastiguitomtetwisnie,sodatjynieweetwat omaandieeindedaarvantedoenasjounaastejou beskaamdgemaakhetnie.
9Bespreekjousaakmetjounaasteself;enontdekgeen geheimvir'nandernie:
10sodathywatdithoor,jouniebeskaamdmaakenjou smaadnieafwendnie
11'nWoordwatreggespreekword,issoosgoueappelsin silwerprente.
12Soos'ngoueoorringen'nsieraadvanfyngoud,sois'n wysebestrafop'ngehoorsameoor.
13Soosdiekouevansneeuindietydvandieoestyd,sois 'ngetroueboodskappervirdiewatHomstuur,wantHy verkwikdiesielvansyhere
14Wiehomop'nvalsegaweroem,issooswolkeenwind sonderreën
15Deurlankmoedigheidword'nvorsoortuig,en'nsagte tongbreekdiebeen
16Hetjyheuninggevind?eetsoveelaswatvirjougenoeg is,sodatjyniedaarmeeversadigwordendituitbraaknie.
17Trekjouvoetteruguitjounaastesehuis;dathynievir joumoegwordenjousohaatnie
18'nManwatvalsegetuienisteensynaasteaflê,is'nkap en'nswaarden'nskerppyl
19Vertrouein'nontrouemanintydvanbenoudheidis soos'ngebreektetanden'nvoetuitgewrig.
20Sooshywat'nkleedwegneeminkoueweerensoos asynopsalpeter,soishywatliederesingtot'nbedroefde hart.
21Asjouvyandhongerhet,geehombroodomteeet;en ashydorsis,geehomwateromtedrink
22Wantjymoetkolevanvuuropsyhoofhoop,endie HEREsaljouvergelde
23Dienoordewindjaagdiereënweg,sojaag'ntoornige aangesig'nlastigetong
24Ditisbeteromindiehoekvandiedaktewoonasby'n vrouwattwisenin'nwyehuis.
25Sooskouewatersvir'ndorstigesiel,soisgoeienuusuit 'nverland
26'nRegverdigemanwatvoordiegoddeloseneerval,is soos'nbedorwefonteinen'nbedorwefontein
27Ditisniegoedombaieheuningteeetnie;virmenseis ditdusnieeeromhulleeieeerteondersoeknie.
28Hywatnieoorsyeiegeesheersnie,issoos'nstadwat afgebreekisensondermure
HOOFSTUK26
1Soossneeuindiesomerensoosreënindieoestyd,so paseernievir'ndwaasnie
2Soos'nvoëlwatswerf,soos'nswaeltjiewatvlieg,sosal dievloeksonderoorsaakniekomnie.
3'nSweepvirdieperd,'ntoomvirdieeselen'nstokvir diedwaasserug
4Antwoord'ndwaasnievolgenssysotheidnie,sodatjy ookniesooshywordnie
5Antwoord'ndwaasvolgenssysotheid,sodathyniewys wordinsyeieverwaandheidnie.
6Hywat'nboodskapstuurdeurdiehandvan'ndwaas, kapsyvoeteafendrinkskade
7Diebenevandiekreupeleisniegelyknie;sois'n gelykenisindiemondvandwase
8Sooshywat'nklipin'nslingervasbind,soishywat'n dwaaseergee.
9Soos'ndoringopgaanindiehandvan'ndronkaard,sois 'ngelykenisindiemondvandwase
10DiegrootGodwatallesgevormhet,beloondiedwaas sowelasdieoortreders
11Soos'nhondterugkeernasyuitbraaksel,sokeer'n dwaasterugnasysotheid.
12Sienjy'nmanwatwysisinsyeieverwaandheid?daar ismeerhoopop'ndwaasasophom.
13Dieluiaardsê:Daaris'nleeuopdiepad;'nleeuisin diestrate
14Soosdiedeuromsyskarnieredraai,sodraaidieluiop sybed.
15Dieluiaardsteeksyhandinsyboesem;ditbedroefhom omditweernasymondtebring
16Dieluiaardiswyserinsyeieverwaandheidassewe mannewat’nredekangee
17Hywatverbygaanenhombemoeimettwiswathomnie toekomnie,issoosiemandwat'nhondaandieorevat
18Soos'nkranksinnigemanwatvuurpyle,pyleendood werp,
19Soisdiemanwatsynaastebedriegensê:Iseknie besigomtesportnie?
20Waargeenhoutisnie,daargaandievuuruit;sowaar daargeenkwaadsprekerisnie,houdietwisop.
21Sooskolevirbrandendekoleenhoutvirvuur;sois'n twisgierigemanomtwisaantewakker.
22Diewoordevan'nkwaadsprekerissooswonde,endit gaanafnadiebinnestevandiebuik
23Brandendelippeen'ngoddelosehartissoos'npotskerf bedekmetsilwerskuim.
24Hywathaat,ismetsylippeonaangenaamenslaan bedroginsybinnesteop;
25Ashyeerlikspreek,glohomnie,wantdaarissewe gruwelsinsyhart
26Wiesehaatbedekisdeurbedrog,syboosheidsalvoor diehelevergaderingbekendgemaakword
27Wie'nkuilgrawe,saldaarinval;enhywat'nkliprol, ditsalophomterugkom.
28'nleuenagtigetonghaatdiéwatdaardeurgeteisterword; en'nvleiendemondbewerk'nverderf
HOOFSTUK27
1Roemjounieopmôrenie;wantjyweetniewat'ndag saloplewernie
2Laat'nandermensUloofennieueiemondnie;'n vreemdelingenniejoueielippenie.
3'nKlipisswaarendiesandswaar;maardietoornvan'n dwaasisswaarderashullealbei
4Toorniswreed,entoornisverregaande;maarwiekan voordieafgunsstandhou?
5Openliketeregwysingisbeterasgeheimeliefde
6Getrouisdiewondevan'nvriend;maardiesoenevan'n vyandisbedrieglik
7Dievolsielverafsku'nheuningkoek;maarvirdie hongerigesieliselkebitterdingsoet.
8Soos'nvoëlwatuitsynesafdwaal,sois'nmanwatvan syplekafronddwaal
9Salfenreukwerkverblydiehart,somaakdiesoetheid van'nmansevriendmethartlikeraad
10Joueievriendenjouvadersevriend,verlaatnie;gaan ooknieindiehuisvanjoubroerinopdiedagvanjou onheilnie,want'nnaastewatnabyis,isbeteras'nbroer watveris
11Myseun,weeswysenmaakmyhartbly,datekhom kanantwoordwatmysmaad
12'nVerstandigemansiendieonheilenverberghom; maardieeenvoudigesgaanverderenwordgestraf.
13Neemsykleedwatvir'nvreemdelingborgis,enneem 'npandvanhomvir'nvreemdevrou.
14Hywatsyvriendmet'ngrootstemseënenvroegindie môreopstaan,ditsalvirhom'nvloekgerekenword
15'nVoortdurendedruppelop'nbaiereënerigedagen'n twisgierigevrouisgelyk.
16Elkeenwathaarverberg,verbergdiewindendiesalf vansyregterhandwathomselfverraai
17Ysterslypyster;soverskerp'nmandieaangesigvansy vriend
18Wiedievyeboombewaar,saldievrugtedaarvaneet;so salhywatopsyheerwag,geëerword
19Soosinwaterdieaangesigtotaangesigantwoord,sois diehartvandiemenstotdiemens.
20Diehelenvernietigingisnooitvolnie;soworddieoë vandiemensnooitversadignie
21Soosdiesmeltkroesvirsilwerendieoondvirgoud;so is'nmantotsylof.
22Alsoujy'ndwaasin'nvyselonderkoringmet'n stamperstoot,togsalsydwaasheidnievanhomwyknie.
23Weesywerigomdietoestandvanjoukleinveeteken, enkykgoednajoubeeste
24Wantrykdomisnievirewignie;ensaldiekroon bestaantotgeslagtotgeslag?
25Diehooiverskyn,endiesagtegrasverskyn,enkruie vandiebergewordversamel
26Dielammersisvirjouklere,endiebokkeisdieprys vandieveld
27Enjymoetbokmelkgenoeghêvirjouvoedsel,virdie voedselvanjouhuisgesinenvirdieonderhoudvanjou diensmeisies
HOOFSTUK28
1Diegoddelosevlugasniemandagtervolgnie,maardie regverdigesisdappersoos'nleeu
2Oordieoortredingvan'nlandissyvorstebaie,maar deur'nmanvanverstandenkennissalsytoestandverleng word
3'nArmmanwatdiearmesverdruk,issoos'nreënwat wegwaaiwatgeenkoslaatnie.
4Diewatdiewetverlaat,prysdiegoddelose,maardiewat diewetonderhou,twismethulle
5Bosemenseverstaannieregnie,maardiewatdieHERE soek,verstaanalles
6Beterisdiearmewatinsyopregtheidwandel,ashywat verkeerdisinsyweë,alishyryk.
7Wiediewetonderhou,is'nwyseseun,maarhywat'n metgeselisvanoproeriges,beskaamsyvader
8Wiemetwoekerenonregverdigewinssybesittings vermeerder,moetditinsamelvirhomwathomoordie armesontferm
9Wiesyoorafkeeromnienadiewetteluisternie,selfs sygebedsal'ngruwelwees
10Elkeenwatdieregverdigeop'nslegteweglaatdwaal, hysalselfinsyeieputval;maardieopregtessalgoeie dingeinbesithê
11Dierykmaniswysinsyeieverwaandheid;maardie armewatverstandhet,deursoekhom.
12Wanneerregverdigemenseblyis,isdaargroot heerlikheid;maarasdiegoddeloseopstaan,word'nman verborge.
13Hywatsysondesbedek,salnievoorspoedigweesnie; maarhywatditbelyenlaatstaan,salbarmhartigwees.
14Gelukkigisdiemanwataltyddeurvrees,maarhywat syhartverhard,valindieonheil
15Soos'nbrullendeleeuen'nwoedendebeer;sois'n goddeloseheerseroordiearmmense.
16Dievorswatverstandontbreek,isook'ngroot verdrukker;maarhywathebsughaat,salsydaeverleng 17'nManwatgeweldaandoenmetdiebloedvaniemand, moetnadiekuilvlug;laatniemandhomlaatstaannie 18Wieopregwandel,salgeredword;maarhywat verkeerdisinsyweë,saldadelikval
19Hywatsylandbewerk,salvolopbroodhê; 20'nBetroubaremanisoorvloedigmetseëninge,maarhy wathaastigisomrykteword,salnieonskuldigweesnie
21Ditisniegoedomaandiepersoontekyknie,wantvir 'nstukkiebroodsaldiemensoortree.
22Hywathaastigisomrykteword,het'nboseoogenag niedaaropdatarmoedeoorhomkomnie.
23Hywat'nmensdaarnabestraf,salmeergunsvindashy watvleimetdietong
24Hywatsyvaderofsymoederberoofensê:Ditisgeen oortredingnie;dieselfdeisdiemetgeselvan'nvernietiger.
25Hywathoogmoedigis,verwektwis;maarhywatopdie HEREvertrou,salvetword
26Hywatopsyeiehartvertrou,is'ndwaas;maarwie verstandigwandel,salgeredword
27Hywataandiearmesgee,salnieontbreeknie;maarhy watsyoëverberg,salbaievloekhê
28Asdiegoddeloseopstaan,verbergdiemensehulle; maarashulleomkom,vermeerderdieregverdiges.
HOOFSTUK29
1Hywatdikwelsteregwyssynekverhard,salskielik vernietigword,enditsondergenesing
2Wanneerdieregverdigesgesaghet,isdievolkbly;maar asdiegoddeloseheers,treurdievolk
3Wiewysheidliefhet,verblysyvader;maarhywatmet hoereomgaan,besteesybesittings.
4Diekoningbevestigdielanddeur'noordeel,maarhywat geskenkeontvang,vernietigdit
5'nManwatsynaastevlei,sprei'nnetvirsyvoeteuit.
6Indieoortredingvan'nbosemanisdaar'nstrik,maar dieregverdigejubelenjuig
7Dieregverdigeletopdiesaakvandiearme,maardie goddeloseslaanditnieopnie
8Diespottersbring'nstadin'nstrik,maarwysemanne keerdietoornaf.
9As'nwysemanmet'ndwasetwis,ofhykwaadisoflag, isdaargeenrusnie
10Diebloeddorstigehaatdieopregte,maardieregverdige soeksysiel
11'nDwaasspreeksyheleverstanduit,maar'nwyseman bewaardittotdaarna.
12As'nowerstenaleuensluister,isalsydienaars goddeloos
13Diearmeendiebedrieglikemanontmoetmekaar:die HEREverlighullealbeioë
14Diekoningwatdiearmesgetrouoordeel,sytroonsal virewigvasstaan.
15Dieroedeenteregwysinggeewysheid,maar'nkindwat aanhomselfoorgelaatword,beskaamsymoeder.
16Asdiegoddelosevermenigvuldigword,neemdie oortredingtoe,maardieregverdigessalhullevalsien
17Maakjouseunreg,enhysaljourusgee;ja,hysalaan jousielvreugdeverskaf.
18Waardaargeengesigisnie,gaandievolkom;maarhy watdiewetonderhou,gelukkigishy
19'nDiensknegsalniemetwoordegestrafwordnie,want alverstaanhy,salhynieantwoordnie
20Sienjy'nmanwathaastigisinsywoorde?daarismeer hoopop'ndwaasasophom
21Hywatsydiensknegvankleinsafsorgvuldigopvoed, salhomindielengtesyseunword.
22'nToornigemanverwektwis,en'nwoedendemanis oorvloediginoortreding
23Diehoogmoedvan'nmenssalhomverneder,maareer ondersteundienederigevangees.
24Wiemet'ndiefdeelhet,haatsyeiesiel;hyhoordie vloekenverraaiditnie.
25Dievreesvirmensebring'nstrik;maarhywatopdie HEREvertrou,salveiligwees
26Baiesoekdiegunsvandieheerser;maarelkeense oordeelkomvandieHERE.
27'nOnregverdigeisvirdieregverdige'ngruwel,enhy watopregisopdieweg,isvirdiegoddelose'ngruwel
HOOFSTUK30
1DiewoordevanAgur,dieseunvanJake,dieprofesie: diemanhetgespreekmetIthiel,metIthielenUcal, 2Waarlik,ekisbruterasenigemens,enekhetgeen verstandvan'nmensnie
3Ekhetniewysheidgeleernie,enekhetgeenkennisvan dieheiligenie.
4Wiehetopgevaarindiehemelofneergedaal?wiehetdie windinsyvuistebymekaargemaak?wiehetdiewatersin 'nkleedgebind?wiehetaldieeindesvandieaarde bevestig?watissynaam,enwatisdienaamvansyseun, asjyditweet?
5ElkewoordvanGodisrein:Hyis'nskildvirdiewatop Homvertrou
6Voegniebysywoordenie,sodathyjounieteregwysen jyas'nleuenaarbevindwordnie.
7TweedingehetEkvanjougeëis;ontkenmyhullenie vooreksterfnie:
8Verwydernietigheidenleuensvanmyaf;geemynie armoedeofrykdomnie;voermymetkoswatvirmy gerieflikis:
9dateknieversadigwordenUverloënensê:Wieisdie HERE?datekniearmwordensteelendieNaamvanmy Godydellikgebruiknie
10Moenie'ndiensknegbysyheerbeskuldignie,sodathy jounievervloekenjyskuldigbevindwordnie
11Daaris'ngeslagwathullevadervervloekenhulle moedernieseënnie.
12Daaris'ngeslagwatreinisinhuleieoë,entognie gewasisvanhulvuilheidnie
13Daaris'ngeslag,ohoehoogishulleoë!enhulle oogledeisopgelig
14Daaris'ngeslagwiesetandesoosswaardeisenhulle kakebeentandesoosmesse,omdiearmesvandieaardeaf teverslindendiebehoeftigesonderdiemenseuit
15Dieperdestroophettweedogterswatroep:Gee,gee! Daarisdriedingewatnooitbevredigwordnie,ja,vier dingesênie,Ditisgenoeg:
16Diegraf;endieonvrugbaremoederskoot;dieaardewat nievolwaterisnie;endievuurwatniesê:Ditisgenoeg nie
17Dieoogwatmetsyvaderspotenditveragomsy moedertegehoorsaam,diekraaievandiedalsaldituitpluk, endiejongarendesalditeet
18Daarisdriedingewatvirmytewonderlikis,ja,vierwat eknieweetnie:
19Diepadvan'narendindielug;diewegvan'nslangop 'nrots;diepadvan'nskipindiemiddelvandiesee;endie wegvan'nmanmet'nslavin
20Soisdiewegvan'nowerspeligevrou;syeetenvee haarmondafensê:Ekhetgeengoddeloosheidgedoennie.
21Oordriedingeisdieaardeonrustig,enoorvierdinge watditniekanverdranie:
22Vir'ndiensknegashykoningword;en'ndwaasashy volvleisword;
23Vir'nafskuwelikevrouwanneersygetroudis;en'n slavinwaterfgenaamisvanhaarmeesteres.
24Daarisvierdingewatminisopdieaarde,maarhulleis uitermatewys:
25Diemiereis'nvolkwatniesterkisnie,maarhulleberei hullevleisindiesomer;
26Diekeëlsismaar'nswakvolk,maarhullemaakhulle huiseindierotse;
27Diesprinkanehetgeenkoningnie,maarhulletrekhulle almaluitinbendes;
28Diespingryphaarhandevasenisindiepaleisevandie konings
29Daarisdriedingewatgoedgaan,ja,vierismooiaandie gang:
30'nLeeuwatdiesterksteonderdiediereisenvir niemandwegdraainie;
31'nWindhond;ook'nbok;en'nkoningteenwiedaar geenopstaannie
32Asjydwaasgehandelhetdeurjouoptehef,ofasjy kwaadbedinkhet,lêjouhandopjoumond
33Waarlik,diegekarringvanmelkbringbottervoort,en diekronkelingvandieneusbringbloedvoort;
HOOFSTUK31
1DiewoordevankoningLemuel,dieprofesiewatsy moederhomgeleerhet
2Wat,myseun?enwat,dieseunvanmyskoot?enwat, dieseunvanmygeloftes?
3Geeniejoukragaanvrouenie,enjouweënieaandie vernietigingvankoningsnie.
4Ditisnievirkoningsnie,oLemuel,ditisnievirkonings omwyntedrinknie;ooknievirvorstesterkdranknie:
5sodathulleniedrinkendiewetvergeetendieoordeel vanenigeenvandieellendigesverdraainie
6Geesterkdrankaanhomwatgereedisomtevergaan,en wynaandiéwatbedroefis.
7Laathomdrinkensyarmoedevergeetenniemeeraansy ellendedinknie
8Maakjoumondoopvirdiestommesterwillevanalmal wattotverderfbestemis
9Maakjoumondoop,oordeelregverdigenverdedigdie saakvandiearmesenbehoeftiges
10Wiekan'ndeugsamevrouvind?wanthaarprysisver borobyne
11Diehartvanhaarmanvertrouveiligophaar,sodathy geenbuitnodighetnie
12Sysalhomaldiedaevanhaarlewegoeddoenennie kwaadnie
13Sysoekwolenvlasenwerkgewilligmethaarhande
14Syissoosdieskepevandiehandelaars;sybringhaar kosvanveraf
15Ensystaanopterwylditnognagis,ensygeevoedsel aanhaarhuisgesinen'ndeelaanhaardiensmeisies.
16Sykykna'nlandenkoopdit;metdievrugvanhaar handeplantsy'nwingerd
17Syomgordhaarheupemetkragenversterkhaararms
18Symerkdathaarkoopwaregoedis;haarkersgaan snagsnieuitnie
19Sylêhaarhandenadiespil,enhaarhandehoudiebol vas.
20Systeekhaarhanduitnadiearmes;ja,systeekhaar handeuitnadiebehoeftige
21Syisniebangvirdiesneeuvirhaarhuisgesinnie,want haarhelehuisgesinismetbloedrooistowwebekleed
22Symaakvirhaarbedekkingsvantapisserieë;haarklere issyenpers
23Haarmanisbekendindiepoorteashyonderdie oudstesvandielandsit.
24Symaakfynlinneenverkoopdit;engeegordelsaan diehandelaaroor
25Krageneerishaarklere;ensysalblyweesmetdietyd watkom
26Symaakhaarmondoopmetwysheid;enophaartong isdiewetvangoedertierenheid.
27Sykykgoednadieweëvanhaarhuisgesineneetnie diebroodvanledigheidnie
28Haarkindersstaanopennoemhaarsalig;ookhaarman, enhyloofhaar
29Baiedogtershetdeugsaamgehandel,maarUoortref hullealmal.
30Gunsisbedrog,enskoonheidisnietig;maar'nvrouwat dieHEREvrees,symoetgeprysword
31Geehaarvandievrugvanhaarhande;enlaathaar werkehaarloofindiepoorte