Uitkrant winter 2025-2026

Gekozen familie

Waarom vrienden steeds belangrijker worden

Meer, groter én gekker

Sarah Janneh is hot

‘Ik doe nu wat me écht gelukkig maakt’

GEEF CARRÉ CADEAU

WERELDKERSTCIRCUS

NERGENS IS CIRCUS MOOIER DAN IN CARRÉ

Binnenkort

Semele

Georg Friedrich Händel

Tristan und Isolde

Richard Wagner

Paquita / Carmen / 5 Tango’s

Marius Petipa en Rachel

Beaujean / Ted Brandsen / Hans van Manen

Bekijk het volledige programma:

Hoofdsponsor Nationale Opera & Ballet

FRAMILY

Ik kan het me niet zo goed voorstellen, met drie broers en zussen die tegelijk mijn vrienden zijn, maar sommige mensen moeten niets van hun familie hebben. In grote steden, en vooral de onze, is dat extra aan de hand. Amsterdam is immers altijd een vrijplaats geweest voor buitenbeentjes; mensen die een dorp, laat staan een familie vaak veel te beklemmend vinden. Ruim de helft van de Amsterdammers is single, althans: woont alleen, en ziet dat niet meer als een tijdelijke situatie. Enter de framily, de vriendengroep die fungeert als familie. Met de uithuilvriendin, de financieel onderlegde oudere-broerachtige vriend die je belastingaangifte doet, de gewetensvolle biechtvaderlijke vriend die je behoedt voor misstappen, één of twee vrienden voor de seks en allemaal samen voor de feestdagen. Waar je in de stad gemakkelijk anoniem kunt zijn, schiet hij tekort in het bieden van gemeenschapsgevoel. Leuk dat de bakker je bij je voornaam kent, maar hij komt je ’s nachts niet ophalen van Schiphol. Dus gaan Amsterdammers volgens de experts in ons coververhaal (pag. 8) steeds vaker op zoek naar een community: kook- en boekenclubs, koren, sportklasjes. Of zelfs naar een gedeelde woning. Sharing is caring en dat geldt niet alleen voor stellen. Een auto delen met vrienden is nog redelijk risicoloos, maar samen een kind opvoeden komt ook voor. Dan begin je al gescheiden, dat scheelt later een hoop gedoe.

Inhoud

Van theater en concert tot buurtwandeling en nieuwe eettent:

dit wil je deze maand niet missen in de stad.

;yETEN & DRINKEN

LIFESTYLE, UIT ETEN, WINKELEN EN WANDELEN

Bart van Oosterhout Hoofdredacteur redactie@iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.nl facebook.com/iamsterdam.nl iamsterdam.nl/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/@uitinamsterdam

Coverillustraties: Frits Jonker

KUNST & VERMAAK

MUZIEK, EXPO, THEATER, FILM, CULTUUR Met het nieuwe Suriname Museum, een musical van Alex Klaasen en Sarah Janneh, die vertelt over haar eerste solovoorstelling Brabo Leone

Kerstmis is... cadeautjes uitpakken, als je de adventskalender-hype mag geloven. Welke zijn goed en welke te duur? Verder natuurlijk volop eet-, shop- en struintips.

TOT SLOT

ODE AAN DE STAD

WINTER 25/26

WE ARE FRAMILY!

COVER VERHAAL

De vriendengroep neemt voor stedelingen steeds vaker de rol van familie aan. Wie gaat er mee naar een ziekenhuisafspraak? Met wie ga je op vakantie? Wie haalt de kinderen op van school? ‘Mijn vrienden zijn voor mij wat familie voor anderen is.’

AGENDA

DE ONMISBARE CULTURELE MAANDAGENDA

Met Not Quichot in het theater, de soloshow van Isabelle Kafando en veel meer tips voor deze winter.

Onheilspellend zijn ze, de zwanen die Jacob Olie in 1894 in het Oosterpark vastlegde. Wat is het verhaal achter deze foto?

‘Ik wil de sport op mijn eigen manier bekender maken.’ Preston Stroop op de site van NL Talenten Fonds. De jonge schermer kreeg in het DeLaMar onlangs de Black Achievement Award in de categorie Sport uitgereikt.

Up-to-date

Nieuws uit de stad, tips en belangrijke data om in de agenda te krabbelen.

‘Vroeger vond ik het theater een stoffige plek. Maar sinds ik weet dat ik zelf mag bepalen welk verhaal ik vertel, vind ik het zó fijn.’

Zangeres Janne Schra op Instagram. Op 13 december speelt ze haar theaterconcert Work out in De Duif.

GROENE KERST

Zin om in kerstsferen te komen en meteen wat cadeauinspiratie op te doen? Dan zit je goed bij de Duurzame Kerstmarkt bij de Ceuvel, op 13, 14, 20 en 21 december. Struin gezellig langs de kramen, drink glühwein bij een vuurtje, proef huisgemaakte vegan snert en kom kijken bij de creatieve en sociale ondernemers. Je vindt hier de mooiste duurzame kerstcadeaus, van koffie die per zeilschip is vervoerd tot duurzame zeep.

JOEY BURNET

Nieuw in onze serie Echt Amsterdams talent: content creator Joey Burnet, die TikTok veroverde met zijn grappige weersverwachtingen. Hij werd als Amsterdams talent naar voren geschoven door Mèlanie Bosveld van marketingplatform PACT. In haar woorden: ‘Joey heeft een scherp gevoel voor timing, humor en echtheid. Zijn content biedt een verfrissend tegenwicht: het draait niet om perfectie of looks, maar om echte, herkenbare verhalen.’ Scan de QR-code voor Joey’s video (en die van de andere grote talenten van 2026).

TIJDREIS DOOR DE STAD

Ooit zat in de Zuiveringshal op het Westergasterrein de studio van De wereld draait door, maar sinds kort kun je hier terecht voor een tijdreis door de stad: Amsterdam in Motion. Je ziet er een gigantische maquette van de stad, bestaande uit meer dan 30.000 gebouwtjes. Tijdens een show met licht en geluid krijg je eerst alles te horen over de geschiedenis van stad en de Amsterdamse cultuur. Voor nog meer stadsverhalen ga je naar de tweede verdieping, samengesteld door het Amsterdam Museum. Ook leuk: je kunt zelf een plein inrichten, een protestbord maken én een historische outfit aantrekken –virtueel dan.

amsterdaminmotion.com

NIEUW: DE UITPAS

Even een uurtje vrij? Met het Uitpas Uitvoordeelabonnement pak je nu met korting een film, concert, museum of event! De digitale pas kost € 2,50 per maand en daarmee bespaar je 40% bij meer dan 60 plekken in Amsterdam. In je account zie je tips die passen bij jouw interesses en je kunt tot vijf kinderen aan je abonnement toevoegen. Zoek in onze agenda (pag. 39) naar het Uitpas-icoontje of bekijk het actuele aanbod op iamsterdam.nl/uitpas.

THUIS IN DE STAD

tekst en foto Marjolein van Damme

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer.

Wie Samengesteld gezin van Saar Vandenberghe (45), dramaturg bij Studio 52nd, en haar zoon Adam (11) en Eddy den Boer (51), coördinator daklozeninloophuis

De Kloof, en zijn zoon Sam (9, op de trapeze)

Wat Een sociale huurwoning van 100 m2 in het Centrum, die uitkijkt op de Dam en de Nieuwezijds Voorburgwal

Hoe Saar werd voorgedragen via een vriendin

Sinds 2007

Fijnste plek Eddy: ‘De bank. Even ontspannen en bijkomen.’ Saar: ‘De badkamer. Omdat het daar stil is; de enige plek waar je geen verkeer hoort.’ Sam: ‘Op de trapeze; ik zit bij circus Pretraket.’ Adam: ‘Mijn kamer of achter de piano. Ik heb leren spelen bij leraar Aris.’

Eddy: ‘Vroeger zat hier de voorloper van NRC. Wij wonen op wat toen de buitenlandredactie was. Er zijn oude foto’s van redacteuren die hier achter hun typemachines zitten. Het gebouw is gekraakt in de jaren zeventig, daarna werden het woningen en woongroepen. Er wonen ruim tachtig mensen in het hele gebouw; een community met veel kunstenaars en sociaal betrokken mensen.’

binnenkijken

Saar: ‘We hebben gedeelde ruimtes, zoals het dakterras en een digitale weggeefhoek. Tijdens corona bleek maar weer hoe belangrijk de gemeenschap is. We hielpen elkaar met de boodschappen en andere klusjes. Mijn familie woont in België, dus dan is het heel belangrijk om buren te hebben die bij een rotdag zeggen: kom, neem koffie of een lekker bakje soep.’

Eddy: ‘Wij wonen helemaal bovenin, dus we hebben uitzicht over de daken en kijken op de achterkant van het Paleis op de Dam. Je ziet elke dag wat anders. In de zomer zitten we vaak op ons gezamenlijke dakterras om te kijken naar de zonsondergang.’

Saar: ‘Normaal konden we vanuit ons bed het beeld van Atlas zien – die mis ik wel een beetje nu het dak van het paleis wordt gerenoveerd. Gisteren zijn de godinnen teruggeplaatst. Een van de kronen met nieuw bladgoud is vanaf hier heel duidelijk te zien; prachtig.’

Saar: ‘Ik vind het leuk als dingen in huis een verhaal hebben. De plafondlamp heeft mijn overgrootvader als smid zelf gesmeed.’

Eddy: ‘Ik hecht heel weinig waarde aan bezit, dus ik heb geen band met spullen.’ Saar: ‘Veel van wat we hebben komt uit de weggeefhoek.’

OOK IN DE RUBRIEK THUIS IN DE STAD MET JE BIJZONDERE HUIS? STUUR EEN MAILTJE NAAR REDACTIE@ IAMSTERDAM.COM.

Eddy: ‘Dit is niet echt een woonbuurt. Toerisme, winkels en uitgaan floreren hier vooral.’

Saar: ‘Voor de rust ga ik soms lezen in het Begijnhof. Daar is het echt stil.’

Eddy: ‘Ook lekker: een broodje van Broodje Bert opeten aan de gracht.’

Gekozen familie

In Amsterdam, waar meer dan de helft van de inwoners alleenstaand is, is family steeds vaker framily: een groep vrienden die samen de familierol vervullen. Hoe ziet dat er in

de praktijk uit? ‘Er is altijd wel iemand die mee naar zwemles kan.’

Vrienden worden steeds belangrijker in ons leven’, zegt Beate Völker, socioloog en vriendschapsonderzoeker. ‘Lange tijd bestond ons netwerk vooral uit familie. Nu gezinnen steeds kleiner worden, blijft er meer tijd en ruimte over voor vrienden.’ Dat is vooral zichtbaar in grote steden als Amsterdam, waar meer dan de helft van de inwoners alleenstaand is. We trouwen later, leven vaker alleen en wonen meestal ver van onze familie. Völker: ‘Het oude model past

niet meer bij ons. Je kunt niet op familie terugvallen als werkende ouder, want er is meestal geen opa of oma in de buurt om de kinderen op te halen. Onze vrienden doen dat wel.’

‘Wie gezond oud wil worden, doet er goed aan vrienden te maken’

Renate Hagenouw (39) maakte dat zelf mee toen haar huwelijk eindigde. Haar kinderen waren één en vier jaar oud. ‘Na de breuk veranderde alles. Mijn familie woont in Groningen, dus ik viel terug op mijn

‘Er is geen opa of oma in de buurt om de kinderen op te halen’

vrienden in de buurt. Ze boden ons een bed, hielpen met klussen en verhuizen en pasten op de kinderen.’ Nu heeft ze een stevig vangnet opgebouwd. ‘Zegt de oppas af? Dan bel ik een vriend. Als ik in Groningen had gewoond, had mijn familie een grotere rol gespeeld. In Amsterdam zijn het mijn vrienden die die plek hebben ingenomen.’

IT TAKES A VILLAGE…

Lynn Berger, schrijver en journalist

De correspondent, vindt het een positieve ontwikkeling. ‘Het is tegen onze natuur om het allemaal alleen te moeten doen. We mogen best wat vaker om hulp vragen’, zegt ze. ‘En voor kinderen is het goed om meerdere volwassenen als rolmodel te hebben.’

Meeroudergezinnen passen goed bij die gedachte: Amsterdammers die samen met vrienden of andere volwassenen een kind opvoeden. Ze laten zien dat familie niet alleen uit bloedbanden hoeft te bestaan, maar dat ook vrienden samen een stabiel en liefdevol thuis kunnen vormen. Voor de kinderen van Victor Mentink (46) is dat precies zo. Hij heeft een vriend en twee kinderen met zijn twee beste vriendinnen, die ook een stel vormen.

‘Onze kinderen hebben een enorme familie met opa’s, oma’s, bij

Feiten & cijfers

van de inwoners van Amsterdam is alleenstaand (bron: CBS).

Een gemiddeld sociaal netwerk bestaat uit zo’n

63% 150

mensen, van wie er 5 heel dichtbij staan en 20 goede vrienden zijn.

tantes en ooms van drie kanten. En al onze vrienden zijn betrokken bij de opvoeding’, vertelt hij. ‘Voor ons geldt echt: .’ In deze tijd van drukke agenda’s is dat een groot voordeel: ‘Er is altijd wel iemand die naar de zwemles of

goede vrienden heb je ongeveer nodig om meetbare gezondheidsvoordelen te ervaren.

de middelbare school is het beste moment om vrienden te maken. Iedereen om je heen is dan bezig z’n plek te vinden en iets op te bouwen.

Vriendschappen duren vaak langer dan liefdesrelaties, ook al zie je vrienden vaak veel minder intensief.

GELUKSSTOFJES

Vriendschap is niet alleen een luxe, het is een levensbehoefte. Wie een goed sociaal netwerk heeft, leeft gemiddeld langer, is gezonder en gelukkiger. Het stresshormoon cortisol daalt in de nabijheid van vrienden, terwijl de gelukssto es dopamine en oxytocine stijgen. ‘Leven in een sociaal isolement is net zo slecht als het roken van vijftien sigaretten per dag’, vergelijkt Berger. ‘Wie gezond oud wil worden, doet er goed aan vrienden te maken.’ Völker vult aan: ‘Vriendschappen duren vaak langer dan liefdesrelaties. Ze helpen ons om te ontdekken wie we zijn. Als je je identiteit volledig laat bepalen door je relatie, wie ben je dan nog als het uitgaat? Vriendschappen vormen een stevigere basis.’

Victor – misschien wel kinderen. Ik vind het een raar idee dat je alles in één partner moet vinden.’ Ze kan zich ergeren aan het idee dat familie het allerbelangrijkst is. ‘Bij feestjes wordt gevraagd of ik met mijn partner of kinderen kom. Die heb ik niet. Maar ik heb wel veel vrienden die ik graag zou meenemen.’ Sommigen van hen kent ze al sinds de middelbare school, anderen leerde ze later kennen. ‘Voor mij zijn vriendschappen wat voor andere mensen familie is. Mijn beste vriendin woont in hetzelfde gebouw. Ons leven is sterk met elkaar verweven. We eten elke week samen, gaan samen op vakanties en ik ben een tante voor haar kinderen.’

DE VLUCHTIGE STAD

DE ALLES-IN-ÉÉN-PARTNER

Dat ervaart Karlijn de Blécourt (52) ook. ‘Het mooie aan vriendschappen is de verscheidenheid. Met de een heb je diepe gesprekken, met de ander ga je uit en met de derde heb je – zoals

‘Als je je identiteit laat bepalen door je relatie, wie ben je

dan nog als het uitgaat?’

Amsterdam maakt het zowel makkelijker als moeilijker om vriendschappen te onderhouden. ‘In een grote stad kun je gemakkelijk anoniem en alleen leven,’ zegt Berger. ‘Je hoeft je buren niet te kennen en niemand heeft het door als je aan het vereenzamen bent. Ook wonen veel mensen maar een paar jaar in de stad. Dan ontstaat er plotseling een gat in je vriendengroep. Ondertussen denken nieuwkomers: ik ga geen moeite doen, want het is toch tijdelijk.’ Toch vindt er een verandering plaats. Amsterdammers zoeken steeds vaker actief naar een gemeenschap. ‘Er is behoefte om de anonimiteit achter ons te laten’, zegt Völker. ‘Hardloopclub, sportclub, het vaste

gekozen familie

4x vrienden maken

GA RENNEN Heel populair zijn sociale hardloopgroepen. Bij Untitled Run Club ren je door het Oosterpark en drink je daarna samen koffie bij YUSU. Ook de Sunday Run Club in Vondelpark is een makkelijke plek om vrienden te maken.

GA ZINGEN Koren zijn er voor alle leeftijden en in alle genres – een perfecte plek om nieuwe vrienden te maken. Inspiratie nodig? In de vorige editie van de Uitkrant hebben we er een heel artikel aan gewijd: check het novembernummer op issuu.com/iamsterdam.

GA SAMEN ETEN Schuif aan bij een aanhaakdiner speciaal bedoeld om nieuwe mensen te leren kennen. Bijvoorbeeld bij R. de Rosa in de Jordaan, tijdens de buurtmaaltijd van de Verbroederij of in Resto VanHarte. Of meld je aan bij & the Table, een Amsterdams concept waarbij iemand thuis een diner organiseert en onbekenden een plekje kunnen boeken aan tafel. Vaak is er een thema om over te kletsen.

GA DATEN Datingsapp hebben vaak een aparte ‘friends modus’. En het platform Vibend matcht vriendenzoekenden in een Amsterdams café.

bakkerijtje. Mensen proberen zo toch een gemeenschap te vinden.’

Volgens de Amerikaanse communicatiewetenschapper Je rey A. Hall kost het zo’n 45 uur om van een kennis een vriend te maken en nog eens 50 uur extra om van zo’n vriend een ‘betekenisvolle’ vriend te maken. Beste vrienden worden? Dan komt daar nog 100 uur bovenop. Waar haal je die tijd vandaan als je niet langer op school zit of studeert?

Renate Hagenouw ging bij een koor. ‘Het heeft me geholpen om te investeren in mijn netwerk en nieuwe vrienden te maken.’ Karlijn de Blécourt brengt veel tijd door in de sportschool. ‘Daar is altijd wel iemand om een praatje mee te maken. Een paar van hen zijn echte vrienden geworden, met wie ik ook op vakantie ga.’

WOONGROEP

Ook Jeroen Creuwels herkent de behoefte om ergens onderdeel van uit te maken. Hij woont al dertig jaar in een woongroep. ‘We werken samen in de tuin, verbouwen groenten en houden kippen. Dat schept een band. De kinderen groeien op met ontzettend veel aandacht en liefde van iedereen in huis.’ Jeroen ziet woongroepen dan ook als het beste wapen tegen de eenzaamheid, die ook in Amsterdam groot is. ‘We helpen elkaar en houden een oogje in het zeil. Ik wens iedereen zo’n sociaal vangnet.’

‘Veel mensen gaan na een paar jaar de stad uit. Dan valt er een gat in de vriendengroep’

HELDENDAAD

Met Heldendaad vertelt theatermaker Nelgina Khensani van Leeuwen haar autobiografische verhaal rondom de complexe realiteit van interculturele adoptie. Aan de hand van het verhaal van twee geadopteerde zusjes neemt ze je mee op een persoonlijke reis vol hoop, pijn en acceptatie. Een openhartige blik biedt op wat adoptie werkelijk met zich meebrengt.

9 januari in Theater Bellevue, 5 maart in Bijlmer Parktheater

‘Ik word gezien als een Brabantse, maar ook weer niet helemáál.’

Sarah Janneh (pag. 24) over haar gelauwerde voorstelling Brabo Leone, opgroeien in Oisterwijk, ‘privéverdriet’ en haar familie in Sierra Leone.

In het hoofd van Jasper

Voor Jasper is het leven net een musical: voorspelbaar, met vaste patronen en natuurlijk een happy end. Alex Klaasen liet zich voor Stoornis of my life inspireren door zijn eigen broer, die autisme heeft.

Links: Jim Bakkum, Alex Klaasen en Kim-Lian van der Meij.

Midden: Iris Bakker.

Rechts: Bakkum en Klaasen als broers Willem en Jasper.

theater

Stoornis of my life

17 december

t/m 4 januari

DeLaMar

Alex Klaasen wilde al langer een musical maken, maar het kwam er niet van. Ook had hij het idee om ‘ooit’ een voorstelling te maken over zijn autistische broer. Waarom die twee niet combineren?

Klaasen: ‘Het leek me interessant om vanuit het perspectief van iemand met autisme een musical te maken. Veel mensen met autisme hebben behoefte aan vaste structuren. En laat dat nou net kenmerkend zijn voor een musical: die begint met een openingslied, gevolgd door een ‘I want you’-song, een pauzefinale, een ‘eleven o’clock-number ’ (het lied vlak voor de echte finale, red.), enzovoort. Ik dacht: als ik nu als hoofdpersoon een musicalfan opvoer die heel erg denkt in structuren, kan ik laten zien hoe dat werkt in het hoofd van een autistisch persoon. Waarbij opgemerkt: autisme is natuurlijk een breed begrip, niemand met autisme is hetzelfde.’

Klaasen is creative producer, schreef het script én speelt de hoofdrol van Jasper (niet de echte naam van zijn broer). ‘Hij is bijna twee jaar ouder dus we hebben als kinderen veel samen gespeeld. Hij is pas later gediagnosticeerd; vroeger had-ie gewoon wat eigenaardigheden, zoals iedereen. Nu woont hij in een woongroep met acht huisgenoten. Hij vindt het leuk dat ik een musical over zijn leven maak, eervol.’

LIEFDESVERHAAL

In de deels fictieve voorstelling overlijdt hun moeder, die er altijd voor gezorgd heeft dat alles goed ging in Jaspers leven. Zijn broer Willem neemt de regie over, maar dat blijkt geen goed idee. ‘Jasper moet niet alleen zichzelf redden, maar ook zijn broer duidelijk maken dat hij zich met zijn eigen zaken moet bemoeien.’

In elke musical komt natuurlijk ook een love story voor, in dit geval tussen Willem (gespeeld

door Jim Bakkum en Soy Kroon) en Jaspers zorgbegeleider (Kim-Lian van der Meij en Noortje Herlaar). ‘In het begin mogen zij elkaar totaal niet, later bloeit er toch iets op.’

MÉÉR DAN AUTISME

Voor de muziek richtte Klaasen zich tot Peter van de Witte. ‘Ik vroeg hem muziek te maken zoals het mogelijk zou klinken in het hoofd van iemand met autisme: hier en daar een gekke zijweg, een onverwacht ritme. Het is een misverstand dat musicals makkelijke muziek moeten hebben, luister maar eens naar Stephen Sondheim.’

Vergis je trouwens niet: dit is géén musical over autisme. ‘Het gaat ook over twee broers, over je ouders verliezen, over een mooie vriendengroep, over de liefde en nog veel meer. Er zit lucht en humor in. Je komt er gegarandeerd vrolijker uit dan je erin ging.’

mis deze niet

I CAPULETI E I MONTECCHI

Een paar maanden na het romantische ballet Romeo en Julia is er nu I Capuleti e i Montecchi, met muziek van Bellini. In deze nieuwe enscenering van regisseur Tatjana Gürbaca ligt de nadruk niet zozeer op de onmogelijke liefde tussen twee jonge mensen, maar op de daaropvolgende spiraal van geweld en schuld.

7 t/m 28 december, Nationale Opera & Ballet

WEG VAN DIT FEESTJE

Theatermaker en muzikant Gerson Main neemt je mee naar een verzorgingshuis in Weg van dit feestje, een ontroerende voorstelling over ouder worden, spijt hebben, dromen en afscheid nemen. Een muzikaal feest dat generaties verbindt.

15 t/m 17 januari in Podium Mozaïek, 11 t/m 28 februari in Theater Bellevue, 11 en 12 maart in Bijlmer Parktheater, 4 juni in De Kleine Komedie

TRUT

‘Waar populisten angst zaaien, laten wij zien hoe vrouwen met lef vaak worden weggezet als hysterisch’, aldus Club Lam. Trut is een feministische pop-opera, een muzikale ode aan de waarzegsters van deze tijd. Een explosieve mix van theater, muziek, poëzie en satire, met onder meer Ella Kamerbeek (foto) als Ophelia.

4 t/m 10 december, Frascati

kunst & vermaak krant

Wereldband

Er zijn weinig thema’s die voor zo veel verdeeldheid zorgen als migratie. De band De Niemanders zoekt samen met vluchtelingen muzikale verbinding.

De term asielzoekers is beladen, maar achter dat woord gaan gewone mensen schuil van wie de stem vaak niet gehoord of zelfs onderdrukt wordt. In asielzoekerscentra vonden de muzikanten Rocco Ostermann, Wout Kemkens en producer Rick Wiegerinck een heleboel getalenteerde vluchtelingen die op het podium hun ervaringen en hun cultuur delen. ‘Het is een geweldige kans om de taal te leren en mensen te ontmoeten’, vertelt de uit Syrië gevluchte operazanger Awn Maarof. ‘Het betekent heel veel voor mij, want ik kan mijn verhaal kwijt. Deze band is mijn familie.’

Samen met de muzikale vluchtelingen is een album gemaakt en de liveshows zijn een groot succes. ‘Ze hebben ook mijn leven veranderd’, zegt Ostermann. ‘In mijn hele carrière als muzikant heb ik nog nooit zoiets bijzonders ervaren.’ Maarof hoopt dat er door de optredens meer begrip voor asielzoekers ontstaat. ‘We moeten vluchtelingen als mens zien en ook als mensen met elkaar communiceren, zonder vooroordelen over religie, huidskleur en land. Deze band geeft ons de kans om onze kant van het verhaal te vertellen.’

14 december Paradiso

Heksenjacht

Manosphere en femicide zijn weliswaar moderne termen, maar de voorstelling

The witch’s mark toont aan dat vrouwenhaat een pijnlijke historie heeft.

Het Amsterdamse collectief Belle and The Beats, dat muziek combineert met theater, dans en visuele effecten, trekt een verband tussen middeleeuwse heksenjachten en hedendaagse vrouwenhaat. Zangeres en artistiek leider Isabel Zoeteweij vond haar inspiratie voor The witch’s mark onder meer in het vijftiendeeeuwse boek Heksenhamer. ‘Dat kreeg een vlucht door de uitvinding van de boekdrukkunst en ging soort van viral. Met die heksenjachten probeerde men vrouwen die zich uitspraken of die eigengereid waren de mond te snoeren. Dat zie je ook nog terug in onze tijd. Vrouwen worden bijvoorbeeld meer

beoordeeld op hun uiterlijk of wat ze dragen dan mannen.’

De show bestaat uit drie aktes en bevat zowel muziek van het nieuwe album Dancing with the devil als speciaal voor de voorstelling gemaakte songs. Kleding uit de BDSM-cultuur vertegenwoordigt de machtsverhouding tussen mannen en vrouwen, maar staat ook symbool voor zelfbeschikking, legt Zoeteweij uit. ‘Wat betekent het om te kijken naar het lijden van een ander? Na de try-outs hoorde ik dat het voor vrouwen heel empowering was, terwijl het voor mannen wat ongemakkelijk voelde.’

12 en 13 december

Door Open Space

AFLEVERING 37:

WAARIN CINDY LEERDE OVER DE HAARLEMMERPOORT

Ik was laatst in een leuk tentje’, vertelde ik iemand tijdens een zitverjaardag.

‘Het zat in dat Arc de Triomphe-achtige gebouw, op het Haarlemmerplein.’

De man keek me verbaasd aan.

‘Je bedoelt de Haarlemmerpoort?’ ‘Verdomd’, zei ik. ‘Nooit geweten dat het zo heet.’

‘Maar je woont toch al je hele leven in Amsterdam?’

‘Ja’, zei ik. ‘En ik heb het woord Haarlemmerpoort wel eerder gehoord, maar me nooit gerealiseerd dat men het over dat specifieke gebouw had.’

Ik vond het troostend dat deze persoon pas op dit moment merkte dat ik een beetje dom ben. We spraken verder over de Haarlemmerpoort, en het feit dat het natuurlijk ooit een poort was in de stadsmuur, waarvandaan je naar Haarlem kon wandelen, of hobbelen op je paard.

Het gebouw is helemaal opgeknapt, waarbij helaas een aantal huurders moest ophoepelen, en nu zit daar onder andere De Willem. Aan de ene kant van de poort is het een restaurant, aan de andere een eetcafé. Eetcafés zijn met mijn budget het hoogste wat ik kan bereiken.

De dag dat ik met een vriendin De Willem bezocht, waren we eerst naar een nieuw museumpje geweest op het Westergasfabriekterrein, De Villa, gevestigd in een historisch pand bij de ingang van het park. Een paar reclamejongens schijnen het te zijn begonnen. De vriendin zei dat het de ‘Voorlinden van Amsterdam’ zou moeten zijn. Dat vond ik een aantrekkelijk vooruitzicht, los van het feit dat ik nog nooit in de originele

Voorlinden ben geweest omdat dat nu eenmaal niet in Amsterdam is. We vonden De Villa leuk, maar mensen die niet van traplopen houden, kunnen het beter mijden.

Snelwandelend door de stromende regen bereikten we het café. Zij bestelde mousserende wijn, ik een mousserend pilsje.

‘Welk kunstwerk vond jij het mooist?’ vroeg ze.

‘Dat grote, viezige lichtblauwe ding op de zolder,’ zei ik.

‘Wat vond je er mooi aan?’

‘Poeh, ja, weet ik veel.’

Over kunst praten gaat me nooit zo goed af.

Ik ben meer geschikt voor gesprekken over het leven en dan met name hoe teleurstellend het is.

IN DE CITY

Cindy Hoetmer (58) is schrijver. Ze is geboren en opgegroeid in Amsterdam en gaat hier nooit meer weg.

Ontspannen keek ik rond in het café. De bar was van marmer en deed Frans aan. Er waren grote ramen die, ondanks het weer, een beetje openstonden.

Ik laafde me aan de knappe, jonge mensen waar de uitspanning mee vol zat. De tafeltjes stonden wat dicht op elkaar, maar ik vond het niet erg om af en toe een elleboog in mijn ribbenkast te krijgen.

Buiten regende het nog steeds, maar gelukkig hoefde ik niet naar Haarlem te lopen.

Niks te verbloemen

In het nieuwe Suriname Museum wordt de hele geschiedenis van het land tot leven gewekt, van de VOC-tijd en Desi Bouterse tot sporthelden (Gullit!) en het traditionele gerecht moksi alesi.

Door de zijdeur aan de Zeeburgerdijk ben je meteen in het oerwoud. Tussen het vogelgekwetter staren vanuit een vitrinekast een rolstaartbeer en een harpij-uil met glazen ogen keihard terug naar de bezoeker. Een poema staat achter een koordje, anders aaien de kinderen hem helemaal kaal, zegt projectleider Ingrid Lochem. Ze werkt nauw samen met de museumoprichters Vincent Soekra en Jan Gerards en leidt me rond door het oude schoolgebouw van 1300 vierkante meter. Hoe breng je zo’n groot land met zo veel bevolkingsgroepen en geschiedenis tot leven?

GENEESKRACHTIGE WORTELS

De samenstellers van de tentoonstelling Meet Su, meet us hebben het hoofd koel gehouden. Nergens word je overdonderd en toch kom je gaandeweg heel veel te weten over Suriname, dat land waar onlangs diep in de binnenlanden nog raadselachtige inscripties in steen ontdekt

zijn. En waar in het oerwoud een grote hoeveelheid geneeskrachtige planten en wortels te vinden is. Zaal voor zaal krijgt elk onderwerp en elke bevolkingsgroep aandacht. Er zijn overal inleidende video’s en cultuurgidsen, een soort Wikipedia, zegt Ingrid. Die mogelijkheid om je rustig in een onderwerp te verdiepen geeft het museum een fijne, educatieve sfeer.

SLAVENSCHIP

Niet dat je altijd met een kalme blik door de zalen loopt. De VOC-tijd krijgt terecht ruime aandacht, waarbij het verband tussen de slavenhandel en de Amsterdamse grachtenhuizen niet ongenoemd blijft. Gouverneur Van Aerssen Sommelsdijck liet bij zijn eerste voet aan wal in 1683 meteen inheemse dorpen platbranden. De mannen die dat overleefden, liet hij doodknuppelen. Ook is in een minutieus nagebouwd slavenschip te zien hoe benauwd zo’n vooronder vol menselijke ‘koopwaar’ eruitzag.

Eenmaal boven banen we ons een weg langs alle bevolkingsgroepen: Creolen en Hindostanen, maar ook Joden die in de zeventiende eeuw via Brazilië voor hun godsdienstvrijheid naar Suriname trokken. Ook interessant: de Boeroes, straatarme Drentse immigranten die in de negentiende eeuw in Suriname gingen ‘boeren’. Hun afstammelingen zijn nu trotse Surinamers. De zolderetage is heel divers, van een Surinaams kookhuisje voor kinderen tot Desi Bouterse en zijn militaire dictatuur, want er wordt niets verbloemd hier. En muziekvideo’s! Je gaat swingend de trap weer af.

Neem rustig de tijd voor dit museum, want er is veel te zien en te leren. Iedereen zal zijn eigen voorkeur hebben. Voor mij: het wassen beeld van verzetsheld Boni en de prachtige maquettes en diorama’s. En de aardige vrijwilligers bij de ontvangstbalie.

mis deze niet

BUILDING BLACK CIVILIZATIONS

Lego zoals je het nog nooit hebt gezien! Ekow Nimako bouwde met meer dan één miljoen zwarte steentjes een zeven meter lang futuristisch landschap langs de Nijl. Nimako is een belangrijk kunstenaar binnen het Afrofuturisme, waarin zwarte beschavingen niet langs de zijlijn staan maar het middelpunt vormen. Mochten je handen jeuken: er liggen tienduizenden Legostenen voor je klaar.

THERE’S ALWAYS ANOTHER TWIST

Kunstenaar Minne Kersten liet zich inspireren door de spiraaltrappen van de Oude Kerk. We zien een multimedia-installatie die gaat over duisternis, religieuze extase, geesten en verschijningen; een hedendaags visioen met moderne middelen. In de hoge zijruimtes wordt dat wat je niet ziet zichtbaar met behulp van filmprojecties, geluiden en licht en schaduw, zoals bij een negentiendeeeuwse toverlantaarn.

NOT MY SOUL

Is er verband tussen slavernij in Suriname en slavernij in de oudheid? Een vraag waar deze samenwerking van Allard Pierson met het Nationaal Slavernijmuseum een antwoord op probeert te geven. We zien zowel antieke voorwerpen als vrijlatingsbrieven uit de koloniale tijd, gecombineerd met hedendaagse kunst waarin slaafgemaakten alsnog een gezicht krijgen.

Onder hypnose

Als cultuurliefhebber kom je soms gezelschappen tegen waarvan je meteen weet: deze ga ik volgen. Voor chef redactie

Sara Madou is dat dansgezelschap Club Guy & Roni.

AHope 19 t/m 21

december, ITA

l in 2016 zag ik het werk van Club Guy & Roni voor het eerst. Tijdens Oerol Festival speelden ze Mechanical ecstasy, waarin de sfeer van de iT en Roxy werd nagebootst. Voor iemand die dit tijdperk tot haar grote spijt net gemist heeft, een intrigerend concept. Midden op de dag, terwijl buiten de zon scheen, voelden we ons daar broodnuchter tóch high, dankzij de dansskills van het gezelschap. De hypnotiserende sfeer die hier werd ervaren, bleek ook in de jaren daarna kenmerkend voor dit volledig eigenzinnige, Groningse gezelschap. Neem Bad nature, waarmee ze de afgelopen maanden hebben getourd (nog tot 13 december te zien op diverse plekken in het land). In een onderzoek naar de band tussen mens en natuur wordt een combinatie gebracht van intense beats, een knap uitgevoerd spel met licht en getalenteerde dansers die perfect op elkaar zijn

ingespeeld. Ieder krijgen ze hun moment om te shinen en telkens dwalen je ogen af naar weer een andere danser, die zich vol overgave in zijn of haar bewegingen en spel stort.

MODERNE DANS OP Z’N BEST

Club Guy & Roni, onder artistieke leiding van Roni Haver en Guy Weizman, werkte voor Bad nature samen met Australasian Dance Collective. Het is onderdeel van The Human Odyssey, een project waarbij gezelschappen van buiten Nederland worden betrokken bij het werk van de Groningers.

Mocht je al houden van moderne dans, of het graag willen proberen, dan is dit dé tip voor op je wishlist. Hun nieuwe voorstelling Hope gaat over macht, twijfel en waarheid. In samenwerking met NITE (ook uit Groningen) en Thalia Theater Hamburg belooft het weer een meeslepende, krachtige performance te worden.

Vergeten buit

Best onhandig als jij een bank hebt beroofd en je broer, die als enige weet waar het geld ligt, gelooft dat hij John Lennon is. The last Viking is een heerlijk originele comedy.

Vlak voordat hij wordt opgepakt vraagt bankovervaller Anker (Nikolaj Lie Kaas) zijn oudere broer Manfred (Mads Mikkelsen) om de buit goed te verstoppen. Wanneer Anker na vijftien jaar celstraf weer bij zijn broer op de stoep staat, is er één probleem. Manfred denkt dat hij een Viking óf John Lennon is, en heeft geen idee van een zak met geld. Dus vertrekt Anker met zijn broer naar hun ouderlijk huis, nu een Airbnb, in de hoop zijn geheugen wat op te frissen.

De komedies van de Deense filmmaker Anders Thomas Jensen voelen altijd als kleine cadeautjes, vol bijzondere personages, vreemde situaties en af en toe wat grof geweld. Dat brute geweld komt hier vooral van ‘Friendly’ Flemming (denk: vriendelijke Frans), een collegaovervaller die vindt dat hij meer recht heeft op Ankers aandeel van de buit. Maar achter alle gekte schuilt stiekem een klein hartje.

HAMNET

Krachtig drama over hoe liefde en verlies Shakespeare inspireerde tot het schrijven van Hamlet. Toch speelt Shakespeare maar een bijrol. Zijn vrouw Agnes (Jessie Buckley) is het kloppende hart. vanaf 22 januari

AMSTERDAMNED II

Bijna veertig jaar na Amsterdamned kleuren de grachten opnieuw bloedrood. Dus slaat rechercheur Tara Lee (Holly Mae Brood) de handen ineen met oudgediende Eric Visser (Huub Stapel). vanaf 4 december

FOLKTALES

Docu over een groep jongvolwassenen in het puntje van Noorwegen, die ervoor kiest om een jaar te overleven in de Arctische wildernis. Een van hen is de achttienjarige Romain uit Groningen. vanaf 1 januari

Zangeres en actrice Sarah Janneh

Lange tijd heb ik me verloren gevoeld’ ‘

Als je de gouden stem van Sarah Janneh (31) hebt gehoord, vergeet je die nooit meer. Niet gek dus dat de kaartjes voor haar solovoorstelling Brabo Leone als een trein gaan. ‘Dit is de eerste keer dat ik volledig als mezelf op het podium sta.’

Met een açai bowl als ontbijt zit Sarah Janneh voor het beeldscherm, vanuit haar woonplek in Groningen. Daar woont ze de helft van het jaar, als ze niet in Amsterdam is, omdat het de thuisplek is van haar theatergezelschap Nite. Vorig jaar speelde ze in theaterhit Nachtwacht en nu zit ze vol in de voorbereidingen voor Brabo Leone, haar voorstelling over onder andere het gevoel nooit ergens bij te horen. Ze groeide op in Brabant, waar haar ouders elkaar ontmoetten in het azc – haar vader als vluchteling uit Sierra Leone, haar moeder als vrijwilliger. Het huwelijk hield geen stand en Sarah zag haar vader soms wel en soms niet. Toen hij ziek werd, keerde hij terug naar Sierra Leone om daar te sterven.

Je woont in Amsterdam en Groningen. Wat zijn de grootste verschillen?

‘Amsterdam is mijn thuis, maar Groningen is ook heerlijk. Ik ben opgegroeid in een Brabants dorp, met de helft van mijn familie op een paar minuten lopen. Dat gevoel herken ik in Groningen een beetje. Ik weet nog goed hoe onpraktisch ik het vond toen ik ging studeren aan de toneelschool in Amsterdam en vanuit het centrum naar Lelylaan moest fietsen. Echt hoor, dat is een halve wereldreis als je gewend bent dat alles om de hoek ligt.

Mis je Amsterdam als je in Groningen bent?

‘Nee, maar dat komt volgens mij omdat ik ze allebei nog heb. Een tijdje dacht ik: weet je wat,

ik koop gewoon een huis in Groningen. Daar kan ik het tenminste nog betalen. Maar het viel me toch echt te zwaar om afscheid te nemen van Amsterdam. Mijn eigen buurt, CentrumOost, is perfect. Veel van mijn vrienden wonen er. Heb ik toch een soort dorpje in de stad, met mijn eigen mensen.’

Brabo Leone is je eerste solovoorstelling. Hoe gaat het tot zover?

‘De repetities waren doodeng. Het project heeft een flinke aanloop gehad, ik ben er al twee jaar mee bezig. Eerst zou ik vier liedjes doen met alleen een vibrafonist, toen zes met een band, en nu zijn het er vijftien, met verhalen tussendoor. Het is gewoon een echte show geworden. Ik ben naar Sierra Leone en Ghana geweest, om onderzoek te doen naar mijn roots en muziek te maken. Dat komt allemaal samen.’

Waarom wilde je die reizen maken?

‘Ik ging naar het graf van mijn vader, die is vier jaar geleden overleden in Sierra Leone. We hadden een ingewikkelde verstandhouding, ik had hem al een tijd niet gezien toen hij ziek werd. De voorstelling heet Brabo Leone, omdat het gaat over de twee kanten die ik in me draag. Bicultureel zijn, bij de witte mensen je te zwart voelen en bij de zwarte mensen te wit. Ik word gezien als een Brabantse, maar ook weer niet helemáál. Die andere kant kende ik niet goed. Eerst ging ik naar Ghana, om daar muziek te maken. Muziek was iets dat mijn vader en mij <

kunst & vermaak krant

SARAH JANNEH

• Werd geboren op 9 januari 1994 in Oisterwijk.

• Studeerde muziektheater in Tilburg en daarna de toneelschool in Amsterdam.

• Was op tv te zien in o.a. Het klokhuis, Wie is de Mol?, Tropenjaren en Koningshuis The Musical Ook speelde ze in films als Soof 3 en De z van zus

• Schrijft columns voor het tijdschrift &C

• Werd door de Volkskrant uitgeroepen tot acteertalent van 2025.

• Woont in Amsterdam én in Groningen.

• Staat met Brabo Leone op 10 december in het Bijlmerpark Theater, 17 december in de Meervaart, 31 januari in Podium Mozaïek én 14 en 15 februari in Bellevue.

bond, daar wilde ik sowieso iets mee. Vervolgens heb ik in Sierra Leone zijn graf bezocht en voor het eerst familie daar ontmoet – dan maar meteen álles aangaan. Ik voelde ook dat het daar tijd voor was.

Lange tijd heb ik me verloren gevoeld: waar hoor ik eigenlijk bij?’

In een recent interview in Volkskrant magazine zei je dat er een enorm feest was georganiseerd toen je arriveerde op de plek waar je vader vandaan kwam.

‘Ik kan eerlijk gezegd niet in woorden uitdrukken hoe dat voelde. Mensen die ik nog nooit had ontmoet en me dan zó verwelkomden. Ze hadden er onwijs veel tijd en energie in gestoken. Er hing langs de snelweg zelfs een banner met mijn gezicht erop en ‘Welcome home Sarah Janneh’. Maar ik dacht ook wel: wat gebeurt hier? Als je denkt even kalm een drankje met wat familie te drinken, is dat wel schakelen.’

‘Ik wil sowieso iets teruggeven aan Sierra Leone, op wat voor manier dan ook’

Zou je vaker terug willen?

‘Ik wil sowieso iets teruggeven aan Sierra Leone, op wat voor manier dan ook. Maar het is emotioneel gezien heel beladen voor mij om daar te zijn, dus geen kwestie van: ik ga even relaxed vakantie vieren. Ik vind het ook spannend hoe een tweede contact met de familie daar gaat zijn, als je voorbij die eerste shock bent. Maar het graf van mijn pa is daar, dus ze gaan me er absoluut terugzien.’

Het klinkt pittig om dan nu, in je voorstelling, zo veel bezig te zijn met dit onderwerp.

‘Dat had ik wel een beetje onderschat. Net zei ik nog tegen mijn agent: ‘Ik sta nu eerder op

interview

standje janken dan op holadijee.’ Het is niet makkelijk om steeds terug te halen hoe je bij het graf van je vader staat. Ik ben iemand die moeilijke onderwerpen en emoties het liefst wegstopt, maar dat gaat nu niet. Toch denk ik dat het privéverdriet er straks wat meer vanaf gaat, tijdens het performen. Maar verdriet is gewoon grillig. Bovendien is dit de eerste keer dat ik volledig als mezelf op het podium sta – superkwetsbaar. Soms komt dat als een bus van links opeens keihard binnen.’

Op social media deel je veel over de nummers die je maakt. Je brengt de muziek ook uit, toch?

‘Ja, er komen nu een aantal nummers op Spotify. Ik wilde niet dat de muziek zou verdwijnen na deze voorstelling. Van huis uit ben ik zangeres, daarna kwam het acteren pas. Dus dit voelt heel natuurlijk.’

Een paar jaar geleden was je nog een soort goed bewaard geheim, maar opeens lijk je overal te zijn. Voelt dat voor jou ook zo?

‘Ik zat in Wie is de mol? en cureerde een eigen aflevering van Groenteman op zondag, daar kreeg ik veel reacties op. Maar verder: geen idee. Ik doe ook maar wat ik leuk vind. It’s working, blijkbaar. Misschien is dat trouwens nu wel meer dan ooit zo: dat ik doe wat me gelukkig maakt, en dat mensen dat voelen. Ik neem geen dingen klakkeloos aan, het moet écht passen.’

Bespreek je ook met familie wat je maakt?

‘Wat mijn moeder vindt, vind ik heel belangrijk, maar ze is altijd trots. Al zing ik ‘poep, poep, poep’, dan staat ze nog te klappen. Maar in Brabo Leone zit een nummer dat over haar gaat, dus ik vond het superbelangrijk dat ze zichzelf daarin herkent. Natuurlijk heb ik mijn eigen ervaringen, maar ik vertel ook háár verhaal, en dat van mijn vader. Dus het moet wel kloppen.’

Méér zichtbaarheid betekent vaak ook méér kritiek. Herken je dat? Bijvoorbeeld als je vertelt dat Brabant niet altijd verwelkomend is naar mensen zoals jij of je vader?

‘In Oisterwijk zijn ze vooral trots omdat iemand die daar geboren is, op tv komt. Maar online hebben mensen altijd wel wat te zeggen. Na het interview in de Volkskrant kreeg ik opmerkingen als: ‘voor deze zwarte vrouw is het weer niet goed genoeg.’ Dat soort dingen zijn er altijd. Dat ik denk: hoe kun je dit

zeggen, vanachter je laptopje? Reageren heeft natuurlijk geen zin, maar die anoniempjes… het is en blijft bizar.’

Hoe is jouw band met Brabant tegenwoordig?

‘Mijn hele familie woont er nog. Ik verheug me nu al op de dagen dat ik in Tilburg moet spelen – lekker de avond ervoor bij ons mam slapen. Ik mis mijn familie enorm. Al die verjaardagen en bruiloften waar ik niet bij kan zijn door mijn werk; vreselijk. Ze zullen er nooit wat van zeggen, toch voel ik me schuldig. Maar goed, na een paar dagen Brabant wil ik ook wel weer graag terug naar de stad.’

In hoeverre pas je je leven verder aan, als je op tournee bent?

‘Ik ben nu al twee maanden niet aan het roken of drinken, sport vaker en lig om zeven uur al op de yogamat. En goed voor mijn stem zorgen natuurlijk. Zangles, dagelijks aan de stomer hangen en met een bubbelslang water gorgelen. Mijn sociale leven ligt totaal op zijn gat. Ik ben zelfs aan het schilderen geslagen om iets te doen te hebben. Hoewel het een fucking saai leven is zo, heeft het ook wel wat. Tijdens mijn première mag ik wel twee glazen drinken, heb ik met mezelf afgesproken. En ik schat de kans klein in dat ik na de tour braaf alcoholvrij blijf leven – er zijn grenzen.’

Wat maak je dan als je schildert?

‘Ik bak er geen ene moer van, het is echt chaos. Dan kijk ik op TikTok een filmpje over hoe je iets maakt, maar dat moet je natuurlijk laten drogen. Nou, ik zit daar veel te snel overheen te schilderen. Het resultaat slaat nergens op, maar het helpt me om mijn hoofd even uit te zetten.’

Hoe hoop je dat mensen na Brabo Leone naar buiten lopen?

‘Ik hoop vooral dat ze een heel mooie avond hebben gehad. En dat ze voelen dat we allemaal maar wat doen in het leven. Niemand heeft het uitgevonden, we hebben meer met elkaar gemeen dan je denkt. In Ghana ontmoette ik iemand met wie ik muziek maakte. Ik zei tegen hem: ‘Ik voel me altijd zo verloren, als een lost soul.’ En zijn reactie was heel nuchter en mooi tegelijk: ‘Overal ter wereld zijn mensen verloren en als we dat nou eens durven toe te geven aan elkaar, wordt het een stuk minder zwaar.’ Dus ik hoop anderen mee te nemen in dat gevoel. Je hoeft het niet alleen te dragen.’

In het nieuwe Move Lab van Move Amsterdam zijn kinderen uitvinder, ontwerper en testrijder tegelijk. Hier draait alles om experimenteren in de wereld van auto’s, fietsen en verkeer.

tekst Pauline Arkesteijn i.s.m.Move Amsterdam

Let’s move!

In het Move Lab ga je niet kijken, maar dóén. Kinderen (6-12 jaar) bouwen hier hun eigen auto, testen hun reactiesnelheid en leren hoe het is om zelf de weg op te gaan. De tentoonstelling laat zien hoe bewegen, techniek en creativiteit samenkomen. En hoe leuk leren over mobiliteit kan zijn. Het Move Lab is opgezet als een echt laboratorium en bestaat uit twee zones. In The Making Of kruipen jonge bezoekers in de huid van een ontwerper. Ze bouwen hun eigen voertuig en ontdekken wat er allemaal komt kijken bij design en techniek. In Streetwise draait het om slim en veilig bewegen in de stad. Hoe red je je tussen al die fietsers, auto’s en voetgangers?

De drukke stad

Tijdens het bezoek zien kinderen dat alles altijd in beweging is. Hoe je naar school gaat, hoe spullen worden bezorgd of hoe steden zich aanpassen aan de toekomst: het heeft allemaal invloed op hun dagelijks leven én op de wereld om hen heen. Zo leert het Move Lab kinderen spelenderwijs nadenken over hoe we samen bewegen, nu en later. Gemiddeld duurt een bezoek zo’n anderhalf uur. Honger gekregen van al dat testen? Vergeet niet een lekkere pitstop te maken bij het naastgelegen Wils Bakery Café.

Move Lab is open op woensdag van 13.00 tot 17.00 uur en in het weekend van 10.00 tot 17.00 uur, move.amsterdam

MOCA AMSTERDAM

Het verhaal van Moca Amsterdam begon op een steenkoude dag op de Albert Cuypmarkt, zo valt te lezen op hun eigen website. De initiatiefnemers hadden zó veel zin in warme chocolademelk dat ze nu om de hoek een pop-upzaak zijn begonnen, geïnspireerd door Parijzenaren die croissants in hun drankje schijnen te dippen. Kom langs en proef de hippe chocolademelksmaken (met matcha en kokosmelk bijvoorbeeld, of marshmallows) of warm op met de oude, vertrouwde variant, die heel toepasselijk De Amsterdammer is genoemd.

‘De waarde zou 120 euro zijn, maar ik kwam op niet meer dan 50 euro uit.’

De commerciële adventskalender is booming: elk merk heeft z’n eigen uitpakdoos. Maar is het ’t ook waard? (pag. 30)

Eerste van der Helststraat 27, @moca.amsterdam

Wat je ook steeds vaker ziet

AFTELLEN MAAR!

Villeroy & Boch

DGall & Gall

Bier, kunst, hondensnacks, seksspeeltjes: je kunt het zo gek niet bedenken of er bestaat tegenwoordig een adventskalender van. En Amsterdamse merken doen volop mee. Geldklopperij of goede deal?

tekst Kim van der Meulen

enk je bij een adventskalender aan een stuk karton met 24 chocolaatjes, waarvan je er dagelijks één opsnoept tot het kerst is? Het kan avontuurlijker. Er komen elk jaar nieuwe adventskalenders bij, de ene nog luxueuzer of opvallender dan de andere. Zo verkoopt Dior een luxe exemplaar met parfum, make-up en huidverzorgingsproducten.

Pedigree-adventskalender met snacks voor je hond (€ 19,95)?

EMOTIONELE BAND

De prijs: 650 euro. En da’s nog een koopje vergeleken met de kalender van sieradenmerk Ti any & Co. Die kost bijna 97.000 euro (!) en bevat onder meer een ketting van achttienkaraats goud. Gelukkig zijn er volop betaalbare opties. Denk aan de Yogi Tea-kalender met 24 theezakjes (€ 12,99), de MyMuesli-kalender met 24 soorten muesli (€ 69,95) en Hema’s Takkie-en-Siepie-kalender met stickers en knutselspullen (€ 34,99). Of wat dacht je van een

De eerste adventskalender werd halverwege de negentiende eeuw gemaakt, toen nog zonder snoep of cadeaus. Er zaten plaatjes van het kerstverhaal achter, die kinderen in de juiste volgorde konden opplakken. Zo leerden ze spelenderwijs over kerst. In de jaren zestig, toen de ontkerkelijking inzette, kwamen de eerste exemplaren met chocola op de markt. Waarom brengen veel merken tegenwoordig een adventskalender uit? ‘De kerstperiode is een moment van huiselijkheid, verbinding en samenzijn’, zegt retailexpert Tom Kikkert. ‘Merken willen zich graag verbinden aan zo’n emotioneel moment. Dat doet Coca-Cola bijvoorbeeld goed, met

‘Merken willen zich graag verbinden aan zo’n emotioneel moment’

‘Ook de doos gooi je niet weg, je kunt er sieraden in bewaren’

6X KALENDER-INSPIRATIE

• Ajax Amsterdam In de vorm van een Ajax-tenue, belooft 24 dagen vol chocola en clubliefde.

€ 5 via ajax.nl

• Speciaalbier Wel dagelijks openmaken, misschien niet dagelijks drinken. Met 24 soorten speciaalbier. € 59,99 via gall.nl

• Sokken Warmpjes aftellen, met 24 paar kleurrijke sokken.

€ 239,95 via happysocks.com

Easytoys

• Servies Voor wie chic wil tafelen met kerst, met 24-delig servies van Villeroy & Boch.

€ 349 via debijenkorf.nl

• Seksspeeltjes Tjokvol speeltjes, accessoires en spelletjes voor in bed. € 119,99 via easytoys.nl

• Minikunstwerken Een kunstwerk om te zien, met minikunstwerken, gadgets en weetjes over kunst. Onder meer gemaakt in samenwerking met H’ART Museum. € 94,95 via dutchmuseumgiftshop.nl

de wereldberoemde reclames waarin verlichte kersttrucks mensen samenbrengen. Als consumenten een sterke emotionele band voelen met een merk, kijken ze minder naar de prijs van het product.’ Voor merken is een adventskalender een slimme manier om nieuwe producten onder de aandacht te brengen, zegt Kikkert. ‘Het is een feest om elke dag een vakje te openen. Daarmee komen mensen niet één keer, maar dertig keer in aanraking met een merk. We zijn bovendien allemaal geneigd om dingen te kopen die we kennen en herkennen, maar een adventskalender verrast je met nieuwe items of merken die je kunt uitproberen.’ Het idee: als je daar enthousiast van wordt, koop je zo’n product misschien wel vaker. ‘Het is een leuk

kerstcadeau om te krijgen én te geven’, zegt Kikkert. ‘Je doet er je liefde voor een merk mee cadeau.’

CHANEL-FLOP

Maar het verhaal moet wel kloppen, zegt Kikkert. ‘Maak je alleen een adventskalender omdat anderen dat doen, zonder na te gaan wat bij je merk past? Daar prikken mensen snel doorheen.’ Dat gebeurde in 2021 toen Chanel een adventskalender van 730 euro uitbracht, met onder meer goedkope stickers. ‘Je moet je verhaal wel op een authentieke manier vertellen.’

Dat weten ze ook bij Anna + Nina. Het Amsterdamse lifestylemerk lanceerde voor de tweede keer hun adventskalender: een luxe doos met 24 laatjes, elk voorzien van een mysterieus plaatje. ‘Het thema is dit jaar cabinet of curiosities’, zegt Noor de Kleer, hoofd Buying & Design. ‘We hebben de verpakking zelf ontworpen; een collega maakte alle tekeningen. Daarmee willen we de magie van Anna + Nina tot leven brengen.’ In de laatjes zitten onder meer sieraden, kerstornamenten en kaarsenhouders. ‘We laten zo zien wat we verkopen, van accessoires tot home accessories’, zegt De Kleer. Zeventig procent van de kopers bestaat uit vaste klanten, dertig procent is nieuw. Het geheim van een écht goed samengestelde adventskalender?

Minikunstwerken

‘Een mix van hebbedingetjes, een mooie verpakking en een goede deal’, vat De Kleer samen. ‘Mensen houden van koopjes. De inhoud van onze box kost 249 euro, maar heeft een waarde van 650 euro.’ Ook de beleving is belangrijk, voegt ze toe: je moet uitkijken naar het moment waarop je een laatje mag openen. En de verpakking moet aantrekkelijk zijn. ‘Daarom hebben we veel tijd gestoken in het ontwerpproces. Zodat je de doos niet weggooit, maar er sieraden in kunt bewaren.’

GIERIGE GERDA

Verrast worden en waar voor je geld krijgen is belangrijk, zegt ook Minke van Kuijen (40). Op haar bespaarplatform Gierige Gerda plaatst ze wekelijks unboxingvideo’s. ‘Als kind opende ik netjes één vakje per dag, nu open ik ze allemaal achter elkaar.’ Een van haar favorieten: de adventskalender van Lego City (€ 22,99). ‘Elke dag kun je iets bouwen: poppetjes, een sneeuwschuiver, een kerstboom, een kerstman. Leuker dan ik had verwacht.’ Sommige kalenders, zoals die van Oil & Vinegar (€ 79,95), vindt ze minder geslaagd. ‘Ik was enthousiast over de kerstige producten, zoals champagne-azijn en proseccojam. Maar de waarde zou 120 euro zijn, en hoe ik het ook berekende: ik kwam op 50 euro uit.’ Een goede kalender heeft ook 24

vakjes, zegt Van Kuijen. ‘Sommige hebben er 12, 10 of maar 5, zoals die van Rituals. Dat noem ik geen adventskalender, maar een giftset.’

OP VINTED

Daar is Rebecca van Gemert (34) het mee eens. Ook zij maakt unboxingvideo’s en test jaarlijks zo’n twintig beauty-adventskalenders. ‘Ik heb mijn eigen regels ontwikkeld’, zegt ze. ‘Als er shampoo in zit, moet er ook conditioner in zitten, liefst ook nog in hetzelfde vakje.’ Vooral bij prijzige kalenders ziet ze liever geen ‘rommelproducten’, zoals een nagelvijl of scrunchie. ‘Die heeft iedereen wel in huis.’ Haar favoriet is de kalender van Bangerhead, die dan ook snel was uitverkocht. ‘De verpakking was al geweldig: een mooie bruine beautycase die je kunt blijven gebruiken. In bijna alle zakjes zaten meerdere mooie producten. Een goede deal voor 170 euro.’

Maar is een adventskalender ook nog een goede deal als je niet alle producten gebruikt? Zeker, zeggen de unboxing-experts. Van Kuijen verkoopt spullen die ze niet hoeft voor een zacht prijsje op Vinted, maar je kunt overgebleven items ook gebruiken om een adventskalender voor iemand anders te maken. Van Gemert geeft veel weg aan volgers en vriendinnen. Altijd een goed idee: samen delen hoort ten slotte bij de kerstgedachte.

Wat vind jij?

Wat vind jij van de Uitkrant, de site iamsterdam.com en de Uitinams social kanalen? Laat het ons weten en maak kans op een cadeaukaart voor de Iamsterdam store.

Iedere maand maken wij de Uitkrant, vullen we de website en houden we je dagelijks op de hoogte van wat er in Amsterdam te doen is op onze Uitinams social kanalen. Dat doen we met jou, de lezer, de Amsterdammer, in gedachten. Wat zou je graag meer zien? Of juist minder? Waar blijft je oog op hangen? We horen graag jouw mening. Zo kunnen we onze kanalen nóg beter laten aansluiten op onze lezers.

Vul de enquête in en maak kans op een cadeaukaart van de Iamsterdam store ter waarde van 25 euro!

Doe mee via iamsterdam.com/onderzoek of scan de QR-code met je smartphone.

nieuw in de stad

SHOPPEN & ETEN

Elke week lichten we de beste eetplekken en winkels uit. Zoals Helly Secondhand, van de zussen Hester en Zoë.

tekst Roos van der Rijst

Na een winkel in Oost (aan de Linnaeusstraat 56) is er nu ook een Helly Secondhand in De Pijp. Het gaat inderdaad goed genoeg met de winkel om nu een tweede zaak te openen, vertelt Hester Brands, die samen met haar zus Zoë Helly Secondhand begon. ‘Crazy hè! We zijn trots dat we de opening van de winkel in De Pijp zelf hebben kunnen nancieren. We konden leven van de winkel in Oost, maar geen pensioen opbouwen – terwijl we dit nog jaren willen doen. Vandaar een nieuwe winkel, en ook omdat we in Oost

doorgaans al twee tot vier weken vooruit volgepland zitten met inbrengafspraken.’ Kleding inbrengen? Ja dus: Helly werkt met het consignatiemodel: particulieren komen hun kleding inbrengen, Hester en Zoë verkopen die weer door – als het stuk verkocht wordt, krijgt de klant die het inbracht 40 procent van de prijs. Hester: ‘Zoë en ik hebben beiden mode gestudeerd, maar ik zag niet voor

DE ROOS

In dit prachtige pand kun je yogalessen volgen maar ook koffiedrinken en shoppen: in de boetiek vind je onder andere kristallen, sieraden, kaarsen en boeken.

P.C. Hooftstraat 183, @deroosvondelpark

TWO STORY

Eerste Jan Steenstraat 81, @hellysecondhand

Een historisch pand aan de gracht kreeg een nieuwe invulling: nu vind je er twee verdiepingen kunst, design, koffie en eten. Want jazeker, Two Story bestaat uit een designwinkel, kunstgalerij én café voor koffie, ontbijt en lunch. Singel 395H, @twostory.amsterdam

me dat ik zelf voor een modemerk zou werken of er eentje zou opzetten. En er is al zo veel kleding, waarom moet daar nog meer bij?’ Met Helly maken de zussen tweedehands kwaliteitskleding toegankelijk en dragen ze hun steentje bij, want ‘er is voor de aankomende zes generaties genoeg kleding.’

Heb je de warme woonkamer

van Café Gilde gevonden, dan wil je er nooit meer weg.

BINI BAKERY

Bij deze Aziatische bakker vind je matcha- en zwarte sesamtiramisu’s of zo’n mooie sandwich met banaan of aardbeien in het midden. Hou je meer van hartig? Dan kun je voor de sando met eiersalade of een aubergineschnitzel gaan. Haarlemmerstraat 11, @bini.bakery

De Griekse keuken wordt steeds populairder, lijkt wel, maar waar eet je het? Nou, onder meer bij Omri, waar ze Grieks/ Midden-Oosters koken. Laat die dolma’s maar aanrukken!

Krugerplein 23, @omri_amsterdam

Kun je één horecagelegenheid in de stad noemen waar ze een PlayStation hebben? Wij niet. Tot nu dan, want bij Café Gilde hebben ze er een. En ook: spelletjes, banken, boeken, een bar én een restaurantgedeelte, aan de hoge ramen met uitzicht op de binnentuin. Café Gilde zit nogal verstopt, in cultureel centrum OT301. Het is een warme woonkamer waar iedereen mag doen wat-ie wil en waar je voor elf euro soep en een broodje eet. Vandaag zijn dat een bloemkoolcrèmesoep en een Turkse pizza met smeuïge kno ooksaus, gemarineerde tempé, pickles en tomaat. Er zijn ook salades, aangemaakt met bijvoorbeeld limoenolie, of een misodressing en krokante bonen. Alles is vegan, huisgemaakt en lekker; goed op smaak, met veel specerijen, maar nooit te zout. Het menu verandert elke week, afhankelijk van wat er in huis en in het seizoen is.

Oprichters Bob en Cat staan zelf altijd op de vloer. Ze hebben het gevoel dat ze hier meer van zichzelf – ‘kunstzinnig, queer en politiek geëngageerd’ – in kwijt kunnen, bijvoorbeeld in de events die hier plaatsvinden. Op een donderdagmiddag is het rustig in de sympathieke zaak, dus we zeggen het vast: deze plek mag wel wat meer bekendheid krijgen.

Overtoom 301, @cafegilde.mokum

CHAR.D

Bij dit barbecuerestaurant vormt het open vuur het hart van de zaak. Wat daar zoal op gaat? Een rundvleesspies, of padronpepers, kip, spitskool… zelfs het toetje gaat even op de barbecue. Utrechtsestraat 6, @char.d_ams

AMSTERDAM IN ’T KLEIN

Surinaams snacken op de markt, bijkletsen in de tabakszaak, dansen in een queer friendly eetcafé of ouderwets onderuit gaan op de ijsbaan. Buurtbewoner Teun Putker laat zien dat echt álles kan in de Dapperbuurt en Indische buurt.

tekst Irene Schoenmacker ilustratie Barbara van den Berg

Rond 1800 eindigde Amsterdam bij de Muiderpoort in Oost. Daarachter lagen polders met een paar herbergen, zoals De Roomtuintjes. Deze herberg stond precies op de plek waar nu de Dapperbuurt ligt. Mensen die ’s avonds niet meer de stad in mochten, konden daar slapen, zoals veehandelaren. Zij betaalden soms door hun koeien te laten melken –vandaar de naam Roomtuintjes. Eind negentiende eeuw verdwenen de polders en kwamen er woningen. De Dapperbuurt en de Indische Buurt verrezen. Er woonden vooral arbeiders: katholiek, protestants en Joods door elkaar. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn ontelbaar veel van die Joodse Amsterdammers via het Muiderpoortstation weggevoerd. In de jaren zestig kwamen gastarbeiders in de Indische Buurt wonen. Ook nu wonen in beide buurten nog veel mensen met een Turkse of Marokkaanse achtergrond, en ook Surinamers vonden er gaandeweg hun plek. Dat zie je terug op straat en op de Dappermarkt: overal

TEUN PUTKER

Teun Putker (24) zette zijn eerste stapjes in het Oosterpark. Naast gitarist voor de band Queen’s Pleasure is hij winkelstraatmanager voor de Javastraat en de Dapperstraat. Hij kent er elke ondernemer, elk hoekje en elk goed verhaal.

kleuren, geuren en winkels met groentes, drankjes en snacks. Ambassadeur Teun Putker noemt het gebied een ‘kleurrijke volkswijk die steeds hipper wordt’. Zijn favoriete plekken laten dat goed zien.

1

CAFÉ DAPPER

Pas zes maanden geleden startte eigenaar Sophie Kroese (27) dit gezellige en queer-vriendelijke eetcafé. ‘Het is een warme, eigenzinnige plek waar oude en nieuwe buurtbewoners elkaar ontmoeten’, zegt Teun. ‘Er is bijna altijd iets leuks te doen, van dj’s op vrijdag tot acties voor goede doelen.’

Dapperstraat 26

2 BUURTCENTRUM DE MEEVAART

Dit is de huiskamer van de Indische buurt, aldus hun site. ‘Hier gebeuren mooie dingen: yoga voor ouderen, dansles, begeleiding van nieuwe Nederlanders’, vertelt Teun. ‘Maar ook een buurtrestaurant met echt goed eten voor een lage prijs.’

Balistraat 48A

3

TABAKSHOP JAVA

Eigenlijk is Tabakshop Java geen tabakszaak meer. Je kunt er pakketjes ophalen, een kaart kopen of sturen, je oudejaarslot verzilveren en altijd even binnenwippen voor een praatje. Moeder Sasha (52) en dochter Kelly (24) staan samen achter de toonbank. ‘Ze zijn hier geboren en getogen en kennen bijna iedereen.’

Javastraat 77

DAPPERMARKT

Deze Amsterdamse markt mag zeker niet ontbreken. ‘Een diverse en authentieke markt, die al sinds 1911 bestaat. Mijn vaste adres is Sardjoe’s Bara. Hij heeft de lekkerste bara’s, een Surinaamse snack. Sardjoe begroeit elke klant steevast met ‘Welcome to baradise!’.

SCHOENMAKERIJ DE LEEUW

Wie zijn schoenen wil laten repareren – maar ook een sleutel moet kopiëren of zijn noren wil laten slijpen – moet dat zeker bij De Leeuw doen. Eigenaar Stanley, een onvervalste Amsterdammer, zit er al dertig jaar.

‘Hij is de vriendelijkste schoenmaker die ik ken’, aldus Teun.

Eerste Van Swindenstraat 62

ELTHETOKERK

‘In deze kerk ben ik gedoopt’, vertelt Teun. ‘Laatst was ik er weer, bij een dienst. Ik ben geen christen, maar ik voelde me er meteen thuis. Ze organiseren er van alles: spelletjes voor kinderen, rommelmarkten en buurtmaaltijden, maar natuurlijk ook

geloofsgesprekken en diensten.’

Javastraat 118

7 SAEED’S CURRY HOUSE

Hier kom je voor de rijen vol currypasta’s en kruiden, maar de Pakistaande Saeed is minstens zo beroemd door zijn mango lassi’s, een shake van mango en melk. Zijn mango’s komen helemaal uit Pakistan: de beste, volgens Saeed zelf.

Javastraat 9

8 WARUNG SRANANG MAKMUR

Een heerlijk Surinaams-Indonesisch eethuis waar nog volgens oma’s recept wordt gekookt. Teun: ‘Het bestaat al sinds 1993 en hoeft ook niet te veranderen. De baka bana met satésaus is ongekend lekker.’

Wijttenbachstraat 14H

9 IJSBAAN

Deze winter krijgt de buurt weer een ouderwetse dosis winterpret: op het Javaplein én het Dapperplein komt een echte ijsbaan. Voor het eerst in jaren kunnen buurtbewoners – jong en oud – de schaatsen onderbinden. 20 t/m 28 december op het Javaplein, 29 december t/m 4 januari op het Dapperplein

winter 25/26

Uit

agenda

‘Soms is iets zo lelijk dat het mooi wordt.’

Stand-upcomedian Stefan Pop over waarom het Buikslotermeerplein hem zo aanspreekt – en meer van zijn favoriete plekken in de stad (pag. 50).

#UNMUTE

Na acht jaar stilte keert Eric van Sauers terug naar het podium met een nieuwe show. In #Unmute gooit de cabaretier de waarheid op tafel, met rake observaties en persoonlijke verhalen. Daarbij schakelt hij tussen ontroering en humor en weet hij alledaags leed om te toveren tot iets grappigs. Ongefilterd, expressief en scherp: Van Sauers is terug, en dat zullen we horen ook.

3 en 4 december, De Kleine Komedie

NIEUW!

Krijg met de Uitpas nu tot 40% korting op voorstellingen, films, concerten en events!

Zoek in de agenda (pag. 40) naar de Uitpasicoontjes of check iamsterdam.nl/uitpas voor het actuele aanbod.

POP

SAY SHE SHE

Say She She is een New Yorkse discopop- en soulformatie die met hun naam een knipoog geeft naar Nile Rodgers en de groep Chic. Het trio combineert psychedelische soul, funk en zang in dromerige harmonieën, pakkende hooks en opzwepende grooves.

ma 01 december 19:30, Tolhuistuin, € 23,20

JULIA MANDOKI

De in Amsterdam wonende songwriter en producer Julia Mandoki is een wandelende kast vol archetypen. Muzikaal beweegt ze tussen grillige folk en alt-pop, met echo’s van Jessica Pratt, Linda Perhacs en Aldous Harding.

vr 12 december 20:00, Cinetol, € 15,-

JAMES VICKERY

Het nieuwe album van James Vickery, simpelweg getiteld ‘James’, is een opmerkelijk zelfverzekerd statement. De Britse zanger, beroemd van zijn 'Colors Show', wordt geprezen als het nieuwe gezicht van UK r&b. wo 03 december 22:00, Paradiso, € 21,20

SANN!E & FR!ENDS

Sann!e geeft Nederlandstalige muziek een frisse, eigentijdse twist. Zijn groovy sound beweegt tussen nederpop, hiphop en r&b, met een mix van rap en zang. do 04 december 20:00, Melkweg, € 17,25

FIRE! ORCHESTRA

Free jazz, hedendaags klassiek, noise, geimproviseerde muziek, folkmuziek, hardcore, jazz, elektronica; allemaal genres die je aan het organisme dat Fire!Orchestra heet kan toeschrijven. Het laatste project van het 19-koppige orkest is 'Echoes', een reis door schoonheid, energieke passages en groots muzikantschap.

za 06 december 20:30, Bimhuis, € 24,-

DAAN MANNEKE

Ter gelegenheid van de 85ste verjaardag van Daan Manneke geven het koor Studium Chorale, pianist Ralph van Raat en organist Evan Bogerd acte de présence in het eerste concert. Het tweede concert staat (op één orgelkoraal na) geheel in het teken van de uitvoering van de 'Grote Archipel', een zesdelige pianocyclus, die Manneke heeft opgedragen aan zes bevriende pianisten. zo 07 december 14:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

A CELTIC WINTER

Zangeres Leoni Jansen en het duo Margot Merah en Sophie Janna (The Lasses) brengen Schotse kerstsferen naar de Amstelkerk met Keltische nummers en kerstklassiekers in een driestemmig jasje. wo 10 december 20:15, Amstelkerk, € 22,79

EMMA SMITH

Emma Smith is een Britse jazzdiva met een krachtige stem en een speelse stijl. Als zangeres bij big bands en in de achtergrondkoren van grote sterren overtuigde ze de jazzwereld met haar krachtige, soepele stem. zo 14 december 20:30, Bimhuis, € 19,-

EILANDER

Eilander is een Amsterdamse band met leden van o.a. Claw

Boys Claw, Anomalys en Matik. De muziek van Eilander laat zich het beste omschrijven als kosmisch: van oorwurmende popliedjes tot psychedelische soundscapes, en alles ertussenin. Genreloos en grenzeloos.

do 18 december 20:00, Theater de Roode Bioscoop, € 12,-

THE CAROL COMPANY -

CHRISTMAS CAROLS

De zangers en musici van The Carol Company luiden onder leiding van Stef Collignon de kersttijd sfeervol en feestelijk in. Het gevarieerde programma, 'Joy to the World!', bevat mooie en bekende carols en kerstklassiekers.

za 20 december 20:15, Rode Hoed, € 19,50

SOUTH AFRICAN ROAD TRIP

De veertien zangers, dansers en muzikanten van het populaire

Zuid-Afrikaanse theatergezelschap South African Road Trip brengen een opzwepende avond vol Zuid-Afrikaanse vibes, dans, persoonlijke verhalen en songs van artiesten als Brenda Fassie, Miriam Makeba, Sister Sledge en Aretha Franklin.

do 25 december 14:30 en 20:00, DeLaMar, € 19,50

BLANKS

Simon de Wit, alias Blanks, is een Nederlandse singer-songwriter en multi-instrumentalist. Met zijn kleurrijke mix van oprechte pop, retro-invloeden en aanstekelijke energie groeide hij uit tot een geliefde naam. Verwacht een hoop nieuwe nummers van het gloednieuwe album in de maak.

za 27 december 20:30, Tolhuistuin, € 23,70

SHAPES, LINES & LAYERS

Eind 2025 wordt componist, bandleider en improvisator op altviool Ig Henneman tachtig jaar en haar collega, multiinstrumentalist, improvisator, componist en bandleider Ab Baars, zeventig. Om te vieren dat ze samen honderdvijftig jaar zijn, organiseert Stichting Wig, 'Shapes, Lines & Layers'. zo 28 december 17:00, Dokzaal, € 20,- t/m € 50,-

UITZENDBUREAUWERVINGFEST

Uitzendbureau presenteert Wervingfest. Zes vlijmscherpe acts uit de plooien van de ondergrond: Combi Magnetron, Zilveren Bruiloft, Slither, Yummy, C'est Qui, en Dj Lis. En natuurlijk Uitzendbureau zelf. vr 02 januari 18:30, Paradiso, € 10,50

MATTHIAS VAN

DEN BRANDE QUARTET

Als een symfonie van kleuren en klanken, zo klinkt de nieuwe muziek van de jonge Belgische saxofonist Matthias Van den Brande. Voor zijn recente album 'Fields of Color' verdiepte hij zich in het leven en werk van de Amerikaanse schilder Mark Rothko. zo 04 januari 20:30, Bimhuis, € 16,-

DANIQUE JEANNE

Danique Bol heeft onlangs haar debuut-EP ‘Onvervalst’ uitgebracht. Onder de naam Danique Jeanne laat de muzikante met Limburgse roots oprechte en eerlijke songs horen.

zo 11 januari 20:00, Cinetol, € 15,-

POP

SONJA VAN HAMEL & THE LEONIDS

Sonja van Hamel is muzikant, grafisch ontwerper en filmmaker. Haar film Goodbye To Mercury won de prijs voor beste Music Video op het Nederlands Film Festival 2025. In de Roode Bioscoop: de filmvertoning van Goodbye To Mercury, een live-optreden van The Leonids, met Sonja van Hamel, Tessa Douwstra, Viktor van Woudenberg, Annie Tangberg & Metro_Celli, met een sneak-preview van het aankomende album Inner Solar System, en visuals die rondom het album verschijnen. DE ROODE BIOSCOOP, 14 DECEMBER

LAURA JURD

De Britse trompettist Laura Jurd brengt met haar vijfkoppige band, met fiddle en accordeon, een ingenieuze mix van jazz en folk. Ze maakt internationaal naam als jazzmusicus met een bijzonder gevoel voor enerzijds folkmuziek en anderzijds klassieke compositie. Onlangs verscheen haar album Rites & Revelations, waarop ze speelt met violist Ultan O’Brien en accordeonist Martin Green. HET BIMHUIS, 31 JANUARI

YURI HONING’S PEACE

ORCHESTRA

Yuri Honing’s Peace Orchestra is opgericht in reactie op verontrustende tijden; na de pandemie vond de saxofonist het tijd voor een nieuw geluid dat inspireert en verbind. Met een dwarsdoorsnede uit verschillende generaties van topmusici met verschillende achtergronden produceert het Peace Orchestra een hoopvol geluid.

wo 14 januari 20:30, Paradiso, € 28,20

ROBERTS BALANASVAN EILISH TOT PÄRT

De Letse (elektrisch) violist Roberts Balanas doorbreekt met een eclectische visie de grenzen tussen verschillende muziekgenres door zijn achtergrond in de klassieke muziek te combineren met de klankwerelden van pop, rock en funk.

wo 21 januari 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 25,-

MARTIN TAYLOR / BENJAMIN

HERMAN & ROBIN NOLAN TRIO

Django Amsterdam zorgt weer voor sensatie, dit jaar met een

sen intieme pop, elektronische klanken en invloeden uit haar Spaanse roots. Op haar debuutalbum 'Bodhiria', komen dromerige melodieën samen met pulserende beats en meeslepende teksten. di 27 januari 19:30, Melkweg, € 25,30

EARTH

Earth is een Amerikaanse rockband rond gitarist Dylan Carlson. Sinds hun ontstaan in 1989 geldt de groep als pionier van het drone metal-genre, met het baanbrekende debuut ‘Earth 2’ (1993) als mijlpaal. Hun muziek balanceert tussen zware gitaardrones, trage ritmes en minimale composities die even hypnotisch als meeslepend zijn. £za 31 januari 19:30, Tolhuistuin, € 28,70

CLUBBING

MECHATOK (LIVE)

AFTER COOKING LIVE

Jonas Holland, alias de Duitse eenmansband After Cooking, begon in 2017 als straatdrummer, spelend op pannen en emmers. Sinds 2020 voegde hij talloze microfoons toe, leerde zichzelf live dj-tools te gebruiken en maakte de overstap van straat naar podium: een live-performance die klinkt als elektronische muziek, maar volledig is gemaakt van (ja, letterlijk) afval. Techno meets garbage.

MELKWEG, 23 JANUARI

uniek solo-optreden van de bekroonde Britse jazzgitarist Martin Taylor. Zijn ngerstyletechniek wordt over de hele wereld geprezen, net als zijn prikkelende solo-arrangementen. Later op de avond wordt het podium ingenomen door het duo altsaxofonist Benjamin Herman, onder meer bekend van New Cool Collective, en gitarist Robin Nolan, grootheid van de jazz manouche. vr 23 januari 20:30, Bimhuis, € 30,-

WAAN

Waan is het geesteskind van saxofonist Bart Wirtz en toetsenist Emiel van Rijthoven. Samen met bassist Matteo Mazzú en drummer Mark Schilders creeren zij een geluid waarin de grenzen tussen elektronisch en akoestisch vervagen. In januari verschijnt hun tweede album 'We Want Waan'. vr 23 januari 21:00, Paradiso, € 16,50

JUDELINE

Singer-songwriter Judeline wordt gezien als een van de spannendste nieuwe stemmen binnen de Europese indiepop. Haar muziek beweegt zich tus-

AMSTERDUB WEEKENDER 2025

Het is weer tijd voor de jaarlijkse AmsterDub Weekender, gepresenteerd door King Shiloh Sound System met een dikke line-up en een fantastische mix van oud en nieuw. vr 05 en za 06 december 23:59, Melkweg, € 51,20

NYE PARTY & INDOOR FESTIVAL

De ultieme nieuwjaarservaring met top-dj's die de hele nacht zorgen voor een energieke sfeer met een mix van eclectische, urban, afro, house, latin, pop en wereldmuziek.

wo 31 december 19:30, H7 Warehouse, € 25,- t/m € 50,-

ENCORE NEW YEARS EVE 2025

Met drie zalen, drieduizend mensen en de frisse Encorevibes, hiphop, r&b en afro, wordt dit een onvergetelijk einde van 2025, én de beste start van 2026. wo 31 december 22:00, Melkweg, € 40,25

NEW YEAR'S EVE BIJ PLLEK Sluit knallend het jaar af bij Pllek New Year’s Eve. Dit jaar wordt extra groots uitgepakt met twee onderdelen: een feestelijke dinnershow én een nacht vol muziek, confetti en verrassingen aan het IJ. wo 31 december 18:30, Pllek, € 49,-

GLADDE PALING

PRESENTEERT VISSA

Gladde Paling's glibberige Vissa is terug. Met Gladde Paling b2b GPF, GPF, Mr Deluxe, Kaascouse, Exception, Weewoo en Soraya. Een creatieve uitwisseling die gegarandeerd voor een hoop spektakel en vuurwerk in de moshpit zal zorgen. vr 09 januari 22:00, Melkweg, € 22,-

DOPE CAESAR

Dj Dope Caesar, geboren in Lagos Nigeria, is snel aan het groeien in de Afroscene. Ze is niet zomaar een dj achter de draaitafels, ze brengt overal energie met zich mee. za 17 januari 19:30, Melkweg, € 23,-

KLASSIEK

AMSTERDAM GALA ORCHESTRA

Stap in de betoverende wereld van klassieke muziek met enkele van de meest gevierde werken uit de klassieke muziekgeschiedenis. Van de ontroerende melodieën van Bach en Mozart tot de gepassioneerde composities van Vivaldi en Beethoven.

za 06 december t/m za 03 januari, diverse data, 18:00, De Engelse Kerk, € 20,- t/m € 38,-

LEIF OVE ANDSNES + BERTRAND CHAMAYOUSCHUBERT EN KURTÁG

Toppianisten Leif Ove Andsnes en Bertrand Chamayou staan bekend om hun virtuositeit, ver jnde toucher en diepgaande muzikaliteit. Nu bundelen ze hun krachten voor de mooiste muziek voor piano vierhandig van Kurtág en Schubert, waaronder de geliefde 'Fantasie'.

wo 03 december 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 55,-

AMSTEL QUARTET - KLAUS

LANG & PHILIP GLASS

De saxofonisten van Amstel Quartet zijn meesters in het vertolken van minimal music. Tijdens dit concert staat het hallucinerende klankkunstwerk ‘Drei Allmenden’(2021) van de Oostenrijkse componist Klaus Lang centraal. Daarnaast een selectie stukken van de Amerikaanse componist Philip Glass, waaronder delen uit 'Glassworks'(1982) en het iconische 'Mad Rush'(1989).

do 04 december 20:15, De Waalse Kerk, € 15,- t/m € 29,-

LEO VAN DOESELAAR EN GREGOR HORSCH - LOUIS VIERNE

Vorig jaar startte organist en pianist Leo van Doeselaar een serie van drie concerten gewijd aan Louis Vierne. Met cellist Gregor Horsch presenteert Van Doeselaar het laatste deel van het drieluik met op het programma Viernes zelden gehoorde 'Sonate' voor cello en piano en de 'Derde Symfonie' voor orgel.

za 06 december 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

THE BACH CHOIR & ORCHESTRA OF THE NETHERLANDSHÄNDELS MESSIAH

The Bach Choir & Orchestra of the Netherlands brengt een authentieke uitvoering van Händels wereldberoemde 'Messiah', met solisten als Olga Zinovieva, Clint van der Linde, Martinus Leusink en Thilo Dahlmann. zo 07 december 14:15, 26 t/m 27 december 14:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 37,50

DE NATIONALE OPERAI CAPULETI E I MONTECCHI

'I Capuleti e i Montecchi' vertelt het beroemde liefdesverhaal van Romeo en Julia, maar dan op een heel andere manier. Bellini baseerde zich voor zijn opera niet op Shakespeare, maar op oudere, Italiaanse bronnen. In deze nieuwe enscenering van regisseur Tatjana Gürbaca ligt de nadruk niet op de romantische, onmogelijke liefde tussen twee jonge mensen, maar op de spiraal van geweld, eer en schuld waaruit niemand meer kan ontsnappen. zo 07 t/m zo 28 december diverse data en tijden, Nationale Opera & Ballet, € 28,- t/m € 191,-

ANNA LUCIA RICHTER & DANIEL HEIDE - SCHUBERTS

WINTERREISE

Slechts weinig kunstwerken hebben de verscheurde essentie van het bestaan zo schokkend weergegeven als 'Schuberts Winterreise'. De gevierde mezzosopraan Anna Lucia Richter zingt de cyclus, begeleid door Daniel Heide. Bijzonder, want meestal wordt de

FEESTJES

25 YEARS OF HEARTSTYLE

terrible van het Duitse muziektheater Heiner Goebbels negen ‘environments’: negen klankwerelden als de ruisende bossen waarin de Amerikaanse schrijver Henry David Thoreau zich terugtrok. Thoreau’s visionaire teksten krijgen als spoken word extra urgentie door Keir Neuringer. do 08 januari 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 39,-

BELCEA QUARTET + TABEA

ZIMMERMANN - OPENINGSCONCERT STRIJKKWARTET BIËNNALE

EVAN BOGERDNIEUWJAARSCONCERT

Afgelopen zomer werd het vijfentwintigjarig jubileum van hardstyle al uitgebreid gevierd tijdens de zondag van Defqon.1. Op 27 december viert DJ Thera het feit dat hij al een kwart eeuw actief is in een scene die bekend staat om zijn pompende 'reverse bass'. Behalve DJ Thera zullen onder anderen Luna, Pila en Gizmo hun uiterste best doen om je aan het stampen te krijgen. THE OTHER SIDE, 27 DECEMBER

FRANKY RIZARDO PRESENTS

MORE TO LIFE

Van een onopvallende

underdog is Franky Rizardo ogenschijnlijk vrij plotseling het nieuwste Nederlandse dance exportproduct geworden. Na shows in buitenlandse clubs als het Londense Fabric en Amnesia op Ibiza, wordt deze set van maar liefst vier uur, dé soloshow waar Franky al heel 2025 naar heeft uitgekeken.

ZIGGO DOME, 16 JANUARI

winterse voettocht vertolkt door een bariton. di 09 december 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 35,-

MARIA PROKOFIEVA

Pianiste Maria Proko eva gaat een heel pianorecital wijden aan Frederic Chopin: Mazurkas, Nocturnes, Polonaises, Valses, Preludes, Scherzo. Vanuit haar eigen Poolse achtergrond voelt Maria Proko eva de Slavische gevoelens, intieme emoties, en expressiviteit direct aan. zo 14 december 15:30, Amstelkerk, € 12,50 t/m € 22,50

NIEUWE NOTEN

AMSTERDAM: LUNA QUARTET

Luna Quartet, strijkkwartet voor hedendaagse muziek, zoekt bewust de rafelranden van de nieuwe en experimentele muziek op. Op het programma staat 'Vegetationen' (2019) van Kunsu Shim en 'Sharing Space (with a river)' (2025) van Alison Isadora. zo 21 december 15:00, Plein Theater, € 12,50

Evan Bogerd opent op spectaculaire wijze het muzikale nieuwe jaar met een concert op het monumentale Duyschot orgel met Bach. Vervolgens klinken romantische meesterwerken zoals Franck's '2e Choral' en de monumentale 'Sonate' van Reubke. Daarnaast worden orkestrale werken van Wagner en Mussorgski vertaald naar het orgel. vr 09 januari 20:00, Westerkerk Amsterdam, € 19,50 t/m € 20,-

BAS WIEGERS EN HET MUZIEKTERUG NAAR DE MATERIE VAN ANDRIESSEN

De vijfde editie van de Strijkkwartet Biënnale gaat van start met schitterend repertoire, waaronder Mozarts 'Vierde strijkkwintet', in de ernstige toonsoort g-klein. Niemand minder dan Tabea Zimmermann voegt zich met haar gloedvolle altvioolklank bij het Belcea Quartet voor een uitvoering van dit diep emotionele werk.

za 24 januari 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 43,- t/m € 54,-

NEDERLANDS BLAZERS ENSEMBLE - BERLIOZ’ KRACHTIGE VROUWEN

Het Nederlands Blazers Ensemble smacht, uistert, huilt en ontroert met Berlioz’ 'Krachtige Vrouwen'. Met deze voorstelling treden de Blazers in de voetsporen van de excentrieke componist. Een expressieve voorstelling, die barst van drama, verlangen en tragiek do 29 januari 20:30, Podium Mozaïek, € 20,-

CINNAMAN & MONTY DJ

Twee Amsterdamse dj's: Cinnaman, bekend van clubnacht Colors, maakte Amsterdam zo’n vijftien jaar geleden in één klap bekend met UK funky, een mix van soca, house, UK garage, broken beat en grime. Die eclectische aanpak past ook goed bij Monty DJ (foto), die je met een mix van allerlei house, techno, bass en pop aan het dansen maakt.

RADIO RADIO, 19 DECEMBER

CONCERTGEBOUWORKESTKERSTMATINEE 50 JAAR

De Kerstmatinee wordt 50 jaar. Klaus Mäkelä leidt bij het Concertgebouworkest een sfeervol kerstconcert met Rimski-Korsakovs 'Sheherazade' en het ontroerende 'Lydische Nacht' van Diepenbrock. do 25 december 14:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

MERAIN - A CELTIC & COLOURFUL CHRISTMAS Klanken van Keltische harp, viool, percussie en stem brengen kerstsferen uit alle windstreken. Van bekend tot exotisch, vrolijk tot melancholisch, Merain brengt een kerstconcert voor jong en oud. Naast kerstmuziek uit Griekenland, Duitsland, Nederland en Ierland klinken er ook liederen uit Zuid-Amerika, Afrika, het Midden-Oosten en Azië.

do 25 december 14:00, Uilenburger Sjoel, € 15,- t/m € 27,-

ENSEMBLE KLANG, SOLISTENENSEMBLE KALEIDOSKOP +

KEIR NEURINGER - HEINER

GOEBBELS’ WALDEN

In zijn 'Walden' schept het enfant

Bas Wiegers en Het Muziek (voorheen Asko|Schönberg) duiken in een werk dat anderhalve generatie geleden het beeld van de Nederlandse muziek bepaalde: 'De Materie'. Met het overlijden van Louis Andriessen verloor Nederland in 2021 een van zijn belangrijkste componisten. Van zijn bijzondere muziektheaterwerken is 'De Materie', voltooid in 1988, een van de meest ambitieuze

za 10 januari 13:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 51,-

DE NATIONALE OPERA - SEMELE

In de opera 'Semele' omarmde Georg Friedrich Händel de Engelse traditie van meer verhalend theater en maakte hij zich los van de Italiaanse conventies. Hij baseerde zich op Ovidius’ 'Metamorfosen' en creëerde een werk dat zowel intiem als groots is. De titelrol wordt vertolkt door sopraan Elsa Benoit. Countertenor Jakub Józef Orliński is te zien als 'Athamas' en imponeert niet alleen vocaal, maar ook als breakdancer.

za 17 januari t/m do 29 januari diverse data en tijden, Nationale Opera & Ballet, € 26,- t/m € 191,-

ROELAND DUIJNE EN RIE TANAKA

Cellist Roeland Duijne, bedenker van KaMuKoZa, verzorgt elk seizoen een recital in de Koningszaal in Artis, Groote Museum. Roelands interpretatie, klankvorming en expressie maken deze concerten tot een hoogtepunt. Op het repertoire muziek van Beethoven, maar ook muziek geschreven voor de animé Studio Ghibli.

zo 18 januari 11:00, ARTIS-Groote Museum, € 10,- t/m € 17,50

JAAP VAN ZWEDEN EN HET CONCERTGEBOUWORKESTWAGNER EN RESPIGHI

Onder leiding van Jaap van Zweden speelt het Concertgebouworkest onweerstaanbare muziek van Wagner, Respighi’s kleurrijke 'Pini di Roma' en Korngolds 'Vioolconcert' met Leonidas Kavakos.

21 t/m 22 januari 20:15, zo 25 januari 14:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

TONEEL & THEATER

TIJD VAN DE WOLF - THE DARK 'The Dark' is een muzikale performance, een zwanenzang over depressie, waarin zeven jongeren die ervaring hebben met depressie, het donker dat in hen en in ons leeft, bevragen, bezingen en in het licht plaatsen.

02 t/m 03 december 20:00, Frascati, € 13,-

PATRICK RIBEIRO / ORKATER / DE NIEUWKOMERS - RUNNER In 'Runner' onderzoekt Patrick Ribeiro of je je verleden echt achter je kunt laten, ook als daar daden in zitten die je jezelf moeilijk vergeeft. Met spoken word, drill, gedichten en straatgeluiden als sounddecor wordt het bestaansrecht van een tweede leven bevochten.

03 t/m 04 december 20:30, Theater Bellevue, € 21,-

MAXTAK - WINTERSPROOKJE (6+) 'Wintersprookje' is een frisse en brutale bewerking van Shakespeare’s beroemde 'The Winter’s Tale' uit 1610 vol energieke zwaardgevechten, achtervolgingen, wilde beren, jaloerse koningen, romantische liefdes en een koningin die is veranderd in een standbeeld. zo 14 december 15:00, Schouwburg Amstelveen, € 13,50 t/m € 21,-

DISCORDIA - WEIBLICHER AKT - OUR ROOM

Virginia Woolf stelde bijna honderd jaar geleden dat je als vrouw ‘500 pond per jaar en een kamer voor jezelf nodig hebt om ctie te kunnen schrijven.’ Zijn de dingen veranderd zoals Virginia zich voorstelde? De makers van de Weiblicher Akt en een zestal jonge vrouwelijke makers en schrijvers presenteren een antwoord op deze vragen. ma 15 december 20:00, Theater De Richel, € 10,-

THEATER OOSTPOOLPRIDE & PREJUDICE

Theatermaker Florian Myjer lanceert in zijn regiedebuut bij Theater Oostpool 'Pride & Prejudice' naar het heden. Vanuit een queer perspectief brengt hij een thea-

teravond die vermaakt, ontroert en aan het denken zet.

18 t/m 21 december 20:30, Frascati, € 14,- t/m € 21,-

JAN KLAASSEN EN DE KRUIPENDE KELDERBEESTEN! (4+)

Jan Klaassen en Katrijn hebben het maar wat te stellen met kruipende beestjes in kelder en keukenkastjes. Jan moet zich ineens van zijn dappere kant laten zien! Kom hem aanmoedigen? En laat je schminken als spin, rat of muis.

zo 28 december 13:00, Poppentheater Koos Kneus, € 8,- t/m € 10,-

HET KLEINE THEATERSNEEUWWITJE

Het Kleine Theater brengt het sprookje van Sneeuwwitje tot leven in een muzikale en vrolijke familievoorstelling, op een geheel eigen en eigentijdse manier. Vol humor, muziek en romantiek, zodat Sneeuwwitje nog lang en gelukkig kan leven. zo 04 januari 11:00 en 14:00, Podium Mozaïek, € 7,50

GIRLS IN WOODSI AM ANDREW

In 'I am Andrew' ontleedt Girls in Woods de online manosphere, een wereld gedomineerd door in uencer Andrew Tate. Femke Arnouts en Tim van Dongen reconstrueren het verhaal van een jonge man die, gevoed door duizenden online video’s, een daad van geweld pleegt tegen een jonge vrouw die hem afwijst.

07 t/m 08 januari diverse tijden, Theater Bellevue, € 21,-

ELVIS DE LAUNAYZEE-TUIN-JARMAN

Wat als God een dj is, en Derek Jarman jouw heilige? Theatermaker Elvis de Launay vindt in Jarman een spirituele gids en in zijn dagboek 'Modern Nature' een persoonlijke bijbel. In deze theatrale mis bezingt zij geboorte, dood, verlies en hoop, tegen de achtergrond van Jarmans tuin vol leven naast een rokende kerncentrale.

08 t/m 10 januari 21:00, Frascati, € 11,- t/m € 15,-

GERRIE VAN DER KLEI, WILLIAM SPAAIJ, RENÉE DE GRUIJL E.A. - FOXTROT

De legendarische musical Foxtrot van Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink speelt zich af in een kleurrijk artiestenpension in de roerige jaren dertig van de vorige eeuw en bevat bekende nummers als 'Dansen op een Vulkaan', 'Sorry dat ik besta' en 'De dertiger jaren'.

13 t/m 18 januari diverse tijden, DeLaMar, € 49,50

TYLER & SEBASTIAN KOUDIJZER - DE GESUIKERDE ONDERNEMING Via een reis met liefdevolle herinneringen aan hun grootouders onderzoeken de broers Tyler en Sebastian Koudijzer hun Javaans Surinaamse identiteit, gevormd door contractarbeid. Deze voorstelling combineert spoken word, beeld en muziek om de zoektocht van twee broers naar hun familiegeschiedenis tot leven te brengen.

za 17 januari 20:00, Bijlmer Parktheater, € 12,50 t/m € 15,-

WAT WE DOEN - DENKEND

AAN HOLLAND

In 'Denkend aan Holland' stapt een man met een verblijfsver-

KLASSIEK

energy jazzkwartet van Michael Varekamp. za 31 januari 19:00, Meervaart, € 17,50

DANS

performance en dans met live video, waardoor het publiek nog dichter bij de dansers komt. za 24 januari 19:30, zo 25 januari 15:00, ITA, € 17,50

PANAMA PICTURES - A STORY OF DISPLACEMENT

CHAOS STRING QUARTET + ARIANE SCHLUTER - EEN FLAT MET

DUIZEND RAMEN I, II EN III

Haydn voor moderne oren, gespeeld door het Chaos String Quartet, dat is de formule van Een flat met duizend ramen Deze gloednieuwe fantasierijke serie bestaat uit zes korte voorstellingen, twee per concert. Zes strijkkwartetten van Haydn, nieuwe muziek, en teksten van Joke van Leeuwen staan centraal. Steractrice Ariane Schluter kruipt in de huid van een reeks personages uit het hier en nu: allemaal hebben ze een relatie met de muziek van Haydn. BIMHUIS, 27, 29 EN 31 JANUARI

THE GROUNDBREAKERS EN CHANG DANCE THEATREOPIUM FLOWER

Dansvoorstelling 'Opium Flower' is een hedendaagse dansvoorstelling waarin het verhaal wordt verteld van Chinese vrouwen die naar Amsterdam zijn gekomen, hun innerlijke reis, en hoe ze hun plek vinden in deze stad, gebaseerd op interviews en hun persoonlijke verhalen.

vr 05 december 20:00, Podium Mozaiek, € 15,- t/m € 19,-

DANSGEZELSCHAP

DE STILTE - BLIKVANGERS (2+)

In het begin was de wereld onbevangen. Het leven was zó ongerept, dat nieuwsgierigheid geen last had van angst of boosheid. Twee dansers en een muzikant gaan terug naar dat begin.

In 'A Story of Displacement', tre en we een groep op drift geraakte mensen, zoekend naar een vertrouwde plek, een thuis. Wankelend op onzekere grond dreigen zij ten onder te gaan en achter te blijven. In dit niemandsland zijn ze aangewezen op elkaar. In de voorstelling toont Panama Pictures hoe we ons verhouden tot onze omgeving en hoe we met elkaar omgaan in deze ontwrichtende tijden.

wo 28 januari 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 21,50

SCAPINO BALLET ROTTERDAMORIGIN – THE FUTURE IS FEMININE

za 06 december 15:00, Plein Theater, € 10,-

ADAM QUARTET EN ELISABETH HETHERINGTONFUTURE ECHOES

Verleden, heden en toekomst vinden elkaar in de vorm van licht en geluid. De jonge sopraan Elisabeth Hetherington werkt in Future Echoes samen met het Adam Quartet, de componiste Vinthya Perinpanathan en een lichtontwerper. De makers stellen Schönbergs Tweede strijkkwartet centraal en Vinthya Perinpanathan plaatst een nieuw gecomponeerd werk naast Schönbergs baanbrekende noten. MUZIEKGEBOUW AAN 'T IJ, 28 JANUARI

gunning de poort van het AZC uit, de samenleving in. In een intieme setting neemt hij het publiek mee op zijn ontdekkingsreis. De voorstelling raakt aan iets universeels: de stille eenzaamheid, het verlangen om erbij te horen, zonder jezelf te verliezen. En de menselijke veerkracht om dat tóch te proberen, met humor, verbeeldingskracht en poëzie.

20 t/m 21 januari 20:30, Frascati, € 13,- t/m € 19,-

JOOST SPIJKERS - ZIEL & ZALIG

'Ziel & Zalig' gaat over het wederopstaan uit de puinhoop en het herrijzen uit de as. Spijkers zingt en vertelt over zijn intense verlangen om deel te nemen aan het grootse en meeslepende leven. We moeten zingen, dansen, lachen en genieten. En we moeten ons brood breken en delen met de ander.

22 t/m 23 januari 20:00, Theater Bellevue, € 23,-

POLDERTHEATER / DE NATIONALE OPERA - DONNIE (13+) Een interdisciplinaire muziek-

NEDERLANDS KAMERORKEST EN ANASTASIA KOBEKINAMENDELSSOHN EN VIVALDI Het Nederlands Kamerorkest laat de Italiaanse zon schijnen in Mendelssohns Vierde symfonie, de ‘Italiaanse’. Meer Italië klinkt bij cellist Anastasia Kobekina (foto). Het spel van de Russische musicus is zwierig virtuoos en rijk aan dynamiek. Anastasia heeft een passie voor Venetië en laat dat met haar kleurrijke spel horen in muziek van een van de beroemdste inwoners van La Serenissima: Antonio Vivaldi. HET CONCERTGEBOUW, 31 JANUARI

theatervoorstelling waarin actuele thema’s centraal staan, zoals: wanneer verandert cool in toxic?

Hoe lang kan iemand anderen manipuleren en grenzen overschrijden zonder verantwoordelijkheid te nemen, en wat gebeurt er als de mensen om hem heen eindelijk terugvechten?

di 27 januari 19:30, Theater De Krakeling, € 1,-

THEATER VIDY-LAUSANNE / VIVARIUM STUDIO / PHILIPPE

QUESNE - THE GARDEN OF DELIGHTS

Deels middeleeuws dierenrijk, deels ecologische science- ction en deels hedendaagse western. 'The Garden of Deligths' toont zich als retro-futuristisch epos waarin schimmige guren tussen hel en paradijs zweven.

30 t/m 31 januari 20:00, ITA, € 17,50

JEFFREY SPALBURG EN MICHAEL

VAREKAMP - JAZZ & JOKES

‘Jazz & Jokes’ is een avond vol humor en muziek met hilarische verhalen, scherpe observaties en zwarte humor van comedian Je rey Spalburg, en het high-

VIA KATLEHONG / CIA GENTE / PAULO AZEVEDO - TAMUJUNTU

Een dansvoorstelling vol ritmes uit Zuid-Afrika en Brazilië, waarin culturen samensmelten, lichamen spreken zonder woorden en verbinding centraal staat: een feest van beweging en ontmoeting.

zo 07 december 20:00, ITA, € 10,-

DANSBLOK & MC KASSETTKNOOPPUNT

Een muziektheater- en dansvoorstelling over de vraag: does the body keep the score? Hoe verhoudt ons rationele geheugen zich tot onze lichamelijke herinneringen? Een trip met live elektronica en zang, poëtische taal, explosieve dans en loso sche re ectie.

za 13 december 20:30, CC Amstel, € 16,50 t/m € 18,50

DT DAALRUIT - GLIJBAAN

(1,5 T/M 6 JAAR)

De interactieve danstheatervoorstelling Glijbaan viert de speeltuin als dé plek van ontmoeting en vrijheid. Met een beetje verbeelding wordt daar alles mogelijk, en beleven de allerkleinsten de grootste avonturen.

zo 21 december 10:00, Bijlmer Parktheater, € 10,-

BENJAMIN VANDEWALLEBEN EN VERO

Veronique heeft zich de dans eigen gemaakt bij een dansgezelschap voor dansers met een beperking. Benjamin heeft zijn danslichaam door jarenlange ballet en hedendaagse training gedisciplineerd. Wat gebeurt er als je een dans creëert met een lichaam dat zich totaal anders gedraagt en anders reageert dan je eigen lichaam? Een intiem portret.

14 t/m 15 januari 00:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 16,-

WARD/WARD / ANN VAN DEN BROEK - PLAY 'Play' is een multidisciplinaire voorstelling met karaktervolle performers. De voorstelling onderzoekt fantasie als toevlucht, als noodzaak, als een manier om grip te krijgen op wat groter is dan wij. Zoals vaker in het recente werk van Ann Van den Broek beweegt 'Play' tussen

Onder leiding van Scapino’s nieuwe artistiek directeur Nanine Linning komen dans, lm en vernieuwende originaliteit samen. In dit unieke programma tonen twee nieuwe choreograeën en twee korte dans lms de kracht en creativiteit van een nieuwe generatie vrouwelijke makers.

za 31 januari 19:15, Meervaart, € 20,CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians.

elke vr, za 20:30 Comedy Café € 18,50

IMPROV COMEDY SHOWS

Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00 Boom Chicago, diverse prijzen

COMEDYTRAIN

Comedytrain is een verrassingspakket: je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30 Toomler € 13,50

DIE ANDERE TWEE - BRIEF

Die Andere Twee, bestaande uit Rosalie Custers en Thirze Rebergen, is een jong cabaretduo dat muziek en humor mixt met ongemak en kwetsbaarheid. In hun voorstelling zingen ze brieven die je zelf nooit zou durven sturen: van liefdesverklaringen tot woede-uitbarstingen. Rauw, grappig en ontroerend. wo 03 t/m 30 december diverse data en tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

BERIT COMPANJEN - ZEI IK

DAT HARDOP?

Berit (spreek uit: Brit) Companjen is klein van stuk, heeft veel volume en bijt graag van zich af. Ze praat sneller dan ze denkt en dat is niet altijd even handig. Ze zet de zaal gegarandeerd op zijn kop met een orkaan aan gedachten en grappen. Scherp, luid, innemend.

za 06 december 20:00, zo 07 december 15:30, Theater Bellevue, € 20,-

NESIM EL AHMADIJE VERZINT HET NIET

In zijn voorstelling 'Je verzint het niet' praat Nesim over zijn roots, zijn opvoeding, zijn relatie, papa

HET ZUIDELIJK TONEEL / SARAH MOEREMANS - NOT QUICHOT

In Not Quichot herdenken zes vertellers hun goede vriend Q, maar wie was Q’s béste vriend? Door middel van straffe verhalen nemen ze het publiek mee op hun avonturen met Q door heel en half Europa, door bergen, bossen, langs boerenprotesten en brandende bibliotheken. Geen ander duo dan schrijver Joachim Robbrecht en regisseur Sarah Moeremans kan zo classy een klassieker als Don Quichot tegen de muur aanrijden om de sterkste elementen tussen de brokstukken vandaan te halen. INTERNATIONAAL THEATER AMSTERDAM, 3 JANUARI

Comedytalent van het Jaar. En dan moet je debuut nog komen. Verwacht geen zwaarmoedig debuut, 'Striptease Van De Dood' is een tornado van een muzikale comedyshow.

21 t/m 22 januari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,-

VLAMOUSSE - HET GOEDE VOORBEELD

Vlamousse zit met de handen in het haar. En in de poepluiers. Kersverse moeders zijn ze. Het grote opvoeden is begonnen. Zij gaan deze nieuwe mensjes leren wat normaal is. Maar… wat is normaal? Vlamousse wordt geroemd om hun schaamteloze humor. En omdat ze hun publiek alle hoeken van het emotionele veld laten zien. Nu hebben ze kinderen die hetzelfde met hén doen. Tja, geef dán maar eens Het goede voorbeeld.

23 t/m 24 januari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 26,50

GAVIN VIANO & HNT - A PLASTIC STATE OF MIND

A Plastic State of Mind is een inspirerend verhaal over vier jonge meiden die tijdens de Tweede Liberiaanse oorlog gevangen zijn genomen door rebellenleiders. Met diepe emotionele kracht, meedogenloze eerlijkheid en een verrassende dosis humor vechten de meisjes om iets buitengewoons te bereiken: overleven als vorm van verzet. Een ode aan de kracht van de vrouw en de magie van sisterhood. FRASCATI, 11 T/M 13 DECEMBER, BIJLMER PARKTHEATER, 16 JANUARI

worden, vreemde werkplekken en nog veel meer. Een cabaretshow vol publieksinteractie; of je nou op de eerste rij zit of achterin, ontkomen doet niemand. za 13 december 20:30, DeLaMar, € 19,50

ANDRIES TUNRU EN STEFAN HENDRIKX - DE NOGAL HYPERBIJZONDERE AMSTERDAMSE OUDEJAARS-IMPROVISATIEEXTRAVAGANZA 2025

Wel oudjaar, geen conference. Wel een terugblik, geen moraal. Wel humor, geen duiding. Geen levenslessen. Ook geen script, trouwens. In 'De nogal hyperbijzondere Amsterdamse Oudejaars-improvisatie-extravaganza 2025' nemen cabaretiers Andries Tunru en Stefan Hendrikx het jaar onder de loep. di 16 december 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,-

LAUGH MAROC

Een avond vol Marokkaanse humor, muziek en cultuur met onder anderen de Amsterdamse MC Rachid Larouz, standupcomedian Omar Ahaddaf

PADDY SCHLEIDT - EERLIJK EN CONCREET A.U.B.

KEES HULST EN EMMA BUYSSE - ZACHTOP LACHEN

Waar kan Malou zo moeilijk over praten, en waarom is het motto van haar Indische familie ‘eten is zilver en zwijgen is goud’ zo pijnlijk treffend? Een even meeslepende als geestige voorstelling, gebaseerd op Zachtop lachen van Malou Holshuijsen. Een verhaal over een patiënt-in-ontkenning en haar therapeut waarin de impact van intergenerationele trauma’s en de kracht van stilte binnen families wordt onthuld. Met live muziek van Minouk Beekman. DELAMAR, 3 EN 4 DECEMBER

en het populaire duo Hassan & Mohsien. Daarnaast presenteert Oualid, een Marokkaans–Egyptische muzikant, zijn nieuwe album en DJ Mimi brengt een mix van moderne beats en Arabische grooves. do 25 december 20:00, Paradiso, € 31,80

PIETER VERELST - ALTIJD AAN

Pieter vroeg zich steeds vaker af wat er in godsnaam allemaal gaande was in dat absurde hoofd van hem. In dat geestige, verwilderde brein dat 'Altijd Aan' staat. Een hoofd dat alles mee wil maken. Dat tijd tekort komt voor zichzelf. Dat soms wel eens gewoon normaal zou willen zijn. Maar waarvan de uitknop lijkt te ontbreken.

13 t/m 14 januari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,50

DAVID LINSZEN - STRIPTEASE

VAN DE DOOD

Soms snelt de roem je ruim vooruit. Dan win je alle prijzen op het Leids Cabaret Festival. Noemt NRC je een rijzende ster. En roept de Volkskrant je uit tot

Paddy geeft een kijkje in haar dwarrelende brein. Verhalen en sketches over hoe moeilijk het is om orde in de chaos te brengen, en in welke onnodig ingewikkelde, onhandige, verwarrende en grappige situaties je jezelf kan brengen. Een muzikale voorstelling over naïviteit, wereldvreemdheid, harde zelfkritiek, angst en doorzettingsvermogen. wo 28 januari 20:00, Theater Bellevue, € 19,-

FIMME BAKKERZWAARGEWICHT

Je kent Fimme Bakker misschien van het Groninger Studenten Cabaret Festival, waar hij in 2023 de juryprijs won, of van 'Ben je bezopen?', de voorstelling die hij samen met zijn vader Bram Bakker speelde. Nu is hij solo te zien met zijn eerste avondvullende cabaretprogramma: Zwaargewicht.

za 31 januari 20:00, Theater De Richel, € 17,25

CHRIS VERLAAN - ACH, ER

KOMEN GEEN KINDJES VANPREMIÈRE

Als er iets mis gaat in het leven van Chris Verlaan, dan denkt hij altijd aan zijn moeders uitspraak: Ach, er komen geen kindjes van. En ondanks dat dit zijn levenswijsheid is, heeft hij stiekem andere plannen. Levenslessen met veel ongemak en de nodige zelfspot.

za 31 januari 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,-

JEROEN LEENDERS - JEROEN LEENDERS EXPERIENCE

Jeroen Leenders, ook wel bekend als The Wild Man of Comedy, brengt elke show iets totaal unieks. Deze Belgische comedian zoekt continu de grenzen op tussen hilarische grappen, diepzinnige loso e en pure anarchie. De Jeroen Leenders Experience: een onvoorspelbare mix van comedy, loso e en anarchie.

za 31 januari 20:00, Theater Bellevue, € 20,-

FESTIVALS

AMSTERDAM LIGHT FESTIVAL

De veertiende editie van Amsterdam Light Festival heeft als thema Legacy: Wat laten we na voor toekomstige generaties? Het internationaal toonaangevende lichtkunstfestival dat de hoofdstad verlicht in de donkerste maanden van het jaar toont

HEE-SEUNG CHOI & EMILY

KOCKEN - RESONANCE

Bradwolff OetewalerstraatProjects73 23 november t/m 20 december

In Resonance tonen HeeSeung Choi en Emily Kocken installaties, tekeningen en performances die ontstaan uit hun onderzoek naar stilte, ruimte en verbinding. Hun werk laat zien hoe klank, beweging en emotie elkaar beïnvloeden. Bezoekers worden uitgenodigd om langzaam te kijken en te luisteren naar wat resoneert, in de ruimte én in henzelf.

AFGEBROKEN FLUISTERINGEN –GROEPSTENTOONSTELLING tegenboschvanvreden Bloemgracht 57 1 november t/m 10 januari

In deze tentoonstelling ontmoeten kwetsbaarheid en kracht elkaar. Kunstenaars verkennen hoe stilte, breuk en fluistering zich manifesteren in beeld, geluid en vorm. Ze laten zien dat iets wat gebroken lijkt, soms juist ruimte geeft voor nieuwe verhalen en verbindingen.

SHAPE SHIFTERS: ON WOUNDS, WONDERS AND TRANSFORMATION Framer Framed Oranje-Vrijstaatkade 71 15 oktober t/m 11 januari

Deze tentoonstelling laat zien hoe kolonialisme en ongelijkheid sporen hebben achtergelaten in musea en kennisinstituties. De deelnemende kunstenaars tonen met installaties, video’s en performances, manieren om oude verhalen te herschrijven en nieuwe vormen van samenleven te verbeelden.

NOOR NUYTEN - TENSED SCREEN Upstream Gallery Kloveniersburgwal 95 1 november t/m 20 december

Noor Nuyten laat zien hoe schermen meer zijn dan platte beelden, en onderzoekt de spanning tussen mens, materiaal en technologie. Haar sculpturen en installaties maken zichtbaar wat er normaal verborgen blijft: de energie, het afval en de fysieke kracht achter digitale beelden. En nodigt uit om stil te staan bij hoe technologie ons leven vormt en beïnvloedt.

in Amsterdam. Zie het actuele aanbod van de 66 deelnemende organisaties op amsterdamart.com.

TOPSPORT AMSTERDAM

NAAM: Imane Valk

SPORT: Karate

LEEFTIJD: 17 jaar

Imane Valk beoefent sinds haar elfde wedstrijdkarate. Inmiddels heeft ze haar zwarte band en staat ze vijftiende op de wereldranglijst (junioren -66kg).

Imane traint bij Karateschool Fightin’ Nabil, is verbonden aan het U&V programma bij Topsport Amsterdam en maakt deel uit van het Nederlands team. Afgelopen seizoen mocht ze Nederland vertegenwoordigen op het Europees- en Wereld Jeugdkampioenschap. Ook nu is ze weer goed op weg voor een kwalificatie.

‘Mijn grote droom is om als senior Wereldkampioen te worden’

TOPSPORTEVENEMENTEN DECEMBER/JANUARI

NK INDOORROEIEN

13 DECEMBER

SPORTHALLEN ZUID

INTERNATIONALE AMSTERDAM KARATE CUP

20-21 DECEMBER SPORTCENTRUM CALAND

JUMPING AMSTERDAM 22-25 JANUARI

RAI AMSTERDAM TICKETS V.A. € 16,00

Topsport Amsterdam helpt bij het realiseren van sportieve ambities van talentvolle Amsterdamse sporters. www.topsport.amsterdam

twintig lichtkunstwerken op fotogenieke plekken.

vanaf 01 december, ma t/m zo 17:00, diverse locaties, € 29,75

OORZAKEN FESTIVAL

De vijfde editie van Oorzaken Festival presenteert het beste van creatieve audio uit binnen- en buitenland. Dit jaar draait alles rond het thema 'verzet': de wereld kraakt in haar voegen, maar hoe klinkt het als mensen in opstand komen?

12 t/m 13 december diverse tijden, De Brakke Grond, € 19,50

AUTOMATIC NOISE FESTIVAL

Twee avonden lang viert het festival shoegaze en dreampop, en vormt het de afsluiting van de viering van 20 jaar Automatic Music. Met optredens van onder anderen Part Garden, Maquillage, Cosmobrigade en Catch The Breeze.

23 t/m 24 januari 19:30, Cinetol, € 23,25

DIVERS

PODWALK DORST VAN DE STAD

Van cholera-uitbraken tot kraanwater uit de duinen: Dorst van de Stad onthult de eeuwenlange strijd om schoon drinkwater. Ontdek hoe brouwers, ingenieurs en zelfs keizer Karel V hierin een rol speelden. Deze gratis luisterwandeling brengt je langs meer dan vijfentwintig bijzondere plekken in de stad. vanaf 01 december, ma t/m zo, Haarlemmerpoort, gratis

SHOE’S BLACK BOOK: GRAFFITI IN THE 1980S BY NIELS SHOE MEULMAN

Deze publicatie, gepresenteerd door Stadsarchief Amsterdam en Ruyzdael Publishing, maakt een invloedrijk document uit de beginjaren van de Nederlandse gra tibeweging opnieuw zichtbaar. Het originele schetsboek, waarin Meulman zijn eerste letters, stijlen en ideeën vastlegde, speelde een sleutelrol in de ontwikkeling van gra ti als kunstvorm in Nederland en daarbuiten, en legt tegelijk zijn eigen artistieke pad bloot. za 06 december 12:00, Stadsarchief Amsterdam, gratis, aanmelden via RSVP.SAA@amsterdam.nl

DE BEZORGDE BURGER

Schrijvers, kunstenaars en performers verkennen samen met het publiek wat migratie betekent in een wereld zonder vaste grenzen. Een avond over beweging, verbinding en verbeelding waar migratie niet langer een crisis is, maar een lens op de wereld die nog moet komen. zo 07 december 16:00, De Nieuwe Liefde, € 13,50

REIZEN NAAR EEN LAND IN OORLOG

Tijdens deze avond worden rauwe en persoonlijke fragmenten uit de Human-serie 'Konvooi' van Hans Pool afgewisseld met gesprekken met Tommy Wieringa en Jaap Scholten over hun humanitaire project in de strijd tegen de Russische agressie. do 11 december 20:00, De Balie, € 16,-

THÉ TJONG-KHING EN MINO WORTEL

Meesterillustrator Thé TjongKhing en beeldend kunstenaar Mino Wortel presenteren tekeningen, schilderijen, assemblages

DANS

kende animaties en een krachtig geluidssysteem. doorlopend

Amstel 51, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM

JUNIOR COMPANY / HET NATIONALE BALLET - BALLET BEATS

Niet alleen de jonge danstalenten hebben de Junior Company van Het Nationale Ballet tot zo’n succes gemaakt. Ook de jonge choreografen Joshua Junker, Arielle Smith Jones en Mthuthuzeli November zorgen voor een opwindende buzz. Met drie wereldpremières toont Ballet Beats het kloppende hart van het ballet van de toekomst. Aangevuld met een bruisende, briljante klassieker van George Balanchine. INTERNATIONAAL THEATER AMSTERDAM, 22 EN 23 JANUARI

ALIENATED - MACHINERGY

Choreograaf Kelly Vanneste geeft met Machinergy een stem aan haar generatie. In een wereld waarin technologie ons steeds individueler maakt, stelt het Tilburgse dansgezelschap Alienated een urgente vraag: hoe blijf je verbonden met anderen? Een dansduet vol frictie en samenwerking, waarin de dansers elkaar aftasten, uitdagen en tot nieuwe mogelijkheden brengen en laat voelen hoe essentieel verbinding is. FRASCATI, 10 EN 11 DECEMBER

en ruimtelijk werk.

9 t/m 18 januari, di t/m zo 13:0017:00, WG Kunst, gratis

MUSEA

ALLARD PIERSON Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis. Van Glas, gemaakt in de oudheid In de tentoonstelling worden ruim 200 glazen voorwerpen uit de archeologiecollectie van het Allard Pierson getoond: transparant of ondoorzichtig, in felle of zachte kleuren, sierlijk gedecoreerd en bijzonder gevormd. t/m 1 maart

Decor in drie bedrijven: museum, huiskamer, atelier. Deze tentoonstelling presenteert drie visies op theatervormgeving. Daarbij staat het 18de-eeuwse huiskamertoneel van Baron van Slingelandt centraal, een van de topstukken uit de nu honderdjarige theatercollectie.

t/m 5 april

Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpierson.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam

LLOYDSCOMPANYKABITENI

Laat je meevoeren naar Bendikonde, een Surinaams dorp, waar Georgetina, de ‘kabiteni’ (kapitein) aan het roer staat. Haar zang en verhalen vormen met de energieke hiphop- en Surinaamse Awasa-dans van de vier andere uitgesproken performers de hartslag van Kabiteni. De voorstelling brengt een bijzondere geschiedenis en cultuur op energieke wijze samen in een rijke mix van spoken word, muziek, dans en visuals.

THEATER BELLEVUE, 13 JANUARI

vanaf de middeleeuwen.

Amsterdam Museum aan de Amstel mét een volledig nieuw aanbod aan tentoonstellingen, publieksprogramma’s en kinderactiviteiten.

Nederland, word beter!

De impact van 15 jaar Zwart activisme

Beautiful Distress - Ms. van Riemsdijkweg 41a, NDSM vanaf 2 november

Verhalen van aankomst

Buurttentoonstelling bij Boost, Danie Theronstraat 2 vanaf 20 november

Refresh Amsterdam #3 - Imagine the Future

De tentoonstelling toont kunstwerken van vijftien hedendaagse kunstenaars en een indrukwekkende solo-expositie van Raquel van Haver. Daarnaast zijn er toekomstwensen te zien die door het publiek zijn ingezondenen.

t/m 30 november

Amsterdam in Motion

Stap binnen in Amsterdam in Motion en laat je meevoeren door het meeslepende verhaal van de stad. Op een gigantische maquette van 200 m2 komen verleden, heden en toekomst tot leven dankzij adembenemende projecties, indrukwek-

Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM

AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE

Kunstencentrum De Appel gehost door Tempel, een cultureel centrum in de Amsterdamse Diamantbuurt. The Broken Pitcher vanaf 17 januari Tolstraat 160 tel. 625 56 51, www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam. Thuis op veertig vierkante meter Thuis op veertig vierkante meter toont inspirerende, recente voorbeelden van slimme, doordachte interieurs in compacte woningen én collectieve ruimtes. t/m 23 november

Cityguide to Waste: Artifacts of Accumulation

Deze tentoonstelling daagt bezoekers uit om voorbij het idee van afval als ongemakkelijk bijproduct te kijken en het te beschouwen als een spiegel van onze maatschappij. t/m 23 november Bouwen op woongeschiedenis: van verzet tot vernieuwing t/m 23 november

Modelstad Haven-Stad

Een werkplaats voor de toekomst t/m 31 december 2028

Tijdlijn Amsterdam 2000-2030 t/m 1 januari 2030

Voelmaquette Arcamgebouw en Oosterdok

t/m 30 april 2030

Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, duizenden vlinders in het vlinderpaviljoen en nog veel meer.

ARTIS-Groote Museum

Het Groote Museum gaat over de verbinding van de mens met al het leven op aarde, over de samenhang tussen mens, dier, plant, microbe en de aarde zelf. Doel van het interactieve museum is de bezoeker met andere ogen naar zijn omgeving en de wereld te laten kijken.

Dichtbij Tanja

De tentoonstelling onderzoekt de relatie tussen mens en dier. De liefde en verbondenheid die bezoekers voor Tanja voel(d)en, weerspiegelt hoe diep onze relatie met dieren is. Het is deze connectie die Tanja tot een levend symbool maakt van de veranderende manier waarop we naar natuur kijken. t/m 10 mei

Uitvergroot

Ontdek microscopen op een manier die je nog nooit hebt ervaren.

t/m 30 januari

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES

UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.

De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

MUSEUM COBRA

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.

Open depot Museum Cobra heeft sinds de oprichting in 1995 een eigen kunstcollectie. Inmiddels is deze uitgegroeid tot ruim 2000 objecten. Het Open depot presenteert een deel van de omvangrijke collectie op zaal. Het is geen vaste tentoonstelling maar een roulerende, dynamische presentatie.

t/m 31 december

De Cycloop

De tentoonstelling De Cycloop draait om plezier: om het spel, het raken, het rollen en botsen. Maar ook om te ervaren wat materiaal doet: hoe vorm en zwaartekracht samenwerken, hoe toeval en controle elkaar afwisselen. Het is een tentoonstelling die spel gebruikt als manier om te leren, te voelen en te denken; in de geest van Cobra, en toont kunstenaars die zich bezighouden met beweging, techniek, zintuiglijke waarneming en materiaalonderzoek.

t/m 18 januari

Wi Sranan

Wi Sranan. Surinaamse kunst in beweging. Een ode aan 50 jaar Surinaamse onafhankelijkheid

t/m 1 maart

Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM

Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

In, rond en vanuit het paviljoen biedt het museum een vol en gevarieerd programma met tentoonstellingen, wandelingen, fietstochten, bezoeken aan de museumwoning, Van Eesteren gesprekken, presentaties, lezingen, workshops en nog veel meer.

Het Wonderkamer Toneel

In het project Het Wonderkamer Toneel onderzoekt kunstenaar Arne Hendriks samen met vijf andere makers het Nederlandse landschap van de toekomst, balancerend tussen de formele maakbaarheid van stedenbouw en planning en de informele, spontane activiteiten die het landschap mede vormgeven. t/m 7 december

Root Emotions

Root Emotions van Miao Li verkent de

CABARET

fotografie heeft Rentmeester ons collectieve visuele geheugen vormgegeven met iconische beelden, waaronder de fameuze Jumpmanfoto van Michael Jordan die door Time Magazine werd geselecteerd als een van de 100 meest invloedrijke beelden aller tijden. t/m 11 februari

Blommers & Schumm - Mid-Air

JUDY LIJDSMAN -YOU'RE TOO CUTE TO BE AN ASTRONAUT

Word gelanceerd naar de jaren tachtig en ontmoet Judy Resnik: NASA’s tweede vrouwelijke astronaut. Actrice Judy Lijdsman vervlecht het verhaal van de geniale ingenieur met persoonlijke ervaringen in een komische en ontroerende stand-up biography. Een reis door tijd en ruimte in een zinderende onewomanshow vol space-weetjes, smeuïge personages, onthutsende anekdotes en tussen de regels door een urgent pleidooi voor gelijkheid.

BELLEVUE, 20 EN 21 DECEMBER

JAWAD ES SOUFI GEORGANISEERDE RWINA

Sloegie’s fundament is Rwina. Zonder chaos voelt zijn leven pas echt chaotisch. Hij heeft zoveel bizarre dingen meegemaakt dat de stilte voor hem juist eng is. In deze vernieuwde voorstelling ontdek je waarom Sloegie beter functioneert in een storm dan in een agenda. Waarom toeval soms meer structuur heeft dan Excel. En waarom improvisatie altijd puurder is dan een rode reep Verkade.

DE KLEINE KOMEDIE, 19 EN 20 JANUARI

verfijnde wortel netwerken van stadsbossen en onthult de complexe, verborgen verbindingen tussen ondergrondse ecosystemen en stedelijke infrastructuren.

t/m 7 december

Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum.

Tilda Swinton – Ongoing

Een exclusieve tentoonstelling gewijd aan de gevierde Schotse acteur, kunstenaar en stijlicoon. Deze unieke en persoonlijke tentoonstelling staat in het teken van Swintons creatieve samenwerkingen. t/m 8 februari

IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FABRIQUE DES LUMIERES

In Fabrique des Lumières wordt kunst tot leven gewekt: het werk van de grootste artiesten uit de geschiedenis, gegoten in een digitale ode van beeld en geluid. Daarbij wordt gebruik gemaakt van state-of-the-art technologie die volledig tot z’n recht

De tentoonstelling biedt een diepgaande terugblik op ruim 25 jaar speels en prikkelend beeldexperiment en toont hoogtepunten uit hun indrukwekkende carrière, waaronder iconische foto's die verschenen in toonaangevende publicaties als Fantastic Man, The Gentlewoman, Dazed & Confused, Self Service, Purple, AnOther Magazine en The New York Times Magazine. t/m 23 februari

Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld.

Van Gogh en de Roulins. Eindelijk weer samen

Amsterdam. De kunstenaar wordt wereldwijd beschouwd als de grondlegger van de moderne beeldhouwkunst. De tentoonstelling is gemaakt in samenwerking met het Parijse museum Centre Pompidou. Naast meer dan 30 meesterwerken, inclusief de originele sokkels die Brancusi zelf ontwierp, worden ook foto’s en films van zijn hand getoond. t/m 18 januari 2026

Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hartmuseum.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen.

Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS

Een van de oudste (1682) botanische tuinen.

Ontdek de bijzondere vriendschap tussen Vincent van Gogh en postbeambte Joseph Roulin en zijn gezin.

ISABELLE KAFANDOROF DAAIMUND

Isabelle Kafando (n00b, Volkskrant Talent 2024) presenteert een identiteitscrisis in meervoud. Rof Daaimund is het nieuwe allesomvattende alter ego van Isabelle Kafando. Ontroerende misfits en domme aanstellers volgen elkaar op in een freakshow die je dwars door je lachstuipen heen doet afvragen of je niet gewoon getuige bent van een zenuwinzinking op het podium.

BELLEVUE, 4 DECEMBER EN PODIUM MOZAÏEK, 30 JANUARI

komt in de grote ruimtes van de Westergasfabriek in Amsterdam.

Van Vermeer tot van GoghHollandse Meesters

Het werk van de Hollandse meesters behoort tot de meest indrukwekkende schilderijen die er zijn. In deze immersieve expositie komen meer dan 325 schilderijen van zo’n 50 verschillende schilders voorbij. verlengd Pazzanistraat 37, tel. 247 9500 www.fabrique-lumieres.com

FOAM AMSTERDAM

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.

Mounir Raji - Home 'Home' van Mounir Raji is een ode aan Amsterdam-West, specifiek de Kolenkitbuurt en de Admiralenbuurt, en vooral aan de mensen die deze buurten tot leven brengen.

MAQAM t/m 30 januari

Co Rentmeester - Witnessing Life Een solotentoonstelling van Co Rentmeester (1936), een van de meest invloedrijke fotografen van de 20e eeuw. Als pionier in zowel de fotojournalistiek als commerciële

Van Gogh maakte vele portretten van het gezin, waarvan een groot deel voor het eerst samen te zien is. In de tentoonstelling kun je niet alleen veel zien, maar ook veel doen, met de hele familie.

t/m 11 januari

In de ban van Vincent - De innige vriendschap tussen Isaac Israels en Jo van Gogh-Bonger

Ontdek in deze tentoonstelling de unieke relatie tussen kunstenaar Isaac Israëls en Jo van Gogh-Bonger, de schoonzus van Vincent van Gogh en hoedster van zijn nalatenschap. In de periode 1915–1920 gebruikte Israëls schilderijen van Van Gogh, waaronder iconen als Zonnebloemen, De slaapkamer, Het Gele Huis en Montmartre, als achtergrond in minstens zeventien van zijn eigen werken. Deze intrigerende composities staan bekend als ‘Vincenten’. De tentoonstelling toont tien van deze schilderijen, afkomstig uit Nederlandse museale en particuliere collecties.

t/m 25 januari

Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. Amsterdam, bijna gesloopt De grachtenpanden, smalle straatjes en pleinen van de Amsterdamse binnenstad vervangen door een moderne stad van glas en staal. Dit scenario leek in de 20e eeuw écht te gaan gebeuren. Deze tentoonstelling vertelt het verhaal van dreigende sloop, felle protesten en uiteindelijk een volledig herstel. Ontdek hoe Amsterdammers hun stad redden en hoe het komt dat wij daar nu nog elke dag van kunnen genieten. vanaf 28 november Spiegelvloer

Stap een betoverende wereld binnen. In de monumentale stijlkamer van het Grachtenmuseum is een bijzondere spiegelvloer te ervaren. t/m 1 maart

Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

H'ART MUSEUM

Tijdelijk afwisselende tentoonstellingen in samenwerking met internationale partners. Brancusi, The Birth of Modern Sculpture Voor het eerst komt een toonaangevende collectie kunstwerken van Constantin Brancusi (1876-1957) naar

Plantentoppers - overleven in verschillende klimaten Ga samen op wereldreis door de Hortus en zet al je zintuigen open en ervaar verschillende klimaten; van tropisch regenwoud en droge woestijn tot het fynbos in Zuid-Afrika. Welke uitdagingen kom je in elk klimaat tegen? En hoe passen planten zich aan om daar te overleven? Met deze familiespeurtocht leer je 10 bijzondere planten kennen, verspreid over verschillende klimaten. Elke plant heeft een ander trucje om te overleven. De afwisselende opdrachten en spelletjes zorgen voor een avontuurlijke reis voor jong én oud. t/m 31 december

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand. Michella Bredahl - Rooms We Made Safe Rooms We Made Safe is de eerste museumtentoonstelling van opkomend kunstenaar Michella Bredahl (1988, Greve, Denemarken). Zij staat bekend om haar indringende, intieme portretten van vrienden en bekenden, die ze thuis vastlegt op onbevangen momenten. Maar een huis betekent niet per se veiligheid. t/m 8 februari Kusukazu Uraguchi - Shima no Ama De tentoonstelling biedt een overzicht van tachtig betoverende zwart-witfoto’s van Japanse voedselduiksters uit het monumentale archief van de Japanse fotograaf Kusukazu Uraguchi (1922-1988). t/m 8 februari 2026

Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op

MÉÉR

VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.

Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.

Van Spinoza tot sjabbat

Wie waren de Joden die vanaf 1600 naar Nederland kwamen? Wat wordt er gevierd tijdens Pesach? En waarom dragen Joden eigenlijk een keppel?

Aan de hand van persoonlijke verhalen, bijzondere objecten en kunst kom je alles te weten over Joodse religie, geschiedenis en cultuur.

Photo League: New York 1936 - 1951

De tentoonstelling vertelt het verhaal van een groep vooruitstrevende fotografen die het dagelijks leven in de stad New York vastlegden. t/m 11 januari 2026

Imagining Futures

De kracht van toekomstdenken in onzekere tijden t/m 11 januari 2026

Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’.

Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

LUTHER MUSEUM

Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang van armen, ouderen en wezen. De vele gezichten van Katharina von Bora Vijfhonderd jaar na haar historische huwelijk met Maarten Luther duikt de tentoonstelling in het veelzijdige verhaal van Katharina von Bora (1499-1552): de vrouw die eeuwenlang vooral ‘de vrouw van’ werd genoemd, maar zoveel meer was. t/m 25 januari 2026 Nieuwe Keizersgracht 570, tel. 2142112 www.luthermuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin. Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek.

Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MÉÉR

VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

MICROPIA

Ontdek het onzichtbare leven Uitvergroot

Hoe werkt een microscoop? En hoe heeft microscopie ons begrip van de onzichtbare wereld veranderd? Stap in de wereld van lenzen en licht en zie hoe vergroting en resolutie bepalen wat zichtbaar wordt. Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

Museum voor moderne kunst. Frankey - Planet Positive Disruption De kunst van de Nederlandse straatkunstenaar Frankey wordt gekenmerkt door een diep respect voor de steden die hij liefheeft. Zijn installaties zijn volledig niet-destructief en ingenieus ontworpen met magneten, tie-wraps en dubbelzijdig tape, zodat ze eenvoudig kunnen worden verwijderd zonder sporen achter te laten. t/m 31 december

Robbie Williams: Pride and Self Prejudice t/m 31 december

Moderne Meesters

Andy Warhol, Jean-Michel Basquiat, Keith Haring, Yayoi Kusama, allen iconen. Hun namen, kunst en ideeën zijn diep verweven in het weefsel van ons dagelijks leven. Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Herbouwde werkende poldermolen uit 1847.

Waterbeheer - Hoe wij Nederlanders onze voeten droog houden

Van oudsher wordt in Nederland de strijd tegen het water gevoerd. De ‘poldermolen’ speelde hierbij een doorslaggevende rol. De Molen van Sloten ìs zo’n poldermolen. Hadden we eerder een te veel aan water, door klimaatverandering ontstaat nu meer en meer het gevaar van uitdroging. Verdiep je in deze materie in de Molen van Sloten. Akersluis 10, 020-6690412 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. In 2025 bestaat het Multatuli Museum 50 jaar. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUM JAN

Fong-Leng & Fans - 60 jaar Fashion & Faam

Een tentoonstelling over de invloed en betekenis van de kleurrijke, multidisciplinaire modeontwerper en kunstenaar Fong-Leng. Al 60 jaar een unieke speler in de Nederlandse mode- en designwereld, die tot op de dag van vandaag andere jonge makers voortbrengt en inspireert. t/m 6 april

Roos Holleman - Het oog streelt

De eerste museale solotentoonstelling van beeldend kunstenaar Roos Holleman toont een groot aantal nieuwe, monumentale pasteltekeningen naast bestaand werk. Holleman is gefascineerd door de verstrengelde relatie tussen mens en natuur: hoe wij de natuur vormgeven en hoe de natuur ons vormt.

t/m 3 mei

Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen.

Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

EXPO

TINA FARIFTEH - DOCUMENT NEDERLAND

Het thema asiel is bijna elke dag in het nieuws. Politici, media, mensenrechtenorganisaties en burgers die voor of tegen zijn, bijna iedereen heeft het erover. Voor Document Nederland, de jaarlijkse foto-opdracht van het Rijksmuseum, fotografeert en filmt kunstenaar Tina Farifteh (1982) het Nederlandse asielsysteem. In plaats van te praten óver asielzoekers, laat Farifteh ons, letterlijk, naar hen luisteren, en houdt ze de bezoeker een spiegel voor.

RIJKSMUSEUM T/M 11 JANUARI

NATIONAAL

HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. In het Nationaal Holocaustmuseum staat de Jodenvervolging in Nederland centraal. Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Centrum vol wetenschap en technologie

Technium - Ontrafel de techniek om je heen

De nieuwste game, onze kleding, de fiets, trein of tram die ons van A naar B brengt… Alles om ons heen dat door mensen is gemaakt, is techniek. Het is zo vanzelfsprekend, dat we het bijna niet meer zien. Maar hoe komt een fiets eigenlijk in beweging? Wat is er allemaal nodig om t-shirts duurzaam te produceren? Welke technologische ontwikkelingen zitten er verstopt in je smartphone? Ontdek het in deze familietentoonstelling.

WI SRANAN

De tentoonstelling Wi Sranan. Surinaamse kunst in beweging is een ode aan 50 jaar Surinaamse onafhankelijkheid. Vierentwintig kunstenaars en één kunstenaarscollectief brengen met bestaande en nieuwe werken de strijd, transformatie en toekomst van vrijheid in beeld. Mode, fotografie, schilderijen, installaties, film en performances laten zien hoe verhalen uit het verleden voortleven in de verbeelding van nu.

MUSEUM COBRA, T/M 1 MAART

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling). Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

MUSEUM REMBRANDTHUIS

Ervaar in de enige plek ter wereld hoe Rembrandt ooit leefde en raak in de huiselijke setting van het museum geïnspireerd door zijn werk en de verhalen van zijn leven. Thuis - Een tentoonstelling over het thuisgevoel in hedendaagse kunst In de tentoonstelling reflecteren dertien hedendaagse kunstenaars op het thuisgevoel; van symbolen van thuis tot het verlies van een huis.

t/m 4 januari 2026

Open Studio - Pris Roos

Kunstenaar Pris Roos bouwt een nieuw ‘thuis’ in het museum.

t/m 4 januari 2026

Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MUSEUM HET SCHIP

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie.

Rosa Smits - Collectief Weefsel

THUIS

Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK

Wat betekent ‘thuis’? Voor de een is het een interieur dat bij je past, voor de ander een herinnering aan vroeger of een veilige plek. In Thuis. Het thuisgevoel in hedendaagse kunst reflecteren dertien hedendaagse kunstenaars op het thuisgevoel, van symbolen van thuis tot het verlies van een huis. Met kunstwerken van onder anderen Arash Fakhim, Arjan van Helmond, Olphaert den Otter (foto), Polina Medvedeva én Rembrandt. MUSEUM REMBRANDTHUIS, T/M 4 JANUARI

t/m 17 januari

Herdenkingszegel expositie

Kunstenaars uit Aga Lab exposeren de herdenkingszegel ter ere van de verjaardag van de stad. Alle prenten zijn gedrukt met diverse grafische technieken.

t/m 25 januari

Ongekend Talent: Vrouwen van de Amsterdamse School

De tentoonstelling besteedt aandacht aan het onderbelichte werk en leven van vrouwelijke kunstenaars binnen de kunst- en architectuurstroming. Met veel niet eerder getoond werk, van textiel en keramiek tot grafiek en architectuur, toont de expressieve, kleurrijke tentoonstelling zowel hun gevarieerde oeuvres als de onstuimige wereld waarin deze ontstonden. t/m 28 juni

Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

LOCATIE DE DAGERAAD

In het volkswoningbouw-complex

De Dageraad is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd. Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel.

Mokum, de biografie van Joods Amsterdam

Deze tentoonstelling, in samenwerking met Joods Cultureel Kwartier, belicht de veelzijdige en bewogen geschiedenis van Joods leven in de stad. Van de eerste Joodse vluchtelingen in de 16e eeuw tot de diverse gemeenschap van vandaag, en de iconen die Amsterdam in de tussentijd verrijkten. t/m 6 april 2026 Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM AMSTERDAM NOORD

Bij Museum Amsterdam Noord komt het verleden van Noord tot leven. In het historische badhuis van Vogeldorp ontdek je de geschiedenis van Noord en de bijzondere verhalen van bewoners toen én nu. Vandaag de dag is het badhuis omgetoverd tot een plek waar geschiedenis en cultuur samenkomen. Het museum beschikt over een historische collectie en biedt een podium voor wisselende tentoonstellingen, lezingen en filmvertoningen. Daarnaast worden er rondleidingen georganiseerd die de unieke verhalen van Amsterdam-Noord tot leven brengen.

Tussen Traditie en Transformatie, over het verleden, heden en de toekomst van het buurthuis in Amsterdam-Noord. Het buurthuis is meer dan een gebouw, het is een oefenruimte voor gemeenschap, emancipatie en collectiviteit. Deze tentoonstelling verbindt verleden, heden en toekomst: van de eerste buurthuizen tot nieuwe experimenten met klei, verhalen en ontwerpen. t/m 5 april 2026 Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.nl

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.

Bezoekers gaan er op ontdekkingstocht in een zeldzaam goed bewaard grachtenhuis uit de 17e eeuw. O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

NXT MUSEUM Museum voor nieuwe mediakunst Still Processing

De tentoonstelling onderzoekt de evolutie van beeldverwerking, zowel door machines als door mensen. Hoe nemen we beelden waar en hoe produceren we ze? Hoe beïnvloeden machine-algoritmen onze waarneming? Wat gaat er verloren in het proces? t/m 7 februari 2026 Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

OUDE KERK

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt. Minne Kersten: There’s Always Another Twist t/m 6 april Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

KONINKLIJK PALEIS / OPEN Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers.

Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

Collectie automatisch spelende piano’s en andere muziekautomaten en meer dan 40.000 muziekrollen. Elke week een of meer museumconcerten. Westerstraat 106, tel. 6279624 www.pianola.nl

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen. Thuis in de 17de eeuw Hoe was het leven werkelijk in de 17de eeuw? In de kleurrijke tentoonstelling Thuis in de 17de eeuw ervaar je het dagelijks leven van 400 jaar geleden van dichtbij. Vol verrassende verhalen en unieke objecten. Je wandelt als bezoeker via negen levensgrote kijkdozen’ door een complete dag in de 17de eeuw.

t/m 11 januari 2026

Steve McQueen - Occupied City De gevel aan het Museumplein is een groot filmdoek. De film 'Occupied City (Still)' wordt daar dag en nacht zonder geluid vertoond.

t/m 25 januari

Suit Yourself - 100 Years of Menswear, 1750 - 1850

t/m 15 maart 2026

Aziatisch Paviljoen - Het beste uit de collectie Aziatische kunst

t/m 30 april

20ste eeuw

Ieder half jaar zijn er in het Rijksmuseum nieuwe presentaties te zien in

de afdeling 20ste eeuw. In deze editie worden werken van vrouwelijke kunstenaars voor het voetlicht gebracht. t/m 10 november Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

Oceanista - Fashion & Sea Een veelzijdige modetentoonstelling die het maritieme verleden, het modebeeld van nu en de duurzame toekomst van kleding met elkaar verbindt.

t/m 12 april 2026

De zee in kaart

Waarom word de zee in kaart gebracht? En hoe breng je de zee in kaart? Duik in de grote collectie zeekaarten van Het Scheepvaartmuseum.

doorlopend

Schaduwen op de Atlantische Oceaan

De tentoonstelling laat zien hoe de geschiedenis van de scheepvaart en koloniaal geweld onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. En welke impact dit had, en nog steeds heeft, op onze levens en samenlevingen. doorlopend

Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM

‘s Werelds grootste stadsarchief.

Klas op kleur

Klas op kleur is een project van ontwerper Sanne van de Goor waarin zij laat zien hoe klassenfoto’s trends in kleur, identiteit en erfgoed weerspiegelen.

t/m 4 januari

De Wallen van fotograaf Dana Lixenberg

Tussen 2021 en 2025 maakte

Lixenberg deel uit van de microkosmos van de Wallen: de smalle stegen, de grachten, de dagelijkse dynamiek. Ze observeerde langdurig, met oog voor detail en zonder oordeel. Het resultaat is een serie intieme zwart-witportretten, verstilde monumentale interieurbeelden in kleur, een video-installatie en een publicatie.

t/m 15 februari

Amsterdams Stadsjournaal. Activistische films 1974-1984

Het Amsterdams Stadsjournaal (ASJ) is een filmcollectief dat actief was tussen 1974 en 1984. Hun 36 activistische films reflecteren op maatschappelijke misstanden en sociale ongelijkheid.

t/m 8 maart Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.

Sandra Mujinga - Skin to Skin

De Noorse kunstenaar transformeert de kelderruimte van het Stedelijk Museum tot een mysterieuze twilight zone. Geluid, licht, spiegels en sculpturen roepen een buitenaardse wereld op waarin 55 identieke figuren de ruimte bevolken.

t/m 11 januari 2026

Erwin Olaf – Freedom Het eerste museale overzicht na zijn plotselinge overlijden twee jaar geleden. Een eerbetoon aan de veelzijdige en gelaagde kunstenaar die hij was, met aandacht voor zijn gehele creatieve proces. Naast iconische kunstwerken en series van Erwin Olaf zal er ook minder bekend werk te zien zijn, waaronder video’s en sculpturen, zijn werk voor reclame en persoonlijk archiefmateriaal. Zijn laatste werk, een onvoltooid videowerk, vormt het slotstuk van de tentoonstelling.

t/m 1 maart 2025

BLue Dots

Wat zegt het over een kunstwerk, en over ons, als een werk ooit als 'minder belangrijk' werd bestempeld? Met werken van bekende 19e-eeuwse kunstenaars als Jozef Israëls en Thérèse Schwartze, tot minder bekende namen als José Maria Rodriguez-Acosta en Marie de Roode-Heijermans.

t/m 15 maart

Prix de Rome Beeldende Kunst 2025 Fiona Lutjenhuis, Kevin Osepa, Thierry Oussou en Buhlebezwe Siwani zijn genomineerd voor de Prix de Rome Beeldende Kunst 2025.

t/m 15 maart

Post/No/Bills #6 Hedy Tjin doorlopend Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

STRAAT MUSEUM

Museum voor graffiti en street art Faile - Between The Sheets Between the Sheets is een solotentoonstelling van Faile, het in Brooklyn gevestigde kunstenaarsduo Patrick McNeil en Patrick Miller. Met een praktijk geworteld in druktechnieken, collage en visual sampling heeft Faile in de afgelopen 25 jaar een beeldtaal opgebouwd die put uit massamedia, religieuze iconografie, pulp fiction en de visuele taal van de stad.

t/m 18 januari

NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com

THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen.

Lekker Lezen

De tijdelijke tentoonstelling 'Lekker Lezen' gaat over leesvaardigheid en

leesplezier, vroeger en nu. En vooral over wat Theo Thijssen daarover te vertellen had. In deze expositie maak je kennis met de jonge Theo Thijssen als lezer. En met zijn eigenwijze denkbeelden over goede (én beroerde) jeugdliteratuur. tot 1 februari 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

SURINAME MUSEUM

Ervaar de geschiedenis van Suriname & Nederland Openingstentoonstelling Meet Su Meet Us Meet Su! (Su in de volksmond als afkorting voor Suriname) presenteert de geschiedenis, flora en fauna van het land Suriname. Zeeburgerdijk 19 -21, www.surinamemuseum.nl

MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood.

Aat Veldhoen - Realist tot in de kist De Amsterdamse kunstenaar Aat Veldhoen (1934 – 2018) staat bekend om zijn kleurige werken, zijn vrijheid en zijn levenslust. De dood lijkt ver weg en hij sprak er niet graag over. Toch speelt het een belangrijke rol in zijn werk. Deze tentoonstelling laat een andere kant zien van de kleurrijke losbol en levenskunstenaar.

t/m 28 juni

Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.

De Tweede Wereldoorlog en de voormalige Nederlandse koloniën

De tentoonstelling, deels gebaseerd op nieuw historisch onderzoek, biedt door het vertellen van meer dan dertig persoonlijke verhalen een nieuwe, completere kijk op de koloniale geschiedenis.

t/m 30 december

Verzetsmuseum Junior Reis met de tijdmachine naar Nederland in de oorlog en leef mee met vier kinderen. doorlopend

Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM

Bezoekerscentrum Amsterdam Werelderfgoed

Dé startplek om kennis te maken de Amsterdamse grachtengordel, werelderfgoed sinds 2010. Vijzelstraat 32 www.amsterdam.nl/werelderfgoed

WERELDMUSEUM AMSTERDAM Museum over wereldculturen

Building Black Civilizations – The Nile 3025 CE

In Building Black Civilizations – The Nile 3025 CE ontdek je een toekomstig Afrika vol kracht en fantasie. Een mil-

joen zwarte LEGO®-stenen, bijna zeven meter lang en gebouwd door kunstenaar Ekow Nimako.

Made in China

Wat betekent het label ‘Made in China’? In deze tentoonstelling duik je in de rijke en veelzijdige maakcultuur van China: van duizenden jaren oud vakmanschap, tot hedendaagse kunst en design. Wereldmuseum presenteert een inspirerende mix van objecten, kunstwerken, mode, fotografie, video’s, interviews met makers en interactieve kaarten die samen een veelzijdig verhaal vertellen over Chinees makerschap, toen en nu.

Onvoltooid verleden: teruggeven, houden, of…?

In deze tentoonstelling stap je in het midden van dit actuele debat over restitutie.

t/m 3 januari 2027

Onze koloniale erfenis

De tentoonstelling laat zien hoe kolonialisme de wereld van nu mede heeft gevormd, en hoe mensen kolonialisme doorstonden.

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 amsterdam.wereldmuseum.nl

WERELDMUSEUM AMSTERDAM

JUNIOR

Raad van de Raaf - Doe-tentoonstelling voor klimaathelden!

In de nieuwe kindertentoonstelling zijn heel veel activiteiten voor kinderen. Test je balans in de kajak van jager Lars, stap op de hondenslee van de Groenlandse Malik, luister naar het geluid van de smeltende ijskappen en verzamel samen ideeën voor een betere wereld. Voor iedereen vanaf 6 jaar.

t/m 30 december 2028

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 amsterdam.wereldmuseum.nl

HUIS WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand. Grachtenhuis vol stijlkamers en verhalen

Stap in het verleden in het indrukwekkende Huis Willet-Holthuysen in het centrum van Amsterdam. Het dubbele herenhuis aan de Herengracht is ingericht met verschillende stijlkamers, ruimtes die er nog uitzien zoals vroeger.

doorlopend

Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm.

Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 www.houseboatmuseum.nl

Hoofdredacteur

Bart van Oosterhout

Adjunct-hoofdredacteur

Karin Thybaut, Sara Madou (a.i.)

Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen

Eindredactie Scherp: Renate Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda)

Aan dit nummer werkten mee

Pauline Arkesteijn, Barbara van den Berg, Marjolein van Damme, Emily Goodenough, Cindy Hoetmer, Kim van der Meulen, Pierre Oitmann,

Margriet Prinssen, Nienke van Rijn/ Topsport Amsterdam, Roos van der Rijst, Marijn Ruhaak, Bregtje Schudel, Erik Schmitz, Irene Schoenmacker, Joke van der Weij, Joanna van der Werf/Amsterdam Art

Aanleveren agendagegevens maartnummer: 26 januari aprilnummer: 23 februari amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com Adverteren

T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners Mt. Lincolnweg38-40, 1033 SN

Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl Jaarabonnement € 35,25 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen schriftelijk en per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn

van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden.

Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners. Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 50.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor

eventuele foutieve vermeldingen. © 2025 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Het februarinummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 26 januari

CADEAU BIJ ABONNEMENT

XXL shopper

Deze vrolijke XXL shopper is superhandig voor je boodschappen, sportspullen of om gewoon alles in één keer mee te kunnen nemen. Stevig, ruim en geïnspireerd op het kleurrijke, geometrische werk van Hilma af Klint.

Studio Painted laat zich inspireren door kunst en vertaalt dat naar vrolijke accessoires voor iedere dag: tassen, regenjassen, sokken, hoedjes en sjaaltjes bijvoorbeeld. Op de cadeauverpakking vind je leuke weetjes over het kunstwerk en de kunstenaar. Hun producten zijn onder andere in diverse Amsterdamse musea te koop en online via studiopainted.com. Of kom langs in de studio aan de Hazenstraat 70, waar ook regelmatig nieuw werk te zien is van jonge kunstenaars.

Bij een abonnement op de Uitkrant (€ 35,25) krijg je elke maand als eerste het toonaangevende culturele magazine van Amsterdam op de mat én ontvang je deze XXL-tas. Op = op!

Ga naar iamsterdam.nl/uitkrant en sluit een eenjarig abonnement af.

Ga naar iamsterdam.nl/acties

UNIEKE AVOND

Win een unieke avond bij Scala foodbar & theater (voor 2 personen!)

Klaar voor een bijzondere avond uit? Maak kans op een avondje Scala, waar theater en lekker eten samenkomen op een manier die je nergens anders vindt in Amsterdam.

Wat win je?

Een complete avond voor 2 personen bij Scala, inclusief 2 theatervoorstellingen van 20 minuten in onze intieme zaaltjes. Geniet van diverse genres zoals cabaret, muziek en spoken word. Voor, tussen en na de shows geniet je van eten en drinken in onze gezellige foodbar.

We verloten 3 keer deze unieke ervaring (ter waarde van € 48 per prijs). Perfect voor een date night of avondje uit.

In te leveren in januari en februari 2026, scala-amsterdam.nl

Terugblik

OOSTERPARK, 1894

tekst Erik Schmitz foto Jacob Olie/Stadsarchief Amsterdam

Het was een grijze novemberdag toen Jacob Olie deze foto maakte in het Oosterpark. De mist van de voorgaande dagen was opgetrokken, maar de thermometer kwam niet hoger dan negen graden Celsius. De winter stond voor de deur. De troep zwanen, die bij de vijver was neergestreken, vormde daarvan een duidelijke voorbode. Hun verendek, wit als sneeuw, stak helder af tegen het donkere gras. Olie laat op de foto hun soepele nekken dansen als in een ballet. Met hun opzij neigende koppen werpen ze de camera een fronsende blik toe. Zoals iedereen weet die weleens een zwaan heeft benaderd, is die blik ook intimiderend. Alsof ze hier de argeloze wandelaar waarschuwen voor de naderende winter.

Het Oosterpark lag ingeklemd tussen de bomen van de Oude Oosterbegraafplaats (waar nu het KIT staat) en de nieuwbouw van de Oosterparkbuurt en de Transvaalbuurt. In de verte loopt de Linnaeusstraat. Aan de sprietige boompjes valt goed te zien dat het park nog maar een paar jaar oud was. Olie was die dag van zijn huis in de Huidekoperstraat naar het Muiderbosje gelopen. Dat was een oude boompartij net buiten de Muiderpoort, die leek op het nu nog bestaande Leidsebosje. Hij fotografeerde er de weg langs het ingangsgebouw van de begraafplaats en een doorkijkje naar de Muiderpoort, en maakte een paar foto’s in het park. Niet voor elke Amsterdammer begon het jaar 1895 vervolgens opgewekt. Op Nieuwjaarsdag berichtte de krant

Zwanen in het Oosterpark, 24 november 1894

over ‘geweldige regen-, hagel- en sneeuwbuien’. ‘Doordat men niet kon spuien, stonden hedenmorgen de meeste sousterreins en kelderwoningen onder water. ’t Was overals hoozen en pompen.’ De eerste helft van januari was er sprake van lichte vorst. Maar de winter begon pas goed, zoals zo vaak, eind januari. Een maand lang heerste er strenge vorst, die schaatsplezier bracht, maar ook honger en kou voor de Amsterdammers met weinig geld. In april 1895 waren er weer zwanen in het park, zo schreef de krant, ‘tot groot genoegen der wandelaars, welke de waterbewoners ruim van voedsel voorzien’. Alsof ze de zwanen te vriend wilden houden. En wie weet... Pas vijf jaar later volgde er weer een zeer strenge winter.

De echte Amsterdammer

HET BUIKSLOTERMEERPLEIN IS HEERLIJK MENSEN KIJKEN’

Elke maand deelt een Amsterdammer zijn of haar lievelingsplekken. Deze keer: Comedytrainlid Stefan Pop. Komend jaar tourt hij met zijn eigen show Genoeg over mij door het land.

Stefan Pop (40) kwam op zijn achttiende naar Amsterdam voor de comedyscene. Hij was hoofdredacteur van het tv-programma Dit was het nieuws en bedacht het sketchprogramma Klikbeet. Met zijn show Genoeg over mij staat hij in VU Griffioen (12 april), de Meervaart (23 mei) en De Kleine Komedie (16 en 17 juni).

Buikslotermeerplein

LIEVELINGSPLEIN?

‘Het Buikslotermeerplein. Soms is iets zo lelijk dat het mooi wordt. Ik kan daar enorm van genieten. Zeker als er ook nog zo’n verschrikkelijk lelijke kermis staat, is het een heerlijke plek om mensen te kijken.’

GOEDE LUNCHPLEK?

‘Het Schoolhuis in Holysloot, voor mij aan het einde van de straat, want ik woon in Ransdorp. Vooral in de zomer is het er heerlijk. Nooit zal ik vergeten hoe ik hier met mijn hoogzwangere vrouw de weeën telde en wachtte op de geboorte van ons kind.’

FAVORIETE PODIUM?

‘Toomler, ook al verhuizen we in januari naar het Westerpark. Hier begon ik als vijftienjarige, werd ik voor het eerst verliefd en ben ik volwassen geworden. Op dit podium heb ik mijn hele levensverhaal verteld.’

BESTE RESTAURANT?

‘Omahe Indonesian Brasserie in De Pijp. De eigenaren komen zelf uit Indonesië en zijn niet bang om een twist aan de gerechten te geven. Lekker fusion dus.’

LEUKSTE MUSEUM?

‘Foam, omdat daar vaak wat nieuws te zien is. Bovendien zijn de expo’s altijd een goed gespreksonderwerp met vrienden. Over een fotoserie praat je nu eenmaal sneller dan over klassiekers als de Nachtwacht.’

FIJNE WINKEL?

‘Als student woonde ik boven conceptstore Cottoncake in De Pijp, gerund door twee vrouwen die mijn zolder huurden voor opslag. In ruil daarvoor kreeg ik tegoedbonnen waar ik mijn vriendin gelukkig mee maakte. Na al die jaren bestaat de winkel nog steeds. Het is geen keten geworden, maar biedt weerstand aan de zoveelste burgerbar.’

Wat is het DONKER IN ARTIS

Acht speciale avonden van 13 december t/m 4 januari 2026

Boek nu je tickets op artis.nl

Hét unieke uitje van Amsterdam

ZINTUIGELIJKE ERVARING