SafrantiHasan_Case 1: tekstverwerking_10juni2023

EDUCATIEVE

BACHELOR IN HET ONDERWIJS

SECUNDAIR ONDERWIJS

Geschiedenis 1B

Permanente evaluatie

Opdracht PE 2: Een historisch feit onderzoeken en verwerken in een lesfragment via een historisch stripverhaal, een historische (jeugd)roman, een mythologisch verhaal een film, een serie of een game met actualisatie van het gekozen onderwerp

Academiejaar 2022-2023

Auteur: Hasan Safranti

Lector: Els Vinckx

Academiejaar 2022-2023

Opdracht PE 2: Een historisch feit onderzoeken en verwerken in een lesfragment via een historisch stripverhaal, een historische (jeugd)roman, een mythologisch verhaal een film, een serie of een game met actualisatie van het gekozen onderwerp

2. Historische hoofdvraag en deelvragen

2.1Historische hoofdvraag:

Wat was de rol van het Colosseum in de Romeinse samenleving en welke invloed had het op politieke en culturele vlak van het oude Rome?

2.2Deelvragen:

 Wat was het doel en ontwerp van het Colosseum en hoe weerspiegelde het de waarden en prioriteiten van het Romeinse rijk?

 Hoe functioneerde het Colosseum als een openbare ruimte voor amusement en sociale interactie, en wat was de impact ervan op het dagelijks leven van de Romeinen?

 Hoe veranderde het Colosseum in de loop van de tijd en welke factoren leidden tot de uiteindelijke achteruitgang en verlatenheid?

 Wat waren de soorten evenementen die plaatsvonden in het Colosseum en wie waren de mensen die ze bijwoonden?

3 Motivatie

Ik koos een artikel over het Colosseum. Dit monumentale gebouw vertegenwoordigt niet alleen het hoogtepunt van de oude Romeinse architectuur, het is ook een bewijs van de buitengewone technische bekwaamheid van zijn tijd. Dit artikel dat ik heb gekozen, onderzoekt een fascinerend aspect van het Colosseum dat vaak over het hoofd wordt gezien: het ingewikkelde afvoersysteem dat onder de ontzagwekkende muren ligt. Deze keuze benadrukt niet alleen de blijvende invloed van het Romeinse rijk, maar onthult ook de vindingrijkheid en het nut van oude Romeinse techniek.

Contextualisering van het Colosseum: Afgelopen semester was onze klas getuige van de opkomst en ondergang van talloze beschavingen. Van de fascinerende heldendaden van de Egyptenaren tot de grootsheid van de Grieken, we hebben ons verdiept in hun heldendaden. Maar het was het Romeinse rijk, met zijn invloed en blijvende nalatenschap, dat een onuitwisbaar stempel op de wereld heeft gedrukt.

Waarom het Colosseum?

Onder de vele wonderen van het Romeinse rijk is het Colosseum een iconisch symbool. Deze selectie is bedoeld om ons te informeren over het belang van het Colosseum als een blijvend bewijs van de verbazingwekkende architectonische en technische prestaties van de Romeinen. Bovendien is het Colosseum een van de weinige overgebleven overblijfselen van het Romeinse rijk, waardoor het een

waardevolle bron van kennis is om de sociale, culturele en technologische vooruitgang van het rijk te begrijpen. De grootsheid van het Colosseum is alom bekend van buitenaf, maar onder zijn heilige rijk ligt een verborgen mysterie. De geselecteerde artikelen onthullen een kant van het Colosseum die vaak aan het publieke oog ontsnapt.

Een complex afwateringssysteem dat zorgt voor waterdoorstroming tijdens evenementen en gebouwen beschermt tegen regen- en overstromingsschade. Dit weinig bekende kenmerk onthult de zorgvuldige planning en technisch vernuft van de Romeinen, en onderstreept hun obsessie met functioneel ontwerp ondanks hun luxe.

Wetenschappelijke betekenis:

We duiken in het rijk van technische wonderen door ons te concentreren op het afvoersysteem van het Colosseum. Door de resultaten van dit artikel te analyseren, wil ik de innovatieve methoden van de Romeinse ingenieurs demonstreren. Deze uitdaging belicht niet alleen oude technologie, maar wekt ook bewondering op voor de tijdloze lessen die we kunnen leren van onze voorgangers.

4. Actualiseren van het historisch feit

Tijdens de lessen hebben we Het Romeinse Rijk natuurlijk zeer gedetailleerd besproken en het Romeinse Rijk vormt ook de basis voor mijn opdracht. Ik ga mij tijdens deze opdracht verdiepen in het Colosseum en op meerdere vlakken.

We hebben precies de neiging om te zeggen dat het Colosseum enkel gediend werd op sociale en culturele vlak, maar ik ben vrij zeker dat het ook politieke en misschien zelfs economische voordelen had. Het kan niet zijn dat de keizers zo een monument enkel voor hun plezier lieten bouwen.

Welke eindtermen worden behaald met dit onderwerp?

ET 8.1. De leerlingen onderbouwen een historisch referentiekader met structuurbegrippen, scharnierpunten en kenmerken van een periode. De leerlingen moeten natuurlijk weten dat het over een keizerrijk gaat en kunnen koppelen aan een bepaalde tijd omdat het woord keizer meerdere malen voorkomt en het gaat hier natuurlijk over de Klassieke Oudheid.

ET 8.2. De leerlingen onderscheiden voor elk van de drie bestudeerde historische periodes kenmerken van samenlevingen evenals gelijkenissen en verschillen in kenmerken tussen samenlevingen uit elk van de verschillende periodes.

De leerlingen moeten politieke en culturele kenmerken kunnen herkennen en kunnen linken. (In de tekst gaan er kenmerken/ voordelen en nuttigheden gegeven worden van het Colosseum)

Hasan Safranti

5. Inleiding in het onderwerp

HET COLOSSEUM IN ROME IS HET GROOTSTE AMFITHEATER IN HET ROMEINSE RIJK. HET

WERD GEBOUWD TUSSEN 70 EN 80 NA CHRISTUS EN BOOD PLAATS AAN

MEER DAN 80.000 TOESCHOUWERS, DUS HET IS TIJDENS DE KLASSIEKE

OUDHEID GEBOUWD. HET COLOSSEUM WAS DE LOCATIE VAN VELE

OPENBARE SPEKTAKELS, WAARONDER GLADIATORENGEVECHTEN,

JACHT OP WILDE DIEREN EN OPENBARE EXECUTIES, EN HET IS TOT OP DE DAG VAN VANDAAG EEN POPULAIRE TOERISTISCHE AANTREKKING

MEN BEGON DIT AMFITHEATER TE BOUWEN IN 72 NA CHRISTUS DOOR KEIZER

VESPASIANUS. KEIZER VESPASIANUS VEROVERDE JERUSALEM IN 70

N.CHR EN DANKZIJ DE RIJKE OORLOGSBUIT KON MEN TUSSEN 70 EN 79

BOUWEN. HET GEBOUW WAS DUS ONGEVEER 10 JAAR LATER

COMPLEET. HET WERD GEBOUWD OP HET TERREIN VAN DE DOMUS

AUREA, HET PALEIS VAN NERO, MAAR DE REALISATIE/AFWERKING VAN

HET HELE COMPLEX MET ALLE BIJGEBOUWEN OP EEN TERREIN VAN 4

HECTARE ZOU 24 JAAR DUREN EN WERD AFGEMAAKT ONDER

DOMITIANUS. KEIZER DOMITIANUS LIET NOG MAAR LIEFST NEGEN

BIJGEBOUWEN NEERZETTEN EN HET COLOSSEUM WAS DUS EIGENLIJK

EEN DEEL VAN EEN STADSVERNIEUWINGSPROJECT.

HET COLOSSEUM IS 50 METER HOOG, DE OPPERVLAKTE IS 188 METER BIJ

156 METER EN HET HEEFT EEN OMTREK VAN 527 METER. HET

COLOSSEUM TELT 4 VERDIEPINGEN EN IS OPGETROKKEN IN DE OPUS

QUADRATUM, DAT ZIJN VIERKANTE BLOKKEN DIE IN REGELMATIGE RIJEN

OP ELKAAR GELEGD ZIJN.

Academiejaar 2022-2023

6. Verdieping in het onderwerp

De buitenkant van het gebouw is gemaakt van steen en beton en heeft vier niveaus met bogen, kolommen en standbeelden. Het gebouw is ontworpen om plaats te bieden aan maximaal 80.000 toeschouwers, die zich zouden verzamelen om de verschillende evenementen die daar worden gehouden te bekijken.

De opstelling van de stoelen in het Colosseum was behoorlijk complex. De lagere niveaus waren gereserveerd voor de hogere klassen, terwijl de hogere niveaus voor de lagere klassen waren. Slaven en vrouwen werden verbannen/gezet op de hoogste niveaus die ‘maenianum summum in ligneas’ werd genoemd, terwijl de meest bevoorrechte burgers op de eerste rijen zaten. De senatoren mochten dus helemaal van voor in de ‘ima cavea’ in de ‘subsellia’ zitten dat zich net voor de arena bevond.

Elke sectie was gescheiden door trappen en loopbruggen, waardoor mensen snel de arena konden betreden en verlaten.

De evenementen in het Colosseum waren gevarieerd en vaak wreed. Gladiatorenspelenwaren het populairst, waarbij gewapende mannen tot de dood vochten. De gladiatoren waren meestal slaven of gevangenen en ze waren getraind om met verschillende wapens en stijlen te vechten. De menigte zou juichen en uitlachen terwijl de strijders het uitvechten, en de winnaar zou vrijheid of een prijs krijgen.

Een ander populair evenement waren dierenjachten, of venationes, waarbij exotische dieren uit het hele Romeinse rijk werden binnengebracht en tegen elkaar of tegen menselijke

jagers werden ingezet, de jagers werden venatores genoemd. Een aantal van deze dieren zijn: olifanten, honden, wolven, leeuwen, tijgers, stieren, krokodillen, enz.…

Soms werden dieren tegen elkaar opgezet, of tegen ongewapende criminelen, en het resulterende bloedvergieten was een spektakel dat de menigte in vervoering bracht.

Zeeslagen, of naumachiae, werden ook gehouden in het Colosseum, waar de arena zou worden overspoeld met water en modelschepen zouden worden aangevoerd om beroemde veldslagen na te spelen. Het spektakel werd versterkt met speciale effecten zoals nepgolven en zeemonsters, en soms werden echte criminelen gedwongen om op de schepen te vechten, wat bijdroeg aan het drama en het gevaar.

De kelder van het Colosseum was een complex systeem van tunnels, kamers en doorgangen die tijdens de werking meerdere doelen dienden. Het werd voornamelijk achter de schermen gebruikt om dieren, gladiatoren en gevangenen voor te bereiden, op te slaan en te huisvesten voor hun optredens in de arena. De term "hypogeum" wordt ook gebruikt om te verwijzen naar soortgelijke ondergrondse gebieden in andere oude Romeinse amfitheaters.

Het hypogeum is een geweldig ontwerp. Het bestaat uit een reeks onderling verbonden gangen en kamers, die een uitgestrekt gebied onder de arena beslaan. Deze ondergrondse niveaus bestaan uit meerdere niveaus met luiken, liften en hellingen om de verplaatsing van mensen, dieren en rekwisieten naar de arenavloer te vergemakkelijken.

De reacties van de mensen die deze evenementen bijwoonden liepen uiteen, maar over het algemeen was het publiek enthousiast en gretig naar bloedvergieten. Veel Romeinen zagen deze bril als een manier om aan hun dagelijkse leven te ontsnappen en iets opwindends en gevaarlijks te ervaren. Anderen werden misschien afgestoten door het geweld, maar aanwezigheid werd gezien als een teken van sociale status en prestige.

Tegenwoordig staat het Colosseum als een krachtig symbool van het oude Rome en zijn grootsheid. Ondanks de schade die het door de eeuwen heen heeft opgelopen door aardbevingen en plunderingen, blijft het Colosseum een indrukwekkend voorbeeld van Romeinse techniek en architectuur. Het is een populaire toeristische attractie en een bewijs van de macht en invloed van het Romeinse Rijk.

Onlangs het feit dat het Colosseum een monument is waar veel werd gedaan op vlak van sociaal en cultuur, had het ook politieke voordelen en nuttigheden.

Ten eerste werd het Colosseum gebruikt om de macht en rijkdom van het Romeinse rijk te demonstreren. De bouw van zo'n groots amfitheater was een duidelijk signaal van de welvaart en het vermogen van het Romeinse Rijk. Zoals historicus Keith Hopkins opmerkt, was het Colosseum een "triumph of Roman engineering and public spending"

(Hopkins, 1993, p. 121). De enorme omvang van het Colosseum, dat plaats bood aan meer dan 50.000 toeschouwers, getuigde van de middelen en mankracht van het Romeinse Rijk. Deze boodschap van

macht en rijkdom werd versterkt door de spektakels die plaatsvonden in het Colosseum, waaronder gladiatorengevechten, schijngevechten op zee en jacht op dieren.

Ten tweede diende het Colosseum als een middel van sociale controle voor het Romeinse Rijk. De spektakels die plaatsvonden in het Colosseum waren een manier om de aandacht van de bevolking af te leiden van politieke onrust naar amusement. Deze methode diende ook als een manier om de sociale orde te versterken, aangezien de gladiatoren vaak slaven of criminelen waren die het tegen elkaar opnemen voor het vermaak van de toeschouwers.

Ten derde werd het Colosseum gebruikt om de loyaliteit van de bevolking aan het Romeinse rijk op te bouwen en te behouden. De spektakels die plaatsvonden in het Colosseum waren gratis bij te wonen, waardoor ze toegankelijk waren voor mensen uit alle lagen van de bevolking. Zoals Richard Hingley zegt, bood het Colosseum "provided the populace with an opportunity to identify with the power and glory of the empire" (Hingley, 2013, p. 184). Deze identificatie met het rijk hielp bij het opbouwen van een gevoel van loyaliteit en patriottisme onder de bevolking.

Kortom, het Colosseum was niet alleen een plaats waar gladiatorengevechten plaatsvonden; het had ook belangrijke politieke functies voor het Romeinse rijk. Het werd gebruikt om de macht en rijkdom van het rijk aan te tonen, evenals een middel voor sociale controle en een manier om de loyaliteit van de bevolking op te bouwen en te behouden. Deze functies hielpen om het gezag van het Romeinse rijk te versterken en het voortdurende succes ervan te verzekeren.

7. Brongebruik in de klas

7.1 Bronkeuze en motivatie

Voor dit onderwerp heb ik gekozen om een fragment te laten zien uit de documentaire: Colosseum. Ik laat een deel zien van aflevering 2, namelijk van 20:54 tot 24:00.

Ik heb dit fragment gekozen omdat er een paar belangrijke aspecten aan bod komen. We zien namelijk dat keizer Titus overlijdt en dat Dominitianus de nieuwe keizer wordt. Hij is vergeleken met zijn broer het tegengestelde, hij is heel wreed. Hij organiseert om zijn broer te eren spelen/gevechten. In dit fragment zien we dus één van de soorten gevechten en er wordt ook bewezen dat gladiatoren soms getraind zijn, maar soms ook gekozen/ geforceerd zijn om te vechten. In dit geval sprak iemand de keizer tegen en keizer Dominitianus was hier niet blij mee en verplichtte hem om te vechten tegen hyena’s.

(Normaal gezien is dit een videofragment, maar omdat het uitgeprint moet worden heb ik de belangrijkste momenten eruit genomen. Zo kan men nog steeds het verhaal volgen en weten we wat er gaande is).

Welk verband herken je in dit fragment?

Academiejaar 2022-2023

7.2 Vraagstelling

Dit is een duidelijk voorbeeld van een beschrijvend verband omdat het fragment een verschijnsel/ gebeurtenis aantoont.

Hoe kan je dit toepassen op het fragment dat we gezien hebben daarnet?

We zien dat keizer Dominitianus zijn broer Titus opvolgt. Het is snel duidelijk dat hij niet hetzelfde is als zijn broer. Hij organiseert gevechten om zijn broer te vereren. Op een bepaald moment kiest Dominitianus om het leven van een gladiator te sparen en een toeschouwer is hier niet mee eens en keizer Dominitianus ijst hem om naar beneden te gaan met de soldaten en daar moet hij dan tegen dieren gaan vechten en verliest hij uiteindelijk. We zien dus duidelijk dat sommige gladiatoren getraind worden en dat sommige met vrije wil gladiator worden terwijl andere mensen verplicht worden om te vechten voor hun leven.

8 Doelstellingen en eindtermen

ET 8.1. De leerlingen onderbouwen een historisch referentiekader met structuurbegrippen, scharnierpunten en kenmerken van een periode.

ET 8.2. De leerlingen onderscheiden voor elk van de drie bestudeerde historische periodes kenmerken van samenlevingen evenals gelijkenissen en verschillen in kenmerken tussen samenlevingen uit elk van de verschillende periodes.

9 Link met de les

Het artikel gaat over archeologen die botten van dieren en restanten van snacks hebben teruggevonden onder het Colosseum in de afvoersystemen. Het Colosseum is één van de belangrijkste monumenten van de wereld en ook zeker van de Romeinse wereld.

Het Colosseum is nog niet voorgekomen als een onderwerp tijdens de lessen. We hebben natuurlijk het wel eens erover gehad en waarschijnlijk hier en daar de naam horen opduiken, maar we zijn er nooit verder op ingegaan en hebben het nooit in detail bekeken. Wat we erover al weten is dat het een van de grootste amfitheaters is en dat het werd gebruikt als een plek waar men terecht kon om zich te amuseren aangezien er gladiatorengevechten plaatsvonden.

Wat dit nu allemaal inhoudt weten we nog niet precies, maar als we verdergaan naar Rome les 10 kunnen we zien dat dit opgesplitst wordt in 2 stukken namelijk: les 10.1 Het dagelijks leven in het Oude Rome en les 10.2 de gladiatoren. Als je de Powerpoint presentaties opent kan je zien dat het Colosseum in beide presentaties meerdere keer voorkomt en dat we in die lessen het meer in detail zullen bekijken.

10 Feedback van klasgenoot

De klasgenoot die mij feedback heeft gegeven is Maarten Nys. Hij heeft in mijn opinie een goede beoordeling gedaan en heeft duidelijk aangetoond wat goed was en waar ik nog op moest letten.

Hij heeft bijvoorbeeld gezegd dat het artikel goed is en dat de achtergrondinfo ook goed was, maar wat ik bijvoorbeeld was vergeten is een inhoudsopgave. Dit heb ik onmiddellijk erbij gevoegd omdat dit natuurlijk zeer belangrijk is. Maarten had ook gezegd dat ik me meer moest verdiepen in het onderwerp wat ik zo goed mogelijk heb proberen te doen. Ik heb een inleiding gemaakt en dan verder opgebouwd op die informatie en redelijk wat bronnen gebruikt en ook foto’s toegevoegd.

Hij had ook gezegd dat ik geen conclusie had, wat waar was. Een conclusie is in een opdracht zoals dit zeer belangrijk. Dit heb ik in orde gebracht nadat ik mijn feedbackformulier/blad terug had gekregen van hem. Ik was vergeten om een motivatie te schrijven wat natuurlijk de bedoeling was. Toen ik begon aan mijn definitieve versie was dit één van de eerste dingen wat ik gemaakt had.

11 Bronnenlijst van de artikels

Reuters. (2022, 24 november). DPG Media Privacy Gate. Geraadpleegd op 27 maart 2022, van https://www.hln.be/wetenschap/botten-van-wilde-dieren-en-restanten-vansnacks-voor-het-publiek-gevonden-onder-colosseum~a915a8b5/

Historiek & Redactie. (2022, 6 november). Het Colosseum in Rome – Flavisch Amfitheater. Historiek. Geraadpleegd op 27 maart 2023, van https://historiek.net/colosseum-rome/2383/

Salomon, I. (2022, 4 oktober). Alles over het Colosseum – de bloedigste plek in het Romeinse Rijk. Historianet.nl. Geraadpleegd op 27 maart 2023, van https://historianet.nl/beschavingen/romeinse-rijk/alles-over-het-colosseum-debloedigste-plek-in-het-romeinse-rijk#Zo-was-het-Colosseum-ingericht

12 Bronnenlijst verdieping in het onderwerp

Koster, A., & Mols, S. (2016). Gladiatoren: helden van het Colosseum. Vantilit.

Meijer, F. (2003b). Gladiatoren: volksvermaak in het Colosseum.

Beard, M. (2015). SPQR: Een geschiedenis van het oude Rome. Uitgeverij Liveright.

Hingley, R. (2005). Globalizing Roman Culture: Unity, Diversity and Empire. Psychology Press.

Hopkins, K. (1985). Death and Renewal: Volume 2: Sociological Studies in Roman History. Cambridge University Press.