Home
Certyfikacja biegłości językowej w ujęciu kształtującym DOI: 10.47050/jows.2020.3.85-91 MAŁGORZATA MOLSKA
Ocena biegłości językowej i ewaluacja za pomocą certyfikatów nie wykluczają regulacji kształtujących. Komplementarność procesów ewaluacyjnych jest niezaprzeczalną wartością dodaną w procesie kształcenia, w którym konieczność ciągłego rozwoju oraz zdobywania i potwierdzania coraz to nowych umiejętności stawiane są w centrum rozważań dydaktycznych wszystkich podmiotów kształcenia. Ewaluacja biegłości w językach obcych oraz proces testowania i certyfikowania tej biegłości w istocie stają się gwarancją skutecznego uczenia się, jeśli poprzedzają je regulacje formatywne i refleksja w ujęciu kształtującym.
W
niniejszym artykule odpowiedź na pytanie: „Czy ewaluacja biegłości językowej dla celów certyfikacyjnych może być kształtująca?”, jest poprzedzona przypomnieniem założeń podejścia kształtującego w nauczaniu oraz opisem teoretycznych ram ewaluacji biegłości językowej o założeniach umocowanych w europejskiej polityce językowej. Kolejna refleksja dotyczy skuteczności pomiaru biegłości, co pozwoli przejść do zagadnienia certyfikacji z uwzględnieniem jego wielopłaszczyznowości jako punktu wyjścia do regulacji kształtujących. To kształcenie w duchu świadomej samooceny, negocjowania wartości i wytwarzania autentycznej potrzeby zdobycia informacji o poziomie własnych osiągnięć dla refleksji, a nie dla oceny czy certyfikatu, ma istotny wpływ na rzeczywisty rozwój osoby uczącej się. Ocenianie kształtujące
W międzynarodowej narracji oświatowej ocenianie kształtujące obecne jest już od lat 60. ubiegłego wieku. W obecnie uznawanej definicji podawanej przez Brokharta (2009: 1) utrwalone zostały poszczególne wkłady jej twórców: formatywne podejście w ewaluacji to informacja zwrotna o procesie uczenia się (Scriven 1967), którą nauczyciele mogą wykorzystywać do decyzji dydaktycznych (Bloom i in. 1971), zaś uczniowie – do skuteczniejszego osiągania swoich celów i podnoszenia własnych umiejętności (Sadler 1989). Ocenianie w duchu kształtującym zwiększa motywację uczniów do pracy (Black i Wiliam 1998, 1998a, 2003), co na początku XXI wieku przybiera postać ogólnego zalecenia: ocena formatywna ma za zadanie kształtować kierunek przyszłego uczenia się (Wiliam i Thomson 2007). Ocenianie kształtujące wpisuje się w paradygmat ciągłego rozwoju, a zatem odzwierciedla zasadność idei uczenia się przez całe życie. Dialog, współpraca, zaufanie, celowość, transparentność, proces, różnorodność, autonomia, informacja zwrotna – to kluczowe hasła podejścia kształtującego w edukacji. Hasła, które jedynie w świadomym, refleksyjnym dążeniu do tworzenia językowej tożsamości, jednostkowej i zbiorowej podmiotowości użytkowników języka mogą nabrać realnego wymiaru i stanowić o ich edukacyjnej wartości oraz zapewniać skuteczność codziennych praktyk w procesie nauczania/uczenia się języków obcych. Ocenianie we współczesnej glottodydaktyce 85
