O lekturze wiersza Ta sama płyta Janusza St. Pasierba na lekcjach języka polskiego jako obcego ANETA LEWIŃSKA EWA ROGOWSKA-CYBULSKA
Utwory poetyckie raczej nie odgrywają kluczowej roli w nauczaniu języka polskiego jako obcego, a rozporządzenia ministerialne wyznaczają im w tej edukacji miejsce marginalne. Jednak odpowiednio dobrane wiersze (np. Ta sama płyta Janusza St. Pasierba) i takież metody ich wykorzystania w praktyce edukacyjnej mogą sprawić, że kontakt z poezją stanie się zarówno efektywnym komponentem kształtowania kompetencji językowych, jak i wartościowym przeżyciem estetycznym nawet dla osób nieznających jeszcze zbyt dobrze polszczyzny.
L
iryka na kursie języka polskiego jako obcego nie jest oczywistym wyborem dla wielu lektorów, zwłaszcza prowadzących zajęcia z języka polskiego jako obcego na poziomach A i B. Rejestr typów utworów artystycznych zawarty w opisie wymagań do egzaminu certyfikatowego z języka polskiego jako obcego rozszerzany jest stopniowo od prostych form epickich do lirycznych, które przewidziano dopiero na poziomie C2: „tekst liryczny – poezja”1. W praktyce glottodydaktycznej wykorzystuje się niekiedy poezję także na kursach niższych poziomów kompetencji językowej niż poziom C, utwór liryczny pełni tam jednak najczęściej funkcję swoistego urozmaicenia toku dydaktycznego, ilustrując omawiane zagadnienia gramatyczne lub leksykalne. Warto jednak wprowadzić utwór liryczny do programu kursu języka polskiego dla cudzoziemców także jako główny cel analizy – takie stanowisko prezentuje wielu badaczy2. Oryginalny tekst artystyczny, w tym także utwór poetycki, nie musi być za trudny do zrozumienia dla cudzoziemca nawet na początkowych poziomach znajomości języka. Jako dowód przedstawiamy propozycję dydaktyczną3 kontekstowej analizy wiersza dostosowanej do potrzeb cudzoziemców. Mowa tu o wierszu ks. Janusza St. Pasierba pt. Ta sama płyta (Pasierb 1988: 8). Oto tekst tego utworu: 1 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 lutego 2016 r. w sprawie egzaminów z języka polskiego jako obcego, s. 120, <prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160000405> [dostęp 26.11.2018]. 2 Por. np. Cudak 2010, Seretny 2006, Próchniak 2012. 3 Zajęcia zawierające tę propozycję przeprowadzono w kilku grupach słuchaczy kursów języka polskiego jako obcego w Centrum Kultury i Języka Polskiego dla Cudzoziemców Uniwersytetu Gdańskiego. 39
