DUIC nr 338 - 30 oktober by DUIC

Utrecht pakt verkoop losse kamers aan: 'Kloof tussen arm en rijk groeit'

Een ode aan Utrecht door Iris Frederix

Soworker maakt delen op Social media makkelijk!

Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs; 8 x meer bereik, 7 x hogere conversie en aanzienlijk meer sollicitanten.

Test gratis ons platform!

De Woonadviseur Ouderen helpt alle ouderen (55+) in Utrecht die nadenken over een passende woonsituatie, nu en in de toekomst. Onze hulp is gratis.

Uitvaarten bij Heirloom - Huize Molenaar & de Geertekerk

Waar: Korte Nieuwstraat 6 Website: www. heirloom.nl

Afscheid nemen van een dierbare is het moeilijkste wat er is. Je kan dit alleen met de naaste familie doen, of juist ook veel vrienden en kennissen de gelegenheid voor een afscheid bieden. Bij de uitvaartlocaties van Heirloom (Huize Molenaar & de Geertekerk) is een uitvaart altijd persoonlijk. We doen er alles aan om een rouwbijeenkomst volledig naar jullie wensen vorm te geven. Wil je weten wat wij kunnen betekenen? Mail of bel ons info@heirloom.nl | 030-2310347

Dit is Bas Poelstra: Een persoonlijke uitvaart in Utrecht

Waar: Museumlaan 2, Utrecht Website: www.baspoelstra.nl

Denk je na over je eigen uitvaart of regel je het afscheid van een dierbare? Sinds 2002 begeleid ik families bij het vormgeven van een persoonlijke uitvaart. Met rust, overzicht en betrokkenheid neem ik je stap voor stap mee naar die ene dag: het afscheid. Een intens moment dat, ondanks het verdriet, goed mag voelen. Zoek je hulp bij het regelen van de uitvaart? Neem contact op: 030-8893352

Kies voor levende muziek bij een uitvaart

Website: www.koorluxaeterna.nl

Koor Lux Aeterna zingt een breed repertoire in overleg met u. Het kleine koor Lux Aeterna is opgericht voor uitvaarten. Het koor wil met gezongen muziek diepgang verlenen aan rituelen rond het sterven, bij een uitvaart of herdenking. We zijn geoefende zangers onder professionele leiding. Bij de pagina ‘koor’ op onze site kunt u lezen wat men vond van onze bijdrage.

Uitvaart

Een uitvaart in Utrecht, met aandacht en rust

Waar: Van Swindenstraat 36, Utrecht Website: www.uitvaartutrecht.com

Een uitvaart is meer dan een moment van afscheid. Het is een eerbetoon aan het leven dat is geweest. Met rust, zorg en oprechte aandacht help ik families in Utrecht om stap voor stap een afscheid te organiseren dat goed voelt. Samen zorgen we dat elk detail klopt en het afscheid echt past bij wie iemand was. Jerry Hooghiemstra Uitvaart & Afscheid.

Boy Hazes: fotografe bij afscheid, actief in heel Nederland

Waar: Sumatrakade 461, Amsterdam Website: www.boyhazes.nl

“De foto’s die Boy heeft gemaakt zijn ons heel dierbaar. Boy is een integer en warm persoon, die meegaat in het ritme van de uitvaart waardoor ik geen moment was afgeleid door zijn aanwezigheid. Dat de foto’s zo prachtig en trefend zijn maakt Boy een echte vakman. Het laat zien dat hij niet alleen een heel goed product afevert, maar vooral dat hij écht om mensen en hun verhalen geeft. Onze dank is groot!” Contact: 0651987829

Liedje voor een dierbare – muzikale herdenkingsmiddag 9 november

Waar: Gasthuis Leeuwenbergh, Servaasbolwerk1a, Utrecht

Wanneer: Zondagmiddag 9 november 2025, 14.30 uur, inloop vanaf 14.00 uur.

Website: www.sensuitvaarten.nl

SENS uitvaarten organiseert op zondag 9 november ‘’Liedje voor een dierbare’’. Een liefdevolle en troostrijke bijeenkomst voor iedereen die een dierbare mist. Onze muzikanten spelen liedjes die zijn aangevraagd door nabestaanden. Gasten die mee willen luisteren zijn welkom om een liedje aan te vragen via de digitale jukebox. Toegang is gratis, fjn als je aanmeldt via info@sensuitvaarten.nl of 030737 02 02.

Persoonlijk afscheid met een traan én een lach

Website: www.hetuniekeafscheid.nl

Als ceremoniebegeleider richt ik mijn volledige aandacht en tijd op de persoonlijke invulling van de uitvaartceremonie. Ik sta jullie bij met mijn creatieve, deskundige en liefdevolle begeleiding. Ik zorg ervoor dat muziek, beeld en tekst allemaal mooi op elkaar aansluiten en samen één prachtig geheel vormen. Indien gewenst schrijf ik het levensverhaal en er is voldoende ruimte voor eigen ideeën. Hierdoor ontstaat er een herkenbare rode draad en wordt het een persoonlijke ceremonie die klopt van A tot Z.Voor meer informatie of een geheel vrijblijvende kennismaking neem contact op via: 06-16708555

INHOUD

Nieuws

4 DUIC in beeld

Labubu

6 Woningmarkt

Kamerverkoop aan banden gelegd

8 Utrecht op de kaart

Cartesius en de wereldsteden

9 Met DUIC naar de rechtbank

De strijd om het tentenkamp bij Blauwkapel

Cultuur / Uit

10 Uittips

Elke week de leukste tips

11 Utrechts talent

Euforie en verdriet

Stad / Leven

12 Het leven van een kunstenaar

Een ode aan Utrecht

12 Utrechts verenigingsleven

Scouting Peka 18

13 Utrecht volgens

Wim van Scharenburg van Museum Zuilen

14 Op pad met Oud-Utrecht

Een wandeling door het Utrecht van Dick Bruna Sport

15 Puzzel

Zoek de verschillen

Colofon

CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 030 7600 226

Op het moment dat deze krant wordt gemaakt, is de verkiezingscampagne van de politieke partijen die straks in de Tweede Kamer komen nog in volle gang en trekken de Nederlanders naar het stembureau. Deze editie verschijnt een dag na de verkiezingen, waardoor er op het moment van schrijven nog niets zinnigs te zeggen is over de uitslag. Een van de hoofdonderwerpen tijdens de campagne is de woningmarkt — een thema dat ook in Utrecht volop speelt. Zo wil de gemeente de verkoop van losse kamers aan banden leggen, omdat dit volgens haar de kloof tussen arm en rijk vergroot. Andere spelers zien juist in deze kamerverkopen een middel om het tekort aan geschikte woonruimte te bestrijden. Meer hierover lees je op pagina 6. Wie écht in een wooncrisis verkeren, zijn de bewoners van het tenten-

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

ADRIAANSTRAAT

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

kamp bij Fort Blauwkapel. De gemeente heeft een kort geding aangespannen tegen deze groep dak- en thuislozen, omdat zij zouden zorgen voor vervuiling en overlast. In het verhaal op pagina 9 vertelt een van de bewoners dat het tentenkamp dé plek is waar hij zich veilig voelt. Tot slot is er ook de vraag wat het nieuwe beleid voor de cultuursector zal betekenen. In deze krant lees je verschillende verhalen van mensen die in deze sector werkzaam zijn, onder wie Wim van Scharenburg. Voor hem zal het beleid echter weinig invloed hebben: na jaren aan het roer van het Museum van Zuilen te hebben gestaan, gaat hij met pensioen. Meer hierover op pagina 13. De DUIC-redactie

ADVERTEREN

Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 030 7600 146

VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 030 7600 146

Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

U bent altijd welkom voor een open gesprek.

Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/utrecht.

Ook als u niet of elders verzekerd bent.

Advertentie

Kirsten Sparnaaij

Bas van Setten, Bo Steehouwer, Cas Bergsma, Else Marie Vonk, Jasper Witte, Josje Janssen, Nella van Leeuwen, Robert Oosterbroek en Sam Pol

DUIC IN BEELD

Nijntje kent u natuurlijk, maar weet u ook de naam van het kleine poppetje aan de tas? Lijsttrekkers kregen dezelfde vraag tijdens de verkiezingsuitzending van het Jeugdjournaal. Geert Wilders schreef ‘Labubi’, Henri Bontenbal hield het op een vraagteken. Rob Jetten wist het wel: het is een Labubu. De knuffeltjes zijn wereldwijd een

enorme hype. Vooral onder jongeren als Janice, die hier op vakantie is. “Ze zijn schattig en leuk om je tas mee aan te kleden”, zegt ze. Toch is ze in Utrecht de hele dag op zoek naar ons kleine konijntje. “Ik heb een paar nijntje hangers voor aan mijn tas gekocht.” Wat ons betreft een verstandige keuze omdat nijntje hét originele fguurtje is met de grote oren.

Fotogra e: Jasper Witte

Utrecht grijpt in bij verkoop losse kamers: ongelijkheid op woningmarkt’

Tekst: Else Marie Vonk & Josje Janssen / Fotogra e: Bas van Setten WONINGMARKT

De gemeente Utrecht treedt sinds begin deze maand op tegen de verkoop van losse kamers binnen één woning. Dit zou namelijk de ongelijkheid op de woningmarkt vergroten, omdat alleen mensen met veel eigen vermogen kunnen instappen. Hypotheken worden namelijk niet verstrekt voor de aankoop van een kamer. De gemeente gaat ervan uit te kunnen handhaven, terwijl makelaars menen dat de verkopers volgens de wet te handelen.

De constructie is de laatste tijd populairder geworden: woningen worden niet offcieel gesplitst, maar kamers worden afzonderlijk verkocht. Kopers krijgen zo alleen het gebruiksrecht van één kamer, terwijl voorzieningen als toilet en/of keuken gedeeld blijven. Daardoor krijgen de kamers geen eigen WOZ-waarde en is hypotheekverstrekking via de bank niet mogelijk. Kopers moeten de aankoopprijs — vaak tussen de 100.000 en 200.000 euro — volledig uit eigen middelen betalen.

Kloof tussen arm en rijk

Volgens de gemeente stonden de afgelopen tijd ‘tientallen kamers’ te koop, onder meer via StudentenkamerKopen.nl. De constructie zou vooral aantrekkelijk zijn voor vermogende ouders. “Hiermee is niets aan de woningvoorraad toegevoegd, maar is de kloof tussen arm en rijk op de woningmarkt groter geworden”, zegt wethouder van Wonen en Volkshuisvesting Dennis de Vries. Volgens een woordvoerder van StudentenkamerKopen.nl klopt de bewering van de gemeente over het losse kameraanbod niet. “Wij hebben geen tientallen panden in Utrecht te koop staan.” Zo zouden bijvoorbeeld bij de verkoop van een pand in de stad een verklaring van bestemming en gebruik hebben waarin de gemeente aangeeft dat het huis verkocht en bewoond mag worden aan en door zes personen.

Ook zegt de woordvoerder dat hoewel er verschillende constructies op de markt worden aangeboden, zij geen constructies bezitten die niet aan de wet en regelgeving voldoen. De vertegenwoordiger geeft aan een andere perceptie te hebben van waarom zij

de losse kamers verkopen.

Zij bieden de kamers aan, omdat het huren van een kamer vaak veel geld kost en het moeilijk is om een kamer te vinden. Door een studentenkamer te kopen, kan een student vermogen opbouwen en comfortabel wonen. Dit verhaal willen ze binnenkort nog een keer benadrukken in een gesprek met de gemeente.

Waarom Utrecht nu handhaaft

De verkoop van losse kamers is volgens de gemeente in strijd met de huisvestingsregels over de verdeling en het beheer van de woonvoorraad in de stad.

Omdat het eerder om relatief kleine aantallen ging, is er niet gehandhaafd. “Omdat wij nu een toename zien, hebben wij juridisch advies ingewonnen. Dit advies is betrokken bij het bepalen van de handhavingsaanpak”, aldus een woordvoerder.

Twee manieren van handhaven

De gemeente gaat op twee manieren handhaven. Zo wordt er gekeken of een woning onder de opkoopbescherming valt: woningen die in 2025 een WOZ-waarde tot 611.000 euro hebben mogen niet zomaar worden gekocht om te verhuren (de gehanteerde WOZ-grens ligt in eerdere jaren lager). De gemeente ziet een toename van het aantal gevallen waarin losse kamers door ouders worden gekocht en vervolgens worden verhuurd aan hun kinderen. Het is niet zomaar mogelijk om een woning te verhuren zonder vergunning. Het doel van de opkoopbescherming is om woningen in het betaalbare segment beschikbaar te houden voor mensen die er zelf willen wonen. Met de losse verkoop van kamers in

een woning, wordt het doel van de opkoopbescherming volgens de gemeente omzeild. Daarnaast gelden er ook regels rondom het splitsen van woningen. Bij het splitsen van woningen vindt de gemeente het belangrijk dat de gelijkheid op de woningmarkt en de kwaliteit van de woningen behouden blijft. De gemeente controleert of de eigenaar een splitsingsvergunning heeft. Wanneer wordt vastgesteld dat een woning zonder de vereiste splitsingsvergunning is gesplitst, wordt handhavend opgetreden.

Hiermee hoopt de gemeente een duidelijk signaal af te geven: “Dat wij deze ontwikkeling in strijd met de regelgeving achten, en er alles aan doen om de betaalbaarheid en toegankelijkheid van deze woonruimte te beschermen.”

Preventieve werking

De gemeente benadrukt dat elke situatie juridisch anders is. Het doel is niet alleen om bestaande gevallen aan te pakken, maar vooral ook om toekomstige verkoop van losse kamers te voorkomen.

“Bij veel van deze constructies worden de grenzen van de wet opgezocht”, stelt de gemeente. “Wij willen hier paal en perk aan stellen. Als verkopers of kopers het hier niet mee eens zijn, kunnen ze uiteraard tegen een handhavingsbesluit in bezwaar en/of naar de rechter stappen.”

Kopers de dupe

De gevolgen van handhaving treffen vooral kopers. Zij krijgen een last onder dwangsom en soms ook een bestuurlijke boete opgelegd en moeten de situatie herstellen, bijvoorbeeld door de woning samen in z’n geheel te

kopen of te verkopen, zodat er geen losse kamers meer verkocht kunnen worden.

“Het is voor de gemeente juridisch gezien helaas niet mogelijk om de verkoper verantwoordelijk te houden; alleen de huidige eigenaren kunnen de overtreding ongedaan maken”, zegt de gemeente. “Natuurlijk kunnen de huidige eigenaren privaatrechtelijke stappen zetten richting verkoper.”

Kritiek van makelaars

Volgens een makelaar uit Soesterberg wordt de koper met deze handhaving onterecht gestraft: “De overheid biedt geen alternatief voor het tekort aan studentenwoningen, maar maakt particuliere oplossingen moeilijker. Door de Wet betaalbare huur* verdwijnen al veel kleine huurwoningen, omdat de eigenaar de woning dan beter kan verkopen. En nu dit ook nog.”

Een makelaar van LIVIN Makelaars uit Utrecht vindt dat de overheid het probleem zelf heeft veroorzaakt. “Er moet gekeken worden naar de onderliggende oorzaak: de woningnood. De gemeente zegt nu eigenlijk: de woning mag worden verkocht, maar ouders mogen geen kamer kopen voor hun kind. Dan moeten ze zeggen dat ze die kamers voor de verhuurmarkt willen behouden.”

Hoewel de gemeente handhaaft, staan er nog steeds losse kamers te koop. De vertegenwoordiger van StudentenkamerKopen. nl zegt zelf dat hun constructies legaal zijn, omdat er geen sprake is van een offciële splitsing. Sommige faciliteiten worden dus gedeeld, waardoor er volgens hun advocaat geen vergunning nodig is en ze dus binnen de regels van de wet treden.

kamers: ‘Vergroot

'Tot voor kort werden dit soort kamers gewoon verhuurd. Nu zou een student de kamer kopen'

Maar ook via andere platforms, zoals Funda, staan losse kamers te koop. Zo verkoopt de eerder genoemde makelaar uit Soesterberg een losse kamer aan de Pauwstraat. Hij geeft aan dat er voor hem nog veel onduidelijkheid is en zegt de regels na het eerste belletje nog te moeten uitzoeken: “Waarschijnlijk is dit ook voor de eigenaar nieuw.” Een week later heeft de eigenaar aan hem laten weten dat de constructie legaal is. “De bevoegdheden van de gemeente gaan ook niet zó ver, dat zij mogen ingrijpen in het eigendomsrecht. Als mensen samen een woning willen kopen, dan staat dat hun vrij.”

Daarnaast wordt volgens hem de woning aangeboden voor starters die de woning kopen voor eigen bewoning en niet om de woonruimte te gaan verhuren. Dit is dus niet in strijd met de opkoopbescherming. Begrip De eerdergenoemde LIVIN Makelaars uit Utrecht verkoopt een losse kamer aan de Hartingstraat, via een woonvereniging die al twintig jaar bestaat. Een makelaar aan de telefoon gaat ervan uit dat deze constructie legaal is, maar geeft aan dat voor haar ook nog veel onduidelijkheid heerst rondom de nieuwe regelgeving. Verderop in het gesprek blijkt dat er in dit geval inderdaad niet gehandhaafd kan worden. De makelaar vindt dat terecht: “De gemeente heeft destijds zelf met deze vorm ingestemd", zegt ze, “maar ik begrijp de handhaving op dit moment: woningeigenaren maken gebruik van de woningnood die heerst bij studenten.”

Ook vindt zij dat losse verkoop risico’s kent. “Op lange termijn kan dat voor ellende

zorgen. Als iedereen zijn kamer apart bezit, wie zorgt er dan voor onderhoud? Je kunt je kopers zo opzadelen met een probleem. Ik vind dat je als makelaar ook een zorgplicht hebt richting kopers.”

De makelaar uit Soesterberg snapt de zorgen van de gemeente ook, maar hij vraagt zich wel af wat er feitelijk verandert. “Tot voor kort werden dit soort kamers gewoon verhuurd. Nu zou een student de kamer kopen. De druk op de woningmarkt blijft hetzelfde.”

Onzekerheid over wie gelijk heeft

Ondertussen blijft het onduidelijk wie juridisch gezien aan de juiste kant van de streep staat. De gemeente is ervan overtuigd dat de verkoop van losse kamers vaak in strijd is met de huisvestingsregels, terwijl een platform als StudentenkamerKopen.nl juist stelt volledig binnen de wet te handelen. Omdat elke situatie juridisch anders ligt, kan het zo zijn dat in sommige gevallen de rechter uiteindelijk moet bepalen waar de grenzen precies liggen. Tot die tijd verkeren zowel kopers als verkopers in onzekerheid. “Met handhaving op de verkoop van losse kamers willen we juist duidelijkheid bieden”, zegt de gemeente. “Wat ons betreft gebeurt dit niet meer.” a

*De Wet betaalbare huur geldt sinds 1 juli 2024 en regelt dat de maximale huurprijs van sociale huurwoningen en middeldure huurwoningen wordt berekend met een puntensysteem.

Advertenties

We zijn géén energiebedrijf maar een club van al meer dan 1000 inwoners. We gaan met ons eigen windpark groene stroom opwekken voor 27.000 huishoudens.

Jouw eigen stukje windmolen?

Word lid van Rijne Energie en

Beslis mee over ons windpark bij de kruising A2-A12

Leg t/m 23 november in en krijg 25% bonus op je inleg

Geef jezelf én jouw regio wind mee!

Scan de QR-code en bouw mee aan schone energie van, voor en door jouw

MOORDSPEL

BIJ CAMPING GANSPOORT

DURF JIJ HET AAN?

Ben je goed met puzzels en codes? Hou je van spellen zoals Cluedo en Escaperoom? Dan zou je weleens de moord op de camping op kunnen lossen. Probeer met jouw team erachter te komen wie de dader is.

De hele camping wordt omgebouwd tot een crime scene. Het thema zal zijn The Gamemaster. Het spel is avondvullend en minstens één teamlid moet in het bezit zijn van een smartphone. Durf jij het aan?

TIP: kom voorafgaand (uiterlijk 19.00 uur) gezellig dineren bij Camping Ganspoort.

DINSDAG 18 NOVEMBER 2025

20.00 UUR TOT CA. 23.00 UUR

MIN. 2 TOT MAX. 6 PERSONEN PER TEAM

DEELNAME + DINER € 42,50 P.P. ALLEEN DEELNAME € 24,95 P.P.

RESERVEER NU VIA GANSPOORT.NL

Betaling is achteraf bij de kassa via pin. Meer info op onze website campingganspoort.nl

buurt.

UTRECHT OP DE KAART

Dankzij Cartesius mag Utrecht zich meten met San Francisco en Nairobi

San Francisco, Kuala Lumpur, Nairobi - het zijn wereldsteden waarmee Utrecht zich sinds deze week mag meten. De Domstad is geselecteerd voor het nieuwe ‘Pioneering Places Programme’ van het World Economic Forum (WEF). Utrecht wordt onder andere door de ‘gezonde’ wijk Cartesius gezien als pionier in innovatieve oplossingen voor stedelijke uitdagingen.

De offciële aftrap van het éénjarige Pioneering Places-programma was op 21 oktober, tijdens de Urban Transformation Summit in de Amerikaanse stad San Francisco. Namens Utrecht was Michiel Dijkman daarbij aanwezig, directeur van Economic Board Utrecht. Dat is een samenwerkingsverband tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden om de economie in de regio Utrecht te stimuleren.

Cartesius

Samen met Kuala Lumpur (Maleisië), Medellín (Colombia), Montréal (Canada), Nairobi (Kenia) en San Francisco (Verenigde Staten) vormt Utrecht een groep van zes steden die volgens het WEF een voorbeeldfunctie hebben. Ze lopen voorop in oplossingen van universele stedelijke uitdagingen, zoals problemen met huisvesting, infrastructuur en gezondheid.

Vanwege het laatstgenoemde thema is Utrecht ‘Heart of Health’ geselecteerd; de aanduiding die de Economic Board Utrecht aan de regio heeft gegeven. Een belangrijke reden hiervoor is de wijk Cartesius; gelegen rondom het CAB-gebouw dichtbij station Zuilen. De bouw van de wijk begon in 2021 en is nog steeds niet afgerond, maar sinds 2023 is een gedeelte al bewoond.

Blue Zones

Het is een ‘speciale wijk’, zegt Onno Dwars, directeur van gebiedsontwikkelaar Ballast. Niet alleen omdat er zo’n 3.500 woningen op minder dan 25 hectare komen, maar ook omdat er ook een uniek doel aan hangt: inwoners van Cartesius moeten gemiddeld vijf jaar langer gezond kunnen leven dan inwoners van andere Utrechtse wijken. Die missie wordt gemonitord door een tienjarig onder-

zoek, uitgevoerd door het UMC Utrecht, Universiteit Utrecht en Hogeschool Utrecht.

Cartesius is geïnspireerd op de zogenoemde Blue Zones: gebieden waar mensen bovengemiddeld oud worden mede dankzij hun leefstijl en omgeving, zoals op het Japanse eiland Okinawa of het Italiaanse Sardinië. Ook in Utrecht worden elementen uit deze zones toegepast, zoals faciliteiten voor beweging en gezond eten, de aanwezigheid van dieren en een ‘community manager’ die sociale verbinding stimuleert.

Utrecht internationaal op de kaart

Mede vanwege dit concept mag Utrecht nu dus deelnemen aan het Pioneering Places Programme van het WEF. De komende twaalf maanden wisselen de deelnemende steden ervaringen uit op internationale bijeenkomsten en delen hun ideeën met andere steden.

Maar hoe komt een ‘stadje’ als Utrecht (ter vergelijking: Nairobi, de grootste stad van de zes, is met 4,8 miljoen inwoners in 2024 bijna dertien keer zo groot) op de radar van het World Economic Forum? “Utrecht werd in de zomervakantie benaderd. Het WEF zag veel mooie dingen gebeuren”, vertelt Michiel Dijkman vanuit de Verenigde Staten.

Volgens Dijkman zijn er meerdere factoren die Utrecht internationaal op de kaart hebben gezet. Zo werd de wijk Overvecht eind 2024 geselecteerd voor het Bloomberg Harvard City Leadership Initiative, waarbij onderzoekers van de prestigieuze universiteit van Harvard meedenken over de toekomst van jongeren in de wijk.

Ook innovatieve projecten zoals de autoloze Merwedekanaalzone en de nauwe samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen in Utrecht maken volgens hem indruk.

World Health Organisation Bovendien, vertelt Dijkman, vindt het WEF het interessant dat de Cartesius-missie ook onderzocht wordt. Zo kan het concept - als het werkt - gekopieerd worden naar andere steden. Het onderzoek was in eerste instantie niet het plan, maar betrokken bij Cartesius werden er door kennisinstellingen op gewezen dat de 'vijf jaar langer leven'-claim onderzocht zou moeten worden. Professor dr. Roel Vermeulen (Universiteit Utrecht) leidt inmiddels het onderzoek.

Ook de World Health Organization (WHO) raakte na een bezoek van betrokkenen, onder meer Michiel Dijkman, zo geïntrigeerd, dat Cartesius werd geselecteerd als een van haar tien pilotregio’s wereldwijd. Inmiddels onderzoekt ook de WHO hoe gezond Cartesius is. “Dat alles heeft als een sneeuwbaleffect gewerkt op onze internationale naamsbekendheid,” zegt Dijkman.

Wat levert het Utrecht op? Een belangrijke vraag is wel: wat heeft Utrecht zelf aan deze internationale samenwerkingen? “Allereerst natuurlijk erkenning”, zegt Dijkman. “We zetten Utrecht op de kaart met het imago dat we willen: ‘Heart of Health’.”

Ook benadrukt hij dat Utrecht door de Europese Commissie is uitgeroepen tot de meest competitieve regio van 232 Europese regio’s. “We staan al vijftien jaar in de top vijf, maar bijna niemand weet dat we het zó goed doen. De burgemeester zegt wel eens: Utrecht mag wat minder bescheiden zijn’. Dat proberen we nu actief te veranderen door meer internationale contacten aan te halen.” Internationale zichtbaarheid helpt volgens hem bij het binnenhalen van Europees

geld, het aantrekken van kennis en het versterken van de regionale economie. “Er zijn regio’s die economisch verder zijn, maar de balans tussen welzijn en welvaart is hier heel goed. Daarom scoren wij zo hoog. En als zo’n Cartesiuswijk écht werkt, kunnen we dat concept ook internationaal verkopen.”

Geïnspireerd door andere landen

Tijdens de top in San Francisco sprak Dijkman onder meer met politici, zoals een wethouder van Washington DC en de gedeputeerde van de Argentijnse provincie Buenos Aires. Ook zat hij in panels, gesprekken en nam deel aan ondertekenmomenten. “Dat is inspirerend, daar leer je van, en dat neem je mee naar Utrecht.”

Ook heeft hij geluisterd naar de voorbeelden van de andere steden, zoals Kuala Lumpur en San Francisco die het goed doen op het gebied van circulaire economie. “Dat kan voor Utrecht ook interessant zijn.”

De top duurde tot donderdag 23 oktober, waarna Dijkman met een trots gevoel naar huis ging. “Het is toch bijzonder om in het rijtje te staan met een Montréal of San Francisco.” Nu is het afwachten wat de rest van het jaar brengt. a

World Economic Forum

Het World Economic Forum is een internationale non-proftorganisatie, opgericht in 1971, die publieke en private leiders (onder andere ondernemers, politici, academici) samenbrengt om mondiale uitdagingen aan te pakken. Het forum is vooral bekend van de jaarlijkse vergadering in het Zwitserse Davos.

Tekst: Else Marie Vonk / Fotogra e: Bas van Setten

De strijd om het tentenkamp bij Fort Blauwkapel

Voor deze nieuwe rubriek volgt DUIC lokale zaken die in Utrecht voor de rechter komen. We zitten erbij in de rechtszaal en doen verslag.

In de wachtruimte van de rechtbank is het druk. Ambtenaren, hulpverleners, journalisten en leden van partijen LINK en BIJ1 zijn aan het wachten op de start van het kort geding over de ontruiming van een tentenkamp bij Fort Blauwkapel. De personen zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden. Drie advocaten zijn aanwezig, waarvan twee van de gedaagden en één van de gemeente. Ook twee bewoners van het tentenkamp zijn in de rechtbank, waarvan één Poolse man met lange wilde haren en één Nederlandse man strak in pak met een glimmend gouden horloge.

Een groep dak- en thuislozen verblijft sinds begin juni in een tentenkamp op een voormalig dierenweide bij Fort Blauwkapel. Het terrein is eigendom van de gemeente Utrecht. Omwonenden melden al langere tijd vervuiling, overlast, diefstal en vernieling. Nadat de bewoners van het kamp een verzoek om te vertrekken weigerden, spande de gemeente een kort geding aan. De zaak werd maandag 27 oktober behandeld bij de rechtbank in Utrecht.

Op het kamp wonen ongeveer tien mensen, voornamelijk Poolse arbeidsmigranten. Voor de bewoners is het een plek waar zij zich enigszins veilig kunnen voelen. “Ik wil er alles aan doen om hier te blijven”, zegt de Nederlandse bewoner van het kamp.

De gemeente wil dat het perceel aan de Bastionweg wordt ontruimd. Het verblijf zou als kraken gelden, er is overlast en het kamp belemmert volgens de gemeente de ontwikkeling van een park op die locatie. Bovendien beroept de gemeente zich op haar eigendomsrecht.

“Deze mensen wonen hier niet voor hun plezier en hebben hulp nodig”, stelt de gemeentelijke advocaat. Hij noemt de situatie zelfs ‘mensonterend’. Volgens de gemeente wordt hulp aangeboden via organisaties zoals Jellinek en de Poolse stichting Barka, maar zouden bewoners dat onvoldoende accepteren. De advocaten van de bewoners zetten vraagtekens bij de dagvaarding, omdat de gemeente niet precies weet wie er verblijft en dus geen personen met naam en adres kon dagvaarden. Zij vragen om deze reden om

nietigverklaring.

Daarnaast benadrukt het verweer dat het om zeer kwetsbare mensen gaat die ‘ten einde raad’ zijn. De ontwikkeling van een parkje zou daarnaast volgens hen weinig concreet zijn en daarom geen spoedeisend belang vormen. De advocaten doen een beroep op de zorgplicht van de gemeente en het huisrecht. Volgens hen verblijven de bewoners rechtmatig in Nederland en leven zij nu onder onmenselijke omstandigheden. De gemeente zou daarom de plicht hebben deze groep te beschermen.

Voorwaardelijke toegang tot opvang

De 24-uursopvang is alleen voor volwassenen die dakloos zijn en binding hebben met de regio Utrecht. De gemeente bepaalt aan de hand van de inschrijving in de basisregistratie personen en sociale binding, zoals familie- of zorgrelaties, of er genoeg binding is. De Poolse bewoners hebben vaak geen binding met Utrecht. Voor wie die binding wel heeft, loopt de wachttijd op tot acht maanden. Dat maakt de opvang volgens het verweer ongeschikt als alternatief.

Volgens de advocaat van de Poolse bewoner is de zorg daarom voorwaardelijk, terwijl die onvoorwaardelijk zou moeten zijn om de bewoners van het tentenkamp te kunnen helpen.

Ook stichting Barka kan volgens haar slechts ondersteunen bij terugkeer naar het land van herkomst of bij het zoeken naar werk, wat niet aansluit bij alle bewoners. De enige optie voor de bewoners van het kamp

'Ik wil er alles aan doen om hier te blijven'

is daarom de nachtopvang, die door velen als onveilig wordt ervaren.

“De situatie is lastig en ingewikkeld”, zegt de advocaat van de Poolse man. Werkgevers halen arbeiders uit andere landen hierheen, zonder te controleren of ze beschikken over de juiste voorzieningen in Nederland.

Ontruiming geen oplossing Ontruiming zorgt volgens de advocaten van de bewoners alleen maar voor verplaatsing, wat volgens hen tot nog minder overzicht leidt. Nu zitten ze samen op één plek, maar als ze door de stad zijn verspreid is het nog moeilijker voor hulpdiensten om in contact te komen met de bewoners. De bewoners hebben geen alternatieve verblijfsplek, waardoor ze bij ontruiming in de winter onder zeer slechte omstandigheden moeten overleven.

Volgens de advocaten van de bewoners wegen de belangen van de daklozen daarom zwaarder dan het plan van de gemeente voor een park op het perceel. Indien de ontruiming toch toegewezen wordt, is er langer dan drie dagen nodig om te ontruimen.

De gemeentelijke advocaat benadrukt dat niemand op de grond mag verblijven en dat er sinds januari 2025 al plannen bestaan voor het perceel. Er zou geen sprake zijn van discriminatie, terwijl dat volgens de advocaten van de bewoners wel het geval is. “Ook Nederlanders mogen er niet verblijven”, zegt de advocaat van de gemeente.

Volgens de gemeente worden opvangplekken uitgebreid, maar ontbreekt de motivatie bij de bewoners om daar gebruik van te

maken. “De gemeente heeft van alles geprobeerd”, stelt de advocaat.

De advocaat van de Nederlandse bewoner weerspreekt dat. “Zorg is niet aan de orde, maar de bewoners zijn wanhopig op zoek naar hulp.”

Ook onbebouwde percelen kunnen gezien worden als ‘thuis’. Hij wijst op een zin van de advocaat van de gemeente, die zegt dat de cliënten geen slachtoffer zijn van de woningnood, omdat ze buiten leven. “Als dat zo was, dan hadden ze een dak boven hun hoofd”, zegt de advocaat van de Nederlandse bewoner. In de zaal knikken de hoofden van de leden van LINK en BIJ1 mee. “Het aantal plaatsen in de opvang doet er niet toe als je geen onvoorwaardelijke zorg biedt”, gaat de advocaat verder.

‘Enige plek waar ik me veilig voel’

De Nederlandse bewoner krijgt het woord. “Het is de enige plek waar ik me nog een bétje veilig voel”, zegt hij.

De Poolse bewoner vraagt om meer aandacht aan de groep arbeidsmigranten. “Het probleem ken ik vanaf de bodem. Poolse daklozen voelen zich daar veilig.”

De rechter vat samen dat de advocaten van de bewoners de gemeente verwijten tekort te schieten in het bieden van zorg en bescherming. De rechter doet op 10 november uitspraak.

“Wij moeten erover nadenken. Ik wens u een droge thuisreis toe.” a

Tekst: Josje Janssen / Fotogra e: Cas Bergsma

Halloweenparade aan de Straatweg

Waar: Amsterdamsestraatweg 239A

Wanneer: 31 oktober 18.00 - 21.00 uur Prijs: gratis

Op de avond van Halloween verandert de Amsterdamsestraatweg in een griezelig toneel vol licht, muziek en spanning. Tijdens deze halloweenparade is het halloweenverhaal ‘De Straatweg en het verdwenen licht’ te volgen. Daarnaast duiken er ‘scare actors’ op die voor extra spanning bij de bezoekers zullen zorgen. Ook aan de kleinste bezoekers, waarvoor de route speciaal wordt aangepast, is gedacht: zij krijgen een gratis lampion en leuke ‘trick or treat’-items krijgen.

Utrecht Lumen tour

Waar: Winkel van Utrecht (Domplein 9)

Wanneer: iedere vrijdag en zaterdag om 20.30 uur t/m 29 maart 2026 Prijs: 12,50

Nu de wintertijd o cieel is ingegaan en de klok weer een uurtje achteruit is gegaan, wordt het ‘s avonds ook weer wat eerder donker. Hierdoor zijn de Utrechtse lichtkunstwerken ook weer langer zichtbaar. De tour Utrecht Lumen leidt je langs deze bijzondere kunstwerken. Sommigen spelen met een bekend gebouw en anderen nemen je mee naar een verrassende plek waar je overdag volledig aan voorbij zou gaan. De wandeling vindt met gids plaats.

Middeleeuws Wijncollege

Waar: Paleis Lofen

Wanneer: 4 november 19.45 - 21.30 uur

Prijs: 17,50

Schuin tegenover Paleis Lofen, gelegen aan het Domplein, lag in middeleeuws Utrecht de wijnmarkt. Hier werden de wijnen van handelaren uit het Duitse rijk verkocht. Maar hoe zouden deze wijnen gesmaakt hebben? Saskia Beertsen neemt je tijdens het Middeleeuws Wijncollege mee op een reisje langs de Rijn en laat drie verschillende ‘historische’ wijnen proeven. Een wijnproeverij zoals je die waarschijnlijk nog nooit eerder hebt meegemaakt.

Utrechts Griezelen

Waar: Salon van Weleer, Oudegracht 290

Wanneer: 31 oktober 20.00 uur

Prijs: gratis

Tijdens deze speciale halloween-avond wordt de beerput van de stad Utrecht opengemaakt. Hoeveel mensen zijn hier als heks verzopen of verbrand? Hoeveel beulen heeft Utrecht in de loop der tijd ingehuurd om verdachten en veroordeelden het leven zuur te maken? Hoeveel mensen zijn verbannen naar de kelders onder het stadhuis? Frans de Wit vertelt tijdens al deze Utrechtse verhalen over de duistere kanten van de stad.

Allerzielen special: PechaKucha Night over Afscheid

Waar: Stadsklooster Utrecht

Wanneer: 2 november 20.20 uur Prijs: 7,50 - 12,50

Allerzielen is van oorsprong een dag om overledenen te herdenken en stil te staan bij wie er niet meer is. Twaalf stadsgenoten delen tijdens deze Allerzielenspecial hun persoonlijke verhalen over afscheid. Dit kan van alles zijn; het verlies van een dierbare, het einde van een vriendschap, het afsluiten van een carrière of het wegstappen uit een gemeenschap. De sprekers laten zien hoe zij omgaan met verlies en verandering, en welke rituelen hen daarbij helpen.

NRC Haagse Zaken Live

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: 5 november 20.00 uur Prijs: 22,50

Nederland is net naar de stembus geweest. Politiek verslaggever en host Guus Valk gaat met zijn collega’s van de politieke redactie van de NRC in gesprek over politieke thema’s. Wat voor campagne is er gemaakt? Hoe staat het Nederlandse politieke landschap er nu voor en hoe gaat het nu verder in de formatie? Deze en andere politieke vragen komen aan bod bij Haagse Zaken Live. Daarnaast is er ook ruimte voor vragen uit het publiek.

Het Grote Utrecht Stadsgesprek

Waar: Bibliotheek Neude

Wanneer: 3 november 19.30 uur Prijs: gratis

Wanneer vormt een huis ook echt een thuis? Kun je je ergens thuisvoelen ook als je geen dak boven je hoofd hebt? In het Stadsgesprek wordt er in drie rondes ingegaan op het thema Thuis. Ervaringsverhalen staan hierin centraal. De rondes worden steeds ingeleid met lmpjes, waarna ervaringsdeskundigen en experts met elkaar in gesprek gaan.

UTRECHTS TALENT

Euforie en verdriet tegelijk; Anne wint HKU-Award met kunstwerk over de verschillende fases van rouw

Drie weken na het plotselinge overlijden van haar vader tijdens een etsvakantie in Frankrijk, moest Anne Cappendijk bepalen waar haar afstudeerwerk voor de HKU over zou gaan. Ze besluit de confrontatie met zichzelf aan te gaan en bouwt ‘Mourning Tra c’: een vrolijk ogend werk met een veel minder vrolijke betekenis. Met haar prijswinnend afstudeerwerk wil Anne het taboe rondom rouw doorbreken en laten zien wat er allemaal op je afkomt als je een dierbare verliest.

“Welkom in het rommelhok” zegt Anne, terwijl ze de illustratie-afdeling van de HKU binnenwandelt. In de ruimte hangen kleurrijke doeken aan het plafond en zijn de tafels ‘beklad’ met teksten en illustraties. Ze vertelt dat haar docenten haar al snel aanspraken toen ze haar voorstel voor het afstudeerwerk voor het eerst aan hen presenteerde. “De docenten waren bang dat ik het persoonlijk nam als zij iets tijdens de beoordeling niet goed zouden vinden.”

Anne was in de zomer van vorig jaar aan het werk in de boekwinkel waar ze destijds werkte, toen ze hoorde dat haar vader op 53-jarige leeftijd was overleden tijdens zijn fetsvakantie in Frankrijk. De momenten erna waren surrealistisch voor de toen nog maar 21-jarige Anne. “Omdat mijn ouders in de Franse bergen waren, moesten we naar Nice vliegen. Maar stel je eens voor: hoogzomer, op een vliegveld waar iedereen gezellig op vakantie gaat, terwijl jij onderweg bent naar het mortuarium om je vader voor het eerst weer te zien.” Deze onwerkelijke momenten sloegen al snel om in frustratie, omdat er zoveel geregeld moest worden, mensen om haar heen anders tegen haar deden en leeftijdsgenoten geen idee hadden wat er allemaal op haar afkwam.

Waar Anne op dat moment eigenlijk behoefte aan had, waren borden en pijlen die haar een duidelijke route gaven. Een handleiding die haar vertelde wat er na het plotselinge overlijden van een dierbare allemaal op je afkomt en hoe je ermee om moet gaan. Tijdens wandelingen over straat zag ze regel-

matig de gefrustreerde reacties van mensen op wegwerkzaamheden en verkeersomleidingen. “Deze mensen willen ook graag weten waar ze naartoe moeten”, zegt ze. “De borden willen hen ergens heen leiden. Maar in het geval van rouw gaat dat gewoon niet. Er is geen handleiding.”

Mourning Traffc Haar afstudeerwerk ‘Mourning Traffc’ - een samentrekking van het Engelse ‘mourning’ (rouw) en ‘morning traffc’ (ochtendspits)staat symbool voor deze chaos. Het werk bestaat uit een groot houten frame met daarop 92 geïllustreerde verkeersborden, waarmee ze de kijker meeneemt langs de verschillende fasen van rouw. Dat haar werk groot moest worden, wist ze al snel. Toen ze samen met haar vader een bezoek bracht aan een eerdere afstudeerexpositie, zei hij tegen haar: “Anne, jij moet iets groots maken.”’ “Dat heb ik toen heel letterlijk genomen”, lacht ze. Tijdens de expositie stond het werk midden in de aula. “Ik heb het op een soort looppad gezet, zodat mensen er echt niet omheen konden. Ik kan er namelijk ook niet omheen; bij mij is het constant daar.”

Er zit een bepaalde chronologie in de installatie, legt Anne uit. Toch maakt het volgens haar eigenlijk niet uit waar je ertegenaan loopt. “In mijn hoofd ging alles namelijk ook de hele tijd door elkaar heen”, licht ze toe. Mourning Traffc bestaat uit vier kanten, die ieder een andere bundel aan momenten verbeeldt. De eerste kant is de eerste 48 uur, vanaf het moment dat ze het overlijdensnieuws te horen kreeg tot en met het

bezoek aan het Franse mortuarium. De daaropvolgende zijde verbeeldt de eerste week, waarin Anne en haar familie in de regelstand schoten: het terughalen van haar vader uit het buitenland, de condoleance en de uitvaart. De derde kant laat de periode erna zien, waarin Anne een soort leegte ervoer. “Na een uitvaart volgt een periode van stilte, een soort leegte. Iedereen verdwijnt dan ineens, omdat ze denken dat je weer doorgaat, terwijl je leven eigenlijk nog steeds compleet op z’n kop staat.” De laatste zijde bestaat uit Anne’s herinneringen aan haar vader. “Het eindigt met een stopbord met de datum van de expositieopening en allerlei witte, lege post-its. Omdat papa er niet bij was…”, licht Anne toe.

Door de vrolijke, felle kleuren van het werk werden veel bezoekers van de afstudeerexpositie naar het werk toegetrokken. “Ik wilde het expres toegankelijk maken voor de kijker. Als ik ook nog hele donkere kleuren gebruikte, zou dat mensen afschrikken.” Ze vertelt dat veel mensen zichzelf in Mourning Traffc herkenden. “Best veel mensen moesten huilen, omdat ze zelf ook zoiets hebben meegemaakt.” Volgens Anne praten we eigenlijk niet genoeg over rouw en dood. “Terwijl ik op de expositie zag dat echt veel mensen iemand hebben verloren en ook niet goed wisten hoe ze hiermee om moesten gaan.” Ondanks de emotionele reacties van toeschouwers bleef Anne zelf opmerkelijk kalm tijdens het exposeren van haar werk. “Ik kan niet iedere keer het verhaal vertellen met heel veel emotie erbij. Je schakelt jezelf over op een soort professionele stand. Maar dat

voelt wel heel dubbel.”

HKU-Award

Naast alle mooie reacties op de afstudeerexpositie, werd Anne’s werk afgelopen september ook nog eens bekroond met een HKUAward, de jaarlijkse prijs voor HKU-studenten met een bijzonder afstudeerwerk. “Dat is echt een ding hier”, vertelt Anne trots. “Als je hier gaat studeren, dan wil je dat gewoon echt winnen.” Van de 5.000 euro die ze als prijs bij de award heeft gewonnen, moet ze de helft verplicht investeren in haar creatieve ontwikkeling. De invulling daarvan weet ze al: een mooie publicatie waarin alle 92 verkeersborden goed zichtbaar zijn. “Het is natuurlijk echt een mega installatie en dat is niet heel toegankelijk voor iedereen. En ik wil juist dat het toegankelijk is voor iedereen.” Het winnen van deze award is normaal gesproken een echte mijlpaal voor een HKU-student, maar voor Anne blijft het dubbel. “De vreugde is gewoon veel minder dan als het over iets vrolijkers zou gaan”, licht ze toe. Of het winnen van de HKU-Award offcieel de punt achter het verhaal van Mourning Traffc zal zijn, laat Anne nog open. “Uiteindelijk is dit iets dat ik nooit echt kan verwerken; daarvoor is het te vroeg en te plotseling.” Vanwege de inleverdatum rondom het afstuderen moest het kunstwerk rond een bepaalde tijd ‘af’ zijn. “Maar eigenlijk is het nog niet klaar, want er gebeuren nu nog steeds allerlei dingen”, vult Anne aan. Wellicht is Mourning Traffc over een paar jaar dus nog wel uitgebreid met nieuwe verkeersborden. a

Tekst: Nella van Leeuwen / Fotogra e: Jasper Witte, Lisa Kraaijeveld & Jonna Bruinsma

HET LEVEN VAN EEN KUNSTENAAR

Unieke ode aan Utrecht; Iris schildert de stad

In aanloop naar Sint Maarten heeft de Utrechtse kunstenaar Iris Frederix een bijzonder schilderij gemaakt, geïnspireerd door herkenbare plekken in de Domstad. In de afgelopen weken vertelde zij in de krant over haar kunstenaars-

leven, haar speciale band met Utrecht en over haar inspiratie voor het schilderij. Volgende week wordt de serie afgesloten met de onthulling van het unieke kunstwerk. a

UTRECHTS VERENIGINGSLEVEN

‘Hier

kan iedereen echt zichzelf zijn’

Avontuur, buiten zijn, samenwerken en gezelligheid. Dat zijn de dingen die centraal staan bij scoutingvereniging Peka 18 in Zuilen. De vereniging bestaat inmiddels 87 jaar. Afgelopen zomer wonnen deze Utrechtse scouts voor de tweede keer op rij de landelijke scoutingwedstrijden. Zij scoorden de meeste punten van honderden scouts uit heel Nederland.

Het is een winderige herfstdag met hier en daar wat grijze wolken. Op deze zaterdagmiddag staat voor het zogenoemde troephuis aan de Daalseweg een groep meisjes en jongens samen met hun ouders te wachten. Ze dragen groene scoutingblouses, wat betekent dat ze Welpen zijn. Ze hebben er duidelijk zin in, want ze staan enthousiast te springen.

Deze Welpen zijn tussen de 7 en 11 jaar oud. In Zuilen hebben ze op dit moment de Welpen, de Scouts (11-15 jaar), maar ook de Explorers (15-18 jaar), de Stam (18-plus) en de Pivo’s (23-plus). Iedere groep komt op een ander moment samen. Zo zien de eerste drie groepen elkaar iedere zaterdag, de Stam om de week en de Pivo’s eens per maand.

Navigeren en EHBO

Dit voorjaar sleepten de Peka 18 Scouts zich voor de tweede keer de prestigieuze titel ‘Beste Scouts van Nederland’. Zij lieten een

weekend lang allerlei vaardigheden zien, zoals het opbouwen van hun kampterrein, navigeren met kaart, kompas en routetechnieken, koken, EHBO toepassen en vooral heel goed samenwerken. Al die vaardigheden leren ze het hele jaar door, met sport en spel, tijdens de opkomsten op de scouting.

Rond het troephuis aan de Daalseweg liggen twee grasvelden en is ook een kampvuurkuil. Binnen zijn verschillende ruimtes, allemaal versierd door de leden zelf. Op dit moment heeft Peka 18 ongeveer 80 leden. Het aantal groeit gestaag, zegt voorzitter Johanneke tevreden. “We kunnen nog wel wat extra vrijwilligers gebruiken.”

Iedere zaterdag is er opkomst, zoals dat wordt genoemd. Kinderen van verschillende leeftijden komen naar de scouting en er staan allerlei activiteiten op het programma. Die worden voorbereid door de begeleiders van de verschillende groepen. Zo is Amelle een van de Welpenleiders. Ze begon ooit

In de rubriek Utrechts Verenigingsleven maken we kennis met een van de vele verenigingen uit de stad. Utrecht heeft verenigingen in allerlei soorten en maten – de hoogste tijd om die eens te leren kennen.

als Bever toen ze 5 jaar was. Inmiddels is ze zeven jaar leiding. Ze woont in Nijmegen, maar komt met plezier ieder weekend terug voor de scouting. “We hebben een superleuk team.”

Daar sluiten Explorers – Explo’s in de volksmond – Wilm, Dana en Tjebbe zich bij aan. Dana vindt ook de gezelligheid en de jaarlijkse kampen en weekendjes weg erg leuk. Wilm noemt ook de fjne groepsdynamiek. “We kunnen op elkaar rekenen en vertrouwen.”

“Hier kan iedereen echt zichzelf zijn”, zegt Tjebbe, tien jaar lid. “Er zijn veel verschillende soorten mensen lid, zoals mensen die moeite hebben met vrienden maken bijvoorbeeld. Iedereen is welkom. We ondersteunen elkaar allemaal. Niemand heeft hier ooit kwade bedoelingen. Ik vond het bijvoorbeeld totaal niet spannend om te vertellen dat ik ook op jongens val.”

‘Als team’ De vereniging is aangesloten bij Scouting Nederland, naar eigen zeggen de grootste jeugd- en jongerenorganisatie van ons land, met ruim 125.000 leden. Die leden zijn verdeeld over zo’n 1000 scoutingverenigingen. Scouting Nederland organiseert allerlei evenementen en activiteiten, zowel landelijk als regionaal. Ook kunnen vrijwilligers er trainingen volgen. “Hoe cool is het om overal andere scouts te ontmoeten”, zegt Johanneke. “Scouting maakt je wereld groter”, zegt vrijwilliger Annie. Zij begeleidt de pubers, wat zij de leukste groep vindt. “Scouting is niet individualistisch”, zegt ze. “Je doet alles als team. Elkaar aanvullen gebeurt hier veel sterker dan op de werkvloer. Hier krijg je de ruimte om te oefenen met verschillende rollen. Daar heb je ook in de rest van je leven wat aan.” a

Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Pela 18

Fotogra e: Jasper Witte

UTRECHT VOLGENS WIM VAN SCHARENBURG

'De spullen en verhalen komen uit alle hoeken en gaten binnen'

In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

Sinds de opening is het Museum van Zuilen in zestien jaar tijd uitgegroeid tot een plek waar de geschiedenis van de voormalige gemeente Zuilen tot leven komt. Bezoekers leren er meer over de geschiedenis van Werkspoor, de Demka-staalfabrieken en de ontwikkeling van Zuilen van dorp naar Utrechtse wijk. Met bijna 19.000 objecten en een heleboel verhalen van (oud-)inwoners worden allerlei tentoonstellingen gemaakt. Wim leidde het museum al die jaren met hart en ziel. Op 1 november draagt hij het stokje over, maar blijft betrokken als gastconservator en vrijwilliger. Trots leidt hij DUIC rond in zijn museum.

Hoe voelt het om te stoppen als directeur?

“Het voelt goed. Ik moet toch een keertje stoppen. Nu heb ik het gevoel dat er een serieuze opvolger komt. Erik Luik wordt de nieuwe directeur. Waarom zou ik dat niet toejuichen? Ik vind het een goed verhaal zo. Het is klaar. Ik heb er geen moeite mee. Ik maak van mijn werk mijn hobby.”

Wat vind je zo mooi aan dit museum?

“We bewaren hier een deel van de Utrechtse geschiedenis dat in andere musea niet te zien is. Ik wil hier dingen laten zien die mensen maakten en die ze in Zuilen deden. Het draait hier om het menselijke verhaal, zoals we ook met onze StraatReünies* doen. We weten waar de dikste man van Nederland heeft gewoond, we weten waar de goochelaar van Zuilen heeft gewoond. We kennen de geschiedenis tot in de haarvaten. We doen ook regelmatig een oproep: kom maar op met je verhalen en vertel ons wat je nog weet over Zuilen. Die geschiedenis is uniek.”

Waarom is het belangrijk dat het blijft bestaan?

“Beide fabrieken, Werkspoor en Demka, zijn 40-45 jaar geleden gesloten. En nog steeds heeft iedereen in Nederland met die twee fa-

brieken te maken. Zo is het staal van de ketels voor de Mars-fabriek geleverd door Demka en werden ze geplaatst door Werkspoor. Dat geldt ook voor benzinetanks van Shell. Die zijn door de mannen van Werkspoor in elkaar gezet. Alle staaldraad voor de Zeelandbrug kwam van Demka, Werkspoor bouwde het bewegende deel. De zoetwaterinstallatie op Tenerife is gemaakt door Werkspoor. De suikerfabrieken in Brazilië, Pakistan en India zijn gebouwd door jongens van Werkspoor. Zo kan ik nog wel even doorgaan. Die geschiedenis hebben we hier. Het is hartstikke leuk.”

Waarom is het museum zo’n succes geworden?

“Een museum wordt een succes als de collectie groeit. Ik ben veertig jaar geleden begonnen met foto’s verzamelen. Mensen vonden het zo leuk. Het droeg zichzelf, en dat doet het nog steeds. We krijgen de spullen uit Nieuw-Zeeland, uit Australië, uit Afrika en uit Duitsland, maar ook van de buurvrouw. Dat zijn vaak oude Zuilenezen die nog dingen hebben die te maken hebben met Zuilen. De spullen en verhalen komen uit alle hoeken en gaten binnen. Dat moet je ook koesteren als gemeente.”

Nu is er een tentoonstelling over de geschiedenis van de Demka fabriek. Wat worden de volgende tentoonstellingen?

“Die zullen gaan over Zuilense verenigingen die inmiddels niet meer bestaan. Ook staat er een tentoonstelling op het programma over 100 jaar Julianapark. Verder ben ik bezig met mijn 99ste boek. Daarvoor ben ik de Werkspoor Courant aan het digitaliseren. Het is een feest om te doen. Ik leer elke dag.”

Hoe en wanneer was je voor de eerste keer in Utrecht?

“Dat was vermoedelijk in 1948. Ik kan het niet meer aan mijn ouders vragen. Ik ben geboren in Zuilen op de Balderikstraat. Ik weet niet meer wanneer mijn ouders met mij op de arm Utrecht in zijn gewandeld. Dat zal rond dat jaar zijn geweest.”

Wat is jouw lievelingsplek in Utrecht?

“Achterin mijn tuin langs de kloostermuur in de zon. Ik woon in de Amsterdamsestraatweg in het huis van het hoofd van de school. Daarnaast was de pastorie en daarnaast de kerk. Die muur hoorde bij het klooster. Het is een oud stukje van Nieuw Zuilen. Daar zit ik lekker uit de wind. Als de zon schijnt en ik hoef niet te werken, laat ik alles uit mijn handen

vallen en dan zit ik daar te lezen. Geweldig.”

Heb je een mooie herinnering aan de stad? “Dat is onder andere de start van de Tour de France in 2015. De optocht in de binnenstad de avond voor Le Grand Départ was een hele mooie. Toen dacht ik: Utrecht wordt toch echt wel een grote stad.”

Utrecht is…

“…een stad om trots op te zijn, mét alle ups en downs.” a

* Het Museum van Zuilen is sinds 5,5 jaar gevestigd in de Werkspoorfabriek. Daarvoor was het zo’n tien jaar lang te vinden op de Amsterdamsestraatweg. Het museum pionierde met StraatReünies. Sinds 2010 organiseert het museum regelmatig reünies voor de huidige en oude bewoners van een Zuilense straat. In het museum leren zij de geschiedenis van hun straat kennen, maar ook elkaar. Ook de stoeptegels met QR-codes, waarmee voorbijgangers verhalen kunnen ontdekken over de geschiedenis van Zuilen, waren een primeur in de stad.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Bas van Setten

OP PAD MET OUD-UTRECHT

Een wandeling door het Utrecht van Dick Bruna

A.W. Bruna Uitgevers B.V. is een uitgeverij die in 1868 werd opgericht door Albert Willem Bruna (1844-1902). Hij nam daarbij oorspronkelijk een boek-, papier- en muziekhandel in Haarlem over. Het bedrijf vestigde zich in 1890 in Utrecht, waar het tot 2014 bleef.

Ook Dick Bruna (1927 – 2017), achterkleinzoon van de oprichter, trad in dienst van de uitgeverij als vormgever. Door zijn minimalistische stijl werden de omslagen van de Zwarte Beertjes reeks, die allemaal door Dick werden gemaakt, karakteristiek en speelden een belangrijke rol in het succes van de serie. Daarnaast ging hij ook prentenboeken voor kinderen maken en in 1955 zag het eerste boek met het konijn nijntje pluis in de hoofdrol het licht. Ook ging hij voor derden werken en maakte zich daardoor langzaam los van de drukkerij en ging als autonome kunstenaar verder. Sinds 1971 had hij een eigen atelierruimte in de stad. In 1980 betrok hij een nieuwe atelierzolder boven Drukkerij van Rossum aan de Jeruzalemstraat op nummer 3. In dit straatje tussen de Kromme Nieuwe gracht en de Herenstraat, attendeert een olijk mozaïekje van nijntje, die als het ware om een hoekje de passant aankijkt, aan het feit dat Dick Bruna hier een atelier had en begint ook onze wandeling. Dick Bruna gebruikte in zijn werk nooit hoofdletters voor de hoofdﬁguren in zijn kinderboeken, dus dat gebeurt ook niet in dit artikel. De kinderboeken van Bruna, en met name nijntje, zijn uitgegeven in meer dan 50 talen. Tegenwoordig kunnen kinderen in ons stadsie genieten van nijntje in het Utregs en in andere delen van Neder-

land in het Haags, Brabants, Fries, Zeeuws of het Twents. In het buitenland wordt nijntje vaak miffy genoemd.

Op zoek naar Dick Bruna en zijn bekendste creatie: nijntje

We lopen de Jeruzalemstraat en de Herenstraat uit, gaan over de Nieuwegracht en komen via de doorgang van Museum Catharijneconvent op de Lange Nieuwstraat uit. Aan het einde hiervan komen we twee plekken tegen die de herinnering aan Bruna en nijntje levend houden. Op de tweede verdieping van het Centraal Museum bevindt zich het atelier van Dick Bruna zoals dat integraal vanaf de zolder boven Drukkerij van Rossum is overgebracht. Zelfs zijn markante herenfiets, waarop je Dick Bruna door de stad kon zien fietsen, ontbreekt niet. En natuurlijk is aan de overkant van het Centraal Museum het speciale nijntje museum, volledig gewijd aan nijntje, snuffie en andere creaties van Dick Bruna. Het nijntje museum is gevestigd in het voormalige Willem Arntsz Huis, een psychiatrische inrichting. Voor de deur van het nijntje museum staat een beeld van nijntje om de bezoekers welkom te heten. In de avond wordt er een animatie van nijntje en haar vriendjes op de gevel van het museum geprojecteerd.

We lopen door de Agnietenstraat via de Twijnstraat over de Oudegracht tot we bij de Hamburgerstraat en de Korte Nieuwstraat op het Domplein komen. Een alternatief is om op de Oudegracht de Abraham Dolesteeg in te lopen en linksaf te slaan om op het Abraham Doleplein te komen. Dit is een van de

Wil je lid worden van Oud-Utrecht? Kijk dan op oud-utrecht.nl/ lid-worden

De historische vereniging Oud-Utrecht maakt voor DUIC wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed. Deze keer lopen we door Utrecht op zoek naar sporen van Dick Bruna en zijn werk.

Is dit alles wat ons in Utrecht aan Dick Bruna herinnert?

Buiten het kader van deze wandeling zijn er zelfs nog meer plekken in Utrecht die doen denken aan Dick Bruna. Bijvoorbeeld in Natuurpark Bloeyendael in Rijnsweerd waar Dick Bruna een aantal toegangsbordjes heeft ontworpen. Of je gaat naar het Lodewijk Napoleonplantsoen waar Dick Bruna woonde met zijn gezin, vlakbij de Kromme Rijn waar hij regelmatig werd gezien op een bankje aan het water. In zijn geboorteplaats Utrecht is ook een straat naar Bruna vernoemd. De Dick Brunasingel is aangelegd in het deelgebied Het Zand/De Veiling in Leidsche Rijn. a

meest verstilde plekjes van Utrecht met een prachtig uitzicht op de Domtoren. Onder een meer dan 150 jaar oude boom kan je op een bankje gaan zitten om even van de rust te genieten en het informatiebordje te lezen over Abraham Dole en deze plek. Vanaf het plein komen we rechtsaf weer op de Lange Nieuwstraat uit en via de Korte Nieuwstraat op het Domplein. Onder de Dom door lopen we door de Servetstraat. Hier vallen in de boekhandel van Steven Sterk meteen al de stands op met prentbriefkaarten van nijntje. Ook verderop in de Zadelstraat zijn legio memorabilia van Dick Bruna en nijntje. Bij bakkerij Theo Blom, bij de twee toeristenshops - Groeten uit Utrecht en Keck en Lisa -. en zelfs bij een van de weinige postzegelhandels in Utrecht, W. van der Bijl, valt het op dat het logo van de winkel is ontworpen door Dick Bruna. Als we de Mariaplaats oversteken komen we bij de fietsenstalling naast het Gebouw van Kunsten en Wetenschappen opnieuw een hommage aan Dick Bruna tegen, een tweezijdig beeld van Jacques Tange uit 2014 met aan een kant nijntje in een fleurige bloemetjesjurk en aan de andere kant haar schepper Dick Bruna die ons olijk aankijkt. Maar we gaan verder, via de Mariaplaats, de Mariastraat, de Steenweg en de Lange Elisabethstraat naar het Vredenburg. Als we het Vredenburg helemaal in noordelijke richting volgen komen we bij de Lange Viestraat uit bij de regenboog LHBTIQ+ oversteekplaats naar de St. Jacobstraat. Hier zien we dat de stoplichten ook weer een eerbetoon zijn: het traditionele mannetje in het stoplicht is vervangen door een nijntje-figuur die het wel of niet goedvindt dat de straat wordt overgestoken. Lopen we door in de St. Jacobstraat dan komen we eerst voor de Jacobikerk nog een ander Utrechts icoon tegen, namelijk Anton Geesink. Als we vervolgens schuin doorsteken naar de Oudegracht en de Zandbrug over gaan komen we het prachtige beeld tegen van Trijn van Leemput, een andere Utrechtse bekendheid, vormgegeven in 1955 door beeldhouwer Pieter D’Hont . Dan komen we bij het eindpunt van onze wandeling, het nijntje pleintje op de hoek van de 1e Achterstraat en de Asch van Wijckskade. Op dit pleintje wordt in een klein parkje nijntje nogmaals in het zonnetje gezet. De zoon van Dick Bruna, Marc Bruna, maakte dit mooie beeld van Utrechts beroemdste konijn.

Tekst: Piet van Dijck / Fotografe: Jasper Witte & Piet van Dijck

Stoplicht nijntje Lange Viestraat

Beeld van Jacques Tange uit 2014 van Bruna en nijntje bij de Mariaplaats