DUIC NR 336 – 16 oktober

Iris Frederix over haar Utrecht: 'De stad en ik zijn samengegroeid'

Merwedekanaal straks in handen van gemeente Utrecht

De Woonadviseur Ouderen helpt alle ouderen (55+) in Utrecht die nadenken over een passende woonsituatie, nu en in de toekomst. Onze hulp is gratis. Neem nu contact op!

Spreekuren: ma t/m do 10.00u. 14.00u. 030-23 61 804 info@woonadviseurutrecht.nl woonadviseurutrecht.nl

Bieb helpt in digitaal doolhof

In de bibliotheek kom je allang niet meer alleen boeken lenen, het is een plek om elkaar te ontmoeten en je te ontwikkelen. In Nieuwegein loop je door de draaideur zó de huiskamer van de stad binnen; een grote, sfeervolle ruimte met overal zitjes in zachtgroen waar mensen kletsen, lezen, leren en koffiedrinken. De witte trap in het midden leidt naar drie etages waar je van alles vindt: een consultatiebureau, een loket burgerzaken, maar ook workshops gamen voor ouderen en muziekoptredens.

Veel thuiszorgmedewerkers verdwalen in de online wereld, we bieden hulp met onze trainingen

Ook de training DigiZorg voor thuiszorgmedewerkers heeft een plekje gevonden in de huiskamer van Nieuwegein. De provincie Utrecht nam

Begroting 2026.

het initiatief voor deze cursus voor digitale starters. In Nederland hebben zo’n 2,5 miljoen mensen moeite met lezen, schrijven, rekenen en digitale

Aan de slag voor Utrecht!

Utrecht is één van de sterkste economische regio’s van Nederland. Dat biedt kansen, maar ook uitdagingen. In 2026 investeert de provincie ruim 714 miljoen euro in actuele vraagstukken en een gezonde toekomst. Belangrijke thema’s zijn natuurherstel, steun voor streekmusea en goed beheer van (vaar)wegen.

Daarnaast wordt 2026 een jaar met mijlpalen. De Raad van State doet

vaardigheden op bijvoorbeeld smartphones en websites. Eén op de tien werknemers heeft moeite met deze basisvaardigheden. In de zorg ligt dat aantal nog hoger.

Kiki Bathoorn, programmamaker Digitaal bij de bibliotheek van Nieuwegein: “De zorg investeert volop in digitale oplossingen om sneller en makkelijker te werken. Een deel van de medewerkers verdwaalt echter in de online wereld.” De gevolgen zijn groot: minder werkplezier en meer verzuim. Want iemand die denkt: ‘Ik kan dit niet’ wordt eerder ziek of haakt af.

Ronald Ferdinandus gaf in de bibliotheek Nieuwegein trainingen

DigiZorg aan medewerkers van Vierstroom Hulp Thuis: “Allereerst installeren we de apps op hun mobieltje. Dat geeft meteen een los sfeertje, want iedereen gaat elkaar helpen: ‘Druk gewoon op die knop, er gebeurt niks geks!’” De training heeft een veel groter effect dan alleen digitaal vaardiger worden. Ronald: “Het geeft ze een ‘boost’ om ook in de toekomst nieuwe dingen op te pakken.”

De bibliotheek heeft veel cursussen om digitaal bij te spijkeren! Ga eens langs bij de bieb in je woonplaats! Meer informatie: provutr.nl/apa

uitspraak over het Tracébesluit Ring Utrecht. Hierbij wordt gezocht naar een oplossing voor betere bereikbaarheid zonder schade aan Amelisweerd. Ook viert Utrecht feest: de Hollandse Waterlinies en de Limes zijn vijf jaar UNESCOwerelderfgoed. Op 12 november 2025 bespreken Provinciale Staten de begroting. Meer info: provincie-utrecht.nl/begroting

De herfstkleuren maken de natuur onweerstaanbaar mooi, en de verleiding om eropuit te trekken is groot. Toch adviseren gemeenten, terreinbeheerders en provincie om bossen en natuurgebieden tussen de A12 en A28 te mijden. Zolang probleemwolf GW3237m daar nog is, blijft de situatie onveilig. Ook in andere

delen van de Utrechtse Heuvelrug kun je een wolf tegenkomen, dus wees altijd alert. Kom je toch onverwacht een wolf tegen? Bereid je goed voor en weet wat je in zo’n situatie het beste kunt doen. Lees meer: provutr.nl/acx of scan de QR-code.

Klop aan bij het Servicepunt Energie voor gratis ondersteuning. Bijvoorbeeld bij het organiseren van energiebespaaracties in je buurt, het opstarten van een zon- of windproject of het duurzaam verwarmen van je buurt. Bewonersgroepen kunnen bij het Servicepunt terecht voor adviesgesprekken en hulp bij subsidies. Het Servicepunt organiseert ook bijeenkomsten waarop je kunt leren van andere initiatieven. Sluit je aan bij meer dan 100 bewonersinitiatieven in de provincie! Meer informatie vind je op servicepuntenergie.nl

Het Servicepunt Energie is een samenwerking tussen de Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU) en Energie van Utrecht (EvU). Het wordt gefinancierd door de provincie Utrecht.

Vergaderingen Provinciale Staten

De openbare vergaderingen van Provinciale Staten Utrecht kun je altijd volgen vanaf de publieke tribune in het provinciehuis en via provincialestatenutrecht.nl. Voor de komende tijd staan de volgende bijeenkomsten gepland:

15 oktober, 19.00 uur: Bestuur, Economie en Cultuur & erfgoed

29 oktober, 09.00 uur: Statencommissie Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen

29 oktober, 13.00 uur: Statencommissie Bestuur, Economie en Cultuur & erfgoed (behandeling Begroting 2026)

12 november, 10.00 uur: Provinciale Statenvergadering

Werk aan de weg

Hieronder een greep uit de geplande wegwerkzaamheden van de provincie Utrecht. De planning is onder voorbehoud van onvoorziene (weers-)omstandigheden.

N210 Lopik: groot onderhoud 10 oktober – 3 november

N225 Driebergen; Doorfietsroute 16 juli – eind 2025

N225 Driebergen-Doorn: groot onderhoud 13 – 25 oktober

N226 Maarsbergen: aanleg spoortunnel tot eind 2027

N421 Houten: rioolinspecties in de nachten van 20 oktober – 24 oktober

Een interactieve kaart van alle actuele wegwerkzaamheden aan de provinciale wegen vind je op: provincie-utrecht.nl/wegen Volg ons account op X @werkaandewegutr. Bel voor spoedeisende zaken zoals storingen aan de verkeerslichten, wegversperringen en olie op de weg met het Meldpunt calamiteiten (030) 258 36 00.

Officielebekendmakingen.nl

Voor officiële bekendmakingen kun je terecht op officielebekendmakingen.nl en op mijnoverheid.nl. Via mijnoverheid.nl krijg je automatisch bericht bij publicaties over een locatie bij jou in de buurt. Wil je toch een geprinte versie van een provinciale verordening, beleidsregel of kennisgeving, die betrekking heeft op jouw directe leefomgeving? Bel dan (030) 258 91 11.

Al 50 jaar natuuronderzoek

De provincie Utrecht begon 50 jaar geleden als eerste met het onderzoeken van de natuur. Hoe het er destijds aan toe ging en wat het heeft opgeleverd, vertellen oud-medewerkers Emma en Berry: Scan de QR code voor het hele verhaal:

INHOUD

Nieuws

4 DUIC in beeld

Stempel

7 Merwedekanaal

Gemeente Utrecht krijgt 'nieuw' kanaal

8 Tachtig jaar vrijheid

Het verhaal van de mo enmeiden

Cultuur / Uit

11 Uittips

Elke week de leukste tips

12 Iris Frederix

'De stad en ik zijn samengegroeid’

Stad / Leven

13 Op pad met Oud-Utrecht

Abdij Altwijck werd Huize Oudwijk

Sport

15 Puzzel

Zoek de verschillen

Dat Utrecht bomvol geschiedenis zit mag niemand verbazen. Niet voor niets lees je in DUIC vaak historische verhalen van Oud Utrecht en Arjan den Boer. Belangrijk, want de actualiteit bouwt op het verleden, en vaak is daar een hoop mee te verklaren. Zoals bijvoorbeeld waarom het Merwedekanaal eigendom wordt van de gemeente Utrecht.

Ook verhalen over de Tweede Wereldoorlog blijken nog altijd relevant. In de dagen na de bevrijding van Utrecht op 7 mei was het feest, maar werd de erfenis van de bezetting niet altijd even netjes afgehandeld. De DUIC-redactie

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

STADHUISBRUG

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

Colofon

DIT NUMMER WERKTEN MEE ART

en Sam Pol

EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC

UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 030 7600 226

VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 030 7600 146

Machtige online marketingcampagnes runnen?

Sipr weet precies wat jouw fans willen horen. En dat is te zien.

ADVERTEREN

Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 030 7600 146

Doorklikpercentage LinkedIn

DUIC IN BEELD

Tot en met Sint Maarten wordt er in en rond de Domkerk gewerkt aan een bijzonder, maatschappelijk kunstwerk: een 50 meter lang doek met 31.000 stempels. Iedere stempel staat symbool voor een dakloos persoon

in Nederland. Op vrijdag 10 oktober –tijdens Wereld Dakloze Mensen Dag –konden geïnteresseerden helpen met stempelen. Met de actie moet er meer bewustwording rondom dakloosheid gecreëerd worden. a

De coronaprik is tot en met 5 december te halen bij de GGD

Maak een afspraak via planjeprik.nl of 0800-7070

Meer weten? Kijk op: www.rivm.nl/coronaprik

Met een prik tegen corona weer beter beschermd

Mensen die een hoger risico lopen om erg ziek te worden door corona kunnen dit najaar een coronaprik halen. Door de prik zijn zij weer beter beschermd tegen ziekenhuisopname of overlijden door corona. Dat is belangrijk, omdat het coronavirus er nog steeds is en kan opleven.

Voor wie is de coronaprik?

• Mensen van 60 jaar en ouder.

• Mensen van 50 tot en met 59 jaar die elk jaar een uitnodiging voor de griepprik krijgen. Volwassenen en kinderen uit medisch-hoogrisicogroepen (bijvoorbeeld mensen met een ernstige afweerstoornis).

• Zorgmedewerkers die direct contact hebben met kwetsbare patiënten.

De coronaprik is ook beschikbaar voor mensen van wie de behandelend arts een coronaprik adviseert of die bijvoorbeeld een kwetsbaar gezinslid hebben.

Al meer dan 1250 mensen fietsen

Tijdens het transport hebben 2500 gloednieuwe Stella e-bikes kleine krasjes opgelopen. Zo klein, dat u ze waarschijnlijk niet eens zou opmerken als we u er niet op hadden gewezen. Elke fiets is door ons letterlijk met een loep geïnspecteerd en we bieden ze nu aan met korting tot wel 40%.

Heel simpel: hoe meer krasjes, hoe meer korting. Uiteraard mét onze vertrouwde service en garantie. Het loopt storm, dus kom snel langs in onze winkel in Houten.

Hartelijke groet,

De gemeente Utrecht krijgt een ‘nieuw’ kanaal

Ruim honderddertig jaar nadat het is aangelegd, wordt het Utrechtse deel van het Merwedekanaal eigendom van de gemeente Utrecht. Rijkswaterstaat gaat, volgens de plannen, de waterweg in 2027 overdragen aan Utrecht en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Maar waarom doen ze dat, en waarom was het niet altijd al van de gemeente? Het antwoord ligt in de letterlijk rijke geschiedenis van het kanaal.

Tekst: Jasper Witte / Fotogra e: Jasper Witte & Het Utrechts Archief

Het verhaal begint bij het Noordzeekanaal, dat dwars door Noord-Holland heen, de Amsterdamse haven met de Noordzee verbindt. Vanaf 1876 maakt het de haven van Amsterdam een stuk beter bereikbaar voor grote zeeschepen. Veel van de vracht werd daar overgeladen op binnenvaartschepen om verder naar het achterland te gaan. “De binnenvaart groeide in de tweede helft van de 19e eeuw explosief”, vertelt Bert Toussaint, historicus bij Rijkswaterstaat. “De verbinding tussen Amsterdam, de grote rivieren en de Duitse industrie moest zo vlot mogelijk.”

De bestaande route van Amsterdam naar de rivieren, de Keulse Vaart, liep via de Vecht, de Utrechtse Stadsbuitengracht en de Krommerijn. “Die zat vol obstakels en krappe bochten, en dus ging vooral Amsterdam fink lobbyen voor een moderne verbinding”, vertelt Toussaint. “Met de snelle ontwikkeling van de wereldhandel, en de opkomst van de zware industrie in Duitsland ontwikkelde Rotterdam zich tot een wereldhaven, Amsterdam wilde op die rijdende trein springen.”

En dus werd in 1881 per wet vastgelegd dat het Merwedekanaal aangelegd zou worden. De werkzaamheden liepen nogal uit, waardoor het 11 jaar duurde voordat het water stroomde. “Er moesten bruggen komen, en zes sluizen, dat vergde veel tijd. Het aankopen en onteigenen van grond verliep

stroef, en ook fnancieel liep de planning uit.” aldus Toussaint. “We hebben het nu wel eens over stroperigheid, maar toen kon men er ook wat van.”

Economisch succes

Toch bleek het al snel de moeite waard. Het kanaal was breder, dieper, en korter dan de oude vaarweg en werd een groot succes. Er konden grotere schepen op en, bijzonder voor die tijd, het was tolvrij. Want ook daarmee kon tijd bespaard worden. Snelheid ging voor alles. De reistijd voor het varend vervoer tussen Amsterdam en het Duitse achterland werd gehalveerd.

Utrecht profteerde van de economische ontwikkeling. Er kwamen Overslaghavens, grote kranen, en een hoop industrie. De Demka-, Werkspoor-, Jongerius- en de Coöperatieve stichtse Olie- en Lijnkoekenfabriek vestigden zich aan het water. ‘S Rijksmunt verplaatste zich van de binnenstad naar het einde van de Leidsekade. “Het kanaal heeft decennialang een hoop betekend voor de economie in de regio”

Amsterdam Rijnkanaal

“De ontwikkelingen gingen zo snel, dat het begin 20e eeuw alweer begon te knellen. In het drukste jaar, 1932, gingen er 93.000 schepen door het kanaal.” Al die schepen moesten wachten voor de draaibruggen als de munt-

brug, wat nog een hoop vertraging opleverde. En dus moest het weer een stapje groter en sneller, en kwamen de plannen voor het Amsterdam-Rijnkanaal. “Het moest mee met de vaart der volkeren.”

Tussen Utrecht en Amsterdam werd het Merwedekanaal verbreed. In Utrecht zelf was inmiddels te veel rondom het oude kanaal gebouwd, en werd gekozen om een heel nieuw stuk te graven dat om de stad heen ging. “Daardoor kwam een stuk land als het ware als een eiland tussen de kanalen te liggen, en dat werd Kanaleneiland.”

In 1952 voer koningin Wilhelmina als eerste door het voltooide Amsterdam Rijnkanaal, zo onder alle bruggen door. Goed voor de scheepvaart, maar het betekende ook dat het vaarverkeer in het Utrechtse deel van het Merwedekanaal direct sterk afnam. In plaats daarvan, kwam er steeds meer recreatie, roeivereniging en woonboten. Iets wat in het grotere kanaal niet kan, en slecht samen gaat met de beroepsvaart. Zwemmen is verboden en de vaart is zeer gereglementeerd.

Via deze omslag komen we ook bij de reden dat Rijkswaterstaat het Utrechtse deel van het Merwedekanaal overdraagt aan de gemeente. “Dat ligt in het verlengde van wat we net bespraken”, zegt Toussaint. “De functie als waterweg is zo gering geworden dat het eigenlijk niet meer behoort tot de hoofdverbindingen die Rijkswaterstaat beheert.

Elektriciteitscentrale P.E.G.U.S. aan het Merwedekanaal in 1926

Daaronder vallen eigenlijk alleen nog de belangrijkste hoofdvaarwegen, die van nationaal belang.”

Overdracht

Het Utrechtse deel van het Merwedekanaal begint bij de Douwe Egberts Fabriek, loopt langs Oog en Al, de Jaarbeurs en rivierenwijk, en stroomt onder de A12 door de stad uit. Met de overdracht is meer gemoeid dan alleen het water. Ook de aangrenzende oevers, kades, wegen, en de ligplaatsen van woonboten maken er onderdeel van uit. Ook zijn er zes bruggen en drie sluizencomplexen die van de gemeente worden.

Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden gaat het Peilbeheer en baggeronderhoud voor hun rekening nemen. Met het onderhoud van het kanaal en alles daaromheen is een hoop onderhoud gemoeid. De gemeente en het waterschap krijgen een vergoeding vanuit het rijk waarmee dit de komende dertig jaar betaald moet kunnen worden. Hoewel de economische belangen zijn afgenomen, heeft het kanaal nog altijd culturele waarde. “Er zit heel veel erfgoedwaarde omheen”, aldus de historicus. “Op de fets of wandelend reis je door de tijd, langs meer dan honderd jaar civiele techniek en verschillende bouwstijlen. Het is een stukje van zich ontwikkelend Nederland.” a

TACHTIG JAAR VRIJHEID

Kaalscheren, internering en het verhaal van de mofenmeiden

Vrouwen worden kaalgeschoren in de Van der

De euforie van de bevrijding was in heel Utrecht te voelen. Op 7 mei reden de Canadese troepen over de Biltstraat de stad binnen. De oorlog was eindelijk voorbij! Maar terwijl het feest gaande was, verloren elders in de stad vrouwen hun haren. Vrouwen die met Duitse soldaten omgingen, de zogenoemde mo!enmeiden, werden publiekelijk vernederd en kaalgeschoren. Sommigen belandden in vrouwenkamp Fort de Bilt, waar de omstandigheden zwaar waren.

Tekst: Karlijn ten Cate / Fotogra e: Het Utrechts Archief

Overal in Utrecht werden vrouwen uit huis gehaald en onderworpen aan de tondeuse of schaar. Soms tot bloedens toe en ook nog ingesmeerd met pek. De slachtoffers werden moffenmeiden genoemd: “een scheldwoord voor vrouwen die een relatie hadden met een Duitse soldaat”, zegt Rianne Oosterom. Journalist, historicus en schrijver van het boek Moffenmeiden. “Het kaalscheren was eigenlijk een soort reinigingsritueel om af te rekenen met de zogenaamde foute elementen in de maatschappij.” De heftige straf trof overigens niet alleen vrouwen die liefdesrelaties met Duitse militairen hadden. “Ook wie slechts

vriendschappelijk met een Duitser omging of met hem firtte, was verdacht. Maar ook NSB-vrouwen waren het slachtoffer. Ook verschenen er naderhand advertenties in de krant over vrouwen die “onterecht” waren kaal geschoren."

Draag jij je koppie kaal

Voor haar boek sprak Oosterom met omstanders die het kaalscheren meemaakten. Een van de mensen die ze interviewde was Tom Bernsen, die zag hoe zijn buurmeisje Katrien op Bevrijdingsdag in Utrecht werd kaalgeschoren door zijn buren en moeder. “In de oorlogsjaren was Katrien meer-

dere keren gespot met een Duitse soldaat aan haar arm", vertelt Oosterom. Tijdens de bevrijding sleurden haar buren haar het uit huis, rukten haar jurk af, namen haar sieraden mee en schoren haar rode haren af. Daarna zetten ze haar op een kar en werd ze door de stad gereden.

Het katholieke vakbondsgebouw aan de Oude Noord is een van de plekken waar de vrouwen naartoe werden gebracht. “Het is een rond gebouw waardoor het een arena-achtige vorm krijgt. Hier stonden klapstoeltjes klaar waar vrouwen op moesten plaatsnemen terwijl ze voor een publiek werden geschoren.”

Het kaalscheren gebeurde in Utrecht deels op initiatief van buurtbewoners. Maar de Binnenlandse Strijdkrachten, een samenwerkingsverband van verzetsgroepen dat na de bevrijding tijdelijk de orde bewaakte, deed er actief aan mee. “In heel Nederland vonden deze op vrouwen gerichte straffen plaats. Van zeker op 188 locaties kunnen we het met zekerheid zeggen op basis van foto’s en andere bewijsstukken.” In Utrecht gebeurde het op zeker dertig plekken en werden naar schatting 150 vrouwen kaalgeschoren, blijkt uit onderzoek van Oosterom.

Tijdens de oorlog groeide al het idee dat vrouwen die met Duitsers omgaan, na de bevrijding gestraft moesten worden. De verzetskrant Vrij Nederland verspreidde zelfs een kaartje met een foto van een kale vrouw en de tekst: ‘Juffrouw, de mof met wie je vrijt, gaat spoedig aan de haal. Als Nederland is bevrijd, draag jij je koppie kaal.’ Ook werden er liedjes bedacht en gezongen over wat er na

de oorlog met deze vrouwen ging gebeuren. In Utrecht ging het liedje rond:

'Bij de kazerne op de Croeselaan Zie je al die meiden met de moffen staan Als ik ze zie, dan schrijf ik ze op En krijgen ze een kale kop Een kale kop'

Vrouwenkamp Fort de Bilt

Sommige vrouwen werden ook gearresteerd door diezelfde Binnenlandse Strijdkrachten. “Maar er waren helemaal niet de voorzieningen om deze mensen op te sluiten. Alle gevangenissen zaten op een gegeven moment vol”, zegt historicus Ad van Liempt, auteur van de boeken Na de Bevrijding en De Afrekening. “Dus werden locaties geïmproviseerd: van leegstaande scholen, loodsen tot kippenhokken. Alles werd gebruikt.” In Utrecht werden onder andere een oud Tivoli gebouw, een oude kazerne aan de Croeselaan en Hotel Paloma als tijdelijke gevangenis ingericht. De vrouwen werden geïnterneerd aan de Plompetorengracht 1416. Daarna besloot men alle vrouwen over te brengen naar Fort de Bilt. Fort de Bilt ligt in het oosten van de stad. De weg die erdoorheen loopt, verdeelt het fort in een noord- en een zuidzijde. Aan de zuidzijde, waar nu de marechaussee zit, zat het interneringskamp. Eerst zaten er alleen mannen geïnterneerd; zij verhuisden al snel naar Rhijnauwen. Vanaf september 1945 werd Fort de Bilt een vrouwenkamp met een vrouwelijke kampcommandant: mevrouw Hijink-Rijnders. In 2004 interviewde Stich-

en een levenslang trauma, mofenmeiden in Utrecht

ting Vredeseducatie haar over haar tijd als kampcommandante van het vrouwenkamp.

De achtergronden van de vrouwen in Fort de Bilt liepen uiteen. Onder hen waren overtuigd nationaalsocialisten, zoals Maria Mussert-Witlam, de vrouw én tante van NSB-leider Anton Mussert, en zijn secretaresse Stien van Bilderbeek. Maar er zaten ook vrouwen vast die kampcommandante Hijink “brood-NSB’ers” noemde; mensen die om economische redenen zich bij de NSB aansloten.

Ook zaten er vrouwen die relaties hadden met Duitse militairen, maar ook vrouwen die onterecht waren vastgezet. “Ze arresteerden iedereen die van collaboratie werd verdacht”, zegt Van Liempt. “Daarna onderzochten ze of de verdenking klopte en welke straf passend was.”

De vrouwen kwamen terecht in de Bijzondere Rechtspleging, het rechtssysteem dat na de oorlog werd opgezet om collaborateurs te berechten. De behandeling van zaken kon maanden duren, al dan niet langer. In afwachting van hun proces werden ze in Fort de Bilt beziggehouden. In de barakken breiden ze babypakjes en wikkelden ze koperdraad om spoelen van een dynamobedrijf. Anderen werkten buiten het kamp, bijvoorbeeld bij de Iglo Fabriek.

Ook was er een kerkzaal waar, naast de zondagdienst, activiteiten werden georganiseerd. Zo vond er eens een uitvoering van componist Haydn plaats, waarbij de vrouwen zelf meezongen en meespeelden. Er was zelfs een programmaboekje. In plaats van namen stonden daarin hun kampnummers: pianobegeleiding door nummer 39.

Wantoestanden

De omstandigheden in de interneringskampen waren vaak slecht. “Zeker in de eerste drie maanden na de oorlog", zegt Van Liempt. De kampen werden in korte tijd opgezet, waardoor basisvoorzieningen ontbraken. Kampcommandante Hijink van Fort de Bilt noemde de situatie van het kamp “primitief”. Vrouwen sliepen in barakken op strozakken, later kwamen er wel stapelbedden, en er waren te weinig sanitaire voorzieningen waardoor de vrouwen zich niet fatsoenlijk konden wassen. Door de nasleep van de Hongerwinter was er ook nog eens een voedseltekort. De vrouwen kregen aan het begin maar 1.200 calorieën per dag, terwijl een normale inname rond de 2.000 ligt. Er deden zich ook ernstigere misstanden voor in de interneringskampen. Over Fort de Bilt valt dat moeilijk vast te stellen, omdat er nog weinig onderzoek naar is gedaan. Er zijn enkele incidenten bekend. Kampcommandante Hijink vertelde dat ze had gezien hoe een vrouw door een bewaker aan haar haren door de gang werd gesleurd, waarna ze hem direct ontsloeg. En in het oude personeelsdossier van het vrouwenkamp zit een proces-verbaal over een mannelijke bewaker die een vrouw, nummer 712, “tegemoet kwam lopen en haar heeft gezoend”. Deze bewaker kreeg slechts een schorsing van vier dagen, met inhouding van loon.

Uit andere Nederlandse kampen valt echter wel een beeld te schetsen van wat zich daar heeft afgespeeld. De bewaking van de kampen was in handen van de Binnenlandse Strijdkrachten. “En als je collaborateurs laat opsluiten en bewaken door hun ergste vijanden, dan weet je dat het misgaat", zegt Van

van het opbrengen van een

Liempt. “Er waren kampen waar men zich aan de regels hield, maar ik beschik inmiddels over talloze voorbeelden van incidenten waarvoor je je kapot moet schamen.”

In meerdere kampen pasten bewakers “Duitse methodes” toe: gevangenen werden uitgehongerd, verwaarloosd en mishandeld.

Ook seksueel geweld kwam voor. “Er is nog te weinig onderzoek gedaan naar deze seksuele vergrijpen", zegt Van Liempt. “Maar dat ze hebben plaatsgevonden, staat vast.”

Uiteindelijk werden veel vrouwen vrijgelaten en in november 1946 kwam er offcieel een einde aan het vrouwenkamp. De vrou-

wen die nog vastzaten, gingen naar kamp De Roskam in Weesp. Voor degenen die weer vrij waren, was het leven oppakken niet makkelijk. “Veel vrouwen hebben een trauma opgelopen aan deze periode", vertelt Rianne Oosterom. Daarnaast blijft kaalscheren een beladen onderwerp dat “op geen enkele manier te rechtvaardigen is. Het was een heftige straf die buitengerechtelijk werd uitgevoerd. Veel vrouwen hebben een vorm van posttraumatische stress aan overgehouden. Zulke trauma’s hebben ook effect op de generatie erna.” a

Royden kreeg hulp bij onverwachte medische kosten

Maak er gebruik van !

Hulp bij onverwachte medische kosten

Heb je een laag inkomen? En zorgkosten die je niet kunt betalen? De gemeente Utrecht helpt! Misschien kun je een extra bedrag krijgen voor kosten die je zorgverzekeraar niet vergoedt. Dit bedrag is maximaal € 200 per jaar.

Voorbeelden van kosten die vergoed kunnen worden:

• eigen bijdrage Wmo

• eigen bijdrage Wlz bij zorg thuis

• eigen bijdrage voor medicijnen op recept van een arts

• tandarts

• fysiotherapeut of oefentherapeut

• bril of contactlenzen voor je (pleeg) kind tot en met 17 jaar

Zet nu de eerste stap

Maak gebruik van de hulp waar je recht op hebt. Ontdek wat de gemeente voor jou kan doen via utrecht.nl/rondkomen

Heel veel Utrechters kunnen hulp en geld krijgen van de gemeente. Lang niet iedereen maakt er gebruik van. Jammer toch? Weet jij waar je recht op hebt? Kijk op utrecht.nl/rondkomen

Utrecht.nl/ rondkomen

MOORDSPEL

BIJ CAMPING GANSPOORT

DURF JIJ HET AAN?

Ben je goed met puzzels en codes? Hou je van spellen zoals Cluedo en Escaperoom? Dan zou je weleens de moord op de camping op kunnen lossen. Probeer met jouw team erachter te komen wie de dader is.

De hele camping wordt omgebouwd tot een crime scene. Het thema zal zijn The Gamemaster. Het spel is avondvullend en minstens één teamlid moet in het bezit zijn van een smartphone. Durf jij het aan?

TIP: kom voorafgaand (uiterlijk 19.00 uur) gezellig dineren bij Camping Ganspoort.

DINSDAG 18 NOVEMBER 2025

20.00 UUR TOT CA. 23.00 UUR MIN. 2 TOT MAX. 6 PERSONEN PER TEAM

DEELNAME + DINER € 42,50 P.P.

ALLEEN DEELNAME € 24,95 P.P.

RESERVEER NU VIA GANSPOORT.NL

Betaling is achteraf bij de kassa via pin. Meer info op onze website campingganspoort.nl

Het Grote Utrecht Stadsdiner

Waar: Diverse plekken in de stad

Wanneer: 17 oktober

Prijs: Gratis

Op Wereldarmoededag zitten duizenden

Utrechters voor de zesde keer met elkaar aan tafel. Het thema dit jaar is de relatie tussen armoede en mensenrechten. Op meer dan 60 plaatsen in de stad kan iedereen aanschuiven voor een maaltijd. Dit jaar staat shakshuka op het menu.

Grote Plantdag

Waar: Hoograven en Ondiep

Wanneer: 18 oktober 10.00 tot 16.00 uur

Prijs: Plantpakketen verschillen in prijs

Op deze dag euren bewoners van de twee wijken hun tuinen op met plantpakketten en hulp van IVN Natuureducatie. Bij het openingsmoment deelt Wethouder Schilderman van de gemeente Utrecht de eerste plantpakketten uit in Hoograven. De Grote Plantdag maakt deel uit van de campagne ‘Een Groener Nederland begint in je eigen tuin’.

Utrechtse Atelierroute

Waar: Rond het Máximapark

Wanneer: 18 en 19 oktober 12.00 tot 17.00 uur

Prijs: Gratis

Rond het Máximapark zijn er negen ateliers waar verschillende kunstenaar de deuren hebben opengezet, waarvan de meesten een atelier aan huis hebben. Je kan etsen langs diverse schilders, textiel- en collagekunstenaars en op sommige plekken zijn er kleine workshops te volgen.

Theatervoorstelling

Waar: Theater Kikker

Bockbier festival

Waar: Janskerkhof

Wanneer: 17 tot en met 19 oktober

Prijs: 6,95 tot 12,95 euro

De 26e editie van het Bockbier Festival vindt dit weekend plaats. Er zijn ruim 25 verschillende bockbieren, BBQ gerechten, proeverijen, livemuziek en de topbockverkiezing van 2025.

Wanneer: 19 oktober 11.00 uur en 20 oktober 14.30 uur

Prijs: 5,50 tot 13,50 euro

De nieuwe voorstelling GAMMEL van studio Figur gaat in première. De voorstelling gaat over ouderdom, vriendschap en het gevoel van ‘nodig zijn’. GAMMEL is een muzikale en beeldende voorstelling met poppen en maskerspel.

Klimaat Kledingruil

Waar: De Utrechter

Wanneer: 19 oktober 13.00 tot 18.00 uur

Prijs: Gratis

De dag staat in teken van duurzaamheid, kennisdeling en community. Bezoekers kunnen op deze dag kleding ruilen en luisteren naar sprekers over klimaat en duurzaamheid. Door kleding een tweede leven te geven, dragen jongeren direct bij aan het verminderen van afval en de impact van fast fashion. De kledingruil wordt georganiseerd door jongerenraad YMU.

The Art Experience

Waar: Metaal Kathedraal

Wanneer: 18 en 19 oktober 11.00 tot 18.00 uur Prijs: 15 euro

The Art Experience nodigt bezoekers uit om kunst écht te ervaren. De eerste editie biedt een kunstbelevenis waarin kunstenaars en gerenommeerde galeries hun werk tonen. Bezoekers worden ondergedompeld in beeldende kunst, muziek, live performances en kunst.

Iris Frederix over haar Utrecht: ‘De stad en ik zijn samengegroeid’

Als Iris Frederix hoogzwanger naar Utrecht verhuist, is Leidsche Rijn nog niet veel meer dan een zandvlakte. Inmiddels noemt ze de plek vol overtuiging haar thuis én inspiratiebron. “Toen ik in Utrecht begon te aarden, was het ook de tijd dat het zich hier meer ontwikkelde. Dat gebeurde ook met mijn artistieke ontwikkeling.”

“Toen ik hier in Leidsche Rijn kwam wonen, was er nog helemaal niets”, herinnert Iris zich. “De tuin met kersenbomen die nu zo mooi bloeit, was alleen maar zand. Het winkelcentrum was er nog niet, geen huizen.” Toch weet ze meteen: dit is dé plek. Die keuze blijkt bepalend. Terwijl de wijk om haar heen langzaam vorm krijgt, groeit ook haar eigen kunstenaarsbestaan door de vele prikkels en inzichten die ze uit haar nieuwe omgeving opdoet. Hoewel ze van oudsher van historische architectuur houdt, is haar hart inmiddels ook aan de nieuwbouwwijk verpand. “Ik had nooit gedacht dat ik ooit in mijn leven zou zeggen dat ik een hele diepe band zou hebben met een nieuwbouwwijk. Maar de combinatie van nieuw en oud én van beton en kersenboomgaarden, die weer zijn aangevuld met nieuwe bomen, vind ik prachtig. In de stad zie je veel mooie, oude aspecten, gebouwen en stukken van vroeger. Die combinatie vind ik juist zo mooi en inspirerend, nieuw en oud heel dicht bij elkaar.”

Wonen en werken in een kunstenaarsgemeenschap

Een van de meest bijzondere aspecten van haar woonplek is de unieke kunstenaarsgemeenschap waarin ze terechtkomt. “Deze atelierwoningen zijn heel speciaal. Beneden is mijn atelier en boven woon ik. En dat geldt voor dertig andere kunstenaars hier: van schilders tot beeldhouwers, van een dansschool tot een geluidskunstenaar.”

Iris haalt haar ideeën vaak uit de directe

omgeving. “Ik teken veel bomen. De kersenbloesem voor de deur is meerdere keren het onderwerp van mijn schilderijen geweest. Tijdens wandelingen door Leidsche Rijn ontstaan vaak de beste ideeën bij mij.” Het is niet alleen de natuur die haar inspireert, maar het zijn ook gewoon de kleine dingen uit het leven die haar inspireren. “Werken in mijn atelier, de rust van routine, een schets die zich ontwikkelt tot schilderij, het werkproces. Dat maakt me gelukkig.”

Utrecht als bron van betekenis

Naast de wijk heeft de stad Utrecht zelf ook een diepe indruk op haar gemaakt. Het oude centrum, de Domtoren, maar ook de humoristische kunstwerken in de openbare ruimte: Iris omarmt de veelzijdigheid. “Die combinatie van traditie en lichtheid vind ik zo bijzonder aan Utrecht. De stad en ik zijn samengegroeid, de mooiste dingen in mijn leven zijn hier gebeurd. Ik voel me gezegend dat ik hier ben komen wonen.”

Iris maakt daarom een schilderij voor Utrecht in het thema van Sint-Maarten. Hier is de stad hét inspiratiepunt voor. Van de Dom tot aan de walvis die bij TivoliVredenburg in het water stond, van de theepot tot de - inmiddels gesloopte - muurschildering van de Tour de France-winnaars en van nijntje tot de gekleurde boog ‘Folly Talk’. In het volgende artikel over Iris Frederix vertelt zij meer over het schilderij dat ze voor de stad aan het maken is en over de plekken die haar hebben geïnspireerd. a

In aanloop naar de viering van Sint Maarten op 11 november publiceert DUIC een serie van drie artikelen over de Utrechtse kunstenaar Iris Frederix, bekend van tv-programma Project Rembrandt. Ze vertelt openhartig over haar leven, kunst, dromen én haar speciale band met Utrecht. De reeks eindigt met een verrassende onthulling in het teken van Sint Maarten.

U bent altijd welkom voor een open gesprek.

Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/utrecht

Ook als u niet of elders verzekerd bent.

Meld u online aan voor onze herinneringsavonden op één van de 43 locaties in Nederland via monuta.nl/november2remember

OP PAD MET OUD-UTRECHT

Abdij Altwijck werd Huize Oudwijk

Het klooster Oudwijk werd gesticht in 1131 door Mathilde (1102 tot 1167). Zij was getrouwd met Hendrik V (1081/86-1125), die Utrecht stadsrechten verleende in 1122. Het was een gearrangeerd huwelijk; Mathilde was twaalf jaar oud. Ondanks haar jonge leeftijd hield ze zich haar hele leven met politiek bezig. Ze kwam uit een machtige adellijke familie en was dochter van koning Henry I van Engeland. West-Europa werd er in die tijd anders bestuurd dan nu; de adel en geestelijkheid maakten de dienst uit. Mathilde bezat veel landerijen, waaronder een gebied bij Utrecht. In 1131 stelde zij een stuk land ter beschikking voor de stichting van een vrouwenklooster: de Sint-Stevensabdij. Andere edelen schonken geld en in 1174 stond er een volledig autonoom klooster voor adellijke dames, dat ook bekend stond als Abdij Altwijck (Oudwijk).

Van oud pad naar asfalt

We beginnen de wandeling bij het Hogelandsepark en slaan de kronkelige Prinsesselaan in. In de tijd van Mathilde was dit een belangrijke weg dwars door lege landerijen. Aan het einde van de twaalfde eeuw strekte het bezit van de Sint-Stevensabdij zich uit vanaf de Biltstraat tot de huidige Burgemeester Reigerstraat. Er waren nog geen deftige villa’s tussen asfaltracebanen, maar boomgaarden en landerijen met grazend vee in het groen. De Sint-Stevensabdij was rijk en zelfvoorzienend. Het was een religieus centrum, maar door de gunstige ligging -op een kruispunt van wegen- tevens een agrarisch centrum, waar ook een bakkerij, een bierbrouwerij en uiteraard een kapel toe behoorden. De be-

woonsters waren zoals eerder genoemd, van adel, met eigen bezit. Zij kozen zelf hun abdis en hoefden zich niet te houden aan de armoedegelofte.

Ter hoogte van het rosarium gaan we, langs het ronde plantsoen rechts de Helmstraat in. We zijn aanbeland op de plek waar het kloostergebouw stond. Vanaf dit punt lopen we langs straten waar ooit de kloostermuur verrees, want ommuurd was het klooster van de onafhankelijke dames wel. Een belangrijke vrouw die advies gaf bij de opbouw van het klooster was Hildegard von Bingen (1098-1179). Ze had veel invloed op het stichten van onafhankelijke vrouwenkloosters zoals de Sint-Stevensabdij. Rechtdoor gaat de Helmstraat over in Oudwijk en even verderop in het Van Alphenplein. Tijdens werkzaamheden in de jaren vijftig zijn hier funderingsresten van de abdijmuur aangetroffen. We volgen de muur via de Braamstraat, die ophoudt bij de spoorlijn. Daar was ook de grens van het oude kloostererf in 1131.

Afbraak Aan het begin van de zestiende eeuw was het gedaan met de economische- en godsdienstvrijheid van de vrouwen. Onder invloed van de Reformatie werden de vrije abdisverkiezingen afgeschaft. De abdis en een deel van haar kloosterlingen zochten een onderkomen in de stad. De vrouwenkloosters, en dus ook de Sint-Stevensabdij, werden ‘jufferenconventen’ op protestante basis, zonder vrije beschikking over hun goederen. De Spanjaarden hielden aan het einde van dezelfde eeuw de Lage Landen bezet tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Om te voorkomen

Wil je lid worden van Oud-Utrecht? Kijk dan op oud-utrecht.nl/ lid-worden

De historische vereniging Oud-Utrecht maakt voor DUIC wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed. Deze wandeling is kort, maar gaat heel ver het verleden in. We zoeken naar sporen van een oud klooster in Oudwijk. Twee vrouwen hadden veel te maken met dat klooster en hadden daarmee ook een rol in het ontstaan van Oudwijk.

Tekst: Ester Smit / Fotografe: Het Utrechts Archief

dat zij zich zouden verschansen achter de dikke kloostermuren, werd het in brand gestoken. Vervolgens werd het grootste deel in 1584 gesloopt door de Utrechters. In 1598 gingen het kloosterbezit over naar de Ridderschap van Utrecht, de voorloper van de Provinciale Staten. Het gebied werd verkaveld en verkocht. Volledig verdwenen was het eeuwenoude klooster echter niet, want het hoofdgebouw stond in de zeventiende eeuw nog steeds overeind. Het werd omgebouwd tot een buitenverblijf dat door de eeuwen heen herhaaldelijk verbouwd werd en uiteindelijk Huize Oudwijk is gaan heten. We gaan verder langs de contouren van het kloostererf. Via de Hofstraat slaan we linksaf de Oudwijkerveldstraat in. De huizenrij rechts werd gebouwd in 1773. De gevelstenen boven de ramen verwijzen naar Bijbelteksten. We wandelen de Oudwijkerveldstraat helemaal uit. De straten waar we doorheen zijn gelopen, waren er vroeger niet, op een paar huizenrijtjes na, zoals dat uit 1773. Het landhuis lag aanvankelijk te midden van landerijen, dat wil zeggen hoveniersgronden met en her en der een landgoed, waar het oude klooster er een van was. De meeste bebouwing verrees aan het einde van de negentiende eeuw.

Landgoed verdwijnt, stad verschijnt Aan het einde van de Oudwijkerveldstraat slaan we linksaf de straat Oudwijk in. In de achttiende eeuw wisselde Huize Oudwijk diverse keren van eigenaar. In de negentiende eeuw fungeerde het als kostschool. De Gemeente begon met de aankoop van landgoederen en met het uitkopen van hoveniers met

het oog op de meest omvangrijke stadsuitbreiding van Utrecht. Gaandeweg veranderde het landelijke gebied van het voormalige kloosterterrein in een stadspark, waarbij de kloostermuur uit 1131 in de negentiende eeuw werd gesloopt. Onder burgemeester Reiger (1845-1908) verrees, na zijn benoeming in 1891, de woonwijk Oudwijk. Het landgoed met Huize Oudwijk bleef nog intact, evenals de gigantische vijver die voor het huis lag en nog dateerde uit de kloostertijd. De waterpartij moet zich ongeveer hebben uitgestrekt vanaf de middenberm voor de latere kerk, tot de bomen nabij Oudwijkerlaan 47. In 1924 werd deze enorme vijver gedempt voor wegenaanleg en voor de bouw van de Heilig Hartkerk. De kerk had het kavel in 1923 aangekocht. De architect Jos Duynstee (1881-1945?) ontwierp de kerk in Amsterdamse Schoolstijl tussen 1927 en 1929, het jaar waarop de kerk werd ingewijd. Op de hoek van de toren is een prachtig Heilig Hartbeeld ingemetseld, dat werd ontworpen door de beeldhouwer Hans Mengelberg. In de kerk zijn momenteel appartementen gevestigd evenals in Huize Oudwijk, dat bleef bestaan, maar volledig werd ingebouwd. Het is een bijzonder idee dat ongeveer op de plek van deze kerk pakweg 900 jaar geleden de kloosterkerk heeft gestaan. Om de wandeling af te ronden gaan we Huize Oudwijk naderbij bekijken. We lopen langs de kerk, slaan linksaf Oudwijk in. Voorbij nummer 21 lopen we linksaf naar het witgepleisterde landhuis, dat tussen 1864-1870 dit uiterlijk kreeg. Het staat op de fundamenten van het oude klooster uit 1131: een historische sensatie. a

Kleur de herfst met Mondriaan

Waar: Kortegracht 11, Amersfoort Prijs: €10 per kind/per activiteit (incl entree)

Op zoek naar een leuk gezinsuitje in de herfstvakantie? Bezoek het Mondriaanhuis en ontdek de vele activiteiten voor jong en oud. In deze periode is het museum extra geopend op maandag 20 oktober. Daarnaast zijn er volop speciale activiteiten: Kinderworkshops (vanaf 6 jaar) van 14.00 tot 15.30 uur / Een leuke speurtocht door het museum /Creatief bezig zijn in het Doe-het-zelf-atelier Kom samen genieten, ontdekken en maken! www.mondriaanhuis.nl/nl/activiteiten/herfstvakantiein-het-mondriaanhuis

Herfsttips

Waar: Walkade 2 - 4, IJsselstein

Kom deze herfst naar het vernieuwde Museum IJsselstein

Negen maanden was Museum IJsselstein gesloten vanwege een grondige verbouwing. Het museum is volledig vernieuwd, met nieuwe zalen en een nieuwe collectiepresentatie. Deze vaste opstelling bestaat uit archeologische objecten, lokale gebruiksvoorwerpen en hedendaagse kunst – niet langer chronologisch getoond, maar aan de hand van emoties. De eerste wisseltentoonstelling na heropening heet Nieuw Begin. Daarin is werk te zien van Caja Boogers, Eelco Brand, Koos Buster, Britt Dorenbosch, Miriam Guttmann, Marloes Roeper en Maurice van Tellingen. www.museumijsselstein.nl

Ontdek Beuntjes Oase: Jouw mini vakantie in Utrecht

Waar: Biltstraat 8, Utrecht

Beuntjes Oase is de chillspot van Utrecht. Met zwembad, bubbelbad, dakterrassen, sauna’s en cocktailbar voelt elke dag hier als vakantie. Perfect voor vrienden, dates of groepen. Centraal gelegen, makkelijk bereikbaar – maar wie binnenkomt, wil niet meer weg. www.beuntjesoase.nl

Bezoek ‘Getekend, de Natuur’ in het Centraal Museum

Waar: Agnietenstraat 1, Utrecht

Ontdek aan de hand van zeldzame tekeningen hoe we eeuwenlang de natuur hebben bewonderd, benut en beheerst. Wandel door de tentoonstelling met de gratis podwalk, een meeslepende audiobeleving die je zintuigen opent voor wat de natuur ons te vertellen heeft. Op zaterdag 25 oktober ontdek je tijdens een rondleiding de geschiedenis en verborgen verhalen van de museumtuin, omgeven door prachtige herfstkleuren. Sluit je dag af in het museumcafé. Wat tekent jouw relatie met de natuur? www.centraalmuseum.nl/nl/nu-te-zien/ ontdekmeer-getekend-de-natuur

Onvergetelijke herfstdeals bij Parque West!

Waar: Componistenlaan 2, Utrecht Prijs: Klimmen + shared herfstlunch: van €43,50 voor €29,50 / Minigolf + shared herfstlunch: van €32,00 voor €21,00

Maak deze herfstvakantie blijvende herinneringen met niet één, maar twee herfstdeals! Kies voor avontuur en trotseer de klimtoren tussen de kleurrijke bomen of ga voor die felbegeerde hole-in-one tijdens een gezellig potje minigolf. Samen sluiten jullie je onvergetelijke herfstdag af in Parque Café. Hier genieten jullie van een Shared Herfstlunch: een romig soepje, 2 luxe broodjes en een mini kroket. Heerlijk om samen op te warmen. Ontdek nu onze herfstdeals! (beide deals lopen van 18 t/m 26 oktober 2025) www.parquewest.nl/herfstvakantie

Duik in het Romeinse verleden!

Waar: Hoge Woerdplein 1

Prijs: Gratis toegang. Voor de activiteiten wordt een kleine bijdrage gevraagd.

Deze herfstvakantie valt er van alles te ontdekken bij Museum Hoge Woerd! Doe proefjes als een echte archeoloog, spin en vilt schapenwol, maak je eigen Romeinse buidel of volg een stoere soldatentraining. Ontdek het Romeinse schip De Meern 1, beklim de wachttoren en ga op speurtocht door het fort. Een gezellig dagje uit voor het hele gezin. Vol avontuur, creativiteit en een vleugje Romeinse geschiedenis! www.museumhogewoerd.nl/herfstvakantie-2025

Waar: Eendrachtlaan 260, Utrecht

Prijs: € 140,- per groep van 2 tot 5 personen.

Durf jij onze Halloween Horror VR Experience aan?

Beleef een huiveringwekkend uur vol spanning en adrenaline tijdens de Halloween Horror VR Experience. Werk samen om te ontsnappen in de angstaanjagende escapegame Don’t Scream en jaag daarna op zombies in Dead Corps. Een privébeleving vol actie, horror en teamwork voor 2 tot 5 personen. Alleen in oktober, elke avond te boeken. www.escaperoomtime.nl/halloween

Nu: de leukste herfstuitjes op Kidsproof Utrecht

Op Kidsproof.nl draait het allemaal om leuke dingen met je kinderen doen. Op deze handige website vind je per regio een complete uitagenda, eindeloos veel eropuit-tips, tofe kofe- en lunch-hotspots, kindvriendelijke restaurants, originele kinderfeestjes, fjne kinderclubjes, gave vakantiekampen en nog veel meer. Dus ben je op zoek naar inspiratie voor de herfstvakantie? Check dan zeker onze site, de uitagenda barst van de heerlijke herfstuitjes! Van originele binnenuitjes tot verrassende buitenavonturen. De herfstvakantie is te kort voor alle leuke tips!

www.kidsproof.nl

ZOEKPLAAT

Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN. LOCATIE: OOSTERKADE

Herfsttips

Fit en sterk met Aquabootcamp

Zin in een sportieve uitdaging in het water? Aquabootcamp is een leuke en energieke manier om ftter te worden! Train je hele lichaam, versterk je spieren, verbeter je conditie en verbrand calorieën – een complete work-out voor iedereen, voor elk niveau. De motiverende muziek en de groepssfeer maken het extra leuk! Wanneer kom jij meedoen? Check het rooster op: www.utrecht.nl/zwembaden

Het grootste geheim van Utrecht,

Waar: Domplein 9, Utrecht

Prijs: Volwassen: €12,50, Kind/student €10

Verborgen tussen het Domplein en de Vismarkt liggen de resten van een keizerlijk paleis waar geschiedenis werd geschreven, want Utrecht werd niet zomaar een stad...

Ontdek het verhaal dat in Paleis Lofen tot leven komt. Ga op een Tijdreis naar 2 juni 1122 en beleef het moment waarop Utrecht stadsrechten krijgt alsof je er zelf bij bent. www.paleislofen.nl