3.3.1.b. Fietsparkeerplaatsen buiten de openbare weg
3.3.2. Parkeerplaatsen voor gemotoriseerde tweewielers
3.3.3. Nachtelijk parkeren lange en zware voertuigen
3.3.3.a. Zware voertuigen (> 3,5 ton)
3.3.3.b. Lange voertuigen (> 4,9 meter)
3.3.4. Beheer van de leveringen
3.3.5. Overige gereserveerde parkeerplaatsen
3.3.5.a. PBM
3.3.5.b. Carsharing
3.3.5.c. Taxi's
3.3.5.d. Parkeerplaatsen met laadpalen
4. PARKEERPLAATSEN BIJ UITZONDERLIJKE EVENEMENTEN
4.1. STAND VAN ZAKEN
4.2. ACTIEPLAN
5. PARKEERPLAATSEN BUITEN DE OPENBARE WEG
5.1. STAND VAN ZAKEN
5.2. EVOLUTIE SINDS 2016
5.3. ACTIEPLAN
5.3.1. Gedeeld gebruik van parkeerplaatsen
5.3.2. Ontwikkeling van andere hefbomen
6. PROJECTEN EN TENDENSEN
VOORWOORD
1. CONTEXT
Het ‘Gewestelijk Parkeerbeleidsplan' (GPBP) dat door de Gewestregering werd uitgewerkt, werd van kracht op 1 januari 2014. Dit plan wil voornamelijk:
het parkeerbeleid van de Brusselse gemeenten harmoniseren en vereenvoudigen,
de bewoners een parkeerplaats bieden vlakbij hun woning,
ruimte vrijmaken op de openbare weg voor de overige vervoerswijzen (openbaar vervoer in eigen bedding, inrichtingen voor voetgangers, fietspaden) en zo alternatieven voor het wagengebruik positief ondersteunen.
Dit is de context waarin het eerste 'Gemeentelijk Parkeeractieplan' (GPAP) van de gemeente Schaarbeek werd ontwikkeld. Het werd in 2016 door Stratec opgemaakt
Sindsdien is de context, zowel op gewestelijk als op gemeentelijk vlak, geëvolueerd:
goedkeuring van het nieuwe gewestelijk mobiliteitsplan 'Good Move' in 2020;
herziening van het 'Gewestelijk Parkeerbeleidsplan' (GPBP)
uitvoering van een groot deel van deel van de acties uit het GPAP op het Schaarbeekse grondgebied;
gemeentelijke overdracht van de controle en de inning van de retributies naar parking.brussels,
verhoogde bewustwording van de bewoners en handelaars ten aanzien van de problematiek van parkeerorganisatie en -reglementering;
ontwikkelingen op het grondgebied (nieuwe voorzieningen, wijken die veranderingen ondergaan, ontwerp-RPA, ...);
ontwikkeling van nieuw mobiliteitsgedrag en nieuwe vormen van mobiliteit die een impact hebben op het verkeer en daardoor dus ook op de manier van parkeren op de openbare weg (telewerken, desynchonisatie, een voertuig delen in plaats van bezitten, de opkomst van elektrische fietsen, zeer aanzienlijke toename van thuisleveringen, ...),
ontwerp van besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot wijziging van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18 juli 2013 betreffende de gereglementeerde parkeerzones en de vrijstellingskaarten.
Het is in deze context dat deze opdracht moet worden gezien. Ze beoogt een actualisering van het bestaande GPAP zodat het is aangepast aan de ontwikkelingen die het parkeerbeleid op het Schaarbeekse grondgebied sinds 2016 heeft doorgemaakt.
2. INHOUD VAN HET GPAP
Het GPAP is van toepassing op alle gemeente- en gewestwegen op het grondgebied van de gemeente Schaarbeek. Het is een parkeeractieplan dat het Gewestelijk Parkeerbeleidsplan op niveau van de gemeente tot uitvoering brengt. Het houdt eveneens rekening met het gewestelijk mobiliteitsplan dat vervat zit in de ordonnantie tot vaststelling van een kader inzake mobiliteitsplanning.
De parkeerproblematiek wordt globaal aangepakt, conform de besluiten en ordonnanties die de uitwerkingsvoorwaarden van een GPAP bepalen. Zoals het GPBP aangeeft, omvat dit gemeentelijk actieplan:
Een uitgebreid overzicht van de huidige stand van zaken met vermelding van:
o Een globale balans van de parkeersituatie op het grondgebied van de gemeente (inventaris van de gemeentelijke parkeerreglementering vergeleken met de gewestelijke richtlijnen);
o De balans van het openbare parkeeraanbod, zowel op als buiten de openbare weg, uitgewerkt per type parkeerplaats en per reglementering;
o Deze balans is gebaseerd op exhaustieve tellingen die in 2014 op het terrein werden uitgevoerd (realisatie; interpretatie van de toestand: exploitatie van de gegevens), conform de methodologie voorgeschreven door het Parkeeragentschap;
o Het beleidskader waarin dit gemeentelijk actieplan past en meer bepaald de flankerende of begeleidende maatregelen die door het gemeentebestuur werden genomen of voorzien.
Een vergelijkende analyse van deze stand van zaken ten opzichte van wat in 2016 werd gerealiseerd.
Een gedetailleerd overzicht van de acties die moeten worden opgezet (strategische richtlijnen uitgewerkt per actieplan). Dit overzicht beschrijft:
o De motivering die aan de basis ligt van de genomen beslissingen
o De werkwijze die bijdraagt tot de realisatie van de grote gewestelijke doelstellingen die moeten leiden tot een afname van het aantal parkeerplaatsen op de openbare weg en een beter beheer van de parkeerplaatsen in de gereglementeerde parkeerzones
o Het gemeentelijk beleid met betrekking tot de vrijstellingskaarten, alsook de middelen die werden ingezet om deze doelstellingen te bereiken
o Het gemeentelijk parkeerbeleid met betrekking tot bijzondere voertuigen en speciaal gebruik (zoals bestelwagens, vrachtwagens en autocars)
o De bijzondere maatregelen die werden genomen om het parkeren buiten de openbare weg geleidelijk aan te bevorderen met het oog op een afname van de parkeerdruk.
GPAP
De meeste analyses die in het kader van deze GPAP werden uitgevoerd, bieden een gedetailleerd overzicht per wijk. Onderstaande kaart toont de indeling in gemeentewijken die we hierbij hebben gehanteerd.
Deze indeling is overgenomen uit het vorige GPAP en is gebaseerd op de indeling van het gewestelijk grondgebied in wijken zoals bepaald door BISA1. We hebben de wijken uit de wijkmonitoring samengevoegd en licht gewijzigd zodat ze beter overeenstemmen met de fysieke gemeentegrenzen (hoofdwegen of hoofdspoorlijnen).
Noordstation
Liedts
Elisabeth/Riga/Helmet
Voltaire
Josaphat/W ijnheuvelen
Bloemen/ Fouquart/Leopold
Vaderland/Dailly/ Weldoeners/Park
Plasky/Reyers
Linthout/Vergote
Figuur 1: Indeling van het grondgebied in wijken waarop deze studie betrekking heeft
1 https://wijkmonitoring.brussels
1. AANBOD, VRAAG, REGLEMENTERING EN TARIEVEN OP DE OPENBARE WEG
1.1. Stand van zaken
1.1.1. REGLEMENTERING OP DE OPENBARE WEG EN TARIEVEN
Huidig Parkeerplan 2021, van kracht sinds 1 januari 2020
Figuur 2: Parkeerreglementering in de gemeente Schaarbeek
Tabel 1: Huidige tarieven in de twee gereglementeerde parkeerzones (sinds 01/02/17)
15 min. 30 min. 1 uur 2 uur 3 uur 4 uur Ieder bijkomend uur Rode zone Gratis € 0,50 € 2 € 5
Op basis van de wet van 22 februari 1965 die de parkeerbevoegdheden van de gemeenten bepaalt, heeft Schaarbeek, net zoals de andere gemeenten van het Brussels gewest, gereglementeerde parkeerzones alsook retributies ingevoerd die het best inspelen op de gemeentelijke behoeften. Hierbij werd vooral aandacht geschonken aan de parkeermogelijkheden voor de bewoners. Dit heeft ertoe geleid dat de gemeente haar parkeerplan doorheen de jaren heeft aangepast aan de verdere evolutie van Schaarbeek, wat ten slotte is uitgemond in een steeds gereglementeerder grondgebied. De bedoeling hiervan is:
De bewoners een parkeerplaats bieden vlakbij hun woning;
Het langparkeren ontmoedigen van voertuigen die niet toebehoren aan de bewoners door het parkeren te reglementeren tussen 9 en 21 uur.
Een snelle rotatie tot stand brengen rond de belangrijkste aantrekkingspolen (handelszones, nabijheid van bepaalde voorzieningen…) door de invoering van rode zones.
Om deze doelstellingen te bereiken, heeft de gemeente Schaarbeek geleidelijk aan de groene zone uitgebreid tot het volledige grondgebied, met behoud van enkele rode zones in de handelswijken (zie onderstaande figuur). Alle gemeentelijke parkeerplaatsen vallen dus onder een van deze twee gereglementeerde parkeerzones:
De groene zones zijn parkeerzones waar onbeperkt mag worden geparkeerd. Parkeren is hier alle dagen betalend van 9 tot 21 uur behalve op zon- en feestdagen en voor gebruikers die een vrijstellingskaart hebben.
De rode zones bevinden zich ter hoogte van de belangrijkste aantrekkingspolen (dichtbevolkte wijken met veel handelszaken en dienstverlening). Ze beogen een snellere rotatie van de wagens en een betere toegankelijkheid voor de klanten/gebruikers tot de winkels/dienstverlenende bedrijven. Parkeren is hier alle dagen betalend van 9 tot 18 uur behalve op zon- en feestdagen. De maximumparkeerduur is hier beperkt tot 2 uur en is voor iedereen betalend, ook voor de bewoners. De houders van een Europese parkeerkaart voor personen met een handicap mogen hier 2 uur gratis parkeren. Ze moeten dan wel een parkeerschijf plaatsen die het uur van aankomst aangeeft. Tussen 18 en 21 uur geldt in de rode zones dezelfde reglementering als in de groene zones, met uitzondering van het Colignonplein waar de rode zonereglementering enkel geldt op weekdagen tussen 9 en 13 uur.
Sommige straten van de Brabantwijk vormen een uitzondering op de algemene regel. Hier is het parkeren de klok rond, alle dagen van de week gereglementeerd. Op onderstaande figuur zijn deze straten in het groen aangeduid.
Figuur 3: In het groen, gereglementeerde ”groene zone" 24u/7d; in het rood, straten in gereglementeerde "rode zones" 24u/7d (Bron: achtergrond OSM )
We merken hierbij op dat de verkeersborden of de parkeerautomaten op de openbare weg andere regels kunnen vermelden dan de reglementering die in de zone van toepassing is. In dat geval hebben die regels voorrang op de reglementering in de zone.
Er zijn daarnaast ook nog drie types gereserveerde zone die her en der op het grondgebied voorkomen en die specifieke praktijken een kader moeten bieden:
De leveringszones zijn gereserveerd voor het leveren van goederen gedurende de tijd die nodig is om het voertuig te laden of te lossen. Parkeren is hier verboden. Wie hier toch parkeert, betaalt een retributie van € 100 per parkeerperiode van 4.30 uur. Dit geldt niet voor houders van een vrijstellingskaart “verstrekkers van dringende medische zorgen”.
De ”schoolomgevingszones” zijn gereserveerd voor ouders die hun kinderen afzetten of ophalen aan het begin of einde van de schooldag. Iedereen die in deze zones parkeert tijdens de uren die zijn aangegeven op het verkeersbord, riskeert een forfaitaire retributie van € 100 per parkeerperiode, ook wie beschikt over een vrijstellingskaart.
De zones ”elektrisch laden” zijn gereserveerd voor elektrische voertuigen tijdens de laatbeurt. Parkeren is hier gratis voor elektrische voertuigen die ook effectief zijn aangekoppeld aan een laadpaal. Wie zijn niet-elektrische voertuig hier achterlaat of zijn elektrische voertuig hier parkeert zonder dat het is verbonden met een laadpaal, betaalt een forfaitaire retributie van € 50 per parkeerperiode.
1.1.2. P ARKEERAANBOD OP DE OPENBARE WEG
In de context van dit rapport, verstaan we onder 'berijdbare inritten' de berijdbare zones die zich bevinden voor de toegang tot een individuele parking. Het aantal parkeerplaatsen per berijdbare inrit wordt berekend op basis van de lengte van de zone gedeeld door de breedte van een Personenauto-equivalent PAE, in dit geval, 5 meter.
Figuur 4: Spreiding van de parkeerplaatsen op de openbare weg op het Schaarbeekse grondgebied –Tellingen Parking.brussels 2020
In 2020 werden er op het volledige grondgebied van de gemeente Schaarbeek 28.1082 parkeerplaatsen langs de openbare weg geteld, die als volgt waren verspreid:
Gereglementeerde parkeerplaatsen: 83% van de parkeerplaatsen op de openbare weg zijn gereglementeerd.
Groene zone: 97% uit van alle gereglementeerde parkeerplaatsen in Schaarbeek bevinden zich in een groene zone. Ze maken dus het gros uit van alle gereglementeerde parkeerplaatsen in de gemeente.
2 Dit cijfer wordt vermeld als Personenauto-Equivalent (PAE), in dit geval is PAE = 5 m
Rode zone: van toepassing in gebieden met zeer veel handelszaken, zoals de Brabantstraat, de Helmetsesteenweg of de Richard Vandeveldstraat.
Gereserveerde parkeerplaatsen (PBM, leveringen, bussen, Corps diplomatique, Cambio, taxi's, SOZ3 en de parkeerplaatsen voor het laden van elektr. voert.): Het parkeeraanbod op de openbare weg telt 945 gereserveerde parkeerplaatsen, wat 5% van het totale Schaarbeekse parkeeraanbod uitmaakt. Deze parkeerplaatsen zijn gelijkmatig verspreid over het hele Schaarbeekse grondgebied.
Berijdbare inritten: In de context van dit rapport, verstaan we onder 'berijdbare inritten' de berijdbare zones die zich bevinden voor de toegang tot een individuele parking. Het aantal parkeerplaatsen per berijdbare inrit wordt berekend op basis van de lengte van de zone gedeeld door de breedte van een Personenautoequivalent PAE, in dit geval, 5 meter. Schaarbeek telt 3.547 berijdbare inritten, gemeten in PAE, wat neerkomt op 12,9% van alle parkeerplaatsen in de gemeenten.
Onderstaande tabel biedt een overzicht van het aantal parkeerplaatsen per type reglementering.
Tabel 2: Overzicht van hat aantal parkeerplaatsen in Schaarbeek in 2021
Aantal parkeerplaatsen (PAE) % van het totale aantal plaatsen
Het parkeeraanbod varieert al naargelang de wijk. De parkeerdichtheid daarentegen is overal vrij gelijk. Ze bedraagt gemiddeld 140 parkeerplaatsen per kilometer openbare weg over het volledige Schaarbeekse grondgebied
3 Schoolomgevingszones
Figuur 5: Voorbeeld van een berijdbare inrit (Bron: foto Google Maps)
Berijdbare inrit
1.1.3. P ARKEERVRAAG OP DE OPENBARE WEG
1.1.3.a. P ARKEERVRAAG OP DE OPENBARE WEG PER WIJK
De volgende kaarten tonen het congestiepercentage tussen 5 en 7 uur, tussen 10 en 12 uur, tussen 15 en 17 uur en tussen 20 en 22 uur. Dit is de verhouding tussen het aantal geparkeerde voertuigen en het aantal bestaande toegelaten parkeerplaatsen. De vermelde congestiepercentages werden opgetekend in de loop van 2019
Het tijdvak '5u-7u' is representatief voor het nachtelijk congestiepercentage en dus ook voor de druk die de bewoners uitoefenen op het parkeerbestand. Het geeft voornamelijk de nachtelijke parkeervraag weer van de bewoners die hun wagen ’s nachts parkeren in de nabijheid van hun woning. Dit percentage is vooral aanzienlijk in de wijk 'Noordstation', in het westelijk deel van de gemeente, waar het congestiepercentage gemiddeld 91% bedraagt. In de rest van de gemeente, met uitzondering van het uiterst zuidelijk deel, bedraagt het congestiepercentage tussen de 80 en 88%.
Het tijdvak '10u-12u' is kenmerkend voor het congestiepercentage tijdens de kantooruren dat niet alleen wordt gegenereerd door de bewoners, maar ook door de werknemers, de klanten van de handelszaken of de gebruikers van de verschillende voorzieningen. De parkeerdruk uitgaande van de bewoners is overdag minder aanzienlijk. Het congestiepercentage ligt lager dan tijdens de nachtelijke uren. Met uitzondering van de wijk 'Noordstation', ligt het congestiepercentage nooit hoger dan 77%. Dit congestiepercentage toont aan dat het tijdens deze periode van de dag vrij gemakkelijk is om een parkeerplaats te vinden langs de openbare weg. Het zuidoostelijk deel van de gemeente vertoont lagere congestiepercentages.
Het tijdvak '15u-17u' vertoont congestiepercentages die vergelijkbaar zijn met die van het tijdvak '10u-12u'.
Deze percentages worden eveneens verklaard door de geparkeerde wagens van werknemers, klanten van de handelszaken en gebruikers van de verschillende voorzieningen. Het is ook het tijdvak waarin de uittocht van de werknemers op gang komt. Dat verklaart meteen ook de lichte afname van de congestie over het volledige grondgebied van de gemeente.
Het tijdvak '20u-22u' toont bezettingspercentages die vrij goed overeenstemmen met het tijdvak '5u-7u'.
Enkel in het noordwestelijk deel van de gemeente ligt het percentage hoger. Tijdens dit tijdvak, zijn het merendeel van de parkeerplaatsen in beslag genomen door de bewoners, maar ook door de bezoekers van de verschillende uitgaansgelegenheden zoals cafés, restaurants, theater- en concertzalen, wat kan verklaren waarom het congestiepercentage in dit tijdvak plaatselijk hoger kan zijn dan in het tijdvak '5u-7u'.
Tussen 5 en 7
Tussen 10 en 12
Tussen 15 en 17
Tussen 20 en 22
Legende
-
-
Congestiepercentage: verhouding tussen het aantal (al dan niet reglementair) geparkeerde voertuigen op de openbare weg en het aantal beschikbare parkeerplaatsen.
Figuur 6: Parkeervraag in 2019 tijdens een weekdag, gebaseerd op de analyse van het congestiepercentageGegevens: parking.brussels 2019
Voor dit GPAP, werd een specifieke analyse uitgevoerd tussen 19 en 21 uur. Dit is het tijdvak waarvoor in 2016 een uitbreiding van de gereglementeerde periode werd doorgevoerd. Onderstaande kaarten tonen het congestiepercentage voor deze periode tijdens de week en het weekend. De uitbreiding van de reglementeerde periode voor dit specifieke tijdvak wou er vooral voor zorgen dat de bewoners gemakkelijker een parkeerplaats zouden vinden voor 21 uur. We stellen hier twee dingen vast:
Tijdens de week ligt het congestiepercentage tussen 19 en 21 uur iets lager dan tijdens de periode 20-22 uur, al blijft het wel vrij hoog. De maatregel heeft duidelijk effect gehad.
Tijdens het weekend, blijft het bezettingspercentage in de periode 19-21 uur zeer hoog, en dan vooral in het westelijk deel van Schaarbeek, dus de in de wijken 'Noordstation', 'Liedts', 'Voltaire' en 'Josaphat/Wijnheuvelen'. Hier lijkt de uitbreiding van de gereglementeerde periode geen of nauwelijks effect te hebben gehad.
Congestiepercentage tijdens de week tussen 19 en 21 uur
Congestiepercentage tijdens het weekend tussen 19 en 21 uur
Figuur 7: Parkeervraag in 2021 - tellingen uitgevoerd in november 2021, buiten de schoolvakanties, tijdens de week en in het weekend (zaterdag) tussen 19 en 21 uur, gebaseerd op een analyse van het congestiepercentage - gegevens afkomstig van tellingen op het terrein
De analyse van het congestiepercentage per straat tussen 19 en 21 uur tijdens de week en het weekend, brengt een aantal verschillen aan het licht binnen de wijken. Zo stellen we vast dat in de wijk Bloemen/Fouquart/Leopold de straten van de tuinwijk Terdelt congestiepercentages vertonen van om en bij de 70 à 80%, terwijl in de overige straten van de wijk het congestiepercentage schommelt tussen 51 en 65%
Congestiepercentage tijdens de week tussen 19 en 21 uur
Congestiepercentage tijdens het weekend tussen 19 en 21 uur
Figuur 8: Parkeervraag in 2021 per straat tijdens de week en in het weekend (zaterdag) tussen 19 en 21 uur, gebaseerd op een analyse van het congestiepercentage - gegevens afkomstig van tellingen op het terrein
1.1.3.b.
C ORRELATIE TUSSEN HET AANTAL VOERTUIGEN VAN DE GEZINNEN EN HET PARKEERAANBOD
Onderstaande tabel vergelijkt het aantal voertuigen van de Schaarbeekse gezinnen met het parkeeraanbod per wijk. De wijken 'Noordstation' en 'Liedts' werden samengevoegd onder de noemer 'West-Schaarbeek', en de wijken 'Plasky/Reyers' en 'Linthout' onder de noemer 'Zuid-Schaarbeek'.
Tabel 3: Vergelijking tussen het aantal wagens van de gezinnen en het parkeeraanbod per wijk op de openbare weg en het parkeeraanbod buiten de openbare weg verboden aan woningen. (Bron: gegevens Statbel en de gemeente Schaarbeek)
Aantal gezinnen
Aantal wagens per gezin Aantal wagens
Aanbod op de openbare weg in 2020 # wagens van de gezinnen / aanbod op de openbare weg # wagens van de gezinnen / Aanbod op en buiten de openbare weg woningen
Het aantal wagens van de gezinnen werd berekend door het aantal wagens per gezin toe te passen op het aantal gezinnen per wijk. Het aantal wagens per gezin is afkomstig van de Statbel-gegevens uit 2019; het aantal gezinnen is dan weer afkomstig van gegevens aangeleverd door de gemeente Schaarbeek in 2022.
Vervolgens hebben we dit aantal voertuigen per wijk vergeleken met het parkeeraanbod op en buiten de openbare weg verbonden aan woningen4
De analyse leidt tot twee vaststellingen:
Ten eerste: in de meeste wijken, overschrijdt het aantal wagens per gezin het parkeeraanbod op de openbare weg;
Ten tweede: het aantal wagens van de Schaarbeekse gezinnen ligt beduidend lager dan het totale parkeeraanbod, zowel op als buiten de openbare weg toegewezen aan woningen.
Aansluitend op de conclusies van deel 1.1.3.a waarin werd aangetoond dat bepaalde wijken worden geconfronteerd met hoge parkeerdruk op de openbare weg, blijkt nu dat het parkeeraanbod buiten de openbare weg onderbenut blijft en dus een aanzienlijk potentieel biedt om de parkeerdruk op de openbare weg te verlagen.
Zelfs als alle voertuigen van de Schaarbeekse gezinnen op hetzelfde moment zouden geparkeerd zijn, dan zou nog maar 73% van het aanbod op en buiten de openbare weg verbonden aan woningen ingenomen zijn. Dit toont aan dat het parkeeraanbod in Schaarbeek over het algemeen overgedimensioneerd is.
4 Het aanbod aan parkeerplaatsen buiten de openbare weg toegewezen aan woningen omvat de gegevens van de inventaris van de parkings met 10 plaatsen of meer (in de categorie "residentieel"), uitgevoerd in 2021 in het kader van de studie over de parkeermogelijkheden buiten de openbare weg in Schaarbeek door BRAT voor rekening van de gemeente Schaarbeek (zie hoofdstuk 5 - Parkings buiten de openbare weg in dit verslag voor meer details). Daarnaast zijn er ook gegevens over parkeerterreinen met minder dan 10 plaatsen in de categorie "residentieel", afkomstig uit de databank die in het GPAP van 2016 werd gebruikt.
Het aantal wagens dat we hier hebben gehanteerd, geeft echter een vertekend beeld, omdat ook de bedrijfswagens in de berekening werden opgenomen. Deze worden over het algemeen ingeschreven op de hoofdzetel van het bedrijf of de leasingmaatschappij, en niet op het adres van de persoon die ermee rijdt. Het aantal voertuigen dat we hier hebben geraamd, zou voor bepaalde wijken dus hoger kunnen zijn dan in werkelijkheid, vermits een deel van de bedrijfswagens die aan de wijk worden toegeschreven eigenlijk in andere Belgische gemeenten worden gebruikt.
1.1.3.c. A NALYSE VAN DE PARKEERVRAAG PER TYPE PARKEERPLAATS
Onderstaande grafieken tonen het aandeel van ieder type parkeerplaats binnen de gereglementeerde zones van de gemeente. Deze gegevens zijn afkomstig van de tellingen die in juni 2021 door parking.brussels werden uitgevoerd op een doordeweekse dag. De gegevens zijn weergegeven per wijk. De termen die in deze grafieken worden gebruikt, zijn de termen die door parking.brussels worden gehanteerd:
Vrijstellingsrecht geldt voor voertuigen met een vrijstellingskaart, waaronder de kaart voor PBM;
Forfaitair parkeerrecht geldt voor voertuigen die zijn onderworpen aan een retributie;
Tijdelijk parkeerrecht geldt voor voertuigen voorzien van een ticket, zoals een ticket gekocht aan een parkeerautomaat of een bezoekersticket;
Tolerantie naargelang de context geldt voor specifieke gevallen op het terrein, zoals voertuigen van personen die wonen op de grens van Schaarbeek en een buurgemeente, of voertuigen die moeten laden of lossen;
Uitzonderlijk parkeerrecht geldt voor voertuigen waarvoor het parkeerreglement niet van toepassing is. Deze worden geval per geval beschouwd;
Geen geldig parkeerrecht geldt voor voertuigen die over geen enkel van de hierboven vermelde parkeerrechten beschikken.
De tellingen vonden plaats op dinsdagen en donderdagen, tussen 9 en 18 uur en hadden enkel betrekking op gereglementeerde parkeerplaatsen. De berijdbare inritten en de gereserveerde plaatsen werden dus niet meegeteld.
In de groene zones bleek het overgrote deel van de geparkeerde wagens een vrijstellingskaart te hebben.
In de rode zones had een niet onaanzienlijk deel van de geparkeerde wagens geen geldig parkeerticket.
Gemeente Schaarbeek - Rode zone
Gecontroleerde voertuigen
Figuur 9: Parkeervraag per type parkeerplaats in een rode zone
Gecontroleerde voertuigen
10: Parkeervraag per type parkeerplaats in een groene zone
Figuur
1.1.3.d. A NALYSE VAN DE ROTATIEGRAAD IN HANDELSZONES
In juni 2021 heeft parking.brussels in Schaarbeek 3 rotatie-enquêtes uitgevoerd, meer bepaald in de volgende sectoren:
- Brabantstraat (noordelijk deel) en naaste omgeving,
- Daillyplein en naaste omgeving,
- Helmetsesteenweg en naaste omgeving.
Deze enquêtes geven een duidelijk beeld van de huidige rotatieniveaus op een zaterdag in deze commerciële sectoren.
11: Locatie van de zones waar de rotatie-enquêtes werden uitgevoerd – parking.brussels 2021
Figuur
Figuur 12: Detail van de perimeter van de uitgevoerde rotatie-enquêtes: Brabantstraat, Daillyplein en Helmetsesteenweg.
Opmerking: de kleur van de wegen stemt overeen met de kleur van de gereglementeerde zone die op de openbare weg van toepassing is, de gele rechthoeken duiden de leveringszones aan
De rotatie-enquêtes op het Daillyplein, de Helmetsesteenweg en de Brabantstraat werden uitgevoerd op respectievelijk 22 mei, 29 mei en 5 juni 2021. Tijdens die 3 data waren in Schaarbeek dezelfde anticoronaregels van kracht, meer bepaald de aanwezigheid van 'Covid-terrassen'.
De resultaten van de enquêtes zijn voor iedere zone apart weergegeven. Bij de weergave van de resultaten wordt onderscheid gemaakt tussen de gehele parkeerperimeter, de huidige groene zone en de huidige rode zone.
De resultaten worden voorgesteld aan de hand van meerdere tabellen en grafieken:
Een tabel met absolute waarden, uitgedrukt in PAE, voor ieder tijdvak en iedere parkeerduur. De rij 'Totaal' is de som van iedere gebruikmaking van de parkeerplaats (een voertuig dat binnen een bepaalde zone twee keer werd geparkeerd, telt dus als twee keer gebruikmaking),
Een grafiek die deze tabel grafisch voorstelt, met voor ieder tijdvak de samenstelling van de parkeervraag op basis van het gebruikersprofiel (uitgedrukt in PAE), en de capaciteit van de gereglementeerde parkeerplaatsen (met en zonder onrechtmatige zone), alsook een grafiek met de samenstelling van de parkeervraag om 16 uur (som van de gebruikmakingen van een profiel/som van de gebruikmakingen van alle profielen) en de samenstelling van het gebruikte parkeeraanbod om 16 uur (som van het aantal voertuigen per profiel over het volledige tijdvak/som van het totaal aantal voertuigen over het volledige tijdvak),
Een tabel met het bezettingspercentage van de zones (met of zonder onrechtmatige zone) en het aandeel voertuigen met een vrijstelling (bewoner, zelfstandige, school, politie, ...) binnen de parkeervraag,
Een samenvattende tabel met het aantal beschikbare plaatsen en de vastgestelde rotatiegraad om 16 uur,
Een tabel en een grafiek met de evolutie van het aantal voertuigen met een vrijstelling,
Een tabel en een grafiek met de parkeervraag op de leveringszones.
1.1.3.e. R ESULTATEN VAN DE TELLINGEN IN DE ZONE 'B RABANT '
GEHELE PERIMETER
tranche horaire véhicules ventouses
tijdvak langparkeerders voert. in middel (2h-4h) kort. (<2h) lang. (>4h) voert. uit
Parkeervraag 16 u
Parkeerverbruik 16 u
Demande en stationnement en fonction du profil des usagers Brabant - Samedi (Zone verte + rouge)
Offre (livraison) kort. (<2h) middel. (2h-4h) lang (>4h) voert. in voert. uit
De zone 'Brabant' is overdag verzadigd, met tussen 11 en 20 uur bezettingspercentages die dicht in de buurt komen van 100%. Op het eind en vooral aan het begin van de dag zijn de bezettingspercentages hier lager. Voor 11 uur 's ochtends, is minder dan 70% van de parkeerplaatsen bezet.
Tijdens de volledige enquête-periode, werden in de zone 704 gebruikmakingen geteld voor een totaal van 654 gebruikers (nummerplaten) en 171 rechtmatige parkeerplaatsen. De gemiddelde rotatiegraad bedraagt 4,1 voertuigen per parkeerplaats om 16 uur. Dit duidt erop dat hier zowel kort als lang wordt geparkeerd.
Het aandeel bewoners is hoog in de ochtenduren (meer dan 70% tot 10 uur) maar neemt in de loop van de dag verder af tot 35%. Op het eind van dag, neemt het aandeel bewoners opnieuw toe.
Het bezettingspercentage van de 10 parkeerplaatsen gereserveerd voor leveringen is op alle momenten van de dag hoog, met een gemiddeld bezettingspercentage van 78% en een piek van 100% rond het middaguur. Dit is de hoogste waarde die werd genoteerd in de drie bestudeerde sectoren. Tussen 8 en 12 uur, dus tijdens de uren dat deze plaatsen gereserveerd zijn voor leveringen, blijken deze plaatsen echter massaal bezet door voertuigen die worden geladen of gelost. Er moet hierbij wel worden opgemerkt dat deze leveringszones hier minder goed zijn aangegeven dan in de overige sectoren. Zo zijn er bijvoorbeeld geen grondmarkeringen, zoals onderstaande foto aantoont. De rest van de dag, en dan vooral 's avonds, wordt er veelvuldig gebruikgemaakt van deze parkeerplaatsen. De zone 'Brabant' is dan ook verzadigd, en dan vooral in de rode zone. We gaan hier verder in de tekst dieper op in. Overdag worden de leveringszones niet enkel gebruikt voor kortparkeren, maar ook voor middellang- en langparkeren.
P ARKEERPLAATSEN IN DE GROENE ZONE
TOTAAL
Parkeervraag 16 u
Parkeerverbruik 16 u
Offre (places classiques) tijdvak langparkeerders
Demande en stationnement en fonction du profil des usagers Brabant - Samedi (zone verte)
Parkeervraag naargelang het gebruikersprofiel Brabant – Zaterdag (Groene zone)
Totaal versch. nummerpl. Totaal versch. gebruik Rotatiegraad om 16 u
Gemiddelde
Part des riverains - Brabant - Zone verte
Aandeel bewoners – Brabant – Groene zone
# plaatsen (totaal) klassiek pl. gereserv. pl. berijdbare inritten terras/werken # bewonersk. #parkeerk Aandeel abo.
Nombre de cartes de riverains Nombre de cartes de stationnement Part d'abonnés
De parkeerplaatsen in de groene zone zijn op ieder moment van de dag sterk verzadigd, met een gemiddeld bezettingspercentage van 98% dat weinig varieert doorheen de dag, en schommelt tussen 89 en 103%. Van de 86 beschikbare plaatsen, zijn er 29 bezet door 'langparkeerders'.
Het aandeel bewoners is zeer aanzienlijk in de ochtenduren (meer dan 90%) en blijft in loop van de dag vrij hoog (ongeveer 70%).
De rotatiegraad bedraagt 2,9 wat duidt op een sterke tendens van langparkeren.
P ARKEERPLAATSEN IN DE RODE ZONES
tijdvak langparkeerders voert. in middel (2h-4h) kort. (<2h) lang. (>4h) voert. uit
Vraag (klas. pl.) Aanbod (klas. pl.)
Parkeervraag 16 u
Parkeerverbruik 16 u
Demande en stationnement
Parkeervraag naargelang het gebruikersprofiel Brabant – Zaterdag (Rode zone)
Offre (livraison) kort. (<2h) middel. (2h-4h) lang (>4h) voert. in voert. uit
De parkeerplaatsen in de zone 'Dailly' zijn op alle momenten van de dag vrij verzadigd. Het gemiddelde bezettingspercentage bedraagt 86%, met maximumwaarden aan het begin en het einde van de dag.
Tijdens de volledige enquête-periode, werden in de zone 697 gebruikmakingen geteld voor een totaal van 579 gebruikers (nummerplaten) en 195 rechtmatige parkeerplaatsen. De gemiddelde rotatiegraad bedraagt 3,7 voertuigen per parkeerplaats om 16 uur. Dit duidt erop dat hier vooral middellang en lang wordt geparkeerd. Bijna de helft van de parkeervraag wordt benut voor kortparkeren (< 2uur) of middellang parkeren (< 4uur). 'Langparkeerders' bezetten 39 van de 195 beschikbare plaatsen.
Het aandeel bewoners is tijdens de dag vrij stabiel en varieert van 55 tot 80%. Het aandeel is het hoogst aan het begin van dag, met bijna 80% om 8 uur.
Het bezettingspercentage van de parkeerplaatsen gereserveerd voor leveringen is op alle momenten van de dag vrij laag, met een gemiddeld bezettingspercentage van 44%. Op het einde van de dag, loopt het bezettingspercentage op tot 80%, wat wellicht te wijten is aan het feit dat deze zone dan niet meer geldt als gereglementeerde leveringszone. Het merendeel van de geparkeerde voertuigen werd niet geladen of gelost. Overdag worden de leveringszones vooral gebruikt voor kortparkeren (< 2uur) en middellang parkeren (< 4 uur). De aanwezigheid van twee 'langparkeerders' kan worden verklaard door het feit dat de reglementering voor leveringszones niet geldt op zaterdag.
P ARKEERPLAATSEN IN DE GROENE ZONE
tijdvak langparkeerders
lang. (>4h) voert. uit
voert. in middel (2h-4h)
kort. (<2h)
Parkeervraag 16 u
Parkeerverbruik 16 u
Demande en stationnement en fonction du profil des usagers Dailly - Samedi (zone verte)
Parkeervraag naargelang het gebruikersprofiel Dailly – Zaterdag (Groene zone)
Vermits het overgrote deel van de parkeerplaatsen zich bevindt in een groene zone, volgt het parkeren in deze zone algemeen de parkeertrend van de gehele zone. Toch bemerken we een aantal elementen die breken met deze algemene trend:
- Een iets hoger bezettingspercentage (90%),
- Een iets lagere rotatiegraad (3,4 voertuigen per parkeerplaats om 16 uur).
- Een iets hoger aandeel bewoners (68%).
Part des riverains - Dailly - Zone verte
Nombre de cartes de riverains Nombre de cartes de stationnement
d'abonnés
Aandeel bewoners – Dailly – Groene zone
Gemiddelde
P ARKEERPLAATSEN IN DE RODE ZONES
tijdvak langparkeerders voert. in middel (2h-4h) kort. (<2h) lang. (>4h) voert. uit
TOTAAL
Parkeervraag 16 u
Parkeerverbruik 16 u
Demande en stationnement en fonction du profil des usagers Dailly - Samedi (zone rouge)
Parkeervraag naargelang het gebruikersprofiel Dailly – Zaterdag (Rode zone)
Nombre de cartes de riverains Nombre de cartes de stationnement Part d'abonnés
De parkeerplaatsen in de rode zones zijn gemiddeld verzadigd, met een gemiddelde van 67%. Het bezettingspercentage ligt hoger om 16 uur (86%) en aan het einde van de dag, wanneer de rode zone weer een groene zone wordt (tussen 18 en 21 uur).
De rotatiegraad is hier hoger dan in de groene zone (4,6 voertuigen per parkeerplaats om 16 uur). Dit duidt erop dat hier zowel kort als lang wordt geparkeerd. Drie van de 32 beschikbare plaatsen werden bezet door 'langparkeerders', wat veel is voor een rode zone.
Het aandeel bewoners is hier lager dan in de groene zone, en varieert doorheen de dag van 25 tot 45%.
1.1.3.f. R ESULTATEN VAN DE TELLINGEN IN DE ZONE 'H ELMET '
GEHELE PERIMETER
tranche horaire véhicules ventouses
tijdvak langparkeerders
lang. (>4h) voert. uit
voert. in middel (2h-4h) kort. (<2h)
Vraag (klas. pl.)
Aanbod (klas. pl.)
TOTAAL
Parkeervraag 16 u
Parkeerverbruik 16 u
Demande en stationnement en fonction du profil des usagers Helmet - Samedi (zones verte et rouge)
Offre (livraison) kort. (<2h) middel. (2h-4h) lang (>4h) voert. in voert. uit
EN COURS de livraison
De parkeerplaatsen in de zone 'Helmet' zijn op alle momenten van de dag vrij verzadigd en het bezettingspercentage ervan blijft ook vrij constant. Het schommelt tussen 81% aan het einde van de dag en 98% aan het einde van de middag.
Tijdens de volledige enquête-periode, werden in de zone 809 gebruikmakingen geteld voor een totaal van 730 gebruikers (nummerplaten) en 143 rechtmatige parkeerplaatsen. De gemiddelde rotatiegraad bedraagt 5,7 voertuigen per parkeerplaats om 16 uur. Dit duidt erop dat hier vooral kort en middellang wordt geparkeerd. Dit is de hoogste rotatiegraad die in de 3 bestudeerde sectoren werd opgetekend. Ongeveer 70% van de parkeervraag wordt benut voor kortparkeren (< 2uur) of middellang parkeren (< 4uur). 'Langparkeerders' bezetten 17 van de 143 beschikbare plaatsen.
Het aandeel bewoners is doorheen de dag vrij stabiel en varieert van 50% op het middaguur tot 70% aan het begin en einde van de dag.
Het bezettingspercentage van de parkeerplaatsen gereserveerd voor leveringen is op alle momenten van de dag vrij laag en constant, met een gemiddeld bezettingspercentage van 44%. Het merendeel van de geparkeerde voertuigen werd niet geladen of gelost. Overdag worden de leveringszones vooral gebruikt voor kortparkeren (< 2uur).
P ARKEERPLAATSEN IN DE GROENE ZONE
tijdvak langparkeerders
lang. (>4h) voert. uit
voert. in middel (2h-4h)
kort. (<2h)
TOTAAL
Parkeervraag 16 u
Parkeerverbruik 16 u
Demande en stationnement en fonction du profil des usagers Helmet - Samedi (Zone verte)
Parkeervraag naargelang het gebruikersprofiel Helmet – Zaterdag (Groene zone)
kort. (<2h) middel. (2h-4h) lang (>4h) voert. in voert. uit langparkeerders aabod (kas. pl.)
Parkeervraag 16 u Parkeerverbruik 16 u
Gemiddelde
Aandeel bewoners – Helmet – Groene zone Bezettings%
Totaal versch. nummerpl. Totaal versch. gebruik Rotatiegraad om 16 u
Part des riverains - Helmet - Zone verte
# plaatsen (totaal) klassiek pl. gereserv. pl. berijdbare inritten terras/werken # bewonersk. #parkeerk Aandeel abo.
Nombre de cartes de riverains
Nombre de cartes de stationnement Part d'abonnés
Wanneer we enkel kijken naar de parkeerplaatsen in de groene zones, dan blijken de plaatsen in de zone 'Helmet' op ieder moment van de dag sterk verzadigd, met een gemiddeld bezettingspercentage van 97%.
Het aandeel bewoners is op ieder moment van de dag zeer aanzienlijk (tussen 80 en 90%), al neemt het percentage lichtjes af aan het einde van de dag (70%).
De rotatiegraad bedraagt 3,7. Dit duidt erop dat hier vooral lang wordt geparkeerd.
P ARKEERPLAATSEN IN DE RODE ZONES
tijdvak langparkeerders voert. in middel (2h-4h) kort. (<2h) lang. (>4h) voert. uit
Parkeervraag 16 u
Parkeerverbruik 16 u
Parkeervraag naargelang het gebruikersprofiel Helmet – Zaterdag (Rode zone)
Demande en stationnement en fonction du profil des usagers Helmet - Samedi (Zone rouge)
kort. (<2h) middel. (2h-4h) lang (>4h) voert. in voert. uit langparkeerders aabod (kas. pl.)
Parkeervraag 16 u
Parkeerverbruik 16 u
# plaatsen (totaal) klassiek pl. gereserv. pl. berijdbare inritten terras/werken
Totaal versch. nummerpl. Totaal versch. gebruik Rotatiegraad om 16 u
Nombre
De parkeerplaatsen in de rode zones zijn gemiddeld verzadigd. Het gemiddelde bezettingspercentage bedraagt 75%, met een piek tot 94% aan het einde van de middag, wanneer de rode zone weer een groene zone wordt (tussen 18 en 21 uur).
In vergelijking met de rest van de perimeter, is de rotatiegraad hier hoog (7,6 voertuigen per parkeerplaats om 16 uur). Hier wordt voornamelijk kort- en middellang geparkeerd. Ongeveer 80% van de parkeervraag wordt benut voor kortparkeren (< 2uur) of middellang parkeren (< 4uur).
Het aandeel bewoners bedraagt 50% aan het begin en einde van de dag, neemt af tot 5% op het middaguur en neemt opnieuw toe aan het einde van de dag.
1.1.3.f.1. Samenvatting van de resultaten over de 3 zones
De tabel hieronder omvat enkele indicatoren voor de 3 bestudeerde zones:
Gemiddelde bezettingspercentage – groene zone
Gemiddelde bezettingspercentage – rode zone
Rotatiegraad – groene zone (over 16 uren)5
Rotatiegraad – rode zone (over 16 uren) 5.4 4.6 7.6
Rode zone - % vraag +2h6
Leveringszone - % van de geparkeerde voertuigen niet in levering tijdens de leveringsuren7
Over het algemeen wordt er in de drie zones een hoge bezettingsgraad van de parkeerplaatsen waargenomen, met een gemiddelde bezettingsgraad van ongeveer 85%. De Dailly zone is bijzonder verzadigd aan het begin en op het einde van de dag, terwijl de Brabant zone de hoogste bezettingsgraad vertoont tussen 11 en 19 uur. Er is minder variatie gedurende de dag in de Helm zone. De parkeerdruk is bijzonder hoog in de groene zone voor de zones Brabant en Helmet
In de rode zone is de rotatiegraad betrekkelijk hoog (ongeveer 5 voertuigen per plaats gedurende de 16 uren) in de zones Dailly en Brabant en bijzonder hoog in de zone Helmet (7,6 voertuigen per plaats gedurende 16 uren). Hoewel de maximale parkeertijd in de rode zone 2 uur is, staat het aantal voertuigen dat langer dan 2 uur geparkeerd zijn in deze zone hoog in de Brabantwijk (37%), en lager in de wijken Dailly en Helmet (20% en 14%), maar nog steeds aanwezig.
Het aandeel van de bewoners is vrij stabiel voor de zones Daillyen Helmet: het blijft overdag hoog (variatie tussen 50% en 80%), terwijl voor de Brabant zone het aandeel van de bewoners 's morgens hoog is (meer dan 70%) en overdag daalt tot ongeveer 30%.
Wat de leveringszones betreft, is de bezettingsgraad betrekkelijk laag en homogeen voor de zones Dailly en Helmet (gemiddelde bezettingsgraad van 44%). De bezettingsgraad in de Dailly-zone stijgt echter tot 80% aan het eind van de dag, waarschijnlijk als gevolg van het einde van de regeling van de leveringszone.
De Brabant zone vertoont een hogere bezettingsgraad, met een gemiddelde bezettingsgraad van 78% en een piek van 100% rond het middaguur. In de drie zones bleek de overgrote meerderheid van de geparkeerde voertuigen op het moment van de enquêtes niet bezig te zijn met een levering, noch tijdens, noch buiten de voor aflevering gereserveerde tijdvensters.
5 Een rotatiegraad van 2.9 betekent dat gedurende de 16 uren van de enquête gemiddeld 2,9 verschillende voertuigen op dezelfde parkeerplaats worden waargenomen. Hoe lager dit cijfer, hoe lager de rotatie.
6 Dit is het % van de totale vraag die tijdens het onderzoek werd waargenomen en die langer dan 2 uur in de rode zone geparkeerd bleef
7 Dit is het % van de waargenomen voertuigen op een leveringszone, tijdens de leveringsuren, die niet aan het leveren waren.
1.1.3.g. P ARKEERVRAAG - SPECIFIEK GEVAL VAN DE B RABANTSTRAAT
De Brabantstraat telt een groot aantal handelszaken die de hele week door veel klanten aantrekken, en dan vooral op zaterdag en zondag. Het parkeeraanbod in de Brabantstraat is niet altijd toereikend, met als gevolg dat er ook wordt geparkeerd in de aanpalende straten die gereglementeerd zijn als groene zones. Deze situatie gaat ten koste van de levenskwaliteit van de bewoners. In deze sector, die op zaterdag geldt als groene zone, bedraagt het bezettingspercentage op de openbare weg 100%. De tellingen die parking.brussels in deze sector heeft uitgevoerd, tonen aan dat ongeveer 30% van deze plaatsen niet wordt ingenomen door bewoners.
Er is weliswaar een groene zone '7d/7' in deze wijk, maar zoals onderstaande kaart aantoont, is deze zone niet uitgebreid tot alle straten waarover de voertuigen die geen plaats vinden in de Brabantstraat zich verspreiden.
Rode zone 7d/7 Groene zone Handelszak en Zone met verschuivende
Figuur 13: Zone rond de Brabantstraat met verschuivende parkeerdruk
1.1.4. CONTROLEBELEID VAN HET PARKEREN OP DE OPENBARE WEG
Op 1 januari 2020 werd de parkeercontrole overgedragen aan parking.brussels die hiermee de fakkel overnam van de firma Rauwers die tot dan toe hiervoor verantwoordelijk was Parking.brussels laat sinds 1 januari 2020 de controles uitoefenen door stewards op het terrein die van maandag tot zondag hun ronde doen te voet of met een scancar. De scancar is een wagen die is uitgerust met een camera die nummerplaten scant van de voertuigen die op de openbare weg zijn geparkeerd. De rondes te voet stellen de stewards in staat om zich specifiek te richten op de controle van de gereserveerde plaatsen of van een bepaald type wagen, bijvoorbeeld bestelwagens.
Figuur 14: Voorbeeld van een scancar (Bron: parking.brussels)
Er wordt voor iedere wagen die door de scancar wordt geïdentificeerd een vaststelling gedaan. Een team medewerkers behoudt enkel de vaststellingen van de voertuigen die geen parkeertoelating hebben.
In de noordoostelijke zone Schaarbeek en Evere, worden de volgende middelen ingezet:
gemiddeld 16 stewards per dag die controles uitvoeren op straat
gemiddeld 15 medewerkers per dag die vanop afstand de vaststellingen verifiëren die door de scancar werden uitgevoerd;
3 scancars
In 2021, heeft parking.brussels 8.692.802 voertuigen gecontroleerd, waarvan 99% zich bevond in een groene zone. In totaal werden er voor het jaar 2021 533.165 retributies geïnd, waarvan 95% in een groene zone.
1.2. Evoluties sinds 2016
1.2.1.
REGLEMENTERING OP DE OPENBARE WEG EN TARIEVEN
Parkeerplan2014-2015
Parkeerplan2021
Tussen 2015 en 2014, hebben wijzigingen in de parkeerreglementering geleid tot eenvoudigere en gelijkere tarieven op gemeentelijk niveau. Het gaat hier meer bepaald om de volgende wijzigingen:
Afschaffing van enkele wegdelen met vrij parkeren;
In blauwe zones konden bezoekers tot 20 uur twee uur gratis parkeren als ze hun parkeerschijf plaatsten. Deze zones zijn sinds 01/01/2020 afgeschaft.
Een uitbreiding van de groene zone tot alle wegdelen waar het parkeren nog niet is gereglementeerd of die in een blauwe zone liggen. Het tijdvenster van deze zones werd uitgebreid van '9u-20u' in 2015 tot '9u-21u' in 2017, waarbij in de periode '18u-21u' de bezetting het hoogst is. Deze maatregel moet ervoor zorgen dat de bewoners gemakkelijker kunnen parkeren in een vaak dichtbevolkte en gemengde stedelijke context die veel verplaatsingen genereert;
Het behoud van zo goed als alle rode zones die een goede rotatie mogelijk maken en zo de klanten/gebruikers beter toegang bieden tot de belangrijkste handelspolen. Uitzondering op deze maatregel zijn de parkeerplaatsen op de Plasky-rotonde en rond het Verboekhovenplein die werden omgevormd tot gereserveerde parkeerplaatsen.
Op het vlak van tarieven:
Sinds 01/02/2017 zijn de tarieven in de groene zone aangepast aan het GPBP; ze werden sinds die datum niet herzien;
De tarieven in de rode zone zijn gebleven wat ze waren.
1.2.2. P ARKEERAANBOD OP DE OPENBARE WEG
Parkeeraanbod2015
Aanbod op de openbare weg in 2015:
25.285 plaatsen
waarvan 968 gereserveerde parkeerplaatsen
Parkeeraanbod2020
Aanbod op de openbare weg in 2020: 24.561 plaatsen
waarvan 1.175 gereserveerde parkeerplaatsen
Figuur 15: Aantal en spreiding van de parkeerplaatsen op de openbare op het Schaarbeekse grondgebied in 2015 en in 2020
In de vergelijking van het parkeeraanbod tussen 2015 en 2020 hebben we de berijdbare inritten niet meegenomen omdat hier ook geen rekening mee werd gehouden bij de opmaak van de kaarten in 2016.
De tellingen van het aanbod werden zowel in 2015 als in 2020 door mensen op het terrein uitgevoerd. De variaties die tussen beide periodes werden vastgesteld, worden dan ook grotendeels verklaard door het feit dat andere methodes werden gebruikt met het oog op nauwkeurigere tellingen.
Onderstaande kaarten tonen de dichtheid van de parkeerplaatsen op de openbare weg voor iedere wijk in Schaarbeek. Tussen 2015 en 2020, is het parkeeraanbod op de openbare weg gedaald van 25.285 tot 24.561 plaatsen, wat neerkomt op een afname van om en bij de 3% op het gemeentelijk grondgebied. Volgens de gegevens van de gemeente, werden sinds 2016 ongeveer 325 parkeerplaatsen op de openbare weg afgeschaft. Deze afgeschafte plaatsen hebben ruimte vrijgemaakt voor de heraanleg van de openbare ruimten (~190 PAE) en voor de plaatsing van fietsbeugels en fietsboxen (~135 PAE). Ten opzichte van de 25.285 parkeerplaatsen op de openbare weg die in 2015 werden geteld (zonder de berijdbare inritten), komt dit neer op een afname van het aantal parkeerplaatsen op de openbare weg van 1,3%.
Onderstaande tabel biedt een overzicht van deze evoluties per type reglementering.
Tabel 4: Overzicht van hat aantal parkeerplaatsen in Schaarbeek in 2015 en in 2020 Aantal parkeerplaatsen (PAE) % van het totale aantal plaatsen
Zoals we in het vorige hoofdstuk reeds hebben vermeld, zijn in Schaarbeek de blauwe zones en de nietgereglementeerde parkeerplaatsen afgeschaft. Het aantal parkeerplaatsen in rode zones werd met ongeveer 10% teruggeschroefd terwijl het aantal gereserveerde plaatsen met 19% werd verhoogd. Het aantal gereglementeerde parkeerplaatsen buiten de rode zones blijft vrij constant met een lichte toename van 0,7%.
Onderstaande tabel biedt een overzicht van de evoluties per wijk.
Tabel 5: Overzicht van het aantal parkeerplaatsen in Schaarbeek per wijk in 2015 en in 2020 Aantal parkeerplaatsen (PAE)8
8Zonder berijdbare inritten
1.2.3. P ARKEERVRAAG OP DE OPENBARE WEG
1.2.3.a. P ARKEERVRAAG OP DE OPENBARE WEG PER WIJK
Congestiepercentage 7
Congestiepercentage tussen 10 en 12 uur
Figuur 16: Evolutie van de parkeervraag tussen 2014 en 2021, gebaseerd op de analyse van het congestiepercentage
Onderstaande kaarten tonen het congestiepercentage op de openbare weg in 2014 en 2019 tijdens twee tijdvakken, meer bepaald 5u-7u en 10u-12u. Het congestiepercentage is de verhouding tussen het aantal (toegelaten en ongeldig) geparkeerde voertuigen en het aantal bestaande toegelaten parkeerplaatsen.
Om de huidige gegevens te kunnen vergelijken met die van 2014, hebben we dezelfde typologie gehanteerd als die van het vorige GPAP.
Over het algemeen kunnen we stellen dat het congestiepercentage in 2019 lager ligt dan in 2014, wat wil zeggen dat het vandaag de dag gemakkelijker is om een parkeerplaats op de openbare weg te vinden dan vijf jaar geleden. Deze evolutie komt sterker tot uiting voor het tijdvak 5u-7u. In 2014 lag het congestiepercentage in bijna heel de gemeente dan ook boven de 90%.
Er zijn meerdere factoren die deze afname van de parkeervraag verklaren:
Ondanks een bevolkingstoename (de Schaarbeekse bevolking steeg van 131.030 inwoners in 2015 tot 132.799 in 20209), is het aantal voertuigen dat Schaarbekenaars bezitten met 6,7% afgenomen tussen 2016 en 2019 (van 42.333 voertuigen in 2016 tot 31.057 voertuigen in 2019)10
Dit is een fundamentele trend van modal shift naar zachte vervoerswijzen en openbaar vervoer die zich in het hele gewest doorzet, en die wordt vergemakkelijkt door de (op)komst van nieuwe vormen van mobiliteit, de ontwikkeling van het fietsnetwerk en de uitbreiding van het openbaarvervoernetwerk. Ook Schaarbeek ontsnapt niet aan deze tendens en het aantal verplaatsingen met de wagen van en naar de gemeente neemt af.
De invoering van een meer restrictief parkeerbeleid voor parkeren op de openbare weg, en dan vooral voor niet-bewoners, ontmoedigt deze laatsten om in de gemeente te komen parkeren.
9BISA, 2020.
10BISA, 2019.
1.2.3.b.
A NALYSE VAN DE PARKEERVRAAG PER TYPE PARKEERPLAATS
De vergelijking van de parkeervraag per type parkeerplaats tussen 2016 en 2021 blijkt geen sinecure, vermits de tellingen van 2016 en 2021 door verschillende organisaties werden uitgevoerd. Deze hebben hierbij niet dezelfde types parkeerplaatsen onderzocht en niet noodzakelijkerwijze dezelfde methodes gebruikt.
Dat neemt niet weg dat we toch een aantal vaststellingen kunnen doen:
Zowel in 2014 als in 2021 maken voertuigen met vrijstellingskaart het gros uit van alle geparkeerde voertuigen op de openbare weg.
In de groene zones, is het aantal foutgeparkeerde voertuigen sterk afgenomen (7% vs. 3%), wat verband lijkt te houden met de invoering van meer intensieve controle met scancars.
In de rode zones, blijft het aantal foutgeparkeerde voertuigen nog steeds even hoog.
Figuur 17 Type parkeerplaats geteld in een groene zone in 2016 (links) en in 2021 (rechts) in alle Schaarbeekse sectoren
Alle groene zones in Schaarbeek (2021)
Alle groene zones in Schaarbeek (2014)
Alle rode zones in Schaarbeek (2021) Alle rode zones in Schaarbeek (2014)
Figuur 18 Type parkeerplaats geteld in een rode zone in 2014 (links) en in 2021 (rechts) in alle Schaarbeekse sectoren
1.3. Actieplan
1.3.1. REGLEMENTERING
OP DE OPENBARE WEG EN TARIEVEN
De Brusselse Hoofdstedelijke Regering heeft op 24 december 2021 een ontwerp van besluit uitgevaardigd tot wijziging van het Gewestelijk Parkeerbeleidsplan. De gemeente Schaarbeek wil vooruit lopen op de toepassing ervan door de voorgestelde maatregelen voor haar grondgebied nu reeds in te voeren binnen de context van dit gemeentelijk parkeeractieplan.
1.3.1.a. T ARIEFWIJZIGINGEN IN RODE ZONES
Het ontwerp van besluit van 24/12/2021 voorziet de volgende tariefwijzigingen in rode zones:
Volgens het ontwerp van besluit van 24/12/2021:
Artikel 1. Artikel 12 van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18 juli 2013 betreffende de gereglementeerde parkeerzones en de vrijstellingskaarten, vervangen door artikel 7 van het besluit van 27 oktober 2016, wordt vervangen als volgt:
”Art. 12. De parkeerretributie die verschuldigd is in deze zone is:
- 0,90 euro voor het eerste half uur;
- 2,60 euro voor het tweede half uur;
- 5,30 euro voor het tweede uur.
Het eerste kwartier is gratis, mits de aanvang van de parkeertijd werd geregistreerd ofwel elektronisch ofwel met het ticket dat de parkeermeter hiervoor beschikbaar stelt. Voor dezelfde parkeerplaats geldt slechts één gratis kwartier, zonder mogelijkheid te vernieuwen.”
Dit leidt tot de volgende wijzigingen van de huidige tarieven:
Tabel 6: Wijzigingen van de huidige tarieven in rode zones zoals voorzien in het ontwerp van besluit van 24/12/2021
Huidige tarieven Nieuwe tarieven Rode zone (max. parkeerduur 2 uur)
1e halfuur
€ 0,50
€
Het huidige forfaitaire basistarief van € 25 bij niet-betaling van de retributie in een rode zone wordt opgetrokken tot € 40:
Volgens het ontwerp van besluit van 24/12/2021:
Art. 2. Artikel 13 van hetzelfde besluit, wordt als volgt vervangen: ”Art. 13. In geval van niet-betaling van de verschuldigde retributie of in geval van overschrijding van de duurtijd van de betaalde parkeertijd of in geval van overschrijding van de maximale toegelaten parkeertijd, wordt de gebruiker geacht te hebben gekozen voor de betaling van een forfaitaire retributie van 40 euro per parkeerperiode.”
1.3.1.b. T ARIEFWIJZIGINGEN IN GROENE ZONES
Het ontwerp van besluit van 24/12/2021 voorziet de volgende tariefwijzigingen in groene zones:
Volgens het ontwerp van besluit van 24/12/2021:
Art. 7. Artikel 24 van hetzelfde besluit, vervangen door artikel 14 van het besluit van 27 oktober 2016, wordt vervangen als volgt:
”Art. 24. De parkeerretributie die verschuldigd is in deze zone is:
- 0,90 euro voor het eerste half uur;
- 0,90 euro voor het tweede half uur;
- 3,50 euro voor het tweede uur;
- 2,60 euro voor elk bijkomend uur.
Het eerste kwartier is gratis, mits de aanvang van de parkeertijd werd geregistreerd ofwel elektronisch ofwel met het ticket dat de parkeermeter hiervoor beschikbaar stelt. Voor dezelfde parkeerplaats geldt slechts één gratis kwartier, zonder mogelijkheid te vernieuwen.”
Tabel 7: Wijzigingen van de huidige tarieven in groene zones zoals voorzien in het ontwerp van besluit van 24/12/2021
Huidige tarieven Nieuwe tarieven Groene zone
1e halfuur
2e halfuur
€ 0,50 € 0,90
€ 0,50 € 0,90
2e uur € 2,00 € 3,50
Ieder bijkomend uur € 1,50
2,60
Het huidige forfaitaire basistarief van € 25 bij niet-betaling van de retributie in een groene zone wordt opgetrokken tot € 35:
Volgens het ontwerp van besluit van 24/12/2021:
Art. 8. Artikel 25 van hetzelfde besluit, wordt vervangen als volgt:
”Art. 25. In geval van niet-betaling van de verschuldigde retributie of in geval van overschrijding van de duur van de betaalde parkeertijd, wordt de gebruiker geacht te hebben gekozen voor de betaling van een forfaitaire retributie van 35 euro per parkeerperiode.”
1.3.1.c. S AMENVATTING VAN DE TARIEFWIJZIGINGEN
De volgende tariefwijzigingen moeten worden ingevoerd om te voldoen aan het nieuwe regeringsbesluit:
Tabel 8: Samenvatting van de tariefwijzigingen in groene en rode zones Huidige tarieven Nieuwe tarieven Rode zone (max. parkeerduur 2 uur)
1e halfuur € 0,50 € 0,90
2e halfuur € 1,50
2,60
2e uur € 3,00 € 5,30
Forfaitaire retributie
€ 25,00 € 40,00 Groene zone
1e halfuur € 0,50
2e halfuur
2e uur
Ieder bijkomend uur
Actieplan
2,00
25,00
0,90
3,50
- Behoud van de huidige tarieven en toepassing van de gewestelijke tarieven zodra deze in werking treden (zie Tabel 8)
- Een systeem bestuderen en toepassen waarbij elk bezoekend voertuig op zaterdag twee uur gratis opeenvolgend parkeren krijgt in de groene zones
1.3.1.d. S PECIFIEK GEVAL VAN PARKEERPLAATSEN VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP IN EEN RODE ZONE
Momenteel mogen houders van een Europese parkeerkaart voor personen met een handicap 2 uur gratis parkeren in een rode zone. Ze moeten dan wel een parkeerschijf plaatsen die het uur van aankomst aangeeft. Deze beperking van de parkeerduur tot 2 uur werd vooropgesteld in het GPAP van 2016 omdat vaak misbruik werd vastgesteld, bijvoorbeeld door de parkeerkaart achter de voorruit aan te brengen ook al werd er geen persoon met een handicap vervoerd.
Deze beperking van de parkeerduur via aanbrenging van de parkeerschijf is echter niet wettelijk ten opzichte van de gewestelijke reglementering en de Belgische wegcode:
Volgens de ordonnantie van 22 januari 2009:
”Art.39.[1 § 2.
- De houders van een vrijgesteldenkaart bedoeld in artikel 6, alinea 1, 4° (houders van een parkeerkaart voor personen met een handicap) zijn niet onderworpen aan het verplichte gebruik van de parkeerschijf noch aan de betaling van de forfaitaire retributie, zoals bedoeld in artikel 38, behalve indien de Regering dit uitdrukkelijk uitsluit voor een welbepaalde gereglementeerde zone”.
Bovendien stelt het besluit van 27 oktober 2016 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot wijziging van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18 juli 2013 betreffende de gereglementeerde parkeerzones en de vrijstellingskaarten:
”De vrijstellingskaart voor personen met een handicap is geldig in alle deelsectoren en vaste parkeersectoren van het Gewest, binnen een rode, oranje, grijze, blauwe, groene en evenementenzone."
Dit besluit maakt dus geen melding van een beperkte parkeertijd voor dit type vrijstellingskaart.
Tot slot, stelt artikel 27.4.1 van de Wegcode het volgende:
”De beperkingen van de parkeertijd gelden niet voor de voertuigen die gebruikt worden door personen met een handicap wanneer de speciale kaart bedoeld in 27.4.3. is aangebracht op de binnenkant van de voorruit of, als er geen voorruit is, op het voorste gedeelte van het voertuig”.
De afschaffing van de beperking tot 2 uur parkeren voor houders van een Europese parkeerkaart voor personen met een handicap is noodzakelijk om het gemeentelijk parkeerreglement in overeenstemming te brengen met het gewestelijk parkeerreglement en de Belgische wegcode. Daar staat tegenover dat er strengere controlemaatregelen moeten worden genomen om misbruik van deze kaarten te beperken (zie 3.3.5.a).
Actieplan
De parkeerbeperking van 2 uur afschaffen voor de mensen met een handicapkaart.
1.3.2. P ARKEERVRAAG PER WIJK
1.3.2.a. B EHOUD VAN BETALEND PARKEREN OVER HET VOLLEDIGE GEBIED
Uit de diagnose uitgevoerd in het kader van dit GPAP en de vergelijking met het vorige GPAP blijkt enerzijds dat de congestiegraad op de wegen 's avonds tijdens de gereguleerde periode (vóór 21 uur) lager is dan tijdens de ongereguleerde periode (na 21 uur)11. Anderzijds kan op het volledige grondgebied een daling van de congestie overdag worden vastgesteld.
De omzetting in een groene zone van alle gemeentelijke wegen, die sinds 1 januari 2020 is doorgevoerd, draagt voor een groot deel bij aan deze positieve bevinding voor de inwoners. De groene zone zal daarom in de hele gemeente worden behouden Op basis van meer gedetailleerde enquêtes en veldanalyses kan het systeem opnieuw worden geëvalueerd (bijvoorbeeld in een grijze zone) of in de tijd worden uitgebreid (bijvoorbeeld in het weekend) in buurten waar de parkeerdruk nog steeds groot is, om de buurtbewoners aan te moedigen om zich daar te parkeren.
Actieplan
Behoud van betalend parkeren over het volledige gebied (groene zone) en de mogelijke evoluties op basis van evaluaties van de relevatie van de afbakening van de zones (rode, grijze, …).
11 Deze vaststelling geldt niet in de blauwe zone, waar de parkeerschijf het toelaat om zich zonder vrijstellingskaart te parkeren na 19 uur.
1.3.2.b. B EHOUD VAN DE UITBREIDING VAN DE REGLEMENTERING TOT 21 UUR
De uitbreiding van de reglementering tot 21 uur die sinds 1 februari 2017 van toepassing is, heeft gezorgd voor een afname van de parkeerdruk tussen 19 en 21 uur in het merendeel van de Schaarbeekse wijken. Zoals onderstaande kaarten aantonen, is de verzadigingsgraad tussen 5 en 7 uur, wanneer het bewonersparkeren niet-gereglementeerd is, hoger dan die tussen 19 en 21 uur wanneer het bewonersparkeren wel gereglementeerd is. Om te voorkomen dat de parkeergraad tussen 19 en 21 uur, de periode waarin een deel van de Schaarbekenaren thuiskomen en een parkeerplaats zoeken, op hetzelfde niveau zou komen dan de parkeergraad tussen 5 en 7 uur, stellen wij voor om de uitbreiding van de reglementering tot 21 uur aan te houden vermits deze de bewoners in staat stelt om gemakkelijker een parkeerplaats te vinden dan de niet-bewoners die hier 's avonds hun auto kwijt willen (en het behoud van de 24 uur/24 reglementering in specifieke zones
5u-7u
19u-21u*
Detellingenvoordeze kaart werden in 2021 uitgevoerddoorde gemeenteSchaaabeek
Figuur 19: Variatie van het bezettingspercentage op de openbare weg tussen eenweeknacht en een weekavond tussen 19 en 21 uur – Bron: tellingen 5u-7u uitgevoerd door parking.brussels in 2019 / tellingen 19u-21u uitgevoerd door Stratec en BRAT in november 2021 in opdracht van de gemeente (zie ook 1.1.3.a)
Naar het voorbeeld van de specifieke regeling in de wijk Brabant wordt in het plan aanbevolen om de ontwikkeling van de parkeervraag te blijven volgen en bestuderen, zodat de regeling zo nodig lokaal gewijzigd kan worden (bijv. aanvang van de gereguleerde periode om 6 uur 's morgens om parkeren door niet-inwoners te voorkomen).
Actieplan
- Behoud van de uitbreiding van de reglementering tot 21 uur en 24 uur/24 in specifieke zones
- De relevantie van de gereglementeerde uren blijven bestuderen en lokaal aanpassen waar nodig.
1.3.2.c.
U ITBREIDING VAN DE 7 D /7 GEREGLEMENTEERDE GROENE ZONES ROND DE HANDELSAS 'B RABANT -G ALLAIT '
Zoals eerder reeds aangetoond in deel 1.1.3.d, leiden de drukke handelsactiviteiten van de Brabantstraat op zaterdag en vooral op zondag ertoe dat de wagens die geen parking vinden in deze winkelstraat, gaan parkeren in de aangrenzende straten die in een groene zone liggen.
Om dit fenomeen, dat een negatieve impact heeft op de levenskwaliteit van de bewoners, te verminderen en tegen te gaan, zou de 7d/7 groene zone, die in een deel van de straten die aan de Brabantstraat aangrenzen reeds van toepassing is, verder kunnen worden uitgebreid.
Op onderstaande figuur zijn de straten die zouden moeten worden opgenomen in de uitgebreide 7d/7 groene zone, in het donkergroen ingekleurd.
zone 7d/7
zone 7d/7
verte 7j/j Proposition d’extension de la zone verte 7j/7
uitbreiding groene zone 7d/7
Met deze maatregel waardoor parkeren in deze zones niet langer gratis is, zou het niet-bewoners parkeren op zondag is deze straten kunnen worden beperkt. Deze maatregel is echter enkel gebaseerd op waarnemingen ter plaatse. Een diepgaande studie zou moeten toelaten om het fenomeen beter te omschrijven en de straten te bepalen die in aanmerking komen voor de uitgebreidere groene zone. Zone rouge 7j/7
Actieplan
De uitbreiding overwegen van de 7d/7 gereglementeerde groene zones rond de handelsas 'BrabantGallait'
1.3.2.d. V ERSTERKING VAN DE CONTROLES IN DE RODE ZONES EN DE LEVERINGSZONES EN OPRICHTING VAN GRIJZE ZONES ROND HANDELSKERNEN
Meerdere aandachtspunten komen voor uit de analyse van de rotatiegraden in de rode zones opgenomen in hoofdstuk 1.1.3d:
Over alle rode zones worden er nog steeds voertuigen waargenomen die langer dan 2 uur geparkeerd blijven. Dit fenomeen is bijzonder uitgesproken in de Brabant wijk. Gerichte controles op deze zones zouden moeten worden overwogen om te proberen dit fenomeen te verminderen.
Over alle leveringszones, de voertuigen waargenomen tijdens de leveringsuren leken geen levering te bezorgen. Gerichte controles op deze zones zouden moeten worden overwogen om te proberen dit fenomeen te verminderen.
Voor de Brabant wijk en in mindere mate voor de Helmet wijk, de parkeerplaatsen in groene zones worden grotendeels bezet door voertuigen van niet-bewoners. Naast de actie voorgesteld in punt 1.3.2d, zou het doorvoeren van een grijze zone in deze wijken mogen worden bestudeerd.
De grijze zone beschreven in artikel 3 van Hoofdstuk II van het besluit van 18 juli 2013 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de gereglementeerde parkeerzones en de vrijstellingskaarten
Deze zone beantwoord de noden om een transitie zone te creëren tussen de rode of oranje zones en de groene zones. De prijzen zijn daar hoger dan in groene zones, maar lager dan in rode zones. Het parkeren is daar beperkt tot 4 uur 30 De vrijstellingskaarten zijn daar geldig In geval van niet-betaling van de verschuldigde vergoeding, overschrijding van de toegelaten parkeertijd of van de betaalde parkeertijd, zal een vast bedrag moeten worden betaald zoals in de rode en groene zones.
Actieplan
De implementatie van een grijze zone ronde de rode zone Brabant overwegen, alsook rond de rode zone Helmet.
2. PARKEERKAARTEN
2.1. Stand van zaken
2.1.1.
INVENTARIS VAN DE BESCHIKBARE VRIJSTELLINGSKAARTEN
Er bestaan verschillende categorieën vrijstellingskaarten die door het gewestelijk agentschap parking.brussels worden uitgereikt:
De gemeentelijke parkeerkaarten bestemd voor de bewoners, de ondernemingen en de zelfstandigen, die enkel geldig zijn in een groene zone. Er zijn twee types:
o De bewonerskaarten, voorbehouden voor inwoners van de gemeente Schaarbeek, en beperkt tot drie kaarten per gezin;
o De kaarten voor professionelen, bestemd voor ondernemingen en natuurlijke of rechtspersonen met maatschappelijke of exploitatiezetel op het grondgebied van de gemeente, alsook de kaarten voor scholen en kinderdagverblijven.
De gewestelijke kaarten zijn geldig in het hele Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Er zijn drie types:
o De kaarten voor verleners van dringende medische zorgen, voorbehouden voor huisartsen en kinderartsen, alsook voor iedereen met een RIZIV-nummer die dringende medische zorgen moet toedienen aan personen in een medische noodsituatie.
o De kaarten voor thuiszorgverplegers, bestemd voor dierenartsen en voor medisch en paramedisch personeel dat niet-dringende zorgen aan huis verstrekt en lid zijn van een beroepsfederatie of erkend zijn door de Franse Gemeenschapscommissie, de Vlaamse Gemeenschapscommissie of de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie.
o De kaarten voor professionelen, voorbehouden voor ondernemers en zelfstandigen die in het kader van hun beroepsactiviteit professionele interventies uitvoeren in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
De Europese kaart voor personen met een handicap maakt ook deel uit van de vrijstellingskaarten. Deze wordt op nationaal niveau uitgereikt volgens een Europees model. Houders ervan mogen onbeperkt gratis parkeren in een groene zone en gedurende 2 uur in een rode zone op voorwaarde dat ze een parkeerschrijf aanbrengen achter de voorruit van hun wagen.
Bovenop de verschillende beschikbare vrijstellingskaarten, biedt de gemeente Schaarbeek haar gezinnen en professionelen ook de mogelijkheid om vrijstellingscodes voor bezoekers aan te vragen. Deze zijn wel beperkt tot 450 uur per jaar per gezin/per professional. Ze zijn verkrijgbaar in twee tariefcategorieën:
€ 2,50/code voor vier en een half uur parkeren;
€ 5/code voor een dag, geldig van 9 tot 21 uur (tussen 21 en 9 uur is parkeren gratis).
Deze codes zijn geldig in alle groene zones van de gemeente na activering per SMS.
Onderstaande tabel biedt een samenvatting van de in 2021 geldende verkrijgingsvoorwaarden, tarieven en regels.
Bewonerskaarten
Voorwaarden om deze kaart te verkrijgen
Ingeschreven zijn in het bevolkings- of wachtregister van de gemeente Schaarbeek
Beschikken over een tweede verblijfplaats in de gemeente
Kaartenvoor professionelen
Een onderneming of een natuurlijke of rechtspersonen zijn met maatschappelijke of exploitatiezetel op het grondgebied van de gemeente
Een schoolinstelling zijn of een kinderdagverblijf op het Schaarbeekse grondgebied
Werken bij een Schaarbeekse politiezone
Werken bij de Schaarbeekse gemeentediensten
Jaartarieven per kaart in 2021
1e kaart: € 28 per jaar of € 56 voor twee jaar
2e kaart: € 50 per jaar of € 100 voor twee jaar
3e kaart: € 250 per jaar of € 500 voor twee jaar
Kaart voor eigenaar van een tweede verblijfplaats: € 250 per jaar
Huisartsen en kinderartsen of personen met een RIZIV-nummer die opgeroepen worden voor een dringende medische interventie zijn
€ 200 per jaar per kaart
Dierenartsen
Thuiszorgverplegers die erkend zijn of lid zijn van een beroepsfederatie.
Kunnen aantonen dat ze in het kader van hun beroepsactiviteit professionele interventies moeten uitvoeren in het Brussels Gewest.
€ 75 per jaar per kaart
€ 90 per maand per kaart
Tabel 9 Samenvatting van de reglementering en de tarieven van de vrijstellingskaarten in 2021
Het aantal kaarten wordt per gezin beperkt tot drie kaarten, en het aantal kaarten kan nooit hoger zijn dan het aantal rijbewijzen per gezin.
De bewonerskaart geldt niet voor voertuigen van meer dan 3,5 ton.
De kaart is geldig in groene zones
De bewonerskaart geldt niet voor voertuigen van meer dan 3,5 ton.
De kaart is geldig in groene zones
De parkeerduur is beperkt tot maximum 2 uur.
De vermelding ‘interventie bezig’ en de parkeerschijf die het aankomstuur aantoont, moeten duidelijk zichtbaar achter de voorruit liggen.
De kaarten zijn geldig in alle zones van het Brussels Gewest. De kaart voor thuiszorgverleners die niet-dringende medische hulp verstrekken, zijn wel niet geldig in rode en oranje zones.
De kaart is geldig in alle grijze, groene, blauwe en evenementenzones in het Brussels Gewest.
Onderstaande tabel toont het aantal vrijstellingskaarten per wijk die momenteel zijn uitgereikt:
Noordwijk
Tabel 10: Aantal uitgereikte kaarten per wijk en per type in 2021
Er werden in Schaarbeek 34.465 vrijstellingskaarten uitgereikt. Het merendeel van deze kaarten zijn bewonerskaarten. Ze vertegenwoordigen 87% van alle uitgereikte kaarten. De kaarten voor professionelen zijn goed voor 8% van alle kaarten. Hierbij kunnen een aantal interessante vaststellingen worden gemaakt:
82% van de bewonerskaarten zijn 1e kaarten, 16% zijn 2e kaarten, en 1% zijn 3e kaarten;
Ongeveer 40% van de ondernemingen en zelfstandigen hebben vrijstellingskaarten die geldig zijn tot 21 uur;
De categorie 'overige bewonerskaarten' zijn voornamelijk de tijdelijke bewonerskaarten die bijvoorbeeld worden uitgereikt wanneer een voertuig een nieuwe nummerplaat krijgt
Onderstaande kaart biedt een samenvatting van het aantal bewoners- en ondernemingskaarten per wijk.
Totaal gemeente
Vrijstellingkaart ‘professionelen’
(Ondernemingen, zelfstandigen, onderwijsinstellingen, kinderdagverblijven en overige gemeentelijke vrijstellingen)
Vrijstellingkaart ‘bewoners’
(1e, 2e en 3e kaart, tweede verblijven, en overige)
Figuur 20: Aantal bewonerskaarten en kaarten voor professionelen per wijk (Bron: parking.brussels 2021)
2.1.2. CORRELATIE TUSSEN DE BEWONERSKAARTEN EN HET PARKEERAANBOD
In het licht van de eerder vermelde congestiepercentages, lijkt het een interessante oefening om een parallel te trekken tussen de bewonerskaarten in 2021 en het aantal beschikbare parkeerplaatsen op de openbare die in datzelfde jaar door parking.brussels werden geteld. De bewonerskaarten bieden immers een goede indicator om een raming te maken van het aantal geparkeerde wagens per straat. Met 29.827 uitgereikte bewonerskaarten in 2021 voor 31.05712 wagens die eigendom zijn van de Schaarbeekse gezinnen, hebben minstens 96% van de gezinnen een wagen met een bewonerskaart.
We gaan ervan uit dat de voertuigen, geraamd op basis van het aantal bewonerskaarten, worden geparkeerd in de nabijheid van de woning waarnaar de vrijstellingskaart verwijst.
Hieronder volgen drie kaarten:
De eerste kaart vergelijkt het aantal bewonerskaarten met het parkeeraanbod op de openbare weg, waarbij geen rekening wordt gehouden met de berijdbare inritten en de parkeerplaatsen buiten de openbare weg (dit is het minimale aanbod);
De tweede kaart maakt dezelfde vergelijking, maar houdt wel rekening met de berijdbare inritten, maar niet met de parkeerplaatsen buiten de openbare weg;
De derde en de vierde kaart voert dezelfde vergelijking uit als de twee voorgaande maar rekening houdend met het parkeren buiten de openbare wegen voor de woningen13 . Twee gevallen:
o In geval van een garage waarvoor het mogelijk is om zich te parkeren, houdt de derde kaart enkel rekening met het aantal parkeerplaatsen in de garage maar niet de parkeerplaatsen op de openbare weg, voor de garage (berijdbare inrit).
o In geval van een garage waarvoor het mogelijk is om zich te parkeren, houdt de derde kaart ook rekening met de berijdbare inrit en het aantal parkeerplaatsen in de garage (dit is het maximale aanbod).
12Stabel-gegeven uit 2019, met inbegrip van de bedrijfswagens, zie ook punt 0 13 Het aanbod aan parkeerplaatsen buiten de openbare weg toegewezen aan woningen omvat de gegevens van de inventaris van de parkings met 10 plaatsen of meer (in de categorie "residentieel"), uitgevoerd in 2021 in het kader van de studie over de parkeermogelijkheden buiten de openbare weg in Schaarbeek door BRAT voor rekening van de gemeente Schaarbeek (zie hoofdstuk 5 - Parkings buiten de openbare weg in dit verslag voor meer details). Daarnaast zijn er ook gegevens over parkeerterreinen met minder dan 10 plaatsen in de categorie "residentieel", afkomstig uit de databank die in het GPAP van 2016 werd gebruikt.
0 - 70%
70% - 85%
85% - 100% +100%
Beschouwde aanbod
Figuur 21: Verhouding tussen het aantal bewonerskaarten en het parkeeraanbod op de openbare weg in 2021 (zonder berijdbare inritten, zonder parkeerplaatsen buiten de openbare weg)
Deze kaart, die enkel rekening houdt met de parkeerplaatsen op de openbare weg, en de berijdbare inritten en de parkeerplaatsen buiten de openbare weg buiten beschouwing laat, toont aan dat in het merendeel van de wijken er meer bewonerskaarten zijn dan beschikbare parkeerplaatsen. Ervan uitgaande dat alle bewoners op hetzelfde moment hun wagen zouden parkeren op een gereglementeerde parkeerplaats op de openbare weg, dan zou de hele wijk moeten afrekenen met verzadiging en foutparkeerders.
Maar in de praktijk is het uiteraard niet zo dat alle bewoners op hetzelfde moment parkeren. Maar dit surplus van 5.300 kaarten ten opzichte van het aantal beschikbare parkeerplaatsen, toont wel aan dat het voor bewoners van bepaalde wijken, zoals Josaphat/Wijnheuvelen, het moeilijk kan zijn om een nachtelijke parkeerplek te vinden. Het is wel zo dat de berijdbare inritten en het aanbod aan parkeerplaatsen buiten
de openbare weg een aanvulling vormen op het parkeeraanbod op de openbare weg en zo de impact van dit fenomeen kunnen temperen.
0 - 70%
70% - 85%
85% - 100%
+100%
Beschouwde aanbod
Figuur 22: Verhouding tussen het aantal bewonerskaarten en het parkeeraanbod op de openbare weg in 2021 (met berijdbare inritten, zonder parkeerplaatsen buiten de openbare weg)
De tweede kaart vergelijkt het aantal bewonerskaarten met het parkeeraanbod op de openbare weg, rekening houdend met de berijdbare inritten. Die kunnen immers door de eigenaars van de garage als parkeerplaats worden gebruikt, op voorwaarde dat de nummerplaat is aangebracht op de garagepoort. Op die manier kunnen deze plaatsen een bijkomend aanbod vormen op de rest van het parkeeraanbod op de openbare weg. In vergelijking met de eerste kaart, is het verschil tussen het aantal bewonerskaarten en het aanbod langs de openbare weg minder groot. Dat neemt niet weg dat er nog steeds een groot aantal wijken is waar er meer bewonerskaarten zijn dan beschikbare parkeerplaatsen. Het merendeel van deze wijken hebben trouwens te kampen met een nachtelijk congestiepercentage van meer dan 85%.
0 - 70%
70% - 85%
85% - 100%
+100%
Beschouwdeaanbod
Figuur 23: Verhouding tussen het aantal bewonerskaarten en het parkeeraanbod op de openbare weg in 2021 (exclusief berijdbare inritten, met inbegrip van parkeerplaatsen buiten de openbare weg toegewezen aan woningen)
De derde kaart toont het aantal bewonerskaarten in verhouding tot het parkeeraanbod op straat en het aanbod buiten de openbare weg toegewezen aan woningen Deze kaart houdt geen rekening met de ruimte voor de opritten die naar deze vrije parkeerplaatsen leiden. In een dergelijke situatie zouden de meeste wijken van Schaarbeek over voldoende parkeercapaciteit beschikken in verhouding tot het aantal uitgedeelde bewonerskaarten, met uitzondering van de wijken Josaphat/Coteaux, Voltaire en Liedts, waar de vraag relatief groot zou blijven in verhouding tot het aanbod. Op deze kaart staan de buurten met een belangrijke reserve buiten de openbare weg voor de bewoners. Deze kaart is hieronder op soortgelijke wijze weergegeven, maar rekening houdend met de berijdbare inritten
Beschouwdeaanbod
0 - 70%
70% - 85%
85% - 100% +100%
Figuur 24: Verhouding tussen het aantal bewonerskaarten en het parkeeraanbod op de openbare weg in 2021 (met berijdbare inritten en parkeerplaatsen buiten de openbare weg toegewezen aan woningen)
Ten slotte toont de vierde kaart het aantal bewonersparkeerkaarten in verhouding tot het aanbod van parkeergelegenheid op de openbare weg (inclusief opritten) en buiten de openbare weg (toegewezen aanwoningen) In deze maximalistische weergave van het parkeeraanbod wordt rekening gehouden met de ruimte vóór opritten, aangezien het technisch mogelijk is om zowel on- als off-street ruimten tegelijk te gebruiken (bv. de eerste auto van het huishouden parkeren in de garage en de tweede voor de oprit). Deze kaart toontdat sommige bewoners parkeerplaatsen buiten de openbare weg gebruiken, ook al beschikken zij over een bewonerskaart.
2.2. Ontwikkelingen sinds 2016
2.2.1.
O NTWIKKELING VAN DE VRIJSTELLINGSKAARTEN
Een aantal soorten vrijstellingskaarten zijn sinds 01/02/2017 afgeschaft:
De 'tijdelijke bewonerskaarten'
De kaarten voor 'marktkramers'
De kaarten voor 'tijdelijke bouwplaatsen'
De kaarten voor voertuigen van meer dan 3,5 ton
De kaarten voor 'marktkramers' en 'tijdelijke bouwplaatsen' maken nu het voorwerp uit van specifieke gemeentelijke procedures. De kaarten voor voertuigen van meer dan 3,5 ton zijn afgeschaft. De bewonerskaarten en de kaarten voor professionelen zijn trouwens voorbehouden voor voertuigen van minder dan 3,5 ton.
Sinds 01/01/2020 werden de 'krasbiljetten' voor bezoekers vervangen door vrijstellingscodes 'bezoeker' die gezinnen en professionelen bij de gemeente kun verkrijgen aan € 2,50 voor vier en een half uur parkeren en aan € 5 voor een hele dag parkeren. Ze kunnen niet meer dan 450 uur per jaar 'kopen'. De codes worden geactiveerd via sms.
Op 01/02/2017 werd de werking van de kaart voor professionelen gewijzigd om rekening te kunnen houden met de geldigheidsduur en het geldigheidsuur.
Werking van de kaart voor prof. vóór 1 februari 2017
Geen onderscheid naar afmeting, parkeerduur, per kaart en per jaar
1 tot 5 kaarten: € 150
6 tot 20 kaarten: € 250
21 tot 30 kaarten: € 500
Bijkomende kaart: € 600
Werking van de huidige kaart voor prof.
Figuur 25: Evolutie van de werking van de kaart voor professionelen tussen 2016 en nu
2.2.2.
CORRELATIE
TUSSEN DE BEWONERSKAARTEN EN HET PARKEERAANBOD
Figuur 26 Evolutie van de verhouding tussen de bewonerskaarten en het parkeeraanbod op de openbare weg tussen 2016 en 2021 - met berijdbare inritten, zonder parkeerplaatsen buiten de openbare weg
In de vergelijking van het parkeeraanbod tussen 2015 en 2020 werden de berijdbare inritten niet meegenomen omdat hier ook geen rekening mee werd gehouden bij de opmaak van de kaarten in 2016. Om de vergelijking te vergemakkelijken, hebben we ook de kleurblokken met de verhoudingen bewonerskaarten/parkeeraanbod overgenomen uit de kaarten van 2016.
De tellingen van het aanbod werden zowel in 2015 als in 2020 door mensen op het terrein uitgevoerd. De variaties die tussen beide periodes werden vastgesteld, worden dan ook grotendeels verklaard door het feit dat andere methodes werden gebruikt met het oog op nauwkeurigere tellingen.
Voor deze berekening, maken de berijdbare inritten deel uit van het aantal parkeerplaatsen op de openbare weg. Zowel in 2016 als in 2020, komt de verhouding tussen het aantal uitgereikte bewonerskaarten en het aantal parkeerplaatsen op de openbare weg altijd uit op meer dan 100%. Dit houdt in dat er in alle gemeenten meer bewonerskaarten zijn dan beschikbare parkeerplaatsen op de openbare weg. Toch vertoont deze verhouding een dalende trend. Zo zien we:
Een lichte toename van het aantal bewonerskaarten, gaande van 29.699 kaarten in 2016 tot 29.827 kaarten in 2021, wat neerkomt op ongeveer 128 kaarten extra.
Een toename van het aantal parkeerplaatsen op de openbare weg, gaande van 27.977 plaatsen in 2016 tot 28.108 plaatsen in 2021, wat neerkomt op ongeveer 130 bijkomende plaatsen. Deze toename is te wijten aan de verschillende methodes die werden gebruikt om het aantal berijdbare inritten te tellen. Deze verandering van de methode heeft geleid tot een toename van het aantal
getelde berijdbare inritten en dus ook tot een toename van het aantal parkeerplaatsen dat voor deze berekening werd gehanteerd.
De afname van deze verhouding vertaalt zich in zekere zin ook in een daling van de parkeerdruk binnen een bepaalde wijk. Die is vooral uitgesproken in de wijken Josaphat/Wijnheuvelen waar het percentage kaarten per parkeerplaats daalt van 133% in 2016 tot 117% in 2021, alsook in de wijk Plasky/Reyers, waar dit percentage daalt van 116% in 2016 tot 111% in 2021.
2.3. Actieplan
2.3.1. VRIJSTELLINGSKAARTEN
2.3.1.a.
A FSTEMMING VAN DE TARIEVEN OP HET NIEUWE BESLUIT
Het ontwerp van besluit van de Brusselse Hoofdstedelijk Regering van 24/12/2021 voorziet wijzigingen die betrekking hebben op de prijs van de bewonerskaarten alsook op het aantal kaarten die per gezin worden uitgereikt.
Volgens het ontwerp van besluit van 24/12/2021:
Art. 11. In artikel 51 van hetzelfde besluit, vervangen door artikel 37 van de ordonnantie van 27 oktober 2016, worden de zinnen ”De gemeenteraad kan op gemotiveerde wijze beslissen om een derde vrijstellingskaart "buurtbewoner" per gezin toe te kennen, na hierover het advies te hebben ingewonnen van het Parkeeragentschap. In voorkomend geval legt de gemeenteraad, in overleg met het Parkeeragentschap, de criteria vast die de toekenning van een derde vrijstellingskaart per gezin rechtvaardigt. De gemeenteraad motiveert die beslissing bij het uitwerken van het Gemeentelijke Parkeeractieplan.” opgeheven.
Art. 12 Artikel 54 van hetzelfde besluit, vervangen door artikel 40 van het besluit van 27 oktober 2016, wordt vervangen als volgt:
”Art. 54. De prijs van de vrijstellingskaarten "buurtbewoner" is:
- minimum 15 euro per jaar voor de eerste vrijstellingskaart;
- minimum 120 euro per jaar voor de tweede vrijstellingskaart;
- minimum 500 euro per jaar voor de vrijstellingskaart "buurtbewoner" bestemd voor personen met een tweede verblijfplaats op het grondgebied van de gemeente.
De aanvrager van de vrijstellingskaart "buurtbewoner" staat in voor de eventuele kosten die zijn verbonden aan het gebruik van technologie bij de uitreiking van de vrijstellingskaart.”
Een gemeente zal dus niet langer een derde 'bewonerskaart' meer kunnen uitreiken, ook niet via beslissing van de gemeenteraad. De prijzen van de bewonerskaarten zullen in Schaarbeek als volgt moeten worden aangepast om te voldoen aan het laatste regeringsbesluit:
Tabel 11 Door te voeren tariefaanpassingen voor de 'bewonerskaarten' in Schaarbeek
1e kaart
2e kaart
3e kaart
Kaart voor eigenaar van een tweede verblijfplaats
Actieplan
Huidige jaartarieven in Schaarbeek Nieuwe jaartarieven
€ 28
minimum € 15
€ 50 minimum € 120
€ 250 Verboden
€ 250 per jaar
minimum € 500
Behoud van de huidige tarieven en toepassing van de tarieven voor de 2de vrijstellingskaart en de 2de bewonerskaart, en afschaffing van de 3de bewonerskaart per zodra deze regelgeving in werking treed op gewestelijk niveau.
2.3.1.b.
T ARIEFEVOLUTIE
De tarieven die door het besluit zijn bepaald, zijn minimumtarieven. De gemeente kan dus zelf beslissen om tarieven in te voeren die een meer ontradend effect hebben.
Onderstaande grafiek toont de maandtarieven voor bewonerskaarten die van toepassing zijn in een aantal andere grote steden. Deze grafiek is afkomstig van een benchmark die parking.brussels in 2020 heeft uitgevoerd.
Figuur 27: Tarieven om een maand lang te parkeren in een drukbevolkte residentiële wijk - Bron: Benchmark parking.brussels 2020
De door het besluit vastgestelde minimumtarieven liggen een pak lager dan de minimumtarieven die in andere Europese steden worden toegepast. Amsterdam en Parijs, twee steden die qua BBP en aantal inwoners vergelijkbaar zijn met het BHG, hanteren de volgende jaartarieven voor parkeerkaarten:
Amsterdam (vermits de prijzen variëren al naargelang de wijk, worden hier zowel de minimum- als maximumtarieven vermeld)
De duurste wijk: € 46,8/maand (dus € 561,6/jaar)
De goedkoopste wijk: € 2,5/maand (dus € 30/jaar)
Parijs (de prijzen hangen hier af van de geldigheidsduur van de aangekochte kaart, die kan worden aangeschaft voor ofwel een jaar, ofwel voor 3 jaar)
Een kaart geldig voor een jaar: € 42,75/maand (dus € 513/jaar)
Een kaart geldig voor drie jaar: € 39/maand (dus € 468/jaar)
Het is ook interessant om weten dat meerdere steden zoals Montreal, Parijs en Grenoble ook sociale tarieven hanteren om te voorkomen dat laaginkomengezinnen het slachtoffer zouden zijn van het gevoerde tariefbeleid en mobiliteit een nog grotere hap zou nemen uit hun reeds krappe budget.
Actieplan
- Meer ontradende prijzen overwegen
- Het Gewest verzoeken om een oplossing te vinden voor het parkeren van mantelzorgers
- De herinvoering van het project Visit-Pass- onderzoeken
2.3.2.
P ARKEERSECTOREN
Momenteel zijn de vrijstellingskaarten geldig op het volledige Schaarbeekse grondgebied, met als gevolg dat veel inwoners ook voor hun verplaatsingen binnen de gemeente de wagen gebruiken. Het intracommunaal verkeer maakt dan ook een vrij aanzienlijk deel uit van het transitverkeer dat in Schaarbeek werd vastgesteld. Om deze verplaatsingen te beperken, zou het gemeentelijk grondgebied kunnen worden opgesplitst in parkeersectoren.
Dit is trouwens een van de maatregelen die het GPBP voorziet. Deze indeling in sectoren wil:
De wijken met een grote parkeerdruk beschermen door de bewoners ervan te bevoordelen;
Intracommunale verplaatsingen met de wagen ontmoedigen; inwoners kunnen hiervoor het openbaar vervoer of de zachte vervoerswijzen gebruiken.
De hieronder vermelde artikels 46 en 47 van het Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de gereglementeerde parkeerzones en de vrijstellingskaarten van 18 juli 2013, bepalen het regelgevend kader voor de invoering van de indeling in sectoren.
Art. 46. Het Parkeeragentschap legt op basis van de voorstellen van de gemeenteraden en in gemeen overleg met de gemeenteraden de parkeersectoren vast voor het hele grondgebied van het Gewest, bij voorkeur op basis van de indeling in wijken en waarbij de gemeentegrenzen kunnen worden overschreden. Die parkeersectoren bakenen de wegen af waarop elke vrijstellingskaart van toepassing is. De oppervlakte van een parkeersector mag niet groter zijn dan 150 ha. De gemeenteraden kunnen aan het Parkeeragentschap aanpassingen voorstellen om de indeling in sectoren aan te passen aan de werkelijkheid op het terrein, onder voorbehoud van respect van de regels vastgelegd in het huidige besluit. Het Parkeeragentschap waakt erover dat de parkeersectoren van aangrenzende gemeenten een logische samenhang hebben en dat het geheel op gewestelijk niveau evenwicht vertoont. Het Parkeeragentschap ontwikkelt een geïnformatiseerd systeem om de indeling te systematiseren en te harmoniseren.
Art. 47. Een gedeeltelijke herziening van de indeling heeft minstens iedere twee jaar plaats, ten einde rekening te kunnen houden met de praktijkervaring en om eventuele evoluties van plaatselijke parkeersituaties op te vangen. Deze herziening kan aangevraagd worden door een gemeenteraad, een wijkcomité, een plaatselijke vereniging of een particulier, op voorwaarde dat hij het belang van zijn actie kan aantonen en hij een aanvraag indient die verenigbaar is met de oorspronkelijke sectorale opsplitsing en met de geografische geldigheidsprincipes van de vrijstellingskaarten. De nieuwe indeling gaat in op 1 september van een even jaartal.
Deze indeling in parkeersectoren werd reeds ingevoerd in de gemeenten Anderlecht, Elsene, Ganshoren en Jette die respectievelijk 8, 3, 9 en 12 sectoren tellen. In deze gemeenten zijn de vrijstellingskaarten geldig in de sector waar de houder van de kaart woont, en soms ook in een of meerdere wijken die grenzen aan zijn sector.
Het voorstel dat in het kader van dit GPAP voor de gemeente Schaarbeek wordt gedaan, legt het principe van de indeling in sectoren uit aan de hand van een concreet voorstel dat nog verder moet worden uitgewerkt
Het grondgebied van de gemeente Schaarbeek zou in de volgende 7 parkeersectoren kunnen worden opgesplitst:
WestSchaarbeek
Wijnheuvelen
Weldoeners
Figuur 28: Voorstel van indeling in parkeersectoren voor de gemeente Schaarbeek
De indeling in sectoren zou de geldigheid van de bewonerskaarten en de kaarten voor professionelen beperken tot de wijk waar de houder van de bewonerskaart woont of de onderneming gevestigd is. De verschillende sectoren worden gekenmerkt door een heterogene samenstelling van de bevolking en een heterogeen aantal parkeerplaatsen op de openbare weg. Om in iedere sector te zorgen voor een evenredige toegang tot de parkeerplaatsen, stellen wij voor dat de bewoners en de ondernemingen uit een bepaalde sector ook mogen parkeren in bepaalde aangrenzende straten. Hoe hoger het congestiepercentage in een sector, hoe meer parkeerplaatsen op de openbare weg er moeten worden voorzien in een aangrenzende sector. Ook parkeersegmenten zoals de Lambermontlaan, de Voltairelaan of de Deschanellaan werden aan bepaalde sectoren toegevoegd met de bedoeling om iedere inwoner de mogelijkheid te geven om een parkeerplek te vinden waar zijn vrijstellingskaart geldig is.
Actieplan
De afbakening van de sectoren op het grondgebied overwegen. Tijdens dit mandaat zal er echter geen beslissing nog uitvoering zijn rond de indeling in parkeersectoren.
Riga
Bloemen
ZuidSchaarbeek
Pogge
Onderstaande kaarten geven het voorstel voor indeling in parkeersectoren weer. De zwarte stippellijnen vertegenwoordigen de zone waar de houders van de kaart wonen; de kleurblokken vertegenwoordigen de zone waarin de vrijstellingskaart geldig is.
Figuur 29: Voorstel van indeling in parkeersectoren voor de sector 'West-Schaarbeek'
30: Voorstel van indeling in parkeersectoren voor de sector 'Wijnheuvelen'
Figuur 31: Voorstel van indeling in parkeersectoren voor de sector 'Pogge'
Figuur
Figuur 32: Voorstel van indeling in parkeersectoren voor de sector 'Riga'
Figuur 33: Voorstel van indeling in parkeersectoren voor de sector 'Bloemen'
34: Voorstel van indeling in parkeersectoren voor de sector 'Weldoeners'
35: Voorstel van indeling in parkeersectoren voor de sector 'Zuid-Schaarbeek'
Figuur
Figuur
2.3.3.
INVOERING
VAN QUOTA/MORATORIUM OP DE VERKOOP VAN PARKEERKAARTEN
2.3.3.a. W ETGEVEND KADER
De invoering van quota of van een moratorium voor de vrijstellingskaarten maakt deel uit van het meerderheidsakkoord. Het huidige GPBP voorziet het geval waarin een gemeente quota zou willen instellen voor de verkoop van bewonerskaarten, zoals bepaald in onderstaande artikels 52 en 53 van het Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18 juli
Volgens het Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de gereglementeerde parkeerzones en de vrijstellingskaarten van 18 juli 2013
Art. 52. De gemeenteraden kunnen, op eensluidend advies van de Gewestregering, en na het advies van het Parkeeragentschap te hebben ingewonnen, het totale aantal vrijstellingskaarten « buurtbewoner » die geldig zijn in een parkeersector beperken tot het aantal bestaande parkeerplaatsen in die sector of tot een lager aantal.
Voor de aangrenzende sectoren die grenzen aan een andere gemeente en de parkeersectoren die zich op het grondgebied van verschillende gemeenten bevinden, is deze beperking slechts van toepassing indien de desbetreffende gemeenten hierover een akkoord bereiken.
Het dispositief dat wordt beschreven in de eerste lid kan ook worden toegepast op een geheel van parkeersectoren van een gemeente of van meerdere aangrenzende gemeenten die onderling een akkoord bereiken. In een groep van parkeersectoren blijft de geldigheid van een vrijstellingskaart ”buurtbewoner” beperkt tot een maximum van 150 ha.
Art. 53. Indien de gemeenteraden quota instellen voor de vrijstellingskaarten ”buurtbewoner”, in overeenstemming met het systeem zoals beschreven in artikel 52, zal de afgeleverde vrijstellingskaart slechts één jaar geldig zijn.
Bovendien zullen de vrijstellingskaarten moeten worden uitgereikt in overeenstemming met de volgende prioriteiten, in afnemende volgorde:
1. De eerste vrijstellingskaart ”buurtbewoner” van het gezin;
2. De voertuigen die voldoen aan de criteria die zijn vastgesteld door het
Parkeeragentschap;
3. De vrijstellingskaart ”tijdelijke buurtbewoner”;
4. De tweede vrijstellingskaart ”buurtbewoner” van het gezin;
5. De eventuele derde vrijstellingskaarten ”buurtbewoner”
Artikel 52 maakt het zo mogelijk om het aantal uitgereikte bewonerskaarten te beperken tot het aantal bestaande parkeerplaatsen in die sector of tot een lager aantal.
2.3.3.b.
P UNTEN TER OVERWEGING EN AANDACHTSPUNTEN
In de avonduren kent de gemeente Schaarbeek een sterke parkeervraag die vooral uitgaat van de bewoners, zoals reeds aangetoond in punt 1.1.3.a. In heel wat wijken van de gemeente zijn er in 2021 meer bewonerskaarten uitgereikt dan dat er beschikbare parkeerplaatsen op de openbare weg zijn. Om de druk op de parkeerplaatsen op de openbare weg te verminderen, zijn er meerder oplossingen voorhanden:
Het parkeeraanbod op de openbare weg verhogen, wat echter moeilijk denkbaar lijkt gezien de huidige ruimtelijke beperkingen;
Het gebruik van het parkeeraanbod buiten de openbare weg meer in de kijker zetten zoals deels aangegeven in punt 5.3;
De parkeervraag verminderen.
Een van de manieren om de parkeervraag op korte termijn te verminderen, zou erin bestaan om quota op te leggen voor het aantal bewonerskaarten die jaarlijks worden uitgereikt. Deze maatregel zou de volgende directe effecten vertonen:
Enerzijds, minder geparkeerde wagens voor 21 uur 's avonds, en dus meer kans voor de bewoners om gemakkelijk een parkeerplaats te vinden;
Anderzijds, inwoners die weinig gebruikmaken van hun auto ertoe aanzetten om hun wagen aan de kant te laten en te opteren voor de actieve vervoerswijzen of carsharing.
Maar deze maatregel houdt ook risico's in.
Schaarbekenaars die niet zonder hun wagen kunnen, zouden in de moeilijkheden kunnen worden gebracht als ze geen vrijstellingskaart meer kunnen krijgen;
Ze zou ook kunnen leiden tot een onnodige beperking van de toegang tot parkeerplaatsen voor inwoners die wonen in wijken waar de parkeerdruk in de avonduren over het algemeen laag is, zoals in de wijk 'Bloemen'.
Het effect van het eerste risico hangt af van de manier waarop de quota op de verkoop van bewonerskaarten zal worden ingesteld. Verkoop op basis van het principe 'first come, first served' of via loting lijkt het meest rechtvaardig, maar zou een groot deel van de Schaarbeekse bevolking in de moeilijkheden kunnen brengen. Daarom bepaalt artikel 53 van het GPBP een reeks prioriteiten die moeten worden gevolgd bij de instelling van quota voor de uitreiking van bewonerskaarten.
Het effect van de tweede maatregel dat zou kunnen leiden dat een onnodige beperking van het aantal vrijstellingskaarten in bepaalde wijken, zou kunnen worden verminderd door voor iedere wijk apart quota te bepalen voor het aantal uitgereikte kaarten.
Dergelijke quota zouden kunnen worden vastgesteld a minima aan het aantal getelde parkeerplaatsen op de openbare weg, waaraan het aantal beschikbare plaatsen op de berijdbare inritten wordt toegevoegd. Om rekening te houden met het feit dat niet alle wagens op hetzelfde moment geparkeerd zijn op de openbare weg, zou een tolerantie van 5 tot 25% extra uitgereikte kaarten kunnen worden toegepast.
2.3.3.c. H AALBAARHEID
Puur cijfermatig, uitgaande van bovenstaande figuren (punt 2.1.2, figuren 19, 20 en 21), bedraagt het verschil tussen het aantal uitgereikte bewonerskaarten en het aantal parkeerplaatsen:
+ 4.313 kaarten, indien men enkel rekening houdt met het gereglementeerde aanbod;
+ 766 kaarten, indien men rekening houdt met het volledige aanbod op de openbare weg;
- 13.694 kaarten, indien men rekening houdt met het volledige aanbod op de openbare weg en het aanbod buiten de openbare weg verbonden aan woningen.
Daarnaast telt de gemeente Schaarbeek:
422 'derde' bewonerskaarten;
4.629 'tweede' bewonerskaarten;
246 kaarten 'tijdelijke bewoner'
Volgens de prioriteitsvolgorde bepaald door het GPBP, komt dit neer op totaal 5.297 'niet-prioritaire' kaarten
Het GPBP plakt geen exact cijfer op het 'aantal bestaande parkeerplaatsen' waarmee de quota kunnen worden bepaald. Maar ervan uitgaande dat het aantal 'eerste' bewonerskaarten niet fel gaat stijgen, wat een tendens lijkt gezien er tussen 2016 en 2020 maar 128 kaarten zijn bijgekomen (zie 2.2.2), zou het niet langer uitreiken of het volledig afschaffen van de tweede of derde (niet-prioritaire) bewonerskaarten het theoretisch mogelijk moeten maken om na een jaar binnen de quota te vallen, welk getal er ook wordt geplakt op het aantal bestaande parkeerplaatsen waarmee rekening wordt gehouden.
Actieplan
Dit voorstel is niet weerhouden
3. GERESERVEERDE PARKEERPLAATSEN
3.1. Stand van zaken
3.1.1. FIETSPARKEERPLAATSEN
3.1.1.a. A NALYSE VAN HET PARKEERAANBOD
3.1.1.a.1. Kort- en middellang parkeren
Figuur 36: Fietsparkeervoorzieningen voor kortparkeren (Bron: parking.brussels)
De fietsparkeerplaatsen moet los worden beschouwd van de gereserveerde parkeerplaatsen omdat ze niet altijd een deel van de openbare weg innemen en dus ook geen 'potentiële parkeerplaats' voor bewoners/autobestuurders bezetten. Er zijn dan ook in heel het Brussels Hoofdstedelijk Gewest inspanningen gedaan om fietsparkeervoorzieningen prioritair in te richten op niet-toegankelijke zones (bijvoorbeeld: voetpadoren) of in zones waar een parkeerverbod geldt voor auto's (bijvoorbeeld: 5 meter aan weerszijden van een oversteekplaatsen voor voetgangers).
Fietsaanleunbeugels die in 2016 werden beschouwd als geschikte voorzieningen voor kortparkeren, maken het grootste deel uit van het parkeeraanbod op de openbare weg. Ze bestaan in twee soorten:
De individueel opgesteld fietsaanleunbeugels: 63 fietsaanleunbeugels vertegenwoordigen een aanbod van 126 parkeerplaatsen
De gegroepeerd opgestelde fietsaanleunbeugels: 663 fietsaanleunbeugels vertegenwoordigen een aanbod van 3.898 parkeerplaatsen. Wanneer de gegroepeerde fietsaanleunbeugels beschut zijn tegen slechte weersomstandigheden, stelde het GPAP voor om deze onder te brengen in de voorzieningen voor 'middellang parkeren'. In totaal zijn drie van deze 663 voorzieningen overdekt. Deze bieden in totaal 44 parkeerplaatsen.
3.1.1.a.2. Langparkeren
37: Fietsparkeervoorzieningen voor langparkeren - fietsboxen (Bron: parking.brussels)
Figuur
Het aanbod voor langparkeren bestaat uit fietsboxen waar abonnementhouders hun fietsen veilig en beschut tegen slecht weer kunnen parkeren. De gemeente telt 129 fietsboxen met ieder 5 plaatsen, goed dus voor 645 parkeerplaatsen
3.1.1.a.3. Deelfietsen
Schaarbeek telt ook 37 Villo!-stations, goed voor een totaalaanbod van 920 deelfietsen. Deze stations zijn ingeplant op delen van de openbare ruimte zoals voldoende brede voetpaden, parkeerplaatsen of sommige delen van de openbare weg. Deze inplantingen stemmen overeen met de doelstellingen van het 'Good Move'-plan (punt 2.6 van het Mobility Vision), opgenomen in het GPBP, die betrekking hebben op de ontwikkeling van het delen van openbare ruimten binnen het kader van multimodaal gebruik en multimodale wegenspecialisatie.
Figuur 38: Locatie van de Villo!-stations (Bron: Mobigis)
Er zijn in Schaarbeek nog andere deelfietsoplossingen voorhanden:
Billy Bike en Jump bieden via een specifieke app elektrische fietsen aan in 'free floating'. De fietsen moeten dus niet in een specifiek station worden opgepikt of achtergelaten.
Blue Bike, een verhuursysteem voor fietsen dat werd opgezet in de Belgische spoorwegstations, heeft een locatie in het Noordstation. Pendelaars kunnen na hun treinrit een Blue Bike huren om al fietsend de laatste kilometers te overbruggen tot hun eindbestemming. Op het einde van dag, brengen ze de fiets terug naar de plek waar die werd ontleend.
Schaarbeek biedt in totaal 892 fietsparkeervoorzieningen, Villo!-stations inbegrepen, wat neerkomt op 5.589 parkeerplaatsen
3.1.1.b. A NALYSE VAN DE PARKEERVRAAG
3.1.1.b.1. Parkeervraag met betrekking tot het aanbod de openbare weg
Om een raming te kunnen maken van de vraag naar fietsparkeerplaatsen uitgaande van de bewoners, heeft het BRAT-Stratec-team in opdracht van parking.brussels in 2020 tellingen uitgevoerd met betrekking tot de nachtelijke vraag hiernaar zowel op als buiten de fietsvoorzieningen die binnen de openbare ruimte voorzien zijn. Deze tellingen hebben de volgende resultaten opgeleverd:
Op de 3.709 voorziene 14 parkeerplaatsen (zonder de 920 Villo!-parkeerplaatsen en de 645 parkeerplaatsen in de fietsboxen), waren 1.370 fietsen gestald, wat neerkomt op een algemeen bezettingspercentage van 37%.
Daarnaast waren er ook 470 fietsen, waaronder 12 bakfietsen, die geparkeerd stonden in de openbare ruimte, en dus niet op een fietsparkeervoorziening.
14 De cijfers die we hier hebben gehanteerd, zijn die van het aanbod en de vraag van september en oktober 2020. Aan de hand hiervan verkrijgen we de reële bezettingsgraad ten opzichte van het aanbod dat toen tijdens de tellingen beschikbaar was. Indien we de cijfers van het huidige aanbod zouden hebben gebruikt, dan zouden we resultaten hebben verkregen waarin de bezettingspercentages zouden zijn 'ondergeraamd'. Het aanbod is dan ook flink toegenomen sinds 2020.
Figuur 39 Fietsparkeervraag met betrekking tot het aanbod de openbare weg (Bron: parking.brussels)
De parkeersectoren Liedts, Voltaire, Elisabeth, Vergote en het zuidelijk deel van de sector Vaderland/Dailly zijn de zones waar we de meeste fietsen hebben geteld die buiten de voorzieningen waren geparkeerd, en waar de bezettingspercentages het hoogst waren.
3.1.1.b.2. Vraag naar langparkeren (fietsboxen, bakfietsen)
In 2021 heeft parking.brussels voor het volledige gemeentelijke grondgebied meer dan 1.300 actieve aanvragen voor een plaats in een fietsbox ontvangen. Dat is twee keer meer dan het huidige beschikbare aanbod van 645 plaatsen. Vijftig aanvragen waren trouwens voor bakfietsen. Tijdens de tellingen van de nachtelijke parkeervraag uitgevoerd in 2020, bleken 22 bakfietsen geparkeerd in de openbare ruimte, waarvan 12 buiten de klassieke fietsparkeervoorzieningen.
40: Locatie van de bestaande fietsboxen en actieve aanvragen voor fietsboxen per huizenblok (Bron: parking.brussels)
Figuur
Figuur 41 Plaatsen waar de bakfietsen in 2020 in de openbare ruimte waren geparkeerd en actieve aanvragen voor parkeerplaatsen voor bakfietsen per huizenblok (Bron: parking.brussels)
3.1.2.
P ARKEERPLAATSEN VOOR GEMOTORISEERDE TWEEWIELERS
3.1.2.a. A NALYSE VAN HET PARKEERAANBOD
Figuur 42: Parkeeraanbod gereserveerd voor gemotoriseerde tweewielers (Bron: parking.brussels)
Volgens de wet mag een motorfiets op het voetpad of een verhoogde berm worden geparkeerd op voorwaarde dat hij de andere weggebruikers niet hindert of in gevaar brengt. Toch biedt de gemeente 14 parkeerruimtes op de openbare weg die gereserveerd zijn motorfietsen. Deze zijn voornamelijk terug te vinden in het noordelijk deel van de gemeente.
3.1.2.b. A NALYSE VAN DE PARKEERVRAAG
Figuur 43: Parkeervraag van gemotoriseerde tweewielers (Bron: parking.brussels)
Om de parkeervraag van de bewoners te kunnen ramen, werden bij de metingen van de parkeervraag in 2020 ook het aantal gemotoriseerde tweewielers geteld (met uitzondering van de twee gemotoriseerde tweewielers in free floating) die tijdens de nachtperiode waren geparkeerd in de openbare ruimte, zowel op als buiten de parkeervoorzieningen.
Er waren 187 gemotoriseerde tweewielers geparkeerd op 151 fietsparkeervoorzieningen verspreid over de gemeente.
Daarnaast telden we ook 453 gemotoriseerde tweewielers die geparkeerd waren buiten deze voorzieningen, en die vastgemaakt waren aan elementen van het stadsmeubilair. Dit type parkeervoorziening is overal in de gemeente aanwezig, en dan vooral in de sectoren Liedts, Voltaire, Elisabeth en Wijnheuvelen.
3.1.3. L ANGE EN ZWARE VOERTUIGEN IN DE AVONDPERIODE
3.1.3.a. A NALYSE VAN HET PARKEERAANBOD
Figuur 44: Parkeeraanbod gereserveerd voor voertuigen van > 3,5 ton (Bron: parking.brussels)
Het Schaarbeekse grondgebied telt het equivalent van 55 PAE die gereserveerd zijn voor het parkeren van voertuigen van meer dan 3,5 ton. Deze parkeerplaatsen zijn opgesplitst in 3 categorieën:
De parkeerplaatsen gereserveerd voor vrachtwagens : 2 parkeerzones voor 32 PAE
De parkeerplaatsen gereserveerd voor bussen: 4 parkeerzones voor 15 PAE
De parkeerplaatsen in een ”autocarzone” (betalende, gereserveerde parkeerplaatsen waarvoor verschillende formules gelden): 1 parkeerzone voor 8 PAE (zone gereserveerd om passagiers te laten in- en uitstappen)
3.1.3.b.
A NALYSE VAN DE PARKEERVRAAG
3.1.3.b.1. Zware voertuigen (> 3,5 ton)
Bij de metingen van 2021, werden in heel de gemeente op een doordeweekse dinsdagavond in totaal 29 geparkeerde vrachtwagens en 6 geparkeerde autocars geteld; op een zaterdagse weekendavond waren dat 34 vrachtwagens en 12 autocars. Het merendeel van die voertuigen stond geparkeerd in de hiertoe
voorziene zones (33% van de vrachtwagens stond opgesteld in de hiervoor gereserveerde parkeerplaatsen en 66% van de bussen/autocars in de zones voor bussen/autocars). Hier en daar stonden voertuigen geparkeerd buiten de voor hen bestemde zones, maar dit kwam niet systematisch voor. Voor een aantal vrachtwagens had dit te maken met de werken die tijdens de tellingen aan de gang waren in de sectoren Voltaire, Wijnheuvelen en Elisabeth.
DINSDAG 18u21u
ZATERDAG 18u21u
Figuur 45: Parkeervraag zware voertuigen (>3,5 ton) 's avonds (Bron: Metingen op het terrein 2021)
3.1.3.b.2. Lange voertuigen (> 4,9 meter)
DINSDAG 18u21u
Bedrijfsvoertuigen met een hoogte van 2 tot 3 meter en langer dan 4,9 meter
ZATERDAG 18u21u
DINSDAG 18u21u
Middelgrote bedrijfsvoertuigen hoger dan 3 meter en langer dan 4,9 meter
ZATERDAG 18u21u
Figuur 46: Parkeervraag lange voertuigen (>4,9 meter) naargelang de hoogte tijdens de avondperiode (Bron: Metingen 2021)
De metingen op het terrein hebben ons in staat gesteld om de parkeeraanvraag te meten van lange voertuigen (bestelwagens, bedrijfsvoertuigen van verschillende grootte), waarbij onderscheid werd gemaakt op basis van de hoogte (lager of hoger dan 3 meter). De lange voertuigen met een hoogte van minder dan 3 meter blijken het meest voor te komen. Op dinsdag- en zaterdagavond hebben we er respectievelijk 883 en 822 geteld. Deze voertuigen nemen respectievelijk 3,6% en 3,3% in van het totale parkeeraanbod in de gemeente. De lange voertuigen met een hoogte van meer dan 3 meter, waarvan we er op dinsdag- en zaterdagavond respectievelijk 508 en 610 hebben geteld, nemen respectievelijk 759 en 930 klassieke parkeerplaatsen in (1 parkeerplaats PAE = 5 meter, volgens methode toegepast in 2016, waarbij een voertuig van dit type 1,5 parkeerplaatsen inneemt). Ze nemen dus 3,1% en 3,8% in van het totale aanbod in de gemeente.
Tabel 12 Verdeling van de parkeervraag van lange voertuigen in PAE in de verschillende wijken op een dinsdag- en zaterdagavond (Bron: tellingen op het terrein 2021)
Wijk
Noordstation 744 30 21
TOTAAL in PAE Gemeente 24.561 883 822 759 930
De tellingen tonen aan dat de situatie op dinsdag- en zaterdagavond vrij gelijklopend is, met iets meer (+0,7%) middelgrote bedrijfsvoertuigen (type B) op zaterdag dan op dinsdag, en omgekeerd, iets minder (0,3%) voertuigen van type A op dinsdag dan op zaterdag.
De totale parkeervraag voor lange en zware voertuigen, alle types samengenomen, vertegenwoordigt op dinsdagavond 6,8% en op zaterdagavond 7,3% van het totale gemeentelijke aanbod.
In de omgeving van het Noordstation blijkt de vraag het hoogst. Hier kan de vraag tot 14% van het aanbod uitmaken.
3.1.4.
BEHEER VAN DE LEVERINGEN
Figuur 47: Parkeeraanbod gereserveerd voor leveringen (Bron: parking.brussels 2020)
De gemeente telt 104 parkeerzones die bestemd zijn voor leveringen. Deze zones bieden 315 plaatsen, wat neerkomt op 29% van de gereserveerde PAE op het Schaarbeekse grondgebied.
Deze parkeerzones bevinden zich bij voorkeur in de winkelstraten, zoals de Brabantstraat en de Helmetsesteenweg, maar worden ook ingericht in de onmiddellijke nabijheid van bepaalde handelszaken of ondernemingen die in het residentieel weefsel zijn geïntegreerd.
Van deze 315 parkeerplaatsen op het Schaarbeekse grondgebied, zijn er 143 (verspreid over 47 parkeerzones) die deel uitmaken van een 'gedepenaliseerde leveringszone' waar alle gebruikers tijdens bepaalde uren van de dag hun wagen mogen parkeren mits betaling van een retributie van € 100. Dit type leveringszones vinden we vooral terug in de Brabantstraat, de Helmetsesteenweg en in de buurt van de Gaillaitstraat, de Van Ooststraat en de François-Joseph Navezstraat.
De overige 172 parkeerplaatsen zijn ingericht als zones 'gereserveerd voor leveringen' en worden aangeduid met een verkeersbord E1 'verboden parkeren' en een pictogram die duidelijk maakt dat hier enkel mag worden geladen en gelost.
De leveringszones zijn tijdens welbepaalde uren van de dag gereserveerd voor laden en lossen. Op heel het Schaarbeekse grondgebied worden 27 verschillende tijdvakken gehanteerd, maar de meest voorkomende zijn 8u-12u en 8u-18u. Ze maken ieder 20% uit alle leveringszones in de gemeente. De zones waarin de ochtenduren zijn gereserveerd voor de laad- en losactiviteiten, maken 26% uit van alle leveringszones op het Schaarbeekse grondgebied. Er zijn geen zones gereserveerd voor laden en lossen na 20 uur. Buiten die specifieke uren, kunnen ook bewoners hun wagen hier kwijt.
3.1.5. OVERIGE GERESERVEERDE PARKEERPLAATSEN
3.1.5.a.
PBM
PBM (452 gereserveerde parkeerplaatsen)
Figuur 48: Locatie van de parkeerplaatsen gereserveerd voor PBM (Bron: parking.brussels 2020) 15 Schaarbeek telt ongeveer 452 PBM-plaatsen (uitgedrukt in PAE). Hiermee is dit type parkeerplaats een van de meest voorkomende gereserveerde parkeerplaatsen in de gemeente.
Er zijn twee soorten PBM-plaatsen:
Enerzijds, plaatsen die er gekomen zijn op vraag van inwoners met een handicap. In dat geval gaat de politie na of er inderdaad behoefte is aan een nieuwe PBMparkeerplaats.
Anderzijds, PBM-parkeerplaatsen die worden ingericht aan collectieve voorzieningen, in de buurt van de ingangen die toegankelijk zijn voor PBM (voorbeeld: Gemeentehuis). De gemeentediensten plaatsen een verkeersbord en brengen specifieke blauwe markeringen aan op het wegdek met het PBM-logo in het parkeervak.
15 Ieder punt op de kaart vertegenwoordigt de locatie van een gerserveerde parkeerzone die meerdere parkeerplaatsen kan bieden.
3.1.5.b. C ARSHARING
(30 stations)
Figuur 49 Locatie van de parkeerplaatsen gereserveerd voor autodelen/carsharing (Bron: Onderzoek op het terrein 2020, bijgewerkt met de cijfers 2022 van Cambio)
Het carsharingbedrijf met de meeste stations in Schaarbeek is 'Cambio' dat hier 30 stations heeft, die samen goed zijn voor 100 parkeerplaatsen (uitgedrukt in PAE). Naast Cambio zijn er nog andere carsharing diensten waarmee buren een auto kunnen delen en die geen vaste, specifieke parkeerplaats vereisen zoals Poppy, CarAmigo, Cozywheels of Getaround.
Figuur 50: Voorbeeld van een parkeerplaats gereserveerd voor autodelen in Schaarbeek
Figuur 51: Locatie van 'Schoolomgevingszones' (Bron: Onderzoek op het terrein 2020, bijgewerkt met de cijfers 2022 aangeleverd door de gemeente)
In de onmiddellijke omgeving van sommige scholen en kinderdagverblijven werden 'Schoolomgevingszones' aangelegd die ouders en schoolbussen de mogelijkheid bieden om de kinderen 's ochtends af te zetten en 's avonds op te pikken. Iedereen die hier parkeert tijdens de uren aangegeven op het verkeersbord, riskeert een retributie te moeten betalen van € 100. In 2021, telde de gemeente Schaarbeek 29 Schoolomgevingszones, goed voor 95 parkeerplaatsen (uitgedrukt in PAE).
Deze zones stemmen overeen met 'Kiss & Ride'parkeerplaatsen die ondertussen grotendeels zijn 'gedepenaliseerd' en vervangen door 'Schoolomgevingszones', met uitzondering van een zone in de Godefroid Guffensstraat.
Figuur 52: Voorbeeld van een parkeerplaats in een Schoolomgevingszone
3.1.5.d. T AXI ' S
Taxi's (15 stations)
Figuur 53: Locatie van de parkeerplaatsen gereserveerd voor taxi's (Bron: Onderzoek op het terrein 2020, bijgewerkt met de cijfers 2022 aangeleverd door de gemeente)
De belangrijkste aantrekkingspolen van de gemeente (handelswijken, kantoren, diensten) hebben allemaal een taxistation dat constant worden bediend. De gemeente telt momenteel 15 taxistations, wat overeenstemt met 32 gereserveerde parkeerplaatsen (uitgedrukt in PAE).
De parkeerplaatsen van de taxistations op het Collignonplein, de Rodenbachlaan en het Verboeckhovenplein worden tussen 18 en 9 uur trouwens gedeeld met de bewoners.
Figuur 54: Voorbeeld van een parkeerplaats gereserveerd voor taxi's in Schaarbeek
3.1.5.e.
C ORPS DIPLOMATIQUE
Corps diplomatique (7 gereserveerde pl.)
Figuur 55: Locatie van de parkeerplaatsen gereserveerd voor de CD-voertuigen (Bron: Onderzoek op het terrein 2020, bijgewerkt met de cijfers 2022 aangeleverd door de gemeente)
De ambassades aan de Wahislaan, de Lambermontlaan, de Eugène Plaskysquare en de Roodebeeklaan hebben een aantal parkeerplaatsen die gereserveerd zijn voor de voertuigen van het corps diplomatique. In totaal gaat het hier om 7 plaatsen, uitgedrukt in PAE.
Figuur 56: Voorbeeld van parkeerplaatsen gereserveerd voor CD-voertuigen
3.1.5.f.
P OLITIE
Politie (4 gereserveerde pl.)
Figuur 57: Locatie van de parkeerplaatsen gereserveerd voor politievoertuigen (Bron: Onderzoek : Onderzoek op het terrein 2020, bijgewerkt met de cijfers 2022 aangeleverd door de gemeente)
De twee politiecommissariaten die in Schaarbeek zijn gevestigd, beschikken beide over gereserveerde parkeerplaatsen voor het gebouw. Ook de politieantenne 'Koban Brabant' heeft een gereserveerde parkeerplaats, waarmee het totaalaantal gereserveerde parkeerplaatsen voor politievoertuigen gelijk is aan 11 plaatsen, uitgedrukt in PAE.
3.1.5.g. L AADPALEN
Bestaande laadpalen (35 pl.)
Laadpalen waarvan de installatie door het schepencollege werd goedgekeurd maar die nog niet zijn geplaatst (16 pl.)
Figuur 58: Locatie van de laadpalen voor elektrische voertuigen (Bron: Mobigis, bijgewerkt met de cijfers 2022 aangeleverd door de gemeente)
De laadpalen op het Schaarbeekse grondgebied zijn allemaal vrij beschikbaar. Momenteel telt de gemeente 35 laadpalen, die door TotalEnergies worden uitgebaat, en overeenstemmen met 70 parkeerplaatsen, uitgedrukt in PAE. Bovendien heeft het schepencollege de installatie van 16 bijkomende laadpalen goedgekeurd, wat neerkomt op 32 extra parkeerplaatsen, uitgedrukt in PAE.
Elektrische voertuigen mogen hier parkeren tijdens de laadbeurt. Deze plaatsen zijn de klok rond en alle dagen van de week gereglementeerd. Er bestaan geen vrijstellingskaarten voor en de niet-naleving van de zone leidt tot het betalen van een retributie van € 50 per parkeerperiode.
3.2. Evolutie sinds 2016
3.2.1. FIETSPARKEERPLAATSEN
Algemeen reglementair kader van het GPBP:
Besluit houdende het reglementaire luik van het GPBP
Art. 19. Tijdens hun eerste gemeentelijk parkeeractieplan, voorzien de gemeenteraden in bijkomende inrichtingen op de openbare weg (…) zodat bij het verstrijken van dit eerste plan aan de volgende minimumvereisten voldaan is :
- minstens 2 fietsparkeerplaatsen per 20 autoparkeerplaatsen
- maximaal 150 m voetpad zonder fietsboog of een evenwaardige inrichting in een doorlopende stedelijke zone.
De gemeenteraden voorzien eveneens in kortparkeren nabij verplaatsingsgeneratoren die worden aanzien als bestemmingsplaatsen.
Art. 21. De gemeenteraden voorzien op de openbare weg afgesloten, overdekte en beveiligde parkeerinrichtingen (…) toegankelijk via een abonnement (…)naast een verkeersweg die toegankelijk is voor fietsen.
Reglementair kader van de Gemeentelijke Stedenbouwkundige Verordening:
GSV - Artikel 13 – Lokaal voor tweewielers en kinderwagens
§1. Indien de wijziging van het aantal woningen in een bestaand gebouw leidt tot de creatie van een gebouw met drie of meer woningen, wordt er een lokaal ingericht voor het stallen van nietgemotoriseerde tweewielers en kinderwagens.
Dit lokaal voldoet aan de volgende voorwaarden:
1) het staat ter beschikking van alle bewoners van het gebouw;
2) het heeft afmetingen die verenigbaar zijn met de voorziene functie, rekening houdend met het aantal woningen, met minstens één stelplaats per woning;
3) het is gemakkelijk bereikbaar vanaf de openbare weg en de woningen;
§2. De gebouwen waarin de ruimtelijke indeling het niet mogelijk maakt een dergelijk lokaal te creëren, zijn hiervan vrijgesteld op voorwaarde dat de gemeenschappelijke ruimtes groot genoeg zijn om deze functie te vervullen, terwijl de woningen en de gemeenschappelijke ruimtes vlot toegankelijk blijven.
In 2016, vermeldde de diagnose van het GPAP de volgende aantallen:
699 fietsaanleunbeugels, verdeeld over 253 voorzieningen, goed voor 1.398 fietsparkeerplaatsen.
1 groep fietsaanleunbeugels onder een dakluifel, wat neerkomt op 12 parkeerplaatsen.
17 individuele fietsboxen en 12 collectieve fietsboxen waarin 5 fietsen terecht kunnen, samen goed voor een aanbod van 77 parkeerplaatsen.
In 2016, bood Schaarbeek in totaal 283 fietsparkeervoorzieningen in de openbare ruimte, Villo!-stations niet inbegrepen, wat neerkomt op 1.475 parkeerplaatsen
Situatie in 2016
Situatie in 2021
Figuur 59 Vergelijkingen 2016/2021 van de fietsparkeervoorzieningen
Tabel 13 Vergelijking 2016/2021 van het aantal fietsparkeervoorzieningen en -parkeerplaatsen 2016 Doelstellingen GPAP 2016 2021 Evolutie 2016>2021
Soort gebruik / voorziening # voorzieningen # plaatsen # voorzieningen # plaatsen # voorzieningen # plaatsen # voorzieningen # plaatsen
Over het algemeen is het fietsparkeeraanbod sinds 2016 aanzienlijk toegenomen en dit zowel voor kort-, middellang als langparkeren. Het voldoet ook aan de beleidsdoelstellingen op het vlak van locatie. De gemeente heeft het aantal voorzieningen en parkeerplaatsen van 283 voorzieningen met 1.475 parkeerplaatsen gebracht op 855 voorzieningen met 4.699 plaatsen, wat neerkomt op een toename van
217%. De gemeente heeft haar doelstelling met betrekking tot een versterking van het aanbod dus gerealiseerd en op kwantitatief vlak zelfs meer dan waargemaakt.
Een andere doelstelling was de samenwerking met Cyclo met het oog op de verdere ontwikkeling en het beheer van de fietsboxen. Ondertussen is het parking.brussels dat instaat voor het beheer van deze voorzieningen. De gemeente werkt hiervoor nu dus samen met het Gewestelijk Parkeeragentschap.
Om het fietsparkeren op allerlei manieren te ontwikkelen en in te spelen op de verdere ontwikkelingen van actieve mobiliteitspraktijken, voert parking.brussels ook transversaal acties uit, waaronder in Schaarbeek. Het agentschap doet dit onder meer door:
De ontwikkeling van 'C2C'-parkeeroplossingen waarbij particulieren een parkeerplaats, ook voor tweewielers, ter beschikking stellen.
In het kader van het Europese project CAIRGO BIKE werd in 2020 ook onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om specifieke parkeerplaatse op te zetten voor bakfietsen.
3.2.2.
P ARKEERPLAATSEN VOOR GEMOTORISEERDE TWEEWIELERS
Algemeen reglementair kader van het GPBP:
Besluit houdende het reglementaire luik van het GPBP
Art. 28. Binnen iedere parkeersector is het aantal plaatsen dat is voorbehouden voor gemotoriseerde tweewielers, voor zoveel als mogelijk, evenredig met het aantal plaatsen dat is voorbehouden voor auto’s. Er worden 1 tot 3 plaatsen ingericht voor gemotoriseerde tweewielers per 200 plaatsen die zijn ingericht voor het parkeren van auto’s.
Art. 29. De nieuwe parkeerinrichtingen voor gemotoriseerde tweewielers worden bij voorkeur ingericht op autoparkeerplaatsen, behoudens een door de Regering toegestane afwijking, nadat die het advies heeft ingewonnen van het Parkeeragentschap.
Het GPAP van 2016 telde maar 2 parkeerruimtes op de openbare weg die gereserveerd waren voor motorfietsen.
Het GPAP stelde zich tot doel om in de gemeente 30 nieuwe bevestigingspunten te voorzien en zo een dicht netwerk van parkeerplaatsen voor gemotoriseerde tweewielers te creëren met een minimumcapaciteit van 120 plaatsen.
Situatie in 2016
Situatie in 2021
Tabel 60: Vergelijking 2016/2021 van het aantal parkeerplaatsen gereserveerd voor gemotoriseerde tweewielers
Het GPAP voorzag om deze parkeerplaatsen als volgt tot stand te brengen:
Met traditioneel bevestigingsmateriaal en verankering aan beugels die per vier worden geplaatst zodat in iedere voorziening 4 motorfietsen kunnen worden geparkeerd;
Hierbij prioriteit te geven aan de belangrijkste aantrekkingspolen, meer bepaald stations en haltes van openbaar vervoer, handelszones en collectieve voorzieningen;
Vervolgens ook dergelijke parkeerplaatsen in te richten in de woonwijken waar er vraag naar is of waar er dergelijke behoeften werden vastgesteld
Deze plaatsen moesten:
Duidelijk onderscheiden zijn van de fietsparkeervoorzieningen om gebruiksconflicten tegen te gaan;
Worden ingericht in functie van de technische kenmerken die eigen zijn aan gemotoriseerde tweewielers
De gemeente heeft het aantal parkeerruimtes gereserveerd voor gemotoriseerde tweewielers van 2 op 14 gebracht en heeft haar doelstelling van 30 nieuwe ruimtes dus maar deels weten te realiseren. Van de 14 huidig beschikbare parkeerruimtes, zijn er 13 uitgerust met specifiek bevestigingsmateriaal voor motorfietsen.
Vermits het GPAP geen stand van zaken met betrekking tot de parkeervraag van gemotoriseerde tweewielers omvatte, kan hiervan geen vergelijking worden gemaakt ten opzichte van de huidige situatie.
Enkel de voorstellen 8 tot 20 werden uitgevoerd. De overige 12 parkeerplaatsen die sinds 2016 bijkomend werden ingericht, stemmen niet overeen met de hierboven opgelijste voorstellen.
3.2.3. L ANGE EN ZWARE VOERTUIGEN IN DE AVONDPERIODE
Algemeen reglementair kader van het GPBP:
Besluit houdende het reglementaire luik van het GPBP
Art. 42. De gemeenten ontvangen op hun grondgebied vrachtwagens naar ratio van het aantal strekkende kilometer aan wegen dat toegankelijk is voor alle vrachtwagens : ze reserveren voor vrachtwagens het equivalent van minstens 18 % van het aantal strekkende kilometer weggennet dat toegankelijk is voor alle vrachtwagens die er doorrijden.
Een eventuele plaatselijke verlaging van dit percentage moet gerechtvaardigd worden door een parkeerstudie over vrachtwagens die wordt goedgekeurd door het Parkeeragentschap.
De gemeenteraden nemen hun gemeentelijk parkeeractieplan de verschillende plaatsen op die voorbehouden moeten worden aan vrachtwagens in functie van de berekening uitgevoerd in verhouding tot het aantal strekkende kilometer weggennet dat toegankelijk is voor alle vrachtwagens.
Met dit doel mogen ze een akkoord afsluiten met andere aangrenzende gemeenten in het licht van een verschuiving en/of een herverdeling van het aantal parkeerplaatsen voorbehouden voor vrachtwagens op het grondgebied van een van deze gemeenten..
Art. 44. De gemeenteraden nemen in hun gemeentelijk parkeeractieplan de verschillende plaatsen op die voorbehouden dienen te worden aan schoolbussen in de buurt van scholen die zich op hun grondgebied bevinden, ongeacht het type onderwijs of het onderwijsnet.
De parkeerplaatsen voor schoolbussen worden voor een zo beperkt mogelijke tijd voorbehouden, zodat de buurtbewoners deze parkeerplaatsen kunnen gebruiken buiten de schoolactiviteiten.
Art. 46. De gemeenteraden nemen in hun gemeentelijk parkeeractieplan de verschillende plaatsen op die worden voorbehouden aan toeristische autocars, door voor elke plaats het type van de duurtijd te specificeren.
Het gemeentelijk parkeeractieplan biedt eveneens, in functie van de eigenheid van het gemeentelijk grondgebied, specifieke plaatsen aan voor autocars die de culturele, recreatieve en sportieve trekpleisters aandoen, alsook de grote hotels en de congreslocaties.
In 2016 maakte het GPAP melding van 53 PAE die waren gereserveerd voor voertuigen van meer dan 3,5 ton: 14 PAE waren gereserveerd voor bussen en autocars, 31 PAE voor vrachtwagens (plaatsen aan de Jacques Georginstraat).
Situatie in 2016
Situatie in 2021
Figuur 61: Vergelijking 2016/2021 van het aantal parkeerplaatsen gereserveerd voor zware voertuigen
Sinds 2016 werden een aantal parkeerplaatsen die bestemd waren voor 'autocars' omgevormd tot 'Schoolomgevingszones'.
Wat de parkeervraag voor zware en lange voertuigen in de avondperiode betreft, werd voor de metingen van 2021 dezelfde (onderstaande) voertuigtypologie bepaald als voor het GPAP van 2016 (zie bijlage voor detail van deze typologie). Op die manier kunnen we de evolutie beoordelen.
Figuur 62: Classificatie van de lange en zware voertuigtypes geteld in 2016 en 2021 (Bron: GPAP 2016)
Situatie in 2016 (uittreksel GPAP)
Situatie in 2021 op een zaterdagavond (18u-21u)
Parkeervraag voertuigen van type A, uitgedruktinPAE
Parkeervraag voertuigen van type B, uitgedruktinPAE
Parkeervraag voertuigen van type C, uitgedruktinPAE
Figuur 63: Vergelijking 2016/2021 van het aantal parkeerplaatsen ingenomen door zware en lange voertuigen al naargelang het voertuigtype op een zaterdagavond
Figuur 64: Vergelijking 2016/2021 van het aantal parkeerplaatsen ingenomen door zware en lange voertuigen al naargelang het voertuigtype op een zaterdagavond, alsook van het aandeel van het ingenomen parkeeraanbod
De tellingen van de parkeervraag wijzen op een aanzienlijke toename van de parkeervraag van kleine en middelgrote bedrijfsvoertuigen (type A en B) ten opzichte van 2016. Stemde de parkeervraag van type A op een zaterdagavond in 2016 nog overeen met 229 PAE (0,9% van het aanbod), dan was dit aantal gestegen tot 926 PAE in 2021 (3,8% van het aanbod); voor type B steeg de parkeervraag van 422 PAE in 2016 (1,7% van het aanbod) tot 930 PAE (610 voertuigen) en 2021 (3,8% van het aanbod). De parkeervraag van type C (voertuigen van meer dan 3,5 ton) is dan weer min of meer gelijk gebleven, en blijft al bij al zeer beperkt: van 38 PAE (0,2% van het aanbod) in 2016 nam het lichtjes af tot 34 PAE (0,1% van het aanbod) in 2021.
Situatie in 2016
Situatie in 2021
Figuur 65: Vergelijking 2016/2021 van het aantal parkeerplaatsen ingenomen door zware en lange voertuigen ongeacht het voertuigtype per wijk op een zaterdagavond, alsook van het aandeel van het ingenomen parkeeraanbod
Deze significante evolutie wordt bevestigd door de cijfers van de tellingen van de parkeervraag die BRAT in 2019 heeft uitgevoerd in opdracht van parking.brussels, en die melding maakten van ongeveer 1.300 voertuigen van type A/B tijdens de avonduren.
Het actieplan van 2016 identificeerde de theoretische behoefte om bijkomend 192 PAE op de openbare weg, gereserveerd voor vrachtwagens, te herbestemmen om zo te voldoen aan de eisen van het GPBP. De gemeente heeft deze doelstelling toentertijd in vraag gesteld, net zoals een aantal andere gemeenten met een even dichtbevolkte stedelijke context waarin de residentiële functie de bovenhand heeft. Er werd voorzien om zo nodig deze PAE te gaan zoeken op plaatsen waar ze zo weinig mogelijk overlast zouden opleveren voor de levenskwaliteit van de inwoners en de parkeerplaatsen voor de bewoners niet in het gedrang zouden brengen. Om dit te bewerkstelligen, werd voorzien om:
Vrachtwagens aan te zetten om te parkeren in de zones die waar ze het minst hinder zouden opleveren (de Generaal Wahislaan werd geïdentificeerd als een mogelijke weg om dit type parkeerplaatsen in te richten);
Het parkeren van vrachtwagens te verbieden in smalle residentiële straten door plaatsing van het verkeersbord E9b;
Parkeerplaatsen voor vrachtwagens aan te vragen binnen het kader van de projecten 'Parkway' en 'Josaphat';
De parkeerretributies in de betalende zones aan te passen.
Het parkeeraanbod voor vrachtwagens is sinds 2016 niet gewijzigd. De projecten 'Parkway' (Reyers) en 'Josaphat' voorzien in hun huidige versie geen parkeerplaatsen bestemd voor vrachtwagens. Het reglement met betrekking tot het gemeentelijk parkeerbeleid voorziet het volgende:
Voor voertuigen van minimum 4,9 meter:
o Verdubbeling van het forfaitaire retributiebedrag van toepassing in een rode en groene zone;
o Het basistarief van € 120 voor een bewonerskaart per gezin (behalve voor bedrijfswagens niet ingeschreven in Schaarbeek), optrekken tot € 148 voor het eerste voertuig of € 170 voor het tweede voertuig. Deze maatregel zou betrekking hebben op 2% van de uitgereikte bewonerskaarten, wat overeenstemt met een 600-tal gezinnen;
o Toeslag op de kaarten voor ondernemingen en zelfstandigen (zie verder, uittreksel artikel 54 van het reglement). Deze maatregel zou betrekking hebben op 5% van de uitgereikte kaarten voor ondernemingen en zelfstandigen, wat overeenstemt met 130 professionelen;
Voor voertuigen van meer dan 3,5 ton:
o Verviervoudiging van het forfaitaire retributiebedrag van toepassing in een rode en groene zone;
o Geen vrijstellingskaarten
Er kan een vrijstellingskaart voor een eenmalige, niet hernieuwbare periode van 1 jaar worden aangevraagd bij het College van de Burgemeester en de Schepenen op grond van het criterium 'gewicht' of het criterium 'lengte' van het voertuig. Beide criteria mogen niet worden gecombineerd.
3.2.4. BEHEER VAN DE LEVERINGEN
Algemeen reglementair kader van het GPBP:
Besluit betreffende de gereglementeerde parkeerzones en de vrijstellingskaarten
Art. 38. De gemeenteraden hernemen in hun gemeentelijk parkeeractieplan alle leveringszones die onontbeerlijk zijn voor het economische leven van de gemeenten, met inbegrip van de inrichtingen voorzien of aangelegd door de wegbeheerders.
De gemeentelijke parkeeractieplannen specificeren de bijzondere controlemaatregelen en de concrete modaliteiten om de naleving van deze zones te verzekeren.
In 2016, maakte het GPAP melding van 139 leveringszones, wat overeenstemt met 453 PAE bestemd voor leveringen, waarvan:
430 in een zone gereserveerd voor leveringen;
23 in een gedepenaliseerde leveringszone, die zich vooral bevinden in het zuidelijk deel van de Haachtsesteenweg, meer bepaald op het stuk tussen Sint-Joost en het Poggeplein.
Het actieplan voor het beheer van de parkeerplaatsen voor leveringen omvat 3 delen.
Op kwantitatief vlak voorziet het:
Een geleidelijke harmonisering van de reglementering en omvorming van alle leveringszones in gedepenaliseerd zones. Hierbij zouden de rode zones prioritair worden aangepakt alsook de verkeersassen waar het fenomeen dubbel parkeren problematische proporties aanneemt.
De harmonisering van de horizontale en verticale signalisatie, dus van de wegmarkeringen (zigzag) en de verkeersborden.
De harmonisering van de uren voor laden en lossen: 10u-15u tenzij gerechtvaardigde bijzondere gevallen.
Op kwalitatief vlak, voorziet het plan op grond van tellingen uitgevoerd in de handelslinten, de aanleg van de nodige leveringszones, meer bepaald bij de ontwikkeling van nieuwe wijken, alsook de afschaffing van de leveringszones die geen nut meer hebben. Sinds 2016, zijn tal van de parkeerplaatsen voor laden en lossen die de geen nut meer hadden, opgeheven en afgeschaft.
Op functioneel vlak, voorzag het actieplan een versterking van de controle op het gebruik van de leveringszones door hiervoor specifieke patrouilles te organiseren.
Situatie in 2016
Situatie in 2021
Figuur 66: Vergelijking 2016/2021 van het aantal parkeerplaatsen gereserveerd voor leveringen
Tussen 2016 en 2021, heeft de gemeente het aantal parkeerplaatsen voor laden en lossen teruggebracht van 453 PEA (voor 139 leveringszones) verdeeld over 430 PAE in gereserveerde leveringszones en 23 PAE in gedepenaliseerde leveringszones tot 315 PAE (voor 104 leveringszones) waarvan 172 PAE in gereserveerde leveringszones en 143 in gedepenaliseerde leveringszones. Onderstaande tabel toont balans per wijk aan de hand van cijfers.
Tabel 14: Evolutie van het aantal parkeerplaatsen voor 'leveringen' per wijk sinds de invoering van het GPAP in 2016
# plaatsen gereserveerde leveringszone # plaatsen gedepenaliseerde leveringszone # totaal plaatsen
# plaatsen gereserveerde leveringszone # plaatsen gedepenaliseerde leveringszone # totaal plaatsen
Op basis van de doelstellingen geformuleerd in 2016, kunnen de volgende conclusie worden getrokken:
Op kwantitatief vlak:
o De geleidelijke depenalisering van alle leveringszones is aan de gang en zal tegen de zomer van 2022 rond zijn. Waren in 2016 nog 95% van de leveringszones gereserveerde zones en 5% ervan gedepenaliseerde zones, dan zijn vandaag nog slechts 55% een leveringszones
zones en reeds 45% ervan gedepenaliseerde zones.
o Harmonisering van de signalisatie. Dit proces zet zich geleidelijk aan door en houdt verband met het vorige punt. De gereserveerde leveringszones aangeduid met verkeersbord E1 die worden omgevormd tot gedepenaliseerde leveringszones krijgen immers een aangepast verkeersbord E9a met overeenkomstig onderbord.
o Harmonisering van de uren gereserveerd voor laden en lossen (10u-15u): de huidige gegevens tonen niet aan dat deze harmonisering die door het GPAP van 2016 werd voorgesteld ook effectief wordt doorgevoerd. Deze harmonisering kan moeilijk worden gerealiseerd gezien de uiteenlopende vragen en behoeften van de aanwezige activiteiten, maar blijft wel een doelstelling die zo veel mogelijk moet worden nagestreefd.
Op kwantitatief vlak: het aantal PAE dat algemeen bestemd is voor leveringen is met 138 PAE afgenomen, wat overeenstemt met een aanzienlijke daling van 30%.
Op functioneel vlak: het is nu parking.brussels dat instaat voor het beheer en de controle van de retributies. Er zijn geen gegevens beschikbaar over de doelstellingen voorzien in het actieplan van 2016, maar er werden op een jaar tijd ongeveer 11.943 retributies uitgeschreven na controles op de gedepenaliseerde leveringszones en de schoolomgevingszones in 2021.
Onderstaande tabel biedt een samenvatting van de evolutie tussen 2016 en 2021 van het aantal gereserveerde parkeerplaatsen per type.
Figuur 15: Vergelijking 2016/2021 van het aantal gereserveerde parkeerplaatsen per type
Type gereserveerde parkeerplaatsen
Aantal plaatsen in 2016 (PAE)
Aantal plaatsen in 2021 (PAE)
3.2.5.a. PBM
Situatie in 2016
PBM (332 gereserveerde parkeerplaatsen)
Situatie in 2021
PBM (452 gereserveerde parkeerplaatsen)
Figuur 67 Vergelijking 2016/2021 van het aantal parkeerplaatsen gereserveerd voor PBM
Er zijn tussen 2016 en 2021 120 parkeerplaatsen voor PBM bijgekomen, wat neerkomt op een toename van 136%. Deze toename, verspreid over het hele Schaarbeekse grondgebied, heeft de gemeente in staat gesteld om het aantal PBM-plaatsen te versterken in bepaalde zones met een eventueel tekort hieraan, zoals de onmiddellijke omgeving van het Josaphatpark.
3.2.5.b. C ARSHARING
Situatie in 2016
Carsharing (14 gereserveerde) pl.)
Situatie in 2021
Carsharing (30 gereserveerde) pl.)
Figuur 68 Vergelijking 2016/2021 van het aantal parkeerplaatsen gereserveerd voor carsharing Het aantal parkeerplaatsen voor carsharing is tussen 2016 en 2021 zo goed als verdrievoudigd, en werd van 34 plaatsen in 2016 opgeschroefd tot 100 plaatsen in 2021. Deze stijging kan worden verklaard door te toenemende vraag naar autodelen, wat bedrijven zoals Cambio ertoe heeft aangezet om het aantal plaatsen waarover ze beschikte op te drijven zodat meer wagens tezelfdertijd kunnen worden gebruikt.
3.2.5.c. S CHOOLOMGEVINGEN
Situatie in 2016
Kiss&Ride (8 gereserveerde pl.)
Situatie in 2021
Schoolomgevings-zones (29 gereserveerde pl.)
Niet-gedepenaliseerde ‘Kiss&Ride’zone
Figuur 69: Vergelijking 2016/2021 van het aantal parkeerplaatsen gereserveerd voor Kiss & Ride
De Kiss & Ride plaatsen hebben tussen 2016 en 2021 een dubbele evolutie doorgemaakt:
- Enerzijds werden de 'Kiss & Ride'-plaatsen gedepenaliseerd 16 en geharmoniseerd door ze om te vormen tot 'Schoolomgevingszones' (SOZ);
- Anderzijds werden nieuwe SOZ aangelegd waardoor het aantal zones is toegenomen van 8 tot 29 en het aantal plaatsen van 19 tot 95 PAE.
16Met uitzondering van de zone in de Godefroid Guffensstraat die nog moet worden gedepenaliseerd.
3.2.5.d. T AXI ' S
Situatie in 2016
Taxi's (10 stations)
Situatie in 2021
Taxi's (15 stations)
Figuur 70 Vergelijking 2016/2021 van het aantal parkeerplaatsen gereserveerd voor taxi's Het aantal plaatsen gereserveerd voor taxi's is tussen 2016 en 2021 globaal niet gestegen en blijft stabiel op 32 plaatsen PAE. Een aantal parkeerplaatsen werden wel verlegd, zoals die van het Liedtsplein die werden overgebracht naar de Brabantstraat, meer bepaald ter hoogte van huisnummer 247.
De parkeerplaatsen van de taxistations op het Collignonplein, de Rodenbachlaan en het Verboeckhovenplein worden nu tussen 18 en 9 uur als gedeelde parkeerplaatsen ter beschikking gesteld.
3.2.5.e.
C ORPS DIPLOMATIQUE
Situatie in 2016
CD (4 gereserveerde pl.)
Situatie in 2021
CD (4 gereserveerde pl.)
Figuur 71 Vergelijking 2016/2021 van het aantal parkeerplaatsen gereserveerd voor CD-voertuigen
Het aantal plaatsen gereserveerd voor CD-voertuigen is tussen 2016 en 2021 niet gewijzigd. Er zijn nog steeds 7 plaatsen PAE, verspreid over 4 locaties.
3.2.5.f. P OLITIE
Politie (4 gereserveerde pl.)
Politie (5 gereserveerde pl.)
Figuur 72 Vergelijking 2016/2021 van het aantal parkeerplaatsen gereserveerd voor politievoertuigen Het aantal plaatsen gereserveerd voor politievoertuigen is tussen 2016 en 2021 niet gewijzigd. Er zijn nog steeds 11 plaatsen PAE, verspreid over 4 locaties.
3.3. Actieplan
3.3.1. FIETSPARKEERPLAATSEN
Er wordt steeds meer gefietst in het Gewest en in Schaarbeek. Deze trend gaat gepaard met de aanleg van heel wat fietsparkeervoorzieningen voor kort- en langparkeren waarvan de aantallen de GPAPdoelstellingen uit 2016 ruimschoots overtreffen. Het aanbod aan fietsparkeerplaatsen op het Schaarbeekse grondgebied is reeds zeer aanzienlijk. De vraag blijft echter toenemen, en het is voor de gemeente moeilijk om binnen de openbare ruimte nog meer parkeerplaatsen te voorzien. Dat is zeker het geval voor de fietsboxen waarvan de capaciteit per voorziening beperkt blijft tot 5 plaatsen per box.
Bovendien evolueert ook de vraag naargelang de invoering van nieuwe soorten fietsen, zoals bakfietsen, longtails, elektrische fietsen, ... Om hier een antwoord op te bieden, heeft het Gewest verschillende recente beleidsstudies laten uitvoeren die nieuwe doelstellingen moeten bepalen voor het fietsparkeren. Zo is er het Masterplan Fietsparkeren (Brussel Mobiliteit, 2021) en de studie over de parkeerstrategie voor bakfietsen (parking.brussels, 2021) Het toekomstige 'Good Living'-plan dat er komt ter vervanging van de GSV zal naast normen voor de aanleg van fietsparkeerplaatsen, ook nieuwe limieten bepalen, zoals minimum 1 fietsparkeerplaats per kamer voor woningen.
De gemeente verzekert de opvolging van haar Bypad-audit en fietsactieplan door uitvoering van acties met betrekking tot het luik 'Parkeren'. Het gaat hier bepaald om de uitvoering van de volgende punten:
Aanleg van wijkfietsenparkings in een bestaand gebouw
Ontwikkeling van de samenwerking met parking.brussels
Integratie van de parkeerproblematiek in gemeentelijke projecten, wijkcontracten
Opmaak van een inventaris van gemeentelijke gebouwen waarin eventueel een fietslokaal kan worden ondergebracht
Lancering van een communicatiecampagne naar de inwoners toe (in uitvoering)
Figuur 73: Uittreksel BYPAD - Balans van de acties uit het luik ''Parkeren” (Gemeente, 2022)
3.3.1.a. F IETSPARKEERPLAATSEN OP DE OPENBARE WEG
Wat de fietsparkeerplaatsen op de openbare weg betreft, voorziet het actieplan het volgende:
De ontwikkeling van fietsboxen (afgesloten voorzieningen) versnellen ook al wordt het voor de gemeente steeds moeilijker om binnen de openbare ruimte tegemoet te komen aan de vele aanvragen;
De grootte en het ontwerp van de boxen aanpassen aan de openbare ruimte zodat ze zich beter inpassen in de omgeving (meer capaciteit, dubbellaags systeem, aangepast aan de nieuwe behoeften zoals bakfietsen, lagere aanleunbeugels, kruislingse aanleunbeugels)
Figuur 74 Voorbeelden van fietsboxen met grote capaciteit die beter zijn ingepast is de stedelijke omgeving (Bronnen: Masterplan Fiets - Brussel Mobiliteit, 2021)
De ontwikkeling van voorzieningen voor kortparkeren verderzetten afhankelijk van de vraag waarbij prioriteit wordt gegeven aan de meest geschikte plaatsen op de openbare weg, bijvoorbeeld op minder dan 5 meter van een oversteekplaats voor voetgangers.
Het aanvraagformulier voor fietsaanleunbeugels aanpassen door toevoeging van de optie 'bakfietsen', alsook fietsvoorzieningen voorzien die zijn aangepast aan het gebruik ervan, met plaatsing van een specifiek verkeersbord om ieder gebruiksconflict te vermijden (parking.brussels).
Onderstaande kaart toont de zones die werden geïdentificeerd als prioritair voor de ontwikkeling van parkeerplaatsen voor bakfietsen, op basis van het stedelijk weefsel (typologie van de bebouwing, dichtheid van de activiteiten, voorzieningen, handelszaken), de nachtelijke parkeervraag die werd opgetekend binnen de openbare ruimte, en de actieve aanvragen op de wachtlijst.
Figuur 75: Prioritaire zones voor de ontwikkeling van het parkeeraanbod voor bakfietsen
De studie over bakfietsen geeft aan welke voorzieningen de voorkeur krijgen voor het parkeren van dit soort fietsen, wat de voor- en nadelen ervan zijn, alsook de afmetingen en de vrije ruimte die bij de plaatsing in acht moeten worden genomen zodat de bakfietsen gemakkelijk kunnen worden gemanoeuvreerd al naargelang de inrichting van de parkeerplaatsen (langsparkeren, schuinparkeren, loodrecht parkeren).
Voor het kortparkeren, kan de installatie ervan samengaan met de bestaande voorzieningen van klassieke fietsen, bijvoorbeeld door plaatsen voor bakfietsen te voorzien aan het einde van de rij.
Figuur 76 Bestudeerde fietsparkeervoorzieningen voor bakfietsen die de voorkeur genieten (Bron: Beleidsstudie voor de ontwikkeling van parkeerplaatsen voor bakfietsen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, BRAT in opdracht van parking.brussels, 2021)
Langsparkeren
Loodrecht parkeren
Schuinparkeren
Figuur 77: Voorbeeld van de inplanting al naargelang het type fietsparking (Bronnen: Pro Vélo asbl)
3.3.1.b.
F IETSPARKEERPLAATSEN BUITEN DE OPENBARE WEG
Wat de fietsparkeerplaatsen buiten de openbare weg betreft, voorziet het actieplan het volgende:
Ontwikkeling van grote fietsparkeersegmenten voor alle soorten fietsen buiten de openbare weg (openbare of private parkings), in de onmiddellijke buurt van multimodale knooppunten (uitbreiding van het aanbod in het Noordstation en in de nieuwe metrostations: reeds voorzien voor de toekomstige metrostations Riga en Verboekhoven)
Aanleg van nieuwe fietsparkeerruimtes in het kader van de Duurzame Wijkencontracten en de Stadsvernieuwingscontracten. Er zijn momenteel 2 projecten in ontwikkeling in het DWC Pogge, waarvoor wordt samengewerkt met parking.brussels:
o Houffalizeplein 16: ± 40 beveiligde parkeerplaatsen (voor klassieke fietsen en bakfietsen)
o Haachtsesteenweg 366 : ± 28 parkeerplaatsen voor klassieke fietsen + 8 parkeerplaatsen voor bakfietsen
Inrichting van beveiligde fietsparkeerplaatsen in de gebouwen beheerd door de OVM's (de Schaarbeekse Haard, potentieel nog te beoordelen)
Begeleiding van parking.brussels (Cycloparking) bij het zoeken naar parkeeroplossingen (C2C, B2B, gedeeld gebruik BePark, ...) en het opzetten van communicatie via recente, bestaande tools (campagne 'Deel je garage met je buur!', Monkey Donkey - verhuur van elektrische bakfietsen en longtails)
Figuur 78: Voorbeeld van een gedeelde fietsenparking bij BePark en uittreksel uit het Cycloparking-platform
Versterking van het fietsparkeeraanbod in de scholen via de opvolging en uitvoering van de Schoolvervoerplannen (2 plaatsen per 10 leerlingen in de lagere school, 4 plaatsen per 10 leerlingen in het secundair, 2 plaatsen per 10 leerkrachten volgens het gewestelijk masterplan) alsook in de ondernemingen via de Bedrijfsvervoerplannen (1 plaats per 100 m² kantoorruimte).
Inplanning van een percentage aan voorzieningen aangepast aan bakfietsen in de parkings (een aantal van de parkings aangegeven op onderstaande kaart bieden reeds een dergelijk aanbod)
Figuur 79: Prioritaire zones voor de ontwikkeling van het fietsparkings buiten de openbare weg
Actieplan
Parkeerplaatsen op de openbare weg:
- Parking.brussels begeleiden bij de ontwikkeling van voorzieningen die zijn aangepast aan de nieuwe behoeften
- Het aanvraagformulier aanpassen door toevoeging van de optie 'bakfietsen'
- Een strategie ontwikkelen om parkeerplaatsen te creëren voor elektrische steps en andere freefloating deelfietsen
Parkeerplaatsen buiten de openbare weg:
- Fietsparkeersegmenten ontwikkelen voor alle types fietsen buiten de openbare weg alsook in de buurt van multimodale knooppunten, in de DCW/SVC en de gebouwen beheerd door de OVM's, en via de opvolging en uitvoering van de SVP en BVP
- Parking.brussels begeleiden bij het zoeken naar oplossingen (C2C, B2B, gedeeld gebruik BePark, ...) en het opzetten van communicatiecampagnes via nieuwe tools
- Inplanning van een percentage aan voorzieningen aangepast aan bakfietsen in de parkings
3.3.2. P ARKEERPLAATSEN VOOR GEMOTORISEERDE TWEEWIELERS
In 2022 beschikt de gemeente over 14 gereserveerde parkeerzones voor motorfietsen met aangepaste aanleunbeugels. De doelstelling uit 2016 die 30 zones vooropstelde, werd dus niet gehaald. Uit de tellingen die in 2020 's nachts in de openbare ruimte werden uitgevoerd in opdracht van parking.brussels, bleek dat een groot aantal gemotoriseerde tweewielers geparkeerd stonden op parkeervoorzieningen voor fietsen (187) en op het voetpad (453).
Het actieplan beoogt:
Een aanpassing van het online aanvraagformulier voor fietsaanleunbeugels door toevoeging van de optie 'gemotoriseerde tweewielers'; daarnaast wil het ook de mogelijkheid bieden om te kunnen nagaan of er voldoende capaciteit is om lokaal aan die vraag te kunnen tegemoet komen afhankelijk van het aantal ingediende aanvragen;
De inrichting van nieuwe gereserveerde en uitgeruste parkeerplaatsen in de zones waar de grootste vraag zich voordoet, en dit op grond van onderstaande informatieve kaart die de locaties zonder voorzieningen aangeeft en waar de grootste nachtelijke vraag werd opgetekend. Het gaat hier voornamelijk om de wijken Liedts, Weldoeners en Wijnheuvelen.
Figuur 80: Informatieve voorstellen voor de inplanting van parkeervoorzieningen bestemd voor gemotoriseerde tweewielers op grond van de plaatsen waar de grootste nachtelijk vraag werd opgetekend in 2020 (Stratec-BRAT in opdracht van parking.brussels, 2020)
De nieuwe parkeervoorzieningen zullen voldoen aan de technische aanbevelingen en worden uitgerust met specifiek bevestigingsmateriaal. Ze worden geplaatst binnen een parkeerzone op de openbare weg en worden duidelijk onderscheiden van de fietsparkeervoorzieningen om de waargenomen gebruiksconflicten te voorkomen.
81: Voorbeeld van een bevestigingspunt en inplanting in een parkeerzone (Uittreksel GPAP 2016)
Actieplan
- Het aanvraagformulier voor fietsaanleunbeugels aanpassen door toevoeging van de optie 'gemotoriseerde tweewielers'
- Nieuwe gereserveerde en uitgeruste parkeerplaatsen voorzien in de zones met de grootste vraag
Figuur
3.3.3. N ACHTELIJK PARKEREN LANGE EN ZWARE VOERTUIGEN
3.3.3.a. Z WARE VOERTUIGEN (> 3,5
TON )
Momenteel beschikt de gemeente over 55 parkeerplaatsen (PAE) gereserveerd voor voertuigen van meer dan 3,5 ton.
Zoals eerder reeds vermeld, hield de toepassing van het GPBP de aanleg in van 192 parkeerplaatsen PAE op grond van het GPAP van 2016, maar werd deze doelstelling indertijd - en nu nog steeds - in vraag gesteld wegens de stedelijke context en de wegenstructuur van Schaarbeek die een dichtbebouwde gemeente is waarvan een groot deel bestemd is voor huisvesting.
Tellingen uit 2021 hebben aangetoond dat de aanwezigheid van zware voertuigen in de gemeente momenteel geen echt probleem oplevert, vermits het merendeel van die voertuigen parkeren in de voor hen voorziene zones en dat de parkeervraag sinds 2016 niet is toegenomen.
Met het oog op de stedelijke ontwikkeling van de Reyerswijk (Mediapark en huisvestingsprogramma's) en na ontvangst van een recente klacht van buurtbewoners, stelt het actieplan voor om de parkeerzone gereserveerd voor zware voertuigen aan de J. Georginstaat af te schaffen, onder meer omdat hier momenteel functionele veranderingen aan de gang zijn.
Het is echter moeilijk om binnen de gemeente eventuele nieuwe zones te identificeren die voor dit type gereserveerde parkeerplaatsen in aanmerking kunnen komen. De Generaal Wahislaan zou een mogelijke oplossing kunnen bieden om op korte termijn te kunnen voldoen aan de behoefte, maar deze laan maakt deel uit van de Josaphatsite en biedt voor die reden geen oplossing op langere termijn. Daarvoor moet worden gekeken naar de studie met betrekking tot het project Parkway. Een parkeerzone voor zware voertuigen is niet voorzien in de huidige versie van het project, maar de studie kan in die zin worden herzien.
Deze parkeerproblematiek moet dus worden aangepakt op gewestelijk niveau, bijvoorbeeld door een concentratie van gereserveerde parkeerplaatsen te voorzien in industriezones in andere gemeenten.
Op het vlak van reglementering, voorziet het actieplan om de toegestane maximummassa van 3,5 ton op het decreet betreffende de beperkte parkeerzones en de ontheffingskaarten af te stemmen. De bepalingen van de artikelen 13, 18 (forfaitaire retributiebedrag) en 44 (vrijstellingskaart) van de verordening inzake het gemeentelijk parkeerbeleid moeten derhalve worden aangepast zodat zij van toepassing zijn op voertuigen met een technisch toelaatbare maximummassa van "meer dan 3,5 ton" in plaats van "3,5 ton of meer". Het voorziet echter in de handhaving van de afwijkende bepalingen van het GPBP in continuïteit met de huidige situatie in Schaarbeek (bedrag van het forfaitaire retributiebedrag vermenigvuldigd met 4 voor zware voertuigen van meer dan 3,5 ton).
Wat de signalisatie betreft, lijkt de plaatsing van de verkeersborden E9a met een onderbord 'max. 3,5 T' in de gemeente niet nodig, vermits er geen verhoogde vraag is naar parkeerplaatsen voor zware voertuigen en er ook geen conflicten werden waargenomen met betrekking tot hun aanwezigheid.
3.3.3.b. L ANGE VOERTUIGEN (> 4,9 METER )
Uit de tellingen van 2019, uitgevoerd door BRAT in opdracht van parking.brussels, bleek duidelijk dat sinds 2016 de parkeervraag van kleine en middelgrote bedrijfsvoertuigen aanzienlijk was toegenomen. Deze vaststelling werd bevestigd door de tellingen uit 2021.
De bereidheid om hun aanwezigheid te reglementeren blijft bestaan, ook al getuigt hun aanwezigheid van het economische leven in de gemeente. Deze regelgeving moet dan ook worden aangepast aan de lokale context om te vermijden dat deze voertuigen zouden gaan parkeren in de smalle straten van de gemeente.
Deze regelgeving moet gepaard gaan met communicatiecampagnes die specifiek gericht zijn op de ondernemingen en die bedoeld zijn om het bezit en het gebruik van dergelijke voertuigen te ontraden, of het gedeeld gebruik van parkeerplaatsen buiten de openbare weg aan te moedigen, en zo de aanwezigheid van deze bedrijfsvoertuigen op de openbare weg te beperken.
Op het vlak van reglementering, voorziet het actieplan het behoud van de artikelen die afwijken van het GPBP om het huidige parkeerbeleid in Schaarbeek te kunnen verderzetten, vermits deze voertuigen meer parkeerplaatsen innemen en meer beslag leggen op het parkeeraanbod.
Forfaitaire retributiebedrag van toepassing in rode en groene zones maal 2 voor voertuigen langer dan 4,9 m.
Verhoging van het basistarief van € 120 voor de eerste en enige bewonerskaart per gezin (behalve voor bedrijfswagens niet ingeschreven in Schaarbeek), wat in 2021 betrekking heeft op 2% van alle uitgereikte bewonerskaarten in de gemeente en ongeveer 600 gezinnen treft.
Toeslag op de kaarten voor ondernemingen en zelfstandigen. Het zou hier gaan om 5% van de kaarten uitgereikt aan ondernemingen en zelfstandigen, en betrekking hebben op 130 professionelen.
Actieplan
- De bepalingen van de reglementering met betrekking tot de voertuigen van >4,9m en >3,5 ton behouden (en niet langer tot voertuigen van precies 3,5T)
- De parkeerzone in de J. Georginstraat afschaffen met het oog op de stadsontwikkeling in de wijk
3.3.4. BEHEER VAN DE LEVERINGEN
Op het vlak van leveringen, voorziet het actieplan het volgende:
Verderzetting van de ontwikkeling van de gedepenaliseerde zones ten koste van de gereserveerde leveringszones (einde voorzien voor juni 2022).
Verdere harmonisering van de verticale en horizontale signalisatie die samen met de vorige maatregel moet worden gerealiseerd.
Maximale harmonisering, afhankelijk van de vraag, van de uren gereserveerd voor laden en lossen, waarbij de uren voor 7.30 u zo veel mogelijk worden vermeden om de levenskwaliteit van de bewoners te behouden.
Verderzetting van het huidige inplantingsbeleid van nieuwe gereserveerde zones wanneer hiertoe behoefte is (na aanvraag) en afschaffing van de gereserveerde zones die niet langer worden gebruikt (monitoring).
Verderzetting van het controlebeleid gevoerd door parking.brussels.
Actieplan
- De ontwikkeling afronden van de gedepenaliseerde zones ten koste van de gereserveerde leveringszones, alsook de harmonisering finaliseren van de verticale en horizontale signalisatie.
- Het huidige beleid van inplanting / afschaffing verderzetten naargelang de vraag/de behoeften door een zo ver mogelijk doorgedreven harmonisering van de gereserveerde uren (niet voor 7.30 uur)
- De controle door parking.brussels verderzetten
3.3.5.
OVERIGE GERESERVEERDE PARKEERPLAATSEN
3.3.5.a.
PBM
Om ieder misbruik van deze parkeerplaatsen te voorkomen, is een betere controle en opvolging van de PBM-kaarten noodzakelijk.
Om snel na te gaan of een kaart (nog) geldig is, werd een toepassing ontwikkeld die zowel via een browser als een app kan worden gebruikt (https://handi2park.socialsecurity.be). Deze toepassing, die bij parkeercontroles systematisch moet worden gebruikt, maakt het mogelijk om na te gaan of er gebruik wordt gemaakt van een kaart:
die toebehoort aan een overleden persoon
waarvoor een duplicaat werd aangevraagd
die vervallen is
zonder geldig nummer (vervalsing)
We raden ook aan dat de politie meer identiteitscontroles zou uitvoeren, vooral in de rode zones, om na te gaan of de identiteit aangeven op de PBM-kaart overeenstemt met de identiteit van een van de passagiers in de auto.
Actieplan
- Versterking van de controles door parking.brussels, met behulp van de door de FOD Sociale Zekerheid ingevoerde toepassing
- Versterking van de identiteitscontroles door de politie
3.3.5.b. C ARSHARING
Er wordt in Schaarbeek steeds meer aan autodelen gedaan. Deze trend gaat gepaard met de aanleg van tal van 'Cambio'-stations voor autodelen. Het aanbod van deze stations dekt nog niet het volledige grondgebied van de gemeente, zoals onderstaande figuur links aantoont. Wij stellen dan ook voor om bovenop het carsharingstation aan de Masuistraat dat momenteel in aanbouw is, nog 10 bijkomende stations aan te leggen. Met de aanleg van deze nieuwe stations zou het aanbod het volledige Schaarbeekse grondgebied dekken, met een station binnen een straal van 400 m (wat neerkomt op ongeveer 5 minuten lopen). Dit lijkt echter niet nodig voor het zuidoostelijk deel van Schaarbeek waar de ontwikkeling van autodelen niet relevant lijkt omdat dit deel van de gemeente zo goed als geen woonwijken telt.
Huidige situatie
Voorstel voor de plaatsing van laadpalen
Bestaande parkeerplaatsen
Voorgestelde parkeerplaatsen
Parkeerplaatsen in aanbouw
Figuur 82 Huidige dekking van het aanbod aan carsharing stations op het Schaarbeekse grondgebied
Actieplan
Tien nieuwe carsharingstations aanleggen zodat het aanbod het volledige Schaarbeeks grondgebied dekt binnen een straal van 400 m per station.
3.3.5.c. T AXI ' S
Sommige taxiparkeerplaatsen bevinden zich in zones met weinig nachtelijke activiteiten en zouden tussen 18 uur en 9 uur voor alle gebruikers ter beschikking kunnen worden gesteld om zo het bestaande parkeeraanbod uit te breiden en beter te kunnen voldoen aan de nachtelijke parkeervraag.
Dit zou bijvoorbeeld mogelijk zijn voor de taxiparkeerplaatsen aan het Meiserplein en het Weldoenersplein.
Figuur 83: Parkeerplaatsen gereserveerd voor taxi's die 's nachts zouden kunnen worden gedeeld links Weldoenersplein, rechts Meiserplein (Bron: foto's Google Maps)
Actieplan
De mogelijkheid overwegen om de parkeerplaatsen voor taxi's 's nachts te delen in zones met weinig nachtelijke activiteiten
3.3.5.d. P ARKEERPLAATSEN MET LAADPALEN
De toekomstige behoefte aan parkeerplaatsen met laadpalen op het Schaarbeekse grondgebied moet worden gekwantificeerd zodat de gemeente hier gericht kan op inspelen en een aanbod kan bieden dat is aangepast aan de mobiliteit van de toekomst.
Volgens een gezamenlijke studie van Leefmilieu Brussel en Brussel Mobiliteit17, zou het gewest tegen 2035 moeten beschikken over 11.000 laadpalen, wat in verhouding tot de Schaarbeekse bevolking18 zou overstemmen met ongeveer 1.200 laadpalen in de gemeente. De spreiding van deze laadpalen over het gemeentelijk grondgebied alsook de verdeling tussen het aanbod op en buiten de openbare weg, vormen dan ook potentieel belangrijke uitdagingen voor het parkeerbeleid.
Bovendien zal een meer systematische controle van de parkeerplaatsen met laadpalen moeten worden uitgevoerd om te voorkomen dat deze plaatsen zouden uitgroeien tot permanente parkeerplaatsen.
18 Deze redenering gaat niet helemaal op, maar biedt wel een eerste orde van grootte voor de gemeente Schaarbeek.
Actieplan
De toekomstige parkeerbehoefte in de gemeente Schaarbeek kwantificeren en het aanbod afstemmen op die behoefte in samenwerking met Brussel Mobiliteit
Zorgen voor geregelde controle van de parkeerplaatsen met laadpalen om misbruik ervan te voorkomen
4. PARKEERPLAATSEN BIJ
UITZONDERLIJKE
EVENEMENTEN
Allereerst een inleidende opmerking: de structuur van dit punt wijkt licht af van de overige punten vermits dit thema niet werd behandeld in het GPAP van 2016.
4.1. Stand van zaken
Er vinden op het Schaarbeekse grondgebied tal van geregelde of uitzonderlijke evenementen plaats die tijdens het verloop ervan zowel een directe als indirecte impact kunnen hebben op de parkeerplaatsen rond de evenementenlocatie door een verschuivende parkeerdruk.
De belangrijkste evenementen die op het Schaarbeekse grondgebied plaatsvinden zijn:
Het Scharnaval: het jaarlijkse folkloristische carnaval die ieder jaar duizenden toeschouwers op de been brengt voor de stoet die door centrum van Schaarbeek trekt.
Activiteiten met internationale allure georganiseerd door de Crossing Club zoals de Brussels Football European Cup, een evenement dat jaarlijks een weekend lang meer dan 2000 jonge sporters en hun begeleiders bijeen brengt.
Het Schaarbeekse lichtfestival 'Citizen Lights': een jaarlijks festival gespreid over twee avonden met een burgerparade, een ontdekkingsparcours met lichtgevende kunstwerken en een hele reeks feestelijke activiteiten in het centrum van de gemeente.
Figuur 84: https://citizenlights.be/nl/praktisch/
Het lichtfestival 'Glinstering' in het Josaphatpark: dit jaarlijkse lichtfestival biedt twee avonden lang een kunstenaarsparcours, lichtspektakels en verschillende animaties.
Opendeurdag van de gemeentelijk serres: een keer per jaar openen de gemeentelijke serres hun deuren voor het grote publiek, met verschillende nevenactiviteiten rond de Lambermontlaan aan de noordzijde van het Josaphatpark.
Het Kriekenfeest: jaarlijkse gemeentefeest dat duizenden mensen op de been brengt voor verschillende feestelijke activiteiten in het Josaphatpark.
Rommelmarkt Plasky: jaarlijkse rommelmarkt in de Plaskywijk die 175 exposanten samenbrengt.
Figuur 85: Locatie van de belangrijkste evenementen die een directe en/of indirecte impact hebben op het plaatselijk parkeren
4.2. Actieplan
Wat de parkeerplaatsen bij uitzonderlijke evenementen betreft, stelt het actieplan het volgende voor:
Opzetten van partnerships om de parkeerruimten tijdens deze evenementen open te stellen voor gedeeld gebruik (bv: Docks reeds opgestart, Decathlon). Onderstaande kaart toont het potentieel van de niet-residentiële parkings die in de opportuniteitsstudie naar de parkeerplaatsen buiten de openbare weg werden geïdentificeerd (BRAT in opdracht van de gemeente, 2021).
Ontwikkeling van pop-up oplossingen in samenwerking van het Gewest via het aanschaffen of huren van tijdelijke fietsparkeervoorzieningen (Cycloparking, plaatsing van verplaatsbare groepen fietsaanleunbeugels).
Figuur 86: Uittreksel uit hetCycloparking-platform en voorbeeld van grote verplaatsbare en stapelbare fietsaanleunbeugels die kunnen worden gehuurd (Bron: Altinnova – ALTAO Mobile)
Contactname met de beheerders van parkings die in aanmerking kunnen komen om dienst te doen als pendelparkings alsook ontwikkeling van mobiliteitsoplossingen die kunnen worden ingezet om de evenementenlocaties te bereiken zoals tijdelijke signalisatie, bewegwijzering, pendelbusjes ...
Indien geen alternatieve oplossing voorhanden is, kan bij zeer grote evenementen worden overwogen om de A. Van Vollenhovenlaan in het Josaphatpark tijdelijk heropen te stellen.
Ontwikkeling van communicatietools over de bereikbaarheid en de toegankelijkheid van de georganiseerde evenementen, zowel van de gemeente naar de organisatoren toe, als van de organisatoren naar het grote publiek toe.
Figuur 87: Locatie van de belangrijkste evenementen en potentiële niet-residentiële parkings die in aanmerking kunnen komen voor een tijdelijk gedeeld gebruik
Actieplan
- Partnerships opzetten om de parkeerruimten tijdens deze evenementen open te stellen voor gedeeld gebruik
- Pop-up oplossingen ontwikkelen in samenwerking met het Gewest (aanschaf / huur van tijdelijke fietsparkeervoorzieningen)
- Contact opnemen met de beheerders van parkings die in aanmerking kunnen komen om te worden gebruikt als pendelparkings
- De mogelijkheid overwegen om de A. Van Vollenhovenlaan tijdelijk heropen te stellen
5. PARKEERPLAATSEN BUITEN DE OPENBARE WEG
5.1. Stand van zaken
Het studiebureau BRAT heeft in 2020-2021 een inventaris opgemaakt van het parkeeraanbod buiten de openbare op basis van een kruising en vergelijking van meerdere gewestelijke en gemeentelijke databases Voor zover nodig, heeft het studiebureau deze gegevens gecontroleerd via orthofotoplannen, NOVAstatistieken over de stedenbouwkundige vergunningen, onderzoek op het terrein, of via de gemeentediensten voor belastingen en milieu- en stedenbouwkundige vergunningen19. Deze inventaris had betrekking op de parkings met minstens 10 parkeerplaatsen, wat overeenstemt met de parkings die een potentieel vertonen dat in aanmerking kan komen voor gedeeld gebruik. Bij parkings met minder dan 10 parkeerplaatsen is dit potentieel zo goed als onbestaande.
Deze inventaris heeft 21.099 parkeerplaatsen buiten de openbare weg geteld, verspreid over 454 parking met minstens 10 parkeerplaatsen. Deze parkings zijn bestemd voor:
Woningen: de parkings buiten de openbare weg die verbonden zijn aan woningen en die bestemd zijn voor de voertuigen van de bewoners, komen het meest voor. Ze zijn goed voor 9.654 plaatsen, wat overeenstemt met 46% van het totaalaanbod, ofwel bijna de helft van het aantal parkeerplaatsen buiten de openbare weg op het Schaarbeekse grondgebied, toch voor wat betreft parkings van minstens 10 plaatsen. De capaciteit ervan varieert sterk, maar over het algemeen tellen ze minder dan 100 parkeerplaatsen;
Kantoren: de parkeerplaatsen buiten de openbare weg bestemd voor kantoren vertegenwoordigen de tweede grootste categorie. Ze zijn goed van 4.177 parkeerplaatsen, wat neerkomt op 20% van het totaalaanbod. Ze bevinden zich vooral in twee sectoren, meer bepaald het Noordstation en Reyers;
Handelszaken: Er zijn in de gemeente 2.158 parkeerplaatsen verbonden aan handelszaken, wat 10% uitmaakt van het totaalaanbod. Met uitzondering van enkele zeer grote parkeerterreinen zoals die van de Delhaize, het shopping center aan de Genevestrat of de 'Great'-site aan de Leuvensesteenweg, bieden deze parkings zelden meer dan 100 parkeerplaatsen voor wagens. Deze parkings buiten de openbare weg zijn ook vaker dan de vorige openluchtparkings.
Industrie: deze parkings zijn bestemd voor de werknemers/dienstvoertuigen en zijn goed voor 505 parkeerplaatsen, wat neerkomt op 2% van het totaalaanbod. Dit zijn over het algemeen kleine, vaak overdekte, bovengrondse parkeerterreinen die her en der verspreid liggen over het Schaarbeekse grondgebied, en dan vooral in het noordelijk deel van de gemeente;
Voorzieningen: dit zijn vaak kleinere parkings die verbonden zijn aan scholen en culturele en sportieve centra. Ze bieden samen 623 parkeerplaatsen, wat overeenstemt met 3% van het totaalaanbod. Een deel van deze parkings worden beheerd door de overheid en worden nu reeds gedeeld, maar deze maken nog lang niet de meerderheid uit. De parkings van andere types
19 Om meer te weten over de gedetailleerde methode, zie het rapport van fase 1 van de opportuniteitsstudie over de parkeermogelijkheden buiten de openbare weg op het Schaarbeekse grondgebied (ETUDE DES OPPORTUNITES DE STATIONNEMENT HORS VOIRIE SUR LE TERRITOIRE DE SCHAERBEEK) - Mei 2021, BRAT srl.
voorzieningen zoals ziekenhuizen, gemeentediensten, ... werden eveneens in kaart gebracht, en bieden 2.486 plaatsen, wat overeenstemt met 12% van het totaalaanbod;
Openbare parking: er zijn 3 openbare parking die samen goed zijn voor 329 parkeerplaatsen. Het gaat hier om de parkeergarage onder het CCN-gebouw, de parkeergarage in de Brabantwijk en de parking naast het station van Schaarbeek;
Commerciële exploitatie: parking die wordt verhuurd, zonder specifieke link met het gebruik van het terrein waarop de parking zich bevindt: er werden in Schaarbeek 13 parkings van dit type geïdentificeerd. Samen bieden ze 644 parkeerplaatsen;
Er werden ook nog een aantal parkings waargenomen met andere bestemmingen: een parking verbonden aan een hotel, aan een ouderlingentehuis, ... Deze zijn goed voor 523 parkeerplaatsen, wat overeenkomt met 2% van het totaalaanbod.
Figuur 88: Locatie en kenmerken van de parkings buiten de openbare weg met minstens 10 parkeerplaatsen (Bron: BRAT, 2021)
De diagnose toont aan dat de spreiding van deze parkeerplaatsen buiten de openbare weg op parkings met minstens 10 plaatsen, niet gelijkmatig verspreid is over het Schaarbeekse grondgebied. Bijna een derde van al deze parkeerplaatsen (7.287 plaatsen), bevindt zich in de wijk Plasky/Reyers. Deze wijk telt
een groot aantal parkings verbonden aan woningen (2.692 plaatsen), maar ook parkings die horen bij kantoren, handelszaken en overige voorzieningen.
Figuur 89: Spreiding per wijk van de parkings buiten de openbare weg met minstens 10 parkeerplaatsen (Bron: BRAT, 2021)
De overige twee derden van de parkeerplaatsen buiten de openbare weg liggen verspreid over de acht overige wijken van de gemeente. Met uitzondering van de wijk rond het Noordstation, vormt 'huisvesting' de overheersende functie in al deze wijken. De parkeerplaatsen die aan deze functie zijn verbonden, lijken niet in aanmerking te komen voor gedeeld gebruik, omdat ze reeds bestemd zijn voor de bewoners. Het aandeel en het aantal parkeerplaatsen dat theoretisch kan worden gedeeld (en dus niet verbonden zijn aan woningen) varieert naargelang de wijk. Naast Plasky/Reyers, is de mogelijkheid tot gedeeld gebruik aanzienlijk in de wijken Noordstation en Liedts, alsook in de wijk Elisabeth/Riga/Helmet. In de overige wijken is het potentieel aan parkeerplaatsen die in aanmerking kunnen komen voor gedeeld gebruik minder groot, en dan zowel qua aantallen (minder dan 700 parkeerplaatsen die kunnen worden gedeeld) als qua aandeel (minder dan 50% van de parkeerplaatsen).
Spreiding naargelang hoofdbestemming
Een deel van deze parkings stelt zijn parkeerplaatsen nu reeds ter beschikking voor gedeeld gebruik. Dat is onder meer het geval voor 27 parkings met minstens 10 parkeerplaatsen van BePark. Het gaat hier in totaal om 867 gedeelde parkeerplaatsen (gegevens BePark uit 2021) Het gaat hier in totaal om 867 gedeelde parkeerplaatsen (gegevens BePark uit 2021). Deze gedeelde parkeerplaatsen binnen deze BePark-parkings vertonen over het algemeen vrij hoge bezettingspercentages, zoals onderstaande kaart aantoont. Het gemiddelde bezettingspercentage van deze BePark-parkeerplaatsen bedraagt 80%, en veel parkings zijn volledig verzadigd (+/- 100%).
Figuur 90: Bezettingspercentage van de gedeelde parkeerplaatsen in BePark-parkings buiten de openbare weg (Bron van deze gegevens: BePark, 2021)
Er bestaan ook nog andere vormen van gedeelde parkeerplaatsen:
Openbare parkings, die in Schaarbeek 329 parkeerplaatsen ter beschikking stellen;
Commercieel uitgebate parkings die 644 parkeerplaatsen bieden;
Verhuur van parkeerplaatsen tussen particulieren: op 21/12/2021 stonden op de website van parking.be 5 aanbiedingen voor de verhuur van parkeerplaatsen tussen particulieren;
De toelating voor een thuiszorgverlener (arts, kiné, verpleger) om een paar minuten te parkeren voor de poort van een garage (via de website parkingplus).
Naast het bestaande aanbod van gedeelde parkings, heeft BRAT in zijn opportuniteitsstudie over de parkeerplaatsen buiten de openbare weg op het Schaarbeekse grondgebied (BRAT, 2021) ook nog parkings geïdentificeerd die een hoog potentieel aan gedeelde parkeerplaatsen vertonen en zich bovendien bevinden in wijken die op dit vlak strategisch zijn gelegen. Dit zijn wijken met een tekort aan parkeerplaatsen op de openbare weg, of waar op korte termijn heraanlegprojecten van de openbare weg zijn gepland die een afschaffing van parkeerplaatsen op de openbare weg meebrengen, ... Tot slot, werden een 30-tal sites weerhouden die een potentieel vertonen van ongeveer 2.100 gedeelde parkeerplaatsen. Deze werden aan een grondiger onderzoek onderworpen om tussen die 30 sites de parkings te identificeren die het meest geschikt zijn voor gedeeld gebruik. Een selectie van 14 sites werd weerhouden. Er werd
ondertussen contact opgenomen met de eigenaars van deze parkings om het gedeeld gebruik van het geheel of een deel van deze parkings concreet vorm te geven.
We herinneren eraan dat de inventaris die in 2021 werd opgemaakt, geen rekening houdt met de parkings buiten de openbare weg met minder dan 10 parkeerplaatsen. Dit aanbod is echter verre van verwaarloosbaar en moet worden gevoegd bij het aanbod van parkings met minstens 10 parkeerplaatsen dat in de inventaris van 2021 werd opgenomen. Volgens de inventaris die in het GPAP van 2016 werd opgemaakt, zou dit aanbod overeenstemmen met ongeveer 5.330 parkeerplaatsen, die in het merendeel van de gevallen verbonden zijn aan woningen. Die laatste zijn goed voor 5.000 plaatsen die zich bevinden in parkings met minder dan 10 parkeerplaatsen en waarvan de helft bestaat uit individuele garages.
Het totaalaanbod aan parkeerplaatsen buiten de openbare weg op het Schaarbeekse grondgebied wordt dus geraamd op 26.429 plaatsen.
Sinds 2013 wordt op een aantal van die parkeerplaatsen een jaarlijkse gemeentebelasting geheven. Sinds 2018 geldt die voor:
Parkings verbonden voor kantoren en/of voorzieningen van collectief belang of van openbare diensten (met uitzondering van ziekenhuizen, polyklinieken en liefdadigheidsinstellingen);
Parkings verbonden aan een commerciële, industriële, of ambachtelijke activiteit; of aan een activiteit voor de vervaardiging van materiële diensten of immateriële goederen;
Commercieel uitgebate parkings.
Indien deze instellingen hun parkeerplaatsen ter beschikking stellen voor gedeeld gebruik, worden ze volledig vrijgesteld van deze belasting.
5.2. Evolutie sinds 2016
Algemeen reglementair kader van het GPBP:
Besluit houdende het reglementaire luik van het GPBP
Art. 74. De gemeenteraad ziet er bovendien op toe dat er bijzondere maatregelen worden genomen om het parkeren buiten de openbare weg geleidelijk aan te bevorderen, ten einde de parkeerdruk te verminderen.
Art. 75. De gemeenteraad identificeert in het bijzonder de opties voor parkeerplaatsen waarvoor zij een vermindering voorziet, met als doel een betere aanleg, met inbegrip van een compensatie van deze plaatsen door de creatie van een aanbod buiten de openbare weg dat het aantal betrokken plaatsen op de openbare weg niet overstijgt.
In 2016, vermeldde de diagnose van het GPAP de volgende aantallen:
31.000 parkeerplaatsen buiten de openbare weg
3.650 plaatsen die in aanmerking komen voor gedeeld gebruik (parkeerplaatsen verbonden aan kantoren, handelszaken, voorzieningen en industrie)
445 gedeelde parkeerplaatsen, verdeeld over 12 parkings.
We willen hier echter onderlijnen dat de diagnose van 2016 voor dit hoofdstuk het volgende stelt: ”De cijfers die in dit hoofdstuk worden vermeld, moeten met de nodige omzichtigheid worden gehanteerd vermits de databanken die werden geraadpleegd voor het aanleveren van de gegevens, niet betrouwbaar zijn.”
Zo werden er aanzienlijke verschillen genoteerd tussen de diagnoses van 2016 en 2021, waardoor de vergelijking aan de hand van cijfers niet mogelijk is. Enkel het cijfer met betrekking tot de gedeelde parkeerplaatsen laat een vergelijking toe.
Het actieplan 2016 wil tegen 2020 1.500 parkeerplaatsen ter beschikking stellen voor gedeeld gebruik, en dit aantal tegen 2030 nog verder optrekken tot 3.000. Om deze doelstelling waar te maken, richt het plan zich voornamelijk op:
De parkeerplaatsen verbonden aan 'activiteiten' die zich voornamelijk bevinden op grote parkeerterreinen rond enkele specifieke sites die in het residentieel weefsel zijn geïntegreerd;
De parkings van de overheidsinstellingen waarop vanaf het boekjaar 2016 ook gemeentebelasting wordt geheven. De instellingen die hun parkings openstellen voor gedeeld gebruik, zullen volledig worden vrijgesteld van deze belasting
De wijk 'Plasky' die niet alleen wordt gekenmerkt door het grootste aanbod aan parkeerplaatsen buiten de openbare weg die voor gedeeld gebruik in aanmerking kunnen komen, maar bovendien onder zeer zware parkeerdruk staat voor wat betreft het residentieel nachtparkeren op de openbare weg.
Samenvattend, voorziet het actieplan het volgende:
De eigenaars van parkings aanmoedigen om hun private bedrijfsparkings open te stellen voor gedeeld gebruik met het oog op een verdrievoudiging van het aantal gedeelde parkeerplaatsen binnen 5 jaar.
Partnerships opzetten en dan in de eerste plaats in de wijken waar de nachtelijke verzadiging van de parkeerplaatsen het meest uitgesproken is.
De overheidsinstellingen (Vivaqua, Ministerie van Financiën, CCN…) onderwerpen aan de belasting op parkeerplaatsen, en ze hiervan vrijstellen indien ze hun parking beschikbaar stellen voor gedeeld gebruik.
In de mate van het mogelijke de parkeerplaatsen buiten de openbare weg die in aanmerking komen voor gedeeld gebruik systematisch inpassen in de procedures voor stedenbouwkundige vergunningen
In samenwerking met de belastingdienst de database met de gegevens van de parkeerplaatsen buiten de openbare weg actualiseren.
Het succes van de maatregel in de loop van 2017 evalueren op basis van de opvullingsgraad van de gedeelde parkeerplaatsen.
Daarnaast voorziet het GPAP van 2016 eveneens om:
De mogelijkheden en de haalbaarheid van parkeerplaatsen buiten de openbare weg verder onderzoeken, om zo een antwoord te kunnen bieden op lokaal vastgestelde parkeerbehoeften, zowel voor het parkeren met ticket, als voor het parkeren met abonnement/kaart.
Het Gewest en het Parkeeragentschap opnieuw attent maken op het verzoek van de gemeente om een parkeergarage aan te leggen onder het Daillyplein. Dit project is niet meer aan de orde.
De procedure opstarten voor een concessieopdracht voor de parking in de wijk Colignon-Lehon Dit project werd stopgezet.
Binnen de context van de Metro Noord-studie: bij de aanleg van de ingangen van het metrostation onmiddellijk een rechtstreekse verbinding voorzien tussen de ondergrondse parkeergarage en de metro, en de ondergrondse ruimte optimaliseren. Dit actiepunt heeft meer bepaald betrekking op het Liedts- en Colignonplein, alsook op de Rigasquare. Ook deze projecten werden stopgezet.
Wat de doelstellingen betreft met betrekking tot het gedeeld gebruik van 1.500 parkeerplaatsen tegen 2020, en van meer dan 3.000 parkeerplaatsen tegen 2030, stellen we vast dat deze doelstellingen nog niet werden gerealiseerd. Momenteel zijn er iets minder dan 900 parkeerplaatsen die werden opengesteld voor gedeeld gebruik. Er werd de afgelopen 4 jaar wel aanzienlijke vooruitgang geboekt: er werden 450 bijkomende plaatsen ter beschikking gesteld voor gedeeld gebruik (een toename van meer dan 100% ten opzichte van 2016), verspreid over 31 parkings (19 parkings meer dan voorzien en een toename van meer dan 158% ten opzichte van 2016).
Wat deze gedeelde parkeerplaatsen betreft, kunnen we ook nog het volgende vermelden:
Een derde ervan werd gerealiseerd op parkings die eigendom zijn van een overheidsinstelling;
Acht parkings bevinden zich in de wijk Plasky, en zo goed als alle gedeelde parkings zijn gelegen in wijken waar de nachtelijke verzadiging van de parkeerplaatsen het meest uitgesproken is; dit zijn de wijken in het westelijk en noordelijk deel van de gemeente.
Deze vaststellingen stemmen dus overeen met de doelstellingen van het GPAP.
We merken ook op dat de volgende acties werden uitgevoerd:
Overeenkomstig het GPAP van 2016, werd de belastingregeling aangepast: deze belasting geldt ook voor overheidsinstellingen, behalve voor ziekenhuizen, polyklinieken en liefdadigheidsorganisaties, en de belastingvrijstelling is van 75% op 100% gebracht voor parkeerplaatsen die worden opgesteld voor gedeeld gebruik.
Het gedeeld gebruik van parkeerplaatsen is opgenomen in meerdere stedenbouwkundige vergunningen die onlangs werden afgeleverd. Het gaat hier meer bepaald om de vergunningen voor de Callait-campus, Colruyt, Roodebeeklaan, Aldi, Wijnheuvelenstraat 249.
De studie met het oog op de actualisering van de database met gegevens over de parkeerplaatsen buiten de openbare weg werd opgestart in 2020, in samenwerking met de belastingdienst.
Om de eigenaars van parkings ertoe aan te zetten om hun parkings open te stellen voor gedeeld gebruik, heeft de gemeente meerdere acties ondernomen:
o Maatregelen met betrekking tot de belastingregeling (zie ook hierboven);
o Om het gebruik van gedeelde parkeerplaatsen te vereenvoudigen en aan te moedigen, heeft de gemeente op haar website een link geplaatst naar de verschillende operatoren die gedeelde parkeerplaatsen aanbieden, met name BePark, parking.be en parkingplus.
5.3. Actieplan
5.3.1. G
EDEELD GEBRUIK VAN PARKEERPLAATSEN
Het GPAP van 2016 had ambitieuze plan opgevat om tegen 2020 1.500 parkeerplaatsen voor gedeeld gebruik aan te bieden en dit aantal tegen 2030 nog verder op te trekken tot 3.000. De opportuniteitsstudie naar de parkeerplaatsen buiten de openbare weg op het Schaarbeekse grondgebied dat door BRAT en BePark werd uitgevoerd, heeft aangetoond dat de mogelijkheden voor gedeeld gebruik momenteel zijn uitgeput, en dit voor meerdere redenen:
BePark is al jaren actief in Schaarbeek en heeft al heel wat eigenaars van parkings gecontacteerd om de meest interessante mogelijkheden te onderzoeken. Hierdoor is het aantal gedeelde parkeerplaatsen sinds 2016 verdubbeld;
Maar er zijn dus nog een aantal parkings waar het technisch minder haalbaar is om ze open te stellen voor gedeeld gebruikt of waarvan de eigenaars weigerachtig staan om dit te doen, en dit voor veiligheidsredenen of uit vrees dat hun klanten een beperktere toegang zouden hebben.
Er zijn echter nog 111 parkings met meer dan 10 niet-residentiële en niet-gedeelde parkeerplaatsen die nog niet werden onderzocht in een specifieke studie. Die parkings vertonen een capaciteit die voor de gemeente moet worden behouden. Zo nodig moet er contact worden opgenomen met de eigenaars ervan, net zoals dat is gebeurd voor de 32 parkings die dit jaar werden onderzocht in het kader van deze studie.
Figuur 91: Identificatie van de parkings buiten de openbare weg met minstens 10 niet-residentiële en nietgedeelde parkeerplaatsen in 2022
5.3.2. O NTWIKKELING VAN ANDERE HEFBOMEN
In deze studie werden prioritaire actiegebieden geïdentificeerd van type 1 en 2. De actiegebieden van type 1, aangeduid in het rood, worden gekenmerkt door de aanwezigheid van projecten, een zware parkeerdruk zowel overdag als 's nachts, de aanwezigheid van Wijkcontracten, Stadsvernieuwingscontracten of lokale mobiliteitscontracten. De actiegebieden van type 2, aangeduid is het oranje, ondergaan vooral een zware parkeerdruk.
Figuur 92: Prioritaire ontwikkelingszones voor parkeerplaatsen buiten de openbare weg (Bron: Opportuniteitsstudie naar parkeerplaatsen buiten de openbare weg, BRAT 2021)
In samenspraak met parking.brussels, zou een doelstelling kunnen worden bepaald die ervoor zorgt dat bij heraanlegprojecten die leiden tot een afschaffing van parkeerplaatsen op de openbare weg, een geleidelijke compensatie van deze plaatsen gebeurt al naargelang het prioriteitsniveau en de parkeerdruk op de openbare weg.
Binnen de procedures voor stedenbouwkundige vergunningen, zou het wenselijk zijn om:
Het gedeeld gebruik en/of de aanleg van openbare parkings aan te moedige voor bepaalde types SV, en dan vooral in de wijken die als prioritair werden geïdentificeerd;
De aanvragen voor vrijstelling van de GSV-normen in de wijken met zware parkeerdruk strenger op te volgen.
Het actieplan voorziet dus de aanleg van een parking buiten de openbare weg in de wijk Colignon, dat als prioritair wordt beschouwd, gelet op de volgende factoren:
Het parkeren op straat is in deze buurt zeer verzadigd, met vaak een bezettingsgraad van meer dan 85% of zelfs 100% op veel gedeelten;
Er zijn zeer weinig parkings buiten de openbare weg in dit wijk;
De mogelijkheden tot mutualisering zijn derhalve gering en zijn reeds door BePark onderzocht in het kader van de offstreet-studie;
De reeds gedeelde ruimten in dit gebied hebben een hoge bezettingsgraad.
Bovendien adviseren wij om op gewestelijk niveau een tariefbeleid te voeren waarbij parkeerplaatsen buiten de openbare weg een voorkeurtarief genieten, zodat deze plaatsen aantrekkelijker worden ten opzichte van de parkeerplaatsen op de openbare weg.
Actieplan
- Verder contact opnemen met de eigenaars van de parkings die in de studie naar parkeerplaatsen buiten de openbare weg werden geïdentificeerd als mogelijke gedeelde parkings.
- De toepassing van de belastingregeling verderzetten
- Een doelstelling bepalen voor de compensatie van afgeschafte parkeerplaatsen als gevolg van heraanlegprojecten, afhankelijk van de prioritaire zones die in de studie naar de parkeerplaatsen buiten de openbare weg werden geïdentificeerd
- Het gedeeld gebruik en/of de aanleg van openbare parkings aanmoedigen voor bepaalde types SV, vooral in wijken die in de studie als prioritair werden geïdentificeerd
- De bouw of uitbating van een parking buiten de openbare weg in de ruime omgeving van de wijk Colignon overwegen
6. PROJECTEN EN TENDENSEN
Er lopen tal van projecten in Schaarbeek, die zich in verschillende stadia bevinden, en die eventueel een impact kunnen hebben op de parkeerplaatsen in de gemeente. Sommige van die projecten hebben enkel betrekking op een deel van het Schaarbeekse grondgebied.
Zo zijn er momenteel twee grote wijkprojecten in uitvoering:
Het Richtplan van Aanleg Josaphat (goedgekeurd in een eerste lezing bis op 1 juli 2021 door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering maar waarvoor een nieuw openbaar onderzoek loopt dat plaatsvindt tussen 16/09/2021 en 25/11/2021). In zijn huidige versie, voorziet het ontwerp:
Een toenemende parkeervraag van 800 PAE overdag en 900 PAE 's nachts. Deze toenemende vraag zou kunnen worden gecompenseerd door een groter parkeeraanbod binnen het project (parkings voor de woningen, kantoren, handelszaken en toenemend gebruik van de openbare parkeergarage van het Station).
Een stijging van de vraag naar fietsparkeerplaatsen met ongeveer 2.000 plaatsen. Het project zegt niets over het fietsparkeeraanbod dat op de site zal worden ontwikkeld.
Het Richtplan van Aanleg Mediapark (goedgekeurd in een eerste lezing op 7 februari 2019 door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering. Voor dit project loopt een openbaar onderzoek dat plaatsvindt tussen 27/02/2021 en 29/04/2021).
Het project wordt momenteel uitgewerkt, en de impact ervan op de parkeerplaatsen werd nog niet onderzocht.
Het project voorziet de bouw van 2.000 nieuwe woningen, de inrichting van buurtvoorzieningen en -diensten, oppervlakte voor nieuwe ondernemingen en een universitaire campus, en de aanleg van een nieuw stadspark.
Het project wil een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van zachte en actieve mobiliteit, maar stelt ook dat het parkeeraanbod voor gemotoriseerde voertuigen voldoende groot moet zijn, zowel qua afmetingen als qua aantallen.
Naast deze twee projecten zijn er nog tal van andere projecten die zich volledig, deels of in de onmiddellijke omgeving van het Schaarbeekse grondgebied bevinden, en die, weliswaar in mindere mate, plaatselijk een impact zullen hebben op het parkeeraanbod. Het gaat hier meer bepaald om volgende projecten:
Het Richtplan van Aanleg Maximilien-Vergote dat zich meer algemeen inpast in de ontwikkeling van Territorium Noord.
De Stadsvernieuwingscontracten 1 en 2
De Schoolcontracten
Het RPA Wet (en ontwikkeling van de Europese wijk)
GGB 11 : Schaarbeek Vorming
Beeldkwaliteitsplan
Tal van lokale heraanlegprojecten zullen een impact hebben op het aantal parkeerplaatsen op de openbare weg en zullen mogelijkerwijze leiden tot een afname van het beschikbare parkeeraanbod. De sectoren die
de grootste impact zullen ondervinden van deze projecten zijn Liedts, Elisabeth, Voltaire (waar de toekomstige metrolijn komt) en Plasky (waar het Reyers-viaduct verdwijnt).
Figuur 93: Locatie van toekomstige heraanlegprojecten van de openbare weg met impact op het aantal parkeerplaatsen (Bron: Gemeente Schaarbeek, 2021) en van plannen en programma's (Bron: Brugis, Perspective)
SAMENVATTING
Samenvatting van de voorgestelde acties een aanbevelingen:
Thema's Acties Planning
1.1 Behoud van de huidige tarieven en toepassing van de gewestelijke tarieven zodra deze in werking treden (zie Tabel 8) [punt 1.3.1. p. 57]
1. Reglementering op de openbare weg en tarieven
2. Parkeervraag per wijk
1.2 Een systeem bestuderen en toepassen waarbij elk bezoekend voertuig op zaterdag twee uur gratis opeenvolgend parkeren krijgt in de groene zones [punt 1.3.1. p. 57]
2.1 Behoud van betalend parkeren over het volledige gebied (groene zone) en regelmatige evaluatie van de doeltreffendheid van de afbakening van de zones (rode, grijze, …). [punt 1.3.2. p. 59]
2.2 Behoud van de uitbreiding van de reglementering tot 21 uur (en 24 uur/24 in specifieke zones) [punt 1.3.2. p. 60]
2.3 De doeltreffendheid van de gereglementeerde uren blijven bestuderen en lokaal aanpassen waar nodig (bijv. de controles vroegerstarten om te vermijden dat niet-inwoners zich parkeren ’s nachts) [punt 1.3.2. p. 60]
2.4 De uitbreiding overwegen van de 7/7 dagen gereglementeerde groene zones rond de handels-as 'Brabant-Gallait' [punt 1.3.2. p. 62]
2.5 De implementatie van een grijze zone rond de rode zone Brabant overwegen, alsook rond de rode zone Helmet. [punt 1.3.2. p. 62]
3.1 Behoud van de huidige tarieven en toepassing van de tarieven voor de 2de vrijstellingskaart en de 2de bewonerskaart, en afschaffing van de 3de bewonerskaart per zodra deze regelgeving in werking treed op gewestelijk niveau. [punt 2.3.1. p. 75]
Korte termijn (20222024)
Korte termijn (20222024)
Korte termijn (20222024)
3. Vrijstellingskaarten
3.2 Meer ontradende prijzen overwegen. [punt 2.3.1. p. 77] Beslissing volgend mandaat
3.3 Het Gewest verzoeken om een oplossing te vinden voor het parkeren van mantelzorgers [punt 2.3.1. p. 77]
3.4 De herinvoering van het project Visit-Passonderzoeken [punt 2.3.1. p. 77]
Korte termijn (20222024)
Korte termijn (20222024)
4. Indeling in parkeersectoren
5.Moratorium/quotum op de verkoop van bewonerskaarten
4.1 De afbakening van de sectoren op het grondgebied overwegen. Tijdens dit mandaat zal er echter geen beslissing nog uitvoering zijn rond de indeling in parkeersectoren. [punt 2.3.2. p. 79]
6.Fietsparkeerplaatsen
5.1 Dit voorstel is niet weerhouden. [punt 2.3.3. p. 86]
Beslissing volgend mandaat
7.Parkeerplaatsen voor gemotoriseerde tweewielers
Parkeerplaatsen op de openbare weg [p. 126-131]
6.1 Parking.brussels begeleiden bij de ontwikkeling van voorzieningen die zijn aangepast aan nieuwe behoeften [punt 3.3.1. p. 131]
6.2 Het aanvraagformulier aanpassen door toevoeging van de optie 'bakfietsen' [punt 3.3.1. p. 131]
6.3 Een strategie ontwikkelen om parkeerplaatsen te creëren voor elektrische steps en andere free-floating deelfietsen [punt 3.3.1. p. 131]
Parkeerplaatsen buiten de openbare weg [p.130-131]
6.4 Fietsparking ontwikkelen voor alle types fietsen buiten de openbare weg alsook in de buurt van multimodale knooppunten, in de duurzame wijkcontracten / stadsvernieuwingscontracten en de gebouwen beheerd door de openbare vastgoedmaatschappijen en via de opvolging en uitvoering van de Schoolvervoerplannen en Bedrijfsvervoerplannen [punt 3.3.1. p. 131]
6.5 Parking.brussels begeleiden bij het zoeken naar oplossingen (C2C, B2B, gedeeld gebruik BePark, ...) en het opzetten van communicatiecampagnes met nieuwe tools [punt 3.3.1. p. 131]
6.6 Inplanning van een percentage aan voorzieningen aangepast aan bakfietsen in de parkings [punt 3.3.1. p. 131]
7.1 Het aanvraagformulier voor fietsnietjes aanpassen door toevoeging van de optie 'gemotoriseerde tweewielers' [punt 3.3.2. p.133]
7.2 Nieuwe gereserveerde en uitgeruste parkeerplaatsen voorzien in de zones met de grootste vraag [punt 3.3.2. p.133]
Beslissing volgend mandaat
Korte termijn (20222024)
Korte termijn (20222024)
8.Nachtelijk parkeren lange en zware voertuigen
8.1 De bepalingen van de reglementering met betrekking tot de voertuigen van >4,9m en >3,5 ton behouden (voertuigen van precies 3,5 ton vallen buiten deze bepalingen, conform de gewestelijke regelgeving) [punt 3.3.3. p. 135]
8.2 De parkeerzone in de J. Georginstraat afschaffen met het oog op de stadsontwikkeling in de wijk. [punt 3.3.3. p. 135]
9.1 Het huidige beleid om gereserveerde leveringszones te voorzien, verderzetten alsook het harmoniseren van de verticale en horizontale signalisatie [punt 3.3.4. p. 135]
Korte termijn (20222024)
9.Beheer van de leveringen
10.Parkeerplaatsen PBM
9.2 Het huidige beleid om de gereserveerde uren te harmoniseren waar kan, verder zetten met aanvang ten vroegste om 7u30 en dit op basis van concrete vragen en behoeften [punt 3.3.4. p. 135]
9.3 De controle door parking.brussels verderzetten [punt 3.3.4. p. 135]
10.1 De parkeerbeperking van 2 uur afschaffen in een rode zone voor de mensen met een handicapkaart conform de wetgeving [punt 1.3.1. p. 58]
10.2 De controles door parking.brussels verscherpen door gebruikmaking van de toepassing die werd ontwikkeld door de FOD Sociale Zekerheid [punt 3.3.5.p. 136]
10.3 De identiteitscontroles door de politie verscherpen [punt 3.3.5. p. 136]
Korte termijn (20222024)
11. Carsharing
12. Taxi's
11.1 Tien nieuwe carsharingstations aanleggen zodat het aanbod het volledige Schaarbeeks grondgebied dekt binnen een straal van 400 m per station [punt 3.3.5. p. 137]
12.1 De mogelijkheid overwegen om de parkeerplaatsen voor taxi's 's nachts te delen in zones met weinig nachtelijke activiteiten [punt 3.3.5. p. 138]
Korte termijn (20222024)
Korte termijn (20222024)
Korte termijn (20222024)
13.Parkeerplaatsen met laadpalen
14.Parkeerplaatsen bij uitzonderlijke evenementen
13.1 In samenwerking met Brussel Mobiliteit de toekomstige parkeerbehoefte in de gemeente Schaarbeek kwantificeren en het aanbod afstemmen op die behoefte [punt 3.3.5. p. 139]
13.2 Zorgen voor geregelde controle van de parkeerplaatsen met laadpalen om misbruik ervan te voorkomen [punt 3.3.5. p. 139]
14.1 Partnerships opzetten om de parkeerruimten tijdens deze evenementen open te stellen voor gedeeld gebruik [punt 4.2. p.143]
14.2 Pop-up oplossingen ontwikkelen in samenwerking met het Gewest (aanschaf / huur van tijdelijke fietsparkeervoorzieningen) [punt 4.2. p.143]
14.3 Contact opnemen met de beheerders van parkings die in aanmerking kunnen komen om te worden gebruikt als pendelparkings [punt 4.2. p.143]
14.4 De mogelijkheid overwegen om de A. Van Vollenhovenlaan tijdelijk open te stellen voor parkeren [punt 4.2. p.143]
15.1 Verder contact opnemen met de eigenaars van de parkings die in de studie naar parkeerplaatsen off street werden geïdentificeerd als mogelijke gedeelde parkings [punt 5.3.1. p.153]
15.2 De toepassing van de belastingregeling verderzetten [punt 5.3.2. p.153]
Korte termijn (20222024)
Korte termijn (20222024)
15.Parkeerplaatsen buiten de openbare weg
15.3 Een doelstelling bepalen voor de compensatie van geschrapte parkeerplaatsen als gevolg van projecten van heraanleg, afhankelijk van de prioritaire zones die in de studie naar de parkeerplaatsen off street werden geïdentificeerd [punt 5.3.2. p.153]
15.4 Het gedeeld gebruik en/of de creatie van openbare parkings aanmoedigen voor bepaalde types stedenbouwkundige vergunning, vooral in wijken die in de studie als prioritair werden geïdentificeerd [punt 5.3.2. p.153]
15.5 De bouw of uitbating van een parking buiten de openbare weg in de ruime omgeving van de wijk Colignon overwegen [punt 5.3.2. p.153]
Korte termijn (20222024)
Beslissing volgend mandaat
BIJLAGEN
Bijlage 1: Typologie van de voertuigen die werden gebruikt voor het onderzoek op het terrein