2 minute read
Kinderen kunnen ergens volledig in opgaan
Bekendheid met de kenmerken van hoogbegaafdheid is een voorwaarde om goed te kunnen signaleren. In de praktijk merken we dat vooral kennis over de zijnskenmerken, het perfectionisme, de kritische houding, hoge sensitiviteit, een groot rechtvaardigheidsgevoel (en vaak ook een sterke behoefte aan autonomie), ervoor zorgt dat de voorsprong wordt opgemerkt. De vlog ‘Kijken achter het gedrag’ gaat over deze kenmerken (https:// expertgroepontwikkelingsvoorsprong.nl/ aanpak–en–aanbod/kijken–achter–het–gedrag). Vaak zie je op verschillende plekken ander gedrag, dus zorg ervoor dat je gebruikmaakt van informatie uit verschillende bronnen. Het kind kun je beter leren kennen en inschatten door een spelobservatie te doen. Kijk daarbij hoe het kind op je overkomt: wat voor vragen stelt het, hoe is de woordenschat, welke verbanden of associaties hoor je, merk je zijnskenmerken op?
Vroeg signaleren en passend aanbod Het is belangrijk om een ontwikkelingsvoorsprong snel te signaleren en kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong een passend onderwijsaanbod aan te bieden (Van Gerven, 2009). Als kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong niet worden uitgedaagd, bestaat het risico dat ze gaan onderpresteren en dit kan vervolgens leiden tot probleemgedrag of psychosomatische klachten (De Boer & Booij, 2010). Ook voor het welbevinden is vroege herkenning belangrijk. Het mooie is dat het positieve effect hiervan ook aanwezig is op de langere termijn (Kroesbergen et al., 2015). Maar hoe pak je dat vroege signaleren aan?
Benut ook de overdracht van de kinderopvang, wat hebben zij opgemerkt? Vooral ouders zijn een belangrijke bron, zij ervaren hun kind dagelijks en kunnen vertellen over de vroege ontwikkeling. Juist uit die eerste levensjaren komen vaak al veel signalen.
Wanneer signaleren?
Op school kan het kind met een ontwikkelingsvoorsprong zich zo razendsnel aanpassen dat het niet meer laat zien wat het kan. Het is dus nuttig voor die tijd te gaan signaleren, of anders zo snel mogelijk na de start op school. Informatie van ouders is daarbij cruciaal om je alert te maken op een mogelijke voorsprong. Leerkracht Rotgers (2022) onderzocht of deze informatie van ouders met een kind met een ontwikkelingsvoorsprong, werd benut. Voor haar eindscriptie
Het kind kun je beter leren kennen en inschatten door een spelobservatie te doen. Kijk daarbij hoe het kind op je overkomt en welke taal het gebruikt bij de opleiding tot talentbegeleider bevroeg zij 130 ouders. Je leest hier een aantal resultaten, aangevuld met tips voor verbetermogelijkheden.
Ervaringen met kinderopvang
Bij het verblijf van hun kind in de kinderopvang voelen ouders zich niet altijd begrepen of serieus genomen als het gaat om de voorsprong van hun kind. Dit werd niet gezien als onwil, maar als tekort aan kennis over het onderwerp. Onze ervaring is dat bijvoorbeeld een cursus hier snel een positieve verandering in kan brengen.
Start basisschool
De meerderheid van de ouders gaf aan dat er geen warme overdracht is geweest tussen de opvang en de basisschool. Wel kreeg de helft van de ouders de mogelijkheid vlak voor de start van de basisschool hun vermoeden van een ontwikkelingsvoorsprong aan te geven op een vragenlijst. Hier zou vervolgens meer mee kunnen worden gedaan, bijvoorbeeld door samen met ouders na te gaan waar het kind is in zijn ontwikkeling, en uit te vragen welke aandachtspunten er zijn of welke interesses het kind heeft.
Kleutergroep
De helft van de ouders geeft aan dat hun kind gezien wordt in de kleuterklas. Problemen zijn er als dit niet het geval is, als hun kind zich te sterk aanpast, zich verveelt of dwars gedrag laat zien thuis of op school. Sommige kinderen zitten thuis of hebben een depressie gekregen. De oorzaak hiervan ligt niet altijd bij de school, sommige kinderen hebben een zeer afwijkende leerbehoefte of missen los van alle inspanningen van een leerkracht ontwikkelingsgelijken. Is er zorg of afwijkend gedrag? Vraag ouders naar het welzijn van hun kind, en het gedrag van het kind thuis. Als je er vroeg bij bent, heb je meer ruimte om te onderzoeken wat het kind nodig heeft om weer te floreren. Een deel van de ouders geeft aan dat hun kind een vorm van uitdaging krijgt. Zij merken dat dit goed is voor
