Sarrera
Idazlan honetan, lehenik, idazten irakasteko ikuspegi konstruktibista, ikuspegi normatiboa eta ikuspegi konbinatua azalduko dira. Gero, idazketa harmonikoaren bereizgarriak, idazketa-sistemen garapen historikoa, idazketaren ikaskuntzaprozesuaren banakako garapena, idazten ikastearekin lotura duten heldutasunfaktoreak eta idazketako errendimendua aurresaten duten aldagaiak agertuko dira. Jarraian, idazketa-prozesuaren faseak aztertuko ditugu: 1) Plangintza: zer, norentzat eta nola idatzi. 2) Sintaxia: gramatikako arauei jarraituz mezua idatzi. 3) Lexikoa: esaldietan erabiliko diren hitzak aukeratu. 4) Mugimendua: alografoak berreskuratu eta idatzi. Ajuriaguerraren idazketa-faseak eta idazketa normalaren bereizgarriak aztertu ondoren, ohar batzuk egingo ditugu eskuaren mugikortasunaren garapenari buruz. Ondoren, idazketa-prozesuan parte hartzen duten aldagaiak aztertuko ditugu: hautematea, oroimena, motibazioa, afektibitatea, gorputz-eskema, lateraltasuna, psikomotrizitatea, grafomotrizitatea, familiako giroa eta eskolako giroa. Hiru ikuspegitatik aztertuko da idazketa-prozesua: – Ikuspegi normatiboak idazteko jarraitu beharreko arauei ematen die lehentasuna. Idazketaren alderdi figuratiboak aztertzen ditu bereziki: letren forma, formen banaketa, orientazio espaziala… Ikuspegi normatiboaren arabera, idazten ikasteko ezinbestekoa da honako alderdi hauek helduta izatea: adimena, hautemateko gaitasuna, psikomotrizitatea, espazioaren eta denboraren antolamendua, ahozko hizkuntza, kontzientzia fonologikoa eta garapen operatorioa. – Ikuspegi eraikitzaileak idazketaren alderdi espresiboak eta sortzaileak azpimarratzen ditu, esanahiari begiratzen dio, eta bigarren mailan uzten ditu idazketaren alderdi figuratiboak. Ikuspegi horren arabera, idazten ikasteko prozesuan, haurrak zein etapa igarotzen dituen aztertuko dugu. Idazketaren ikasketa-prozesuaren banakako garapenarekin batera, idazketa-sistemen garapen historikoa ere aztertuko da: idazketa logografikoak, silabikoak eta alfabetikoak. – Ikuspegi eraikitzailea eta ikuspegi normatiboa uztartzen dituen idazketaeredu konbinatuaren bereizgarriak aztertuko dira gero:
