Klasse Magazine
Onderzoek
Betrokken ouders, betere resultaten? Tekst Bart De Wilde Beeld Mieke Meesen, Eva Vlonk
Ouders: elke leraar vindt ze cruciaal, maar wat mogen we hun wel en niet vragen? En helpen hun inspanningen op school meer dan thuis, of omgekeerd? De Nederlandse onderzoeker Inge van der Heul duidt het verband tussen ouderbetrokkenheid en leerresultaten. Directeur Karen opent de schoolpoort. Ouderbetrokkenheid kan tot gemiddeld vier maanden extra progressie leiden, stelt EEF. De grootste impact zit bij de allerkleinsten en het effect neemt af als leerlingen ouder worden. Interventies met ouders lijken iets meer effect te hebben op lezen dan rekenen. Maar EEF predikt ook voorzichtigheid: je aanpak mag de prestatiekloof tussen verschillende groepen leerlingen niet vergroten. Onderzoeker Inge van der Heul: “Er is zeker een relatie tussen enkele kenmerken en gedrag van ouders en betere leerprestaties, maar die is complex. Scholen zoeken: hoe versterken we de rol die ouders thuis en op school kunnen opnemen? En al vinden leraren en directeurs dat ze veel communicatielijnen uitgooien, toch voelen ouders zich vaak weinig uitgenodigd om meer betrokken te raken bij de onderwijsloopbaan van hun kind.” “Die tegenstelling bewijst wel dat alle partijen ouderbetrokkenheid belangrijk vinden. Terecht. Het is een element in de zwarte doos tussen schoolaanpak en leerprestaties, blijkt uit onderwijswetenschap. Naast een reeks andere interventies zoals instructie, feedback geven en metacognitieve vaardigheden stimuleren. Die hebben – als je ze kwalitatief invult – nog meer impact op hoe een kind scoort.”
40
HOGE VERWACHTINGEN “Dat ouders ertoe doen werd pas zestig jaar geleden voor het eerst vastgesteld in een Amerikaans rapport. Dat focuste toen nog vooral op de thuiscontext. Nu weten we: ouders hebben een – weliswaar beperkte – impact op de schoolresultaten voor begrijpend lezen en wiskunde. Dat verband is, zoals EEF aangeeft, inderdaad het grootst bij kinderen in het basisonderwijs.” “Ouders kunnen zowel thuis als op school bij het onderwijs van hun kinderen betrokken zijn. Voor het basisonderwijs geldt: de ouderlijke steun thuis linkt meer met schoolresultaten dan rondlopen of meedenken op school. Elementen die werken bij jonge leerlingen: (voor-)lezen met je kind, het je taak vinden om je kind te helpen en daar tijd en energie voor hebben, hoge maar realistische verwachtingen hebben over wat je kind kan bereiken op school.” “Niet: mijn dochter moet koste wat het kost chirurg of advocaat worden, maar wel achter de loopbaan van je kind staan. Je toont dat je onderwijs belangrijk vindt, je zoekt samen de juiste studierichting, je geeft structuur en stimuleert je kind om door te zetten. Die hoge verwachtingen zie je bij ouders van alle sociale klassen en achtergronden. Veel ouders onderstrepen het belang van onderwijs. Ze zien het als een sleutel naar een mooie toekomst.” “Daar ligt een mooie kans voor leraren: hoe kunnen ouders zelf het leren thuis beter ondersteunen? Ze moeten het leren niet overnemen, zoals tijdens afstandsonderwijs soms gebeurde. De didactische tools om de rol van meester of juf in te vullen hebben ze meestal niet. De kennis over wiskunde of grammatica zit soms ook (te) ver. Maar je kan als leraar wel met heldere instructies aangeven: dit verwacht ik van de schrijfopdracht, deze drie vragen kan je je kind voorleggen, zo kan je napraten over een taak.”
