HOOGHEEMRAADSCHAP RIJNLAND
Transitie energie en grondstoffen bij hoogheemraadschap Rijnland
‘We zoeken op allerlei geb Het hoogheemraadschap van Rijnland is in 2030 energieneutraal en in 2050 volledig circulair. Om dat te realiseren heeft het waterschap interne programma’s met daarin drie kernpunten: duurzaam opdrachtgeven, schone energie opwekken en werken zonder schadelijke uitstoot of afvalstromen. Hierbij zoekt Rijnland naar samenwerking met allerlei partijen, ook in de strijd tegen klimaatverandering en hergebruik van materialen. warmte te voorzien. Inmiddels worden in het gebied van Rijnland zo’n 1800 woningen van warmte uit oppervlaktewater voorzien, verspreid over een tiental projecten.
In 2021 was 58 procent van de energie die hoogheemraadschap Rijnland opwekt, duurzaam. Zo wordt bijvoorbeeld in waterzuiveringsinstallaties in Leiden energie opgewekt met behulp van biogas dat vrijkomt bij het zuiveren van water. Ook parken vol zonnepanelen zijn een mooi voorbeeld van duurzaam opgewekte energie. Deze zijn te vinden bij waterzuiveringsinstallaties in onder andere Katwijk. De resterende 42 procent van de energie die Rijnland verbruikt, moet de komende jaren ook duurzaam worden, enerzijds door te besparen op het huidige energieverbruik en anderzijds door meer energie zelf op te wekken, zowel voor eigen gebruik als voor derden. Om dit doel te bereiken heeft het bestuur van Rijnland op 29 juni dit jaar een zogeheten uitvoeringsprogramma energieneutraliteit met grote meerderheid aangenomen. Daarin
62
staat dat dit gebeurt met een combinatie van windenergie, biogas, zonnepanelen en warmte uit water. Hoogheemraad Thea Fierens zegt namens het bestuur van Rijnland: “De basis om een grote maatschappelijke bijdrage te leveren is gelegd. Ik ben blij dat het is gelukt om de weg te plaveien naar energieneutraliteit voor het huidige, maar zeker ook het toekomstige bestuur.”
Warmte uit water
Een deel van de opgewekte energie komt uit oppervlakte- en afvalwater, zogeheten aquathermie. Uit oppervlaktewater in kanalen en meren wordt warmte onttrokken die kan worden opgeslagen in de bodem. Deze warmte kan vervolgens worden terug geleverd aan woningen of bedrijfspanden. Hiervoor wordt momenteel samengewerkt met de gemeente Katwijk en woningbouwcorporatie Dunavie in Katwijk om de wijk Hoornes van duurzame
RIJNSTREEK BUSINESS | NUMMER 4 | JULI 2022
Ook uit het afvalwater in waterzuiveringsinstallaties kan warmte worden onttrokken. Sinds enkele jaren gebeurt dit in Nieuwkoop. Daar wordt op deze manier energie geleverd aan een nabijgelegen bedrijventerrein en aan een zwembad om het zwemwater te verwarmen. De bedoeling is dat dit de komende jaren op meer plaatsen gaat gebeuren, onder andere in Leiden en Alphen aan den Rijn. “Overigens zijn we geen commercieel bedrijf dat zelf wil ondernemen”, zegt Fons Dekkers, programmamanager energietransitie bij het hoogheemraadschap van Rijnland. “We zoeken naar partijen in de markt die dit kunnen doen, bijvoorbeeld een energiemaatschappij. Wij zijn er vooral om initiatieven op gang te helpen en te stimuleren dat het gebeurt. Het doel is om met ons water een betaalbare, betrouwbare en duurzame bron ter beschikking te stellen.”
‘Complex programma’
“Het vastgestelde uitvoeringsprogramma behelst uiteindelijk wel een zestigtal projecten”, gaat Fons Dekker verder. De projecten variëren van aquathermie en andere vormen van duurzame energiewinning tot interne energiebesparingstrajecten, zoals het elektrificeren van het wagenpark en efficiënt klimaatbeheer in gebouwen. Dekker: “Het is een complex programma omdat de weg naar volledig energieneutraal draaien onzeker is. Er vallen projecten weg, bijvoorbeeld doordat een geplande windmolen niet gereali-
